Buitenland
Met man en muis
vergaan
Primo de Rivera staat
terecht
De kroning van
Beroering in Marokko
Het nulpunt-offensief van
Professor Debye
Vechtpartij in bezette
Fransche fabriek
Vier jeugdige Elzassers in
Duitschland opgesloten
Aantal Britsche marinevliegtuigen
wordt aanzienlijk uitgebreid
Hef drijvend fort van VonTripitz
Koning Eduard
Mussolini naar Libië
Dc arrestatie der Duitschers
in Rusland
Het Fransche vlootbouw-
programma
Oplossing van het emi-
gratievraagstuk
ITALIAANSCH STOOMSCHIP, DAT
OP WEG WAS NAAR NEDERLAND,
VERMIST. HAD REEDS DEN
10DEN NOVEMBER BINNEN MOE
TEN ZIJN.
Naar wij uit Amsterdam vernemen, is de
vrees gegrond, dat het Italiaansche stoom
schip „Dignitas" gedurende een der jongste
stormen met man en muis is vergaan.
Het stoomschip, dat toebehoorde aan de
reederij Ravano te Genua, voer in time-char-
ter voor de Italiaansche regeering met een la
ding ijzererts, bestemd voor het hoogoven-
bedrijf te IJmuiden.
Volgens Lloyds is het stoomschip
op 3 November j.1. Gibraltar gepas
seerd. Sindsdien is van het schip
niets meer vernomen. De afstand
van Gibraltar naar IJmuiden be
draagt 1400 mijl, welke dus in on
geveer zeven dagen door het schip
kan worden gestoomd. Op 10 Novem
ber ongeveer had de „Dignitas" in
IJmuiden moeten binnenkomen. Dit
is niet geschied en evenmin is be
richt ontvangen, dat het schip in
een of andere vluchthaven is binnen-
geloopen.
Daar het intusschen reeds 17 No
vember is, moet men aannemen, dat
de „Dignitas" is vergaan. Het schip
meet 5376 br. reg. ton en had een be
manning van 38 koppen.
Het schip had radio aan boord.
Vermoedelijk geen gelegenheid
meer voor een S.O.S. gehad.
Nader wordt gemeld:
Nu met aan zekerheid grenzende waar
schijnlijkheid vaststaat dat het Italiaansche
stoomschip „Dignitas", hetwelk op 3 Novem
ber Gibraltar gepasseerd is op weg naar
IJmuiden, waar het schip een lading ijzererts
moest lossen, met man en muis is vergaan,
doet zich het vreemde feit voor dat van de
„Dignitas" geen enkel S.O.S.-sein is opgevan
gen.
Vast staat dat dit schip van ruim 5.300
bruto register ton een radio-inrichting aan
boord had. Zoo is internationaal geregeld
dat elk passagiersschip radio aan boord moet
hebben, terwijl dit, wat vrachtschepen be
treft, het geval ny>et zijn met schepen van
1.600 bruto register ton en daarboven. Al
leen voor zeeschepen, die gesleept worden, is
een radio-inrichting niet verplicht.
Van deskundige zijde werd op een vraag
onzerzijds nog medegedeeld dat met erts
geladen vrachtvaarders, zooals dat in de
zeemanstaal heet „zwaarmoedige" schepen
zijn, d.w.z. schepen, die moeilijk met de
zeeën op en neer gaan en dientengevolge
bij stormweer veel water over krijgen.
De mogelijkheid bestaat ook dat aan
boord van de „Dignitas" de radio defect is
geweest, doch in dat geval zou het onbegrij
pelijk zijn dat van geen van de kustplaatsen
een praairapport is ontvangen. Waarschijn
lijker is dan ook, dat het schip zich niet uit
een over hem komenden waterberg heeft
kunnen oprichten en in een zeer kort tijds
bestek met de opvarenden in de diepte is
verdwenen.
Alle pogingen om contact met
het schip te krijgen zijn vruch
teloos.
