Verwarde berichten uit het Verre Oosten DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER Tsjang Kai Sjek vermoord of ongedeerd? De reisbelasting van de baan Is dc explosie van Duitschland nabij Wereldboodschap van Roosevelt? Frankrijk wijst Turksche eischen af Buitenlartdsch Overzictü Reisbureau WACO UITGAVE. N.V. DRUKKERIJ EN UITGEVERIJ V/H C. DE BOER JR., KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER. TELEFOON 50 EN 412. POSTGIROREKENING 16066 W O E N S DAG 16 DECEMBER 1936 64e JAARG. No. 7878 Hitier acht koloniën noodig! Engelsch aanbod aan Duitschland Alexandrette~kwestie Met de Kerstdagen en Nieuwjaar rijden wij naar Dusseldorp<Keulen< Antwerpen Brussel en Parijs!! HE LDERSCHE COURANT De regeering te Nanking bereidt een omsingeling van Sian-Foe voor. De berichten over den toestand in Noord- China, die gisteren in den loop van den avond werden ontvangen, zijn zóó verward en streken elkaar dermate tegen, dat het niet mogelijk is, zich een juist beeld van de situatie in het Hemelsche Rijk te vormen. Vooral de berichten over het lot van maarschalk Tsjang Kai Sjek zijn zeer te genstrijdig. Het agentschap Domei te Tokio ontving Dinsdag een telegram van zijn correspon dent te Shanghai, volgens hetwelk de tegen de centrale Chineesche regeering in opstand gekomen bevelhebber van de Noord-Ooste lijke armee, maarschalk Tsjang Hsoe Liang, via de radio heeft medegedeeld, dat hij Tsjang Kai Sjek heeft laten executeeren, daar de leider der centrale regeering den hem gestelden eisch, aan Japan den oorlog te verklaren, weigerde in te willigen. Een ander bericht spreekt het bovenstaan de echter beslist tegen en naar te Shanghai Verluidt, verblijft maarschalk Tsjang Kai Sjek ten huize van maarschalk Feng Tsji Tsji te Sian'Foe. Het ongedeerd zijn van Tsjang Kai Sjek moge ook blijken uit het bericht, dat de Australiër, Donald, Tsjang Kai Sjek ge vraagd heeft, of deze wenschte, dat zijn vrouw zich bij hem in Sian Foe zou voegen, doch Tsjang Kai Sjek heeft hierop ontken nend geantwoord. Hoe het ook zij, tot dusver was het niet mogelijk van een van deze berichten beves tiging te verkrijgen. Karakteristiek voor den toestand is, al dus meldt de United Press uit Tokio, dat zelfs de Japansche regeering uit de wirwar van «berichten geen wijs meer kan worden. De Japansche minister van buitenlandsche zaken, Arita, trachtte gisteren een beeld van den toestand in Sian Foe te geven doch ving zijn exposé aan met de verklaring, dat de regeering te Tokio voor het oogen- blik onvoldoende was ingelicht. Dat de Chineezen intusschen nog niet aan den dood van Tsjang Kai Sjek willen gelooven, is begrijpelijk, doch dat de Ja panners absoluut niets van het verloop van zaken weten baart groote verwondering. Naar voorts uit Tokio gemeld wordt, heeft Arita in den kabinetsraad den na druk erop gelegd, dat het noodzakelijk is, zich niet te mengen in de gebeurtenissen in Sjensi. De rebellie van Tsjang Hsoe Li ang vormde volgens Arita slechts een nieu we ontwikkeling van den reeds ouden strijd tusschen de Nanking-regeering en de Chi neesche communisten en deze zaak ging bijgevolg Japan niet aan. De regeering sprak evenwel de hoop uit, dat Nanking geen uitbreiding van het com munisme in China zou gedoogen en voegde hieraan nog toe: „De westelijke mogend heden, die belangen hebben in China, zullen niet in gebreke blijven, de Nanking-regee- rinng bij deze taak te helpen", Regeeringstroepen rukken op naar Sian Foe. Sjanhai, Men meldt uit Nanking, dat regeeringstroepen uit de provincie Hoenan geen ernstigen tegenstand hebben ontmoet en oprukken in de richting van Sian Foe. Generaal Feng Tsjing Tsai, die onderge schikt is aan generaal Hiang Hoet Sjen, den gouverneur van Sjen Si, heeft zlln trouw betuigd aan de regeering van Nan king. Generaal Tsien Ta Sjoen, de directe me dewerker van