Overeenstemming
bij General Motors
Mislukt Blutns
experiment?
DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Defensieteening van
Engeland
Sterke prijsstijging
in Frankrijk
Maximumbedrag
400 millioen pond
Een oorlog tusschen Japan
en Rusland op komst 1
De stekers ontruimen de
fabrieken
Buitenlandsch
Overzicht
UITGAVE, N.V. DRUKKERIJ EN UITGEVERIJ V/H C. DE BOER JR.. KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER. TELEFOON 50 EN 412. POSTGIROREKENING 16066
V R IJ D A G
12 FEBRUARI 1937
65e JAARG. No. 7924
Scherpe reactie ter beurze
verwacht
Uurloonen worden met
5 cent verhoogd
Fiasco van de Fransche
devaluatie
Eerste vergadering van de
Palestina commissie
De gevaren, welke de
Oslogedachte bedreigen
HELDERSCHE COURANT
Neville Chamberlain heeft, naar
Reuter seint, in het Lagerhuis aan
gekondigd, dat binnenkort een de
fensie-leening zal worden uitgege
ven.
De regeering stelt zich voor, reeds
thans een wetsontwerp in te dienen,
waardoor zij gemachtigd wordt, zich
kapitaal te verschaffen, of alle be-
grootingsoverschotten aan te wen
den voor verdedigings-doeleinden
binnen een zekere periode.
Jaarlijks zal op de begrooting voor
defensie een bedrag worden gere
serveerd voor den rentedienst op de
nieuwe leening en ook na afloop
van deze periode ter terugbetaling
der leening binnen dertig jaren.
De leening zal het bedrag van 00 millioen
pond niet te boven gaan. De periode, waar
voor zij zal dienen, zal niet langer dan vijf
jaren zijn.
In antwoord op vragen van majoor Attlee
verklaarde Neville Chamberlain, dat de uit
gaven voor de verdedigingsdoeleinden der
mate toenemen, dat zij het onmogelijk ma
ken er uit de gewone inkomsten in te voor
zien.
Heffingen op het kapitaal niet
uitgesloten.
Voor zoover de gewone inkomsten niet
toereikend zullen zijn en heffingen op het
kapitaal noodig zullen blijken, aldus Cham
berlain, is het noodig het lagerhuis te ver
zoeken daartoe de statutaire machtsbevoegd
heid te geven, vooraleer de defensiecredie-
ten kunnen worden opgenomen. Buigzaam
heid en aanpassing aan de zich steeds wij
zigende omstandigheden moeten de kern
van ons program vormen.
De financieele resolutie, welke n-oodig is,
zal vergezeld gaan van een witboek dat
binnenkort zal worden uitgegeven.
Het wetsontwerp in kwestie zal niet uit
zichzelf de departementen der landsverde
diging machtigen eenig geld uit te geven.
Het was nimmer belangrijker dan onder
de omstandigheden, waaronder wij verkee-
ren, dat controle op de uitgaven door kamer
en rekenkamer gehandhaafd blijft.
Alle uitgaven voor de verdediging, hetzij
de buitengewone, zullen ook voortaan aan
de kamer worden voorgelegd in den vorm
van begrootingen en zij zullen door het
parlement worden gesanctioneerd.
Geen enkel bedrag, dat op het kapitaal
zal worden geheven of uit de begrootings-
overschotten zal worden verkregen, zal zon
der voorkennis van 't parlement en zonder
zijn voorafgaande toestemming kunnen wor
den aangewend.
In het witboek dat het ministerie van fi
nanciën publiceert, wordt verklaard, dat 't
financieele ontwerp, waarbij de regeering
Sombere voorspelling van maar
schalk Bluecher.
In een artikel, waarin hij den slag bij
Wolotsjalesk van 1922 herdenkt, schrijft
maarschalk Bluecher, de commandant der
MAARSCHALK BLUECHER.
roode troepen in het Verre Oosten, dat vol
gens officieele documenten uit de hoogste
militaire kringen in Japan zeer binnenkort
een oorlog tusschen Sovjet-Rusland en Ja
pan zal uitbreken.
