LICHTSCHIP HAAKS:
Het initiatief
van Dn Colijn
Eenzame wachter aan de Hollandsche Kust
Den Helder krijgt zijn
„Boltha 1937"
Wat de radio voor de
lichtschepen beteekent.
Hoe eenzaam het leven
van deze menschen is.
Kettingen die niet meer
breken. Vogels om de lamp
(Van onzen specialen
verslaggever)
De „Haaks", het roode baken in volle zee
De Radio.
Het valt niet te ontkennen, dat de lichtschip
bemanningen een eenzaam leven hebben, of
schoon de omvangrijke arbeid hen tijdens de
wachten weinig gelegenheid laat tot zwaar
moedige filosophieën.
Maar toch is men niet geheel geïsoleerd en
dat dank zij de radio, die met name voor de
lichtschepen een met geen schatten te betalen
uitvinding was. Maar afgezien van het feit, dat
men natuurlijk hierdoor via de bekende
stations op de hoogte blijft van de dingen des
daags, zooals die aan wal geschieden, is het
vooral uit dienst-oogpunt, dat de draadlooze
zijn waarde bewijst.
Men heeft aan boord een eigen korte-
golf-zender en een eigen ontvanger. De
kustwacht te Kijkduin heeft eenzelfde
apparatuur en beide z(jn permanent op
elkander ingesteld.
Verscheidene malen per dag roept de
„Haaks" Kuikduin op voor het geven van
inlichtingen van allerlei aard. Mocht Kijk
duin gestoord zjjn, iets wat slechts zelden
voorkomt, dan geeft men de berichten
door aan de „Brandaris" op Terschelling.
De „Haaks", een ideaal observato
rium.
Zoo worden o.a. per dag niet minder dan
3 i i weerberichten doorgegeven, want men
zal begrijpen, dat een lichtschip tevens een
ideaal meteorologisch observatorium is. En er
wordt gebruik van gemaakt!
Wat den aard der mededeelingen per draad
looze betreft, behalve dat men natuurlijk in
verbinding staat met het centrale punt van
den technischen dienst in Scheveningen, doet
men semafoor-diensten. Voorbijgaande schepen
verzoeken om een loods, schepen geven parti
culiere telegrammen door of boodschappen
voor de kustwacht.
Uit dit alles zal men wel begrijpen wat voor
een zeer belangrijk onderdeel de radio-dienst
op lichtschepen vormt.
10 Man op een schip, dat stilligt in de
Noordzeegolven.
10 Man, die elkander kennen, die weten wat
ze aan elkander hebben.
De geest op de lichtschepen moet goed zijn.
Reeds een leek zal begrijpen, dat het onmoge
lijk is hier samen te wonen, week-in, week-uit,
Jaren lang met een crew, waarvan sommigen
elkander niet kunnen zetten. Het is gelukkig,
dat de geest der manschappen op de Holland
sche schepen goed is. En wij, die dit schrijven
kunnen de verzekering geven, dat het geen
frase is!
Schepen passeeren.
Schepen passeeren. Overdag, in den nacht.
Des nachts leunt de wachtsman over de ree-
ling van het roode schip en hij ziet de mail
booten voorbijgaan. Met de lichten schemerend
uit de patrijspoorten. Soms passeeren ze heel
dicht en kan men het dreunen der machines
hooren.
Schepen, die voorbijgaan in den nacht.
De „Haaks", wij zeiden het reeds, ligt in een
druk-bevaren route. Op Zaterdag en Zondag,
de drukke dagen, komen er soms niet minder
dan 100 schepen langs, voornamelijk Duit-
schers en Skandinaviërs. Een enkele maal ko
men ze zóó dicht langs, dat men elkaar be
schreeuwen kan.
Anker en ketting.
Landrotten denken wel eens, dat lichtsche
pen aan 2 ankers, een vóór en een achter, lig
gen, doch dat is niet het geval.
Deed men dit wel, dan zou bij den eersten
den besten Noord-Wester de schuit het geen
half uur uithouden, doch door water en wind
als een lucifersdoosje weggeslagen worden.
