dagblad voor den helder en hollands noorderkwartier non-interventie-deelname Het resultaat van Belgrado Rechtsche opmarsch naar Durango Ernstig spoorwegongeluk in Londen BaUenlandsch Overzicht Onderzeeërs naar West Indië UITGAVE: N.V. DRUKKERIJ EN UITGEVERIJ V/H C. DE BOER JR.. KONINGSTRAAT 78. DEN HELDER. TELEFOON 50 EN 412. POSTGIROREKENING 16066 ZATERDAG 3 APRIL 1937 kleine entente wil rechts gelijkheid van hongarije erkennen. SPANJE Successen der regeeringstroepen te pozo blanco. Bedrijvigheid in Midden- Europa Voctbalwedstrijd België—Holland Granaat ontploft in het kamp van Mourmelon Gebrek aan ijzer in Duitschland Einde der communistische bedreiging in China? HE LDESSCHE COURANT De consequenties van Nederlands 65e JAARG. No. 7966 Van verdrag itet vreemde mo gendheden geen sprake. De MinisteT betwijfelt of de han del op Spanje in het gedrang komt. Ontleend is aan de Memorie van Antwoord met betrekking tot het „Wetsontwerp tot het nemen van maatregelen met het oog op de vijandelijkheden in Spanje": Dat tegen de zoogenaamde non-interven tie juridische bezwaren kunnen worden aan gevoerd als door eenige leden bedoeld, wordt door de regeering gaarne toegegeven. Inder daad zullen de maatregelen, welke door de bij het non-interventie-accoord aangesloten mogendheden zijn genomen en nog zullen worden genomen, tengevolge hebben, dat b.v. de toevoer van wapenen en munitie, enz., evenzeer wordt belemmerd ten aanzien van dat gedeelte van Spanje, waar de officieel erkende regeering de feitelijke macht in han den heeft, als ten aanzien van de in opstand gekomen gedeelten des lands. Over deze be zwaren moest echter worden heengestapt ter bereiking van het met de non-interventie beoogde doel, n.1. voorkoming dat de bur geroorlog in Spanje tot een internationaal conflict zou uitgroeien. Dat de bemoeiingen van bovenbedoelde hiogendheden zich onvermijdelijk zullen moe ten gaan uitstrekken tot beperking ook van de levering van handelswaren als kolen, olie, vruchten, levensmiddelen e.d., staat geens zins vast en is althans voor levensmiddelen en dergelijke zelfs geenszins waarschijnlijk te achten. De bezwaren tegen uitgebreidheid van de gevraagde algemeene machtiging zonder voorbehoud erkennende, geeft de regeering gaarne nogmaals de verzekering, dat de wet, indien het in behandeling zijnd ontwerp Wordt aanvaard, met voorzichtigheid zal wor den gehanteerd en dat de bij het. ontwerp gevraagde machtiging inderdaad niet an ders beoogt, dan de regeering in staat te stel len op elk oogenblik met den vereischten spoed die maatregelen te nemen, die noodig zijrt, om ons land in het belang van den vre de in Europa het zijne te doen bijdragen ter verwezenlijking van het met de non-inter ventie beoogde doel. De non-interventie-commissie. Een reglement, dat aan de instelling der iion-interventiecommissie ten grondslag zou liggen, bestaat niet. Van een verdeeling van functies is in de non-interventiecommissie of in de subcommissie geen sprake. De regeering kan ook niet toegeven, dat door deelneming aan de non-interventie- coromissie een verdrag of overeenkomst met vreemde mogendheden werd aangegaan, als bedoeld bij-art. 58 der grondwet. Het deelnemen aan zulk een commissie Is een vorm van internationaal overleg, die het karakter van tractaat of overeenkomst mist. Door deel te nemen aan de non-inter ventie-commissie heeft de regeering blijk gegeven het beginsel van non-interventie te aanvaarden, doch geen andere verplichting op zich genomen dan die van overleg te plegen