Naar da niertig-urije werkweek in Amerika Ex koning Alfonso naar Spanje terug DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER De schrijfwijze van de Nederlandsche taal De Engelsche vlootbegrooting Oviedo omsingeld N.V. „WACO" Buiienlandsch Overzicht Duitsch oordeel over Satoh Hoe ver strekken Belgiës verplichtingen DONDERDAG 4 MAART 1937 SPANJE Regeeringstroepen dringen Toledo binnen Het moeilijke probleem Frankrijks leger in oorlogstijd AUTOBUSDIENSTEN gewijzigde dienstregeling. LDERSCHE COURANT UITG E N. DRUKKERIJ EN UITGEVERIJ V/H C. DE BOER JR.. KONINGSTRAAT 78. DEN HELDER. TELEFOON 50 EN 412. POSTGIROREKENING 16066 65e JAARG- No. 7941 STAAT ROOSEVELT ACHTER LEWIS? OVEREENSTEM MING IN DE STAALINDUSTRIE De positie van Lewis, den leider van het eomité voor industrieele organisatie (Cio), als „industriedictator in de Vereenigde Sta ten, is volgens Un. Press, aanzienlijk ver sterkt door het tot stand komen van het compromis met de staalindustrie, hoewel aijn eisch inzake het „closed shop"-princi- pe nog steeds niet werd ingewilligd. De overeenkomst met de staalindustrie wordt te New York herhaaldelijk als de „grootste gebeurtenis in de Amerikaansche arbeidersbeweging" of als „een historische gebeurtenis" gekenschetst. Momenteel stelt Lewis den presidgnt der Amerikaansche arbeidsfederatie (A.F.L.) Green, volkomen in de schaduw en het is heel goed mogelijk, dat het Cio een machts positie zal gaan bekleeden, zooals de A.F.L. nooit heeft kunnen bereiken. In dit verband js het teekenend, dat van officieele zijde reeds andere industrieën werden aange spoord, het voorbeeld van de staalindustrie te volgen, d.w.z. de 40-urige arbeidsweek in te voeren, de loonen te verhoogen en de yakvereenigingen te erkennen. De bondsminister van arbeid, miss Per- kins, juicht de overeenkomst in de staalin dustrie toe en noemt haar „het belangrijk ste succes der laatste jaren in de richting der collectieve arbeidsovereenkomsten". De ze overeenkomst toont volgens miss Perkins aan, dat de betrekkingen tusschen arbeiders en werkgevers in een moderne fase zijn ge treden. Lewis zelf ziet in de tot stand gekomen overeenkomst het grootste succes, dat de Cio tot nog toe heeft weten te bereiken en is van meening, dat zulks niet zonder in vloed zal blijven op de onderhandelingen in de kolenindustrie. Hij heeft thans voorge steld, de onderhandelingen welke momen teel gevoerd worden over de nieuwe ar beidscontracten in de bruinkool-industrie tot 9 Maart te verdagen om zooals hij zegt, beide partijen tijd te geven haar standpunt nader te bepalen. De 40-urige werkweek in de staal. Industrie. Invloed van Roose- velt. President Roosevelt heeft te kennen gege- .Ven, dat de invoering van de veertigurige week in de staalindustrie indirect het ge volg is geweest van een onderhoud, dat hij gehad heeft op het Witte Huis met Mvron C. Taylor, den president van de United States Steel Corporation. De toestand bij de General Motors. Dinsdag zijn de werkazamheden wederom stilgelegd, dan wel bemoeilijkt doordat weer arbeiders in staking zijn gegaan en de bedrijven bezet hebben in twee automobiel fabrieken. Inmiddels beginnen de onder handelingen tusschen de werkgevers en de .vertegenwoordigers der werknemers bij de General Motors het einde te naderen en komt een overeenstemming in zicht over de loonen. Verzoening met zijn gemalin. De correspondent van de „Daily Telegraph" te Rome meldt, aan zijn blad, dat de bezoekers van een chic bioscooptheater te Rome Dinsdag avond ten zeerste verrast waren, toen zij Don Alionso, den vroegeren koning van Spanje, in de stalles za gen zitten in gezelschap van zijn ge malin Victoria Eugénie. Vele jaren hebben zij gescheiden van elkander geleefd. EX-KONING ALFONSO. Zij zijn niet samen het gebouw binnenge komen. De vroegere Koningin trad binnen in gezelschap van haar dochter, prinses Torlo- nia, voor haar huwelijk infante Beatrice. De hertog van ïorloqia en twee vrienden waren mede aanwezig. Don Alfonso en zijn tweede dochter In fante Christiana, wachtten op hun aan