dagblad voor den helder en hollands noorderkwartier Duitschlands koloniale eischen Begin van te Detroit 7 Opleving van den strijd REIST PER WACO Buiienlandsch Overzicht De januskop van Rusland De betrekkingen tusschen Engeland en Duitschland UITGAVE, N.V. DRUKKERIJ EN UITGEVERIJ V/H C. DE BOER JR.. KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER. TELEFOON 50 EN 412. POSTGIROREKENING 16066 DONDERDAG 4 FEBRUARI 1937 65e JAARG. No. 7917 Hitier wil alle koloniën terug hebben Opnieuw sabotage in Engeland SPANJE AUTOBUSDIENSTEN naar HOORN, EDAM, AMSTERDAM en GEHEEL WEST-FRIESLAND Inlichtingen WACO, Kanaalw.137, Den Helder, tel. 773 De kerkstrijd in Duitschland Roosevelt grijpt in bij autostaking I 2 LDERSCHE COURANT I De Berlijnsche correspondent van Reuter heeft met verscheidene goed ingelichte Duit schers gesproken over de uitlatingen van Hitier in zijn rede van Zaterdag j.1. betref fende de koloniën. De correspondent heeft na deze gesprek ken den indruk gekregen, dat de Duitschers verwachten, dat Hitier niet één kolonie, maar alle vroegere Duitsche kolonies wil ferughebben. In officieele kringen betracht men natuur lijk de noodige reserve aangaande deze kwestie, maar één zegsman verklaarde, dat Hitler's standpunt ongeveer als volgt is: „Hitier," aldus zeide hij, „heeft Zaterdag !n zijn rede de veranwoordelijkheid van Duitschland voor den oorlog van de hand gewezen. Derhalve is het in bezit nemen ,van Duitschland's koloniën na den oorlog door Engeland, Frankrijk, Japan en de Britsche „dominions", een daad van roof. Thans is Duitschland weer sterk genoeg en eischt het de teruggave van hetgeen het land rechtens toekomt." „Natuurlijk zal Duitschland, indien het tot onderhandelen komt, deze kwestie van een realistisch standpunt beschouwen en zal het bereid zijn tot concessies en aanpassing. Maai- de eisoh tot koloniën in zijn geheel, zal de basis vormen, waarop de onderhande lingen kunnen worden gevoerd." Als aan Duitschers wordt gevraagd, welke beweegredenen het zou kunnen aanvoeren om dergelijke onderhandelingen te beginnen, dan antwoorden zij, aldus Reuter, „het ge voel voor rechtvaardigheid in de wereld en de wetenschap, dat de politieke atmosfeer helderder zal worden en dat Duitschland meer geneigd zal zijn om zelfs verder te gaan om de Europeesche problemen uit de wereld te heipen, dan dat het alreeds is gegaan." Een denkbeeld van Claud Russcll. In een ingezonden stuk in de „Times" houdt de vroegere Britsche ambassadeur Claud Russell zich bezig met de koloniale kwestie. Hij zegt daarin, dat de Unie van Zuid-Afrika Zuidwest-Afrika niet wil missen Van een teruggeven van alle vroegere Duit sche koloniën kan dus geen sprake zijn. Het heeft, dan ook geen zin, dat men de Duit schers er van tracht te overtuigen, dat ko loniën den eigenaars geenerlei voordeel brengen. Het doet denken aan den rijke, die zijn armen buurman verzekert, dat rijkdom slechts moeilijkheden veroorzaakt en boven dien laten de Duitschers zich niet overtui gen. Het verdient dus aanbeveling, aldus Russell, het vraagstuk practisch te bezien en te overwegen, op welke wijze Afrikaansch gebied kan worden afgestaan, zoo, dat de eigenaars het minst benadeeld worden en den Duitschen wenschen het meest wordt tegemoetgekomen. Russell werpt het denkbeeld op, dat Engeland een deel van West- Nigerie, met toegang tot de zee en het mandaatsgebied aan de grens der kolonie zou afstaan. Frankrijk zou daaraan een deel van Kameroen van gelijke waarde moeten toevoe gen. België zou een deel van de Kon go, ten zuiden van Kameroen, moe ten afstaan, terwijl Portugal een deel van Angola, met