dagblad voor den helder en hollands noorderkwartier
Groote rede van Arita
Strijd om den heuvel
der Engelen
De moeilijkheden
ia Sjeasi
Voetbalwedstrijd Deitscblaed - Holland
Oproep tot strijd tegen
het communisme
Eedsaflegging van President
Roosevelt
Russen onderzoeken
Japansch schip
Buiienlandsch
Overzicht
UITGAVE, N.V. DRUKKERIJ EN UITGEVERIJ V/H C. DE BOER JR., KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER. TELEFOON 50 EN 412. POSTGIROREKENING 16066
D ONDERDAG
21 JANUARI 1937
65e JAARG. No. 7905
SPANJE
Zal de kerk de hand-
schoen opnemen?
De ware moordenaar van
den kleinen Mattson?
Het Noorsche stoomschip „Tryn
nog steeds in gevaar
Eden heft de vuist op*
Radek c*s* op de
beklaagdenbank
HELDERSCHE COURANT
WJ
Japan heeft geen veroverings
plannen in de Stille Zuidzee.
Bij de opening van het parlement
heeft, naar Reuter seint, de minis
ter van buitenlandsche zaken, Arita,
een rede gehouden.
Hij gaf hierin een lange uiteen
zetting van den toenemenden in
vloed van het communisme in Oost-
Azië en Europa, in verband waar
mede hij de buitenlandsche mogend
heden uitnoodigde met Japan samen
te werken om deze „roode invasie" te
bestrijden.
Verder besprak hij de Japansche betrek
kingen met Mandsjoekwo en China en den
tegenwoordigen onrustigen toestand in het
noordwestelijk deel yan laatstgenoemd land.
V s-. .V V.VAVJ y
ARITA.
Tevens herinnerde de minister van bui
tenlandsche zaken in vriendschappelijke
termen aan de traditioneele vriendschap
tusschen Groot-Brittannië en Japan, waar
bij hij verklaarde, dat de Japansche regee
ring er ook in de toekomst naar zou streven
om de banden tusschen Engeland en Japan
nauwer aan te halen.
„De nationale politiek van Japan", aldus
Arita, „is er op gericht om zoowel de stabi
liteit in Oost-Azië te verzekeren en daar
door bij te dragen tot den wereldvrede, als
om de welvaart en het geluk der menschheid
te behartigen, door internationale rechtvaar
digheid te betrachten."
Met betrekking tot den internationalen po-
litieken toestand, merkte Arita op, dat deze
nog steeds zeer onstabiel is en blijkbaar nog
voortdurend slechter wordt. Volgens spreker
was dit hoofdzakelijk te wijten aan de acti
viteit der Komintern, en het was dan ook
van groot belang, dat er op 25 November
1936 een overeenkomst tusschen Japan en
Duitschland met betrekking tot de commu
nistische internationale tot stand was ge
komen. Dit verdrag was bedoeld als afweer-
maatregel tegen de activiteit van de kom
intern, wier streven niet alleen in strijd is
met de Japansche nationale politiek, doch te
vens met de menschelijke natuur zelf.
Spreker gaf vervolgens een over
zicht van deze activiteit in de afge-
loopen jaren en verklaarde, dat op
het zevende congres der Komintern
in den zomer van 1935 openlijk was
aangekondigd, dat zekere landen,
met inbegrip van Duitschland en Ja
pan in het vervolg de voornaamste
operatie-basis der communisten zou
den worden. Verder zou de Komin
tern bezig zijn China tot een Sowjet-
staat te maken, waardoor de Japan
sche belangen werden geschaad, met
name door de zg. anti-Japansche
volksfrontbeweging, welke door ge
heel China werd georganiseerd.
Ook herinnerde Arita aan de z.g. .volks
front-campagnes" der communisten, welke
in verschillende landen in Europa succes
hadden gehad, met name in Spanje, waar
zij den burgeroorlog ontketende.
Spreker verklaarde, dat het noodzakelijk
was de verdediging tegen de communisti
sche activiteit op internationale basis te or-
ganiseeren. Dit was dan ook de reden waar
om Japan het tegenwoordige verdrag met
Duitschland had gesloten, dat betrekking
heeft op de uitwisseling van inlichtingen en
de bestudeering van eventueel te nemen af-
weermaatregelen tegen het communistische
gevaar. Spreker hoopte, dat ook andere lan
den zich bij dit verdrag zouden aansluiten.
