Texel's Eigen
Stoomboot
Onderneming»
de Heldersche Courant
Visscherij
Woensdag 23 December 1936
Heldersche Courant
I
W. H. Lap,
president-commissaris T.E.S. O.
Nationaal huldeblijk
De a. s. Feestelijkheden»
Opbrengst speldjesverkoop»
Hoe Oudeschild feest zal
vieren»
Vischafslag
Begin van brand.
Texels Eigen Stoomboot Onderneming, in
het dagelijksche leven Teso genoemd, is on
getwijfeld voor vele van de lezers van dit
blad geen onbekende en de oudere onder hen,
zullen zich waarschijnlijk de felle strijd her
inneren, die deze maatschappij heeft moeten
voeren om de plaats te veroveren, die ze nu
inneemt in het verkeer tusschen Texel en Den
Helder.
-
Voor de Texelaars is de herinnering aan
dien strijd een lichtpunt in het leven van hen,
die actief aan dien strijd dee'-amen, waarbij
aan een machtigen tegensta een neder-
i laag werd bezorgd, die geen twijfel liet, wie
in het vervolg meester zou zijn van het ter
rein en iedere strijder draagt heden ten dage
de herinnering daaraan nog als een eereteeken
in het diepst van zijn hart, dat met liefde door
hem wordt verzorgd en dat hij als een kost
bare erfenis denkt na te lateji aan zijn na
geslacht.
Met gloed vertelt hij aan zijn kinderen van
het élan, waarmede men onder aanvoering
van dokter Wagemaker zich schaarde onder
de voorstanders van een betere verbinding
tusschen Texel en Den Helder, die van den
toenmaligen exploitant meenden te mogen
eischen, dat in de plaats van de voor den
dienst in gebruik zijnde stoomschepen „Ada
van Holland en „Kampioen", andere, beter
zeewaardige en op comfort ingerichte sche
pen in de plaats zouden komen. En vooral gold
deze eisch ten opzichte van de „Kampioen",
op welk schip men zich niet meer veilig ge
voelde en waarvan men er niet gerust op
was, wat met dit schip zou gebeuren, indien
het onverhoeds zou worden overvallen door
zeer slecht weer.
En verontwaardiging klinkt dan in de stem
van den verteller als hij zegt, dat deze alles
zins billijke eischen botweg van de hand wer
den gewezen, doch met onverholen trots ge
waagt hij dan van het koene besluit, dat de
Texelaars namen, om zelf een stoomboot
onderneming in het leven te roepen, hetwelk
dan ook in 1907 met groot enthousiasme ge
schiedde, waarmede de geschiedenis van Teso
aanvangt.
Het aandeelenkapitaal gesplitst in aandee-
len van 25 gulden en onderaandeelen van 5
gulden vond voor een groot deel gretig plaat
sing bij Texelaars uit eiken stand. Bij de sta
tuten werd bepaald, dat van het in de onder
neming gestoken kapitaal noodt een hooger
dividend dan zes ten honderd mocht worden
uitgekeerd terwijl het stemrecht zoodanig
werd ingericht, dat een aandeelhouder van
vijf gulden evengoed een stem zou hebben op
te houden vergaderingen als zij die één of
meer aandeelen van vijf en twintig gulden
in hun bezit hadden.
Hier werd dus ingevoerd het enkelvoudige
stemrecht met de zeer vooruitstrevende be
paling, dat in dit opzicht zelfs onderaandee
len zouden gelden als aandeelen.
Waar dus iedere aandeelhouder op deze
wijze zeer actief kon deelnemen aan het be
sturen van de maatschappij, ligt het voor
den hand, dat al heel spoedig het geheele
eiland meeleefde met al hetgeen 'de Teso
wedervoer.
