Handgemeen in België's parlement De activiteit van Ven Hervormingsplan van Van Zeeland DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER De positie der belijdende kerk in Duitschland Zelfvoorziening van Italië De Italiaansche wig in de Kleine Entenfe Scherpe aanval op Kamiel Huysmans Buiienlandsch Overzicht Stalin en het Russische leger UITGAVE: N.V. DRUKKERIJ EN UITGEVERIJ V/H C. DE BOER JR.. KONINGSTRAAT 78. DEN HELDER. TELEFOON 50 EN 412. POSTGIROREKENING 16066 65e JAARG- No. 7921 WOENSDAG 10 FEBRUARI 1937 Burgemeester Max licht gewond Rusland en de Kleine Entente in de internationale politiek Engeland moet de vrij' handel steunen HELDERSCHE COURANT Het is gisteren in de Belgische Kamer tot heftige tooneelen gekomen waarbij vuistslagen en rondsuizen- de inktkokers de argumenten ver vingen. De hervatting van de werkzaamheden van de Kamer, welke sedert Kerstmis met va- eantie was, had, zegt de corr. van de N.R.Crt., gistermiddag plaats in een atmosfeer, die een bewogen vergadering voorspelde, 's Och tends waren de verschillende fracties bijeen gekomen, om haar houding ten aanzien Van de op de agenda voorkomende punten te bepalen. In de vergadering van de katho lieke fractie was het Kamerlid voor Ant werpen, mr. Delwaide door de katholieke Vlamingen gesteund, met kracht opgekomen tegen de jongste handelingen van Kamer president Huysmans, die naar het oordeel van veel katholieke afgevaardigden door zijn reis naar Valencia en Madrid en de toespraken aldaar voor de radio en voor de pers gehouden, de waardigheid van zijn presidentieele functie in opspraak zou heb ben gebracht. Ook zou hij in een verklaring de Belgische bisschoppen en de gewone ka tholieke geloovigen hebben gecompromit teerd. Alleen de Waalsche katholieke afge vaardigde, mr. Bodart, ging niet acÓ?ord met het voorstel van mr. Delwaide om in de openbare vergadering van de Kamer tegen de houding van den socialistischen president te protesteeren. Intusschen waren ook de rexisten bijeen gekomen, welke bijeenkomst door den lei der van deze partij, Leon Degrelle, werd bij gewoond. De Vlaamsche Nationalisten ver gaderden eveneens en besloten bij den aan vang van de Kamerbijeenkomst een verzoek om interpellatie van den president omtrent zijn Spaansche reis in te dienen. De com munisten van hun kant besloten toen den Socialistischen Kamervoorzitter onvoorwaar delijk te steunen. Alles wees er op, dat de Kamervergade ring vermoedelijk niet zonder ernstige in cidenten zou voorbijgaan. Blijkbaar werd ook .van de zijde'van het publiek hetzelfde ver wacht, want toen om twee uur de heer Huysmans het voorzittersgestoelte beklom, was de Kamer zoo goed als voltallig en wa ren alle tribunes tot de laatste plaats bezet. President Huysmans deelde mee, dat twee voorstellen waren ingekomen. Het eerste, uitgaande van de communistische groep, was een verzoek om in beschuldigingstel ling op grond van de conclusies van de commissie-Servais van de oud-ministers Tbeunis, Gutt en Charles. Het tweede, ko mende van de Vlaamsche nationalisten o.n de rexisten. waarbij van den Kamervoorzit ter wordt verlangd, dat hij uitleg zal ver- Strekken over zijn acitiviteit in Spanje, lokte veel tumult uit. De_ heer Huysmans verklaarde, dat hij evenmin als de vice- voorzitters van de Kamer, geenszins van zijn werkzaamheden buiten het parlement rekenschap behoeft te geven. Aan een debat wenschte hij zich echter niet te onttrekken. Daarom stelde hij voor deze kwestie bij de behandeling van de begrooting van buiten- landsche zaken of van een der aangekon digde interpellaties over het geval de Borch- grave te bespreken. De leider van de rexistische fractie, de heer Dave, meende echter met dit voorstel geen genoegen te kunnen nemen en drong aan op onmiddellijke bespreking. Hij werd voortdurend door de socialisten luidruchtig en spottend geïnterrumpeerd. Het tumult was intusschen aangegroeid. De Kamerpresident antwoordde: de heer Daye overdrijft. Ik zal verplicht zijn hem het woord te ontnemen. De socialisten juich ten instemmend toe, waarop de