Japan wenscht geenszins een wedlooD in
vlootbewapening en hoopt, dat men zal ko
men tot het sluiten van een rechtvaardig
en billijk vlootverdrag ter beperking en ter
vervanging van de verdragen van Washing
ton en Londen. Japan blijft gehecht aan het
nietaanvals-beginsel, maar gevoelt ernstige
ongerustheid ten aanzien van de slagboo-
men in den internationalen handel, weshal
ve het aanbeveelt de kwestie der koloniale
markten te doen behandelen door de mo
gendheden in den geest van het verdrag
betreffende het Congobekken.
Wat China betreft, Japan zal een politiek
van onderhandelingen voeren, ondanks de
omstandigheid, dat de vroegere onderhan
delingen geen resultaten hebben opgeleverd.
Hij herinnerde aan de pogingen der Ja
pansche regeering om met Nanking tot over
eenstemming te geraken, maar deze po
gingen werden verijdeld door tal van in
cidenten waaruit de anti-Japansche geest in
Ghina duidelijk tot uiting kwam. Deze anti
Japansche agitatie aldus Arita vindt
voor een groot deel, haar oorzaak in de
houding der Chineesche regeering. Wij ho
pen, dat Nanking duidelijk blijk zal geven,
bezield te zijn van het verlangen om de
betrekkingen met Japan te verbeteren. Tot
nu toe zijn de onderhandelingen met China
op een teleurstelling uitgeloopen. Daarom
moeten nieuwe onderhandelingen worden
geopend in het belang van beide landen.
Sprekende over de jongste troebelen in
China zeide Arita, dat de Japansche regee
ring ten aanzien van het Sianfoe-incident
een strikt neutrale houding had aangeno
men. Het is echter bedenkelijk, dat Tsjang
Sjoe-liang als voorwaarde voor de vrijla
ting van Tsjang Kai-sjek de vorming van
een anti-Japansch front heeft geëischt.
ZIJN STREVEN ZAL OP SOCI
ALE EN ECONOMISCHE VOOR-
tlTGANG ZIJN GEBASEERD.
Gisteren heeft Roosevelt op het bordes van
het Kapitool den eed afgelegd als President
der Vereenigde Staten van Noord-Amerika.
Ter inleiding van zijn tweede ambtspen-
ode heeft president Roosevelt gisteren een e
devoering uitgesproken, waarin hij o.m. zei
de te beloven dat hij datgene wat hij „de
kanker der onrechtvaardigheid" noemde,
zou doen verdwijnen, de kanker, die gebick
veroorzaakt, waar overvloed heerscht.
„Wij zijn vastbesloten", aldus de president,
„iederen Amerikaanschen burger en onder
daan belangstelling en zorg voor zijn land
bij te brengen. Onze ouders hebben de fede
rale regeering in het leven geioep
het doei het algemeen welzijn te ^vorderen
en voor het Amerikaansche volk de voor
deelen van de vrijheid te verwerven,
daag doen wij een beroep op dez»ljde krach
ten in deze regeering om dezelfde doeleinden
te bereiken. De grondwet van 1787 heeft on
democratie niet machteloos gemaakt
vooruitgang van het herstel is duidelijk
maar de nieuwe orde van zaken, die seder
1933 bestaat, beteekent meer dan dat. Door
nieuwe methoden te gebruiken vo
ciale rechtvaardigheid, hebben wij
bonden om op de oude grondslaB
duurzamer bouw op te trekken tot
gebruik voor komende geslachten.
scheiden richten zich naar een duurzame^,
Irasruitgang-,
ROOSEVELT.
De indruk der traditioneele plechtigheid
ter gelegenheid van de ambtsaanvaarding
en de presidentieele Boodschap werd ge
schaad door den neerstroomenden regen.
De ambtenaren en de duizenden belangstel
lenden waren ten slotte door-en-door-nat.
De oorzaak hiervan was dat Roosevelt het
voorstel had afgewezen den eed af te leggen
in het Kapitool zelf en zich wilde houden
aan de regelingen, welke er op berekend
waren dat de eed buiten op het bordes zou
worden afgelegd. Met den vinger op de steeds
grooter wordende menigte wijzende, zeide
Roosevelt: „Wanneer deze menschen den
regen kunnen verdragei*. dan kan ik dat
ook*!
REGEERINGSTROEPEN HEBBEN
ZICH TERUGGETROKKEN. CON-
TRA-OFFENSIEF VAN MALAGA
UIT.
Om 10 voor tienen gistermorgen ondernam,
naar Un. Press meldt, een luchteskader van
de nationalisten een nieuwen bomaanval op
Madrid.
Hoe groot de uitwerking van het bombar
dement was is nog niet bekend.
