Hjalmar Schacht zestig jaar Record-productie der Engelsche staal industrie Moderne Hunnen in aantocht Groot Rome Bruidegom, die uit de lucht kwam vallen Duitsch'ands graanvoorraad De ruzies in het Verre Oosten De kwestie der niet- inmenging in Spanje Van bankbediende tot Rijksbank president. - Br. Schacht en het nationaal-socialisme. De president van de Duitsche Rijksbank en minister van econo mische zaken ad. interim, dr. Hjal mar Schacht, wordt 22 Januari zes tig jaar oud. Dr. Schacht is een van de belangwekkend ste versch.jn.ngen in de DuitschT polfüek van de laatste tien jaren. Sedert het na tionaal-sociahsme aan het bewind kwam is hij de man, die voor de werkverschaffing en de bewapening van den nieuwen steat de financieele mogelijkheden moet schepen Schacht, die met zijn buitengewoon hooge staande boorden en zijn ietwat oudemet sche lorgnet een zoo dankbaar onderwerp is voor de onbarmhartige teekenstift der karikaturisten, wordt in het buitenland wel eens wegens zijn overgang van de de mocratische republiek naar Adolf Hitier als ,W1U1„V1H watfiel!ffgaa- beschou,wd. Zulks ten onrechte: reizen, eerst naar den Balkan en vervol- algezien van het feit, dat hij steeds gens naar Amerika, waar hij in 56 dagen een veel te nuchter politicus is geweest, niet minder dan 40 lezingen houdt en over- orn een echt partijman te zijn, is zijn poli- al verkondigd, dat het staken der herstelbe- tieKe ontwikkeling tenslotte slechts svmp- talingen door Duitschland aanstaande is, tomatisch voor den weg, dien vele Duit- schers zijn gegaan. Dr. SCHACHT. Schacht trekt zich terug op zijn landgoed bij Berlijn en maakt af en toe voordracht Van huis uit democraat. Wel is Schacht van huis uit in een de mocratisch milieu opgevoed. Daarvandaan ook zijn zonderlinge voornamen, die in Duitschland heel weinig voorkomen. Zijn vader is jarenlang in Amerika geweest en was een groot bewonderaar van den toen- maligen democratischen presidentschaps- candidaat Horace Greely. Naar dezen man heeft hij zijn zoon Horace Greely genoemd en alleen aan zijn grootmoeder heeft hij den Zweedschen naam Hjalmar te danken. De materieele omstandigheden, waarin het gezin verkeerde, waren vrij bekrompen. Zijn vader is journalist, later koopman en ondernemer en tenslotte kantoorbediende geweest. Maar voor de opvoeding der kin deren bracht de oude Schacht alle moge- Schacht en Hitler. Eind 1930 is Schacht uit Amerika terug gekeerd en komt hij in aanraking met Adolf Hitler. De persoonlijke indruk is voor de verdere werkzaamheden van Schacht beslis send. Van nu af aan staat zijn besluit vast. om al zijn krachten aan de ondersteuning der nationaal-socialistische beweging te wijden. Reeds in 1932 verschijnt van zijn hand een klein geschriftje: „Beginselen van de Duitsche economische Politiek", dat ge heel in nationaal-socialistischen geest is geschreven en snel een oplage van 30.000 exemplaren bereikt. Kort na de aanvaarding van de macht door het nationaal-socialisme benoemt Hit ler hem tot president van de Rijksbank, ter wijl hij ruim een jaar later ook de leiding over het ministerie van economische zaken krijgt. Onder zijn leiding wordt de werkver schaffing en de bewapening van Duitsch land gefinancieerd en een consequentie va lutapolitiek gevoerd. Als minister van economische zaken vol voert hij met beleid de reorganisatie van het vrije bedrijfsleven naar den door het nationaal-socialisme gewenschten gebonden vorm. Dikwijls, meestal met groote openhar tigheid en doorspekt met geestige pointes neemt hij de gelegenheid te baat om in re de voeringen de maatregelen van de nieuwe Duitsche economische politiek uiteen te zet ten en toe te lichten, met het buitenland, te polemiseeren en met