Het plan-
Deterding
Op zoek naar een Hooge
Commissaris
Het verzakte huis in de
Weesperstraat
H*M* de Koningin
Het Prinselijk paar naar
Zakopane vertrokken
Mislukte poging tot inbraak
Zondag a*s* geen
voetbal wedstrij den
Inbraak in een
opslagplaats
Dijkval in den Oud Noord-
Bevelandschen polder
Zaterdag 30 Januari 1937
Derde blad
WIJ, MET Z'N VIJVEN
De zware brand op het
Damrak
Zich in een trein
verborgen
te Zeil am See
Dc herberekening der
Indische pensioenen
Een valies met kostbaarheden
verdwenen
Laschapparaat uit elkaar
gesprongen
Zelfs een salaris van ruim
f30.000.— trekt nog geen lief.
hebbers. Heeft vice-admi-
raal de Graalf op advies van
onze regeering hedankt?
De correspondent van de „Daily Herald"'
meldt, dat hoewel het salaris
3.o00 pond sterling per jaar bedraagt, men
voor de bezetting van den post van Hooge
Commissaris van den Volkenbond te Dant-
zig als een bedelaar rondgaat door Europa.
De grootste moeilijkheid is een man te vin
den, die deze functie wil vervullen. Het las
tige is dat Dantzig wordt geregeerd doo>'
de nazis.
Vlce-admiraal de Graaff, de vroe
gere ohef van den Nederlandschen
marinestaf, die Woensdag door
den Volkenbondsraad werd uitge-
noodigd de functie te aanvaarden,
heeft op advies van de Nederland
sche regeering geweigerd. (Dit blijft
voor rekening van de „Daily Herald"
Redactie).
Nederland vreest betrokken te worden in
geschillen met Duitschland, welke vrees
wordt ingegeven- door de houding bij bet
huwelijk van Prinses Juliana met Prins
Bern hard.
De overige mogendheden koesteren den
zelfden vrees. Op het oogenblik is een
Noorsch rechtsgeleerde, M. Reiimer, favoriet
voor den post. Hij was lid van het hoofd
stembureau bij de volksstemming in het
Saargebied. De Poolsche regeering ziet hem
evenwel niet gaarne, zij vraagt een oud
militair of marineman, die, indien noodig,
bereid is in Dantzig „met de zweep te
klappen". Ook wordt een Portugeesch admi
raal genoemd voor den post.
Op hot oogenblik is de taak van den
Hooge-Commissaris betrekkelijk licht en be
halve een salaris van 3500 pond sterling
per jaar, heeft hij een vroeger keizerlijk
paleis te zijner beschikking. En toch is de
post moeilijk te bezetten. 1
Twee brandwachts door den
vloer gezakt.
Bij de blussching van den zwaren brand,
welke gisteren in den vroegen morgen ge
woed heeft in perceel Damrak 7, heeft zich
een ongeval voorgedaan, dat, naar zich
laat aanzien,.,voar betrokkenen waarschijn
lijk geen ernstige gevolgen zal hebben. Tij
dens hun werk op de derde verdieping van
het perceel zijn n,l. de brandwachts van
Meekereif en Schröder door den vloer ge
zakt en op den ongeveer twee en een hal
ven meter lager gelegen vloer van de twee
de verdieping terechtgekomen. Collega's
van de slachtoffers schoten te hulp en
brachten hen naar buiten. Beiden werden
per ambulance-auto van den G.G. en G.D.
naar het Binnen-Gasthuis vervoerd, waar
van Meekeren, die over duizelingen klaagde
ter observatie is opgenomen. Schröder, die
vermoedelijk kwetsuren heeft opgeloopen
aan een sleutelbeen, kon nadat een Rönt
genfoto was gemaakt naar huis worden
vervoerd.
Niemand mag het betreden.
Het verzakte winkelpand dat Donderdag
het verkeer in de Weesperstraat in gevaar
bracht, was gisterenmorgen nog in denzelf
den toestand. De scheur in den buitenmuur
had geen verdere verzakkingen ten gevolge
gehad. Het huis wordt door bouw- en wo
ningtoezicht aan de buitenzijde met stem-
pelramen gestut. Wanneer men hiermee
voldoende is gevorderd, zal ook de binnen
zijde op dezelfde wijze worden versterkt.
