<^en Zonnig Boefy
VERKADE ALBUM
Prins Bernhard
China ontwaakt
Voetbalwedstrijd
Tweede Kamer
Waar Wij Wónen«
Nieuwe coDSumptiemelk-
regeling
bezoekt de kunstijsbaan
Zesdaagsche te
Kopenhagen
Vrijheidsbond en
weermacht
Engeland-Hongarijë 6*2
Minister Slotemaker de Bruine
aan het woord. Misschien toch
een wettelijke spelling-regeling?
De Bijbel op de lager school.
Den Haag, 2 December '36.
Ook bij het Onderwijs-debat van dit jaar
.vormde de vermaarde spellingskwestie een
'der hoofdschotels der discussie, ofschoon de
felheid van den strijd door het ingrijpen van
minister Slotemaker kennelijk verslapte.
Maar er gaan nog allerlei verwijten over en
weer, en van beide kanten krijgt Z. Exc. op
zijn brood, dat hij de zaken veel te veel op
lossè schroeven laat rusten. Tegenstanders
der nieuwe regeling vragen om een wette
lijke voorziening, en de voorstanders klagen,
dat de voorschriften-Marchant halverwege
zijn ingetrokken, waardoor de verwarring
nog grooter zou zijn geworden dan eerst.
Dr. Slotemaker de Bruine had zich heden
In de Kamer te verantwoorden over zijn
beleid in deze (en natuurlijk mede ten aan
zien van de andere aan hem toevertrouwde
belangen), maar dat hij erin geslaagd is,
meer bevrediging aan een der of beide par
tijen te brengen kan moeilijk worden ge
tuigd. Hij begon met erop te wijzen, dat ons
volk reeds sinds het begin der negentiende
eeuw een spelling-kwestie kent, en dat de
moeilijkheid schuilt in het feit, dat wij allen
een taal willen, die groeit en niet verstart.
Nu betwistte Z. Exc., dat de onzekerheid
thans grooter zou zijn dan vóór 18 Juli, toen
de regeling-Marchant werd gewijzigd.
Nu was gevraagd om een wette
lijke regeling van de spelling-mate
rie, doch dr. Slotemaker zag niet in,
hoe dat mogelijk zou zijn, want hoe
kan de Kamer zich b.v. over de ge
slachten van woorden uitspreken?
Dat Z. Exc. niet precies begrepen
had, wat merf in deze bedoelde, bleek
later uit de repliek van den heer
Tilanus (C.H.), die uiteenzette, dat
z.i. wettelijke bepalingen noodig zijn,
die twee dingen aangeven: Zeker
heid, dat de officieel aanvaarde spel
ling op alle, ook gesubsidieerde bij
zondere scholen wordt onderwezen,
en: een wettelijke taai-adviseur.
Dat denkbeeld scheen den minister
niet verwerpelijk, althans, hij ver
klaarde, over deze methode ernstig
te zullen nadenken. Zoodat de kans
op verwezenlijking daarvan niet
geheel onmogelijk is!
Intusschen verklaarde hij ter zake van de
spelling „een zekere onbelijndheid" niet te
kunnen missen, als men zich met verande
ringen bezig houdt. Men moet zwenken tus-
schen slaafsch-gebonden en bandeloos-wille-
keurig.
Dr. Slotemaker besprak vervolgens de
kwestie van het Bijbelonderwijs op de open
bare, lagere school. Bijbelsche geschiedenis
achtte hij iets heel anders dan vaderland-
sche dito of aardrijkskunde en gezien de
veelheid der meening'en kon de minister
niets anders doen dan er bij de kerken op
aan te dringen, dat zij meer gebruik moeten
maken van de gelegenheid om Bijbellessen
,op de lagere scholen, te geven.
De door mr. Coops gevraagde bescherming
van den architectentitel kon Z. Exc. voor-
Loopig nog niet toezeggen, hij wordt momen
teel te veel door belangrijker zaken bezig
gehouden. De minister was verheugd, dat de
Staatscommissie inzake de onderwijs-con-
centratie tot resultaten is gekomen en de
minister hoopte, de aangelegenheid nog te
kunnen regelen.