NEVILLE CHAMBERLAIN.
zal worden gemachtigd, in het geheel 400
millioen pond te leenen, de regeering even
eens zal machtigen tijdens de periode der
leening, d.i. vijf jaar, elk overschot op de
begrooting voor de departementen der
landsverdediging ter vermindering dezer
schuld aan te wenden.
De rente op het bedrag der verstrekte
leening zal drie procent beloopen. De rente
zal op de begrooting voor de landsverdedi
ging worden verantwoord.
Bij het opnemen der leening zal rekening
worden gehouden met de situatie op de
geldmarkt.
De leeningen zullen niet dienen om de
gewone jaarlijksche begrooting voor de
landsverdediging te verminderen.
Pessimisme ter beurze.'
De beurs was gisteren al bijna afgeloopen,
toen de mededeeling omtrent de groote
Britsche defensieteening bekend werd.
Men verwacht echter vandaag een groote
druk op de Britsche staatsfondsen.
In deskundige kringen ziet men met groo
te bezorgdheid het koersverloop tegemoet,
waarhij nog komt, dat men zich afvraagt,
hoe de regeering onder deze omstandighe
den haar goedkoop-geld-politiek wil voort
zetten. Men ziet slechts een uitkomst in
een groote credietexpansie, welke echter het
gevaar voor inflatie met zich zou mede
brengen.
NEDERLANDSCHE OORLOGSSCHEPEN
OP REIS.
Hr. Ms. „De Ruyter" is 10 Februari Jebel
Teir gepasseerd. Aan boord is alles wel.
Dienzelfden dag is Hr. Ms. „Hertog Hen
drik", van Istanboel vertrokken.
Hr. Ms. „O. 16" is 10 Februari van Ber
muda naar Washington vertrokken.
De staking in de automobiel-in
dustrie is gisteren geëindigd. De
werkgevers en werknemers bij Ge
neral Motors zijn tot overeenstem
ming gekomen.
Het accoord, waardoor een einde
wordt gemaakt aan de staking, wel
ke in totaal drie en veertig dagen
heeft geduurd, is gisterenmorgen
meteen onderteekend.
Het bevat volgens Un. Press o.a. de bepa
ling, dat de uurloonen in alle fabrieken van
de General Motors met vijf cents, d.i. met
ongeveer zes procent, zullen worden ver
hoogd met ingang van 15 Februari a.s.
Naar de General Motors mededeelen, wordt
het totale aan loonen uit te keeren bedrag
hierdoor per jaar met vijf en twintig milli
oen dollar verhoogd.
De dagelijksche loonderving tijdens de
stakingsperiode bedroeg 882.000 d-ollar. De
Gen. Motors weigerden ook maar bij bena
dering het verlies aan te geven, dat zij ten
gevolge van de staking hebben geleden. Van
particuliere zijde evenwel schat men, dat de
productie van het concern sinds 1 Januari
250300.00 eenheden geringer was dan in
normale tijden.
Detectives werkten in de be
drijven.
Intusschen heerscht er nog eenige verbit
tering over het feit, dat de General Motors
blijkbaar gebruik gemaakt hebben van de
tectives, om de stemming onder de arbeiders
te peilen. Het concern zou namelijk het de-
tectiven-bureau Pinkerton belast hebben
met de taak, vast te stellen, wie bij de voor
bereiding en de uitvoering van de staking
betrokken waren.
Zes leidende persoonlijkheden van de Ge
neral Motors werden gisteren in verband
hiermede door de senaatscommissie voor
De minister van economie, Spinas-
se, heeft, volgens Havas, aan het
jaarlijksche banket van de impor
teurs en exporteurs, een redevoering
uitgesproken, waarin hij o.a. ver
klaarde:
„Wanneer een prijsstijging zich
zou voordoen sneller dan de stij
ging der inkomsten, zou het experi
ment, dat wij thans doen, op een
mislukking uitloopen.
Tot dusverre heb ik belangrijke re
sultaten kunnen verkrijgen door
overreding maar het is mogelijk, dat,
wanneer dat niet voldoende mocht
zijn, ik er weldra toe zou komen
het parlement bevoegdheden te vra
gen, die mij in staat zouden stellen,
een doeltreffenden invloed uit te
oefenen op de prijsstijging en sanc
ties te verzoeken tegen die prijsstij
gingen, welke ongerechtvaardigd
zouden zijn."