een uitweg naar den mond van de Kongorivier beschikbaar zou moeten stellen. Duitschland zou dan twee koloniën rijker en misschien uitgestrekter zijn dan zijn vroegere bezittingen, in eigendom hebben. Daarmede zou het tevreden kunnen en moe ten zijn. De beteekenis van koloniën voor een land. Kolonel Roosevelt, de zoon van president Teddy, heeft dezer dagen zijn derde lezing gehouden aan de universiteit te Londen hij houdt er in het geheel zes over kolo niale vraagstukken. Ditmaal behandelde Roosevelt het onderwerp: „Handel met de koloniën." In vele gevallen is die handel uitgedraaid op verlies en koloniën als han- Watervliegtuig in brand geraak1. In de haven van Portland is Dinsdagavond een groot watervliegtuig in brand geraakt. Mogelijk betreft het hier een nieuwe daad van sabotage. Uit de Engelsohe bladen blijkt, naar DNB meldt, dat de brand ontstond toen het vlieg tuig, een vliegboot van de koninklijke lucht macht, op het punt stond te vertrekken. Een officier en de uit vier koppen bestaande, be manning sprongen in zee en zwommen naar een meerboei. De commandant bleef in het toestel zitten; hij was ongedeerd. De drenke lingen werden gered door een mannebai- kas; een hunner werd in het hospitaal op genomen wegens de gevolgen van zijn onder dompeling. De brand werd geblusoht met behulp van 'n brandh'uschapparaat. Gelukkig hield de windrichting de vlammen af van do hoom tank, waarin zich een groote hoeveelheid benzine bevond. delsgebied zijn vaak hoogst problematieke voordeelen. Dit geldt b.v. zeer bijzonder voor de koloniën van Italië. Wat er aan zulke koloniën ten koste wordt gelegd, komt er aan handel volstrekt niet uit. Daarbij is in het geheel geen rekening ge houden, wat de oorlogen ter verkrijging van de koloniën hebben gekost Voor Duitschland was het al precies hetzelfde en in veel op zichten ook voor Frankrijk en Japan. Dat het voor Groot-Brittanië veel gunstiger stond was te danken aan den handel met de zelfbesturende gebieden. Maar de eigen lijke Britsche koloniën worden met verlies geëxploiteerd. Koloniën aldus kolonel Roosevelt waren te vergelijken met deco raties of met de letters achter den naam van iemand wat zijn titels aangaat. Kolo niën geven aan een land prestige. Zij zijn als het ware het ljpwijs ervoor dat een volk meerderjarig is geworden. Voorbereidingen voor den aan val op Malaga. Nu het weer in Spanje beter wordt en de zon de doordrenkte aarde droogt, maken de menschen zich op om elkaar weder te be springen en de oorlogsmachinerie weder aan het werk te zetten. Koortsachtig wordt gewerkt aan de voor bereidingen tot een nieuwen aanval in de richting van Malaga. Onlangs waren Fran co's troepen ten Westen daarvan tot stil stand gebracht, maar nu willen zij zich door middel van een gecombineerde actie van leger, vloot en luchtmacht van stad en ha ven meester maken. De oorlogsschepen der opstandelingen „Canarias„Baleares", „Almirante Cervera", „Dato" en de torpedojager 19, zijn te Alge- ciras aangekomen. De twee nieuwe Duit sche pantserkruisers Admiraal Graf Spee en Koeln liggen buiten Algericas voor anker sedert den vorigen nacht. Deze concentratie van Spaansche eenheden in de wateren van Algericas heeft het doel een nieuw offensief voor te bereiden, op Malaga. Het offensief zou tegen het einde van de week geopend worden. Oviedo onder vuur. - bij Britsch slagschip. Bommen Uit Gijon wordt door Havas gemeld, dat de regeeringsartillerie voortgaat de stellingen der nationalisten rondom Oviedo te bombar deren. Gisteren en eergisteren hebben de re- geeringsbatterijen hun vuur gericht op de kathedraal en het gebouw eener