komst. Het hoogc gezelschap bestond voorts uit Don Jaims, den hertog van Segovia, de hertogin van Segovia en den prins en de prinses van Asturië. Rome onder den indruk. Het geheele gezelschap nam op een rij plaats. Don Alfonso en zijn gemalin zaten naast elkander. Na afloop van de voorstelling reed de vroegere Koningin weg in een auto met een Britsch nummerbord. Zij is gast van Konin gin Helena van Italië en vertoeft te Rome, omdat prinses Torionia een kindje verwacht. Het nieuws ,dat de vroegere Koninklijke fa milie in de bioscoop vertoefde, verspreidde zich snel in Rome en maakte een diepen indruk. Men ziet er den voorbode in voor een ver zoening. In welingelichte kringen is men van mee ning, dat, indien generaal Franco Madrid zou bezetten, de vroegere Koning en zijn ge malin zullen worden uitgenoodigd naar Spanje terug te keeren. EERSTE KAMERSTUKKEN. De Rijmprent voor jeugd. de school- De memorie van antwoord van den Minis ter van Onderwijs dd. 3 Maart, in verband met de rijksbegrooting voor 1937, geeft te kennen, dat de Minister er niet toe kan me dewerken, dat het bestaande Nederlandsche Onderwijsstelsel worde vervangen door een stelsel, waardoor een „staatsjeugd" wordt gekweekt. Voor een algemeene klacht over de resultaten van het onderwijs is volgens den minister geen grond aanwezig. Met na druk verzet hij zich tegen de meening, dat in het bizonder de onderwijzersopleiding te kort zou schieten in het bijbrengen aan de bestaande onderwijzers van de juiste begrip pen van gezag en piëteit. Het tuchtvraagstuk. Zonder zich te willen uitspreken over de vraag, of inderdaad de tuchteloosheid over het algemeen thans grooter is dan vroeger, is ook de minister van oordeel, dat in een tijd, waarin zooveel ontbindende en negatief werkende invloeden vallen aan te wijzen, het tuchtprobleem ten volle aandacht en belang stelling verdient. De minister is bereid om met zijn ambtge noot van justitie te overleggen, of hier ruim te voor eenige wettelijke voorziening open is. Hij moet echter met nadruk waarschuwen tegen de voorstelling, alsof zonder zulk een voorziening de tuchtbevoegdheid van de on derwijzers niet vast zou staan. De rijmprent voor de schooljeugd. De minister wijst ertrpj dat het de bedoe ling van de regeering is geweest om aan de schooljeugd een herinnering te geven aan het voor land en volk zoo heugelijk en gewichtig gebeuren, het prinselijk huwelijk. Een herin nering, waarvan dus de waarde blijkt in de toekomst, terwijl die van een leermiddel met het oog op het heden moet worden bepaald. Het stemt den minister tot verheugenis, dat het mogelijk werd op ruime schaal een kunst werk te verspreiden, waarvan de wezenlijke waarde, als van ieder kunstwerk, eerst in de toekomst geheel objectief zal kunnen wor den bepaald, doch waarvan blijkens tal rijke uitingen in de schoolwereld, de kunst wereld en de letterkundige wereld de waar de reeds thans door velen is beseft. Schrijfwijze der Nederlandsche taal. De minister beantwoordt de verschillende opmerkingen, die omtrent dit onderwerp in het voorloopig verslag worden gemaakt, aan de hand van een geschiedkundig overzicht. Het stellen van algemeene regelen, terwijl de bijzonderheden zouden worden overgelaten aan Kon. besluit of ministerieele beschikking, komt hem ongewenscht voor, reeds omdat langs dezen weg de door meerdere leden gewenschte vastheid van beleid niet zou gewaarborgd zijn. Anders staat hij tegenover de gedachte, dat de wet een lichaam zou aanwijzen, hetwelk te dezer zake hetzij advisee- rende hetzij beslissende bevoegdheid hebben zou, en dat de wettelijke mo gelijkheid worde verkregen om een aldus vastgestelde spelling ook in 't onderwijs te doen eerbiedigen. Het marine-personeel met 11.000 mail uitgebreid. Uit de Engelsche vlootbegrooting blijkt, dat het marinepersoneel met bijna 11.000 man zal worden uitgebreid. In de aanteekeningen bij de begrooting wordt nog verklaard, dat de ratificatie van het Londensche vlootverdrag van 1936 ver traagd is door Groot-Brittanje en Frankrijk, iri afwachting er van, dat de onderhandelin gen over dergelijke accoorden met Duitsch land en Rusland beëindigd zullen zijn en dat opheldering zal zijn verkregen over den toe stand ten aanzien van de veertienduims ka nonnen op pantserkruisers. 