Bij de replieken kwam dr. Möller (B.K.),
die zoo geestig en boeiend weet te spreken,
zijn inzichten ten aanzien van de spelling
kwestie nog eens verduidelijken. Men weet,
hi| steund indertijd minister Marchant vol
komen, en nog staat hij op hetzelfde stand
punt van weleer. Hij betwistte, dat de pro
nominale aanduiding bij Marchant tot zoo
groote moeilijkheden zou leiden. Schreef
Gezelle niet van „het" meisje met „zijn" teil
en even later weer „haar?"...
De ijzeren wet der analogie beheerscht de
taal, aldus de deskundige spreker, die o.a.
wees op de Fransche en Engelsche taal, die
de pronominale moeilijkheden niet kennen,
maar strekt dat tot schade van de taalrijk
dom? En in dit verband maakte hij een
tot vroolijkheid aanleiding gevend grapje:
Een Hollander, genaamd Abel, kwam in En
geland, en daar sprak men den naam na
tuurlijk dadelijk als „Ebel" uit. De man
dacht: weet je«wat, ik schrijf men naam
maar, zooals men hem uitspreekt, en wat
gebeurde? Men noemde hem toen „Iebel".
De man wijzigde zijn naam wederom, en
toen werd hij „Aibei" genoemd. En bij aan
passing ook daarbij klonk hem weer „Ebel"
tegemoet. Toen gaf hij het maar op! Mo
raal: de spelling is ondergeschikt.
De tripliek des ministers was aanstonds
een recht-zetten, wat de heer Ter Laan in
tweede instantie gezegd had over minister
Marchant, die, als „een der slechste onder-
wijs-ministers, optredend onder valschen
schijn, alleen terzake van de spelling iets
goeds had gedaan. Z.Ex. was verontwaar
digd om de beschuldiging van optreden on
der valschen schijn (de ander bedoelde het
Katholiek worden van den ex-bewindsman)
en kwam eveneens op tegen de bewering,
dat mr. Marchant zich een vijand van het
openbare onderwijs zou hebben getoond.
Dr. Moller kreeg aangaande de spelling
nog te hooren, dat Gezelle en Vondel zich
vrijheden veroorloofden, maar dan toch
eerst nadat zij zich zelf aan regel en tucht
onderworpen hadden!
De afd. Hooger Onderwijs bracht wederom
een reeks sprekers naar voren. Vooral de
kwestie van het Tandheelkundig Instituut
te Utrecht werd druk besproken, door de le
den De Vries-Bruins, en Wijnkoop De libera
te dr. Vos was het volkomen met zijn s. d.
collega eens, dat het Tandheelkundig Insti
tuut niet meer voldoet, en hij pleitte voor
inschakeling van de universiteit.
Deze zaak, verklaarde de minister, wordt
nauwkeurig onderzocht. Alle kanten worden
bekeken aldus de bewindsman, de zaak
wordt zeker niet in de doofpot gestopt. ooi
een splitsing der opleidings-mogelijkheid
Voelde Z.Ex. niets, en hij hoopte, dat zij
Voorkomen zal kunnen worden.
Het nieuwe Verkade-Album „Waar wij wonen" door Dr. Jac. P. Thijssó
is een zonnig boek - en als album volkomen nieuw, omdat het niet
een bepaalde streek, maar het hééle land beschrijft. Het bevat 27 ge
kleurde platen van groot formaat.
Hoe komt U in het bezit van dit prachtwerk? Het album (zonder
platen) koopt U voor 75 ets. bij Uw winkelier. De platen verkrijgt
U door bons te sparen, verpakt bij Verkade's artikelen. - Al zoudt
U nog nooit hebben verzameld, begint er nu mee! Dit album is een
boek yan blijvende waardel
PLATEN-BONS BIJ VERKADE'S KOEK, BESCHUIT, BISCUIT, CHOCOLADE, WAXINE
De afdeeling werd z.h.s. aanvaard.
Van het begin der zitting moet nog wor
den vermeld, dat de van gister-avond res
tende begrooting van het Werkloozen-sub-
sidiefonds (gewijzigd in dien zin, dat het
woord „rentedragende" bij voorschotten aan
behoefte gemeenten vervalt. (Gelijk Exc.
Oud had aangekondigd) zonder stemming
werd aangenomen, met de stem des heeren
Wijnkoop tegen.
