Het proces te Moskou
De watercatastrofe in Amerika
Controle-plan
voor Spanje
Voetbalwedstrijd Duitschland - Holland
DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Waarom Radek zijn
land verraadde
De toekomst van
den Franc
Confessioneele
scholen opgeheven?
Groote gebieden
Buiienlandsch
Overzicht
N V' DRUKKERIJ EN UITGEVERIJ V/H C DE BOER JR.. KONINGSTRAAT 78. DEN HELDER. TELEFOON 50 EN 412. POSTGIROREKENING 16066 65e JAARG. No. 7911
DONDERDAG
28 JANUARI 1937
De geboorte van het
ware bolsjewisme
zullen worden ontruimd
Het drama te Moskou
De metaalnood in
Duitschland
HELDERSCHE COURANT
Orer hel proces legen Radek en de zijnen,
dat soms, ondanks de sombere achtergrond,
aanleiding geeft tot de koddigste tooneeltjes,
daar de beklaagden allen wonder grif beken-
non en als het ware hun geheele privé leven
en hun denken in het publiek uitstallen,
Schrijft de N. R. Ct. onder het hoofd: „De
Laatste Consequentie", enkele rake gevolg
trekkingen, die meer dan de soms taaie ver-
hooren, een beeld geven van de tragedie, wel
ke zich In de Sovjet-Unie afspeelt.
„Schuld kan nog wel eens bewezen wor
den, onschuld nooit", zoo zagen we, zegt het
blad, dezer dagen in verband met het pro
ces tegen het Paralelle Centrum opgemerkt.
De vraag is het, of het omgekeerde niet met
evenveel recht of met hetzelfde onrecht ge
zegd kan worden. Maar in het onderhavige
geval is er wel iets van aan. Trotski zal
er wel nooit in slagen om werkelijk te be
wijzen, dat hij de hem in de processen tegen
het Vereenigde en Parallelle Centrum aan
gewreven schuld niet heeft. Dat maakt zijn
beroep op „onpartijdige internationale com
missies" zoo hopeloos.
Nu is voor den buitenstaander althans
ook niet bewezen wat allemaal gezegd
wordt in het gebouw van de vakvereenigin-
gen te Moskou, waar Piatakof en Radek op
de plaats staan, die Zinowjef en Kamenef pas
verlaten hebben. Lion Feuchtwanger prijst
de hoffelijke methoden van de sowjetrecht-
bank, maar hoopt toch, dat in den loop van
het geding, terwille van de waarheid, duide
lijk zal worden, waarom de beklaagden zul
ke uitvoerige bekentenissen afleggen.
Wat wel het meest onaannemelijk
lijkt, is, dat Trotski zich verbonden
zou hebben met Duitschland en Ja
pan. om een oorlog tegen de Sow-
jetunie uit te lokken, welke met
haar nederlaag zou moeten eindigen,
opdat hij en de zijnen daardoor de
macht zouden kunnen veroveren.
Daarbij zouden zij zich den afstand
van de Oekraine aan Duitschland en
van het kust- en Amoergebied in het
Verre Oosten, evenals zoodanige oe-
conomische concessies getroosten dat
zij op een „terugtocht op het kapi
talisme" zouden uitloopen, die trou
wens toch reeds vereischt zou zijn
om een eenheidsfront van alle bin
nenlandsche Stalinsche krachten
mogelijk te maken.
Pjatakof heeft verklaard, dat d'it denk
beeld hem zoo yerontrust had, dat hij een
conferentie had willen bijeenroepen, om
aan deze de beslissing over te laten, of men
Trotski op dezen weg zou volgen. Ook Ra
dek heeft getuigd, dat dit plan hem toch te
ver gegaan was en dat hij er ernstig over
was gaan denken, oan de heele zaak bij het
centrale comité of de gepeoe bekend te ma
ken. maar telaat: „inplaats dat ik naar de
gepeoe ging, kwam de gepeoe bij mij."
Bogoeslawski' en nog een der beklaagden
beriepen er zich op, dat zij nooit iets van
de verste consequenties van hun complot-
teenen hadden gehoord.