23.776.000 Pond sterling meer dan in 1936. De ramingen der vlootbegrooting voor 1937 bedragen 105.065.000 Pond Sterling, zijnde een stijging met inbegrip van de supple mentaire ramingen tegenover 1936 met 23.776.000 Pond Sterling. Het bouwprogram omvat drie pantserkruisers, twee vliegtuig moederschepen, vijf kruisers van 8000 ton, twee kruisers van 5300 ton. zestien destroy- ers, zeven duikbooten en vijf en veertig an dere schepen. De nieuwe pantserkruisers sterk bewapend. Naar men meent 'te weten, zullen de drie nieuwe pantserkruisers bewapend worden met veertienduimskanonnen en van het type van den „George 5" zijn, waarvan de kiel in het begin van dit jaar is gelegd. De opdrachten tot den bouw van de nieuwe pantserkruisers zullen geplaatst worden, zoo dra de begrooting is goedgekeurd door het Lagerhuis. De inschrijvingen zijn reeds ont vangen. In weerwil van hun heldhaftigen tegenstand tegenover de regeerings troepen, hebben, volgens Un. Press, de verdedigers van Oviedo hun laat- sten verbindingsweg met de buiten wereld thans verloren en zijn ze nu van alle kanten door de hen bele gerende Asturische en Baskische strijdkrachten omsingeld. Deze omsingeling is 't gevolg van de ver overing van den San Claudio-pas door de regeeringstroepen, en deze pas vormde den eenigen verbindingsweg, waarlangs de bele gerden van Oviedo nog, van Grado uit, mu nitie en levensmiddelen kregen toegevoerd. De Claudio-pas werd dan ook tot het laat ste toe hardnekkig verdedigd. Reeds vroeger hadden de bekende Asturische mijnwerkers colonnes hier stormgeloopen tegen de nati onalistische stellingen, doch met zware ver liezen waren zij teruggeslagen. Gisteren echter werd een nieuwe gewel dige aanval op de rechtsche posities onder nomen. Het is een der bloedigste episodes geworden van het offensief tegen Oviedo. Drie uur lang liet de regeeringsartillerie een ononderbroken hagel van granaten neerko men op de stellingen der nationalisten, die slechts met een machinegeweervuur dit in tense vuur konden beantwoorden. Strijd bij Toledo. De regeeringstroepen zijn na operaties wel ke 23 uur duurden, tusschen Talavera en Toledo de Taag overgetrokken. In de afge- loopen drie weken hebben zich in de nabij heid van San Bartolome.de Las Abiertas drie colonnes geconcentreerd en Zondag stonden 30.000 man gereed om tot de aanval over te gaan, met als eerste doel het op 15 K.M. van San Bartolome aan den oever van de Taag gelegen dorp Malpica, hetwelk Maandag be zet werd. Na verwoeden strijd werd daarop het dorp Mesedar bezet, dat op 4 K.M. ten noorden van de Taag is gelegen. Als gevolg van dit succes der regeeringstroepen wordt de spoorweg tusschen Talavera del Tajo en Madrid ernstig bedreigd, evenals de hoofd weg, waarvan een zijtak naar Toledo leidt. Uit. alles zou blijken, dat het offensief tegen Toledo is gericht. Regeeringstroepen zouden de stad binnengedrongen zijn. Het blad „Claridad" meldt, dat de re geeringstroepen na belangrijke operaties, die een maand hebben geduurd, Toledo binnengedrongen zijn en daar bezit hebben genomen van een geheele wijk nabij het Alcazar, waar de rechtsche generaal Mos- cardo zich verschanst had. Deze operatie is niet slechts vanwege strategische belang verricht, doch om te vermijden dat de troe pen van het garnizoen van Toledo hun ka meraden te Talavera del Tajo te hulp zou den komen. De verbindingen tusschen de beide steden en verscheidene andere secto ren, aldus het blad, zijn namelijk thans zeer moeilijk voor de opstandelingen, want wij hebben de hoofdwegen afgesneden; Het vraagstuk van de Duitsche koloniën. Met een enkel woord hebben we gisteren het koloniale vraagstuk aangeroerd, toen we schreven over de „mobilisatie van Italië". We hebben verband gezocht tusschen de plannen van Italië en die van Duitschland. De nauwe vriendschap, die