Omtrent de vermissing van het Italiaan
sche stoomschip „Dignitas" vernemen wij
nader, dat de cargadoors te IJmuiden ge
tracht hebben het schip via Scheveningen-
haven draadloos te bereiken. Het bleek ech
ter niet mogelijk te zijn met het schip in
contact te komen, zoodat men inderdaad
moet aannemen, dat het vergaan is, dit moet
gebeurd zijn in het Engelsche kanaal, aan
gezien d ereederij te Genua op 10 November
j.1. uit Quessant bericht heeft ontvangen,
dat het schip daar is gepasseerd. Daarna is
niets meer van het schip vernomen.
Gistermorgen heeft in een textielfabriek
te Roubaix een vechtpartij plaats gehad tus-
schen een dertigtal stakers, die de fabriek
bezet hielden en werkwilligen. Vrijwel bet
geheele personeel was voor hervatting van
het werk, en een aantal arbeiders drong
dan ook de fabriek binnen. Er ontstond
daarop een gevecht, dat twee uur duurde
Tenslotte moest de mobiele garde de fabriek
met geweld ontruimen. Een persoon werd
gearresteerd.
Na de ontruiming van de fabriek, liet de
directie de roode vlag, die sedert den aan
vang van het conflict van het gebouw woei
neerhalen en vervangen door de driekleur,
hetgeen tot gejuich aanleiding gaf van de
tallooze nieuwsgierigen, die zich op straat
hadden verzameld.
Bij de vechtpartij werden verscheidene ar
beiders licht gekwetst.
Tijdens de ontruiming zijn tien personen
gewond. Een peloton garde mobile is in
de fabriek geïnstalleerd, en zal er blijven
tot Vrijdagmorgen, wanneer de fabriek hei-
opend wordt.
DE INCIDENTEN TE BEIROET
IN SYRIË.
Twee dooden, twintig gewonden.
Volgens de laatste te Parijs ontvangen be
richten ziin de in zekere persberichten ge
geven cijfers betreffende de incidenten te
Beiroet (Noord-Svrië) erg overdreven. Deof-
ficieele telegrammen vermelden twee doo
den en twintig gewonden.
Wegens samenzwering tegen de
veiligheid van den Staat.
Volgens te Straatsburg ontvangen berich
ten zouden vier jeugdige Elzassers te Karls-
ruhe worden vastgehouden door de Duit-
sche autoriteiten, wegens samenzwering
tegen de veiligheid van den staat. Geen
van vier lieden is ouder dan 20 jaar.
De vier jongelieden hadden zich naar
Duitschland begeven om vrienden te be
zoeken. Zij zouden bij de autoriteiten zijn
aangebracht wegens het Duitsche regiem
vijandige uitlatingen. Drie hunner zouden
reeds sedert eenige weken gevangen zitten.
De vierde is een jeugdig werkman van een
bij Straatsburg gevestigde automobielfa
briek. Dit jongmensch is 17 jaar oud. Hij
zou zijn gearresteerd op aanwijzing van
den vriend dien hij een bezoek bracht.
De vlootcorrespondent van de „Daily Te-
legraph" meldt, dat zoo spoedig mogelijk
zal worden overgegaan tot een belangrijke
uitbreiding van het aantal marinevliegtui
gen. Aanleiding tot dit besluit is het feit,
dat andere mogendheden thans een veel
sterker marine-luchtwapn bezitten dan En
geland, hetgeen in officieele kringen be
zorgdheid heeft gewekt.
In het begin van dit jaar had de Engel
sche marine slechts 197 vliegtuigen in dienst
en nagenoeg geen reserves. Zij beschikt over
6 vliegtuigmoederschepen met een totale
capaciteit van 186 machines, doch tot voor
kort bevonden zich aan boord van deze
schepen slechts 144 toestellen.