Tsjang Kai Sjek, zou de wijk hebben moeten nemen naar een plaats op 20 km. ten NW. van Sian Foe. Generaal Lioe Sjang, de militaire gou verneur van Soe Tsjoen, wiens houding on zeker was, heeft telegrafisch zijn trouw betuigd aan het ministerie van oorlog. Sian foe omsingeld? Gisteravond laat meldde een speciale cor respondent van het Duitsche Nieuwsbureau uit Sjanghai, dat de troepen van de eentrale regeering te Nanking gisteren Sian foe ge heel omsingeld hebben. De troepen hebben voorloopig stellingen ingenomenronlomde stad en wachten verdere bevelen uit Nan Eenige ongerustheid in de Duit sche pers. De gebeurtenissen in China vinden in de Duitsche pers veel aandacht, en, zo De muitende generaal Tsjang Sjoe-Liang. wacht kon worden, ziet men in den coup van Tsjang Sjoe-liang de hand van de Kom intern. Dat zou een nieuw bewijs zijn dat het bolsjewisme ernaar streeft „zijn bloe dige hand" uit te strekken in alle deelen van de wereld en een nieuwe rechtvaardi ging indien die nog noodig zou zijn van den defensieven strijd welken het Der de Rijk tegen de Komintern wil leiden. Alleen de hoofdredacteur van het Berli- ner Tageblatt, Scheffer, geeft tusschen de regels van zijn hoofdartikel uiting aan het gevoel van bezorgdheid in verantwoordelijke kringen alhier, dat Japan, versterkt door zijn recente accoord met Duitschland iets te maken zou kunnen hebben met deze ge schiedenis, hetgeen voor Duitschland on aangename gevolgen zou kunnen hebben. Zooals Scheffer schrijft is de gevangenne ming van Tsjang Kai-sjek een slag voor Duitschland, omdat de minister-president persoonlijk veel heeft bijgedragen tot de tot stand koming van oeconomische betrekkin gen tusschen China en het Derde Rijk. In een tafelrede aan een Anglo-Duitsch diner zeide de Duitsche ambassadeur Von Ribbentrop dat Hitier van oordeel is, dat het bezit van koloniën, hetgeen alleen wordt verlangd voor de voorziening van grondstoffen, en de wereldhandel de twee essentieele middelen zijn tot verhooging van het levenspeil van het Duitsche volk. Hij voegde hieraan toe, dat derhalve een redelijke oplossing van de koloniale kwes tie zeer te wenschen is. De vreeselijke en tragische vergissing van den jongsten oor log mag niet herhaald worden. In een ko mende oorlog zou er geen overwipnaar zijn en dit zou de overwinning der wereld revolutie van het bolsjewisme beteekenen. In het verloop van zijn rede deed Von Ribbentrop nog aanvallen op de leerstel lingen van de Komintern. HET WETSONTWERP DOOR DEN MINISTER INGERTROKKEN. De minister van financiën heeft aan de Tweede Kamer medegedeeld, dat hij intrekt het 29 Februari 1936 aan de Tweede Kamer aangeboden ontwerp van wet tot heffing van een reisbelasting. Tekorten aan graan en grond stoffen. Schacht wil zijn handen in onschuld wasschen. In niet-officieele, maar gewoonlijk goed- ingelichte kringen, aldus de corr. van de Times te Berlijn, doen geruchten de ronde dat de moeilijkheden met de levensmidde lenvoorziening in Duitschland zóó groot zijn geworden dat zij de regeering ernstige zorg baren De meeste buitenlandsche waar nemers geloofden niet aan die geruchten, omdat zij de laatste weken een duidelijke verbetering schenen te kunnen opmerken bij den aanvoer van vleesch, boter en eie ren op de markt, terwijl uit de ramingen voor den oogst te concludeeren was dat er geen reden was te vreezen voor gebrek aan meel voor brood. Thans blijkt echter dat de regeering moeilijkheden zal hebben bij de handhaving van voldoenden aan voer van meel voor brood tijdens de acht maanden, voordat de nieuwe oogst bin nengehaald kan worden. In groote trekken is de positie zoo, dat de vorige oogst niet voldoende graan en rogge opleverde om te voldoen aan de eischen van voedsel voor mensch en dier in Duitschland, terwijl er geen reserves zijn. De reserves van de vorige jaren zijn in de