Dreigementen
van Italië
DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Prinses Juliana en
Prins Bernhard te Zeist
Engeland zal zijn
Vele dooden op
Hondo
verplichtingen
De inrichting van het
Paleis te Soestdijk
Japan moet kleur
bekennen
Buiienlandsch
Overzicht
REIST PER WACO-
UITGAVE: N.V. DRUKKERIJ EN UITGEVERIJ V/H C. DE BOER JR., KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER. TELEFOON 50 EN 412. POSTGIROREKENING 16066
ZATERDAG
21 NOVEMBER 1936
64e JAARG. No. 7858
Het regent en sneeuwt
aan de fronten
nakomen
Ontspanning tusschen Rome en
Londen houdt aan
Duitsche duikboot
gezonken
Ontploffing in fabriek
bij Merano
De balans van deze week
AUTOBUSDIENSTEN
naar HOORN, EDAM, AMSTERDAM
en GEHEEL WEST-FRIESLAND
HELDERSCHE COURANT
VOOR HET GEVAL RUSLAND EEN
NIEUW COMMUNISTISCH CEN
TRUM ZOU WILLEN VESTIGEN
AAN DE MIDDELLANDSCHE ZEE
OP SPAANSCH GEBIED.
ROME: De „Giornale d'Italia" bevat een
artikel, waar o.m. in gezegd wordt:
„Het moet zeer duidelijk ver
klaard worden, dat Italië niet kan in
stemmen met de installatie van een
nieuwe, roode revolutionaire centrale,
een nieuwe basis voor de politieke en
militaire operaties van het commu
nisme, aan de Middellandsche zee op
Spaansch gebied. Als een zekere
groote mogendheid gelooft, te Mon-
treux de poorten der Middellandsche
zee geopend te hebben voor de Sovjet
schepen, geladen met wapens ten
dienste der wereldrevolutie, dan kan
gezegd worden, dat Italië en andere
sterke staten in Europa besloten heb
ben, te verhinderen, dat een ernstige
vergissing het begin wordt van een
onherstelbare verwoesting der Euro-
peesche orde. Door deze taak zal de
verdediging tegen het communisme
door Italië en Duitschland in Eu
ropa en door Japan'in Azië niet al
leen passief zijn, maar niet-offensieve
reactievormen aannemen, die noodza
kelijk worden door de agressie der
Sovjets en hun communistische hel
pers."
Gen verzachtend oommentaar.
In welingelichte kringen te Rome, aldus
meldt Havas, wordt de verzekering gege
ven, dat het bovenstaande artikel uit de
Giornale d'Italia over het gevaar van een re-
volutionnaire centrale in de Middellandsche
Zee, geen enkel officieel karakter draagt en
dat het standpunt van Italië voor niemand
een bedreiging vormt. Men schijnt overtuigd
dat de instelling van een communistische re
publiek in Catalonië slechts mogelijk zou
zijn door interventie op groote schaal van
Sowjet-troepen.
In dat geval zou de niet-inmengingscom-
missie te Londen, welke Italië niet wenscht
te verlaten, zich uitspreken en alle mogend
heden, die belangen hebben in de Middel
landsche Zee, zullen dan een gemeenschap
pelijk inzicht in de werkelijkheid krijgen. In
dezelfde Romeinsche kringen heeft men den
indruk, dat dit inzicht in de werkelijkheid
veld wint in alle Europeesche landen in zoo
danige mate, dat alleen dit voldoende is om
nieuwe verwikkelingen te voorkomen.
Felle critiek van Rusland op de
uitlatingen van Eden ten aan
zien van de erkenning der re
geering-Franco.
De Isvestia verklaart o.m.: „De erkenning
van Generaal Franco beteekent een openlij
ke oorlogsverklaring aan het Spaansche volk
door Duitschland en Italië".
Een zeldzame vangst maakte een visch-
trawler te Cuxhaven, n.l. een reusachtige
grondhaai van bijna 8 meter lengte en een
gewicht van 50 centenaars.