Het huis mag voorloopig niet worden betre
den, daar de minste trilling onoverzienbare
gevolgen kan hebben. Voor de bewoners is
dit verre van aangenaam. Zij zijn in een
kouden winteravond uit huis gevlucht en
missen van al hun bezittingen wel het
meest hun kleedingstukken.
Het verkeer in de Weesperstraat is voor
voertuigen nog steeds afgesloten. Voetgan
gers mogen over een trottoir passeeren.
Op straat was het koud
Gisterenavond bleek na aankomst van de
Noord-Express uit Berlijn te Hoek van Hol
land, dat twee jongens uit Utrecht, K. R.
en L.W. beiden vijftien jaar oud zich had
den ingesloten in een W. C. van een dei
wagons. Nadat de deur met geweld was ge
opend, verklaarden de jongens, dat zij te
Utrecht iemand moesten afhalen. Zij had
den het koud gehad en waren in den trein
gestapt, teneinde zich te wannen. Toen de
trein zich in beweging had gezet, voordat
zij weer waren uitgestapt, hadden
zich om niet ontdekt te worden in de W.C.
ingesloten.
De politie te Hoek van Holland heeft de
Jongens onder haar bescherming genomen.
Zij zullen naar hun ouders worden terug
gebracht
MIJNWERKER GEDOOD.
Donderdagmiddag is op de 318 nieter ver
dieping van de Oranje Nassau mijn 8 te
Heerlen de een-en-veertig-jarige ondergrond
sche arbeider J. Durak, uit Hoensbroek,
Onder vallend gesteente geraakt en gedood.
Omtrent het vertrek van de Koningin
naar Zeil am See kan nader worden ge
meld, dat Hare Majesteit zich heden om
streeks 10 uur per auto uit Igls daarheen
zal begeven over Kitzbuehel en Saalfelde
en omstreeks 4 uur te Zeil am See zal
aankomen, waar zij haar intrek zal nemen
in hotel „Excelsior",
Berichten omtrent ontmoeting
met het vorstelijk echtpaar al
daar nit de lncht gegrepen.
Naar men ons meldt, zijn de berichten
in de bladen omtrent de ontmoeting van
H.M. de Koningin met het prinselijk echt
paar te Zeil am See uit de lucht gegrepen.
De détails van het reisplan zijn nog niet
vastgesteld, terwijl ook het verblijf van H.M.
in geenerlei verband staat met de aldaar
te houden sportfeesten.
H. M. hoopt in Zeil am See dezelfde rust
te zullen vinden, welke zij in. Igls heeft
genoten.
Prinses Juliana en Prins Bernhard zijn
naar Zakopane vertrokken. Na een kort ver
blijf aldaar zullen zij zich naar Krakau be
geven. De minister van arbeid en sociale za
ken, Koscialkowski, heeft het prinselijk paar
te Krynica een particulier bezoek gebracht.
In de memorie van antwoord in zake het
Wetsontwerp tot herberekening der Indische
pensioenen heeft de minister dit wetsontwerp
zoodanig gewijzigd, dat met behoud van het
voor de oude en nieuwe pensioenen
voordeelige systeem van herberekening, nie
mand meer in pensioen zal achteruitgaan
dan volgens de thans geldende kortingswet.
Voorts is de werkingsduur der wet terug
gebracht tot 1 Januari 1940, terwijl voor
oogen moet worden gehouden, dat, wat er
na dien datum ten aanzien van de herbe
rekening ook moge geschieden, aan de ver
hooging, met name van de militaire pensi
oenen van voor 1920, een blijvend karakter
niet kan worden ontzegd.
De oorspronkelijk geraamde besparing van
f7,3 millioen zal hierdoor worden terugge-
'bracht tot ongeveer 4 millioen.
Na schietpartij wisten de daders
te ontkomen.
