Gunstig antwoord van Berlijn en lome
Het proces tegen
Radek c+s*
DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Oegaki als
Aanvallen der
Voetbalwedstrijd Duitschland - Holland
Londen is tevreden
kabinetsformateur
regeeringstroepen
Hitier bij de Engelsche
kroningsfeesten
Buiienlatidsch
Overzicht
UITGAVE, N.V. DRUKKERIJ EN UITGEVERIJ V/H C. DE BOER JR.. KONINGSTRAAT 78. DEN HELDER. TELEFOON 50 EN 412. POSTGIROREKENING 16066 65e JAARG. No. 7909
JAPAN
SPANjE
Alleen collectieve toenadering
zegt Blum,
Duitsche intriges
HELDERSCHE COURANT
DINSDAG
26 JANUARI 1937
Beiden zijn bereid de vrijwilli-
gersstroom te stuiten. De ge
stelde voorwaarden zijn accep
tabel.
Gisteren hebben de Italiaansche en
Duitsche regeeringen haar antwoord
op het Engelsche memorandum van
11 dezer laten overhandigen.
Beide regeeringen verklaren zich
nogmaals bereid,, de noodige maat
regelen te nemen, om de recru-
teering en het vervoer van vrijwil
ligers naar Spanje te stuiten, op
voorwaarde, dat dergelijke maatre
gelen gelijktijdig ook door alle an
dere mogendheden worden genomen,
een effectief controle-systeem wordt
doorgevoerd en het geheele vraag
stuk van de indirecte inmenging
met spoed in behandeling wordt ge
nomen.
Het Italiaansche antwoord luidt als volgt:
lo. De Italiaansche regeering heeft
nauwkeurig het memorandum van de Brit-
sche ambassade van 11 dezer inzake de
kwestie van de niet-inmenging en in het bij
zonder inzake de kwestie der vrijwilligers
bestudeerd.
2e. Volgens de opvatting, door de Brit-
sche regeering tot uiting gebracht, zijn de
meest-belanghebbende mogendheden van
oordeel dat het noodzakelijk is, onmiddel
lijk maatregelen te nemen, om den toe
vloed van buitenlandsche vrijwilligers naar
Spanje te stuiten. Deze maatregelen zouden
gelijktijdig door alle mogendheden moeten
worden genomen. Verder zijn de mogend
heden van oordeel dat de andere vormen
van indirecte inmenging nauwkeurig moe
ten worden bestudeerd en tenslotte dat een
doeltreffend systeem van controle moet wor
den ingesteld.
De Italiaansche regeering prijst zich ge
lukkig, dat zij een nieuwe gelegenheid heeft
te verklaren, dat het doel, dat wordt nage
streefd, juist het doel is, dat ook zij beoog!
te bereiken. Het is uiteengezet in haar nota
van 7 dezer in paragraaf vier.
Bijgevolg is de Italiaansche regeering be
reid, wettelijke maatregelen te nemen, wel
ke noodig zijn om te voorkomen, dat op haar
gebied vrijwilligers worden gerecruteerd of
dat van of over haar gebied vrijwilligers
naar Spanje gaan, om in Spanje actief deel
te nemen aan den strijd.
Deze maatregelen zijn reeds opgesteld en
zullen in werking treden, zoodra de overige
regeeringen hebben toegestemd in het aan
nemen van een controle-systeem en zoodra
door middel van de commissie van Londen
een datum zal zijn vastgesteld, waarbij de
maatregelen gelijktijdig in werking zullen
treden.
3e. In haar memorandum herinnert de
Britsche regeering er aan dat de niet-inmen-
gingscommissie reeds een plan tot controle
van de havens en landgrenzen van Spanje
heeft opgesteld en dat dit plan, indien het
wordt uitgestrekt tot het binnenkomen van
vrijwilligers, als voldoende kan worden be
schouwd, om het beoogde doel te bereiken,
In dit verband vraagt de Britsche regee
ring of de Italiaansche regeering andere
vormen van controle bestudeert. Indien dit
het geval is, zal de Britsche regeering deze
plannen met de grootste nauwkeurigheid be-
studeeren.