Voor zoover wij weten, is er tot dusver in
het proces maar één poging gedaan, om de
defaitistische politiek, die Trotski wordt
aangewreven te rechtvaardigen, niet door
een van de beklaagden, maar door den
getuige Loginof, die trouwens spoedig ge
noeg ook zelf in de beklaagdenbank zal
staan. Hij vergeleek de houding van de
Trotskisten met de tactiek, welke Lenin in
den grooten oorlog had voorgestaan en toe
gepast.
In de plannen, die Pjatakof en Radek nu
hebben staan onthullen, is er met dit alles
veel verwants. Nog altijd blijkt van de over
tuiging dat de industrialisatie en_ collectivi
satie van de Sowjetunie, zooals zij onder de
leiding van Stalin als „opbouw van het so
cialisme in één land" bedreven worden,
geen „morgen" hebbent vandaar misschien,
dat dezelfde mannen, die aan den opbouw
medewrkten, tegelijk zoo grif hun ei ven
werk konden saboteeren, Zooals in 1918,
waagt men het er het risico van aanmerka
lijk gebiedsverlies te loopen, slechts bedacht
op dien eenen gewaagden zet. waardoor het
verlorene niet alleen wordt teruggewonnen,
maar de heele partij meteen wordt beslist.
„Als de oorlog voorbij was, aldus Radek,
zouden Duitschland en Japan elkaar, over
het gevelde lichaam van Rusland, heen wel
te lijf gaan en dan zou de revolutie uitbre
ken, die het ware bolsjewisme zou herstel-
len."
Ondanks alle openhartigheid, welke de
beklaagden ten processe toonen, hooren we
toch niet alles, dat we zouden willen we
ten. De samenzweerders wilden de macht
grijpen, zij beseften, dat zij dien greep uit
zulk een hopelooze positie wilden wagen,
dat zij het niet zonder hulp konden stellen
van alle anti-Stalinsche krachten binnens
lands, zonder onderscheid van gezindheid,
en van de buitenlandsche vijanden van hun
land, al waren het de gezworen vijanden
van hun eigen ideologie. Zij waren bereid
groote gebiedsdeelen af te staan, op het
kapitalisme terug te trekken, en het land
in een positie te brengen, waarin het
vrijwel een kolonie van de overwinnaars
zou zijn. Goed. Maar dan? Er is de boven
aangehaalde uitspraak van Radek over de
revolutie, die dan eindelijk het ware bolsje
wisme herstellen zou. Maar de rechtzaal
is nu eenmaal niet het podium van den
propagandist en zooals de correspondent
van de Temps het formuleert: „De procu
reur laat hem Radek niet.de gelegenheid
om zijn voorbehouden en correcties te ont
wikkelen, die van hem, inplaats van een
eenvoudig staatsmisdadiger, een politicus
gemaakt zouden hebben, die getracht heeft
zijn programma uit te voeren met de eenlge
middelen, waarover hij onder de gegeven
omstandigheden beschikte."
De middelen lijken den buitenstaander
zoo wanhopig dat hij ook daarom moeilijk
te overtuigen is, dat de samenzwering wer
kelijk reëel is geweest, Er was voor het
oog een te kleine kans op welslagen. Ver
scheidene van de beklaagden hebben ons
willen laten gelooven, dat zij dat tenslotte
ook wel waren gaan inzien. Dat is niet on
mogelijk. We hebben vroeger aleens van
het inzicht laten blijken, dat al deze sa
menzweringen hoe gevaarlijk zij zich ook
mogen voordoen, hoe dramatisch de pro
cessen zijn waartoe zij zich ontwikkelen eer
der als een ontbindingsproduct van de op
positie beschouwd moeten worden, dan als
uiting van levenskracht. Het huidige pro
ces schijnt dit eenerzijds te bevestigen.
Maar aan den anderen kant brengt het
zooveel gevaar voor den dag, dat men ge-
reedelijk instituut met de Tmes als deze de
processen verklaart uit de behoefte van
Stalin, om „in alle geval van vrede of oor
log de continuïteit te verzekeren van het
regiem, dat hij heeft opgebouwd". Ook al
moet daar dan direct bij worden aangetee-
kend, dat die behoefte niet zou zijn opge
komen, als er niet inderdaadeen sa
menzwering was gewest!