Het ligt vast aan 1 anker, de „Haaks"
aan het z.g. paddestoel-anker, waarom
heen de ketting en het schip zich vrjjeiyk
bewegen kunnen. Het kan geheel als
spil ronddraaien, met als gevolg, dat het
bjj zwaar weer steeds de meest gunstige
positie kiest.
Vroeger was het stooten van het schip aan
de ketting soms niet uit te houden en meer
dan eens braken de zware schakels.
Hierin is thans een groote verbetering ge
komen door de stootveeren, welke zijn aange
bracht op de ketting en die er voor zorgen,
dat de rukken en schokken een groot deel van
hun hevigheid verliezen.
Men zal zich ongetwijfeld nog goed kunnen
herinneren, dat het voor 6, 7 jaar tot de ge
woonte behoorde, dat een, of tweemaal per
winter een lichtschip zijn anker verspeelde en
op drift kwam.
Het is opvallend, dat dit sinds 7 jaar
niet meer voorgekomen is en het is voor
namelijk aan de constructie der kettingen,
dat men dit te danken heeft.
Jaren achtereen heeft men geëxperimen
teerd om te trachten een constructie te
vinden, die tegen de krachten van wind
en zee bestand was en eindelek heeft men
thans succes. Men hoort er niet meer van,
dat de schepen losslaan.
Dat er evenwel van de 105 vaam ont
zaggelijk veel gevergd wordt, dat is iets
wat wij ongetwijfeld niet speciaal behoe
ven te accentueeren.
Wij hebben reeds geschreven, dat de
„Haaks", en uit den aard der zaak ook de
andere schepen, die langs onze kust liggen te
dobberen, ideale weerkundige observatoria
zijn, maar ze zijn meer, en wel waarnemings
posten voor de vogels.
Vogels om 't lichtschip.
Lichtschip-menschen zijn vogelkenners en
hoe zou het ook anders kunnen: in het voor-
en najaar, vooral echter in de maanden Octo-
ber en November, strijken er soms enorme
zwermen vogels over de schepen. Velen komen
uitrusten op dat eigenaardige schip, dat daar
zoo eenzaam en verloren in de Noordzee ligt.
En ze kunnen rusten, want ze worden niet
verstoord.
Ernstiger is het met hen gesteld als de mist
komt opzetten. Dan verliezen vele vogels ieder
oriënteerings-vermogen en hopeloos komen ze
neer op de dekken der schepen. Soms trekt
het licht hen aan, die vreemde schitteringen
over het avondlijk duister gehuld water
1
En soms ook vallen de vogels dood neer op
het roode baken: dat zijn dan vooral strand-
loopers en plevieren, die het zoeken niet op
geven, doch zich doodvliegen.
Mooi weer bjj windkracht 6.
Wij zijn persoonlijk eenigen tjjd aan boord
geweest van de „Haaks" en hoewel het goed
weer was dankten we den hemel weer op een
„gewoon" schip te zijn
Het valt niet mee op de „Haaks". Ook
b(j het mooiste weer Is er toch altijd nog
die regelmatige zeeswell, die het schip
mono toom van bak- naar stuurboord doet
hellen. Het behoeft niet veel te zijn om
den landrot den inhoud van z'n maag te
doen nameten, doch daar niet van!
De menschen zelf hebben er weinig of geen
last meer van. Het moet al heel erg spoken,
de brekers moeten wel tot hun allergrootste
razernij gekomen zijn, willen ze hun „sjekkie"
laten liggen, en smaakt het middag-potje hen
niet. Nee, zelfs tot windkracht 5 en 6, hetgeen
al aardig naar storm begint te loopen, spreekt
de lichtschip - opvarende nog van „mooi
weertje".
De bemanning onderhoud het schip
geheel.
10 Man op de „Haaks" en zij hebben hun
handen vol.
Meer dan vol!
En zonder in details te vervallen geven wij
hier een idee op welke wijze men hier de
dagen doorkomt. Verveling kent men er niet.
