DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Vriendschapsver
drag in de Balkan
De cijns van Mars
Duitsche kruisers
voor Bilbao
Rustige dag aan het
front
Het lijden van den
Paus
Amerikaansch postvliegtuig
verongelukt
Duitsche wapenfabriek met
Amerikaanschen steun
REIST PER WACO
Buiienlandsch
Overzicht
dinsdag
29 DECEMBER 1936
64e JAARG. No. 7887
autobusdiensten
Inlichtingen WACO,
Kanaalw. 137, Den Helder, tel. 773
Samengaan van Noord- en
Latijnsch Amerika in zaken
van oorlog en vrede.
SPANJE
t 2ldersche courant
JOEGO SLAVIË EN BULGARIJE
SCHIJNEN ELKAAR TE VIN
DEN.
De Joego-Slavische minister-president, Sto-
jadinowitsj, heeft volgens een D.N.B.'-tele-
gram uit Boekarest, gistermiddag Roemenië
na een verblijf van drie dagen verlaten, om
zich naar Belgrado te begeven.
STOJADINOWITSJ.
De Roemeensche pers stelt zich tevreden
met de verklaring, dat de besprekingen, die
Stojadinowitsj te Reschitza met Tatarescu
en Antonescu heeft gevoerd, den interna
tionalen toestand, beschouwd in het licht
yan de jongste Parijsche besprekingen van
Antonescu, tot onderwerp hadden en dat ook
economische kwesties behandeld zijn.
Een officieel communiqué over de bespre
kingen werd echter niet gepubliceerd.
In welingelichte politieke kringen
wordt aangenomen, dat het voor-
naamste pnnt van de conferentie de
ontwikkeling vormde van de betrek-
kingen tusschen de Kleine Entente
onderling en van dit statenblok tot
Frankrijk.
Stojadinowitsj zou ook ditmaal geen bin
dend antwoord hebben gegeven op, naar
men verklaart, van Ffansche zijde afkom
stige voorstellén.
Anderzijds meldt Havas omtrent de be
sprekingen tusschen Stojadinowitsj en de
Roemeensche staatslieden, dat, naar uit in
lichtingen, welke uit goede bron afkomstig
zijn, blijkt, onderhandeld is over een ver
drag, dat binnenkort tusschen Joego-Slavië
en Bulgarije zal worden gesloten en waar
bij de positie van Bulgarije ten opzichte
.van de van kracht zijnde verdragen gewij
zigd zal zijn. De Balkanbond zal den Joe-
go-Slaven en Bulgaren veroorloven, hun
economische en politieke betrekkingen te
verbeteren.
Dit Joego-Slavisch-Bulgaarsch pact zou
de bekroning en bekrachtiging worden van
De 12 inzittenden omgekomen.
Men verkeert in onzekerheid omtrent het
lot van een postvliegtuig, dat, met ne8en
passagiers aan boord en drie leden der -
manning, uit San Francisco naar Los a -
geles was vertrokken. Er heersent
krachtige westerstorm met regen in -
streek van Bakersfield. waarlangs de route
van het toestel gaat. Wanneer het v®*™1®'®
toestel inderdaad vergaan zou zijn, zou au
het derde vliegtuig zijn, dat verdwenen is
in de bergen langs de westkust
loop van December.
Wrak van het vliegtuig waar.
genomen.
Naar uit Burbank in Californié wordt ge
meld, hebben vliegers op 18 mijl ten Noor
den van Burbank op een bergtop
stukken waargenomen van het,
keersvliegtuig. De beide vleugels van het
vliegtuig hingen aan een rotspunt- üe
zittenden, negen passagiers en een uit
Pehsonen bestaande bemanning LTMi00d
de verschrikkelijke botsing op slag g
JVabij het dorp Kellogg, in Idah£ rijn,
naar voorts gemeld wordt, de ofge-
drie postvliegers gevonden, di neer-
'oopen weck met hun machi jagen
gestort. Binnen de laatste ve medcTere-
?Ün, het ongeluk bij Burbank
kend, in totaal 28 slachtoffers van viieg
°ngelukken te beklagen.
Nader uit Burbanks: ffegaan naar
De expeditie, die T^lJnfaatsis ver-
het vliegtuig, dat nabij dez P R van
ongelukt, is intusschen bij 1he (remeldf
het. toestel aangekomen. J yn
dat alle 12 inzittenden om het ieve
gekomen.
de geleidelijke toenadering, welke sinds
1934 tusschen beide landen wordt tot
stand gebracht.
