Rede van Herat
GoeringteRome
DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Portugal aanvaardt
Britsch voorstel
Hevige gevechten in
het Zuiden
T egenstellingen
Mr. Marchant opnieuw
Kamerlid
Het plan-Colijn
Buiienlandsch
Overzicht
Duitschland hervat de anti-
Fransche perscampagne
UITGAVE: N.V. DRUKKERIJ EN UITGEVERIJ V/H C. DE BOER JR„ KONINGSTRAAT 78. DEN HELDER. TELEFOON 50 EN 412. POSTGIROREKENING 16066
V R IJ D A G
15 JANUARI 1937
65e JAARG. No. 7900
tegenover het bezitsrecht
wordt in frankrijk een ar
beidsrecht gevestigd,
trouw aan genève.
SPANJE
Malaga opnieuw
gebombardeerd
Dc K.LM. lijn op Australië
door de afdeeling leeuwar
den der r.k. staatspartij
gecandideerd.
HELDERSCHE COURANT
Bij het Innemen, van zijn voorzitterszetel
Reeft Herriot in de Kamer een redevoering
Bitgesproken, waarin hij een overzicht gaf
over de door de Kamer ten uitvoer gelegde
aanzienlijke taak. De republiek, is thans te
sterk geworden, dan dat het wie het ook zij
HERRIOT.
Veroorloofd zou zijn haar aan te tasten. Bin
nen dit sterke kader wordt een nieuw sta
tuut uitgewerkt. Tegenover het bezitsrecht
wordt een arbeidsrecht gevestigd. Wanneer
de procedures van arbitrage en verzoening
haar intrede doen in onze zeden kunnen
wij hopen, dien socialen vrede te bereiken,
dien het geweld niet in het leven kan roepen
en die slechts in rechtvaardigheid gedacht
kan worden.
Voortgaande wees Herriot er op, dat een
zoodanige politiek een onvoorwaardelijke toe
wijding aan de wet eischt, een eerbiediging
van de wet door allen, trouw aan de geslo
ten overeenkomst en aan het gegeven woord.
Tegenover den laster, die nog vaak jegens
Frankrijk geuit wordt, stelt Frankrijk de
zuiverheid van zijn geweten. Frankrijk
heeft de hand toegestoken en steekt nog
steeds de hand toe aan zijn tegenstanders in
den strijd. Het zou er toe hebben willen bij
dragen den volkeren een charta van defini
tieven vrede te geven, zooals het indertijd de
regels van het individueele recht geschon
ken heeft. Het heeft zijn beste verwachtingen
geplaatst op den Volkenbond, dien het on
danks zekere teleurstellingen, wil blijven ver
dedigen en vervolmaken. Het weet, dat de
hervatting van den bewapeningswedloop de
volkeren meesleept op een gevaarlijke hel
ling en ze bootstelt aan gevaren, die het
door zijn verstand en zijn moed weigert als
onontkoombaar te beschouwen. Het wil zijn
welvaart op de ellende van geen enkel volk
grondvesten. Het houdt zich te allen tijde
gereed voor redelijke overeenkomsten en eer
biedigt de binnenlandsche privileges der an
dere naties, zooals het zijn eigen privileges
wil verdedigen. Frankrijk zal nooit ophouden
te werken aan het uit den weg ruimen van
de misverstanden, die soms ernstiger zijn
dan de belangenbotsingen zelf.
Zijn rede beëindigend, stelde Herriot de
diepe eenheid in het licht van het Fransche
volk evenals het feit, dat „zoodra het om
het vaderland gaat, er slechts één Frankrijk
is."
Het acht gelijktijdig optreden
van alle mogendheden noodza
kelijk.
In haar antwoord op het Britsche memo
randum van 11 Januari inzake de niet-in-
menging in Spanje aanvaardt de Portugee-
sche regeering in beginsel het voorstel van
Londen.
Zij verklaart zich bereid wetgevende
maatregelen te nemen, even streng
als die der andere regeeringen, om de
aanwerving van vrijwilligers in
Portugal, zoowel van staatsburgers
als vreemdelingen, te beletten, even
als het passeeren door hen van Por-
tugeesch gebeid met Spanje als doel.