De Britsche vliegtuigmoederschepen kun
nen minder toestellen bergen dan die van
andere mogendheden. De „Courageous" en
de „Glorious" elk van 22.500 ton kunnen elk
50 vliegtuigen dragen, en de „Eagle" van
22.600 ton, slechts 21. De vijf moderne
vliegtuigmoederschepen der Vereenigde Sta
ten bieden daarentegen elk plaats aan 80
machines. De nieuwe Britsche carrier „Ark-
Boyal" die binnenkort te water zal worden
gelaten, moet 70 machines kunnen bergen,
en de kleinere „Victorious" en „Illustrious'-'
elk 50.
Met inbegrip van de 130 vliegtuigen voor
de slagschepen en kruisers welke met ca-
tapults zullen worden uitgerust, zal de mari
ne binnenkort 450 toestellen noodig hebben,
d.i. meer dan het dubbele van het thans be
schikbare aantal.
Volgens de laatste gegevens heeft de ma
rine der Vereenigde Staten reeds 950 vlieg
tuigen der eerste linie in dienst, en zal de
sterkte tegen 1942 tot 1.910 toestellen uitge
breid zijn. Japan moet in 1938 over 1.000
toestellen der eerste linie kunnen beschik
ken.
Ook Frankrijk en Italië beschikken over
machtige luchtstrijdkrachten voor samen
werking met hun vloten.
Versterking van de Duitsche vloot.
Naar verluidt wordt op het oogenblik een
Duitsch slagschip gebouwd, metende 35.000
ton. Volgens Duitsche deskundigen kan dit
schip vergeleken worden met de „drijven
de forten", welke Admiraal von Tirpitz heeft
ontworpen. Bovendien worden een aantal tor
pedojagers gebouwd, waarvan het tonnage
niet bekend is, benevens een vliegtuigmoe
derschip van 19.150 ton.
GEBREK AAN LEVENSMIDDELEN OP DE
HAWAI-EILANDEN.
Tengevolge van de Amerikaan-
sche scheepvaartstaking.
Als gevolg van de staking der zeelieden
is op I-Iawai cebrek aan levensmiddelen ont
staan. De rijst-voorraad is uitgeput (het voor
naamste voedsel voor de inlandsche bevol
king is rijst) en de prijzen der overige le
vensmiddelen stijgen met den dag.
Hawai moet ongeveer 80 pet. van zijn le
vensmiddelen invoeren. De gouverneur heeft
president Roosevelt om hulp verzocht en hij
is voornemens het ministerie van Marine te
verzoeken oorlogsschepen ter beschikking te
stellen voor het vervoer van levensmiddelen.
ONTEVREDEN ENGELSCHE
RESERVISTEN.
Te Southampton weigerden 200 uit Pa
lestina teruggekeerde reservisten te gehoorza
men om nog den nacht op het transportschip
door te brengen. Zij verlieten het schip en
demonstreerden op de kade tegen het feit,
dat men hun betrekkingen niet open heeft
gehouden, zoodat zij thans werkloos zijn.
Een deel van de reservisten wilde het ha
ven-emplacement verlaten, doch de politie
verhinderde dit. Tenslotte wist men de man
nen te overreden weer aan boord teiug te
keeren.
CARL VON OSSIETZKY VRIJGELATEN?
Het Duitsche ministerie van propaganda
bevestigt thans, dat de bekende schrijver
Carl von Ossietzky zich op het oogenblik op
vrije voeten bevindt,. Nadere bijzonderhe
den worden evenwel niet verstrekt, noch
over zijn invrijheidstelling, noch over zijn
huidige verblijfplaats.
EEN WIJNFONTEIN OP DE WERELD
TENTOONSTELLING TE PARIJS.
Nabij het „Propaganda Paleis" van de
Wereldtentoonstelling, die in den aanstaan
den zomer te Parijs zal worden gehouden,
zal een bijna 30 meter hooge monumentale
wijnfontein worden gebouwd. Het initiatief
hiertoe is uitgegaan van het nationaal co
mité voor wijnpropaganda.
Koning Mary zal bij de plechtig
heid tegenwoordig zijn.
Koningin Mary heeft, naar de „Daily Te-
legrah" meldt, thans besloten tegenwoordig
te zijn bij de kroning van Koning Eduard,
op 12 Mei a.s. Men gelooft, dat zij de eerste
koningin-moeder in de geschiedenis van
Engeland zal zijn, die haar zoon ziet kronen.