öfficieeïe kringen te Belgrado verklaren
nochtans, dat voor het oogenblik nog niets
definitiefs hieromtrent valt mede te deelen.
üen Havas-telegram uit Sofia over deze
kwestie meldt, dat Bulgaarsche kringen, al
ontkennen zij de berichten ten aanzien
van een eventueel tot stand komen van een
vriendschaps- en niet-aanvalspact tusschen
Joego-Slavië en Bulgarije niet, toch hoogst
gereserveerd zijn. Deze discretie, zoo heet
het verder in dit telegram, is trouwens be
grijpelijk, aangezien, naar het schijnt, het
initiatief op het oogenblik bij Joego-Slavië
hgt, dat delicate besprekingen moet voeren
met de onderteekenaars van het Balkan
pact, teneinde hun toestemming voor het
verdrag met Bulgarije te verkrijgen.
Oprichting van een groote fabriek
te Hamburg.
Weenen, 28 December, (ANP). Volgens
het blad „Der Morgen", zou de Duitsche
rijksregeering haar toestemming hebben ver
leend tot de oprichting van een munitiefa
briek te Hamburg, met deelneming van het
Grace Syndicate te New York, dat een filiaal
te Hamburg heeft. Het aandeelenkapitaal
van deze onderneming zou 30 millioen B.M.
groot zijn en in drie tranches worden onder
gebracht, elk groot 10 millioen. De inteeke-
naren zouden de aandeelen slechts tegen
sperrmarken kunnen koopen. De bank für
Industrie-obligationen te Berlijn zou dit ka
pitaal waarborgen jegens de bezitters van
sperrmarken, die hun saldi ter beschikking
zouden stellen van deze onderneming. Ge
durende de eerste drie jaren der exploitatie
zouden de winsten aldus verdeeld worden,
dat 50 pet. aan de Rijksbank en 50 pet. aan
het Grace Syndicate zouden komen. Later
zou het percentage van de Rijksbank terug
gebracht worden tot 30 pet. Na 25 jaar ex
ploitatie zou de onderneming automatisch
aan den Staat vervallen.
Er wordt 4 pet. rente gegarandeerd, betaal
baar in goud.
De financiering van deze groote affaire, die
bestemd is de Duitsche munitiefabrieken te
ontlasten, welke zooveel mogelijk hun pro
ductie voor het buitenland zullen beperken,
lijkt reeds thans verzekerd.
De fabriek te Hamburg zou 1 Juli 1937 met
de fabricatie beginnen.
70% van Frankrijks staatsbud
get wordt opgeslokt door den
oorlog van gisteren en die van
morgen.
Gisterenmiddag om tien minuten over
drie heeft de Senaat de besprekingen over
de begrooting hervat. De minister van finan
cien, Vincent Auriol hield een rede over
de financieele politiek der regeering. Hij
zette uiteen, dat deze begrooting er eene is
van oprechtheid en goede trouw.
De openbare schuld eischt 48%
de militaire uitgaven 18% van de
uitgaven, zoodat de oorlog van gis
teren en de maatregelen ter vermij
ding van die van morgen 70% der
landsmiddelen opslokken.
In andere landen gaan deze uitgaven de
50% niet te boven. De productieve uitgaven
bedragen 16 milliard en het is onmogelijk
die nog meer samen te persen. De regeering
heeft bij haar ramingen rekening gehou
den met het economisch herstel. De econo
mische crisis wordt minder scherp, het
monetair accoord tusschen de drie mogend
heden dementeert de geruchten van een
nieuwe devaluatie. De regeering wil een
groote monetaire markt in het leven roepen
en stelt daarom vertrouwen in de vrijheid.
Spr. kan niet gelooven, dat de kapitalen
uit het land deserteeren op het oogenblik,
waarop zich dit herstelt.
Frankrijk zet zijn trotsch herstel voort.
Weldra zal het kunnen werken aan de or
ganisatie van Europa. De minister presi
dent streeft daarnaar. De bewapeningswed
loop kan niet voortgaan,. De feiten zullen
weldra de noodzakelijkheid opleggen van
een economische vereeniging der thans ver
deelde volkeren. Niemand zal medewerking
aan een zoodanig program kunnen weigeren
Wanneer de Senaat snel de begrooting aan
vaardt, zal hij eens te meer het land toonen
gehecht te zijn aan de vrede en vrijheid.
DUITSCH—RUSSISCH
HANDELSVERDRAG VERLENGD.