Hierboven ziet men het transport van het
geweldige dier naar Hamburg, waar het te
kijk zal worden gesteld>
Het genoemde blad voegt hieraan toe: Ita
lië en Duitschland konden slechts worden
aangemoedigd tot het ten uitvoer leggen
van een zoodanig gebaar door de houding
van het Londensche comité en door de ver
klaringen van Minister Eden in het Lager
huis, verklaringen, die volgens de Isvestia
tot strekking hadden de verantwoordelijk
heid weg te nemen van de Duitsche en Ita-
liaansche regeeringen bij den aan Franco
verleenden steun.
De „Prawda" oefent felle critiek uit op de
uitlatingen van Eden Het blad beschul
digt Eden er van op „huichelachtige wijze"
Duitschland en Italië te steunen en te heb
ben gesproken om hen te helpen, die trach
ten de pogingen van de niet-inmengings-
commissie te niet te doen. „Het valt te betwij
felen, aldus de Prawda, of een dergelijke
tusschenkomst er toe kan bijdragen de zeer
gespannen atmosfeer, die in Europa gescha
pen is, te verbeteren.
Regen en sneeuw hebben de mi
litaire bedrijvigheid rond Madrid
vrijwel lamgelegd.
Weinig militaire bedrijvigheid heeft den
dag van gisteren gekenmerkt. Regen en
mist hebben de actie op den grond en in
de lucht bemoeilijkt; voor het eerst sedert
verscheidene dagen is Madrid gisteren niet
door vliegtuigen gebombardeerd.
Schermutselingen zijn gevoerd in de
buurt van de model-gevangenis, zonder dat
daarvan een wijziging in de wederzijdsche
stellingen het gevolg is geweest. De regee-
ringstroepen hebben veldkanonnen opge
steld in verlaten huizen en hebben eenige
salvo's gelost op het Casa Velasquez, dat
het hoofdkwartier zou zijn van de opstan
delingen in dezen sector. De rechtschen
hebben evenmin vorderingen gemaakt in
het Casa del Campo.
In de sectoren van het Guadarrama-ge-
bergte, Van het Escorial en in de Siërra de
Gredos is een algeheele stilstand in den
strijd ingetreden wegens hevigen sneeuw
val; hier en daar ligt de sneeuw vijftig
centimeter dik. Intusschen zouden volgens
aan de Fransche grens ontvangen berich
ten de Baskische regeeringstroepen een of
fensief hebben ontketend. Na zich meester
te hebben gemaakt van Beassain, hebben
zij Villa Franca bezet, dat gelegen is tus-
schen Vergara en Tolosa.
DE CLANDESTIENE WAPENHANDEL
AFFAIRE VAN BORDEAUX.
Een uitgebreidde organisatie
ontdekt.
De clandestiene wapenhandel-affaire schijnt
zich té ontwikkelen, zooals dit in den aan
vang reeds leek. Het feit, dat huiszoekingen
en vermoedelijk ook inbeslagnemingen ge
schieden in verscheidene Zuid-Westelijke
steden wijst er op, dat men hier staat voor
een uitgebreide organisatie voor de clande
stiene vervaardiging van oorlogstuig, welke
niet in Bordeaux alleen werkte. Bourdaie,
de gearresteerde ingenieur ziet zich ge
plaatst voor steeds meer beschuldigingen.
Zoo zou men bij een bank te Bordeaux twee
cheques gevonden hebben, van 17.000 en 50
duizend francs, uitgeschreven door het
Spaansche consulaat aan order van Bour
daie.
De nieuwe bewapening zal slechts
worden gebruikt als vitale belan
gen op het spel staan.
„DE BRANDWEERLIEDEN MOE
TEN OP HUN POST BLIJVEN".
