Onwrikbaar besluit
van Baldwin
DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Morganatisch
huwelijk
uitgesloten
Duitsch vliegtuig
neergestort
Hitier tegen de
R.K. Kerk
Steun van
Frankrijk
Toezegging van
de Kamer
De staatscrisis in Engeland
Buifenlandsch
Overzicht
Reisbureau WACO
ZATERDAG
5 DECEMBER 1936
De Russische wereld
revolutie
Met de Kerstdagen en Nieuwjaar
rijden wij naar Dusseldorp-Keulen-
Antwerpen Brussel en Parijs I
heldersche courant
UITGAVE. N.V. drukkerij en uitgeverij V/H C. de boer jr„ koningstraat 78, den helder. telefoon 50 en 412. postgirorekening 16066 64e jaarg. No. 7870
MEVROUW SIMPSON NAAR
FRANKRIJK VERTROKKEN.
DOMINIONS STEUNEN
BALDWIN
LONDEN Minister-President
Baldwin heeft in het Lagerhuis, in
antwoord op een vraag van den la-
bour-afgevaardigde Attlee verklaard
dat de regeering niet bereid was,
speciale wetgevende maatregelen
te nemen om het voorgenomen hu
welijk van den koning te vergemak
kelijken.
In parlementaire kringen is men
volgens Havas van meening, dat
de oppositie, die Baldwin tegen
het huwelijk des konings heeft ont
ketend, den troons-afstand van
den koning vrijwel onvermijdelijk
maakt.
Over deze historische Lagerhuiszitting
schrijft de N. R. Crt. o.a.
Het Lagerhuis is bij menschenheugenis
niet zoo vol geweest op een Vrijdag als gis
teren en na afdoening van de routine za
ken en enkele vragen was het weer Chur-
chill, die het onderwerp van het oogenblik
te berde bracht door zijn vraag van gister
te herhalen, of Baldwin nu de verzekering
wilde ën kon geven dat geen onherstelbare
dingen zouden gebeuren?
Nadat de eerste minister aanvankelijk
antwoordde dat hij nu nog niets aan zijn
woorden van gister kon toevoegen kwam
hij na een korte afwezigheid daarop later
terug en legde met heldere stem maar zicht
baar ontroerd de volgende verklaring af:
Met het oog op verscheidene aanbevelin
gen en uitlatingen in de pers nopens de
mogelijkheid van het huwelijk des Konings
is het toch beter dan ik eenige punteu
rechtzet. In sommige kringen wordt reeds
de meening verkondigd dat het misschien
toch mogelijk zou zijn dat de Koning met
de dame zijner keuze zou trouwen zonder
dat deze daardoor koningin zou behoeven
te worden. Deze meening is ook in een paar
bladen geuit en ik wensch onmiddellijk te
verklaren dat dezén opvatting geen steek
houdt. Het in sommige staten van het vas-
teland ontwikkeld-instituut van een z.g.
morganatisch huwelijk is in de Engelsche
wet onbekend.
Er is slechts één weg om al deze
bij de wet geregelde en tot in bijzon
derheden voorziene gevolgen op te
heffen, n.1. door speciale wetgeving.
Een gemummel van „hoor, hoor,
ging even door de vergadering,
waarop Baldwin met stemverheffing
maar uiterst langzaam liet volgen:
Maar deze regeering is niet van plan
om aan speciale wetgeving voor dit
doel haar medewerking te verleenen.
Zij doet dit uit eigen overtuiging,
maar mede omdat de zaak van het
huwelijk des Konings ook een aange
legenheid is die het geheele Britsche
wereldrijk aangaat. Het is een zaak
van algemeen belang voor het 6e-
meenebest van naties waaruit het
Rijk is opgebouwd en de regeering
heeft van de regeeringen der voor
naamste dominions reeds de verze
kering erlangd dat ook zij hun toe
stemming aan de indiening van een
speciale wet zouden onthouden.
Ik heb het ten slotte nuttig geacht om
deze voorloopige verklaring reeds af te leg
gen voor dat de zitting van heden opgehe
ven wordt, en mijn eenige bedoeling hierbij
ls geweest om verdere misverstanden van de
ware positie zoowel in de pers als onder het
publiek te voorkomen.