Het besluit .van Koningin Mary beteekent
een afwijking van het precedent, dat ge
schapen is door Koningin Alexandra, die
niet aanwezig was bij de kroning van Ko
ning George op 22 Juni 1911. Koningin
Alexandra vertoefde op den dag der kro
ning te Sandringham, waar zij met haar
zuster, Keizerin Maria van Rusland, en haar
dochter, Prinses Victoria, een dienst in de
kerk bijwoonde.
Koning Eduard zal de eerste ongetrouwde
Koning zijn, die gekroond wordt, sedert Ka-
rel 2, die in 1661 werd gekroond. George 3
was bij zijn troonsbestijging ongehuwd, doch
hij trouwde twee weken vóór zijn kroning.
HET PROGRAM VAN DE PAN-AMERI-
KAANSCHE CONFERENTIE.
Op het programma van de pan-Ameri-
kaansche vredesconferentie, welke 1 Decem
ber a.s. te Buenos Aires wordt geopend,
staan de volgende punten: vervolmaking
van de bestaande anti-ooriogsverdragen, het
opstellen van richtlijnen over de rechten
en plichten van neutrale staten, verbete
ring van de inter-Amerikaansche verkeers
verbindingen, uitwisseling varr professoren
en studenten en hervorming van de handels
betrekkingen met het doel iedere meestbe-
gunstiging van een enkele vreemde mogend
heid te vermijden.
Men vermoedt, dat bij dit laatste punt de
leider van de Ameriliaansche delegatie Huil,
actief zal worden, aangezien hij een voor
stander is van een algemeene meestbegun-
stiging.
V J ta
Klassieke voorstellingen in het
oude Romeinsche theater van
Sabathra.
Ter gelegenheid van het bezoek, dat Mus
solini in Februari aan Lybië zal brengen,
zullen in het oude Romeinsche theater van
Sabathra, de Phoenicische stad die op 70 K.
M. van Tripolis aan de zee gelegen is, klas
sieke voorstellingen worden georganiseerd.
Dit theater, dat aan het einde der tweede
eeuw werd gebouwd, is een der grootste
nog bestaande oude theaters. Het is on
langs op last van gouverneur Balbo ge
restaureerd.
NED.-INDIë.
TYPHOON IN DE GHINEESCHE ZEE.
De „Tjikandi' van de Java-China-Japan-
1 ijn heeft, naar Aneta meldt, tengevolge
van een typhoon in de Zuid-Chineesche zee
tien dagen vertraging ondervonden. Het
schip wordt eerst 20 November te Soerabaja
verwacht.
BRAND IN OLIE-TANKS TE BALIKPAPAN
De hoofdvertegenwoordiger van de B.P.M.
deelde mede, dat Maandagavond te om
streeks halfzeven in Balikpapan brand is
uitgebroken in het tankenpark nr. 3 en in
de canning-tank van de blikkenfabriek. De
oorzaak van den brand was een scheur in
den bodem van een der tanks. De brand
was te halftwaalf gebluscht.
Persoonlijke ongelukken hebben niet plaats
gehad.
De Nobelprijswinnaar trekt ten
strijde tegen den laatsten 0.0044
graad.
Berlijn 16 November 1936.
De Nederlandsche Nobelprijs
winnaar professor Debye is
van plan met behulp van dezen
prijs in het nieuwe Natuurkun
dige Instituut te Dalhem zijn po
gingen tot het bereiken van het
absolute nulpunt voort te zetten
Het „Kaiser-Wilhelm-Gesellschaft", dat in
dit jaar zijn 25-jarig bestaan vierde, heeft
in 't ten Zuiden van Berlijn gelegen Dalhem
een ware wetenschappelijke stad gebouwd,
waar de geleerden zich uitsluitend aan on
derzoekingen wijden. Het jongste in de rij
der wetenschappelijke gebouwen is het In
stituut voor Natuurkunde, dat een onge
veer 20 meter hoogen toren krijgt.