De Italiaansche regeering heeft de eer te
verklaren, dat zij bijna gereed is met de
studie van de voorstellen van de commissie
en dat zij binnenkort door middel van haar
vertegenwoordiger in de Londensche commis
sie haar inzichten zal bekend maken, ook
wat betreft de controle op het luchtverkeer.
De Italiaansche regeering heeft ver
der de eer, erop opmerkzaam te ma
ken, dat behalve de voorstellen,
welke zijn ingediend tot het doel
treffend doorvoeren van de niet-in-
mengings-politiek, ook is voorgesteld,
alle niet-Spaansche strijders, politie
ke propagandisten en agitatoren van
het Spaansche gebied te verwijderen
teneinde den toestand terug te bren
gen tot de verhoudingen van Au
gustus j.1.
De Italiaansche regeering wijst verder op
de berichten, welke de laatste dagen in de
ners zijn verschenen over een naturalisatie
in massa van de buitenlanders, die aan een
der beide zijden in Spanje strijden. Deze
maatregel zou zeker in strijd zijn met de po
litiek van niet-inmenging.
De Duitsche nota.
Het Duitsche antwoord wijkt in geen en
kel belangrijk onderdeel af van het Ita
liaansche. Ook dit vraagt verwijdering van
de niet-Spaansclie deelnemers aan den
strijd in Spanje.
OVER DE ITALIAANSCHE EN
DUITSCHE ANTWOORDEN.
De antwoorden van Duitschland en Italië
op de Britsche mededeeling van 10 Januari
hebben in officieele Britsche kringen een
gunstig onthaal gevonden. Men vestigt er
de aandacht op, dat de antwoorden een be
langrijken vooruitgang beteekenen in verge
lijking met de nota's, die in het begin der
maand tot de Britsche regeering zijn ge
richt. Men acht het mogelijk, dat thans bin
nenkort een overeenkomst ten aanzien van
de maatregelen tegen den stroom van vrij
willigers tot stand komt.
HET LEGER IS NIET MET DE
KEUS INGENOMEN.
De voormalige gouverneur van Korea, ge
neraal Oegaki, die van den keizer opdracht
heeft ontvangen tot vorming van een nieuw
kabinet, heeft, naar Domei seint, gister
middag om vier uur een bezoek gebracht
aan den minister van oorlog, Terauohi, en
een half uur later aan den minister van
marine, Nagano, teneinde hun te verzoe
ken, aanbevelingen te geven ten aanzien
van hun opvolgers.
Terauchi zou Oegaki op de tegen hem
heerschende stemming in het leger gewe
zen hebben, waarmede men rekening dient
te houden.
Intusschen wordt bekend, dat op een con
ferentie van leidende militairen besloten
is, dat geen enkele generaal candidaat zal
worden gesteld voor de functie van minister
van oorlog in een kabinet-Oegaki.
In politieke kringen gelooft men desniet
temin, dat het leger zal moeten toegeven,
indien Oegaki bepaalde eischen van de
militairen inwilligt en de wil van den kei
zer in het uiterste geval nogmaals tot uit
drukking wordt gebracht.
Terauchi en Nagano zullen morgen hun
beslissing mededeelen.
Zij loopen storm tegen den heuvel
der Engelen Offensief mislukt.
De regeeringstroepen hebben gisteren met
alle beschikbaar materiaal een nieuwen
stormaanval ondernomen op den Cerro de
los Angeles, den bekenden heuvel ten Z111-
den van Madrid, waarom nu al een week
lang hevig wordt gevochten.
Na een hevig spervuur uit alle batterijen
gingen de colonnes volgens Un Press tot
een flankaanval over onder bescherming
van zware tanks, die uit alle frontsectoren
in de omgeving van den heuvel waren ge
concentreerd.