Het Duitsch-Russische handelsverdrag is
voor den duur van een jaar verlengd krach
tens een protocol, onderteekend door mini
ster Schacht en den leider van de Sovjet-
Russische handelsdelegatie der Sovjet unie
te Berlijn.
naar HOORN.EDAM, AMSTERDAM
en GEHEEL WEST-FRIESLAND
DE „PALOS" NOG NIET VRIJ GEGEVEN.
Geen nieuwe Duitsche oorlogs
schepen naar de Spaansche wa
teren.
Duitsche oorlogsschepen, die reeds
sedert weken in de Golf van Biscaye
patrouilleeren, kruisten ook giste
ren, volgens Un. Press langs de
Spaansche kust. Zij volgden nauw
keurig het geheele Spaansche en
neutrale scheepvaartverkeer naar Gi-
jon, Bilbao en Santander.
Het is intusschen niet duidelijk,
of het hier alleen vlootdemonstraties
betreft of dat de Duitschers andere
bedoelingen hebben.
In ieder geval werd tot dusver geen
poging gedaan, om de bocht van Bil
bao binnen te varen, waar het Duit
sche schip „Palos" in de haven ligt
vastgemeerd en onder strenge bewa
king staat.
Gisteravond werd medegedeeld, dat over
de lading en de bemanning van het schip
nog geen beslissing genomen is. Het schip
blijft onder politiebewaking.
Ook oorlogsschepen van de Spaansche na
tionalisten ,die den nachtdienst waarne
men, controleeren nauwkeurig alle in- en
uitgaande schepen. Zij schenken vooral aan
dacht aan de bescherming van handels
schepen met ladingen voor Franco.
De patrouillebooten van de Baskische
autoriteiten zijn voor het meerendeel vroe
gere kotters, die gewapend zijn met machi
negeweren en licht geschut. Zoo'n boot
heeft ook de „Palos" opgebracht.
De Duitsche oorlogsschepen vor
men een klein eskader, dat regel
matig afgelost wordt. Een sterke
vlootmacht is sedert weken aan de
Spaansche noordkust moeilijk te
handhaven, daar de schepen in volle
zee buiten de drie mijlszone kruisen.
Naar verluidt, bevinden zich thans
ook het slagschip „Deutschland",
de kruiser „Koelln" en tal van tor
pedobooten in de omgeving van
Bilbao.
Naar gemeld wordt, hebben luchtstrijd
krachten van de nationalisten het opbren
gen van de „Palos" met verscheidene hevi
ge bombardementen op Noord-Spaansche
havensteden beantwoord.
Geen nieuwe oorlogsschepen naar
Spanje.
B e r 1 ij n, 28 Dec. (A.N.P.)In officieuse
Duitsche kringen verklaart men, dat geen
enkel nieuw oorlogsschip naar de Spaansche
wateren is gezonden en dat ook de zich op
het oogenblik voor de Spaansche kusten be
vindende schepen niet verplaatst werden.
DE RESULTATEN VAN DE
CONFERENTIE VAN BUENOS
AIRES.
Zooals men weet ligt het in het streven
van Roosevelt, den Amerikaanschen presi
dent, Amerika los te maken van alle Euro-
peesche avonturen. De ervaringen, die Ame
rika in deze heeft opgedaan, zijn voldoende
leergeld geweest om zich niet al te nauw te
verbinden aan Europa. We begrijpen de
isolatie-politiek van Roosevelt, gezien de
huidige omstandigheden van ons werelddeel
Er is voor Amerika waarlijk niet veel begee-
renswaard aan den overkant van den
Oceaan. En bovendien, 19141918 heeft
Amerika zooveel geleerd, dat het voorzichtig
is geworden. Nog honderden millioenen
krijgt het land van Uncle Sam aan oorlogs
schulden. Men rept daar zelfs in Europa niet
meer over, men heeft deze zaak voor afge
daan beschouwd. Wij zouden daarin kunnen
komen als Europa zijn kapitaal noodig had
voor opbouw van oorlogsverwoestingen, voor
economischen opbouw, voor productieve
doeleinden. Nu het echter zijn milliarden
steekt in een nieuwe bewapening, is de pil
voor Amerika wel wat bitter.
Amerika wil dus zijn eigen boontjes dop
pen en de Pan-Amerikaansche vredes-con-
ferentie, waarover we vroeger al een en
ander meldden was ook bedoeld 't isolement
van Amerika sterker te maken. Roosevelt
had gehoopt den grondslag te kunnen leg
gen voor een Amerikaanschen Volkenbond,
die alle Amerikaansche staten zou omvat
ten, doch de Zuid-Amerikaansche staten, die
nog altijd met Genève verbonden zijn, bleken
niet bereid dezen band door te snijden. Toch
mag Roosevelt over het bereikte resultaat te
Buenos Aires niet klagen. Drie belangrijke
overeenkomsten zijn door de regeeringen
van alle 21 Amerikaansche staten geteekend.