Had men zich bij de oprichting, benevens
een betere verbinding met den vasten wal
ook voorgesteld, dat de finantieele resultaten
behoorlijk zouden zijn, het bleek echter dat
men ten opzichte van het laatste wel wat
optimistisch was geweest, daar er, zij het dan
ook dat bizondere omstandigheden daarvan
de oorzaak waren, de eerste twaalf jaren
geen dividend kon worden uitgekeerd. De
betere verbinding, die tot stand was gebracht,
was echter van dien aard, dat de aandeelhou
ders niet klaagden over het uitblijven van divi
dend, doch dat daarentegen een kern ont
stond van ihensohen, die onverzettelijk ble
ven aansturen op het succes, dat men zioh
van de zaak had voorgesteld.
Het keerpunt voor de onderneming kwam
dan ook in 1918, toen voor het eerst een be
scheiden dividend kon worden uitgekeerd, ter-
wijl in de daarop volgende jaren, steeds vrij
groote winsten konden worden geboekt.
Begonnen met het s.s. „Dageraad" met een
capaciteit van 350 passagiers, bleek in 1926,
dat dit schip voor het vervoer te klein was,
werd opdracht gegeven tot de bouw van het
s.s. „Marsdiep" met een capaciteit van 600
passagiers.
Was men toen van oordeel, dat in het ver
volg de beide stoomschepen „Dageraad" en
„Marsdiep", het te verwachten vervoer, ook
in de toekomst ruimschoots zouden kunnen
opnemen, toch bleek in 1933 reeds, dat de
stroom van vreemdelingen naar het aan na
tuurschoon zoo rijke eiland Texel, zoo groot
werd, dat het gebiedende eisch werd een nog
grooter stoomschip aan te schaffen en als
gevolg daarvan viel dan ook het besluit, de
„Dokter Wagemaker" te laten bouwen, een
schip dat er op berekend is 1000 passagiers te
vervoeren en dat tevens ingericht is voor het
vervoer van een tamelijk groot aantal auto
mobielen.
De finantieele toestand van de onderne
ming werd zoo langzamerhand zeer sterk,
zoodat het kweeken van grootere reserves
niet verder als noodzakelijk behoefde te wor
den beschouwd, waarmede de gelegenheid ge
boden werd om ook andere voorzieningen te
treffen, die geacht kunnen worden te zijn in
het belang van iedere Texelaar niet alleen,
doch mede in het belang van hen, die Texel in
het vervolg uit zouden kiezen als hun vacan-
tieoord.
Hiertoe moet worden gerekend het verstrek
ken van subsidies aan autobusdiensten, aan
leggen van fietspaden, teren van wegen, enz.,
terwijl de V.V.V. op groote steun steeds kan
rekenen.
Doch tevens werden maatregelen in het
leven geroepen die men elders tevergeefs zal
zoeken, daar besloten werd om aan leerlingen,
die een onderwijsinrichting aan den vasten
wal wenschen te bezoeken, gratis vervoer aan
te bieden, van welk voorrecht dagelijks een
zestigtal kinderen gebruik maakt.
Ziekenvervoer en bezoek aan zieken
die verpleegd worden in ziekenhuizen aan den
vasten wal, geschied, zij het onder weinig
bezwarende voorwaarden, vrij van betaling.
Extra booten voor vervoer van zieken
varen tegen betaling van een kleine vergoe
ding aan de bemanning, voor de bij- nacht en
ontij den van hen gevorderde diensten.
Uit een en ander blijkt wel, dat Teso voor
Texel van zeer groot belang is en het is
daarom ook niet te verwonderen, dat iedere
Texelaar Teso een goed hart toedraagt, wel
begrijpende, dat het belang van de onder
neming onverbrekelijk verbonden is met zijn
eigen belang.
Dit medevoelen van allen met hetgeen Teso
wedervaart is voor het bestuur een groote
moreele steun, om de taak, die op hare schou
ders rust, met blijdschap te volvoeren, en zij
acht de waardeering van haar werk door ge
heel Texel, een loon, in waarde verre uitgaan
de boven een bezoldiging, die men haast zou
willen aanbieden in klinkende munt.