ZAL DE SOVJET-RUSSISCHE VLOOT
WORDEN UITGESCHAKELD?
De technische deskundigen van de com
missie voor niet-inmenging in den Spaan-
schen burgeroorlog zijn, volgens een Un.
Press-telegram uit Londen, thans geheel ge
reed gekomen met de opstelling van een
plan tot controle van de Spaansche,
Spaansch-Marokkaansche en eventueel ook
de Portugeesche kusten.
Volgens dit plan zullen Duitsche en Itali.
aansche oorlogsschepen de wateren voor het
door de rooden bezette gebied controleeren
en Fransche en Britsche oorlogsschepen de
wateren voor het gebied, dat in het bezit is
van de nationalisten.
Het plan. dat tot in alle details werd uit
gewerkt, zou Sovjet-Russische oorlogssche
pen van de controle uitsluiten.
Nochtans voorziet een andere lezing een
controle „op ruimere internationale basis",
mogelijk met inbegrip van oorlogsschepen
der Sovjet-unie en van andere landen.
De commissie zal tusschen beide lezingen
moeten kiezen. Men gelooft evenwel, dat
Groot-Brittannië en ook Frankrijk de voor
keur zullen geven aan controle door de vier
groote Westersche mogendheden.
Het controle-plan is hervat in het memo
randum, dat Donderdagmorgen in de zit
ting van de commissie zal worden voorge
legd. Het omvat de volgende detailpunten.
De Italiaansche vloot zal de kust tus
schen Portbou en Alicante controleeren. de
Fransche vloot de kust tusschen Alicante
en een punt tusschen Malaga en Marbella,
de Britsche vloot vandaar langs Portugal
tot aan een punt bij Vigo, en de Britsche
en Fransche vloot tezamen de kust van
Biscaye, van Vigo af tot het meest noorde
lijke punt.
In het Zuiden langs de kust van Spaansch
Marokko zal de controle ten Oosten van
Ceuta worden uitgeoefend door de Fran
sche vloot en ten Westen van Ceuta door
de Britsche vloot
In ieder geval zouden de buitenlandsche
oorlogsschepen zich buiten de Spaansche
territoriale wateren houden, op ongeveer
tien mijlen afstand van de kust.
Auriol spreekt alle devaluatie
geruchten ten stelligste tegen.
Een redacteur van Havas heeft den heer
Vincent Auriol geinterviewd inzake verkla
ringen welke deze aan de financieele Kamer
commissie heeft gedaan inzake de schatkist.
De heer Ariol beaamde deze verklaringen
te hebben gedaan. Hij verklaarde echter, dat
de cijfers welke door sommige bladen naar
voren zijn gebracht geheel uit de lucht zijn
gegrepen. Men zou deze moeten vergelijken
met de cijfers welke steeds nauwgezet wor
den opgesteld door de algemeene rapporteurs
van de Kamers. Genoemde cijfers hooren ge
heel thuis in de campagne welke momenteel
weer systematisch wordt gevoerd en welke
ten doel heeft de openbare meening van
streek te brengen, aldus de minister.
Ik zal hieraan allen nog dit toevoegen,
dat het deficit van de gewone begrooting,
gezien de stand van thans dit jaar reeds ge
ringer zal zijn dan dat van het vorige jaar.
De ontvangsten welke een stijging van dag
tot dag te zien geven, vormen nog een re
serve tegen dit deficit. Ongetwijfeld zijn de
uitgaven voor verdedigingsdoeleinden groo-
ter dan het vorige jaar, maar wie zal de
noodzakelijkheid hiervan in twijfel durven
trekken? Wie zou, zelfs wanneer hij wordt
gedreven door politieke haat, durven weige
ren om deze uitgaven te doen? Het is on
getwijfeld noodzakelijk, dat allen meewerken
aan dit werk, dat een werk is in het belang
van het land. Ik ben overtuigd, aldus Auriol,
dat de openbare meening de dwaze campag
ne op haar juiste waarde zal weten te be-
oordeelen en ons zal helpen om haar te bre
ken.