leider van de Vlaamsch-nationale fractie, mr. Borgi- non, een beroep deed op het reglement en op den sportieven geest van den voorzitter. Maar het kruisvuur der interruptie van rexisten, liberalen en Vlaamsche nationa listen nam spoedig weer in hevigheid toe. De Waalsche socialist Hubin beschuldigde de rexisten van obstructie en van dictatoriale neigingen, Weldra stond de geheele Kamer overeind. De socialisten, de communisten en een paar liberalen juichten demonstra tief den president toe. De rexisten en de Vlaamsche nationalisten jouwden zooveel zij konden en riepen: „Ontslag, ontslag. Hubin, naar de Vlaamsche nationalisten en de rexisten wijzende, schreeuwde: „Weg met de moffen!" Het lawaai was oorverdoovend. Huim een kwartier lang bleven rexisten, laam- sche nationalisten „ontslag, ontslag roe pen. Toen zij geen adem meer hadden, ver leende de president het woord aan ocn communist Berlemont voor de bespreking van de begrooting van P.T.T. De commu nist nam het woord, maar tengevolge van het tumult kon niemand hem verstaan. De vechtpartij. De Vlaamsche nationalist mr. Tolle naars en de rexist Legros verlieten hun banken in de richting van het voorzittersgestoelte. Waarschijnlijk dachten de socialisten, dat de Vlaamsche nationalisten en de rexisten het plan hadden den voor zitter te lijf te gaan. Verscheidene socialisten liepen op hun beurt naar het midden van de zaal; andere Vlaamsche nationalisten en rexisten kwamen naar beneden en plotseling ontstond een verwoed handgemeen. De socialist dr. Marteaux, deelde links en rechts vuistslagen uit. De Vlaamsche nationalist mr. Leuridan liet zich niet onbetuigd. Dr. Mar teaux sloeg den Vlaamschen natio nalist Lambrechts tegen den grond, mr. Lambrechts bracht hem met den voet een schop in de maagstreek toe. De socialist Eekeiers en de rexist Duisburgh vochten als echte bokskampioenen. De communisti sche afgevaardigde, mevr. Adere, had een telefoontoestel van de bank van minister Bovesse weggenomen en sloeg er een van de Vlaamsche nationalisten mee op het hoofd. Ook minister Medlot werd in de vecht partij betrokken. Talrijke exempla ren van het Kamerreglement snor den door de lucht. Een van de boe ken kwam op het hoofd van den Brusselschen burgemeester Max te recht. Dassen, boorden en hemden werden gescheurd. De Vlaamsch- nationalistische afgevaardigde de Backer, was ineengezakt en werd door den socialist mr. Matihieu weg gedragen. Hij kwam echter spoedig weer bij. De voorzitter had inmiddels de vergade ring geschorst en deed de tribunes ontrui men. Op de publieke tribune hadden eenige personen: „Leve rex" geroepen, wat even eens tot een begin van een vechtpartij aan leiding had gegeven. De zaalwachters en de soldaten van de wacht maakten er spoedig een einde aan. Na een half uur kon de vergadering wor den hervat. Op voorstel van den heer Max (lib.) werd overeengekomen Woensdag met de algemeene beschouwingen over de be grooting van buitenlandsche zaken een be gin te maken. Dit werd na eenig gekibbel ten slotte aangenomen. Burgemeester Max in het gelaat getroffen. De Libre Belgigue meldt nog, dat Max, de burgemeester van Brussel en de minister van openbare werken tijdens de kloppartij, welke zich gistermiddag in de Kamer heeft voorgedaan door vuistslagen in het gezicht licht werden gewond. Het Duitsche Nieuwsbureau meldt, dat de onderhandelingen, die door bemiddeling der Luthersche lands'bisschoppen gevoerd zijn, door vooraanstaande leden der rijks kerkcommissie en bestuurders der Belij dende Kerk, geen resultaat hebben gehad, hetgeien te wijten is aan de houding der belijdende kerk. In een verslag aan de hoogste autoriteiten der Duitsche Evangelische Kerk komt de voorzitter der Rijkskerkcommissie, Zoell- ner, tot de slotsom, dat de door de Belij dende Kerk geëischte geloofsverklaring in strijd is met het wezen der Evangelische Kerk, omdat die geen gekanoniseerde waar heid en geen onfeilbaar gezag in dogmati- tische vraagstukken kent. De Kerkcommis- sie steunt bij de vaststelling van haar standpunt op Heilige Schrift en