economische argu menten de Duitsche eisch naar koloniën te motiveeren. Hij is geen volksredenaar en slechts zelden spreekt hij voor' een grooter auditorium dan eenige honderden personen Maar wat hij zegt en hoe hij het zegt, trekt steeds de grootste belangstelling zoowel in Duitschland zelve als in het buitenland. Hij draagt geen uniform en geen insignes en toch, ook al staat hij bij groote gebeur tenissen niet op den voorgrond, is hij door zijn kennis en kunde een der belangrijkste mannen van het tegenwoordige Duitschland. Zware hamerslagen dreunen aan de poorten van Duitschland. Herderlijk schrijven van Kardi naal Bertram. In een nieuw Herderlijk Schrijven herin nert kardinaal Bertram, aartsbisschop van Breslau eraan, hoe eenmaal in de Middel- eeuwen Duitschland overstroomd werd door lijke offers. De tegenwoordigeg Rijksbank- de Hunnen en Tartaren en stelt dan de president kon het beroemde Johanneum te vraag: Zijn thans vanuit Rusland niet de Hamburg bezoeken en deed in 1895 eindex- zelfde voorteekenen merkbaar? Thans nu amen. Daarna studeerde hij eerst in de me- I Europa siddert bij het zien van de vervol dicijnen, vervolgens in de Duitsche taal en ging van het Christendom en de vernieti- letterkunde en tenslotte in de staathuis- ging van iedere christelijke beschaving in houdkunde te Berlijn, München, Parijs en Rusland en Spanje. Zware hamerslagen Londen. Hij promoveerde te Kiel op een dreunen aan de poorten van Duitschland. Het Herderlijk Schrijven geeft dan een karakteristieke beschouwing over de anti christelijke stroomingen, die over heel Duitschland zijn waar te nemen. Men be weert, dat het Christendom heeft afgedaan en dat het machteloos in puin valt, omdat het niet geëigend is voor ónien' volksaard. Dezelfde uitlatingen, die ook het ons vijan dig bolsjewisme bezigt. De kardinaal drukt dan verder zijn angst en bange vrees uit voor de jeugd, die door de verwarring in de ideeën der menschen in onrust wordt geslagen door den laster proefschrift getiteld: „Het Theoretische Ge halte van het Engelsche Mercantilisme". Br. Schacht's carrière. In 1903 begint de carrière van Schacht in het bankwezen. Hij wordt in dat jaar ar chivaris bij de Dresdner Bank. In 1914 komt hij als adviseur voor financiëele zaken bij het Duitsche gouvernement in België, keert in 1915 weer naar Berlijn terug en wordt een jaar later leider van de „Nationalbank" ■xt i - i ui uiiiusi wuiui tfcaiaxcii uvui ucxi laatci Na de fusie van deze onderneming met de aan h adreg yan Kgrk en ri6sters en die Darmstadter Bank neemt de nieuwe Danat- lanif,zaam maar zeker totaal vergiftigd bank al spoedig een eerste plaats onder de wordt door den invloed van de redeneerin groote Duitsche banken in. Schacht is de Kon der mo(jernie heidenen, leider en in deze positie grijpt hij in de po- wij zijn bang voor de Duitsche jeugd litiek in. Zijn buitenlandsche connecties d;e j0ch niet zal kunnen ontkomen aan den tracht hij te winnen voor een dragelijke re- indruk van de hol-klinkende slagzinnen, geling van het vraagstuk der herstelbe- welke de vijanden van Gods Kerk in de talingen. In een reeks artikelen, o.a. in den wereld slingeren. „Manchester Guardian" gepubliceerd, be- De bisschop besluit dan met een oproep strijdt hij de inflatiepolitiek. Zijn pleiten om trouw te blijven aan Führer en Reich. voor een stabilisatie vestigt zoozeer de aan- „Wij zijn ervan overtuigd, dat de Führer en dacht op hem, dat Stresemann hem mi- de regeering met ernstige zorgen vervuld nister van financiën wil maken, hetgeen zijn over Duitschlands positie in den belan- door een intrigue wordt verhinderd. Maar genstrijd der volken, en over het behoud wel wordt Schacht op 7 November 1923 tot van den