dagblad voor den helder en hollands noorderkwartier Engeland laat Delbos in den steek Regeeringstroepen hervatten opmarsch Chryslerfabrieken ontruimd Controleplan over 14 dagen in werking Duitschland en het Vaticaan Buiienlandsch Overzicht De besprekingen te Praag Incident in Tanger Een Chineesch-Russische overeenkomst Amerika en de ontwapenings-conferentie V R IJ D A G Brittannië gevoelt niets voor een blokkade SPANJE België zoekt eigen zelfstandigheid Rotsblok stort neer op soldaten heldersche courant UITGAVE: N.V. DRUKKERIJ EN UlTrrvrPTr c' DE BOER JR„ KONINGSTRAAT 78. DEN HELDER. TELEFOON 50 EN 412. POSTGIROREKENING 16066 26 MAART 1937 65e JAARG. No. 7960 Het voorstel van den Franschen minister van buitenlandsche zaken Delbos, om doeltreffende maatrege len ter zee te nemen, teneinde een verderen toevoer van vrijwilligers en oorlogsmateriaal naar Spanje te verhinderen, heeft volgens Un. Press bij de Britsche regeering geen we derliefde gevonden. In ieder geval blijkt de Britsche regeering niet be reid te zijn, de controle van te Spaansche kusten in een werkelijke blokkade te veranderen, „wijl men dan den duivel met Beëlzebub zou uitdrijven". Men behoeft'zich slechts in te den ken, aldus een zegsman van de re geering, wat gebeuren zou, indien een Britsche destroyer op een goeden dag een Italiaansch schip met vrij willigers aan boord zou praaien en naar Italië zou terugsturen. Een dergelijk optreden zou waarschijnlijk Engeland verwikkelen in een oorlog met Italië en Duitschland. Op de vraag, wat practisch gebeuren zou, fn geval het niet-inmengingsverdrag nog zou worden geschonden, antwoordde de zegs man, dat Frankrijk of zijn" starre houding zou moeten prijsgeven of het niet-inmen gingsverdrag opzeggen. Tegelijkertijd ver klaarde hij dat Engeland tegen iedere po ging zijn zou, om de hulp van den Volken bond in te roepen, teneinde het niet- in mengingssysteem doeltreffend te maken. Naar van betrouwbare zijde wordt mede gedeeld, staan zoowel het Foreign Office als de admiraliteit op het standpunt, dat iedere actie ter zee, die Engeland zou kunnen mee sleuren in een oorlog met mogendheden, wien interventie in Spanje zou worden ver weten, onverantwoordelijk is. Italiaansche pers constateert rustiger houding van Engelsche bladen. De Italiaansche pers constateert, dat in de Engelsche bladen een tendentie tot kalmee ring jegens Italië is ingetreden. De direc teur van de „Tribuna" schrijft o.m. in zijn blad, dat de thermometer der Britsche ner vositeit een afnemende phase aangeeft en voegt hieraan toe, dat dit de Italianen on verschillig laat. Wat gebeurd is, is met on- uitwischbaren inkt geschreven naast de andere herinneringen. Wat gezegd en ge schreven is wordt niet vergeten, zelfs niet wanneer Italië in allen trouw voornemens is naar de letter en den geest het kortge sloten accoord te blijven aanhangen. Meende Delbos wat hij zcide? Aangezien de dreiging van den Franschen minister van buitenlandsche Zaken, Yvon Delbois, inzake een eventueel voorstel bij den volkenbond tot een vloot-actie tegen Ita lië, indien dit land nog meer vrijwilligers naar Spanje zal zenden, eerst in de late avonduren bekend werd, is het officieele antwoord van de Italiaansche instanties tot dusver nog niet ontvangen. In kringen, welke in nauw contact staan met het Italiaansche departement van bui tenlandsche zaken, gaf men evenwel uiting aan zijn verwondering over dezen Franschen stap, welken men als een „kunstmatige ma noeuvre" brandmerkte. Men betwijfelt hier, of Delbos werkelijk meende, wat hij heeft gezegd. Italië, aldus wordt verklaard, heeft toch gedurende de laatste dagen meermalen in oficieele verklaringen er op gewezen, dat na de aanvaarding van het controle-plan door de niet-inmengingscommissie van Lon den, geen Italiaansche vrijwilligers en even min eenheden van het geregelde leger naar Spanje zijn vertrokken. Verder wordt er den nadruk op gelegd, dat de EngelschItaliaansche verzekeringen van den 2en Januari 1.1. over de handhaving van den status quo in de Middellandsche Zee