Baldwin ging zitten, het was hem aan te
?ien, wat het uitspreken dezer woorden, die
wi feiten toch neerkwamen op het toegeven
dat er een „constitutioneele crisis bestaat,
hem hadden gekost. Het geheele Huis voelde
oiet den premier mee en majoor Attlee
"taakte zich op gedistinggeerde wijze tot tolk
van aller gevoelens toen hij onmiddellijk
°Pstond en kalm en waardig sprak.
..Ik acht het ongewenscht om na deze ver
klaring van den eersten minister thans g
verdere vragen te stellen. Wij zullen alles
Wat de premier gezegd heeft in de mees
ernstige overweging nemen.
De speaker sloot hierop de zitting een
Paar minuten voor vier uur, maar in de
bies bleef het nog eenigen tijd druk van na
pratende leden, waarin de ernst, en niets
dan ernst op het gelaat geschreven stond.
Het „constitutioneele conflict", dat er gis
teren officieel althans nog niet was, was nu
geboren.
Mevrouw Simpson te Versailles
Het bericht, dat mevrouw Simpson per
boot te Dieppe is aangekomen, is juist ge
bleken; het wordt van officieele zijde be
vestigd. Er wordt bijgevoegd, dat zij naar
Parijs is vertrokken voor een bezoek aan
eenige vrienden. Uit de verdere berichten
blijkt, dat mevrouw Simpson na haar aan
komst in Frankrijk, zich per auto naar
Rouen heeft begeven, waar zij den nacht
heeft doorgebracht. Zij was vergezeld van
een secretaris, een lijfwacht en den chauf
feur, die de auto bestuurde. Even na den
middag vertrok het kleine gezelschap weer,
om te Evreux haastig de lunch te gebruiken.
Mevrouw Simpson telefoneerde hier met
Londen. Laat op den middag werd Versail
les, het einddoel van den tocht, bereikt,
waar mevrouw Simpson haar intrek heeft
genomen in de villa Trianon van Lady
Mandl, gelegen bij het park van Versailles.
Demonstraties voor den Koning.
In den laten avond trokken een driehon
derdtal jongemannen en vrouwen door Hy-
depark naar de poorten van het Bucking-
ham paleis, waar zij het volkslied zongen
en riepen: „Wij willen Koning Edward,
doch ook Baldwin". De demonstranten wer
den door eenige politieagenten met zachte
hand van het paleis verwijderd.
De aartsbisschop van Canterbury heeft
een beroep gedaan op allen, tot wier plicht
het behoort tot het volk te spreken, om zich
te onthouden van een bespreking van den
buitengewoon moeilijken delicaten toestand
totdat de beslissingen bekend zijn gemaakt.
De voorzitter van het Trade Union con-
gress, Bevin, verklaarde, dat naar de mee
ning van het congres de supprematie van
het parlement gehandhaafd moet blijven,
hoe moeilijk ook de kwestie mocht zijn.
Wil Churchill den Koning helpen?
De geruchten, volgens welke Churchill een
nieuw kabinet zou vormen en aldus het
constitutioneele geschil zou regelen tus-
schen kabinet en vorst worden in Engel
sche politieke kringen als weing gefundeerd
beschouwd. Een zoodanig kabinet zou
trouwens geen 25 stemmen in het Lagerhuis
achter zich hebben. Men veronderstelt, dat
deze geruchten hun oorsprong vinden in
de sympathie die Churchill voor den Ko
ning gevoelt.
TEGEN EEN BERGTOP GEVLO
GEN EN IN EEN RAVIJN TE
RECHT GEKOMEN. GEEN
ENKEL INZITTENDE TERUG
GEVONDEN.
Het plaatselijke blad „Petit Dau-
phinois" meldt, dat gisteren tegen
den middag een groot Duitsch vlieg
tuig bij Grand Bornand is gevallen.
Nadat het tegen den grond was gesla
gen, gleed het in een ravijn. Sneeuw
maakte het onmogelijk, het toestel te
bereiken. Op de plaats waar het
vliegtuig het eerst den grond had
geraakt, heeft men in het Spaansch
gestelde vlugschriften gevonden, die
eindigden met de leuze: „Leve Span
je."