In den afgeloopen nacht is een mislukte
poging tot inbraak gedaan in de pastorie te
Spekiholzerheide.
Drie mannen drongen de pastorie binnen
en begaven zich naar de kamer van de
dienstbode, wie zij om de sleutels van de
brandkast verzochten. Het meisje verwees
hen echter naar den pastoor. Hierop begaven
zij zich naar diens slaapkamer. Zij klopten
aan de deur, doch de pastoor deed niet
open, waarop de onverlaten door de deur
schoten. Hierop namen zij de vlucht, zonder
iets van hun gading gevonden te hebben.
Een surveilleerend politieagent had het
schieten gehoord. Hij zette de mannen ach
terna. Deze schoten eenige malen op hun
achtervolger, waarna zij in de duisternis
ontkwamen.
Tot nog toe ontbreekt elk spoor.
EEN COMMUNIQUÉ VAN DR. IR. DYT
EN IR. WIGERSMA.
EEN ANTWOORD OP ONRECHTVAARDIGE
CRITIEK.
Dr. Ir. Dyt en Ir. Wigersma,
waarvan de eerste zooals bekend
met de uitvoering van het plan-
Deterding is belast, zenden ons
een communiqué, met het ver
zoek dit te willen publiceeren.
Waar het hier betreft een verde
diging van een der meest voor
aanstaande Nederlanders tegen
dikwijls zeer onverdiende critiek,
voldoen wij gaarne aan dit ver
zoek.
Naar aanleiding van besprekingen met Dr.
Deterding verklaren Dr. Ir. Dyt en Ir. Wi
gersma in verband met verschillende persbe
richten het volgende:
Aangezien uitsluitend die goederen uit de
markt worden genomen, die een overschot
vormen, hetzij in den vorm van voorraden,
hetzij in den vorm van niet of slechts tegen
onloonende prijzen te verkoopen land
bouwproducten, zullen de aankoopen in Ne
derland onmogelijk voedselnood kunnen ver
oorzaken. Dat ondanks de vele productiebe
perkingen deze overschotten nog bestaan is
in de laatste weken wel duidelijk gebleken.
Dat echter binnen afzienbaren tijd
desniettemin voedselnood en daar
door hooge prijzen kunnen ont
staan is niet onmogelijk. Want door
teeltbeperking en andere crisismaat
regelen, die den boeren een groot
deel van hun bedrijfsvrijheid heb-
's-Gravenhage, 29 Januari. De KNVB
deelt mede, dat alle voetbalwedstrijden voor
Zondag zijn afgelast. Ook NHVB-wedstrij den
zullen niet worden gehouden.
Voor een groot bedrag aan bont
gestolen.
Donderdagavond is ingebroken in de op
slagplaats van het expeditiebedrijf „Ex
presse", gevestigd in de perceelen Driehoek
jes 2 en 2a te Den Haag, Daar hebben zij 2
koffers en een doos met bont ter waarde
van meer dan f 1000 buit gemaakt. Het ge
bouw van het expeditiebedrijf grenst aan
dat van het Haagsche Crisis Comité. Beide
gebouwen maakten vroeger een geheel uit
en zijn verhonden door een deur, welke nu
echter altijd afgesloten is.
De dieven de hoeveelheid meegenomen
goederen duidt op meerdere personen
verschaften zich toegang tot het gebouw
van het Haagsche Crisiscomité via de rij
wielbergplaats. Zij hadden den sleutel van
de deur welke daar toegang toe verleende
In cje kantoren van het grisiscomité hebban
de inbrekers rondgenéiis'd of daar niets te
halen viel en allereerst vormde de brand
kast een onderwerp van hun belangstelling
Zij hebben deZe echter niet kunnen open-
krijgen en daar er verder op het Crisis-
comité niets van waarde te vinden was,
besloten zij in het belendende perceel hun
geluk te beproeven.
Vrij gemakkelijk kwamen zij daar bin
nen door intrapping van de reeds eerder
genoemde deur.