over de in de commissie ter sprake komende onderwerpen. De uitvoering der plannen geschiedt voor zoover daarmede wordt inge stemd en voor zoover de in elk land geldende wetten daartoe de mogelijkheid bieden. De regeering heeft reeds aanstonds in den afgeloopen zomer, dus nog vóórdat de non-interventiecommissie in werking trad, de krachtens de Vuurwapenwet vereisch- te vergunning voor uitvoer van vuurwape nen naar Spanje geweigerd. Indien zulke leveringen uit Nederland nog plaats vinden, hetgeen der regeering niet.bekend is, ge schiedt dit in overtreding van de wet. Nederlanders treden niet in vreemden staatsdienst. De Nederlanders, die bij de internationale controle worden aangesteld, treden daarme de geenszins evenmin als bijv. Nederlanders, die een functie bij den Volkenbond aanvaar den, in vreemden staatsdienst. Het saluut aan den Hertog Hen drik. Nog daargelaten of de commandant van Mr. Ms. „Hertog Hendrik" zich verdiept heeft in de vraag, welke technisch-juridische qualificatie, van ons standpunt beschouwd, past op de ten aanzien van de „Triton" door een Spaansch oorlogsschip genomen maat regelen, zou in ieder geval het onbeant woord laten van de aan èvengenoemd Ne- derlandsch oorlogsschip door een schip van de strijdkrachten van Franco betoonde eer bewijzen in de gegeven omstandigheden niet van tact van de zijde van den commandant van Mr .Ms. „Hertog Hendrik" hebben ge tuigd. Dat Nederland door mede te werken aan de non-interventie in Spanje de partij van generaal Franco als bel ligerent zou erken nen, kan geenszins worden toegegeven. Twee electrische treinen op el kaar geloopen. Twaalf perso nen gedood, één en twintig ge wond. Gisterenochtend zijn op het station Batter- sea Park op 500 meter van het Victoria-sta- tion twee treinen op elkaar geloopen. De eerste berichten gewagen van zes dooden en verscheidene zwaar gewonden. Latere berichten spreken van twaalf doo den en dertig tot vijftig gewonden. De béide treinen waren vol met menschen die zich naar hun werk begaven. De eene trein reed in op den andere, die stil stond. Een aantal wagens vloog uit de rails, en tot overmaat van ramp kwam een der rijtuigen in aanraking met een electrische rail, waar door een begin van brand ontstond. Het vuur kon echter spoedig worden gedoofd. Blijkens nadere berichten geschiedde het ongeluk omstreeks acht uur op het viaduct over de hoofdlijn naar het Zuid-Westen tus- schen twee electrische treinen van den Zui derspoorweg. De trein van Coulsdon naar Victoria reed achter op den stilstaanden trein van Peckham Rye, welke wachten moest voor het inrijsein van Battersea Park. Dadelijk werden dokters, verpleegsters en verplegers gehaald en bij hun komst was een reparatieploeg reeds bezig de gewonde passagiers uit het wrak van de wagens te bevrijden. Het verkeer naar en van Victoria-station op deze lijn bedient niet alleen Brighton en de Zuidkust, maar ook een deel van de Zui delijke en Zuid-Westelijke voorsteden van Londen. De conferentie van de Kleine Entente, welke gisteren en eergis teren te Belgrado is gehouden, heeft o.a. bestudeerd de kwestie van de rechtsgelijkheid van Honga rije en de herbewapening van dit land. Het schijnt dat de Kleine Entente in 't belang van de samen werking tusschen de Donau-staten bereid is, in beginsel de rechtsge lijkheid van Hongarije te erkennen, indien dit land daartegenover bepaal de veiligheidswaarborgen geeft. Het slotcommuniqué der Kleine Entente dat in den loop van den avond gepubliceerd is. is een vrij lang document, waarin