Wel iets anders: hard werk. En dat is maar
goed ook.
Er zijn 6 wachten, ieder durende 4 uur,
Respectievelijk de hondenwacht, de dagwacht,
de voor-den-middag-wacht, de na-den-middag-
wacht, de platvoet en tenslotte de eerste
wacht.
Af geien van het omvangrijke vaste
werk, zooals het onderhouden van de mo
toren, de electrische installaties, de wach
ten bij de lampen et cetera, gelieve men
te bedenken, dat het lichtschip geheel
en al onderhouden wordt door het aan
boord zynde personeel. Roestkrabben,
poetsen, schilderen, meniën en tal van an
dere klusjes.
Voorts worden de leerlingen afgericht tot
„volbloed" -lichtschipmenschen, daar zijn de
oefeningen der Marine, die een druk gebruik
maken van de lichtschepen, en daar is voor
velen een niet onbelangrijk deel administratie.
Is het wonder, dat meestal de dagen toch
omsnellen voor men het weet en dat het kalen
derblaadje met het cijfer 30 of 31 er op, toch
nog eerder verschijnt dan men op den eersten
gedacht had!
Luiheid kent men niet. Ook hier leeft een
jongere generatie, die alleen d£n iets kan be
reiken, indien men diverse, niet malsche,
examens heeft afgelegd, zoodat er in de uren,
dat men geen wacht heeft, duchtig gestudeerd
wordt.
Wat er gevraagd wordt.
Ook de veronderstelling, dat men zoo maar
een twee drie voor lichtschip-matroos in de
wieg gelegd is berust op een misverstand. Ook
hier heeft de selectie haar intrede gedaan en
wij kunnen dit niet duidelijker bewijzen dan
enkele punten aan te halen uit de voorwaarden
waaraan men voldoen moet, om in aanmerking
te komen voor het lichtschip.
Hier zijn er een paar:
De sollicitant moet zijn:
goed zeevast,
vrij van water- en hoogtevrees,
schoon en zindelijk op lichaam en klee
ding,
handig en vlug,
beleefd tegen zijn superieuren,
goed in den omgang
goed met een sloep in zee kunnen omgaan,
moet volledige navigatiekennis bezitten,
moet de lichten en vlaggen kennen,
en moet tenslotte aanleg hebben voor het
seinen met morse-teekens.
Punten, waaraan wij geen commentaar
meer behoeven te verbinden.
Belangwekkende beschouwing in
de „Times".
In een hoofdartikel wijdt de „Times" een
uitvoerige beschouwing aan de reis van ko
ning Gustaaf van Zweden en zijn minister
van buitenlandsche zaken, Sandler, door
West-Europa. Het blad schrijft, dat Sandler
de volgende maand naar Engeland zal. ko
men, om het bezoek dh-t Eden indertijd aan
Zweden heeft gebracht te beantwoorden. Men
kan veilig aannemen, dat de vorderingen in
het streven naar nauwer handelsbetrekkin
gen tusschen de staten van de overeenkomst
van Oslo het doel vormen van de besprekin
gen met van Zeeland eh Dr. Colijn.
Het lijkt volgens de „Times" waarschijnlijk,
dat Sandler, gesteund door de besprekingen
te Brussel en in Den Haag, met de Britsche
regeering zich zal onderhouden over de mo
gelijkheid van een gemeenschappelijke po
ging tot het doen opleven van den interna
tionalen handel. Men is in Scandinavië en
de lage landen van meening, dat een onder
linge overeenkomst, hoe gewenscht en nut
tig in psychologisch opzicht ook, slechts be
trekkelijk geringe resultaten kan hebben,
tenzij men zich bij het streven naar slechting
der tolmuren kan verzekeren van de mede
werking van Engeland en liefst ook van die
der Vereenigde Staten.