Deze toren is er onder anderen voor be
stemd, de studie der laagste temperaturen
mogelijk te maken Professor. Debye, de
Nederlander, die zoojuist de Nobelprijs voor
scheikunde heeft verworven, heeft thans op
desbetreffende vragen geantwoord, dat hij
dit geldbedrag zal gebruiken, om zijn stu
diën over het absolute nulpunt zoo mogelijk
te voleindigen.
Deze interéssante mededeeling van den
geleerde vestigt de aandacht weer eens op
de worsteling der wetenschap om het abso
lute nulpunt te bereiken. Dit is bij minus
273 graden Celcius gelegen. Door onver-
moeiden arbeid is de wetenschap tot steeds
lagere temperaturen gekomen. Het pro
bleem is ten nauwste met het vloeibaar ma
ken van gassen verbonden. Nadat men er in
Ontkent tegen den Staat te heb
ben samengezworen.
Voor de volksrechtbank te Alicante is
het proces begonnen tegen den leider van
de Spaansche Phalanx, Jose Antonio Primo
de Rivera, zijn broer Miguel en diens echt-
genoote Margarita.
De drie beklaagden worden beschuldigd
van deelnemen aan den opstand en muite
rij. In zijn kwaliteit van advocaat ver
klaarde Jose Antonio zichzelf en zijn beide
medebeklaagden te zullen verdedigen. Hij
erkende, dat hij de Spaansche Phalanx
heeft gesticht, welke later samensmolt met
de jongeren van de nationaal-socialistische
beweging, doch hij ontkende imperialisti
sche doeleinden na te streven. Wel ver
klaarde hij, dat hij het constitutioneel be
wind wild? vervangen door een corporatief
bewind. Ten aanzien van zijn reis naar
Duitschland zeide hij, dat hij in zijn on
derhoud met Hitier geen politiek heeft be
handeld. Ook heeft hij met de leiders van
het nationaal-socialisme niet gesproken
over een verbond. Hij verzekerde nooit te-
PROF. DEBIJE.
het jaar 1895 in gesla'agd, was de lucht vloei
baar te maken, kon men temperaturen van
minus 191 graden Celcius beriken. In 1898
maakte Dewar de waterstof vloeibaar en
kwam daarmede op 253 graden. Het laatste
gas, dat nog tegenstand had geboden, het
helium, werd in het jaar 1908 door prof.
Kamerlingh Onnes overwonnen; daarmede
bereikte men een temperatuur van 272,2
graden. In 1932 werd het verschil van 0.8
graad door prof. Keesom op 0.7 graad ge
bracht. Nu zet professor Debye deze pogin
gen voort door het ontmagnetisceren van
zekere zouten. Aan hem en prof. de Haas
gelukte het, in het jaar 1935 een tempera
tuur van 0.0044 graad boven het absolute
nulpunt te bereiken.
Om dit laatste verschil gaat het nu nog.
De toren te Dalhem is met de meest mo
derne instrumenten uitgerust. De experi
menten zijn zeer kostbaar, omdat zij steeds
weer opnieuw herhaald moeten worden en
veel tijd in beslag nemen. I.aat. ons hopen
dat het prof. Debye met behulp van zijn
Nobelprijs gelukt het absolute nulpunt te
bereiken,
PRIMO DE RIVERA.
gen den Staat te hebben samengezworen
en hij was niet op de hoogte met de plan
nen der opstandelingen.
Vervolgens werd hem gevraagd waarom
hij de opstandige generaals veroordeelde,
terwijl hij toch in voortdurend contact
stond met Martinez Anido en Sanjurgo. Hij
antwoordde hierop, dat dit medewerkers
zijn geweest van zijn vader.
Zijn broer Miguel ontkende te hebben
deelgenomen aan den opstand en diens
echtgenoote zeide niets te weten omtrent
een eventueele politieke actie van haar man.