eigenlijk voor Frankrijk een afdoende garan tie moeten zijn, om alle vrees met het oog op Spaansch Marokko te laten varen. Thans onderhandelingen over collectieve contracten. Gouverneur Murphy heeft volgens Un. Press bekend gemaakt, dat de sit-down-stakers in de Chryslerfa brieken met goedkeuring van den vakvereenigingsleider, John Lewis, hebben besloten, de fabrieken te ont ruimen. In een schrijven aan den plaatse lijken vertegenwoordiger van de vakvereeniging deelt de gouverneur mede, dat het werk niet zal worden hervat, alvorens de onderhandelin gen tot een gunstig resultaat zullen hebben geleid. De besprekingen zullen in den loop van den dag worden hervat, indien althans de werklieden inderdaad de fabrieken zullen hebben ontruimd. De leiders van den arbeidersbond zijn on middellijk gister naar Detroit vertrokken, om den 6000 stakers te verzekeren, de fa brieken welke zij sedert 8 Maart bezet hou den, te verlaten, opdat een aanvang kan worden gemaakt met de onderhandelingen over de collectieve contracten. Zooals bekend is het conflict over deze contracten de voornaamste reden geweest tot deze staking. Nadere berichten melden dat de fabrieken indertijd zijn ontruimd. De stakers blijven echter posten. Men verzekert te Was hington dat deze gunstige wending van de zaak geen wijziging brengt in de plannen van Roosevelt om de kwestie der sit-down stakingen wettelijk te regelen. BRITSCHE KRUISERS IN DEN STORM BESCHADIGD. Gedurende een zwaren storm in het Wes telijk deel van de Middellandsche Zee zijn drie kruisers der Britsche vloot, de „Des- patch", de „Arethusa" en de „Penelope" zoo ernstig beschadigd, dat zij koers hebben ge zet naar Malta, waar zij hersteld zullen worden. De jongste meeningsverschillen betreffende de toewijzing van de administratieve posten voor de con- trdle hebben tot vertraging geleid in de toepassing van het contröle- plan, dat naar men hoopte op 29 Maart in werking zou treden. Men vertrouwt ©venwel dat het volledige plan in al zijn aspecten over dagen definitief in werking zal getreden zijn. Het feit dat de commissie gedurende de Paaschdagen niet zal bijeenkomen wijst er op dat de werkzaamheden betreffende het plan thans feitelijk geëindigd zijn. Het standpunt van Italië nopens het te rugtrekken der vrijwilligers, zoo verneemt Reuter voorts, heeft in het geheel geen in vloed op hetgeen reeds gedaan is voor de organisatie van het controleplan. Dit stand punt had alleen betrekking op de kwes tie van het terugtrekken der vrijwilligers, welke in weerwil van de er aan verbonden moeilijkheden naar men blijft hopen op opbouwende wijze door de commissie zal worden behandeld wanneer zij na Paschen weder bijeenkomt. Noch Frankrijk, noch eenige andere mogend heid is voornemens het probleemvan de strikte toepassing van het verbod van het zenden van vrijwilligers naar den Volken bond te verwijzen, daar algemeen wordt erkend dat dit probleem in wezen tot de bevoegdheid van de commissie behoort. Bij het onderhoud gisteravond tusschen Delbos en den Britschen ambassaduer is hieromtrent naar Reuter meent te weten overeenstemming bereikt. Krachtige tegenstand. Na een tijd van stilstand hebben de re geeringstroepen hun opmarsch voortgezet ten Oosten van den weg van Aragon in de rich ting van Renales. Ditmaal stieten zij op een krachtiger weerstand van den tegenstan der. Tegen den middag hebben de regee ringstroepen na een reeks omsingelende be wegingen de bijna algeheele insluiting van Renales tot stand gebracht. Zij hielden toen de hoogten rondom het dorp bezet en hadden de ravitailleeringswegen der opstandelin gen afgesneden. Gemeld wordt, dat de regeeringstroepen in den sector Pozoblanco een energieken aanval hebben ingezet, waarbij zij tien kilo meter in de richting van Villamarta konden oprukken. Zij hebben zeer belangrijke stel lingen bezet, vooral in de mijnstreek, welke sedert lang in de macht der opstandelingen is. ONDERHANDELINGEN MISLUKT. Demarche van den nuntius in de Wilhelmstrasse. Mgrl Orsenigo, de apostolische nun tius te Berlijn, heeft zich