voedertroggen verdwenen, en de im port van graan en mais te drastisch be snoeid. Indien Duitschland voldoende graan wil opleveren om te kunnen voor zien in het broodverbruik van het volk, moet de productie van rogge en ander vee voeder met een millioen ton verminderd worden; dat is meer dan een derde van de productie in het vorige jaar. Het is niet duidelijk hoe dat gebeuren moet zonder dat de veevoederverbouw er een vernieti gend effect van zou ondervinden. Dank zij de leiding van het landbouw- departement in Berlijn is de varkenssta pel thans grooter dan ooit, maar de boeren geven er de voorkeur aart de varkens te voederen met graan inplaats van dat graan op de markt te verkoopen: De aanvoer van graan op de markt is in verband daar mede in de afgeloopen twee jaren 15 tot 20 pet. minder geweest dan de quota's, welke de regeering had vastgesteld, en ondanks de draconische maatregelen" waarmede generaal Göring heeft gedreigd, lijkt het er niet op alsof de aanvoer dit jaar grooter zal zijn. Eén weg uit de moei lijkheid zou zijn den prijs- van de rogge, geschikt voor verwerking in brood, te ver- hoogen. maar het is moeilijk te zien hoe dat te doen zonder tevens den prijs voor het brood te verhoogen. ALS HET DEN VREDE WIL KAN HET OP ENGELAND EN FRANKRIJK REKENEN. MAAR ANDERS We hebben in ons nummer van gisteren de rede van den Engelschen minister van bui tenlandsche zaken, Eden, opgenomen, waar uit men heeft kunnen lezen dat Eden op nieuw Engelands positie in de Europeesche politiek, zeer scherp omlijnd heeft. De we reld weet nu tenminste wat het aan Enge land heeft en in het bizonder is het voor Duitschland nuttig, dat het geen halfslachtig Engeland tegenover zich vindt, omdat Duitschland nog wel eens met gevaarlijke experimenten zou kunnen werken als het niet zeker is van de houding van de andere mogendheden. Duitschland verlangt nog steeds koloniën, omdat het, naar het beweert gebrek heeft aan ruimte voor zijn steeds wassende bevol king binnen zijn eigen grenzen en om andere redenen van binnenlandsche aard. Men heeft het de vorige week nog eens kunnen hooren uit de rede van den Duitschen minister van economische zaken, dr. Schacht. Het regelmatig hameren op hetzelfde aam beeld, gepaard met de waanzinnige bewape ning van Duitschland, kan een gevaar op leveren voor den vrede in Europa, tenzij Duitschland weet dat het een macht tegen over zich vindt, die sterker is. Daarom is het goed dat Eden opnieuw verzekerd heeft dat 't nu maar eens uit moet zijn met 't ver breken van verdragen, met 't behandelen van pacten als .vodjes papier" en tusschen de regels door was te lezen, dat wanneer Duitschland daarmee doorging het Engeland onverbiddelijk tegenover zich zou vinden. De Engelsche minister heeft daar tevens bij te kennen gegeven dat het geen bondgenoot schappen of blokvorming nastreeft en dat het er niet aan denkt om Duitschland te omsingelen, integendeel, dat het niets liever wil dan samenwerking op economisch, fi nancieel en politiek gebied. Duitschland weet dus waar het aan toe is. Daar komt nog bij, dat gelijk met den Engelschen minister van buitenlandsche zaken, de Fransche premier een soortgelijke verklaring heeft afgelegd tegenover een Engelsch blad. Het Hbld. schreef gisterenavond naar aan leiding van Eden's rede o.m.: Duitschland zal moeten kiezen tusschen een langdurige of duurzame materieele ar moede van het Duitsche volk, dat de vruch ten van zijn arbeid grootendeels moet afstaan voor een bovenmenschelijke bewapening, in de hoop dat het eens met geweld de wereld naar zijn hand zal kunnen zetten en de tege moetkomendheid en hulp van andere volken, die Duitschland wel willen bijstaan, maar slechts op de natuurlijke voorwaarde dat het hun niet naar het leven staat. Eden heeft verklaard, dat „indien een duurzame regeling van de moeilijkheden der wereld tot