ONDERSCHEID TUSSCHEN IN-
DUSTRIE- EN CONSUMPTIEMEL
KERS ZAL VERVALLEN.
Ook het prijsverschil zal gedeel
telijk worden opgeheven.
Naar het Hdbld. verneemt, is het de be
doeling van Regeeringscommissaris Louwes,
om niet alleen voor het z.g. „wettelijk ge
bied" omvattende de omgeving der groo
te consumptiecentra in het Westen des lands
de minimum-détailprijzen voor consump
tie-melk in te trekken, maar bovendien, om
voor de z.g. half-wettélijke géhiedëh a ll e
bepalingen ten aanzien der productie van,
handel in en verkoop van consumptiemelk
op te heffen (dus: distribuanten-erkenningen
en minimum-détailprijzen).
Verder is het de bedoeling van den Regee
ringscommissaris om voor het Westelijke
wettelijke gebied het onderscheid tusschen
industrie (inclusief zelfkazers) en consump
tiemelkers te doen vervallen en aan allen
één zelfden prijs te garandeeren. Aangezien
de productie grooter is dan de consumptie,
zal dit voor de veehouders, die tot dusver
erkend consumptiemelker waren, een nadeel
beteekenen, te meer omdat het de bedoelinc
van den Regeeringscommissaris is, om bin
nen zekeren tijd óók het verschil 'in prijs
te doen verdwijnen.
Tenslotte is het de bedoeling, om de uit
voering der consumptiemelkregelinin het
Westen allengs geheel te doen loopen over
de organisaties der veehouders, ook de be
taling. De boerenprijs zal dan worden vast
gesteld door deze organisaties in overleg met
den handel, met de regeering als arbiter.
Gisterenavond heeft Z.D.H. Prins Bern
hard een bezoek gebracht aan de kunstijs
baan, waar hij den wedstrijd van de Blue
Six tegen het Berlijnsche zestal heeft bij
gewoond.
Voor de microfoon -heette de heer Van
Zalinge Z.D.H. welkom, hetm dankend voor
de belangstelling voor deze in Nederland
nog zoo jonge sport. Voorts begroette hij de
vertegenwoordigers van het gemeentebe
stuur. van Amsterdam.
Hierna begaf Prins Bernhard zich op het
ijs, waar de beide teams aan Z.D.H. wer
den voorgesteld. Alle spelers drukte hij de
hand.
liet spel werd door den Prins, die zelf te
Lauscanne de ijshockeysport heeft beoefend
met intense belangstelling gevolgd. Hij zei-
de, niet te begrijpeti, dat onze jongens na
slechts twee jaar oefenen zulk een spelpeil
hadden bereikt. De scheidsrechters vond de
Prins buitengewoon fair.
SPORTVLIEGERS HEVMANS EN SLUYTER
TE BASRA.
De sportvliegers Heymans en Sluyter zijn
thans op hun retourvlucht naar Nederland
tot Basra gevorderd.
Dinsdagavond om half zeven pl.t. taxiede
het toestel over het vliegveld van Jodhpoer
om in noordelijke richting te verdwijnen.
Eerst ging het naar Karatsji en na een korte
rust steeg het toestel om 11.10 uur weer op,
om koers te zetten naar Gwadar, waar we
derom een tusschenlanding werd uitgevoerd.
Om 14.45 uur draaiden de motoren weer,
waarna om 16.05 uur het eindpunt van deze
étappe, Djsak werd bereikt. Gedurende dezen
tocht was het mooi, zonnig weer.
Gisteren daarentegen was de lucht be
wolkt en regende het voortdurend. Om 5.50
uur gingen de aviateurs on weg. Zij deden
eerst Lingeh aan, vanwaar zij om 9.25 uur
naar Boeshir startten. Na een kort opont
houd aldaar koos het tweetal om 12.43 uur
weer het luchtruim om vervolgens om 14.25
uur te Basra neer te strijken,
Pijnenburg—Slaats hebben de
leiding.
In dezen nacht en ook In de middaguren
van Woensdag domineerden behalve Billiet
en Dekuysscher vooral Pijnenburg en Slaats
en het was wel merkwaardig, dat Falck
Hansep en Christensen tenslotte het tempo
der voortdurende jachten niet meer konden
bijhouden en met vele ronden achterstand in
de baan kwamen te liggen. Ook het punten-
aantal, in de sprints gewonnen, tusschen de
Denen en PijnenburgSlaats was tot slechts
een minimum gereduceerd.