internationalen vrede. Wij zullen WERELDTENTOONSTELLING 1941 ALS AANLOOP VOOR EEN GE WELDIGE UITLEG VAN DE HOOFDSTAD. Mussolini heeft, naar de Msb. weet te mel den, groote plannen met Rome. Van zijn uitbundige liefde voor de stad heeft hij in den loop der jaren meermalen blijk gege ven, zoowel in daden als in woorden. De groote werken van de laatste jaren kon den alleen met zijn medewerking en goed keuring tot stand komen en hebben het as pect van de stad aanzienlijk veranderd en in vele opzichten ook verbeterd. Thans heeft de Duce plannen goedge keurd, die berekend zijn op een geweldigen uitleg van de hoofdstad. Rome zal zich tot aan zee, bij Ostia, een afstand van meer •dan 25 K.M.. moeten uitstrekken. De we reldtentoonstelling van 1941 zal daartoe den eersten stoot moeten geven. De gebouwen van deze expositie zullen de kern vormen van de eerste wijk van het vergroote Rome. De tentoonstelling zal een oppervlakte van bijna 500 H.A. moeten beslaan en zal een heel Eucalyptusbosch (bescherming tegen malariamuggen), parken en tuinen omvat ten. Senator Vittorio Cini, de organisator van de tentoonstelling heeft in een draadloozen oproep tot alle landen der wereld om aan de expositie deel te nemen, gezegd, dat zij de synthese zal worden van de Italiaansche beschaving. Alle vitale krachten van den menschelijken geest zullen vertegenwoor digd zijn. De constructieve en organisato rische bekwaamheid van geleerden, kunste naars en technici zal op de proef gesteld worden. „Wij hopen, dat de stijl van den komenden tijd door deze tentoonstelling be paald zal worden." Het plan voor deze ten toonstelling, zoo zeide Cini verder, toont Italië's vertrouwen in het behoud van den vrede. Wij gelooven, dat de vrede zich tot en in 1941 zal handhaven, anders zouden wij geen tentoonstelling op zoo'n groote schaal ontwerpen." Men weet, dat er voor 1941 een tunnel spoorweg komt van het centraal station tot het tentoonstellingsterrein. Een nieuwe auto weg, de Via Imperiale zal Rome met de zee verbinden en dan komt er ook een nieuwe groote weg van het Vaticaan, door de stad, naar het tentoonstellingterrein. Het plan van de tentoonstelling moet dit jaar voltooid worden en de bouw begint in 1938 en zal duizenden menschen werk ver schaffen. De journalist Gayda voorspelt, dat de tentoonstelling millioenen bezoekers uit alle deelen der wereld naar Rome zal voe ren. De soldaat Giuseppe Tomassi, die tot het Italiaansche luchteskader behoort, was van plan, te Gabice aan de Riviera in het hu welijk te treden. Datum en uur van de plechtigheid waren reeds bepaald. Maar op het laatste oogenblik, toen de soldaat zijn verlof al in zijn zak had, werd dit plot seling ingetrokken en de soldaat kreeg, naar de Msb. schrijft het bevel, om zich naar het vliegveld van Ancona te begeven om er zijn examen als parachutist af te leg gen. Wat nu gedaan? Ontmoedigd ging de arme jongen naar zijn commandant. Alles was voor het huwelijk in orde gemaakt en zijn bruid zou zeker door het dorp worden uit gelachen.. De commandant glimlachte eerst, maar dan gaf hij den soldaat den raad, niet tegen den wil van zijn oversten in te gaan en het bevel op te volgen. Op den vastgestelden dag van het huwe lijk had het examen plaats. Tomassi ging naar het vliegveld en zocht zijn machine uit. Alvorens in te stijgen, kreeg hij van zijn commandant een brief, waarin stond aangegeven op welke plaats hij met zijn parachute het vliegtuig moest verlaten. De commandant zeide er echter bij, dat hij dezen brief niet mocht openen, alvorens het vliegtuig in de lucht was. Na eenige oogenblikken steeg de machine omhoog en de ontgoochelde jongeman opende de enveloppe. Tot zijn grootste ver wondering las hij dat Gabice, het