Vermoedt wordt, dat de inzittenden
met het toestel in den afgrond ge
sleurd zijn
Nader meldt men ons dat het Duitsche
vliegtuig, dat in boven-Savoye neergestort
is, aan de Lufthansa behoort. Het is een
groot transportvliegtuig, dat 20 plaatsen
had. Tegen den middag geraakte het vlieg
tuig in een sneeuwstorm. Een jonge man,
die zich in een bergchalet bevond, zag hoe
het toestel trachtte den berg te passeeren,
vervolgens tegen den top botste en langs
de rotshelling het ravijn ingleed. Het toe
stel werd totaal verwrongen en men heeft
geen enkele inzittende teruggevonden. Men
veronderstelt, dat de bemanning bestond
uit een bestuurder, een marconist en een
mecanicien. Bevestigd wordt het vinden
van de vlugschriften, die behalve het reeds
gemelde opschrift, vijf pijlen vertoonden.
Een aantal papieren, die gevonden zijn
in de overblijfselen van het neergestorte
Duitsche vliegtuig, doen veronderstellen,
dat het toestel uit Lissabon kwam en zich
via Genève naar Stutgart begaf.
REORGANISATIE VAN DE JAPANSCHE
VLOOT.
De Japansche admiraliteit deelt mede, dat
met ingang van 1 Januari a.s. de vloot zal
worden gereorganiseerd.
De gecombineerde vloot zal bestaan uit
twee escaders het eerste escader omvat
drie slagschepen, de „Mutsu" en „Nagato",
elk metende 32.720 ton, en de „Hiuga", me
tende 29.990 ton. Het tweede escader zal be
staan uit twee slagschepen, een escadrille
torpedojagers, een escadrille onderzeeërs en
een eenheid der luchtmacht.
Een derde escader zal als gewoonlijk ge-
statiopneerd blijven in de Chineesche wate
ren.
ZAL MOSKOU DE KOMINTERN
AFZWEREN?
Rusland, men weet het, streeft nog altijd
naar het ideaal van een wereldrevolutie en
alle vredesbetuigingen van Litwinof ten
spijt, gelooft men niet veel van den ernsti-
gen wil van de communisten, den vrede te
bevorderen.
De verwezenlijking van het ideaal
dezer wereldrevolutie is grooten-
deels opgedragen aan de Komintern,
de organisatie die in het politieke
leven van tal van staten zit te wroe
ten.
Winston Churchill, de bekende Engelsche
staatsman, heeft nu in een artikel in de
„Evening Standard", een beroep gedaan om
met de Komintern te breken. Wanneer het
dus inderdaad ernst in Moskou is, om den
vrede te bevorderen kan het moeilijk dit
beroep afwijzen, omdat het duister gewroet
van de Komintern al verscheidene malen
aanleiding is geweest, dat Moskou in con
flict kwam met het buitenland.
Het Hbl. vap gisterenavond wijdt een
hoofdartikel aan het Japansch-Duitsche ver
drag tot bestrijding van het communisme en
de houding van Moskou tegenover de Kom
intern. De Japansche regeering ié geschrok
ken van de echo's, die de openbaarmaking
van de Duitsch-Japansche overeenkomst ter
bestrijding van het communisme in de
hoofdsteden heeft gewekt, schrijft het blad.
Arita, de Japansche minister van buiten-
landsche zaken, heeft zich beijverd, nadruk
kelijk te verklaren, dat het Japansch-Duitsch
accoord geen dekmantel is voor geheime
politieke afspraken met Duitschland en dat
het uitsluitend en alleen gericht is tegen de
Komintern.
Indien deze verklaring in overeenstem
ming is met de waarheid, en zoolang uit
feiten en verschijnselen niet voldonde het
tegendeel blijkt, bestaat er geen aanleiding,
aan de goede trouw der Japansche regeering
te twijfelen, plaatst zij de Sowjetregeering
voor een dilemma. Dit dilemma bestaat
hierin, dat de Sowjetregeering aan de Kom
intern gastvrijheid verleent op Russisch
grondgebied, maar de verantwoordelijkheid
voor haar gedragingen tegenover met Sow-
jet.-Rusland bevriende mogendheden afwijst.
Duitschland en Japan hebben Moskou
voor een zeer moeilijke keus gesteld, waar
bij feitelijk de heele wereld belang heeft. En
dat heeft op zichzelf een goeden kant, zegt
het blad terecht.