Woensdagavond 8 uur luidde de stand van
den wedstrijd:
1. PijnenburgSlaats 318 punten.
2. BillietDekuysscher 244 punten.
Een klein-materieel-vloot ligt in
ons bereik. - Stalin-Wijnkoop
en Hitler-Mussert.
Op een gisterenavond in den Haag ge
houden vergadering van de afd. Den Haag
der Liberale Staatspartij, voerden het woord
Generaal Schuurman en Kapt. ter Zee Cos-
ter, die beiden de stand onzer weermidde
len te land en ter zee onder de loupe na
men.
Zij achten zoowel leger als vloot nog on
voldoende en drongen op snelle versterking
aan, daar ons defensie-apparaat te lang is
gebaseerd geweest op den Volkerenbond.
Kapitein ter Zee Coster wees speciaal op
de verschillende gevaren, die ons koloniaal
bezit den laatsten tijd bedreigen en geloof
de niet, dat wij bij een aanval spoedig hulp
zullen krijgen.
Spreker achtte vervanging van de Suma-
tra en Java noodig en voorts aanbouw van
4 jagers en 8 onderzeebooten.
Spr. waarschuwde tegen verder uitstel
en ook tegen verdere staatscommissies. Een
zoogenaamde klein-materiaal-vloot ligt vol
komen in ons bereik.
Mr. W. C. Wendelaar heeft ten slotte ge
wezen op de versterking der defensiemid
delen overal om ons heen. Dit beteekent
een gevaar. Er is thans ook nog een bin-
nenlandsch gevaar met het oog op het fas
cistisch blok, dat zich aan het vormen is,
Er is een aantal Nederlanders, die reeds nu
hun hart verpand hebben aan het fascis
me. Zij zullen zich bij een aanval op Ne
derland niet in de eerste plaats Nederlan
der gevoelen, maar fascist of nationaal-so-
cialist. Wijnkoop en Mussert zijn niet bij
zonder gevaarlijk. Zij worden dit als zij
worden Stalin-Wijnkoop en Hitler-Mussert.
Spr. constateerde dat in dezen tijd van na
tionale opleving er vrijwel geen voorstan
ders van nationale ontwapening meer zijn
Nu iedereen gevoelt dat er een sterker be
wapening noodig is, is het oogenblik gun
stig, en drale de regeering niet langer. An
ders komt men ook te laat voor de lichting
1938.
WILLY DEN OUDEN EN ANNIE
TIMMERMANS NAAR SCANDINAVIë.
De Rotterdamsche zwemsters Willy den
Ouden en Annie Timmermans zullen in de
eerste helft van Januari naar Scandinavië
gaan om daar deel te nemen aan enkele
wedstrijden. Zoo ligt het in de bedoeling in
Denemarken te starten op wedstrijden wel
ke te Kopenhagen en Aarhus worden gehou
den, terwijl in Noorwegen Oslo op het pro
gramma staat.
De data staan nog niet definitief vast,
daar deze o.m. nauw verband houden met
de komst van de beide Deensche zwemsters
naar Nederland.
WIELRIJDER TE AMSTERDAM
AANGEREDEN.
Gisterenavond is een wielrijder van mid
delbaren leeftijd in de Bilderdijkstraat bij
de Jacob van Lennepkade, doordat hij een
verkeersfout maakte, van achteren door een
personenauto aangereden. Hij viel op den
radiator en sloeg daarna tegen den grond.
Door den geneeskundige dienst is de man,
die een rib gebroken bleek te hebben, naar
het Wilhelmina Gasthuis en vervolgens naar
zijn woning vervoerd.
Verzet tegen Japansche aanma
tiging.
De agressieve houding die de ge
schiedenis der jongste jaren ons
van de zijde van Japan toonde,
heeft geleid tot een zeer gespan
nen verhouding tusschen, China
en Japan.
De betrekkingen tusschen China en Japan
zijn heden ten dage van zeer gespannen
aard; zij hebben een beslissende hoogte be
reikt. Men spreekt zelfs al ernstig van de
mogelijkheid van een gewapend conflict.