Er is geen sprake van een tweede wereld
conferentie, die zeer waarschijnlijk meer
kwaad dan goed zou doen, maar de over
tuiging, dat de tijd gunstig is voor een sa
mengaan van alle staten, die groote vrijheid
in de uitwisseling hunner goederen wen-
schen, is zeer verbreid. Deze overtuiging wint
nog veld, sinds de muntovereenkomst tus
schen de Vereenigde Staten, Engeland en
Frankrijk werd gesloten. Men hoopte toen,
dat men snel zou vorderen. En inderdaad
werd er iets gewonnen. Enkele Fransche ta
rieven werden verlaagd, eenige Nederland-
sche contingenten verruimd. Maar wat tot
dusverre is bereikt, is van geen beteekenis
in vergelijking met de resultaten, welke ver
wacht werden op grond van de besprekingen,
in de Economische Commissie van den Vol
kenbond, van October 1936.
De beweging, die zoo hóopvol be
gon, scheen reeds bijna weer gestuit,
toen Dr. Colijn een nieuwen stoot gaf.
De „Times" herinnert dan aan de ver
klaringen door Colijn en Hansson te
genover de pers afgelegd en aan den
grooten indruk, die deze uiteenzet
tingen maakten. De partijen bij de
overeenkomst van Oslo hebben niet
stilgezeten en nieuwe stappen kun
nen verwacht worden na de bespre
kingen tusschen Dr. Colijn, Sandler
en Van Zeeland. De Noorsche regee
ring heeft zich reeds bereid verklaard
een conferentie bijeen te roepen, zoo
dra dit wenschelijk mocht worden ge
acht. Een tastbare overeenkomst,
die de overeenkomst van Oslo vorm
zou geven door de schepping van een
uitgestrekt gebied van lage tarie
ven, zou op zichzelf nuttig zijn als
prikkelend voorbeeld voor de rest van
de wereld.
„Maar aldus vervolgt de „Times"
wat Dr. Colijn en dengenen, die met hem sa
menwerken, voor oogen staat, is niet alleen
bet toepassen van de overeenkomst van Os
lo, doch ook het inleiden van een beweging
tot verlaging der tol-muren over een zoo
groot mogelijk gebied en tot het doen her
leven van den handel tusschen alle staten,
die van goeden wil zijn, een beweging, waar
in de Vereenigde Staten, Frankrijk en Enge
land, een groot aandeel zouden moeten heb
ben.
Er zijn teekenen, die er op wijzen, dat het
oogenbiik gunstig is voor zulk een beweging.
Overal zoeken de staatslieden naar middelen
om den uitvoer te vergrooten, overtuigd als
zij er van zijn dat een binnenlandsch herstel
zonder dat niet veel zal vorderen. En bo
vendien ziet men meer en meer in, dat de
internationale handel niet alleen verkoopen,
maar ook koopen inhoudt. Het blad herinnert
in dit-verband aan de besprekingen van
Runciman in de Vereenigde Staten en zegt,
dat men niet te ongeduldig moet zijn, maar
ook niet mag verslappen. Het is bemoedi
gend, dat de nieuwe pogingen veel meer re
kening met de werkelijkheid houden dan
eenige jaren geleden het geval was. Men er
kent, dat de regeeringen in de eerste plaats
den plicht hebben, de welvaart van de eigen
volken te beschermen, en dat een zekere do
sis economisch nationalisme niet alleen ge
rechtvaardigd, maar ook onvermijdelijk is.
Tarieven en contingenten zullen slechts gelei
delijk verlaagd en verruimd worden, indien
kan worden aangetoond, dat de belangen,
die zij moesten beschermen, beter langs an
deren weg bevorderd kunnen wcfrden. Geen
land zal zijn tolmuren afbreken om den in
ternationalen handel te stimuleeren, als dat
ten koste van zijn binnenlandsche welvaart
zou moeten geschieden. De internationale
handel is geen doel, maar middel tot ver
hooging van den algemeenen standaard der
welvaart.
Haasjeover in het zonnige Californië.
„LENTE IN FEBRUARI".
Reeds eenige maanden geleden werd
door verschillende belanghebbende instan
ties het denkbeeld geopperd in Den Helder
een bolbloemen-tentoonstelling te organisee-
ren en thans is hiertoe inderdaad definitief
besloten.