Woensdag naar de Wilhelmstrasse begeven waar hij 'n protest indiende tegen de van Duitsche zijde opgeworpen bewerin gen, volgens welke de pauselijke en cycliek, die Zondag j.1. voorgelezen is in de kerken, in strijd zou zijn met het concordaat. De nuntius voegde hieraan toe, dat hij het Duitsche standpunt niet als welgefundeerd kon beschouwen, volgens hetwelk de ency cliek een inmenging zou beteekenen in de Duitsche binnenlandsche zaken. De staats secretaris voor buitenlandsche zaken ad in terim, Dieckhoff, handhaafde het Duitsche standpunt. Diplomatieke Duitsche kringen zien voorts in de aankomst te Berlijn van von Bergen, den Duitschen ambassadeur bij den heiligen stoel, een aanwijzing voor de spanning, die tusschen de rijksregeering en het Vaticaan bestaat. De „Deutsche Diplomatlseh-Po- litische Korrespondenz" over de encycliek. Met betrekking tot de encycliek van den Paus, waarin de Duitsche regeering wegens haar houding ten opzichte van het Concor daat wordt aangevallen, schrijft de „Deut sche Diplomatisch-Politische Korrespondenz o.a.: De fn de eneyc#e* ontwikkelde, these wet ORSENIGO. om te beginnen over het hoofd, dat het con cordaat in den vorm, waarin het in den zo mer van 1933 werd gesloten, een schema tisch verdrag gebleven is, en dat uitvoe rende bepalingen, die reeds tusschen de ver tegenwoordigers van het Duitsche episco paat en van de regeering in den zomer van 1934 waren voorbereid, niet in werking kon den treden, als gevolg van de afwijzende houding van het Vaticaan. Naar aanleiding van het verwijt van ker kelijke zijde, dat den kerkelijken instanties met name op het gebied van het schoolwe zen niet de voor haar arbeid noodige vrij heid van beweging wordt toegestaan, merkt het orgaan der Wilhelmstrasse op, dat geen waarborg bestond, dat het onverzettelijke deel van den nationaal-socialistischen staat, de volksgemeenschap in alle lagen van het Duitsche volk tot stand te brengen, van de zijde der Clerus ook zonder voorbehoud en daadwerkelijk zou worden gesteund en be vorderd. Dit streven is van katholieke zijde, en wel onder bedekte samenwerking met buitenlandsche instanties, steeds weer op ac tieve en passieve tegenstand gestuit. Dat de belangstelling van de Vaticaansche diplomatie voor het nationale streven van het Duitsche volk intusschen in het geschied kundig verleden meermalen op negatieve wijze tot uiting is gekomen, moet de gevoe ligheid van een groot deel der Duitsche bevolking op dit gebied in hooge mate ver klaarbaar doen zijn. Zij wordt zeker niet verminderd, wanneer van de zijde van het Vaticaan ten opzichte van Staten, die zich door gelijkgerichte tendenzen laten leiden als de Duitsche politiek, bij lange na niet in dezelfde mate wordt gereageerd, als wan neer het Duitschland betreft. Het blad maakt in dit verband melding van recente gebeurtenissen in een grooten Éuropeeschen Staat, waarbij het ging om de uitschake ling van het godsdienstig onderwijs in be paalde deelen des lands, zonder dat een scherpe reactie van bevoegde kerkelijke kringen te bespeuren was. De pauselijke encycliek, zoo ver volgt het blad dan, moet derhalve in het Duitsche rijk bevreemding wek ken, daar hieruit de bedoeling zou kunnen blijken, een deel van het Duitsche volk wantrouwend, ja zelfs vijandig, tegen zijn regeering te stemmen. Tenslotte zal zij in binnen- en buitenland onvermijdelijk den indruk moeten wekken, dat zij beoogt, krachten, die het Duitsche rijk niet welwillend gezind zijn, troeven te gen het vaderland der Duitsche katholieken in handen te spelen. Overigens, zoo besluit het blad, moet het ook de Heilige Stoel tot nadenken stemmen, of de bijval, dien men haar van verschillende zijden voor haar optreden heeft gebracht, werkelijk zijn oorzaak vond in geestesver wantschap. België is al sedert eenigen tijd bezig zich los te maken van de verplichtingen, die het verbindt aan de groote mogendheden. Wij hebben er vroeger al eens op gewezen dat de Nederlandsche politiek voor België voor oogen stond en het is daarom geweest, dat België zich van de