De Pórtugeesche regeering zal evenwel af
wachten, hoe de inhoud is van de wetgeven
de maatregelen der andere regeeringen, op
dat zij dienovereenkomstig kan handelen.
Deze maatregelen zijn in Portugal ten
gevolge van den daar bestaanden regeerings
vorm terstond uitvoerbaar, zoodra alle er
bij betrokken staten tot overeenstemming
zijn gekomen. De Pórtugeesche regeering
acht het van het hoogste belang, dat het
accoord voor alle er bij betrokken mogend
heden op denzelfden datum in werking
treedt en dat niet alleen de burgers dezer
stten maar ook vreemdelingen, die er ver
blijf houden of het gebied passeeren, in de
onmogelijkheid zijn zich naar Spanje te be
geven of vandaar terug te keeren.
De Pórtugeesche regeering wenscht even
wel niet, dat haar instemming met het plan
zóó wordt uitgelegd, alsof zij aan de ande
re vraagstukken der directe of indirecte in
menging een geringere beteekenis zou hech
ten.
Naar aanleiding van de vraag, of een
speciale soort van controle in het voorne
men ligt, verklaart Portugal van meening
te zijn, dat niet de methoden der bewaking
het voornaamste zijn, maar het ernstige en
oprechte verlangen der regeeringen tot doel
treffende uitvoering er van. De Pórtugee
sche regeering heeft dan ook verder niets
voor te stellen.
ALS ER ÉEN SCHAAP VAN DE HELLING
GLIJDT!
De eerste torpedobootjager der
Duitsche Marine.
Te Kiel is de eerste torpedobootjager der
Duitsche marine, de „Leberecht Maass" in
dienst gesteld. De negen andere, die binnen
kort in dienst zullen worden gesteld, zullen
eveneens namen dragen van marine-officie
ren, die in den grooten oorlog zijn gevallen.
De Duitsche minister voert be
sprekingen met Mussolini.
Het eerste onderhoud tusschen Mussolini
en Goering, dat gistermiddag plaats vond,
heeft, naar een correspondent te Rome van
Havas meldt, langer geduurd, dan bij een
eenvoudig beleefdheidsbezoek gebruikelijk
is. Er is een officieel communiqué gepubli
ceerd, volgens hetwelk de Duce om 12.30 uur
in het Palazzo Venezia Goering heeft ont
vangen, met wien hij een onderhoud heeft
gehad .van een uur.
Pit de weinige artikelen die over dit on
derwerp in de Italiaansche pers gepubliceerd
Worden blijkt, dat de bespreking ten doel
heeft gehad de Italiaansch-Duitsche gedrags
lijn te bestudeeren inzake de Spaansche
aangelegenheid.
Maurizio Maraviglia schrijft in de Tribu-
ha, dat het verblijf van den Duitschen mi
nister samenvalt met een phase van de on
derhandelingen inzake de vrijwilligers en
Spanje en in het algemeen in de regeling
Van de niet-inmenging, die zeer belangrijk
te noemen is. De aanwezigheid van een van
de leidende personen van de Duitsche regee
ring is dus zeer nuttig, om de onderhande
lingen die tusschen Duitschland en Italië,
over deze aangelegenheid noodig zijn te be
spoedigen en doeltreffender te maken. Italië
en Duitschland kunnen de oogen niet slui
ten voor de gebeurtenissen in Spanje, om
dat zij vurig verlangen, dat de bestaande
toestand op het Iberische schiereiland en in
de Middellandsche Zee geen wijziging onder
gaat. Het blad, somt dan de gevaren op die
zouden ontstaan, indien Spanje onder con
trole van de Sowet-Unie kwam te staan.
Duitschland en Italië hebben er beide be
lang bij, dat dit niet gebeurt. Hun houding
GOERING.
is uitsluitend verdedigend, en dit niet al
leen met betrekking tot Spanje, maar ten
aanzien van geheel Europa en van de Mid
dellandsche zee in het bijzonder.