In tegenstelling tot de gisteren door den
rooden verdedigingsraad verspreide berich.
ten volgens welke de Cerro de los Angeles
(den heuvel der engelen) door de volks-
fronters zou zijn ingenomen kan ais zeker
worden gemeld, dat de heuvel nog steeds
door de nationalisten bezet wordt gehouden.
Door het commando van de witten naar
den Cerro de los Angeles gezonden hulptroe
pen zijn er in geslaagd, den aanval van de
rooden met groote verliezen af te slaan.
De aanval heeft den rooden 252 dooden
en nog meer gewonden gekost. Een machi
negeweer. tal van geweren, mijnwerpers,
een kanon en een met granaten beladen
auto werden buitgemaakt.
De haven van Barcelona is opnieuw door
oorlogsschepen en vliegtuigen van de nati
onalisten gebombardeerd.
Contra-offensief van Malaga uit.
Bedreiging voorloopig afge
wenteld.
Tengevolge van het contra-offensief dat de
regeeringstroepen van Malaga uit hebben
ingezet, hebben de rechtschen hun op-
marsch tusschen Marbelia en Fuengirola
moeten onderbreken. Ceuta is gisteren ge
bombardeerd door drie regeeringsvliegtuigen
Uit Taragona wordt gemeld, dat een duik
boot der opstandelingen is vastgeraakt in
de netten van een visschersboot.
Te Barcelona zijn zevenhonderd ton
graan uit Frankrijk aangekomen.
Nanking wacht af.
Van verscheidene zijden wordt te Sjang
hai bekend, dat de samenwerking tusschen
de communistische elementen en den „lei
der" van de muitende troepen, Jang Hoe-
tsjeng steeds grooter wordt, zoodat het voor
de centrale regeering wel moeilijk begint te
worden, de voorbereidende maatregelen
voor een actie van haar leger nog langer
op te schorten.
In goedingelichte kringen verwacht men,
dat de kwestie zich als volgt zal ontwikke
len: De gevolmachtigden van Sjensi, die per
vliegtuig van Nanking naar Sian-foe zijn
vertrokken, zullen daar het antwoord van
de centrale regeering aan de verschillende
kampen van de opstandelingen mededeelen
De leiders van de opstandelingen zullen, In
dien blijkt dat de regeering niet is getreden
in hun eischen inzake een gedeeltelijke au
tonomie van Sjensi en Kansoe en een mo
gelijken terugkeer van Tsjang-Sjoe-liang,
mogelijk een vast besluit nemen, waardoor
ook de leiders die zich nog niet bij de op
standelingen hebben aangesloten geïnflu
enceerd zullen worden. Intusschen wil de
regeering te Nanking den loop der gebeur
tenissen niet forceeren, opdat bij een even-
tueele actie van de regeeringstroepen, deze
in zoo gunstig mogelijke positie kunnen
optreden.
Sommige berichten die gisteren reeds mei
ding maakten van gevechten langs den
Loenghai-spoorWeg, schijnen overdreven te
zijn. Op zijn hoogst kan er sprake zijn ge
weest van kleine schermutselingen tusschen
de troepen^van Nanking en muiters uit
Sjansi.
De gouverneur van Kansoe toch
trouw aan Nanking.
Uit Nanking wordt gemeld, dat de gou
verneur van Kansoe. Hoe Soe-tsjoeng de ge
ruchten ontkent volgens welke hij zich bij
de robellen zou hebben aangesloten. Hij be
vestigt wederom zijn trouw aan de centra
le regeering.
Opzegging van het concordaat
overwogen.
Raymond Henry stelt in de Figaro de
volgende vraag:
„Zal de Heilige Stoel het door Duitschland
geschonden concordaat opzeggen?"
En hij antwoordt zelf hierop, dat men
ongetwijfeld alle middelen tot verzoening
zal beproeven alvorens hiertoe over te
gaan. Op het oogenblik zijn .vele bemidde
laars, niet allen geestelijken aan het werk,
want een verbreken van het concordaat zou
een ernstig inconvenient zijn vor Hitler-
Duitschland.
Aan de eene zijde zou het Europeesche
front tegen het Bolsjewisme, waarvan
Duitschland zich heeft opgeworpen, tot
apostel, aan kracht verliezen en zouden de
kansen hiervan verminderen als het tot
een openlijke breuk kwam tusschen het na-
tionaal-socialisme en de katholieke kerk,
aan de andere zijde zou een breuk met de
kerk een slecht effect hebben op de vriend
schap tusschen Duitschland en Italië. Doch
openlijk of niet, de breuk bestaat en men
ziet geen mogelijkheid van een duurzame
overeenkomst.