verplichting ten opzichte van het verdrag van Locarno wenschte los te maken. Engeland was wel geneigd met den Belgischen wertsch rekening te houden, doch Frankrijk had België graag als ver dragsluitende mogendheid tusschen Duitsch land en zijn eigen grenzen. Nu is België eens in Londen gaan praten. Men heeft daarover een en ander in onze krant kunnen lezen. Met dit bezoek is het Belgische vraagstuk dus plotseling in het middelpunt van de belangstelling gekomen, ook al, zooals hieronder zal blijken, omdat er kanten aan zijn, die verder strekken dan de Belgische grenzen. Over het bezoek van koning Leopold aan Londen schreef de N.R.Crt. gisterenavond o.m. De positie van de Belgische regee ring is niet benijdenswaardig en het zal haar heel wat moeite kosten de buitenlandsche politiek, zooals de Koning die op 14 October 1936 heeft uitgestippeld, gebaseerd op de ge dachte van onafhankelijkheid met de aanvaarding van zekere interna tionale verplichtingen, die de krach ten van het land niet te boven gaan en het niet a priori sluiten in be paalde groepeeringen, te verwezen lijken. België heeft na den oorlog nauw met zijn vroegere bondgenoo- ten samengewerkt en er is veel overleg voor noodig om deze banden in de door België gewenschte mate te verzwakken. Voor die verzwakking heeft de Belgische regeering zoowel motieven, die ontleend zijn aan binnenlandsche, als motieven die op buitenlandsche overwegingen berusten, al kan niet ontkend worden, dat het een ten nauwste met het ander samenhangt. De practische beteekenis van de Belgi sche wenschen is, dat het land niet het ri sico wil loopen nogmaals het terrein te worden, waarop een internationale oorlog, anders dan een oorlog om de eigen onafhan kelijkheid, wordt uitgevochten. Nu voelt men in Engeland en Frankrijk zeer goed, dat er veel billijks is gelegen in de Belgische onafhankelijkheidswenschen Maar aan de andere zijde overweegt men, dat indien deze landen nu eenmaal het standpunt aanvaarden, dat hun grens aan den Rijn ligt, zooals het van Engelsche zijde werd uitgedrukt, het voor hen ook van groote militaire beteekenis is, georganiseer de steunpunten te hebben in de nabijheid van de Duitsche grens. Bovendien eischt België hetzelfde recht op ten aanzien van de bepalingen in art. 16 van het Volkenbondshandvest betreffende den doortocht aan troepen van een me.de-Volken- bondslid, dat zijn verplichtingen onder het handvest ten uitvoer brengt. Evenals ten aanzien van de toepassing van militaire sancties wenscht België .vast gelegd te zien, dat het zelf zal kunnen be- oordeelen of de omstandigheden de gebruik making van het recht van doortocht van le gers, die aan de collectieve verdedigers te gen een aanvaller, deelnèmen, wettigen. Hiermede raakt België, zooals we in den aanvang van het overzicht schreven een kwestie, die niet alleen zijn nabuurlanden, maar alle deelnemers aan den Volkenbond raakt. Daarover zal nog heel wat gebabbeld moeten worden alvorens het zoover is, als het ooit zoover zal komen. Het vriendschapsverdrag Italië Zuid-Slavië toegejuicht. Geen herstel der Habsburgers. Na aloop van de besprekingen tusschen Tatarescu en Hodza is een oficieele mede- deeling uitgegeven, waarin gezegd wordt, dat beide staatslieden vooral het vraagstuk van de uitbreiding van het handelsverkeer tusschen Tsjecho-Slowakije en Roemenië heb ben bestudeerd. Ook is een uitvoerige over eenkomst betreffende de regeling der in Tsjecho-Slowakije geplaatste bestellingen voor het Roemeensche leger gesloten. De staatslieden hebben vastgesteld, dat de ge dachte der Kleine Entente levensvatbaar is en veld wint. Zij hebben uiting gegeven aan hun voldoening over de broederlijke betrek kingen met Zuid-Slavië, met welks interna tionale politiek hun regeeringen het volko men eens zijn. In de Italiaansch-Zuidslavi- sche onderhandelingen zien zij een kostbare bijdrage tot een consolidatie van den toe stand in een gebied, waar alle leden der Kleine Entente die consolidatie wenschen. Beide regeeringen zijn bereid deel te nemen aan een overeenkomst, die alle