De interviewer stelde vervolgens
de vraag, of de heer Auriol meende,
dat ooit door een dergelijke campag
ne de regeering zou kunnen worden
genoodzaakt tot devaluatie over te
gaan, waarop Auriol verontwaardigd
uitriep: „Neen, men zal daar nooit
in slagen. Wij zullen dergelijke sla
gen weten te pareeren. De regeering
is hiertoe als één man vast besloten".
I
Strijd tegen de speculatie.
Toen hem erop werd gewezen, dat men
zelfs al zoover was gegaan om precies den
datum te noemen, waarop de franc zou tui-
AURIOL.
melen (zeide Auriol, dat hem dit bekend was
maar dat de verspreiders van dergelijke
leugens om winstbejag hun zin niet zullen
krijgen. Overigens wees de heer Auriol er
op, dat iedereen in de lande er baat bij
heeft, dat zich een stabiele toestand ont
wikkelt. „Ik weet, dat er gespeculeerd wordt
maar ik weet ook, aldus de minister, dat er
hard gewerkt en gespaard wordt in Frank
rijk, waarvan een kalmeerende invloed uit
gaat; aan ons de plicht en. de wil om het
land te verdedigen tegen iederen vorm van
speculatie."
Op een vraag welke middelen de minister
hiertoe denkt te gebruiken antwoordde hij,
dat hij er reeds verschillende in petto heeft
en dat deze in praktijk zullen komen ter
verdediging van de overgroote meerderheid
van het land tegen een kleine groep agita
tors.
Wet zou 31 Januari in Duitschland
ingaan.
Uit particuliere bron wordt door
Un. Press medegedeeld, dat de re
geering in verband met de voor het
nazi-regime gewichtigen herdenkings
dag van 30 Jan. a.s. besloten heeft
een wet uit te vaardigen waarbij
in het geheele rijk de confessioneele
scholen worden opgeheven en een
enkel type school wordt ingevoerd
dat zoowel voor Katholieke als voor
Proiestantsche leerlingen geldt.
Het is een reeds lang gekoesterde wensch
van de nazi-partij, dat het schooltype zal
zijn een vereenigde niet-confessioneele
school, ondanks het krachtig protest der
Katholieken, die op het behoud der confes
sioneele scholen aandringen.
Een school-hervorming, in den geest, als
door de nazi-partij gewenscht, zou het con-
lict tusschen de kerk en het rijk verscher
pen.
Niettemin blijft men, ondanks alles, in Ka
tholieke kringen hopen, dat de aangekondig
de onderhandelingen tusschen de Katholie
ke bisschoppen en de regeering, op het laat
ste oogenblik de ramp voor de confessio
neele school nog zullen kunnen afwenden.
Welingelichte Duitsche kringen zijn, zegt
Havas, van meening, dat op de agenda van
de rijksdagzitting van 30 Januari a.s. waar
schijnlijk vier punten zullen voorkomen: 1
De samenstelling van de vergadering, aan
gezien dit de eerste rijksdagzitting is se-
Vrees voor nog grootere ram
pen.
Naar Un. press uit Cincinnati seint
heeft het Roode Kruis gisteren in
den loop van den dag medegedeeld
dat het aantal vluchtelingen in de
dalen van de Missisippi en de Ohio
tot meer dan een millioen is geste
gen.
Het gevaar dat de catastrofe nog
aanzienlijk grooteren omvang zal ne
men stijgt met het uur.
Het departement van oorlog heeft gister,
nadat de leiders van het ministerie van te
voren ruggespraak hadden gehouden met
president Roosevelt, een gigantisch evacua
tieplan voor de door den watersnood geteis
terde staten uitgewerkt.
Men heeft besloten, alle steden en dorpen,
die in een omtrek van 80 K.M. links en
rechts van de Mississippi zijn gelegen, te
laten ontruimen.
De evacuatie zal worden doorgevoerd langs
den ganschen benedenloop van de Missis
sippi, van Cairo tot New-Orleans, een af
stand van niet minder dan 2300 kilometer.
Uit deze drastische maatregelen conclu
deert men, dat de bevoegde instanties van
meening zijn, dat de waterramp, welke mo
menteel de Vereenigde Staten treft, de hevig
ste is, die ooit in de historie van Amerika
is voorgekomen. Algemeen is men van oor
deel, dat het gevaar voor het dal van den
benedenloop van de Mississippi veel grooter
is dan voor dat van de Ohio.