In dit verband is het van belang dat te
Parijs harnekkige geruchten de ronde doen
dat de heer Labeyrie als gouverneur van
de Bank van Frankrijk zal worden ver
vangen.
Herhaaldelijk, zegt de fin. medewerker
van de N.R.Crt., en op verschillende plaat
sen hebben wij in ons blad melding gemaak'
van de voortdurende kapitaalvlucht uit
Frankrijk, en daarbij er op gewezen dat
daarentegen de dagen, waarop het Fransche
valuta-egalisatiefonds repatrieering van ka
pitaal kon constateeren zeer zeldzaam zijn
geweest. Ondanks de strenge bepalingen op
het inleveren van opgepot goud, in de munt
wet 1936 vervat, is uit het binnenland wei
nig goud door de circulatiebank ingeza
meld. Het voor andere landen na de deva-
LEON BLUM.
luatie van het betaalmiddel op normale wij
ze ingetreden verschijnsel van terugvloeiing
van goud is hier ten eenenmale uitgeble
ven. Dat dit een van de redenen geweest is
van het fiasco der Fransche devaluatie
wordt thans ook in officieele kringen wel
ingezien.
De pers heeft voortdurend de redenen dier
mislukkingen in het licht gesteld, die in
twee groepen kunnen worden gerangschikt:
wantrouwen tegen het regeeringsbeleid en
technische fouten.
Reeds van den aanvang af hebben wij er
op gewezen, dat de gedwongen inlevering
van goud niet tot den wereldprijs, maar
tot de pariteit van vóór de devaluatie, een
ernstige fout is geweest. Slechts weinige
hamsteraars hebben zich door de afgekon
digde dwangmaatregelen tot inlevering van
goud laten bewegen. Zij hadden trouwens
desgewenscht de mogelijkheid om hun me
taal, wellicht niet tot den wereldprijs. maar
althans tot betere voorwaarden dan die der
regeering op de z.g. „zwarte markt" te ver-
koopen. En de talrijke, de laatste maan
den in de pers verschenen, berichten om
trent het aanhouden van belangrijke be
dragen clandestien uitgevoerd goud geven
een kijk op den grooten omvang van de
zen onwettigen handel.
Voor de mislukte politiek ten opzichte van
goud wordt de heer Labeyrie, gouverneur
der Bank van Frankrijk, verantwoordelijk
gesteld en de regeering, die met groote fi
nancieele moeilijkheden heeft te kampen,
moeilijkheden, die het welslagen van haar
experiment in gevaar kunnen hrengen
schijnt bereid te zijn, hem op te offeren.
handhaving van de burgerlijke vrijheden
naar Washington ontboden, om zich tegen
over de tegen het concern geuite beschul
diging van spionnage in de fabrieken te
verantwoorden.
Groote belangstelling toont men
vooral voor 't te verwachten onder
zoek naar de activiteit van het Pin-
kerton-bureau ten gunste van de
General Motors in de afgeloopen
twee maanden, waarbij zal blijken,
of deze activiteit inderdaad eenigen
invloed op de staking van de Union
of Automobile Workers heeft gehad.
De directie van het Pinkerton-bureau
deelde mede, dat haar contract met de
General Motors eerst tien dagen geleden is
afgeloopen.
Inmiddels heeft de senaatscommissie voor
de handhaving van burgerlijke vrijheden
medegedeeld, dat de General Motors van
1 Januari 1934 tot 30 Juni 1936 voor spion
nage in haar fabrieken 409.850 dollar heb
ben uitgegeven.
De getroffen regeling.