Onder de inhoemsohe bevolking
Rabat: Bij de moskee te Dlemaa Kebir
zijn eenige groepen inboorlingen samenge
schoold. Zij probeerden onrust te verwekken
in de straten van de inboorlingenwijk.
De politie heeft een tiental arrestaties ver
richt.
Terzelfder tijd schoolden te Fez in het
stadsdeel Medina inheemschen samen om te
protesteeren tegen de te Casablanca ver
richte arrestaties van eenige agitatoren. De
politie heeft de menigte verspreid en de or
de hersteld. De rust is weergekeerd.
Ook te Casablanca is het in den voor
avond onrustig geweest. De orde is her
steld.
Mededeeling van Litwinof.
Moskou. De volkscommissaris van bui-
landsche zaken, Litwinof, heeft den Duit-
schen ambassadeur heden medegedeeld, dat
de gearresteerde Duitschers worden beschul
digd van militaire en economische spionnage,
verspreiding van fascistische geschriften on
der de Russen en daden van terreur. Het
meerendeel der gearresteerden aldus Lit
winof heeft reeds een bekentenis afgelegd.
De Duitsche ambassadeur heeft op deze
mededeeling geantwoord, dat wel in andere
landen nationaal-socialistische groepen be
staan, maar dat dit in de Sovjet Unie niet
het geval is.
OPTREDEN TEGEN PRIJSOPDRIJVING
TE BERLIJN.
3500 winkeliers veroordeeld.
Meer dan 3500 slagers qn andere handels
lieden in de Duilsche hoofdstad zijn tot meer
of minder zware boeten veroordeeld wegens
overtreding van de voorschriften tegen
prijsopdrijving.
Het gezin Bridges in de Vereenigde Staten, dat den 2den November met
een vierling w erd uitgebreid.
De minister van marine heeft aan de „In-
t-ransigeant" verklaard, dat vier pantser
schepen gebouwd worden, twee van 26.500
ton, nl. de „Dunkerque" en de Strasborug"
en twee van 35.000 ton, de „Richelieu" en de
„Jean Bart". Dit laatste schip moet nog op
stapel gezet worden. Voor enkele jaren moe
ten hier nog aan worden toegevoegd de pant
serschepen ,-,Provence", „Lorraine" en „Bre-
tagne", die uit den oorlog dateeren, doch ge
heel gemoderniseerd zijn. Voor 1937 staat op
het programma de bouw van 'n kruiser van
8000 ton en eenige torpedojagers, aangezien"
die van 1500 ton beginnen te verouderen.
Voorts zullen duikbooten en een tankschip
worden gebouwd. De minister zal bij de Ka
mer een voorstel indienen voor den bouw
van 26 kleine booten en hulpschepen. Ten
slotte zullen nieuwe vliegbooten van groote
tonnage worden gebouwd.
DUITSCH VERKEERSVLIEGTUIG
VERONGELUKT.
Neurenberg. Een verkeersvliegtuig van
de lijn BerlijnMunchen is bij de landing
op het vliegveld van Neurenberg veronge
lukt. De bestuurder en een passagier wer
den daarbij doodelijk gewond.
Polen vraagt internationale
maatregelen voor overbevolkte
landen.
In de permanente landverhuizings-com-
missie heeft de Poolsche gedelegeerde Ko-
marnicki in een lange rede verlangd, dat
de internationale arbeidsorganisatie haar
activiteit ten aanzien van de bevolkingspo
litiek op internationaal gebied uitbreidt, ten
einde het wereldevenwicht in de demogra
fische structuur te verzekeren door het
zoeken naar nieuwe kolonisatiegebieden
voor overbevolkte landen.
Komarnicki (jiende een ontwerp-resolutie
in, waarin verzocht wordt, een conferentie
bijeen te roepen van deskundigen der be
trokken landen, om een concrete oplossing
van het kolonisatievraagstuk voor te be
reiden, binnen een termijn, die het moge
lijk maakt, dat de eerstvolgende gewone
Volkenbondsvergadering van de resultaten
van deze conferentie kennis zal kunnen
nemen.