stadje waar zijn bruid wachtte, de plaats was, waar hij met zijn parachute uit het vlieg tuig moest springen. Tegelijkertijd was in den brief een verlofkaart ingesloten. Twee uur later nam Tomassi zijn sprong en met kloppend hart bereikte hij den grond van het dorp Gabice. Hij bereikte de kerk op tijd om zijn bijna teleurgestelde bruid naar hét altaar te kunnen leiden. Vergelijkende cijfers. Sterke ach teruitgang bij 1935. Havas meldt uit Berlijn: Het door het rijksbureau voor de statistiek uitgegeven tijdschrift Wirtschaft und Sta- tistik publiceert gegevens over de Duitsche graanvoorraden. In November 1935 beschik te Duitschland over een reserve van 1,325 duizend ton tarwe in October 1936 was zij gedaald tot 650.000 ton en in November J.1. 522.000 ton Aan rogge beschikte Duitschland in November 1935 over 1.179.000 ton, in October 1936 over niet meer dan 620.000 ton en in November j.1. over 558.000 ton. Met betrekking tot de granen, die als vee voeder gebruikt worden, zijn de cijfers als volgt: haver November 1935 183.000 ton en November 1936 118.000 ton; gerst November 1935 569.000 ton en November 1936 104.000 ton. Voor mais wordt medegedeeld dat de maisvoorraad in November 1936 2,800,000 ton bedroeg. Het Russisch verkeer met Pro- granitsjnaja verbroken. Volgens berichten uit Chanarowsk hebben de Mandsjoekwo-Japansche autoriteiten van het grensstation Progranitsjnaja niet te ver dragen arbeidsvoorwaarden geschapen voor het Sovjet-Russische personeel van de trei nen, welke het verkeer tusschen Grodekowo en Progranitsjnaja onderhielden. De Japan ners en de Russische witgardisten, die hier als politie zijn aangesteld, onderwierpen het personeel aan visitatie en vernederende ver- hooren, terwijl in sommige gevallen zelfs werd overgegaan tot mishandeling. De herhaalde protesten van de Sovjet- autoriteiten hebben geen uitwerking gehad en het volkscommissariaat voor het ver keerswezen heeft thans besloten het verkeer met het station Progranitsjnaja voorloopig te staken. valutacommissaris benoemd. Naar de Rijksbank Kort daarop overlijdt Havenstein, de president van deRijksbank. Schacht en Helfferich worden tot candidaten voor deze functie benoemd. Hoewel het directeu- zooveel in ons vermogen is offervaardig deze zorgen deelen, maar wij mogen daarbij de eveneens ontzettend zware zorgen over de religieuse toekomst van Duitschland niet vergeten." Donkere tijden, zoo besluit kardinaal Ber tram zijn Herderlijk Schrijven, eischen een klaar inzicht, sterke liefde en rotsvast Gods vertrouwen. Zij eischen een volharden in rencollege en de centrale commissie van {rouwe eensgezindheid van volk, staat en de Rijksbank zich tegen Schacht uitspreken, j^erk. Msb. valt de keuze van de regeering toch op hem De stabilisatie, die Duitschland van chaos en uiteenvallen redt, slaagt. Met be hulp van buitenlandsche leeningen wordt de geld- kapitaalmarkt weer in normale banen geleid De goudvoorraad van de Rijksbank stijgt voortdurend en bereikt in 1928 een stand van 3 milliard. Schacht weet, dat het Duitsche bedrijfs leven onder de toen heerschende omstandig heden buitenlandsche leeningen nondig heeft Maar hij waarschuwt tegen overdrijving, Zijn vermaningen worden echter nauwelijks de aandacht waardig gekeurd, tot in 1031 de reeds vijf jaar tevoren door Schacht voorspelde catastrophe intreedt, de groote bankcrisis. Als president van de Rijksbank heeft Schacht aan het herstelvraagstuk meer dan vroeger zijn aandacht te wijden. De bekende Australische poolonderzoeker Sir Herbert Wilkins is voornemens met een speciaal gebouwde duikboot onder het ijs door naar de Noordpool te varen. Hierboven de onderzeeboot „Nautilis", waarmede Wilkins in 1931 reeds een dergelijke poging ondernam. Het bewapeningsprogramma stelt onverwachte eischen. Verdere uitbreiding der produc tie verwacht. Onze V.P.B.