Waar de winsten tamelijk groot zijn, ligt
het natuurlijk voor de hand, dat de tarieven
relatief iets aan den hoogen kant zijn, waar
door ieder, die de reis over het Marsdiep
maakt, iets te veel betaalt, doch de Texelaars
zijn nuchter en helder genoeg om te begrij
pen, dat ze door het betalen van deze kleine
premie een verzekering hebben loopen tegen
velerlei gebeurlijkheden, die het tienvoudige
waard is van hetgeen men daar voor be
taalt.
Resumeerende treffen wij hier dus een par
ticuliere maatschappij aan, die naast de zorg
voor een matig dividend voor hare aandeel
houders, het als haar grootste plicht be
schouwt,werkzaam té zijn in het belang van
alle Texelaars, een volksgemeenschap, die dat
zeer goed aanvoelt, met het gevolg, dat Teso
gedragen wordt door de sympathie van die
gemeenschap, tot heil van allen.
Texel, 19 December 1936.
W. H. LAP.
Voorzitter van de Raad van Com
missarissen van Texels Eigen
Stoomboot Onderneming.
De Waal.
VERHURING BIJ INSCHRIJVING.
Voor de Diaconie van de Ned. Herv. Kerk
te De Waal, werden dezer dagen bjj inschrij
ving te huur aangeboden, drie boerderijen,
waarvan één nog moet worden gebouwd. De
verhuring zou ingaan 20 Maart a.s.
Naar wjj vernemen, was voor de Diaconie
plaats hoogste inschrijver, den tegenwoordi-
gen huurder, de heer Jb. Zuidewind Dz.
Voor de Kerkeplaats was de heer De Visser
(ook nu de huurder) de hoogste inschrijver,
terwijl ook voor de nog te bouwen plaats, de
heer De Visser de hoogste inschrijver was.
ONDERHANDSCHE VERHURINGEN.
De boerderij „De Bunders", eigendom van
den Polder Walenburg, en gelegen in polder
Eierland, is onderhands opnieuw verhuurd aan
den bewoner den heer Brak, met een ver
hooging van 80 gulden op de geheele pachtsom.
De boerderij „De Arend", gelegen in polder
Waalenburg is eveneens opnieuw ingehuurd
door den huidigen bewoner den heer P. v. Lente,
terwijl de heer J. Witt, die de boerderij van
de heeren J. en P. Eelman in Waalenburg in
huur had, deze ook weer heeft gehuurd.
Tot Kerkvogd (Ned. Herv. Gemeente) alhier,
is benoemd de heer P. J. Kooger.
De collecte voor het Nationaal Huldeblijk
heeft alhier 10 gulden opgebracht.
Den Burg.
Het Bestuur van „de Oranje Ver." deelt
ons nog het volgende mede:
De op 7 Januari a.s. te houden wydings-
dienst zal door Ds. Visser en Ds. Vis geza
menlijk worden geleid. O.a. zullen hun mede
werking verleenen kerkkoor en Texelsch
fanfarecorps, welk laatste gewijde muziek
ten gehoore zal brengen. Een uitvoerig pro
gramma zal worden verstrekt.
De voorbereiding voor versiering van stra
ten en pleinen is in vollen gang, terwijl voor
gevelversiering groote belangstelling bestaat,
waaraan de uit te loven prijzen van f 10.
f 7.50, f 5.en f 2.50 wel niet vreemd zullen
zijn. Bovendien zal, indien' zooveel mogelijk
iedere gevel wordt versierd, een schitterend
geheel met de straatversiering worden ver
kregen. Dennengroen is er momenteel nog in
overvloed, doch waar ook vraag is naar spar
rengroen, stelt de Alg. Texelsche Oranjever.
het op prijs, indien zij na de Kerstdagen de
beschikking kan krijgen over de gebruikte
kerstboomen.
Ook aan de optochten dient nog een woord
gewijd. De kinderen kunnen allen meedoen
aan de wedstrpd in versierde bogen, staven
of andere voorwerpen en aan de 's avoods te
houden lampionoptocht. Gedurende de Kerst-
vacantie hebben zij tijd te over iets moois te
maken. Voor de optocht 's morgens zijn 15
prijzen beschikbaar en voor de lampionoptocht
9, eventueel nog te vrrmeerderen.