echter weinig gezegd wordt over de concrete ac- tueele problemen, wijl ten opzichte daarvan het standpunt der Kleine Ent,ene voldoende bekend is om het overbodig te maken dit nogmaals te preciseeren .In dit verband kan opgemerkt worden, dat bij voorbeeld in het geheel geen melding gemaakt wordt van de Habsburgsche kwestie, die eenvoudig als afgedaan beschouwd wordt. Daartegenover staat dat de Kleine Entente uitvoerig en duidelijk de groote beginselen definieert, die de grondslag blijven van haar algemeene politiek. Vooral wordt dui delijk de eenheid der. .Kleine Entente en haar vertrouwen in Zichzelve, benevens de zekerheid, dat niets moet worden gewijzigd in deze beginselen, naar voren gebracht. Na de reeds duidelijke verbetering in den algemeenen toestand, geconstateerd te heb ben, bevestigt het communiqué de volledige eenheid varf opvattingen der drie staten en stelt vast, dat hun politiek zich blijft ont wikkelen in overeenstemming met het organisatieverdrag van 1933. Vervolgens wordt uitdrukking gegeven aan de aanhankelijkheid der kleine enten te aan den volkenbond, aan de trouw der drie staten aan hun vriendschapsbanden met Frankrijk en den Balkan-bond en aan den geest van verzoening, maar niet van zwakheid, die hen bezielt in hun betrekkin gen met de andere staten. Het communiqué stelt dan als beginsel de volstrekte onderlinge afhankelijkheid der nationale veiligheden, krachtens hetwelk de kleine entente al wenscht zij, dat de on derhandelingen over een nieuw Locarno succes zullen hebben verlangt, dat de toekomstige veiligheidssystemen alle gebie den van het vasteland waar de veiligheids kwestie gesteld wordt, zullen omvatten. De kleine entente wil zich bij geen enkel ideologisch bloc aansluiten en wil het bin- nenlandsch systeem van alle staten eerbiedi gen. Het belangrijkste voordeel, dat Franco's troepen de laatste 24 uur hebben behaald, is de verovering van de Pico de Gorbea, een berg, welke, 1600 meter hoog, den geheelen omtrek beheerscht. Rechts meldt dat de vijand niet op de bezetting van dit moeilijke punt verdacht was, zoodat hij het met achterlating van een aanzienlijken krijgsvoorraad ver liet. Men is nu 13 kilometer he melsbreed van Durango, dat het ook gisteren weer hevig te verduren heeft gehad van het rechtsche lucht bombardement. Berichten van links spreken van 200 non-combattante slachtoffers. Bii hun opmarsch in Guadalajara, welke de laatste dagen reeds in rustiger temP verliep, schijnen de regeeringstroepen bij Siguenza thans op onverzettelijken tegen stand te stooten. Het is de coionne-Moscardo, die hier tegenover de regeeringstroepen staat. De Manchester Guardian verneemt mj«>n derheden over moeilijkheden waarmede opstandelingen te kampen hebben. De Duit sche en Italiaansche oficieren hebben nu hun vertrouwen in generaal Franco als mü leider en tenslotte ook m generaal Queip de Llano geheel verloren. Er moet nogal wat politieke wrijving bestaan tusschen de Spaan- sche eenerzij ds en de Italiaansche en Duit- sche leiders van den opstand anderzijds. De laatsten moedigen de Falangisten, de Spaan- sche modificatie der fascisten en nationaal- socialisten aan, terwijl Franco hen tegen werkt. Er zouden ook moeilijkheden zijn ge rezen over de beloofde commercieele conces sies. Verder moeten de jongste nederlagen een deprimeerenden invloed gehad hebben op de Mooren. De succesen der regeeringstroe- te Pozo Blanco duren voort. De speciale verslaggever van Havas meldt uit Andujar: De regeeringstroepen zetten hun