Met de bajonet op het geweer rukte de
regeeringsinfanterie nar den Noordkant van
den heuvel op, doch de nationalistische be
zetting, die op den heuveltop uitstekende
stellingen heeft gebouwd, ontving de aan
vallers met zulk een hevig mitrailleurvuur,
dat zij zich, na verscheidene malen getracht
te hebben, door het moordende vuur te
breken, op hun uitgangsstellingen moesten
terugtrekken.
In den loop van den voormiddag heersch-
te ook in Carabanchel en den Usera-sector
een drukke gevechtsactiviteit. De aanvallen,
die de regeeringstroepen daar ondernamen,
werden evenwel door tegenaanvallen van
de witten opgevangen, zoodat de geheele
actie van de volksfronters op een misluk
king uitliep.
De onderhandelingen, welke sedert lang
tusschen Valencia, Barcelona en Bilbao ge
voerd werden over de coördinatie van de
verdediging tegen de troepen van Franco,
hebben thans tot een overeenkomst geleid.
Besloten is, op een gunstig moment in
een niet al te ver verwijderde toekomst op
de fronten van Madrid en Arragon en langs
de geheele Baskische kust offensieven te
ondernemen, welke ten doel zouden hebben,
Franco te noodzaken, een deel van de bij
Madrid geconcentreerde strijdkrachten te
rug te trekken en ze over andere sectonen
te verdeelen.
De generale staf van de nationalisten is
overigens volkomen op de hoogte van deze
gemeenschappelijke operatieplannen. Radio-
Burgos geeft zelfs zeer nauwkeurig berich
ten omtrent de besprekingen, die te Va
lencia hebben plaats gehad.
De Catalanen treffen reeds omvangrijke
voorbereidingen. Groote troepencontingenten
en omvangrijke hoeveelheden oorlogsmate
riaal worden in West Catalonië geconcen
treerd, mogelijk voor een groot offensief te
gen Saragossa of Teruel.
Ook de Basken hebben troepen in Asturië
verplaatst. Het is niet uitgesloten, dat daar
een groot offensief tegen Oviedo wordt voor
bereid.
Omtrent den persoon van Oegaki kan
nog het volgende worden gemeld. De kabi
netsformateur is zeventig jaar oud. Hij heeft
een militaire loopbaan gevolgd en ook deel
genomen aan het politieke leven in Japan.
Gedurende vijf jaren is hij minister van
oorlog geweest in de vijf kabinetten, die ge
vormd werden door de Minseito-partij, ter
wijl hij voorts vijf jaar lang gouverneur-
generaal is geweest van Korea, uit welke
functie hij verleden jaar is getreden.
Hij wordt beschouwd als de man, die het
meest bekwaam is, Japan uit den tegen-
woordigen ernstigen toestand te halen.
De Minseito en de Seiyukai zijn bereid,
hem te steunen. Militaire kringen echter
toonen zich krachtig tegen Oegaki gekant
onder voorwendsel, dat hij iedere zuivering
en toepassing der strengste discipline in het
leger zal verhinderen.
De beide kamers van het parlement zijn
gister bijeengekomen, maar hebben besloten
uiteen te gaan, totdat het nieuwe kabinet
zal zijn gevormd.
Finantieele kringen zijn voldaan.
Finantieele en industrieele kringen zijn,
in strijd met de in de buitenlandsche pers
versnreide geruchten, zeer voldaan over het
feit, dat Oegaki erin heeft toegestemd, een
nieuw kabinet te vormen. Zij betreuren ech
ter den tegenstand van het leger.
In dit verband moet er op gewezen worden
dat, wanneer het leger zijn houding niet
wijzigt, Oegaki gedwongen zal zijn, af te
zien van de kabinetsformatie, aangezien een
31 Mei afgekondigde wet bepaalt, dat de
minister van oorlog uit de gelederen van
het leger moet komen.
De Führer heeft geen persoonlijke
uitnoodiging ontvangen.
Enkele Britsche kranten hebben bericht,
dat Hitier misschien tegenwoordig zou zijn
bij de kroning van den koning.