Dat de groote optocht op 8 Januari is uit
gebreid tot humoristische en allegorische
rubriek, heeft algemeen instemming gevonden
en de verwachtingen draromtrent zijn hoog
gespannen. Hiervoor zijn behoorlijke beld-
prijzen beschikbaar, zoodat het alleszins de
moeite lornt iets bijzonders te maken. Indien
ieder zijn beste beentje voorzet, wordt het
een bijzonder feest.
Duo Wi-jo,
Op den Tweeden Kerstdag zal het duo voor
de tweede maal optreden in Eelmans Dancing
thans met een geheel nieuw revue. The Rambling
serenaners zullen hun medewerking verleenen,
zoodat evenals de vorige avond deze weer een
succes belooft te wordeu en het aan belangstelling
stellig niet zal ontbreken.
Oudeschild.
Naar wjj vernemen heeft de verkoop van
speldjes, ten bate van de N.- en Z.-Holl.
Redding-Mij. voor aanschaffing van een nieuwe
reddingboot, die naar Prins Bernhard genoemd
zal worden, alhier f 8.40 opgebracht.
Vanavond vergaderde in het R. K. Volksge
bouw, alhier, in een algemeene vergadering het
plaatselijk Oranjecomité. De voorzitter, de heer
Dokkum, opende om pl.m. kwart voor 8 deze
bijeenkomst, en ging na een korte inleiding
over tot mededeeling van de voorloopige plan
nen die door de commissie waren opgemaakt.
De dagindeeling, vi»arbij het hoofdzakelijk
op den avond aankomt, was dan als volgt be
paald:
Aangevangen wordt des morgens met klok
gelui, waarna om half 10 een feestelijken rond
gang met de kinderen der Koningin Wilhelmi-
na-Bewaarschool gemaakt wordt, waaraan een
kleine tractatie is verbonden. Om 10 uur vindt
dan hetzelfde plaats voor de kinderen der O.L.
School, die in het feestgebouw, de voormalige
„Zeven Provinciën", zal eindigen waar ze op
een kleinigheid worden getracteerd en waar
gezongen zal worden. Het vermelde begrip
„kleine" bij de tractaties houdt verband met de
financiën die beschikbaar zullen zijn. Vervol
gens wordt aan een ieder die geen eigen
radio-toestel of aansluiting op de radio-distri
butie heeft, in de „Zeven Provinciën" de ge
legenheid geboden te luisteren naar de uit
zending die vanuit Den Haag wordt gegeven.
Natuurlijk zijn toestelbezitters, die er prijs op
stellen de uitzending in het feestgebouw te
volgen, van harte welkom.
Het programma wordt na afloop der uitzen
ding tot 7 uur onderbroken, waarna, behoudens
goed weer, een muzikale wandeling, waarvoor
toezegging van medewerking door een muziek
corps van Den Burg is verkregen, worden ge
maakt, die om pl.m. 7.45 u. bij het feestgebouw
zal eindigen, waarna om pl.m. 8 u. met het
eigenlijke feest zal worden aangevangen.
Hiervoor is nog geen definitief plan vastge
steld, doch de commissie heeft de volgende
feestagenda voorgesteld, waarvan dus wijzi
gingen en volgorde voorbehouden zijn:
1. Opening.
2. Gemeenschappelijke zang van „Wij leven
vrij, wij leven blij"
3. De „Stem des Volks" zal een 8-tal liede
ren ten gehoore brengen.
4. Een causerie: „Bruilofsgedachten", een
herinnering aan vroeger gevierde volksfeesten.
5. Samenzang van bekende oude liedjes,
waarbij eventueel een gelegenheidslied wordt
gezongen, waarvoor iemand z'n medewerking
reeds heeft toegezegd.
6. Pauze.
7. Opvoering van: De Twee Koningskinde
ren, bestaande uit een 10 12-tal tableaux,
naar episoden uit het leven der Prinses. Een
speaker zal een verklarende tekst uitspreken.