stand zou kunnen komen, waarin een accoord over de bewapening in ieder geval zou moeten zijn begrepen, zou den wij gaarne onzen steun geven, maar: Men kan niet verwachten, dat Engeland anderen zal helpen op economisch en finan cieel gebied, als het resultaat van die hulp een vergrooting der bewapening is." Men zal moeten toegeven dat dat klare en logische taal is en het gaat er nu maar om of Duitschland nog luisteren wil en wil terugkeeren van den heilloozen weg dien het bewandelt. Wat graan betreft moet de regeering öf overgaan tot import, öf, indien dat moge lijk is, het publiek aansporen het meel ver bruik te verminderen. Onder die omstandigheden is het aller minst verrassend te hooren dat de Duitsche regeering voorbereidingen treft om den in voer van graan te vergrooten. Dit kan waar zijn of niet, maar zeker is dat Duitschland alleen levensmiddelen kan invoeren tegen crediet of tenkoste van grond stoffen. Dr. Schacht heeft verleden week duidelijk te kennen gegeven dat de aanvoer van grondstoffen voor de industrie nog slechter mocht heeten dan de aanvoer van levensmiddelen. In verband met dit alles gelooft men dat de rede van dr. Schacht over het koloniale probleem evenzeer tot zijn landgenooten was gericht als tot het, buitenland. Niemand weet be ter dan Schacht dat de oplossing van het koloniale probleem voor Duitschland afhangt van de weder- opvatting door Duitschland van de samenwerking met de Westersche mogendheden. De Duitsche regeering schijnt echter de isolatie van het vier-jaren-plan de voorkeur te geven. In het vooruitzicht van acute moeilijkheden schijnt dr. Schacht te Frank- furt de vorige week de gelegenheid aange grepen te hebben de verantwoordelijkheid voor de consequenties van de nationaal-so- cialistisohe politiek van zich af te werpen. Tegelijkertijd heeft het er alle schijn van dat de omstandigheden welke leiden naar de „explosie" waar Schacht van sprak, en waarvoor hij de wereld waarschuwde, nader bij zijn dan men denkt. BEWAPENINGSBESTAND EN HER VERDEELING DER GRONDSTOF FEN. Politieke en diplomatieke kringen te Washington toonen een groote belangstelling voor het denkbeeld, dat president Roosevelt bij zijn terugkeer een boodschap zou kunnen richten tot de geheele wereld. Inderdaad zouden zekere invloedrijke po litieke personen voornemens zijn er bij den President op aan te dringen een proclamatie tot de wereld te richten, waarvan de groote lijnen zouden zijn: a. Algemeen bewapeningsbestand. b. Sluiting van een algemeen niet-aanvals- pact en c. Opening van groote beraadslaging over herverdeeling der wereldgrondstoffen. De opportuniteit van een dergelijk gebaar onder de huidige omstandigheden wordt in andere politieke kringen betwist. Raymond Buil, de president van de Fo- reign policy association, is van meening, dat president Roosevelt de eenige staatsman ter wereld is, die de moeilijkheden tusschen Duitschland en de andere mogendheden zou kunnen oplossen. Het plan wekt evenwel aan den anderen kant groote oppositie, met name van Norman Davis, die zich vooral de opportuniteit er van betwist. Men wijst er in het bijzonder op, dat de Britsche regeering er niet op zou kunnen ROOSEVELT. toestemmen, thans het herbewapeningspro gram, dat pas in uitvoering is gekomen, stop te zetten. In deze kringen vreest men, dat de inter ventie van Roosevelt zou kunnen leiden tot verdeeldheid bij de verschillende Britsche politieke partijen en zelfs tot een breuk van het Engelsch—Fransche front. Deze kringen zouden er dan ook de voor keur aan geven, indien de president later zou intervenieeren. Wij achten het ondenkbaar dat President Roosevelt zoo weinig begrip zou hebben van den toestand in ons oude Europa, dat hij de hem hierboven in de schoenen ge schoven boodschap de wereld in zou stu ren. Het is immers vrij zeker, dat het voor stel bij de agressieve