De twee eerste dezer overeenkom
sten geven vorm aan een stelsel van
wederzijdsche veiligheid door overleg
en samenwerking, de derde stelt als
ontoelaatbare bedreiging van den
vrede elke interventie, hetzij direct,
hetzij indirect, in de zaken van een
ander land.
De twee vredesverdragen schrijven overleg
voor in alle gevallen, waarin de vrede van
het Amerikaansche continent bedreigd wordt
geacht, hetzij in of buiten Amerika, evenals
pogingen om eensgezindheid te verkrijgen
omtrent een gemeenschappelijk gedrag/dat,
hetgeen uitdrukkelijk wordt gestipuleerd,
kan omvatten een embargo op de voorzie
ning van wapens van of financieele hulp
aan oorlogvoerende landen, zoo schreef het
Hbld. hier gisteravond over. En het blad
vervolgde:
De verwezenlijking van het denk
beeld, door bepaalde gedelegeerden
verdedigd, om in een of anderen
Nog geen antwoord op de Fran-
sche en Britsche nota's.
Gisteren is het rustig geweest. De vlieg
tuigen der regeering hebben de stellingen
der opstandelingen in het Casa del Campo
gebombardeerd.
Wat het resultaat der gevechten in deze
sector betreft is alleen bekend, dat de Jun
ta van verdediging tegengesproken heeft,
dat de rechtsche tanks doorgedrongen wa
ren tot Campo del Moro.
In den sector van Usera hebben de regee-
ringstroepen de gisteren veroverde stellin
gen versterkt.
De Madrileensche bladen schrijven: „Onze
loopgraven zijn veertig meter hooger ko
men te liggen" Men zal de beteekenis van
dit bericht begrijpen, wanneer men weet,
dat de omgeving van Madrid vrijwel ge
heel vlak is.
Door deze mededeeling is wel komen
vast te staan, dat het offensief der opstan
delingen succes heeft gehad en de regee-
ringstroepen over zekere afstand zijn terug
gedrongen.
Echter is ook wel zeker, dat de strijd op
nieuw is vastgeloopen, doordat de Franco
troepen blijkbaar niet voldoende reserve
krachten hadden om de successen uit te
buiten.
De kwestie der vrijwilligers
Nog geen antwoord op de Fran-
sche en Engelsche nota's
Met groote belangstelling ziet men de ant
woorden van Berlijn, Moskou en Rome te
gemoet op het Fransch-Britsch initiatief in
zake de kwestie der vrijwilligers.
Officieele kringen te Londen dragen geen
kennis van het te Londen gepubliceerde en
uit Berlijn afkomstige bericht dat Hitier
gunstig zou antwoorden op de door Frank
rijk en Engeland ondernomen stappen tot
staking van het zenden van vrijwilligers
naar Spanje. Volgens deze inlichtingen zou
Hitier echter de voorwaarde stellen, dat
Engeland en Frankrijk zich garant zouden
stellen voor het staken van inmenging
door Moskou. Welingelichte kringen mer
ken op, dat Philips de nota in de Wilhelm-
strasse heeft doen overhandigen en dat hij,
doordat hij geen enkel contact met de
Duitsche autoriteiten heeft gehad, ook geen
enkelen indruk heeft kunnen opdoen aan
gaande de ontvangst, die den gedanen stap
ten deel viel. Men is hier echter getroffen
door verklaringen van bevoegde zijde te
Berlijn, waarbij er aan herinnerd werd, dat
Duitschland het eerst het staken van het
zenden van vrijwilligers heeft aanbevolen.
Ook uit Rome komen klanken, welke gun
stige verwachtingen wekken. Men schijnt
ook daar te begrijpen, dat het op de thans
gevolgde manier, in Spanje spaak dreigt te
Ioopen en wil minder dan ooit verwikkelin
gen met Engeland uitlokken.
Als Moskou nu maar bereid blijkt zijn
inmengingspolitiek te wijzigen in een van
non-interventie en als ook van dien kant de
stroom van vrijwilligers wordt gestremd, dan
bestaat er goede kans op localiseering van
den burgerkrijg.