Talrijke voorwerpen van grootere en klei
nere waarde waren in het expeditiemagazijn
opgeslagen, doch de inbrekers waren blijk
baar bang, gesnapt te worden en hebben
haastig ©en en ander, dat hen het kostbaar
ste toescheen, bijeen gepakt en zijn hierme
de op den loop gegaan. Een koffertje met
inbrekerswerktuigen hebben zij zelfs nog
laten staan, daar zij dit van minder waarde
achtten, dan het buitgemaakte bont. Waar
schijnlijk volgens den zelfden weg als waar
heen zij gekomen zijn, zijn de heeren weer
verdwenen, voorloopig althans zonder een
spoor achter te laten.
Toen de eigenaar van de rijwielstelling, óe
heer Elzenaar, 's avonds omstreeks half 12
thuis kwam, zag hij wel dat er iets van
zijn plaats was gezet, doch in de meening
dat er klanten geweest waren, die zelf een
sleutel hebben, besteedde hij daaraanniet de
minste aandacht. Gistermorgen evenwel
vond hij het koffertje dat aan een van zijn
klanten toebehoorde, gevuld met de achter
gelaten inbrekerswerktuigen.
Toen de heer Elzenaar de politie van tien
en ander op de hoogte stelde bleek dat daar
de inbraak al bekend was en dat de politie
al een uitgebreid onderzoek had ingesteld.
In den trein AmsterdamParijs
zoek geraakt.
De correspondent van de N. R. Crt. te Pa
rijs telefoneerde gisterenochtend.
De Matin meldt, dat van mevrouw Louise
Goldman, echtgenoote van een bekqnden
handelaar in edelsteenen te Parijs, in den
trein tusschen Amsterdam en Parijs een va
lies is gestolen, dat voor een waarde van
ongeveer 500.000 francs kostbaarheden be
vatte Zij kan zich niet herinneren of zij het
is kwijt geraakt op Nederlandschen bodem
of op het oogenblik dat zij aan het Noorder
station overhaast haar bagage bijeenzocht.
Wel weet zij, het valies meegenomen te heb-
béh toen zij kort na 't vertrek uit Amster
dam naar den eetwagen ging. Zij zette zich
naast een onbekenden medereiziger .en
plaatste het koffertje tusschen beiden in.
Dit bevatte, behalve gespen in platina, twee
armbanden van platina niet diamanten, 2
diamanten snoeren, twee doekspelden, een
kam met diamanten, 40 Engelschen ponden
enz. Zij weet niet of dit alles door verzeke
ring gedekt wordt; haar man is daarvan al
leen op de hoogte en deze is uitstedig. Van
het oogenblik van het middagmaal af weet
zij niets meer; den volgenden ochtend bij
het aankleeden miste zij het taschje pas.
Blijkbaar is het in den trein weggeraakt,
want instappénd had zij zes pakken bij zich
en zoowel de kruier aan het station hier
als de portier van haar hotel herinneren
zich maar vijf pakjes aangenomen te heb
ben. Van degene, met wie zij in het com
partiment zat heeft zij maar een vage her
innering bewaard.
ERNSTIG ONGELUK TE HAASTRECHT.
Gisterenmiddag omstreeks half een is de
vijf en twintigiarige drogist M. T. H. uit
Haastrecht, toen hij in de Hoogstraat aldaar
fietste, door een vrachtauto aangereden.
Twee wielen gingen over den man heen.
H. is in ernstigen toestand naar het Van
Iterson ziekenhuis te Gouda vervoerd.
Gisterenmiddag om half vier werd in den
Oud-Noordbevelandschen polder bij den z.g,
Noordhoekschen Nol een dijkval geconsta
teerd over een lengte van ongeveer 250 meter.
De grootste inscharing bedroeg ongeveer 100
meter. Hoewel deze val van betrekkelijk groo-
ten omvang is, zal hij van het waterschap
geen groote financieele offers vergen om
dat reeds tientallen jaren de mogelijkheid
van een val op deze plaats werd verwacht
en de noodige maatregelen reeds waren ge
troffen door het leggen van verlengde inlaag-
dijken. Indien de betrokken dijk zou wegval
len, zou slechts een hectare dijkput verloren
gaan. Men verwacht, dat dit nu gebeuren
zal. Voor het onderloopen van de achter den
dijk gelegen z.g. Groote Kuip bestaat niet
het minste gevaar. Heden zal het bestuur
van het waterschap ter plaatse verdere maat
regelen nemen.