In zijn te Leamington uitgesproken rede
voering heeft Eden o.m. nog verklaard, dat
de nieuwe Britsche bewapeningen nooit zou
den worden gebruikt voor een agressie-oorlog,
noch voor een doel, dat niet in overeenstem
ming zou zijn met het Volkenbondshand
vest of het Kellogg-pact. Zij zouden kunnen,
en wanneer de gelegenhe'd zich voordeed,
ook worden gebruikt ter verdediging van
Frankrijk en België tegen een niet-uitgelok-
ten aanval, zulks volgens de bestaande ver
plichtingen.
Zij zouden kunnen worden gebruikt
en, wanneer een nieuw westelijk pact
tot stand zou zijn gekomen, ook in
derdaad worden gebruikt ter verdedi
ging van Duitschland tegen een niet-
uitgelokten aanval van de mede-on
derteekenaren van dit pact.
Onze bewapeningen, aldus Eden verder,
zouden kunnen worden gebruikt voor hulp
verleening aan slachtoffers van agressie. In
ieder geval zouden wij meenen dat dit moet
geschieden volgens de bepalingen van het
handvest.
Ik zeg „zouden kunnen", want in dusdani
ge gevallen is er geen enkele automatische
verplichting tot het nemen van militaire
maatregelen. Het is overigens billijk, dat dit
zoo is, want ik verwacht niet, dat de vol
keren militaire verplichtingen op zich zul
len nemen, behalve voor streken waar vi
tale belangen op het spel staan, Aldus zijn
de bases van onze politiek ten aanzien van
het ontwerp-Locarnopact, welke wij gisteren
aan onze medeonderteëkenaren hebben me
degedeeld, Wij meenen dat dit redelijke en
wederzijdsch aanvaardbare voorwaarden
zijn in het licht van de antwoorden, die zij
ons reeds hebben doen toekomen.
Ten aanzien van de non-interventie zeide
Eden dat sommige staten, welke zeggen de
vrede in Europa te willen handhaven, olie
op het Spaansche vuur gooien. Dit mag ech
ter geen reden zijn voor de andere brand
weerlieden om de verterende vlammen te
laten voortwoekeren.
Engeland zal dan ook alles doen wat mo
gelijk is om door middel van de non-inter
ventie een verscherping der tegenstellingen
in ons werelddeel te voorkomen.
EEN ENTHOUSIASTE DUIZEND
KOPPIGE MENIGTE VEBRAK
HET POLITIECORDON. DE
GRIJZE TWO-SEATER BEKWAM
EENIGE KRASSEN EN EEN VER
BOGEN NUMMERBORD.
Zeist Vrijdagmiddag om kwart voor
vijf brachten Prins Bernhard en Prinses
Juliana een onverwacht bezoek aan Zeist
teneinde een visite te maken bij de fami
lie van jhr. mr. F. v. d. Poll waar de Prin
ses verscheidene malen een kort bezoek af
legde en den laatsten tijd ook freule van
de Poll verblijft, die voorheen hofdame
was bij wijlen Koningin Emma.
Al was het hooge bezoek slechts aan en
kelen bekend, toch verspreidde het nieuws
zich spoedig door Zeist met als gevolg, dat
al gauw wel een drieduizend menschen aan
wezig waren om het Prinselijk paar te kun
nen zien.
De aanwezige politiemacht waarbij ook
de commissaris, de heer de Lange en de
inspecteur Goorhuis, zag zich voor een
uiterst moeilijke taak geplaatst om voor
huize „Beek en Royen" aan de dorpsstraat
behoorlijk ruimte vrij te houden. En toen
tenslotte de grijze two-seater, komende van
Soestdijk, en bestuurd door Prins Bernhard
kwam aanrijden, was ér geen houden meer
aan. Ook door handreiking konden de agen
ten de opdringende menigte niet langer te
genhouden, zoodat de kleine auto, die dank
zij de groote stuurmanskunst van den Prins
nog net kon voorrijden, in no time door het
publiek was ingesloten.