Indien zij het belang erkennen van een
verandering van het regime in Spanje, dan
is dit niet, om deze verandering zelf, maar
om de gevolgen die deze verandering zal
hebben voor de orde in Europa.
Het blad zag gaarne, dat men eens en voor
al erkende, dat de gelijkheid van standpunt
van Duitschland en Italië niet voortkomt ui i
een gemeenschappelijke levensbeschouwing
doch wel uit een gemeenschappelijke poli
tiek en een gemeenschappelijke beschaving
die daar het gevolg van is, dat beide lander
Europeesche mogendheden zijn. De Tribuna
verwondert zich er over dat dit gemeen
schapsgevoel niet gedeeld wordt door alle
andere Europeesche mogendheden en in het
bijzonder door die, welke de meeste reden
hebben om over den bestaanden toestand
tevreden te zijn.
Estepona gevallen?
Op het front om Madrid belet het slechte
weer vrijwel elke actie. De strijd is echter
te heviger opgelaaid in het Zuiden, waar de
rechtsche troepen een groot offensief heb
ben geopend, dat met de verovering van de
stad Estepona schijnt te zijn geëindigd.
In den vroegen morgen is te land, uit zee
ên uit de lucht de aanval ingezet op Ma
laga ter voorbereiding van een groote troe
penontscheping. Een esquadrille twee-mo-
torige vliegtuigen werkte samen met de oor
logsschepen Canaria, Almirante Cervera, Ca-
sanovas del Castillo en kleinere schepen. Re-
geeringstoestellen wisten eenige zware bom
men te werpen op de Almirante Cervera,
waarna deze kruiser verdween in de rich
ting van Ceuta.
Hoewel van regeeringszijde gezegd wordt,
dat, het den rechtschen niet gelukt is troe
pen aan land te zetten, heeft de bedoelde
aanval op Estepona toch wel succes gehad.
Uit Gibraltar kon men den geheelen dag
kanongebulder uit deze richting hooren en
volgens berichten eveneens uit Gibraltar wa
ren 10.000 Marokkanen, 5000 Italianen en
5000 leden van de phalanx bij de operaties
betrokken. Twee vliegtuigen wierpen van
groote hoogte bommen op de bedreigde
plaats, die ook van zee uit voortdurend ge
bombardeerd werd.
Later op den dag werd officieel te
Algeciras medegedeeld, dat de recht
schen Estepona bezet hadden. Aan
beide zijden moeten volgens Reuter
de verliezen omvangrijk zijn. Ook
te Malaga zijn weer verscheidene
slachtoffers gevallen en is de schade
groot.
Om Madrid.
Alleen in den sec or van de universiteits-
wij'k zijn gisteren op het front bij Madrid
gevechten geleverd.
Aanval der regeeringstroepen.
De ten uitvoer gelegde aanval in de uni
versiteitswij k was slechts een zeer plaatse
lijke krijgsverrichting, die echter naar Ma
drid opmerkt, den moed en het moreele
overwicht van de regeeringstroepen op hun
tegenstanders aantoont.
Een voorbereiding van de artillerie had de
stellingen der opstandelingen murw ge
maakt rondom de hospitaalkliniek.
Een batterij vuurde 700 schoten af. Ver
volgens gingen de manschappen van een
der schitterendste colonnes van het regee-
ringsieger tot den aanval over.
Van beide kanten werd met groote helden
moed gestreden, maar de regeeringsman-
schappen slaagden er toch in een gebouw
nabij de kliniek en een loopgraaf in de
omgeving te bezetten. Aangezien inmiddels
de avond gevallen was, zetten de loyale
troepen hun actie niet verder voort.
De opvarenden van de Marta
Junquera en de Aragon vrijgelaten.