belijdenis. Nieuwe fabriek voor vervaardiging van gelatine. Binnenkort zal te Turijn een nieuwe, zeer moderne fabriek voor de fabricatie van gelatine voor voeding- en geneeskun dige doeleinden worden geopend. Deze fabriek heeft een capaciteit, waar door zij aan alle binnenlandsche aanvragen kan voldoen en nog een uitvoer toelaat. Deze nieuwe fabriek komt bij de reeds bestaande, welke.werd opgericht tijdens de sancties en welke duizend quintalen ge latine per jaar levert. Italië importeerde in 1935 voor een waar de van 2.2 millioen lire aan gelatine en zou haar verhouding thans voor een waarde van 3Vé millioen van het buitenland moe ten betrekken. WIJZIGING IN DE BELGISCHE REGEERING OP KOMST. Bij een lunch hem aangeboden door de oud-studenten van de faculteit der rechtsge leerdheid aan de katholieke universiteit te Leuven, heeft minister-president van Zee land, naar de Corr. van de N. R. Crt. meldt, een rede gehouden over den binnenlandschen toestand. De premier zeide, dat België thans de zwaarste crisisperiode achter den rug heeft. Dit beteekent geenszins dat de moei lijkheden van oeconomischen aard geheel overwonnen zouden zijn; deze moeilijkheden nemen een nieuw aspect aan of maken voor andere plaats. De toestand is nu echter zóó, dat de grondslagen gelegd zijn van het nieu we gebouw waarvan wij het plan in het hoofd hebben. Dit zal ruimte bieden voor een grooter en schooner België. Voorts verklaarde de heer Van Zeeland nog dat binnenkort aan een voorstel tot her vorming van de bestaande staatsinstellingen zal kunnen worden gedacht. Hij geeft toe dat de verwezenlijking van deze hervorming, door een regeering, steunende op drie po litieke partijen, met zekere moeilijkheden Onder dit hoofd heeft de Tsjechoslowaak- sche gezant te Boekarest, Sjeba, een boek geschreven, dat heel wat stof heeft op doen waaien en de laatste dagen in Roemenië tot een heftige critiek aanleiding heeft ge geven. Waar het vraagstuk van Europeesche befeekenis is, vraagt het ook onze aandacht Wij vonden in de N.R.Crt. van gisteren een beschouwing aan het probleem van de klei ne Entente gewijd, naar aanleiding van dit boek van Sjeba, waaraan wij hieronder een en ander ontleenen. In de Midden Europeesche landen voelt men zich vrijwel algemeen door Rusland als door een commu nistisch gevaar bedreigd Alleen Tsje choslowakije neemt in dit opzicht een afzonderlijke positie in. Het bondgenootschap, dat dit land met Rusland heeft, is zeer bekend geworden door dc Duitsche agitatie. Maar niet alleen Duitschland heeft daarbij belang; meer nog is dit het geval met de andere, Oostelijker gelegen, nabuurstaten van Tsjechoslowakije Polen en Roemenië. Want het merkwaar digst in het bondgenootschap met Rusland is, dat hoewel Tsjechoslowakije van die zijde militairen steun verwacht, in geval van een Duitschen aanval, dat land niet aan Rusland grenst. Zoodat, behoudens dan de steun, waarvoor aanvoer door de lucht mogelijk is, de steunverleening ge paard zal moeten gaan met troepenstrans- porten door andere landen, hetzij door Polen, hetzij door Roemenië. En in geen van beide landen voelt men er op het oogenblik veel voor, een dergelijken door tocht te verleenen. Deze kwestie werd actueel en kwam buiten den kring der di plomaten, nu Sjeba in zijn boek de gedachte van een gemeenschap pelijke grens tusschen Tsjechoslo wakije en Rusland behandelde. Weliswaar niet als gedachte van zichzelf maar handige buitenlandsche agitatie wist daarvan een dankbaar gebruik te maken. Men voelt in Roemenië de geva ren, welke het Russische bondgenootschap met Tsjechoslowakije voor het land in houdt. De Roemenen zijn er te zeer van overtuigd dat wanneer zij de Russen op hun grondgebied toe laten, die het niet weer zoo gemak kelijk zullen verlaten, temeer, waar bepaalde thans in Roemeensche handen zijnde gebieden nog altijd betwist worden. Men vraagt zich af, of nu juist een boek van Sjeba noodig was, om op deze ver uiteenloopende belangencomplexen en op de daaruit voor samenwerking voort vloeiende gevaren te wijzen. Dat was stel lig