de laatste we ken tusschen de beide landen opnieuw is gelegd, kan een nauwere samenwerking doen verwachten. De Duitsche wenschen voor koloniën heb ben ook in Engeland weer een uitspraak uitgelokt en daaruit blijkt, dat Groot Brit- tannië er niets voor voelt aan de Duitsche wenschen tegemoet te komen. Het Engel sche standpunt is in deze ongewijzigd ge bleven. De vervulling van den kolonialen eisch is voor Duitschland niet zoo gemakkelijk als het teniet doen van de andere verdragen van Versailles Dat was in hoofdzaak het stuk scheuren van papier en verdragen, maar daarmee komt men met het koloniale vraagstuk niet klaar. En toch zal men een oplossing voor dit netelige vraagstuk dienen te vinden, want Duitschland zal zeker niet rusten voor aan zijn wensch voldaan is. Het is te hopen dat men inderdaad een weg vindt, die tot een bevredigende oplossing leidt, omdat de spanning in Europa anders zeer toe zal nemen. Dat is reeds te merken in de verhouding tusschen Duitschland en Engeland, die in scherpe tegenstelling tegenover el kaar staan Nu Duitschland van Engeland, ten opzich te van het ko.loniale probleem niets te verwachten heeft, wordt het verbitterd Von Ribbentrop, de Duitsche gezant te Londen, heeft, zooals we gisteren zeiden het koloniale vraagstuk dezer dagen opnieuw naar voren gebracht. Het betoog van von Ribbenfrop, waarvan de principieele vraag of Duitschland geschikt is koloniale gebie den te beheeren buiten beschouwing kan blijven, zoo schrijft de Nw. Rott. Crt. komt hierop neer, dat Duitschland geen imperia listische bedoelingen heeft, maar slechts economische nooden wil lenigen. Wat het eerste punt betreft, wijst hij op het Engelsch-Duitsche vlootverdrag. En voor wat het tweede punt betreft, geeft von Ribbentrop toe, dat de grondstofbronnen der wereld voor Duitschland open staan, heeft de deviezen welke daarvoor noodig zijn,heeft Duitschland niet. De kern van de zaak is dan ook voor Duitschland niet, hoe krijg ik grondstoffen, maar hoe krijg ik grondstof fen, die met Duitsche munt kunnen worden betaald. Daarnevens speelt ook de opening van afzetgebieden voor de Duitsche industrie een rol. Het gaat voor Duitschland niet om de vraag, of het de artikelen in voldoende mate kan koopen, gelijk de Engelschen haar bij voorkeur stellen, het gaat er om hoe het aan de middelen komt om die te betalen. Daarom is het alternatief voor wat betreft de economische gronden van de koloniale aanspraken, de verleening van middelen om in 't buitenland te koopen en de openstel ling van afzetgebieden. Engeland en Duitschland staan thans ver van elkaar verwijderd, von Ribbentrop heeft daartoe wel een en ander hijgedragen. Niet altijd is hij in zijn gedragingen erg geluk kig geweest. Toch is de afstand wellicht minder groot dan het schijnt. Want Engeland is nog vastbesloten een nieuw Locamo in de plaats van het oude pact* te stellen en daarvoor zal het de medewerking van Duitschland niet kunnen missen. De algemeene toe stand in Europa, zoo men die door verdra gen wil consolideeren, hangt hiermede dus wel ten nauwste samen. De strijd om de hoofdstad. De opstandelingen hebben pogingen in het werk gesteld zich meester te maken van Vallecas, een klein dorp aan den weg naar Valencia, met het doel, dezen weg af te snij den. Bovendien hebben de rechtsche troepen hun druk op Morata de Taruna verzwaard. Na een hevig geschutvuur trokken zij ten aanval tegen Morata, terwijl zij tevens in de richting van Vallecas aanvielen. Men had overigens den dubbelen aanval voorzien. De strijd duurde vier uur: de regeeringstroepen boden hardnekkigen tegenstand. Omstreeks twee uur in den morgen was het slagveld bezaaid met lijken van opstandelingen. De rechtsche troepen wilden zich terugtrekken, doch zij werden gedwongen opnieuw den strijd te aanvaarden. In een buitengewoon verbitterden strijd werden twee compagnieën der rechtschen gedund. In de stellingen der regeeringstroepen is geen verandering ge komen. Eenheid in het opperbevel ge bracht. De legercommissie van de Kamer heeft inzake de kwestie