Voorts deelt de heer Dokkum mede, dat door
de commissie is besloten géén bal te organi-
seeren, doch de danslustigen in de gelegen
heid te stellen tijdens den avond een dansje te
maken.
Voor zoover men er nog niet aan gedacht
heeft de viering en/of illuminatie van z'n woon
huis en omgeving ter hand te nemen, wekt de
OMDAT DE HELDERSCHE COURANT ACTUEEL IS IN HAAL
BERICHTGEVING. Zü ontvangt haar meuws uit de beste
bronnen en heeft de beschikking over de Telex-machine,
waaruit ook de groote bladen hun n.euws ontvangen.
nF HFTDERSCHE COURANT DE BERICHTGEVING
VAN TEXEL VERZORGT. ZOOALS GEEN ANDER
DAGBLAD DAT KAN DOEN. Zij heeft goede corres
pondenten op alle dorpen van Texel, die het nieuws
dagelijks, tot op het verschijningsuur van de krant,
doorgeven.
OMDAT DE HELDERSCHE COURANT DUIDELIJKE OVER
ZICHTEN GEEFT van de gebeurtenissen in binnen- en
buitenland.
OMDAT DE HELDERSCHE COURANT GOEDE OPVOED
KUNDIGE ARTIKELEN GEEFT, van een bekwaam mede
werker, aan wien men opvoedkundige adviezen gratis
kan vragen.
OMDAT DE HELDERSCHE COURANT ZORGT VOOR LICHTE
ONTSPANNINGSLECTUUR en voor populair-weten-
schappelijke artikelen.
OMDAT DE HELDERSCHE COURANT WEKELIJKS EEN
GEHEELE MODE-PAGINA BRENGT, met goedkoope
patronen voor haar lezeressen.
OMDAT DE HELDERSCHE COURANT EEN STERKE BAND
LEGT TUSSCHEN UW KINDEREN EN DE KRANT,
door een eigen hoekje, met raadsels en verhaaltjes en de
wekelijksche verloting van een goed jongens- of meisjes
boek of een familietaart.
OMDAT DE HELDERSCHE COURANT HET GOEDKOOPSTE
DAGBLAD IN DEN KOP VAN NOORD-HOLLAND IS.
Abonnement per kwartaal 1.90
Abonnement per week O.IS
heer Dokkum de aanwezigen op dit alsnog te
doen op plaatsen waar de commissie niet in
voorziet.
Aan de omgeving van de haven en de
„Zeven Provinciën" zal door de commissie de
meeste aandacht worden besteed.
Van T.E.S.O. is bereids medewerking ver
kregen inzake illuminatie en versiering, in het
bijzonder van het T.E.S.O.-gebouw, ei) van de
voorziening van vlaggetjes. Gedurende den
avond zal verzocht worden de schijnwerper van
de boot op den versierden molen te richten,
waardoor een fraai effect verkregen zal wor
den. Voorts bestaan er plannen om de coupure
op de haven van een eerepoort te voorzien.
Dit waren de mededeelingen van de voorloo
pige plannen die de commissie had te doen.
De heer Kaan stelt op de vraag om mede
werking, een auto beschikbaar om het groen
van de Dennen te halen. Vervolgens vraagt hij
de toevoeging van een humorist aan het pro
gramma. De voorzitter antwoordt, dat hij be
twijfelt of die wel vrij zullen zijn en dan komt
meteen het financieele bezwaar naar voren.
De heer Dijker oppert het plan alle visschers
uit te noodigen de vlag te hijschen, waaraan de
noodige aandacht zal worden besteed.
De kwestie: bal of geen bal, komt hierna ter
sprake en na eenige discussies wordt besloten
het te laten zooals door de commissie is vast
gesteld. Verscheidene aanwezigen zegden hun
medewerking toe, waarna de voorzitter de ver
gadering onder dankzegging sloot.