Deze tentoonstelling zal genaamd zijn!
„Boltha 1937", in verband met de met zoo
veel succes bekroonde expositie van bol-
bloemen, gehouden in 1931, en zal te be
zichtigen zijn in de beide zalen van Musis
Sacrum.
Als tentoonstellingsdagen zijn vastgesteld
18. 19, 20 en 21 Februari.
Na Aalsmeer met zijn „Lente in Januari"
thans dus Den Helder met „Lente in Fe
bruari".
Deze expositie is het resultaat van een
vruchtbare samenwerking tusschen de
kweekers in de omgeving van Den Helder
en de handelaren ter plaatse. Middels de
veiling heeft men dit contact gezocht en
men verwacht dat de „Boltha 1937" gezien
de belangstelling die in Noordhollands
Noordpunt voor dezen tak van industrie
bestaat, ongetwijfeld een succes zal zijn.
Door de kweekers zal hun beste product
ingezonden worden, doch daarnaast zijn het
de Heldersche handelaren, die zorg dragen
voor de algemeene aankleeding der zalen
en tevens voor het bind- en opmaakwerk.
Het is duidelijk dat, gezien de reclame-
waarde van het geheel men zal trachten
het geheel zoo smaakvol mogelijk te doen
zijn.
De voorbereidende maatregelen voor de
Boltha 1937 zijn genomen met de mede
werking van de V.V.V. Helder's Belang.
Het bestuur werd gevormd door de heeren
Klerk (voorzitter), Velthuijs (secretaris) en
Delgorge (penningmeester). Tot eere-leden
werden benoemd burgemeester G. Ritmees
ter van Den Helder en burgemeester G. J,
Lovink, van Anna Paulowna.
ZATERDAG 6 FEBRUARI 1937.
Hilversum I,
VARA-uitzending. 10.00 en 7.30 VPRO.
8.00 Gramofoonplaten.
10.00 Morgenwijding VPRO.
10.20 Gramofoonplaten.
12.001.45 Gramofoonplaten.
2.00 „De psyche van den kermisexploitant",
causerie.
2.20 Gramofoonplaten.
3.15 Schaakpraatje.
3.35 R'damsch Philh. Orkest en solisten.
4.30 Esperanto-Uitzending.
4.50 Vervolg concert.
5.40 Literaire causerie.
6.00 Orgelspel.
6.30 „De Wielewaal" en toespraak.
7.00 „Uit Filmland".
7.30 Bijbelvertellingen.
8.00 Herhaling SOS-Ber.
8.03 Berichten ANP en VARA-Varia.
8.15 „The two Cavelli's".
8.30 Amateurs-halfuurtje.
9.00 De Ramblers.
9.30 Mannenkoor „Excelsior",
10.00 Berichten ANP,
10.05 VARA-Orkest.
11.00 Berichten.
11.0512.00 Gramofoonplaten.
Hilversum II,
KRO-Uitzending. 4.06—5.00 HTRO.
8.00—9.15 en 10.00 Gramofoonpltaen.
11.3012.00 Godsd. halfuur.
12.15 KRO-orkest en Gramofoonplaten.
2.00 Jeugdhalfuur.
2.30 Vervolg KRO-orkest.
3.00 Kinderuur.
4.00 Gramofoonplaten.
4.10 „Levensinzicht", causerie.
4.30 HIRO-post.
4.35 Gramofoonplaten.
4.40 „De spurt naar de eindstreep", causerie.
5.00 Gramofoonplaten.
5.45 De KRO-Nachtegaaltjes.
6.15 Gramofoonplaten.
6.20 Journ. weekoverzicht.
6.45 Gramofoonplaten.
7.00 Berichten.
7.15 Kath. RVU.
7.35 Actueele Aetherflitsen.
8.00 Berichten ANP. Mededeelingen.
8.10 Overpeinzing en gramofoonplaten.
8.30 Gevar. programma.
10.30 Berichten ANP.
10.40 Sportoverzicht.
10.55 De KRO-Boys.
11.2512.00 Gramofoonplaten.