Man gedood.
Toen de dertigjarige M. van G. te Lithoyen
gisteravond bezig was zijn laschapparaat
tegen de vorst af te dekken, vloog dit door
nog niet opgehelderde oorzaak met een ge
weldigen slag uiteen.
Van G. werd tegen den grond geslagen en
liep door de in het rond vliegende brokken
zoo ernstige verwondingen op o.m. een sche
delbreuk dat hij op slag dood was. On
middellijk toegeschoten hulp kon niets meer
uitrichten.
Het loodsje, waarin het laschapparaat
stond, is door de ontploffing geheel ver
woest.
DOOR DEN TREIN GEGREPEN
EN GEDOOD
Op het stationsemplacement te Gouda is
gisterenmorgen halfnegen de 51-jarige bank
werker bij het seinwezen der Nederlandsche
spoorwegen, de heer J. Rottier, wonende te
Den Haag, door trein 607, komende uit
Den Haag, gegrepen en op slag gedood.
Het slachtoffer was bezig met het leggen
van wissel klemmen in verband met blok-
revisie. Hij heeft blijkbaar den naderenden
trein niet gehoord. Het ernstig verminkte
lijk naar het ziekenhuis te Gouda ver
voerd. R. laat een vrouw en zes kinderen
achter.
te doen dienen om de werkloosheid
in ons land te verminderen en het
onmisbare economische verkeer tus
schen Nederland en Duitschland te
stimuleeren.
Is men dan vergeten, dat Dr. Deterding
door zijn initiatief en inzicht tienduizen
den Nederlanders aan werk heeft geholpen,
die hij allen ruim heeft bezoldigd en een
rustigen ouden dag heeft bezorgd? Deze
man heeft zijn geld niet verdiend met spe
culaties. Hij heeft 50 jaren hard gewerkt
en aan velen werk en een, behoorlijk be
staan verschaft. Nu hij de leiding van zijn
levenswerk aan anderen heeft toevertrouwd
trekt hij zich niet gemakzuchtig terug,
waartoe hij het volste recht zou hebben,
maar tracht hij, harder werkend dan me
nig 40-jarig man, zijn kapitaal te besteden
tot het brengen van herstel aan een ver
deeld Europa en tot heil van de Christelijke
beschaving. Dat hij daarbij in strijd komt
met hen, die van een andere maatschappe
lijk orde op een geheel verschillende basis
droomen, is begrijpelijk. En evenzeer begrij
pelijk is, dat hem van deze zijde een dik
wijls zeer onrechtvaardige critiek is ten deel
gevallen. Wat hem echter zeer heeft getrof
fen. is, dat hij ook van anderen zijden op
welhaast dezelfde onvriendelijke wijze is
aangevallen. En met hem hebben vele Ne
derlanders zich daarover verwonderd, zoo
als uit de talrijke verontwaardigde brieven
blijkt die hij ontvangen heeft.
Wij willen er nog dit aan toevoegen. Laat
ieder weldenkend Nederlander er toe me
dewerken, om alle niet uit economische be
denkingen voortspruitende, maar enkel en
alleen door haat ingegeven stemmen te smo
ren. Want met het zoeken naar allerlei
minderwaardige motieven voor de daad van
Dr. Deterding schaadt men ons land meer
dan den schenker, ook omdat er veelal een
door politieken haat veroorzaakt tekort aan
besef uit blijkt voor de noodzaak eener sa
menwerking der volkeren.
Tot zoover de heeren Dyt en Wigersma,
ben ontnomen, zal, zoodra de vraag
in binnen- en buitenland door een
verbetering der conjunctuur toe
neemt, hier een op kunstmatige
wijze veroorzaakt tekort zijn ont
staan, waardoor de boer niet of on
voldoende zal kunnen profiteeren van
de verbeterde prijzen. Dat dit een
kunstmatig vermeerderen der werk
loosheid meebrengt, spreekt vanzelf.