De evacuatie van de bedreigde gebieden
aan den benedenloop van de Mississippi
zal worden doorgevoerd onder controle van
een corps pioniers van het Amerikaansche
landleger, dat zijn hoofdkwartier in Jack-
sonville zal opslaan. Men rekent erop, dat
een half millioen menschen uit de bedreig
de streken zullen moeten worden wegge-
voêrd. Teneinde dit enorme werk zoo doel
treffend mogelijk uit te voeren, is een krijgs
plan uitgewerkt, zooals dat tijdens oorlogen-
wordt toegepast. Elk evacuatie-corps krijgt
als opperbevelhebber een generaal, terwijl
verschillende commando-districten zullen
worden ingericht.
In Zuid-Illinois en in Missouri is van
daag weder een tiental steden ontruimd.
In den staat Cincinnati is het water onge
veer een vijfde voet gedaald, doch men ver
wacht eerlang weder een aanzienlijke stij
ging.
In Louisville is de politie met 600 man ge
regelde troepen versterkt, teneinde in te
kunnen grijpen bij eventueele plunderingen
en tevens toezicht te kunnen houden op de
uitvoering van het gisteren uitgevaardigde
rookverbod naar aanleiding van het brand
gevaar, dat is 'ontstaan, doordat de benzine
uit de geëxplodeerde tanks zich over het
wateroppervlak heeft verspreid.
De medische autoriteiten van Louisville
melden, dat de longontsteking zich aan
zienlijk heeft uitgebreid. Tegen twaalf
slachtoffers, welke deze ziekte in normale
tijden maakt, telt men er op het oogenblik
200.
Onder groote geheimhouding worden voor
raden drinkwater ingevoerd, teneinde te
voorkomen, dat evenals gisteren, andermaal
vluchtelingen een watertank zullen buit
maken.
Men vreest, dat het gevaar voor be
smettelijke ziekten zeer spoedig
angstwekkende afmetingen zal aan
nemen.
Van heinde en ver komen per
vliegtuig auto of trein, geneeshee-
ren, en verpleegsters, om een verdere
uitbreiding van de epidemie te be
strijden en de totaal overspannen col
lega's af te lossen.
Vele duizenden vluchtelingen zijn ernstig
ziek, zoodat de hospitalen vol zijn met pa
tiënten. Het verplegend personeel werkt den
geheelen dag zonder onderbreking. Het ge
brek aan medicamenten doet zich steeds
ernstiger gevoelen.
Het Roode Kruis heeft 123 kampementen
opgeslagen, benevens 39 veldlazaretten, ter
wijl in Indiana verscheidene quarantaine
établissementen zijn ingericht. Talrijke vlieg
tuigen werpen boven de overstroomde ge
bieden medicamenten en serum naar om
laag.
Ongetwijfeld wordt het proces te Moskou
door duizenden gevolgd, het is het einde
van een strijd van machtigen in Sovjet-Rus
land tegen de macht. Een voorloopig einde,
want ongetwijfeld zal er een vervolg zijn,
ontevredenen die opnieuw den strijd aan
binden tegen het regiem. Dit proces tegen
de zeventien beklaagden is voorafgegaan
door het proces van het vorig jaar, waarbij
ook bekende figuren van het tooneel ver-
dwenen zijn. De dictator kan geen andere
machthebbers naast zich dulden en drukt
alle verzet direct radicaal den kop in, an
ders is het met zijn eigen macht gedaan. Dat
is niet alleen in Rusland zoo, maar dat is in
ieder land waar de dictator zijn scepter
zwaait.
We hebben de voorbeelden dicht bij huis.
Over het proces te Moskou hangt een waas,
waar wij niet doorheen zien, schreef de
overzichtschrijver van de Nw. Rott. Crt. gis
teren in een aan het proces gewijde beschou
wing. Waarom bekennen al deze menschen
hetgeen hun ten laste is gelegd, zoo vraagt
hij. Hoe komt het dat hun verklaringen zoo
nauwkeurig kloppen? Waarom, als dit alles
regie zou zijn, spreekt niet een van hen, die
weten dat zij hun hoofd verliezen zullen?