Wang Ching-Wei, de voormalige minister
president en Dr. Wang, destijds minister van
buitenlandsche zaken in de Chineesche Re
publiek, hebben zich onlangs in dien zin uit
gelaten, dat China trots al zijn bereidwillig
heid tot overleg, in een voortbestaan van de
agressieve houding van Japan, geen andere
mogelijkheid meer zou overblijven dan de
oorlog. Een groot Japansch dagblad in Sjang
hai stelt vast: De anti-.Tapansche beweging
heeft zich door geheel China een weg ge
baand. Aan het „Vereenigde Anti-Japansche
Front" nemen alle politieke organisaties
deel. Men vindt onder hen het „Volksfront"
en het „Nationale Front", beiden hebben een
gemeenschappelijk doel: Japan te bestrijden.
De Kwomintang'en de Communistische Par
tij zijn twee zware boomen in het woud der
anti-Japansche beweging.
Een groote overwinning der En-
gelschenDrake scoort drie
maal.
Londen De belangrijke landenwed-
st rij d tuschen Engeland en Hongarije,
gistermiddag op het Arsenal-veld te Londen
gespeeld, is geëindigd in een 6—2 overwin
ning voor de Engelschen, cijfers, welke wel
heel duidelijk aantoonen, dat de superrio-
teit van het Engelsche voetbal, mits thuis-
spelend, over continentale vertegenwoordi
gende elftallen, momenteel nog heel groot
is.
De 36.000 toeschouwers, hebben tijdens
talrijke perioden kunnen genieten van fraai
voetbal. Wij hebben den indruk gekregen
dat men in Engeland dit Hongaarsche spel
als het beste van het vasteland van Europa
beschouwde. Inderdaad dient te worden ge
zegd, dat de Hongaren uitnemend voetbal
hebben laten zien. Zij pasten zich uitstekend
aan, aan het vrij modderige veld en den
zwaren bal. Hun samenspel was somwijlen
perfect. De groote nederlaag van Hongarije
moet echter in de eerste plaats gezocht wor
den in het feit, dat de halflinie van Enge
land beslist sterker was dan die van Hon
garije Drake de Engelsche midvoor heeft
drie doelpunten kunnen maken en als men
dan bedenkt, dat de spil van Hongarije Dr.
Sarosy niet als stopper heeft gefungeerd,
zal het duidelijk zijn, dat de Hongaarsche
officals achteraf betreurden, niet een ande
re tactiek te hebben gevolgd.
Wat de prestaties betrof de Hongaar
sche doel verdediger, Szabo, heeft schitte
rend werk verricht.
Young, de Engelsche spil, vertolkte een
prachtige defensieve partij. In de voorhoede
waren Crooks en Brook, reps. rechts- en
linksbuiten, alsmede Drake de gevaarlijke
spelers.
Over het spelverloop.
Engeland trapte af on dadelijk werd het
een mooie, snelle wedstrijd. De Hongaren
waren het .eerst gevaarlijk en tot tweemaal
toe lost Cseh een schot op den Engelschen
doelverdediger, doch de laatste die in in
ternationaal voetbal debuteerde, bleek niet
zooveel moeite hiermede te hebben. Reeds
spoedig bleek, dat het sterkste deel van de
Engelsche voorhoede werd gevormd door
den rechter-vleugel BrooksBowden met
Drake als zeer gevaarlijke middenvoor. De
Hongaren toonden aan, dat zij het samen
spel in alle opzichten beheerschten en aan
gezien de halflinie alles op den aanval
zette, moest het Engelsche achtertrio alle
krachten inspannen, doelpunten te voor
komen. Doch het doelpunt kwam, zooals
zoo vaak in een wedstrijd geschied is, juist
aan dien kant, waar men het het minst
verwachtte.
25 minuten waren er gespeeld, toen
Drake schitterend passeerde naar Brooks,
en de laatste schoot van dichtbij onhoud
baar in. Dadelijk na den aftrap echter viel
de gelijkmaker. Cseh was het, die individu
eel den bal vrijmaakte en keurig inschoot.
Engeland werd toen iets sterker in het veld
en 10 minuten voor de rust was het Drake,
die met een afgemeten schot Szabo geen
kans gaf. En enkele seconden voor half
time was het wederom Drake, die den
stand tot 31 had opgevoerd.