Hoe eerder de boer wordt vrijgelaten
in zijn productie en hoe eerder de
crisisambtenaren verdwijnen, hoe
meer kans er is, dat onze werkende
bevolking van de komende hoogere
prijzen zal kunnen profiteeren. Ook
onze minister-president beschouwt
loch, naar reeds herhaaldelijk geble
ken is, de crisismaatregelen als een
kwaad, dat niet duurzaam gehand
haafd kan blijven.
Critiek op Dr. Deterding.
De wijze, waarop de persoon van Dr. De
terding door sommige kringen in het ge
ding is gebracht, noodzaakt ons tot- de vol
gende mededeelingen:
Wij kunnen verklaren, dat Dr. Deterding
nooit, direct noch indirect, eenige politieke
beweging in het binnen- of buitenland gel
delijk heeft gesteund. Alle daarover
r o n dges trooide geruchten zijn
onwaar.
Daarentegen heeft Dr. Deterding millioenen
gegeven voor sociale en liefdadige doelein
den. Daarbij heeft hij er altijd op aangedron
gen van zijn giften niets in de pers te ver
melden. Zoo schonk hij aan de Amsterdam-
sche Maatschappij voor Jongelieden een be
drag van f 400.000 en paste verschillende ma
len bij, .indien deze maatschappij tekorten
had. Voor het Knderziekenhuis te Laren
schonk hij enige tonnen gouds, voor 'het
Straatje van 'Vermeer gaf hij ruim 6 ton uit
en aan onze musea gaf hij schilderijen tot
een waarde, die moeilijk te schatten is. Voor
zijn rekening worden jaarlijks een aantal
burgerscholieren met leeraren uitgezonden
naar Ned. Oost-Indië. Hoeveel Nederlanders
van hem in stilte bijdragen ontvingen voor
belangrijke onderzoekingen, is moeilijk op te
sommen.
Toen in 1915 een Nederlandsch comité de
naar Parijs uitgezonden Nederlandsche am
bulance niet meer kon bekostigen, heeft Dr.
Deterding op verzoek van prof. Treub, die
hem daarvoor te Londen opzocht, gedurende
den geheelen oorlog de tekorten der ambu
lance voor zijn rekening genomen. Dadelijk
na den oorlog heeft Dr. Deterding f 470.000
beschikbaar gesteld voor het planten van
vruchtboomen in Noord-Frankrijk. Voor dit
alles heeft hij van vele zijden dank geoogst.
Desniettemin citeeren sommige bladen een
ons onbekend Fransch blaadje. 1'Ordre, dat
allerlei insinuaties aan het adres van Dr. De
terding bevat. Hier moge herhaald worden,
dat de Duitsche pers op verzoek van Dr. De
terding over zijn geschenk aan de Winter-
hilfe gezwegen heeft.
Ook in Engeland heeft Dr. Deterding op
verzoek van sir Griffith Boscawen en sir
Leslie Scott groote bedragen geschonken
voor landbouwcoöperaties. Sir Leslie Scott
verklaarde later in het Lagerhuis, dat indien
sir Henri's raadgevingen waren opgevolgd,
de resultaten der coöperaties allicht beter ge
weest zouden zijn.
Nu Dr. Deterding eens een poging
doet om de sociale nooden in Duitsch
land te lenigen en daarbij meteen 10
millioen gulden onder de Nederland
sche werkende bevolking brengt,
wordt hij echter plotseling van ze
kere zijden op een zeer onwelwillen
de wijze aangevallen. Vergeten mag
niet worden, dat het voor Dr. Deter
ding veel gemakkelijker zou zijn ge
weest voor 10 millioen gulden 60 mil
lioen spermarken te koopen en deze
aan de Winterhilfe te schenken. Hij
heeft er echter als Nederlander de
voorkeur aan gegeven, zijn gift mede