De Sowj et-regeering heeft totnogtoe wat
haar verhouding tot de Komintern betreft
eep dualistische en onwaarachtige politiek
gevoerd. Zij heeft tegen beter weten in de
wereld trachten wijs te maken, dat zij geen
contact had met, geen invloed had op, en
geen verantwoordelijkheid droeg voor de
Komintern.
Wij hebben er hierboven al op gewezen,
dat Churchill nu een beroep op Moskou
gedaan heeft en we zullen nu afwachten
welke houding deze regeering inneemt en of
zij inderdaad zoo onschuldig is aan het wer
ken van de Komintern, als zij voorgeeft. Als
dat waarlijk het geval zou zijn, zou het voor
Moskou al heel gemakkelijk zijn de Komin
tern af te zweren.
Strijd in beslissend stadium.
Betreffende den toestand in Duitschland
weet de Msb. te melden, in de laatste da
gen berichten te hebben ontvangen, welke
er op wijzen, dat de spanningen op kerke
lijk gebied in het Derde Rijk aanzienlijk
zijn toegenomen. Zij schijnen het vermoe
den te bevestigen dat de verschillende ver
zoeningspogingen zijn mislukt en dat de
nationaal-socialistische strijd tegen de Ka
tholieke Kerk in een beslissend stadium is
getreden.
Steeds nog heeft de Kerk gehoopt op het
tot stand komen van een in het rijksconcor
daat voorziene overeenkomst inzake de ka
tholieke jeugdorganisaties en door deze ver-
Gistermiddag zijn in de Fransche Kamer
de interpellaties betreffende de buitenland-
sche politiek aan de orde gekomen.
In deze zitting wees Delbos na een hefti-
gen aanval van den communist Gabriel Peri
op het beleid van de regeering ten aanzien
van de Spaansche kwestie, er op wijzende
hoe de moeilijkheden in Europa zich opsta
pelen. De verdragsschendingen en de ineen-
schrompeling van den Volkenbond hebben
geleid tot toestanden, die reeds een prikkel
tot oorlog vormt
Deze pogingen, aldus Delbos, zijn er op ge
richt, de brand in Spanje in het belang van
geheel Spanje te beperken en te blusschen
Een politiek van koelbloedigheid sluit geen
standvastigheid uit. Frankrijk is sterk ge
noeg om zijn belangen en zijn rechten te
verdedigen.
De regeering en het geheele land, zoo
vervolgde Delbos. zijn in vriendschap ver
bonden, met Engeland, een vriendschap die
een hoeksteen vormt voor den Europee-
schen vrede.
Aangezien het gaat om een Nieuw
Locarno, voeg ik er, evenals de En
gelsche minister van buitenlandsche
zaken aan toe, dat wij niets liever
wenschen dan Duitschland te zien toe
treden tot dit net van waarborgen op
denzelfden grondslag en met dezelf
de verzekeringen. In afwachting is
het beste pand voor onze veiligheid,
ik herhaal het, de werkelijkheid, de
doelmatigheid en de nauwe aanha
ling van de FranschBritsche
vriendschap.
Dit pand wordt vertolkt door de
samenwerking, 't vertrouwen en de
volharding, waaruit onze overeen
stemming ten aanzien van de ver
schillende problemen, die gesteld
worden in een gemeenschappelijke
zorg voor de verdediging van den
vrede en voor het standhouden te
genover de gevaren, die ons zouden
kunnen bedreigen."
Alle strijdkrachten van Frank
rijk te land, ter zee en in de lucht,
zullen onmiddellijk ongevraagd ge
bruikt worden voor de verdediging van
Groot-Brittannie ingeval van een
niet-uitgelokten aanval.
De verschillen, die tusschen onze opvat
tingen bestaan, zijn geringer geworden,
aldus spr. Frankrijk en Belgie zijn het
eens omtrent de toepassing van het Locar-
nopact. Wij hebben Duitschland uitgenoo-
digd tot dit veiligheidspact toe te treden.
Delbos wees vervolgens op den weerklank
die de rede van Roosevelt overal ter we
reld had gevonden, en verklaarde, dat de
democratie de hoop der wereld blijft.