Officieel wordt thans medegedeeld, dat het
niet de gewoonte is, dat bij deze gelegenhe
den de staatshoofden persoonlijk worden uit-
genoodigd. De uitnoodigingen zijn in Augus
tus j.1. verzonden aan de buitenlandsche re
geeringen. Zij werden verzocht zich te doen
vertegenwoordigen.
Het verschil tusschen het Fran-
sche en Duitsche standpunt.
Het Fransche standpunt
nadert hoe langer hoe meer
dat van Engeland. Engeland
voelt alleen, zooals men weet,
voor collectief handelen.
Eden, als voorvechter van de
Volkenbondsidee, moet van
onderonsjes niets hebben. Ge
zamenlijk de zaken bespreken en gezamen
lijk handelen. Duitschland daarentegen
voelt meer voor directe onderhandelingen
van land tot land. De ervaring, die onze
Oosterburen hebben opgedaan met den Vol
kenbond, is ook waarlijk niet bemoedigend
voor hen geweest, om nog veel te verwachten
van collectief optreden. Inderdaad is
Duitschland jarenlang de boeman geweest
voor Europa (en is het nog!) en heeft men
het land onder verdragen die geen waarde
meer hadden, onder bepalingen die noodig
herzien hadden moeten worden, gebukt laten
gaan. Totdat het te laat was en Duitschland
eigen recht koos. Het juk van zich afschudde
en de wereld voor voldongen feiten plaatste.
Dat alles hebben we de laatste jaren mee
gemaakt en al willen we het in geen geval
goed praten wat Duitschland gedaan heeft,
te begrijpen is het. We hebben er vroeger op
gewezen, dat men een volk van meer dan
zestig millioen zielen, maar niet altijd onder
druk kan houden. Het moet zijn rechten her
krijgen en anders neemt het die. Vergeten
moet worden de zwarte bladzijde 1914
1918 en Duitschland moet opnieuw een stem
krijgen in Europa, gelijkwaardig aan die
van de andere mogendheden van zijn
grootte.
Engeland en Frankrijk hebben dat recht
erkend, zij het te laat, en zij hebben Duitsch
land weer uitgenoodigd te Genève. Maar
daarvoor voelt men in Berlijn bitter weinig
en zoo blijft men opnieuw van elkaar ver
wijderd. Frankrijk, dat zich sterk voelt door
Engeland, heeft zich nu door den mond van
zijn minister-president, wiens rede men in
ons nummer van gisteren heeft kunnen
lezen, op het standpunt gesteld van de
„ondeelbaarheid van den vrede" en van
trouw aan het Volkenbondspact. Ons doel,
aldus Blum, blijft een algemeene regeling
der Europeesche problemen binnen het
kader van een Europeesch accoord.
De „Nw. Rott. Crt." schreef gisterenavond
o.m. over dit Fransche standpunt:
Het is natuurlijk verblijdend te bemerken,
dat men ook in Frankrijk gaat begrijpen,
wat met de Duitsche nationale souvereini-
teit in overeenstemming is en wat niet.
Daardoor wordt de kans op welslagen, wan
neer men eenmaal aan het onderhandelen
gaat, vergroot. En hetzelfde geldt van Blum's
verklaring, dat Frankrijk niet twijfelt aan
den vredeswil van Hitier. Zoolang op deze
punten nog wantrouwen en gebrek aan over
eenstemming zou bestaan, is iedere feitelijke
bijdrage tot de constructieve oplossing van
de Europeesche moeilijkheden bij voorbaat
uitgesloten. Desondanks verbreedt de rede
van Blum de kloof, die Frankrijk en
Duitschland scheidt.
Per WACO ZONDAG 31 JANUARI naar den
te Dusseldorp - Retour f 5.
Vertrek Zaterdagmiddag of Zondagmorgen.
Stadionkaarten verkrijgbaar.
Inlichtingen Reisbureau WACO,, Kanaal-
weg 137. Tel. 773, Den Helder.
TROTSKI, DE MAN ACHTER
DE SCHERMEN.