verzeke ringsmaatschappij, dat bijna geheel vernield werd. Tevens heeft de regeeringsartillerie het Noorderstation, Camp de los Reyes en de forten der nationalisten onder vuur genomen. Uit Londen wordt gemeld, dat drie kleine bommen, die door drie regeeringsvliegtuigen werden neergeworpen, in de nabijheid van het Britsche slagschip „Royal Oak" zijn neer gekomen. Men gelooft, dat de vliegtuigen de „Royal Oak" voor den Spaanschen kruiser „Canarias" hebben gehouden. De Britsche zaakgelastigde te Valencia heeft instructie gekregen de aandacht op het gebeurde te vestigen en maatregelen te ei schen ter voorkoming van een herhaling er van, De verdedigingsraad van Madrid heeft om twaalf uur gisterenmiddag medegedeeld, dat de nationalisten voortgaan teekenen van activiteit te geven in den sector van Aran- jucz. De stellingen van het regeeringsleger te Cigarral, Mirabel en Algodor waren het doel van verscheidene aanvallen, welke overigens werden afgeslagen. De Spaansche regeering koopt graan. De Spaansche minister van Handel heeft besloten tot invoer van 300.000 ton graan, dat in verschillende landen is gekocht. Te vens is hij voornemens binnenkort zijn goed keuring te hechten aan een decreet, waarbij voor iedere gemeente rantsoeneeringskaar- ten zullen worden uitgegeven. Ieder gezin zal een kaart krijgen. Opnieuw Italianen naar Spanje. De „Times" meldt uit Gibraltar, dat volgens geloofwaardige mededee- lingen Vrijdag jl. wederom een groot aantal Italianen te Cadiz is aange komen. In Engelsche diplomatieke kringen heeft men inmiddels het bericht van dc „Timès" uit Gibraltar, volgons hetwelk Vrijdag te Cadiz nieuwe Italiaansche contingenten zouden zijn ontscheept bevestigd. Men weet echter niet, hoe sterk deze troe pen waren. DE BETREKKINGEN MET DE KOMINTERN. We hebben vroeger al eens gewe zen op de twee-slachtige houding van Rusland in zijn buitenlandsohe politiek. Rusland, diat goede betrek kingen zoekt met de Europeesche staten, dat in Genève een lans breekt voor den vrede en tevens tolereert dat de Komintern, die te Moskou zijn zetel heeft, de grondslag van de burgerlijke staten ondermijnt. Die houding van Rusland is voor de sta ten, die gaarne economische betrekkingen met het land onderhouden, een voortdurende ergernis niet alleen, maar ook een belem mering om een nauwer contact te zoeken. Ook zeifs in betrekking tot andere staten is het een belemmering. In dit verband wij zen we nog even op de rede van Hitier, die te kennen heeft gegeven dat er tusschen Frankrijk en Duitschland practisch geen geschilpunten meer bestaar, als Frankrijk zijn relaties met Rusland maar wilde ver breken. Doch Frankrijk voelt daar weinig voor en heeft dat dezer dagen nog, door den mond van zijn minister van buitenlandsche zaken, bekend gemaakt. Minister Delbos heeft echter ook nog iets andere gezegd, dat aan zijn verklaringen een bepaald accent verleent, schreef het Hbl. gisterenavond. Hij heeft n.1. uitgespro ken, dat de meeningsverschillen tusschen Duitschland en Frankrijk geen betrekking hebben op het nagestreefde doel, maar „uit sluitend op de methode om daartoe te ge raken". Er diende slechts een weg te worden ge vonden „om deze methoden tot elkaar te brengen". Is het, zoo vraagt men, mogelijk, deze methoden tot elkaar te brengen? Zooals de zaken thans staan, wil de Führer Sowjet-Rusland volkomen uit de Europeesche gemeenschap bannen. Hij heeft het uitdrukkelijk beroep van minister Eden om de wereld niet te scheiden in twee ideo logische kampen, afgewezen met de verkla ring, dat het Derde Rijk met het bolsjewis me geen contact wenschte te hebben Frank rijk