Spr. zeide vervolgens zich te verheugen
over de vriendschap tusschen Frankrijk
en de Kleine Entente, waarmede Frankrijk
het handelsverkeer wil ontwikkelen om de
politieke banden te versterken. Dezelfde
gevoelens van vriendschap bestaan ten aan
zien van de Sovjet-Unie. die evenals Frank
rijk verknocht is aan den vrede. Delbos
richtte vervolgens woorden van vriend
schap tot Polen. Hun, die spreken van een
vermeend isolement van Frankrijk, kan ik
aldus spr. antwoorden, dat wij met trots de
balans kunnen opmaken van de ons vriend
schappelijke gezinde volkeren.
Vervolgens verklaarde spr. dat Frankrijk
trouw blijft aan den Volkenbond. De over
bewapening voert de Volken naar ruinee-
ring en oorlog. Daarom arbeidt Frankrijk
aan de ontwapening, zonder zijn veiligheid
uit het oog te verliezen. De woorden van
Roosevelt waren, in dit opzicht een troost.
Over enkele dagen zullen wij te Geneve onze
voorstellen verdedigen tot voorkomen van
oorlog en tot ontwapening. Tot alle landen
zal een uitnoodiging gericht worden voor
een beperkt plan tot ontwapening.
Hoezeer wij ook aan den Volkenbond ge
hecht zijn, aldus vervolgde Delbos, wij zul
len niettemin blijven arbeiden voor toenade
ring met de landen, die er geen deel van
uitmaken. Spr. gaf in dit verband uiting
aan zijn verlangen naar toenadering tot
Italië.
Ten opzichte van Duitschland zeide hij:
Niets zou voor den vrede meer noodzakelijk
zijn dan een toenadering tusschen Frankrijk
en Duitschland, die elkaar op het slagveld
hebben leeren achten. Een zoodanig bond
genootschap is mogelijk met het beginsel
van niet-inmenging in binnenlandsche aan
gelegenheden.
De minister verklaarde vervol
gens, dat een ideologische kruis
tocht het gevaar medebrengt, dat
de oorlog in Spanje ontaardt in
een Europeeschen oorlog. Onder le
vendig applaus van allen afgevaar
digden met uitzondering van de
communisten zeide Delbos, dat een
ontzaglijke meerderheid in het land
de politiek der regeering heeft goed
gekeurd. Ik heb, aldus Delbos, nim
mer mijn gevoelens van sympathie
voor de Spaansche republiek ver
heeld, doch wanneer men de ver
antwoordelijkheid voor vrede en
oorlog draagt, zet men gevoelsover
wegingen terzijde.
Wij hebben niet gewild, dat de burger
oorlog in Spanje naar Europa overslaat, en
wij willen het ook thans niet.
Na de rede van Delbos, die door de af
gevaardigden links langdurig werd toege
juicht. werd de zitting geschorst.
wachting haar houding laten bepalen. Thans
heeft zij zekerheid en de toekomst ziet er
somber uit.
De definitieve beslissing ten aanzien van
het Duitsche jeugdvraagstuk, dat sinds het
afsluiten van het rijksconcordaat in 1933
aan de orde was, is gevallen. Het rijkska
binet heeft, zooals gemeld, in zijn zitting
van 1 December j.1. een „wet inzake de Hit-
lerjeugd" aangenomen, waarin bepaald
wordt, dat de geheele Duitsche jeugd in de
Hitler-jeugd moet worden georganiseerd.
Iedere hoop, dat de katholieke jeugd
verenigingen in den een of anderen vorm
naast of binnen de staatsorganisatie nog
verder zouden kunnen blijven bestaan,
wordt door paragraaf 2 van de wet totaal
vernietigd. Deze paragraaf luidt: „De ge
heele Duitsche jeugd moet, buiten ouder
huis en school, in de Hitier jeugd lichame
lijk. geestelijk en zedelijk in den geest van
het nationaal-socialisme tot den dienst van
volk en volksgemeenschap worden opge
voed."
Daarmede wordt den katholieken jeugd
verenigingen iedere levensmogelijkheid
ontnomen. Aangezien in dit artikel boven
dien de dragers der opvoeding uitdrukke
lijk worden genoemd, kan het ook aldus
worden geïnterpreteerd, dat de Kerk ieder
opvoedingsrecht ontzegd wordt.
PRESIDENT SVINHUFVUD van Finland,
die over eenigen dagen 75 jaar wordt.
Vraagt inlichtingen aan ons kantoor Kanaal-
weg 137, telefoon 773, Den Helder.