Tijdens de zitting van gisteren erkenden
ook alle beklaagden hun opzet om de Sovjet
staat te vernietigen en te vervangen door
een met een kapitalistischen inslag.
Unaniem erkenden zij betrekkingen te
hebben onderhouden met Trotski, die zij
er van beschuldigden met de nationaal-so-
cialistische voormannen te Berlijn op goe
den voet te staan.
Interessant was het verhoor van Drobnis
die verklaarde, dat hij sedert 1934 volgens
besluit van het Trotskistische centrum lei
ding gegeven had aan den sabotage- en
woelarbeid der Trotskisten in 't Koeznetsk-
bekken. Van Pjatakof had hij instructie ge
kregen zoowel op het gebied van terreur
als sabotage en woelarbeid zoo beslist mo
gelijk op te treden en hiertoe gebruik te ma
ken van conta-revolutionnair gezinde inge
nieurs.
Te Njowosibirsk aangekomen, werd
Drobnis door Moeralof uitvoerig inge
licht over het net van Trotskistische
troepen in West-Siberië. Hij deelde
in dit gesprek mede dat ook Ra-
kowski tijdens zijn verbanning over
de werkzaamheid der Trotskisten
onderricht was.
Te Kemerowo, waar Drobnis tot assistent
leider van den bouw van het chemische
kombinaat benoemd was, bleef hij een tijd
lang buiten de actieve Trotskistische werk
zaamheid en stelde zich van den toestand
op de hoogte. Dit verwekte groote ontevre
denheid bij Pjatakof, die hem naar Moskou
liet komen en energieker optreden eischte.
Teruggekeerd, zette Drobnis zich, te za-
men met den beklaagde Norkin, aan de uit
voering van het plan van sabotagemaatrege-
len, dat Norkin had opgesteld, en door Pja
takof was goedgekeurd. Dit plan voorzag de
verkwisting van geldmiddelen aan bijkom
stige maatregelen, het op alle manier ver
tragen van den bouw, plotselinge verminde
ring van de kwaliteit van de cokes wat na-
deelige gevolgen moest hebben voor de hoog
ovenindustrie, de voorbereiding voor het on
der water laten loopen van mijnen en het in
de lucht laten vliegen van de electrische
centrale en het veroorzaken van averij in
het stikstofkombinaat.
Hij bevestigde, dat de beklaagde Sjestof de
aanwijzingen gegeven had niet sentimenteel
te zijn en niet terug te deinzen voor het doo-
den van arbeiders bij de uitvoering van de
maatregelen, daar dit de verbittering der ar-
RYKOW.
beiders zou verwekken en liet gezag van de
sowjetregeering zou verminderen.
Hij verklaarde tevens, dat de ontploffing in
de mijn Tsentralnaja (waarover te doen ge
weest is in het sabotageproces, dat onlangs
te Nowosibirsk gevoerd is), welke ontplof
fing plaats had, toen hij reeds gearresteerd
was, door hem voorkomen had kunnen wor
den, indien hij na zijn arrestatie terstond de
noodige maatregelen genomen had.
In de zitting van gisterenavond werd de
leider van het Trotzkistische centrum in
Siberië, Uoeralow, verhoord. Deze bekende
zich schuldig gemaakt te hebben aan het or-
ganiseeren van daden van terreur tegen de
leiders van partij en regeering, overeenkom
stig de instructies die hij uit Berlijn van
Trotzki's zoon, Sedow, ontving. Hij zette uit
voerig uiteen hoe een aanslag op Molotow
was voorbereid. Op een desbetreffende vraag
van den president zeide de beklaagde, dat
de brieven voor Sedow o.a. door Duitsche
vaklieden, die in Siberië werkzaam waren,
naar Berlijn werden vervoerd.
Vervolgens werd overgegaan tot het ver
hoor van beklaagde Sjestow, die verklaarde
te Berlijn betrekkingen te hebben aange
knoopt met de firma Freilich Kluepfel Deil-
mann. Deze nam op zich, agenten naar het
Koeresz bekken te zenden voor het organisee-
ren van sabotage-daden, en de verhouding
te onderhouden tusschen de Trotzkisten in
de Sovjet-Unie en Trotzki.