Het probleem van hun bekentenissen blijft
daarom onopgelost, schreef de corr. van de
Daily Telegraph aan zijn blad. En het kan
niet aan ons zijn om over die oplossing gis
singen te maken.
Is de samenzwering inhaerent aan de dic
tatuur of is zij het aan het Russische karak
ter? Zonder twijfel aan beiden. Reeds in het
Tsaristisch Rusland was de samenzwering
stelregel.
Is het verwonderlijk, dat in het Rusland
van heden in dit opzicht zoo weinig veran
derd is, dat ondanks de verandering van re
gime de samenzweringen er even welig tie
ren als tevoren? De door revolutie ontstane
dictatuur biedt daartoe een vruchtbaren
voedingsbodem. Wij weten en wij kunnen
dat dagelijks nog ervaren dat zij, die iets
uit den weg willen ruimen het slechts eens
zijn over het negatieve, de noodzakelijkheid
van den afbraak. Er moet een ander bewind
komen, dat meer billijkheid, meer recht,
meer welvaart over het land zal kunnen
brengen. Maar daarmede ook zijn de gren
zen der eensgezindheid gesteld; zij reikt,
zoo zij het stadium van het uitsluitend nega
tieve mocht hebben overwonnen, nooit ver
der dan de idealen voor de toekomst. Komt
men eenmaal tot de vraag, hoe deze idealen
te verwezenlijken, dan blijken de tegenstel
lingen nog even groot als voorheen, dan
komt de reeds dikwijls bewezen waarheid
naar voren, dat de meeningsverschillen over
de middelen zoo mogelijk nog scherper zijn
dan die over de principes.
Zij leiden tot spanningen, die in den niet
totalitairen staat hun uitweg kunnen vinden
in de vorming van nieuwe partijen en groe
peeringen.
Wanneer echter in den totalitairen
staat de mogelijkheid tot geleide
lijke hervorming ontbreekt niet
altijd is dat het geval dan staat
nog slechts de weg van de verdrin
ging van de momenteele leiders open
Daarmede is dan de grondslag van
den onverbiddelijken strijd gelegd.
Wanneer dit proces ten einde zal zijn, zal
er van de oorspronkelijke strijdmakkers, die
zich eens om Lenin verzamelden, vrijwel
niemand meer over zijn. We mochten dus
wel in den kop van dit overzicht schrijven:
„Het drama van Moskou". En we beseffen
door dit gebeuren opnieuw en dieper in welk
een gezegend land wij leven, waar nog vrij
heid van meeningsuiting is. Teveel vrijheid?
dert zijn verkiezing op 29 Maart 1936 2.
Verkiezing van een president; 3. Aanvaar
ding van een wet, waarbij de rijksregee-
ring volmachten worden verleend. 4. De re
devoering van Hitier.
Ook de protestantsche kerk waakt
voor de opvoeding der jeugd.
Eger, de voorzitter van het bestuur der
Evangelische kerk van de oud-Pruisische
Unie, heeft ouders en opvoeders dringend
vermaand te waken tegen de anti-christe
lijke strekkingen, die zich ver toonen bij de
opvoeding der jeugd. Hij noodigt hen uit
trouw te blijven aan den geest van het
Christendom. Geen enkel gezag aldus
zegt hij kan den ouders hun verant
woordelijkheid ontnemen.
In het kader van het vier-jaarplan neemt
men strenge maatregelen om een zoo groot
mogelijke voorraad metalen te verkrijgen.
Derhalve is gister gelast dat particulieren,
die beschikken over ruw platina, •nikkel,
zink, tin, zonder hierin handel te drijven,
deze metalen vóór 15 Februari moeten in
leveren. Overtreding zal worden gestraft met
gevangenisstraf of boete.
Per WACO ZONDAG 31 JANUARI naar den
te Dusseldorp - Retour I 5.
Vertrek Zaterdagmiddag of Zondagmorgen.
Stadionkaarten verkrijgbaar.
Inlichtingen Reisbureau WACO,, Kanaal-
weg 137. Tel. 773. Den Helder.