Terwijl de Prinses en de Prins binnens
huis waren, gelukte het, zij het met moeite
een open ruimte vrij te maken, maar het
publiek groeide geregeld aan en gaf door
het zingen van het Wilhelmus duidelijk
blijk van zijn geestdriftige belangstelling.
Het verkeer moest dan ook stop gezet wor
den, daar van verplaatsing der menigte
geen sprake meer was.
Nauwelijks had de politie haar doel be
reikt, of het bezoek aan „Beek en Royen"
was al weer beëindigd en opnieuw verbrak
de menigte in haar geweldig enthousiasme
de niet vol te houden afzetting. Men drong
en werd gedrongen tot rond de auto, die
nolens volens eenige krassen opliep terwijl
het nummerbord werd verbogen en een
flard van een regenjas aan een treeplank
hing. De politie deed het mogelijke, maar
kon geen resultaat meer bereiken, wat te
betreuren was, omdat nu maar weinigen
de Prinses en den Prins hebben gezien, die
glimlachend het geweldig enthousiasme heb
ben aanschouwd, alvorens weer weg te rij
den in de overtuiging, dat al liet de orde
der anders zoo ordelijke Zeistenaren dit
maal te wenschen over, dit alleen voort
sproot uit de groote liefde voor het Ko
ninklijk huis en de onverwachte kans om
de Prinses en haar aanstaande gemaal te
kunnen aanschouwen.
Het prinselijk paar bezoekt zijn
toekomstige woning.
Soestdijk. Prinses Juliana en Prins
Bernhard hebben gistermiddag wederom een
bezoek aan het paleis Soestdijk gebracht,
Omstreeks drie uur arriveerde Prinses Ju
liana, vergezeld van haar hofdame, jkvr.
de Brauw, in een zwarte limousine, waarop
de prinselijke standaard wapperde, op het
paleis Soestdijk, Eenige minuten later kwam
ook Prins Bernhard in zijn bekende grijze
Ford, welke hij zelf bestuurde, in gezel
schap van Ir. de Bie Leuveling Tjeenk, ar
chitect te Amsterdam, bij het paleis aan,
waar hij door zijn verloofde werd verwel
komd.
Het doel van de komst gold ditmaal een
bespreking met architect Tjeenk van het
door hem ontworpen plan tot verbetering
van een gedeelte van het paleis.
Onder voorlichting van ir. Tjeenk werd een
rondgang door het paleis gemaakt, waarbij
de toekomstige bewoners zich tevens op de
hoogte stelden van de reeds aangebrachte
verbeteringen.
Het door ir. de Bie Leuveling Tjeenk ont
worpen plan zal ter goedkeuring aan H. M.
de Koningin worden voorgelegd.
Het uitleggen van den looper en het ope
nen van de blinden had zooals gewoonlijk
ook nu veel publiek getrokken, dat de hooge
gasten zoowel bij aankomst als vertrek har
telijk toejuichte.
Omstreeks half vijf zijn de prinses en
de prins in de two-seater van Z. D. H. naar
het Loq teruggekeerd, terwijl de hofdame te
voren in de zwarte limousine was vertrok
ken.
Meer dan 1200 personen zouden
tengevolge van de overstroo
ming zijn verdronken.
Tokio. De gouverneur van de
provincie Akita deelt over de over-
stroomingsramp in het mijngebied
Osaroesawa mede, dat tot dusver
113 dooden zijn geborgen. Voorts
zijn 45 gewonden in veilgheid ge
bracht. Meer dan 1200 menschen
worden nog vermist. Vijf nederzet
tingen van mijnwerkers zijn geheel
met slik bedekt, zoodat alle leven
daar vernietigd is.
Volgens een Reuterbericht zou het
aantal omgekomen personen reeds
meer dan 1200 bedragen.