Sjestow haalde daarop den beklaagde
Stroilow over tot het plegen van sabotage
onder bedreiging diens relaties met den
Duitschen spionnagedienst te zullen onthul
len. Hieromtrent ondervraagd, verklaarde
Stroilow, dat hij tijdens zijn verblijf in 1931
door Ir. Woester was aangeworven voor sa-
botagewerkzaamheden en voor werkzaamhe
den in opdracht van de Duitschen spionnage
dienst.
Fatalisme en berusting.
De correspondent van de Daily Tel. be
spreekt in zijn blad het „probleem der be
kentenissen", dat zoo opvallend is bij de
Sovjet-processen. Hij zegt, dat er geen twij
fel aan is of de ter dood veroordeelden
worden inderdaad gedood.
Maar daardoor wordt het vraagstuk van
de spontane bekentenissen des te moeilijker
temeer daar de beklaagden weten welk lot
hun wacht.
Trotski tracht er een verklaring van te
geven door te zeggen, dat degenen, die niet
bekennen willen, allang doodgeschoten zijn
en dat in de beklaagdenbank alleen diege
nen verschijnen, die ten koste van hun mo-
reelen dood nog een wanhoopspoging doen,
om het leven te behouden. Maar dat komt
weer niet overeen met de houding van de
beklaagden. „In het algemeen zijn de toe
schouwers het erover eens, om hun hou
ding minder vernederd en waardiger, krach
tiger te achtend an die van de beklaagden
van de maand Augustus", constateert de cor
respondent van de Temps. Ook de corr. van
de Daily Herald ziet deze tegenstelling. Al
len bekennen zich schuldig, maar niet alle
maal eender: „sommigen uitdagend anderen
kalm en berustend, derden, maar zij zijn
zeldzaam beschaamd". Radek deinst er
niet voor terug, om met zijn aanstaand lot
te spotten: De procureur herinnert hem aan
de bepalingen van het wetboek van straf
recht. Ik ken het niet, antwoord Radek. „Na
het proces zult ge het kennen", antwoordt
de procureur. „Daar zal ik geen tijd voor
hebben", zegt Radek. Zelfs de rechtbank
moest lachen.
Radek is niet veranderd. „Hij Is in vol
len vorm, volkomen op zijn gemak en,
naar het schijnt, besloten om van deze laat
ste tribune te profiteeren om in schoonheid
te eindigen". „Hoewel hij alles bekende, dat
hem ten laste gelegd werd, gedroeg Radek
zich met groote waardigheid en kracht",
lezen we elders. Uitdrukkelijk eischt hij
voor zich de moreele en politieke verant
woordelijkheid op voor alle samenzwerende
groepen, ook van degene, van het bestaan
waarvan hij niet geweten heeft."
Zijn antwoorden zijn scherp als immer.
Toch spreekt hij kalm en zonder opwinding.
„Waarom antwoordt u niet behoorlijk?"
vraagt de procureur. „U stelt geen behoor
lijke vragen", is zijn repliek. „Waart gij li
dit verraad bewust of onbewust?", vroeg
Wysjinski een ander oogenblik, Radek ant
woordt: „Ik ben me nooit iets onbewust,
behalve als ik slaap."
Rykow zou ook zijn gearresteerd.
Kopenhagen. „Politiken" bevat een
bericht uit Warschau, dat Rvkov, die zes
jaar voorzitter van den Raad van Volkscom
missarissen is geweest, door de Gpoe in zijn
woning is gearresteerd.
Ook zouden gisteren, na de verklaringen
van Radek en Pjatakov, zeven officieren
van het Moskousche garnizoen, de vroegere
burgemeester van Moskou, Oeelanov, de se
cretaris van Jjatakow, Moskaljojv en «het
lid der Komintern- en medewerker van Di-
mitrof Login, in arrest zijn gesteld.