-correspondent meldt uit Lon den: De Engelsche staalindustrie heeft in de In 1929 gaat hii "kis'lëideT'van'de Duitsche I laatste maanden haar arbeidstempo steeds gaat ni' fif. nntimisme meer verscherpt, zonder echter gelijken pas delegatie naar Pa hs. Hij onder- met de stijgende behoefte te kunnen houden. twJTtald terug. Na- Men blijft jr dan ook op aangewezen, meer v T. .„octelrl terug Na- Men ÖllJIt ar aan OOK op aanpweien, ineei handeld te hebben, teleurgesteld terug, ina j de internatio_ dien ziet Schacht het heil van de verzoe- l Slaal ningspolitiek" niet meer in. Kwesties met de regeering. nale Ruwstaal-Exportvereeniging overeen gekomen contingenten en is verder verplicht vele uit het buitenland komende opdrachten te weigeren. Men kan er derhalve op reke- nen, dat het zoojuist over 1936 gemaakte Reeds gedurende de Parijsche ondernan- recor(j reeds in het jaar 1937 gebroken zal delingen is het achter de schermen tot con- worden_ flieten tusschen Schacht en de Duitsche re- De staaIproductie van het laatste jaar mag geering gekomen. Thans volgt strubbeling inderdaad gezien worden. Met 11.698.200 ton op strubbeling. Op de tweede Haagsche con- tegenover een productie van 9.858.700 ton in ferentie weigert Schacht de deelname van ^35 ,s de staaIproductie met niet minder de Rijksbank voor Internationale Betalin- dan 18.7 pet. toegenomen. In December, een gen toe te zeggen Maar de regeering geeft maand, waarin meestal tengevolge van de toe en dit is voor Schacht aanleiding om veie feestdagen de productie iets vermin- op 7 Maart 1930 zijn ontslag te nemen. In derd, heeft men deze in de staalindustrie Duitschland en ook daar buiten vat men tegenover de maand November met bijna dit niet bh/onder ernstig op. Men is blij den 18.000 ton tot 1.019.200 ton kunnen verhoogen rustverstoorder kwijt te zijn. Schacht zelf Daarmede werd het maandehjksche gemid is er echter zeker van, dat er verandering delde op 974.000 ton tegenover 821.600 ton in in den toestand zal komen en in een inter- het jaar 1935 gebracht. In dit jaar zal de vdew mek de telegraaf verklaart hij: Voor gemiddelde maandehjksche productie zeer ew met de leg jndien men heeft zeker de millioenengrens overschrijden, na- rn.j zal er weer plaats zin, indien men neen ze Matste 4 maanden deze hoe ingezien, dat het op de tegenwoordige wijze «i matig bereikt werd. Piet meer gaat. Ook de productie van ruw ijzer is ur- lijk verder verhoogd. Zij steeg in tot 7.685.700 ton tegenover 6.424.100 ton .u35, wat dus een toename van niet minder dan 19.6 pet. beteekent. En hierbij moet worden opgemerkt, dat de productie van ruw ijzer in Engeland in 1936 nog hooger zou zijn geweest, indien men slechts de benoodigde hoeveelheden erts ter beschikking had gehad Maar de burgeroorlog in Spanje heeft de ijzerertsverschepingen van een aantal mijnen ernstig beïnvloed en bovendien maakten zich ook andere landen een aanzienlijk grootere vraag naar ijzererts geldend, wat niet slechts de prijzen in de hoogte dreef, maar er gedeeltelijk toe leidde, dat niet alle opdrachten ten volle konden worden uitge voerd. Men kan er dan ook op rekenen, dat de Engelsche producenten in dit jaar met kracht zullen aandringen op de ontsluiting van nieuwe ijzermijnen in Engeland en de heropening van oude mijnen en dat ook alle voorstellen tot het winnen van ijzer in het Britsche empire de aandacht van de Engel sche belanghebbenden zullen vinden. De oorzaken. Het is wellicht niet overbodig, hier in het kort de verschillende oorzaken uiteen te zetten, die in de laatste jaren tot de scherpe stijging van