De bemanningen en de passagiers van de
vorige week door Duitsche oorlogsschepen
opgebrachte Marta Junquera en Aragon
zijn thans vrijgelaten. De opvarenden van
het eerste stoomschip zijn reeds 11 Januari
door den kruiser Koeningsberg aan de kust
van Noord-Spanje aan land gezet. Gisteren
heeft zich de Duitsche kruiser Admiraal
Scheer, met dertig koppen bemanning en
drie passagiers aan boord naar Malaga be
geven. Hij stelde zich daar in verbinding
met d. Engelschen torpedobootjager Achates
met het verzoek de gevangenen over te ne
men. Na ruggespraak gehouden te hebben
met de Spaansche regeering voldeed ae
Achates aan dit verzoek en bracht de
Spanjaarden vervolgens over naar Malaga.
VRIJHEID OF DICTATUUR.
Een van de grootste zegeningen van ons
land is, dat het zijn onderdanen vrijheid
schenkt. Vrijheid in denken, vrijheid in poli
tiek handelen. Men kan zichzelf zijn en dat is
'n voorrecht dat we temeer waardeeren nu we
rondom ons zien een geestelijke beknotting
en een gebondenheid van het individu, die
den mensch als mensch verlaagt.
Wij vinden in het Hbl. van gisterenavond,
naar aanleiding van de woordenwisseling
tusschen Londen en Berlijn, een artikel over
democratie of dictatuur, dat we ten volle on
derschrijven en waaraan wij het volgende
ontleenen.
In de internationale politiek, zoo zegt het
blad, hebben de staatslieden de pijnlijke er
varing opgedaan, dat het moeilijk is het
juiste begrip te vinden voor de woorden die
zij spreken. En nog minder de appreciatie,
die zij van hun woorden verwachten.
En nog minder de appreciatie, die zij van
hun woorden verwachten. Aristide Briand,
de groote Fransche staatsman, heeft destijds
den moed gehad, de staatslieden van zijn tijd,
en ook de volken, aan te sporen, Europeesch
te leeren denken. Dat was in den tijd ,toen
hij samen met den Duitschen staatsman Stre-
semann te Locarno de nog zwakke funda
menten had gelegd voor een toekomstig fede
ratief Europa.
En die thans is overwoekerd door staatkun
dige gedrochten en, naar het schijnt, vergle
den in een afgesloten verleden. Briand vond
in het argwanende Fransche volk uit den
klankbodem voor het nieuwe hoopgevende
geluid, dat uit zijn breed politiek register te
voorschijn kwam; het verloochende hem en
zijn politieke carrière was gebroken.
Stresemann werd met wantrouwen en
haat overstelpt door de politieke opposan
ten, die van internationalisme een afkeer
hadden, aan vredelievende toenadering en
verzoening tusschen de volkeren niet heoht-
ten, slechts in gewelddadigen ommekeer van
de orde van zaken geloofden. Briand en
Stresemann hebben met diepe teleurstelling
in het hart hun plaats en de wereld ver
laten.
Anthony Eden. de Engelsche minister van
buitenlandsche zaken, heeft nog niet het
gezag van Briand. Hij is nog te jong ln de
politiek; hij heeft nog te weinig lauweren
geoogst. Hij mist ook de groote sterke fan
tasie, waarvan Briand's staatkundige be
langstelling doortrokken was. Maar Eden
heeft een grooten trek met hem gemeen: hij
denkt Europeesch.
Maar ook Eden ondergaat den remmenden
invloed van zijn omgeving, die met tegenzin
verder denkt dan de grenzen van den Rijn.
Eden heeft van zijn Europeesche denk
wijze in zijn jongste rede aan het feestmaal
van de Foreign Press Association te Londen
wederom getuigenis afgelegd door een be
roep te doen op de verdraagzaamheid tus
schen de volken van Europa. Eden heeft
het. zooals vanzelf spreekt, opgenomen
voor de democratie en doen opmerken, dat
deze volstrekt niet het midden houdt tus
schen de dictaturen van links en van
rechts, maar zich daarvan in wezen onder
scheidt.
Eden eisoht te veel, als hij denkt, dat hij
bij de dictatoren de verdraagzaamheid kan
aanwakkeren. Dat is in strijd met hun oor
sprong en hun aard. De wijze waarop de
Duitsche pers reageert op de woorden van
Eden, bewijst, dat het juiste begrip voor
zijn geesteshouding, voor het wezen en het
karakter der democratie, bij de Duitsche
nationaal-socialisten niet bestaat.