Overeenkomstig de regeling van de sta
king in de automobiel-industrie zullen de
stakers de drie fabrieken, welke zij bezet
hebben, ontruimen. De directie van de Ge
neral Motors is met de stakers overeenge
komen, dat in 20 fabrieken welke door de
staking gesloten zijn met geen andere groep
zal worden onderhandeld, zoolang geen
overeenkomst met de leden van den bond
van arbeiders in de automobielindustrie
inzake loon, arbeidstijd en arbeidsvoorwaar
den tot stand is gekomen. In de overige 49
fabrieken zal de bond alleen zijn eigen le
den vertegenwoordigen. In een latere con
ferentie zullen de verlangens der werklieden
inzake loon, arbeidstijd en arbeidsvoor
waarden besproken worden.
Fabrieksgebouwen der General
Motors worden ontruimd.
Tengevolge van de gistermiddag door ver
tegenwoordigers van de General Motors en
der United Automobile Workers ondertee-
kende overeenkomst, zijn de stakers gister
avond laat begonnen met de ontruiming der
fabrieksgebouwen.
De tot dusver binnengekomen berichten
geven nog een juist beeld van de getroffen
regeling.
Loonsverhooging, hoe begeerd ook, was
niet het voornaamste punt waarover de
strijd liep. In hoofdzaak ging het om de
erkenning van den Bond van arbeiders in
de Automobielindustrie als eenig lichaam,
waarmede de werkgevers over loonen en
arbeidstoestanden zouden mogen onderhan
delen. Of Lewis hierin ten volle zijn zin
heeft gekregen, is nog niet recht duide
lijk. De werkgevers hebben zich krampach
tig vastgehouden aan het Amerikaansche
gebruik om niet met bonden, doch slechts
met vertegenwoordigers der eigen arbeiders
te onderhandel-en.
Het schijnt dat tenslotte een tusschenvoor-
stel is geaccepteerd waarbij de eigen arbei
ders een buitenstaander b.v. Lewis als hun
vertegenwoordiger zullen mogen kiezen.
Opvallend bij de-ze staking was de houding
van de regeerin-g, welke zich niet afzijdig
hield, doch door haar houding de actie der
arbeiders steunde.
Een regeering is nu eenmaal verplicht
zich te schikken naar de eigen onafhanke
lijke rechtspraak en dat men het Staatsge
zag niet stelde achter een vonnis van de
rechtbank, schept een precedent, dat nog
wel eens verstrekkende gevolgen kan heb
ben, vooral nu Roosevelt ook door zijn geste
tegen het Hooggerechtshof zijn inzichten
in politiek en economische kwestie los wil
maken van anderer onpartijdig oordeel.
De Joden vragen een klein
stukje om op te leven.
Gisteren werd de eerste vergadering van
de Palestina-Commissie te Londen gehouden.
Eenige honderden Joden verzamelden zich
gistermiddag voor het Hoogerhuis, in de
hoop de vergadering te kunnen hijwonen.
De eerste getuige, Wladimir Jabotinsky.
de vertegenwoordiger van de Nieuw Zionis
tische Organisatie, verklaarde: „We vragen
u allen ons dat kleine stukje te geven, dat
voor ons noodig is om te leven".
Hij verklaarde verder, dat de Joden ver
langen, dat in Palestina een agrarische
hervorming en een hervorming van be
lasting en douane-rechten wordt doorge
voerd, dat Transjordanie wordt open ge
steld voor de Joodsche penetratie en dat de
openbare veiligheid wordt gewaarborgd
door de wettiging van de Joodsche zelfver
dediging.
De volgende getuige, Wedgewood ver
klaarde, dat in Palestina meer beambten
per vierkante kilometer zijn dan vermoede
lijk in eenig ander land onder Britsch be
stuur. In del aatste jaren is een groot aantal
Briteche beambten vervangen door Arabie
ren.
Niet zonder eenige trots blikken wij,
Nederlanders gedurende de laatste weken
in het rond als wij lezen hoe de pers van
geheel de beschaafde wereld zich bezig
houdt met de poging van onzen minister
president om de zoogenaamde Oslo-Staten,
te weten: België, Luxemburg, Denemar
ken, Zweden, Noorwegen, en Nederland,
aan de conferentietafel te vereenigen, ten
einde een statengroep te vormen, waarbin
nen de vrijhandel, zij het voorloopig in
bescheiden mate, weer een kans krijgt om
zich te ontwikkelen.