opmarsch in de buurt van Pozo Blanco voort. In den afgeloopen nacht bevonden zij zich dicht bij het dorp Ovejo, ten zuiden van Pozo Blanco, dat reeds onder het vuur der geweren en batterijen der regeerings troepen ligt. De artillerie, gesteund door de luchtmacht bestookt de stellingen der opstandelingen. De regeeringstroepen rukken verder op naar Penna Roya. Zij strijden thans bij den berg Cabeza-Mesada, waar de opstandelingen zich verschanst hebben. Het mitrailleur- en geweervuur tusschen de beide tegenstanders is zeer hevig. De opstandelingen hebben zich ondanks hun hardnekkigen tegenstand op verscheidene plaatsen moeten terugtrek ken. Zij hebben hun stellingen verlaten, die direct door de regeeringstroepen werden be- zot. Volgens uit het kamp der opstandelingen afkomstige berichten zou men reeds begon nen zijn met de evacuatie der burgerbevol king uit Penna Roya. De opstandelingen hebben branden ge sticht om te trachten den opmarsch der re geeringstroepen tegen te houden. Vliegtui gen der regeeringsluchtmacht hebben gis ter de munitiefabriek gebombardeerd, wel ke de opstandelingen te Penna Roya had den ingericht. Einde van de regeeringscrisis in Catalonië. Gistermiddag heeft Taradellas de vertegen woordigers van de pers ontvangen en tegen over hen o.a. het volgende verklaard: „Na de gedachtenwissel'ingen, die ik laatstelijk met de vertegenwoordigers van de syndicale en politieke organisaties, die deel uitmaakten van het vorige kabinet, heb gehad, kan ik u mededeelen, dat in principe een overeenstemming tot stand is gebracht ten aanzien van de verdeeling der regeeringsdepartementen, welke als volgt zijn: financiën, binnenlandsche veiligheid en onderwijs worden bezet door de Cata- laansche republikeinsche linkerzijde; lands verdediging, industrie en handel, volks gezondheid en maatschappelijken steun worden bezet door de C. N. T„ justitie en arbeid .openbare werken, propaganda en een zetel zonder portefeuille worden bezet door de U. G. T., terwijl landbouw bezet wordt door den bond van pachters. De U.G.T., aldus vervolgde Taradellas, heeft den,nieuwen leden van het kabinet verzocht een document te onderteekenen, waarbij zij zich verplichten alle beslissin gen, die de regeering zal kunnen nemen, in acht te nemen. Aangezien zich op dit punt kleine moeilijkheden hebben voorgedaan, en de verschillende organisaties nog niet de namen harer vertegenwoordigers in het ka binet hebben bekend gemaakt, is het waar schijnlijk, dat ik vandaag nog niet de nieu we ministerlijst te uwer beschikking kan stellen." Een nieuwe orienteering van de Kleine Entente. De conferentie der Kleine Entente, die Don derdag te Belgrado begonnen is, vraagt op het oogenblik de aandacht, omdat de be slissingen, die men eventueel zal nemen van directe beteekenis zullen zijn voor de landen rondom. We hebben hier wel eer der gewezen op het feit, dat we in de vol keren gemenschap maar niet los en onver schillig naast elkander kunnen leven, maar dat voor een goede gang van zaken, zoowel in het persoonlijk, gemeentelijk^ staatkun dig als volkerenleven er het juiste ge meenschapsgevoel moet zijn. We zijn op elkander aangewezen en de beslissing die den een neemt is altijd ten zegen of ten nadeele van den ander. Dat hebben we de laatste jaren teveel uit hot oog verloren. Het programma der Entente-conferentie bevat naast de algemeene politieke vraag stukken en de situatie der Entente-landen zelf, ook de mogelijkheden van oeconomi- sche samenwerking. F.en breed terrein wordt dus bestreken. De