echter is, evenals andere landen, bereid tot alle pogingen, die kunnen leiden tot ont wapening en toenadering, op de eenige voorwaarde, dat zij zich niet richten tegen wie ook. Dat wil zeggen, dat, zooals de „Temps" het uitdruk, »de democratische landen de internationale samenwerking slechts opvatten met medewerking van al le belanghebbende mogendheden, ongeacht den vorm van haar binnenlandsch regiem". Hier ligt inderdaad de klip, zegt het blad, waarop tot nog toe alle pogingen tot het organiseeren en waarborgen van den Euro- peeschen vrede zijn gestrand. Men kan de vraag stellen: kan de Führer, die zoozeer 't verlangen naar handhaving van den vrede belijdt, dat voor zijn rekening nemen? Men kan met evenveel recht de vraag stellen: kan de Fransche regeering dat voor haar rekening nemen? De belangen, die voor Europa op het spel staan, zijn onme telijk en reiken tot ver in de toekomst. Het is echter niet voldoende, dat, wan neer het beiden partijen inderdaad ernst is met den Europeeschen vrede, zij blijven, volharden bij hun onvruchtbare houding. Zij moeten ook blijk geven van den emsti- gen wil, elkaar te naderen. De „Times" heeft Donderdag j.1. een bruikbare methode aan de hand gedaan, waarop de Führer verzuimd heeft te reageeren. Ook in Enge land ziet men in het Fransch-RussiscH bondgenootschap een klip, waarop de vrede van Europa dreigt te stranden. Eigenlijk al lang; maar men spreekt het thans openlijk uit. Het invloedrijke blad_ geeft in overweging. Sowjet-Rusland te dwingen de Komintern aan banden te leggen. Het blad meent dat voor Rusland de eenige weg is zijn dualistische houding te verlaten of anders buiten de Europeesche statengemeenschap te treden, opdat Eu ropa precies zou weten waar 't aan toe was. Of Rusland dat aandurft? Hitier zal twee hoogwaardig- heidsbekleeders der R.K. Kerk ontvangen. Naar Un. Press uit Berlijn verneemt zal de „Fuehrer" en rijkskanselier, Adolf Hitier, twee lioogwaardigheidsbekleeders der Katho- litke Kerk ontvangen, om d» aan de orde zijnde problemen te bespreken. In dit verband worden genoemd Z. H. Em. kardinaal Faulhaber, aartsbisschop van Munchen of Z. H. Em. kardinaal Schulte, aartsbisschop van Keulen en Z. H. E. mgr. graaf von Preysing, bisschop van Berlijn. De leider der vakvereenigingen, John Lewis, is volgens Un. Press gis terenochtend in Detroit aangekomen, waar hij even later een onderhoud had met Knudsen, den vice-president van de General Motors. Doel van dit gesprek was, een ha- sis te zoeken, waarop onderhandelin gen tot bijlegging van het conflict zouden kunnen worden geopend. Van de zijde der General Motors werd medegedeeld, dat Knudsen zich tot dit on derhoud heeft bereid verklaard, „op wensch van president Roosevelt". Men ziet hierin een aanwijzing, dat de Amerikaansche president toch persoonlijk in het geschil wil interve- nieeren. Gouverneur Murphy woonde het onderhoud bij als bemiddelaar. Naar verluidt, is het Roosevelt's wensch, dat nog een uiterste poging wordt onderno men, om de staking bij te leggen, vóór de militairen ingrijpen en de fabrieken, welke door de stakers zijn bezet, met geweld ont ruimen. In een telegram aan gouverneur Murphy verklaart de leiding van den vakbond der automobielarbeiders, met absolute zekerheid te verwach ten, dat er talrijke dooden zullen val len, indien men ertoe overgaat, de werkplaatsen ipet geweld te ontrui men. Het telegram stelt dan verder Murphy voor die dooden verantwoor delijk. Dc toestand in de stad is nog steeds uiterst gespannen. Voortdurend patrouilleert de na tionale garde door het stakingsgebied. Fabriek no. 2 van de Goodyear Bandenfa