Naar men ons meedeelt, ligt het in de be
doeling van het Zuivelbureau te Den Haag
begin Februari een cursus in het Eigen Gebouw
te beleggen, teneinde voorlichting te verleenen
bij het bereiden van gerechten van melk- en
zuivelproducten. Als Ieerares zal mej. Piet van
het Zuivelbureau fungeeren. De cursus die Don
derdagsmiddags gehouden zal worden is toe
gankelijk voor alle belangstellende' dames
boven de 20 jaar, tegen betaling van 10 c«t
per les_ In het geheel worden 4 lessen gegeven
De deelneemsters kunnen zich vóór Vrijdag
a.s. opgeven in het Eigen Gebouw, alhier.
46\ariaffe2gahalen'iVft^ër6kg^uS k"
wulken 21-/ 29.30 per 100 kg
Eierland
Gistermiddag omstreeks half vier nntof h
een begin van brand in de wonint h
door het bejaarde echtpaar W ewoond
kachel te hard werd i,. Doordat de
omheen staand kleerenrek 'v^m*
spoedig aan de omgeving v,„ dle zlch
len. Van schrik konden de m6de te Jee"
niets uitvoeren. Gelukkig menschen
moment de heer J qni r aeerde °P dit
die de ongewone gloed hl dTk?" 0udeschild,
en onmiddellijk te hulp snelde n" °pmerkte'
daat optreden was nf h f' 00r ziJn kor-
M-M b,p™,
hoe» van de kamer. Mcl1 tot den
Uitkomsten Urkervloot.
Verleden week is, ook voor de Urker vloot;
slecht geweest. Sommigen hebben slechts één
dag kunnen visschen, waardoor de besom
mingen niet toereikend waren.
De gelukkigste kwam niet hooger dan
100.
Er waren echter korders, die de visch had
den bewaard, zelfs tot veertien dagen toe.
Goed geijst, bleek deze visch nog zeer vol
waardig te zijn, zoodat, door de hooge prij
zen wegens den geringen aanvoer, deze kor
ders nog tot 250.konden besommen.
Het bijzondere ervan is wel, dat het is ge
bleken, dat, om dezen tijd van het jaar, bij
goede verzorging, het mogelijk is, de visch
zóó houdbaar te maken, dat de kwaliteit nog
zeer goed is.
De Urker garnalenvisschers, die te IJmui-
den visschen, hadden nog een goede week,
dank zij de voortdurend goede prijzen.
De trawlervloot.
Het aantal trawlers, dat in de vaart is,
blijft tamelijk stationnair en beweegt zich in
de buurt van de 80.
Op 18 December waren het er 78, n.1. 47
Noordzee- en 31 kustbooten.
Hooge vischprijzen.
Ook Dinsdag waren de vischprijzen weer
flink aan den hoogen kant. Voor tong werd
ten hoogste 1.70 per kilo besteed, terwijl
voor tarbot deze prijs liep tot 1.80. Schol,
in de verschillende soorten maakte ook rui
men prijs.
De besommingen der schepen waren dan
ook zeer bevredigend.
Enkele loggers kwamen ver boven 1000,
hetgeen den laatsten tijd een meer gewoon
verschijnsel wordt.
Evenals met de kusttrawlers gaat het met
de treillogers sinds een paar maanden ook
heel goed.
Slechte uitkomsten van het gar-
nalen bed rijf te Stellendam.
Aan de N. R. Crt. wordt uit Stellendam
bericht, dat in de afgeloopen week door de
v oot nog geen 4000 kilo consumptiegarnalen
zijn aangebracht, tegen 14 cent per kilo. Aan
ce drogerijen werd zóó weinig afgeleverd, dat
et niet de moeite haast waard was om af
te rekenen.
De visschers hadden zich dus op het
der week tevreden te stellen met de op-
rengst der consumptiegarnalen en regee-
nngesteun, tezamen voor een zeilvaartuig
•70 en voor de hulpmotor 1/3 meer. Elk lid
der bemanning ontvangt hiervan 1/5.
en dergelijke toestand houdt geen mensch
hoe goedwillend ook tenslotte uit.
>n t men dat in Den Haag meer tot a'0*1
"te doordringen-!