In de tweede helft
begonnen "de Hongaren vol moed met en
kele goede aanvallen en na 4 minuten
slaagden zij er in door Vince den achter
stand te verkleinen (3—2).
Doch de vreugde van de Hongaarsche
kolonie was slechts van korten duur, want
reeds twee minuten later was het 4—2 ge
worden. De rechtshalf Britton nam een
vrije schop, de Hongaarsche spelers vorm
den een muur voor het doel, doch hoog
schoot de Engelsche speler in, onhoudbaar
voor Szabo. Engeland bleef nu sterker en
20 minuten na de hervatting werd de over
winning definitief bezegeld met een vijfde
doelpunt, afkomstig van Drake.
Wat bijzonder opviel, was het feit, dat 't
tempo, ondanks het zware veld en den
zwaren bal, tot het einde zeer snel bleef.
Vier minuten voor tijd maakte Carter er
62 van. Zoo werd het een zware neder
laag voor de Hongaren, cijfers, die wellicht
wat geflatteerd voor Engeland mochten
worden genoemd, maar die niettemin we
derom hebben aangetoond, hoe moeilijk het
is voor een continentale ploeg een behoor
lijk resultaat in Engeland tegen Engeland
te bereiken.
De oorzaak van deze beweging is de po
litiek van Japan, een politiek van brutaal
geweld en van onafgebroken bedreiging. Zij
nam haar meest acuten vorm aan op 18 Sep
tember 1931 met den greep naar Mandsjoe-
rije. De verwachtingen die Japan omtrent de
economische rijkdommen van dit gebied had
gesteld, zijn overdreven gebleken; bovendien
heeft het aan het overbevolkte Japan, dat
hoe langer hoe minder weet wat het met
zijn jaarlijksch bevolkingsoverschot van
800.000 menschen beginnen moet, allerminst
een emigratie-land met bestaansmogelijkhe
den te bieden. Dientengevolge en ook wel
omdat de verovering v. Mandsjoerije Japan
veel minder moeite heeft gekost dan het ver
wacht had, wil het land zich verder uitbrei
den.
Het heeft Jehol bij zijn rijk gevoegd en
probeert sinds een jaar al om de vijf Noor
delijke provincies van China te veroveren
en onder zijn heerschappij te brengen. Het
ziet er niet naar uit dat Japan van plan is
Noord-China zelf te regeeren, veeleer ligt
het in de bedoeling, dat gedeelte als een
nuttige bron te beschouwen voor de leve
ring van ruwe grondstoffen en voedings
middelen, die Japan voor zijn maatschap
pelijke instandhouding zoo noodig heeft.
Bovendien wordt dit gebied met zijn 129
millioen inwoners als uitstekend afzetge
bied voor de Japansche export beschouwd,
terwijl het ten slotte nog een nuttige ope
ratie-basis kanvormen in een eventueelen
oorlog met de Sovjet-Unie. Het spreekt van
zelf dat China de imperialistische politiek
van Japan niet kan dulden, te meer waar
dit land regelmatig pogingen in het werk
stelde om de Chineesche eenheid te onder
mijnen, nu eens door sabotage der Chi
neesche douane-diensten, dan weer door
't bevorderen van de opium-smokkelhandel
De jongste manipulaties van Japan om de
bestaande tegenstellingen tusschen Canton
en Nanking uit te buiten, zijn volmaakt
mislukt.
Het is niet gelukt het Zuiden en het Noor
den van China in een burgeroorlog te ver
wikkelen, daarentegen blijft het gevaar van
de Japansche smokkelpolitiek bestaan. Het
begon er al mee dat de Japansche militai
ren in Oost-Hopei den Chineeschen dou
ane-ambtenaren verboden om op de groote
muur te patrouilleeren, vervolgens met ze
te verbieden om wapens te dragen om er
ten slotte voor te zorgen dat de machine
geweren van de Chineesche douane-schepen
verdwenen. Sedert dien stort zich vanuit
Oos>t-Hopei regelmatig een stroom van
Japansche goederen over China uit. Door
deze maatschappelijke handeling hoopt Ja
pan de grondpijlers der Chineesche staats
financiën, de invoerrechten, te ondermij
nen en daardoor het weerstandsvermogen
van Nanking indirect te breken.