brieken is voor onbepaalden tijd gesloten in verband met de jongste onlusten, waarbij twee fabrieksleiders met geweld door de ar beiders uit de werkplaatsen zijn gezet. Aan leiding tot deze handtastelijkheden was een geschil over de kwestie of de vakbondleden, tegen hun verplichtingen in, het werk zou den voortzetten. Door de sluiting der fabriek zijn 4000 ar beiders werkloos. Honderd arbeiders houden zich nog in de werkplaatsen op, waar zij een z.g. staking met gekruiste armen doorvoe ren. De directie der fabrieken heeft den vak bond doen weten, dat geen onderhandelingen zullen worden gevoerd, zoolang de fabriek niet volkomen is ontruimd. In aansluiting op de conferentie, welke gister tusschen den leider der stakers, Le- wis en den vice-president van de General Motors is gehouden, wordt, volgens Un. Press, van toonaangevende zijde verklaard, dat gouverneur Murphy den sheriff te Flint aanwijzing heeft gegeven, met de ontrui ming der fabrieken voorloopig nog te wach ten. Murphy heeft het ministerie van arbeid in Washington ervan in kennis gesteld, dat de conferentie de hoop op een vredelievende bijlegging van het conflict vergroot heeft. Roosevelt heeft voorstellen ge daan. Tegen het beursslot was nog niets naders hekend over de te Detroit ge houden conferentie. Over het alge meen was men, volgens het Hsbl., van meening, dat belangrijke beslis singen te verwachten waren. Roose velt heeft door middel van gouver neur Murphy ingegrepen en een voor stel gedaan. De directie der „General Motors" zou daarbij de „United Automobile Workers" erkennen als de eenige vakverecniging, welke het recht heeft de arbeiders te vertegenwoordigen. Anderzijds zou de „sit-down"-sta- king worden geëindigd. Lewis contra Sloan. Een medewerker van het Hsbl. schrijft: De „sit-down" stakingen bij „General Mo tors", in den grond van de zaak symptomen van politieken en niet van economischen strijd, toonen weer eens duidelijk, hoe sterk in de Vereenigde Staten ieder politiek con flict een persoonlijk cachet krijgt. Bij een staking hier te lande hoort men van partijen spreken. Er wordt bericht over de stakingsleiders, de rijksbemiddelaar en de directie. Zij worden allen van tijd tot tijd met name genoemd, maar treden toch zelden als duidelijk omlijnde figuren uit het strijdgewoel voor het voetlicht der open bare belangstelling. Ginds ziet men geheel het tegendeel. Daar personifieeren de partijen zich on middellijk. Lewis is de stakers, president Sloan is „General Motors", het bemiddelend regeeringsinitiatief zijn Miss Perkins en Frank Murphy, de gouverneur van Michi- gan. Het persoonlijk karakter van een strijd als thans door deze figuren wordt uitge vochten heeft het groote voordeel, dat deze daardoor zeer direct tot het publiek spreekt en een gezonde belangstelling gaande houdt in de zaken, die 's lands belang raken. Het nadeel is gelegen in de mogelijkheid, dat het publiek achter de voorvechters, den wer- kelijken strijd niet meer ziet; dat het wed denschappen afsluit op den afloop van de match Lewis-Sloan en in zijn geestdrift over een raken slag of een goeden zet te eenen- male voorbijziet wat oorzaak en inzet van dit boeiend spel zijn. Echter ook de hoofdrol-spelers zelf loopen het gevaar hun hande lingen slechts in het licht van een persoonlijke overwinning of neder laag te gaan bepalen. Het prestige van Miss Perkins, de minister van arbeid, heeft zeer geleden door haar mislukte bemiddelingspogin gen. Nu heeft gouverneur Murphy zich opnieuw bereid verklaard te trachten Sloan en Lewis te verzoe nen mits „Miss Perkins wil beloven zich er niet meer mee te bemoeien". Is