Meer dan 1000 personen om het
leven gekomen,
Volgens een nader bericht uit Tokio vreest
men, dat bij de ramp te Osaroesawa meer
dan 1000 personen om het leven zijn ge
komen. Tot nu toe zijn 250 lijken gebor
gen, ruim 11)00 worden nog vermist.
Onder de lijken welke geborgen werden,
zijn ook die van vrouwen, welke hun kin
deren nog tegen zich aandrukken.
18 personen werden gered, doch zij lijden
aan vergiftiging, aangezien het water ko
perhoudend was.
Eden's verklaringen hebben goe
den indruk gemaakt in Italië.
Het D.N.B. seint uit Rome:
In goed ingelichte kringen verluidt, dat
de regeering niet voornemens is zich in het
tegenwoordige stadium der Spaansche
kwestie en gezien de houding der non-in
terventie-commissie zich uit deze laatste
terug te trekken.
Men legt er den nadruk op, dat de
voorzichtige verklaringen van Eden
nopens de erkenning der regeering
van Franco door Duitschland en
Italië te Rome een goeden indruk
hebben gemaakt en dat de Britsch-
Italiaansche besprekingen een nor
maal verloop hebben.
Een volkomen opheldering der betrek
kingen tusschen de twee landen is niet
meer buitengesloten.
Acht man worden vermist.
Berlijn. Vrijdagochtend is de
duikboot U. 18 van het duikbootflot-
tille Weddingen tijdens een schiet
oefening met torpedo's in de golf van
Luebeck tengevolge van een botsing
gezonken. Van de 20 koppen tellen
de bemanning konden 12 man wor
den gered. Voor de geredden bestaat
geen levensgevaar. Acht man wor
den nog vermist. Men verwacht niet,
dat zij gered zullen kunnen worden.
Voor de berging van de duikboot
en van de vermisten zijn alle moge
lijke maatregelen genomen.
Zeven dooden, vele gewonden.
Uit Merano wordt gemeld, dat bij een ont
ploffing in een fabriek van chemische pro
ducten in het dorpje Singo bij Merano, op
15 k.m. afstand van de Oostenrijksche grens,
in welke fabriek o.m. chloor, ammoniak en
vloeibare lucht werd vervaardigd en waar
een zeer groot aantal arbeiders werkte,
zeven personen zijn gedood en ca. 20 ge
wond.
Nader uit Rome. Het aantal dooden, dat
gevallen is als slachtoffer van de ontplof
fing in de chemische fabriek nabij de Oos
tenrijksche grens schijnt niet hooger te zijn
dan oorspronkelijk gemeld werd. Het aan
tal gewonden is echter zeer groot. De ont
ploffing deed zich voor in het dorpje Sinico
vlak bij Merano. In de fabriek, waar o.m.
chloor en ammoniak en vloeibare lucht
vervaardigd werd, was een zeer groot aan
tal arbeiders aan het werk.
China zal zich krachtig verzetten
De Chineesche regeering is vastbesloten
weerstand te bieden aan den inval in Soei
■Toean, en in een interview verklaarde
Tsjang Sjoen, de Chineesche minister van
Buiten landsche zaken, dat de besprekingen
met Japan niet zullen worden voortgezet,
zoolang Japan niet duidelijk uiteen heeft
Een weinig opwekkend beeld.
De toestand in de wereld wordt
steeds meer gespannen. Het
wantrouwen neemt toe. De strijd
in Spanje nog steeds onbeslist.
Wanneer we de balans van deze week
opmaken, wat betreft den toestand van de
wereld, dan ziet deze er weinig opwekkend
uit. Daar was allereerst de Duitsch-Japan-
sche toenadering, of liever het Duitsch-Ita-
liaansch-Japansche front tegen Rusland. Een
gebeurtenis die tal van complicaties kan
veroorzaken en waarvan de gevolgen nog
niet te overzien zijn. Daar was, we zouden
het bijna al weer vergeten, de laatste streep
die Duitschland door het verdrag van Ver-
sailles trok, door de niet-erkenning van de
internationalisatie der Duitsche rivieren.