de Engelsche staaIproductie hebben geleid. Wij moeten daarbij uitgaan van den overgang van Engeland naar het systeem van de beschermende invoerrech ten, dat de tarieven voor staal eerst tot 331/3 en later zelfs tot. 50 h 60 opdreef. Deze laatste invoerrechten hadden op 'den duur iederen import moeten verhinderen, weshalve de hoofdzakelijk bij de IRF.V aan gesloten belanghebbenden zich bereid ver klaarden tot een contingenteering van den invoer tegenover het toestaan van een lager tarief van 20 In den tusschentijd hadden de Engelsche industriëelen niet slechts voor een noodzakelijke financieele saneering ge zorgd, maar zij hadden bovendien hun be drijven gemoderniseerd en uitgebreid, om aan de behoefte van de inheemsche indu strie en de buitenlandsche afnemers te kun nen voldoen. Ongetwijfeld had de regelmati ge vermindering van den staalinvoer, die met de IREV was overeengekomen, ook vol gens het programma kunnen worden uit gevoerd. indien niet min of meer plotseling het Engelsche bewapeningsprogramma uit den hemel was komen vallen. Het was de bewapening, die in grooten omvang onver wachte eischen aan de Engelsche industrie ging stellen. Wanneer op het oogenblik een productie in het jaar 1936 van bijna 11.7 millioen ton met de productie van Enge land in het jaar 1913 van 10.3 millioen ton vergeleken wordt, dan mag men daarbij naast de genoemde beperking van den in voer de aanzienlijk uitgebreide gebruiks mogelijkheden van staal niet vergeten. Staal is immers niet meer slechts de grondstof voor bewapening, voor machines en voor schepen. In den tijd na den wereldoorlog heeft staal zich geheel niéuwe gebieden veroverd: de automobiel- en de bouwindu- strie, bedrijfstakken, die voor den oorlog slechts in geringen omvang staal afnamen. Een waarschuwing. Na de uitvoering van het bewapenings programma zou de Engelsche industrie ze ker in staat zijn, de inheemsche behoefte zonder een noemenswaardige uitbreiding van de bedrijven te dekken. Daarom wor den de industrieelen er ook van verschillen de zijden voor gewaarschuwd, hun fabrieken niet al te veel uit te breiden, om een der gelijke crisis, zooals de Engelsche staalindu strie na den oorlog reeds eenmaal beleefd heeft te vermijden. Het schijnt, dat men de ze waarschuwingen gedeeltelijk ter harte wil nemen, waarop intusschen de voor bewape ningsopdrachten sterker gespecialiseerde be drijven een niet economisch, maar strate gisch bepaalde uitzondering maken. Controle-plan der militaire des kundigen. De militaire deskundigen van de niet-in- mengingscommissie zijn gereed gekomen met de uitwerking van een controleplan, dat beoogt het binnenkomen van oorlogs materiaal en vrijwilligers in Spanje te ver hinderen. De Moming post meent te weten, dat voor Spanje bestemde schepen te voren een neu trale haven zouden moeten aandoen waar zij zouden worden gevisiteerd door verte genwoordigers der nietinmengingscommissie welke eventueel een certificaat kunnen uit geven dat zich aan boord geen oorlogsmateri aal of contingent vrijwilligers bevindt. Duitschers en Italianen zouden de regee- ringshavens bewaken, terwijl de Russen en Franschen het toezicht zouden uitoefenen op de havens der opstandelingen. Groot Brittannie zou als arbiter optreden. De Fransch-Spaansche grens zou gesloten worden en vreemde waarnemers zouden er toezien, opdat geen vrijwilligers tersluiks Spanje zouden binnenkomen. Aan de Portu- geesche grens zouden overeenkomstige maat regelen worden genomen. ALLE ONTVLUCHTE GEVANGENEN WEER GEGREPEN. Alle 70 gevangenen, die tijdens de muiterij van Zondagavond uit de gevangenis in Ontario waren ontvlucht, zijn weer gegrepen

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1937 | | pagina 7