het niet alsof hij, na het mis lukt debuut van een collega, haas tig het tooneel komt opstormen, een en al ijver om te toonen, dat hij en alleen hij dit varken de ooren wassctycn kan Echter ook Lewis kan zich een verlies aan prestige niet permitteeren. Immers mocht hij knock out geslagen uit den ring gedragen worden, dan zou dit voor de door hem opgebouwde beweging wellicht heel wat meer beteekenen, dan de nederlaag van een verslagen leider, die eenvoudig door een betere vervangen wordt. Lewis en zijn beweging zijn één, zijn nederlaag is de nederlaag van zijn beweging! Het is d*n ook voor een groot deel dit karakter vs.r de groote match, dat de te- genstandere nu al een maand op de been houdt in onverzwakten strijdlust Terwijl de vrouwelijke refcree tot nu toe de hardste klappen heeft gekregen. Vragen in het Britsche Lager huis. De rede van Hitier heeft nog eenigen weer klank gevonden in het Engelsche Lagerhuis, waar Eden gisteren verscheidene vragen te beantwoorden had over de betrekkingen van Duitschland en andere landen in het bijzon- d er tot Groot-Brittannië. Arthur Henderson vroeg of er reeds een begin gemaakt was met de algemeene onderhandelingen voor den Europeeschen vrede, welke door de Duitsche regeering 31 Maart 1936 voorge steld waren. Eden zeide, dat Hitier toen geen andere algemeene onderhandelingen had voorgesteld dan een nieuwe veiligheidsovereenkomst voor West-Europa tusschen de Locarno- mogendheden. Hij herinnerde eraan, dat op 6 November de Engelsche regeering een nota had gericht tot de andere regeeringen, die belang hadden bij de onderhandelingen voor een nieuw Locarno. De nota bevatte een vergelijking van de inzichten der vijf regeeringen over punten, welke moesten worden behandeld, voordat een conferentie kon bijeen komen. Op 19 Nov. volgde een tweede nota en een maand later ontvingen de Britsche gezanten te Berlijn, Brussel, Pa rijs en Rome opdracht bij de regeeringen, bij welke zij geaccrediteerd waren, te informee- ren of een spoedig antwoord te wachten was. De Fransche regeering had toen geantwoord, maar van de andere regeeringen was niets vernomen. Henderson vroeg daarop of het niet moge lijk was nogmaals aan te dringen op een antwoord, waarop Eden zeide, dat het zoo wel in het belang van deze landen als .van Engeland is, te antwoorden. Een nationaal-liberaal vroeg of de toestemming van Duitschland zou worden verzocht voor een verdrag, dat de integriteit en souvereiniteit van België en Nederland zou waar borgen. Eden antwoordde dat het vraagstuk van de regeling van de betrekkingen tusschen Duitschland en zijn Westelijke buren door verdra gen een onderdeel is van het nieuwe veiligheidssysteem voor West-Euro pa. Over het aanknoopen van deze besprekingen wordt nog onderhan deld. De liberaal Mander sprak vervolgens over de kwestie van de mandaatgebieden. Hij vroeg of in geen geval het vraagstuk anders zou worden opgelost dan in een algemeene regeling welke inhoudt, dat Duitschland in den Volkenbond terugkeert. Eden herinner de in verband hiermee aan zijn verklarin gen van 27 Juli en wees er vervolgens op, dat deze kwestie niet alleen Engeland be trof. doch ook dc overige mandaatmogend- heden en dat ook de toestemming van de dominions noodig was. Op een vraag nopens de werkzaamheden van de commissie, tot betere verdeeling van de grondstoffen antwoordde de minister dat deze commissie te Genève uitsluitend in oeeonomisch opzicht werkzaam zou zijn en dat de overdracht van grondgebied in geen geval een onderdeel van de besprekingen zal uitmaken.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1937 | | pagina 1