Het is daarom dubbel jammer, dat Ame
rika thans oorlogstuig naar de Spaansche
regeering gaat verschepen. Op deze wijze
kan er van controle weinig komen, omdat
dan de strijd tusschen de fascistische en de
mocratische landen verder kan worden ge
voerd met behulp van zilveren kogels, wel
ke Uncle Sam zeker gaarne zal ontvangen
en omzetfen in moderne vernietigingsmidde
len.
Laat ons intusschen hopen, dat de kwestie
der vrijwilligers grondig wordt opgelost.
Dat zou zeker al veel gewonnen zijn.
Ten minste als de „vredesheeren" in
Noord-, Midden- of Zuid-Amerika zich dan
buiten den strijd houden.
vorm een Amerikaansch front te
vormen, waarvan alle leden zich bij
voorbaat plechtig zouden verbinden
bevoorrading van landen, die in een
oorlog worden gewikkeld, af te snij
den stuitte af op den tegenstand van
Argentinië en de andere Latijnsch-
Amerikaansche staten, die lid zijn
van den Volkenbond. Evenmin als
deze staten geneigd bleken, ten gun
ste van Washington den band met
Genève te verbreken, evenmin ble
ken zij bereid verplichtingen op zich
te nemen, welke in strijd zouden
kunnen komen aan een medelid,
dat het slachtoffer in het Volken
bondshandvest, om te hulp te komen
aan een medelid, dat het slachtoffer
wordt van een niet-uitgelokten aanval.
Zuid-Amerika gaf de voorkeur aan een.
overeenkomst, waarvan de toepassing kan
worden afhankelijk gemaakt van de om
standigheden, die zich voordoen.
Noord-Amerika en Latijnsch-Amerika
zullen derhalve in de toekomst in zaken
van oorlog en vrede, als gelijken samen
gaan. In welken vorm en tot welke hoogte
is echter nog volstrekt niet duidelijk. De
overeenkomsten zelf laten voldoende spe
ling voor allerlei accoorden, die eventueel
door belangen en sympathieën worden
bepaald.
Z. H. door hevige pijn aan het
been geplaagd.
De Msb. meldt:
Oschoon de algemeene toestand van Z. H.
den Paus stationnair blijft, zoo is toch het
feit. dat de H. Vader hevige pijn lijdt aan
Zijn been, voor Zijn omgeving een oorzaak
van ernstige bekommernis.
Z. H. de Paus.
Prof. Milani, de lijfarts van Zijne Heilig
heid. volgt met de grootste, nauwlettendheid
het ziekteverloop van den H. Vader. Ver
scheidene malen per dag brengt prof. Mila
ni den verheven lijder een bezoek.
Kardinaal-staatssecretaris Pacelli is overi
gens bijna de eenige, die verder nog als
bezoeker wordt toegelaten, om met Zijne
Heiligheid de loopende zaken te bespreken.
De dag van den Paus is verder verdeeld
tusschen af en toe slapen, een weinig lec
tuur en veel bidden.
De H. Vader gebruikt slechts licht voed
sel, dat Hem goed bekomt.
Wat den oorsprong van de pijnen be
treft, welke de Paus te verduren heeft, deze
valt toe te schrijven aan de storingen in
den bloedsomloop, welke zich, zooals men
weet, vooral in 's Pausen linkerbeen mani
festeeren en die een zenuwontsteking tot
gevolg hebben gehad. Deze nu veroorzaakt
af en toe de hevige pijnaanvallen.
GROOTE MEELVOORRADEN BIJ BRAND
VERLOREN GEGAAN.
Neurenberg, 28 Dec. (A.N.P.) Maan
dagavond heeft een groote brand gewoed
in een pakhuis nabij het Noorder Station.
Bij dezen brand is het grootste gedeelte
van de in het pakhuis opgeslagen voorraad
meel verloren gegaan. Behalve het pak
huis werden ook een tweetal garages ver
nield.
DE BRAND IN BERLIJNSCHE METRO.
Kachel vermoedelijk de oorzaak.
Zooals wij reeds in ons vorig nummer
hebben medegedeeld, heeft men gisteren den
brand in de tunnel van den ondergrondschen
spoorweg te Berlijn geheel kunnen blus-
schen. In den loop van den dag hebben man
schappen van de hulpbrigade het verwoeste
gedeelte van de tunnel weer vrij kunnen ma
ken. Een speciale commissie van onderzoek
naar de oorzaak van den brand heeft giste
ren den geheelen nacht doorgewerkt, doch zij
kon nog geen definitieve resultaten van haar
onderzoek bekend maken. Men achtte het
niettemin waarschijnlijk, dat de brand werd
veroorzaakt door een te warm geworden
kachel, die In de tunnel was opgesteld.