Het is echter zeer de vraag of wij ons
wel voldoende rekenschap geven van de
moeilijkheden, welke deze Oslo-gedachte
zal hebben te overwinnen, alvorens zij in
practijk kan worden gebracht.
Ongetwijfeld is het gemakkelijk om ons
te koesteren in de warme waardeering
welke Dr. Colijn van alle kanten onder
vindt voor zijn zeker te prijzen initiatief,
maar het wordt toch tijd dat wij ons ook
de bezwaren eens goed voor oogen stellen.
Allereerst dan die van inwendige aard.
Bij een verlaging der invoerrechten tus
schen de Staten der Oslo-groep onderling
springt al direct het duiveltje van het
eigenbelang om de hoek.
Wat zullen onze koolbouwers in de Lan-
gedijken zeggen als de goedkoope Deen-
sche witte hier de markt grondig komt
bederven? En wat onze boeren, als de prij3
van het vleesch door invoer van goedkoop
Deensch slachtvee naar omlaag wordt ge
drukt?
En omgekeerd!
Zullen de Deensche boeren erg vroolijk
kijken als wij met onze agrarische over
schotten hun toch al lage levensstandaard
drukken?
Wat zullen de Belgen zeggen als de Zwe
den vrijelijk op hun markt kunnen con-
curreeren met fabrieksproducten, welke
door onze Zuiderburen zelf worden vervaar
digd?
Zoo zouden wij tot in het oneindige kun
nen doorgaan.
De belangen der afzonderlijke bevolkings
groepen zijn veelal in strijd met die van
de volkeren in hun geheel en als men wer
kelijk tot afbraak der belemmeringen in
het handelsverkeer tusschen de „Oslo-vol
keren" zou overgaan, leidt het geen twij
fel of dit zou met groote omzichtigheid
moeten gebeuren.
Als de zegenrijke weg van den vrijhandel
eenmaal is verlaten, valt terugkeer niet
meer gemakkelijk.
Maar aangenomen, dat men er in mag
slagen de „inwendige" tegenstander te
overwinnen en een modes te vinden waarop
het gebouw van den vrijhandel steen
voor steen weer kan worden opgebouwd.
Dan is men slechts aan het begin immers
dan dreigen dezelfde gevaren, welke in
1930 de economische vereeniging der Oslo-
groep beletten.
Toen was het Engeland, dat voor zich de
zelfde voordeelen opeischte, als de Oslo-
Staten elkaar toestonden, zonder als con
traprestatie een lager invoerrecht of groo-
tere contingenten toe te willen staan.
Gesteld dat Brittannië thans van de meest
begunstigingsclausule afstand doet, tenein
de de vrijhandel een kansje te geven.
Zal dan Duitschland de bittere pil slikken
welke voor dat land zeker gelegen is in een
samengaan der kleine West-Europeesche
democratiën?
Zal het Derde Rijk zonder verzet toe
staan, dat b.v. Zweden een bevoorrechte
positie krijgt boven de Duitsche industrie
in rijke afzetgebieden als Nederland en De
nemarken?
Integendeel gelooven wij dat ditmaal
Berlijn niet zal nalaten gelijke voordeelen
op te eischen, evenals Engeland in 1930 deed
En even duidelijk is het dat Zweden met
zijn belangrijke uitvoer naar Duitschland
aan een krachtige druk uit dat land moei
lijk weerstand zal kunnen bieden.
Practische verwezelijking van de Oslo-
gedachte stuit dus nog op tal van moeilijk
heden en het zou van een ongezond opti
misme getuigen om te gelooven dat binnen
afzienbaren tijd in West-Europa een ge
bied zal worden gevormd waarbinen men
zich zal opmaken tot geleidelijke slechting
der tolmuren.
Zoover zijn wij nog niet,
Het stemt nochthans tot groote vreugde
dat het eene land na het andere zich be
reid verklaart om in den Haag ter confe
rentie te komen.
De poging alleen al verdient zeker ieders
waardeering en steun, terwijl de té houden
conferentie daarenboven nog het groote
voordeel heeft, dat opnieuw de nadruk
wordt gelegd op het groote cultureele be
lang dat met een vrije góeden-uil is gediend.