niet het geval. Maar wat Sjeba's boek wel deed, was, dat het breede lagen van het Roemeensche volk deed begrijpen, dat de te Bratislava genomen conclusies be treffende de landen der Kleine Entente, in wezen en op den duur haar ontbinding met zich zouden brengen. Immers op de conferentie der Kleine Entente te Bratislava heeft de tegenstelling van belangen tus schen de verschillende landen ge leid tot een afbakening van het werkterrein der Kleine Entente. Men kwam toen overeen, dat een ge meenschappelijke politiek gevoerd zou worden in kwesties van gemeen schappelijk belang, terwijl ieder vrij zou zijn in zaken, waar men uiteen loopende belangen had en boven dien ieder ook vrij was in de toena dering tot andere landen. Hierdoor was het mogelijk, dat Tsjecho slowakije zijn band met Rusland kon be houden. Zuid-Slavië die met Duitschland en Roemenië desgewenscht een eigen ori ënteering kon zoeken. Deze zeer elasti sche band was noodig, omdat het aantal kwesties waren, waarin tusschen deze lan den overeenstemming bestond, nu niet zoo heel groot was. Daarenboven waren dit soort kwesties nog vrijwel uitsluitend ne gatief, te weten de oppositie tegen de res tauratie der Habsburgers en die tegen het revisionisme van Hongarije. VAN ZEELAND. gepaard zal gaan, wat echter nog geen re den is om aan het succes van deze poging te wanhopen. Naar in goed ingelichte kringen wordt ver wacht, zal minister-president Van Zeeland waarschijnlijk tot April of Mei wachten al vorens zijn hervormingsplan nader bekend te maken. Hij blijkt eerst nog, na de goed keuring van de begrootingen der verschillen de departementen, tot een grondige wijziging in de samenstelling van het huidige kabinet te willen overgaan. BEZORGDHEID IN PRAAG EN BOEKAREST. Men ziet in diplomatieke kringen te Praag en Boekarest met bezorgd heid de goede verstandhouding toe nemen tusschen Italië en Hongarije eeuerzijds en het derde lid der Klei ne Entente, Joego-Slavië, anderzijds. Voor deze bezorgdheid is goede aanleiding, nu Zuid-Slavië een verdrag van eeuwigdu rende vriendschap heeft gesloten met den erfvijand van Roemenië, Bulgarije, terwijl ook een dergelijk verdrag met Hongarije op stapel schijnt te staan. Men ziet achter deze ontwikkeling de hand van Italië, dat een wig tracht te drijven tus schen de leden der Kleine Entente om te gemakkelijker straks voor de Hongaarsche vriend concessies van Roemenië en Tsjecho slowakije af te dwingen, bij welke manoeu vre ook de Duitsche vriend nog wel een graantje zal willen meepikken. Daar komt nu nog bij, dat liet boek van den Tsjechische gezant in Roemenië de eenheid in de Kleine Entente nog meer helpt verstoren en ook een verwijdering tusschen Praag en Boekarest in de hand werkt. De debatten naar aanleiding van het boek van den Tsjechischen gezant Sjeba, hebben, naar Havas meldt, in den Roemeenschen Senaat aanleiding gegeven tot beschouwin gen van de buitenlandsche betrekkingen van Roemenië in het algemeen, en in het bijzonder van die tot Zuid-Slavië. Dc pu blieke opinie is verontrust door dc geruchten dat er, behalve een verdrag tusschen Zuid- Slavië en Bulgarije, ook een verdrag tus schen Zuid-Slavië en Hongarije tot stand zou zijn gekomen. Al worden ook de geruch ten omtrent dit laatste verdrag tegengespro ken, zoo blijven er toch genoeg redenen tot ongerustheid over, met name de actie die door een buitenlandsche mogendheid tegen Tsjechoslowakije wordt gevoerd, en die dit land onder verdenking van communisme tracht te brengen. De ontevredenheid over de diplomatieke activiteit van Zuid-Slavië komt duidelijk tot uiting in de woorden van den vroegeren premier Iorga: „Wij moeten ons zelf ver dedigen, wanneer onze bondgenooten ons in den steek laten". In regeeringskringen verzet men zich tegen dergelijke „betreurenswaardige uitlatingen" en verzekert men tegenover de oppositie en de persoonlijke tegenstanders van Anto- nescu, dat de politiek, zooals Titulescu die heeft gevoerd, ongewijzigd zal worden voort gezet De democratische bladen zijn van mee ning, dat zij, die op het oogenblik