Duitschland is bevangen door dien waan,
dat zij de wereld heeft gered voor het
bolsjewisme en dat de democratie haar
dank verschuldigd is voor de redding van
de Europeesche beschaving.
De geschiedenis zal moeten uitwijzen, of
het nationaal-socialisme inderdaad het juis
te tegengif was voor het bolsjewisme; onze
generatie staat nog te dicht op de gebeur
tenissen, die met de verschijnselen van
bolsjewisme en fascisme verhand houden,
om dat te kunnen beoordeelen.
Perpignan als garnizoensplaats
van Rood Spanje.
De Berlijnsche middagbladen zijn gister
verschenen met sensationeele koppen zooals
„de Sovjets meester in Zuid-Frankrijk" „Per
pignan een garnizoensplaats voor het Roo-
de Spanje" De pers heeft ongetwijfeld op
dracht gekregen, de anti-Fransche campagne
te hei-vatten, hetgeen waarschijnlijk te wij
ten is aan de verspreiding van een in de
„Action Francaise" verschenen artikel. De
Duitsche bladen nemen de meest kenmer
kende zinnen daaruit over en leverden be
schouwingen naar aanleiding van de be
weerde vestiging van Sovjets aan de Fran
sche Middellandsche zee-kust.
De „Deutsche Allgemeine Zeiting" schrijft
dat de Fransche kust zich kan ontwikkelen
tot een invoergebied voor het Roode Spanje.
Men heeft den indruk aldus het blad
dat het Fransche gezag daar niet meer be
staat. Zelfs zou gezegd kunnen worden, dat
van een Fransch-Spaansche grens geen spra
ke meer is. Volgens de „Berliner Boersen-
zeiting" heeft het officieele Frankrijk thans
te kiezen: het kan met alle middelen trach
ten het smeulende vuur te blusschen of het
kan den gebeurtenissen haar loop laten,
waardoor het land gevaar zou loopen op
zijn beurt door de roode vlammen verteerd
te worden. Het Duitsche Nieuwsbureau
heeft geen melding gemaakt van de tegen
spraak van den burgemeester van Perpig
nan.
Eerst overleg met Londen.
De beslissing over het Nederlandsche
verzoek tot uitbreiding van den vliegdienst
tusschen Nederland en Nederlandsch-Indië
tot Australië is uitgesteld, omdat de Austra
lische regeering nog overleg pleegt met Lon
den.
TT" '/*•- -vtt
1.. -v
Oorlogstafreel bij Billarreal ten Noord oosten van Madrid. Direct na de be
storming van een hnis worden de gevangenen weggevoerd.
MARCHANT.
In de vergadering van de afd. Leeuwar
den der R.K. Staatspartij, is, naar het Hsbl.
verneemt, o.a. oud-minister Marchant op de
voorloopige candidajenlijst voor de Tweede
Kamer geplaatst. De lijstsamenwerking is
geregeld met de kieskringen Arnhem, Nij
megen. Overijssel, Drente, Groningen en
Friesland.
Een zeer gunstige pers in Bel
gië. Weerklank van de woor
den van Colijn ln België*
Het plan van minister Colijn, die kort ge
leden een economische samenwerking be
pleitte tusschen de Noordelijke landen, Ne
derland, België en Zwitserland, had tot dus
verre slechts weinig weerklank gewekt in
België, aangezien dit land niet officieel hier
van op de hoogte was gesteld.
Uit goede kring wordt thans echter be
kend, dat officieele Belgische kringen van
meening zijn, dat dit initiatief verdiend ge
steund en levendig aangemoedigd te wor
den. België heeft inderdaad een uiterst groot
belang bij een verlaging van de tariefmuren.
Het heeft zeer actief deelgenomen aan de
conferentie van Oslo, die zonder te slagen,
trachtte de economische belangen der op
deze conferentie aanwezige landen nader
tot elkander te brengen.
De Belgische bladen bespreken het voor
stel van minister Colijn thans ook zeer
gunstig.