Staten een gunstig onthaal zou vinden. Maar Engeland, dat door zijn jarenlange pacifistische politiek deerlijk verzwakt is, zou onmogelijk kunnen^ toehappen. Welk een groot belang de Britten ook hebben bij een vrede op aarde, zij kunnen die moeilijk accepteeren op een oogenblik, waarop hun militaire positie inferieur is aan die hunner rivalen. Wij kunnen ons dan ook de oppositie van Norman Davis zeer goed begrijpen. Slechts dan als Engeland zijn oude po sitie weer zal hebfyen veroverd is het tijd om te praten. En wij zouden daaraan willen toevoe gen, dat dan Amerika zelf eens zal moeten uitscheiden met verstoppertje te spelen. Wij zijn nog allerminst vergeten dat een petroleum embargo tegen Italië onmogelijk was wegens de „neutrale!" houding van Amerika en kunnen ons de oplossing van het bewapeningsvraagstuk slechts denken, indien de goedwillende en verzadigde na ties, waaronder Amerika, hun militair ge wicht in de schaal leggen en daarnaast aan de kolonie-arme groote mogendheden een plaatsje inruimen, zij het dan door zeer vérgaande concessies inzake de grond stofvoorziening. Maar het juiste oogenblik daartoe zal eerst zijn gekomen als die pacifistische landen dan ook een stevige knuppel achter de deur hebben en houden teneinde alle imperialistische droomen de pas af te snijden. Wij kunnen President Roosevelt het lid maatschap van den Volkenbond ten zeer ste aanbevelen! OVEREENSTEMMING OVER VOORLOOPIGE MAATREGE LEN In de volkerenbondsvergadering is giste ren de behandeling voortgezet van 't Turk sche beroep op den Volkerenbond ten aan zien van de souvereiniteit van Alexandrette De Fransche vertegenwoordiger, Vienot, wees op de plicht van zijn land om als mandataris de belangen van Syrië te behar tigen en dit volk tot onafhankelijkheid te brengen. Dit bracht mede de verzekering territori ale onschendbaarheid. Frankrijk heeft goede hoop de verschil lende belangen met elkaar in overeenstem ming te brengen. Vienot stelde voorop dat niets wijziging zou kunnen brengen in de gevoelens van vertrouwen en gelijke gezindheid welke Frankrijk met Turkije verbinden. Hij zette echter aan de hand van de ver schillende verdragen uiteen, dat het Sand- jak krachtens een Volkerenbonds overeen komst door de Syrische grondwet en een bijzonder organisch regiem wordt geregeerd. Het is noodig de eenheid van Syrië te be waren. Havas seint nog, dat Nienot bereid bleek neutrale waarnemers naar het omstreden gebied en de Syrisch-Turksche grens te zenden. Frankrijk kan evenwel niet instemmen met maatregelen, welke een gedeeltelijke opheffing van het mandaat en een antici patie op de definitieve oplossing zouden be teekenen. De Turksche minister van buitenlandsche zaken, Roestoe Aras, behield zich het recht voor, de juridische en politieke zijde der aangelegenheid te gelegener tijd uitvoerig te bespreken. Hij is het er met den Franschen verte genwoordiger over eens, dat op het oogen blik slechts over voorloopige maatregelen moet worden gesproken. Frankrijk handhaaft voorloopig de troe pen in het omstreden gebied. Roestoe Aras zal zich nog tot Ankara moeten wenden, alvorens zijn definitief antwoord te kunnen geven. Het schijnt, dat de Turksche minister en kele dagen na het besluit van den raad zich naar Parijs zal begeven om door een directe gedachtenwisseling de regeling van het geschil te vergemakkelijken. DE ZEELIEDENSTAKING in AMERIKA. 315 millioen schade in i6 dagen. Volgens berichten over de zeeliedensta king in de Vereenigde Staten, schatten de reeders de tijdens de 46 dagen, dat het con flict reeds duurt aan de havensteden toege brachte schade op 315 millioen dollar. In hetg eheel worden nog 250 schepen door de staking opgehouden. Vraagt inlichtingen aan ons kantoor Kanaal- weg 137, telefoon 773, Den Helder.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1936 | | pagina 1