Havas meldt nog uit Vaticaanstad dat
de uiteenzetting van den toestand der ka
tholieken in Duitschland, welke in het
Vaticaan gegeven si door de Duitsche kerk
vorsten, die zich thans te Rome bevinden,
in kerkelijke kringen ernstige ontroering
schijnt te heben gewekt.
Zooals men weet, vormt deze toestand het
onderwerp van bijna voortdurende protesten
van den kant van de nuntiatuur te Berlijn
in de Wilhelmstrasse. Het probleem is o.a.
ook nog met zeer bijzonderen nadruk be
sproken door Z. H. den Paus persoonlijk
in Zijn Kersttoespraak, die alleen in Duitsch
land niet mocht worden uitgezonden.
Het is zeker dat de H. Stoel alle diplo
matieke middelen, waarover hij beschikt,
gebruiken zal, om een eerbiediging te ver
krijgen van het concordaat, maar het woord
„ultimatum" dat in het buitenland ge
bruikt is ter kenschetsing van de houding
van het Vaticaan wordt als volstrekt on
juist beschouwd aangezien dit 'n eventu-
eelen breuk in zich zou opsluiten, hetgeen
een geste is, waartoe de Vaticaansche di
plomatieke nooit het initiatief neemt.
Priester uit zijn ambt ontzet
wegens het voorlezen van een
herderlijk schrijven.
Naar de bisschop van Münster, Z. H.
Exc. Graaf von Galen, in zijn kerkelijk
ambtsblad voor het diocees Münster mede
deelt, heeft de president van de provincie
Westfalen Freiherr von Lüninck een katho
lieken geestelijke, die met het geven van
godsdienstonderricht aan een gymnasium
belast was, de opdracht tot het geven van
godsdienstles ontnomen, omdat hij in een
Hoogmis op Zondag een herderlijk schrij
ven van den kansel had voorgelezen.
De politie te Tacoma heeft, naar Stefani
seint, een zekeren George YVilson, oud 40
jaar, gearresteerd, wiens signalement zou
kloppen met dat van den moordenaar van
den kleinen Mattson.
Wilson verklaarde zich gelukkig te voelen,
dat de moord gepleegd is, doch ontkende de
dader te zijn.
Hij voegde eraan toe, dat hij de heele
familie Mattson zou willen dooden.
De man is een krankzinnige, die onlangs
uit een gesticht te Louieville ontslagen i».
De reddingspogingen door sneeuw
stormen bemoeilijkt.
Naar wij gemeld hebben heeft het Noor
sche schip Venus koers gezet in de richting
van het in nood verkeerende vaartuig Tryn
Hoewel men het schip wist te bereiken was
het reddingswerk door de duisternis on
mogelijk, men seinde zelfs dat het schip
was gezonken.
Tengevolge van den hevigen sneeuwstorm
heeft het postvaartuig Venus het contact
met het stoomschip Tryn echter weer ver
loren, echter ondanks ale pogingen kon de
Venus het in nood verkeerende vaartuig
niet terug vinden De Tryn drijft ech
ter nog steeds, doch kan tengevolge van de
weersgesteldheden geen radioberichten meer
ontvangen.
Uit Haugesund wordt nader gemeld, dat
de Venus het in nood verkeerende stoom
schip Tryn weder zou hebben gevonden. De
bemanning zou trachten een reddingboot
te strijken, terwijl de Venus olie op de gol
ven werpt.
De opvarenden gered.
Havas meldde om twaalf uur uit Oslo
dat alle opvarenden van de Tryn zijn
gered.
Diplomatieke documenten in be
slag genomen.
Te Tokio is een zekere onrust ontstaan
door het bericht, dat het Japansche schip
„Siberia Maru", dat den dienst tusschen
Tsugura en Wladiwostok onderhoudt, bij
aankomst te Wladiwostok 19 dezer werd
aangehouden door talrijke manschappen
der Gpoe, terwijl niet werd toegestaan, dat
de opvarenden zich in verbinding stelden
met het Japansche consulaat.
Het schip werd aan een nauwkeurig onder
zoek onderworpen door de Gpoe-agenten en
een dubbel aantal douane-beambten.
De Sovjet-autoriteiten hebben diplomatieke
documenten, welke aan boord van het schip
werden vervoerd en welke bestemd waren
voor het Japansche consulaat te Wladiwo
stok, in beslag genomen en weigeren deze
terug te geven.
De Japansche regeering is voornemens bij
do Sovjet-regeering te protesteeren.
Men heeft in ons nummer
van gisteren een uitvoerig
verslag gevonden van de rede
van den minister van buiten
landsche zaken, Eden, die
opnieuw een warm pleidooi
heeft gehouden voor demo
cratie en van Duitschland en
Italië geëischt heeft zich duidelijk uit te
spreken.