Men hoort daar al niets meer over, omdat
dit gebeuren alweer door veel ernstiger fei
ten achterhaald is, b.v. de erkenning, door
Duitschland en Italië van de regeering van
Franco. Een erkenning, zooals we gisteren
schreven, die op zichzelf te verwachten was,
maar door de haast van de beide landen,
onaangename gevolgen kan hebben voor
Europa.
We moeten in verband met die er
kenning nog weer eens wijzen op de
inconsequenties die de groote mo
gendheden tegenwoordig met een
ernstig gezicht aandurven. Daar is
b.v. Duitschland (eveneens Italië),
dat de opstandelingenleider van
Spanje erkent, maar dat evengoed
zitting blijft houden in de commissie
van non-interventie, de commissie
dus, die benoemd is om inmenging
in de binnenlandsche aangelegen
heid van Spanje te verhinderen. Men
schendt zonder blikken of blozen de
beginselen waarvoor men moest strij
den, maar blijft desalniettegenstaan-
de doodleuk in de commis&ie tot
handhaving van die beginselen.
Ja, lezer, de politiek is een raar ding. Is
het eigenlijk niet om te beven van veront
waardiging. Dezelfde gruwelijke inconse
quentie heeft Italië aangedurfd toen het lid
bleef van den Volkenbond, wier heiligste
beginselen het met de voeten trad. En men
protesteert niet. Het is wel een waanzinnige
wereld waarin we leven en waar het heen
gaat, het is een angstige vraag.
De strijd om Madrid blijft in alle hevig
heid gevoerd. De regeeringstroepen weten
niet van wijken en generaal Franco heeft
waarschijnlijk de schikking over te weinig
troepen om een beslissenden aanval te wa
gen. Hij bombardeert dus de Spaansche
hoofdstad en de gruwelijkheden van die
regelmatig terugkeerende bombardementen
vinden we in de telegrammen en berichten,
die ons uit Spanje bereiken. Vele straten
zijn thans puinhoopen, bezaaid met lijken.
Het aantal slachtoffers onder de burgerbe
volking is zeer groot. Vele huizen staan in
brand.
En Franco's eigen familie bevindt zich in
de hoofdstad. Hij moet dus wel geen andere
kans zien om de stad in bezit te krijgen dan
deze moorddadige poging.
Wanneer zal de strijd beslecht zijn? We
durven ons aan geen gissing wagen.
gezet welke zijn bedoelingen zijn ten aan
zien van Soei Joean.
In welingelichte Chineesche kringen wordt
vernomen, dat met behulp van de zeer mo
derne luchtmacht van Maarschalk Tsjang
Kai Sjek voorbereidingen worden getroffen
om de door Japan geholpen Mandsjoekwo-
Mongoolsche ongeregelde troepen uit Soei
Joean en Tsjahar te verjagen. Japan wordt
zoo gedwongen te beslissen of het sterk ge
noeg is om openlijk de wereld en China
te trotseeren door Japansche troepen een in
val te laten doen in Binnen-Mongolie.
De strijd in Soei Joean een zui
ver Chineesche kwestie.
In een interview van den correspondent
van Reuter met den Japanschen militairen
attaché, verklaarde deze, dat de strijd in
Soei Joean een zuiver Chineesche aangele
genheid was. Wel heeft Japan vitale belan
gen in Tsjahar, omdat dit aan Mandsjoekwo
grenst.
Dit wijst er op, dat Japan een poging van
China om een tegen-offensief in Tsjahar te
ontplooien, als een zeer ernstige zaak zou
beschouwen.
BRITSCH VERKEERSTOESTEL
GEVALLEN.
Boven het vliegveld Stanley Park is gis
termiddag een Britsch verkeersvliegtuig ge
vallen. De piloot en een passagier werden
gedood.
inlichtingen WACO
Kanaalweg 137, Den Helder Tel. 773