de bui tenlandsche politiek van Roemenië willen wijzigen, allereerst beoogen, de Kleine Enten te te vernietigen. Van oneenigheid Is geen sprake. De geruchten over oneenigheid tusschen Stalin en het leger worden door den woord voerder der Russische regeering tegengespro ken. Hij noemt ze belachelijk en schrijft ze toe aan de Duitsch anti-Russische cam pagne. De actie van Trotski. Hij spreekt per telefoon een vergadering toe in New York. De New Yorksche politie heeft strenge voorzorgsmaatregelen genomen om de orde te handhaven bij een vergadering, tijdens welke een redevoering van Trotski telefo nisch ten gehoore zal worden gebracht. De rede werd gisterenavond om negen uur uit gesproken. Omvangrijke politietroepen wer den in reserve gehouden, gereed om in de buurt van het hippodroom, waar de verga dering bijeenkwam, tusschen beide te ko men wanneer dit noodig mocht zijn. Een nieuw dreigement van de Mexicaansche communisten. De Mexicaansche communisten hebben naar aanleiding van een voorstel van een aantal studenten om Trotski een leerstoel te geven in de geschiedenis van de Russische revolutie en van het moderne Rusland hun dreigement herhaald, dat zij zich uit alle macht zouden verzetten tegen iedere open bare gebeurtenis, waaraan Trotski zou deel nemen. Het voorstel is nog niet door een univer siteitsraad besproken. Hij brengt den Koning opnieuw den Hitlergroet. De Duitsche ambassadeur von Rib- bentrop zal morgenmiddag op het Foreign Office door Lord Halifax worden ontvangen. In politieke kringen te Berlijn wordt mop gen de hoofdaandacht gericht op de tegen morgen verwachte ontmoeting tusschen yon Ribbentrop en lord Halifax. Minister Runciman over de Os lo-conventie. In het Engelsche Lagerhuis is er door een der parlementsleden op aangedrongen, dat Engeland met de Oslo-staten zou gaan samenwerken in het belang van een vrij- eren handel. In antwoord hierop verklaar de de Engelsche minister van Handel, Runciman, dat hij niet goed begreep, aan welke soort handelsbetrekkingen men hier dacht. Want de Oslo-conventie voorzag z. i. op zichzelf niet in een grootere vrijheid bij de uitwisseling van handelswaren tus schen de betreffende staten. De houding van de Engelsche regeering, die inderdaad naar een vrijer internationaal handelsver keer streeft, was indertijd reeds uiteenge zet door minister Neville Chamberlain. Een andere vraag beantwoordend, zeide Runciman het voor het oogenblik niet noodig te achten, dat Groot-Brittannië ver tegenwoordigd is op de aanstaande Oslo conferentie te Den Haag. Al zal von Ribbentrop naar reeds verluid de, geen gedetailleerde voorstellen doen voor de teruggave van Duitsche koloniën, zoo ge looft men toch in wel-ingelichte kringen, dat de koloniale kwestie principieel bespro ken zal worden, in overeenstemming met an dere Duitsche voorstellen inzake verbete ring der Europeesche betrekkingen. Volgens de meening van politieke waar nemers te Berlijn, zal von Ribbentrop op Hitler's nieuw vredesaanbod (30 Jan.) wij zen, dat de mogelijkheid opent voor een nieuw Westelijk pact, voor het geval, dat de koloniale kwestie een bevredigende op lossing vindt. Men is het er over eens, dat slechts lang zaamaan vorderingen gemaakt, kunnen worden en dat het er dus vooral op aan komt, een algemeene sfeer van goeden wil t£ scheppen en niet dadelijk op definitieve concessies aan te dringen. De Hitlergroet. Sommige personen, die tegenwoordig wa ren bij de „Levee" van den Koning, deelden mede, dat de Duitsche ambassadeur von Rib bentrop en de overige leden van de Duit sche ambassade, die hem vergezelden, den koning groetten door den rechterarm op te heffen met de palm van de hand in de rich ting van den vorst. In verband hiermede herinnert men er aan, dat von Ribbentrop, bij het overhandigen van de geloofsbrieven den Koning op ge lijke wijze heeft gegroet, hetgeen toen werd gecritiseerd door het grootste deel van de pers als in tegenstelling met de eiquette van het Hof van Sint James. -tx

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1937 | | pagina 1