Donaustaten omvat en blijven zich hardnekkig verzetten tegen iedere poging tot herstel der Habs burgers. Italiaansche mariniers dringen het redactiebureau van de „De- moncracia'" binnen. Vijftig Italiaansche mariniers, deel uitma kende van de bemanning van de torpedo boot „Roca", zijn de drukkerij binnenge drongen van het Spaansche dagblad Demo- cracia, waar zij eenige materieele schade hebben aangericht. De directeur van het blad maakte gebruik van een jachtgeweer en wondde drie aan vallers. Deze hebben het uithangbord van de drukkerij medegenomen. Voor het telegraafkantoor hebben de ma riniers gemeend, dat het personeel van het bureau hen uitdaagde. Zij drongen toen het gebouw binnen. Er werden verschillende schoten gelost. Een marinier werd gewond. Een huls van een revolverpatroon werd in het gebouw gevonden en een andere huls op straat. De mariniers werden onder geleide van politie en gendarmerie naar boord ge bracht om uitbreiding der ongeregeldheden te voorkomen. Een in het telegraafkantoor ingesteld on derzoek heeft niets uitgewezen. Om zeven uur 's avonds was de rust weergekeerd. De winkels werden toen heropend. MILITAIRE VRACHTAUTO IN ROEMENIë DOOR TREIN GEGREPEN. Drie dooden, vier ernstig gewonden Nabij het station Pantelimon heeft de trein Boekarest-Constantza op den overweg een militaire vrachtauto gegrepen. Drie der inzittenden werden gedood, vier zwaar ge wond. LINDBERGH HEEFT EEN KLEINE MOTORSTORING. Het vliegtuig van de Lindberghs heeft een kleine motor-storing gehad. Deze was even wel spoedig hersteld en te 4.45 uur plaat selijke tijd zijn zij naar Gwadar vertrok ken. Nanking ontkent. Twee Japansche bladen, die te Sjanghai verschijnen, berichten, dat een overeen komst tot stand is gekomen tusschen Nan king en Moskou. Deze overeenkomst zou de volgende bepalingen bevatten: le. De Sowjets zullen de Chineesche com munisten niet steunen. 2e. De kwestie van de Chineesche commu nisten gaat alleen de Chineesche regeering aan, welke hierbij geen buitenlandsche hulp noodig heeft, 3e. De regeering van de Sowjet-Unie er kent de Chineesche souvereiniteit in Sin- kiang; 4e. In Buiten-Mongolie wordt de bestaande toestand gehandhaafd. 5e. Beide landen zullen samenwerken in het handhaven van de veiligheid in den Stillen Oceaan. De bladen wijzen op het belang van deze overeenkomst, waarbij de Sowjet-Unie be langrijke concessies doet aan China. De Ja pansche bladen verklaren dit met het ver langen van de Sowjet-Unie om Japan tegen te werken. Nadere berichten uit Nanking ontkennen ten sterkste, dat een overeenkomst met de Sovjets zou zijn tot stand gekomen. Men wijst op de onverzoenlijke houding van Tsjang-Kai-sjek tegenover het communisme en zegt slechts door eigen kracht en doel matige organisatie van de nationale partijen tot een onafhankelijk en sterk China te willen komen. De Vereenigde Staten informeert in Engeland. De Amerikaansche minister van Buiten landsche Zaken, Huil, heeft medegedeeld, dat Norman Davis opdracht ontvangen heeft zich in verbinding te srtellen met de ambtenaren van het Foreign Office. Eerst daarna zal besloten worden over zijn deel neming aan de voorbereidende commis sie der ontwapeningsconferentie, welke in Mei te Genève zal bijeenkomen. Huil ver klaarde, dat nog niet besloten was of Davis naar Genève zou gaan na de Suikerconfe rentie op 5 April. In officieele kringen leidt men uit deze verklaring af, dat Davis opdracht heeft ontvangen bij officieele Britsche kringen te informeeren of de bijeenkomst der com missie inderdaad zou plaats hebben en of Engeland en de andere mogendheden defi nitieve voorstellen hebben te doen met be trekking tot de bijeenkomst der algememe ont wapeni ngsconf erent i e. Ernstig ongeluk tn Roemenië. Een rotsblok dat zich had losgemaakt van een berg in Transvlvanië (Roemenië) is terecht gekomen op een troep geniesoldaten, die werkzaamheden verichtten aan den spoorlijn IlvavetaDornei. Vier soldaten werden gedood, zeven zwaar en 15 lichtge wond.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1937 | | pagina 1