Bovendien wordt daardoor ook de buiten
landsche handel met China en zijn buiten
landsche crediteuren getroffen, waaronder
in de eerste plaats de Britsche belangen.
Het ziet er alleszins naar uit dat een der
gelijke trouwelooze politiek nog meer dan
een openlijke geweldpleging de haat van
alle klassen der Chineesche bevolking jegens
Japan aanwakkert.
De derde wezenlijke bedreiging van Chi
na bestaat in de Japansche smokkelhandel
Do zucht naar opium openbaart zich in
China als-een zoo gevaarlijk euvel, dat de
regeering in Nanking den strijd daartegen
met man en macht begonnen is in het ver
trouwen dat. alleen een krachtdadige door
voering van dien strijd de wederopbouw
van het Chineesche Rijk bevorderen kan.
Aan de hand van deze feiten zal niemand
zich meer verwonderen over de uitbreiding
van de algeheele anti-Japansche beweging
in China.
Stellig zijn er in China altijd nog een
groot aantal van nationaal-onverschilligen,
maar desondanks ontluikt een allengs ster
ker en zelfbewuster voelend Nieuw-China.
Een oorlog tusschen Japan en China zou
voor beide landen een groot ongeluk betee
kenen. Hij zou ongetwijfeld ten gunste van
Japan beslecht worden, maar dit land zou
die overwinning wel eens ten koste van een
faillissement moeten behalen. De onverwach
te tegenstand die het 19e legercorps destijds
in Sjanghai leverde heeft Japan getoond dat
de troepen van het nieuwe China de kunst
van het oorlogvoeren verstaan. De afge
richte 400.000 man waarover de Tsiang-Kaï-
Sjek de beschikking heeft, mogen stellig
niet verwaarloosd worden.
Wel zou Japan in geval van oorlog China
kunnen blokkeeren en de havens bezetten,
maar om China zonder meer 'in te nemen',
zou in ieder geval niet gelukken. Daar te
genover staat dat de politieke en maatschap
pelijke heropbouw van China nog niet hecht
genoeg is en het nationale bewustzijn nog
niet genoegzaam in alle lagen der bevol
king is doorgedrongen, om aan een groo-
een oorlogsstorm weerstand te kunnen bie
den.
De ervaring heeft reeds dikwijls bewezen
dat het tusschen landen, ondanks verbitter
de vijandschap, toch tot een goede verstand
houding en vriendschap komen kan. De
eerste aanwijzing in die richting van de zij
de van Japan om tot diplomatieke onder
handelingen te geraken, was een vriend
schappelijke verklaring van Hirota op 22
Januari 1935. Een tweede stap in die rich
ting werd een jaar later, op 21 Januari
1936 gedaan door de aanbieding der Drie
Punten, die volgens den opzet van Hirota
tot een algeheele herziening van Chineesch-
•Tapansche betrekkingen leiden moest. Chi
na, dat steeds trachtte althans de schijn
van normale betrekkingen met Japan te be
waren, heeft tot nog toe, omdat het zich
nog niet sterk genoeg voelde, directe onder
handelingen altijd vermeden. In Maart 1936
kwam het tot een eerste onderhandeling tus
schen Arita, den huidigen minister van bui
tenlandsche zaken van Japan, die toen ge
zant in Nanking was en den minister van
buitenlandsche zaken in China. Het duurde
vier dagen.
Tegenwoordig heeft het de schijn alsof de
betrekkingen tusschen Tokio en Nanking
een nieuwe crisis doormaken. Tokio heeft de
wensch van Nanking om de autonomie der
Noordelijkep rovinciën te steunen en de sa
menwerking ter vernietiging van het com
munisme te bevorderen afgewezen. Intus
schen is het vuurtje dat in Sui-IIuyan ont
stoken werd, opgelaaid. Japan hoopt dit
vuur regelmatig onder controle te kunnen
houden en meer dan Nanking voor een
„fait accompli" stellen, wil Japan niet. Of
Japan's plannen zich ditmaal net -zoo ge
makkelijk zullen ontwikkelen, als dat vroe
ger ging, is een andere vraag. China staat
er aan het einde 1936 heel anders voor,
dan vijf jaar geleden.