De rede van Eden bevatte niet veel pieuwe
gezichtspunten, doch heeft slechts opnieuw
gestipuleerd het Engelsche standpunt en dat
was eigenlijk op het juiste moment, want
de langdurige „particuliere" besprekingen,
die de Duitsche minister-president, Goering,
deze week gehad heeft met Mussolini, had
den een wel wat duister karakter en het is
dus goed dat Engeland opnieuw gezegd
heeft waar men op rekenen kan, als men in
den binnenlandschen toestand van Spanje
ingrijpt.
„Indien iemand gelooft, dat als
uitkomst van dezen burgeroorlog in
Spanje een enkele vreemde mogend
heid of een paar vreemde mogend
heden Spanje voor den duur van
een generatie zullen gaan overheer-
schen, zijn leven beheerschen, zijn
buitenlandsche politiek leiden, dan
ben ik er van overtuigd, zoo heeft
Eden gezegd, dat hij zich in zijn oor
deel vergist en dan zou ik hem wil
len antwoorden, dat van al de moge
lijke uitkomsten van dezen burger
oorlog deze de meest-onwaarschijn
lijkste is. Wij zouden ons sterk tegen
een dergelijke gebeurlijkheid verzet
ten."
Dat is taal. Men weet nu opnieuw wat
men van den kant van Engeland te wachten
heeft. Engeland zal niet dulden dat inge
grepen wordt in den binnenlandschen toe
stand van welk land ook. Het was noodig,
zoo zeiden we in den aanvang, dat Engeland
zijn standpunt in deze nog eens duidelijk
naar voren bracht, want Gayda, de gezag
hebbende zegsman van Mussolini, heeft
dezer dagen nog in de „Giornale d'Italia"
betoogt, dat een communistisch regiem in
Spanje, als schending van den status quo in
de Middellandsche Zee zal moeten worden
beschouwd. Eden heeft echter zeer positief
verklaard:
„Er is in de Engelsch-Italiaansche
verklaring geen woord, geen regel,
geen komma, welke eenige vreemde
mogendheid het recht zou kunnen
geven in Spanje te intervenieeren,
ongeacht den aard van de regeering
in eenig deel van dat land."
Italiij en Duitschland weten dus opnieuw
wat Engeland wil en zij zullen verstandig
doen daarmee rekening te houden. Engeland
zet niet alleen een groote mond op, maar
het heeft ook de beschikking over het mate
rieel, om dien grooten mond kracht bij te
zetten.
Beschuldigd van hoogverraad.
Tass meldt uit Moskou dat de instructie
tegen het „Trotskistische centrum" is geslo
ten.
Bij het onderzoek is komen vast te staan
aldus meldt het officieele Telegraaf-
agentschap der Sovjet-Unie in een commu
niqué dat het Trotskistische Centrum op
directe instructie van Trotski terroristische
en ondermijningsgroepen organiseerde, wel
ke in een reeks bedrijven en met name in
die welke van beteekenis waren voor de na
tionale defensie, hun activiteit deden gelden.
Ook waren zij belast met de voorbereiding
van terreurdaden tegen de leiders van partij
en regeering en bedreven zij op directe
instructie van Trotski zelf en het Centrum
spionnage ten gunste van eenige buiten
landsche mogendheden.
Voorts is vastgesteld, zoo gaat Tass verder,
dat de misdadige activiteit van het cen
trum en andere leden van de Trotskistische
organisatie, die als verdachten ter verant
woording worden geroepen, gericht was op
ondermijning van de militaire macht der
Sovjet-Unie, bespoediging van militaire aan
vallen op de Sovjetrepublieken, het verlee-
nen van bijstand aan buitenlandsche aan
vallers, ook ten gunste van inbezitneming
van grondgebied der Unie, op den val van
de Sovjet-macht en het herstel van het ka
pitalisme en de bourgeoisie.
In verband hiermede zullen zich voor de
rechtbank te verantwoorden hebben: Pjata-
kof, Radek, Sokolnikof, Serebriajof, Moera-
lof, Liwsjitz, Drobnis, Pogoeslafski, Njasef,
Rataitsjak, Norkin, Sjestof, Stroilok, Toerek,
Grasche, Poesjin en Arnold.
Het proces zal a.s. Zaterdag in het mili
taire college van het Opperste Gerechtshof
een aanvang nemen.
te Dusseldorp - Retour I 5.
Vertrek Zaterdagmiddag of Zondagmorgen.
Stadionkaarteh verkrijgbaar.
Inlichtingen Reisbureau WACO,, Kanaal-
weg 137, Tel. 773, Den Helder.