der een heid in het opperbevel, een oplos sing gevonden, die vrijwel analoog is met het voorstel van Daladier. Op voorstel van Montigny is met 9 tegen 6 stemmen besloten, dat de hooge oorlogsraad verplicht is na de oor logsverklaring één chef te benoemen. Deze zou reeds in vredestijd kunnen wor den aangewezen om direct na de opening van de vijandelijkheden het bevel op zich te kunnen nemen. Besloten werd, dat de voor zitter van den ministerraad in vredestijd te vens minister van nationale verdediging zal zijn, maar zijn bevoegdheden zal kunnen overdragen aan een anderen minister met of zonder portefeuille. De commissie heeft ver der het voorstel van de luchtvaartcommis sie verworpen om alle maatregelen betref fende de luchtverdediging door den minister van luchtvaart te laten coordineeren. Aange nomen is een tekst, waarin aan den voor zitter van den ministerraad de bevoegdheid wordt gegeven de operaties die moeten wor den uitgevoerd over de betrokken departe menten te verdeelen. Japansche toenadering tot Ge- nève gevreesd. In Duitsche kringen, welke zich bijzonder interesseeren voor aange legenheden, welke het Verre Oosten betreffen, toont men zich gereser veerd ten aanzien van de benoeming van Sato, tot dusver Japansch am bassadeur te aPrijs, tot minister van buitenlandsche zaken. Eenstemmig prijs men de diplomatieke kwaliteiten van Sato. een der meest voor aanstaande vertegenwoordigers van de ou de Japansche diplomatieke schooi, dóch men wijst er tegelijkertijd op dat Sato steeds voorstander is geweest van den Volken bond en dat hij zijn land in het Volken bondssecretariaat heeft vertegenwoordigd, tot, Japan uit den bond trad. Tijdens de moeilijke onderhandelingen, welke te Genève gevoerd werden bij gele genheid van het Chineesch-Japansch con flict, heeft Sato de belangen van zijn regee ring op uiterst bekwame wijze verdedigd en belangrijke successen behaald. Voorts wijst men er te Berlijn op, dat de taak van Sato te Parijs dikwijls zeer deli caat was met het oog op de Fransch-Japan- sche toenadering in de Russisch-Japansche spanningen, doch dat Sato niettemin Frank rijk veriaat in het bezit van de algemeene sympathie. De gevoelens van den nieuwen Japan- schen minister van buitenlandsche zaken ten opzichte van den Volkenbond en zijn verblijf te Parijs veroorzaken daarom eenige ongerustheid te Berlijn, zooals even eens het geval was, toen baron Ishi, weleer Japansch ambassadeur te Parijs, de leiding van de buitenlandsche politiek van Japan op zich nam. Het land wil klaarheid. Los van de verplichtingen jegens Frankrijk en Engeland. In zijn jongste nota aan de Britsche re geering heeft België de wensch geuit dat er een preliminaire conferentie zou worden bijeengeroepen ter voorbereiding van een uitgebreider conferentie met het oog op het sluiten van een nieuw Westelijk pact. België wenscht dat zoo spoedig mogelijk het sta tuut en de omvang van zijn internationale verplichtingen worden gepreciseerd. De Belgische regeering zou er de voor keur aan geven om, alvorens een initiatief van diplomatieken aard te nemen, in kennis te worden gesteld van het antwoord van Duitschland aan Groot Brittannië nopens dit nieuwe Westelijke pact. Naar men weet is dit antwoord sinds lang uitgesteld. Hoe wel geen enkele rede of uiting in het open baar veroorlooft de bedoelingen van België te dezen aanzien te preciseeren gelooven politieke waarnemers dat indien dit ant woord te lang op zich zou laten wachten of ontwijkend zou zijn, de Belgische regeering zou overwegen zich tot Frankrijk en Groot Brittannië te w.enden om hun te vragen haar te ontheffen van de bestaande contrac- tueele verplichtingen welke haar tot garant maken van hun veiligheid. In geen geval echter, zoo verzekert men, zou de Belgische regecring het initiatief nemen om afzonder lijk en eenzijdig handelen. Met ingang van heden Volledige dienstregeling a 5 ct. verkrijg baar bij de chauffeurs en Kantoor WACÜ, Kanaalweg 137, Tel. 773, Den Helder.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1937 | | pagina 1