vraag is in hoever re men elkander zal vinden. Er loopen den laatsten tijd over de Mid den Europeesche landen verlerlei geruch ten, zoo schreef de N.R. Crt. gisterenavond. Het gevoel dat er een nieuwe orienteering komt, zit om zoo te zeggen in de lucht, en een der leidende figuren kan zich niet ver plaatsen, of in de verbeelding ziet men de nieuwe betrekkingen reeds geboren. Men zij daarmede echter voorzichtig, maant het blad. Hier geldt toch, gelijk trouwens bij vrijwel alle beschouwingen, die de pers in de verschillende landen aan die onderwer pen wijdt, dat de wensch de vader is van de gedachte. Al is het op zichzelf verheugend dat een dergelijke samenwerking mogelijk wordt geacht, omdat men daarin een bewijs kan zien dat de tegenstellingen tusschen de staten wel wat minder worden. Of ditzelf de ook in alle opzichten van de volken gezegd kan worden, is ge zien de wijze waarop men somwij len aan oude antipathieën uiting geeft, nog een tweede vraag. Men zou, wanneer men ter verduidelijking der tendenzen de proporties van de ver schijnselen wat wilde overdrijven, kunnen spreken van twee meeningen in de Kleine Entente Eenerzijds het standpunt yan Tsje- choslowakije, dat ook in Roemenië weer klank vindt, dat het heil zou willen zoeken in een versterking van de onderlinge ban den. Inderdaad zijn den laatsten tijd de betrekkingen tusschen deze beide genoernde landen vooral ook op oeconomisch gebied, zeer geïntensiveerd. Anderzijds het stand punt van Zuid-Slavië, dat de Kleine Entente meer zou willen laten voor wat zij in den oorsprong geweest is en dat voor het overige de oplossing der beveiliging zoekt in een dynamische breder opgezette en georien- teerde politiek. Naarmate Zuid Slavië de wieken vrijer uitslaat, groeit de noodzake lijkheid voor de beide anderen om hun standpunt nog eens te onderstrepen. Deze uiteenloopende inzichten hangen tenslotte weer ten nauwste samen met de kwestie welke plaats Oost-Europa in de al gemeene Europeesche politiek moet innemen Een versterking van de banden tusschen de Ententelanden zal door den invloed van Tsjechoslowakije, ook wanneer er van een pact in welken vorm dan ook yan militairen bijstand met Frankrijk _niefs komt, hetgeen wel het aannemelijkst, is, de positie van dat land toch verbeteren. Het zou daardoor kunnen bijdragen tot het herstel van het in de laatste jaren sterk gedaalde Fransche prestige. Het Zuidslavische standpunt daarentegen opent de mogelijkheid met de landen der voormalige Donau-monarchie tot een rege ling te komen, waarbij dan echter Italië als intermediair optreedt, dat daardoor aan invloed kan winnen. Men ziet dus, er zijn verschillende moge lijkheden en 't is nu maar de vraag of men de beste weg voor eigen kring en voor de Europeesche staten-gemeenschap daarbuiten,, zal vinden. Per WACO toeringcar naar den 4 APRIL te ANTWERPEN. Retour f4.—, vertrek Zaterdagmiddag of Zondagmorgen. Staan en zitplaatsen Sta dion verkrijgbaar. Inlichtingen Reisbureau WACO, Kanaalweg 137, Tel. 773, Den Helder. Voorts wordt de wensch uitgesproken, dat het niet-inmengingsbeginsel in Spanje doel matig zal worden toegepast. Tenslotte, en dit is het eenige concrete probleem, dat in het communiqué vermeldt wordt, neemt de permanente raad met vol doening' kennis van de accoorden, die ge sloten zijn tusschen Zuid-Slavië en Bul garije en Italië. Geconstateerd wordt, dat deze verdragen geen inbreuk maken op de verplichtingen van Zuid-Slavië ten opzichte van Roemenië en Tsjecho-Slowakije. Ontevredenheid. Hoewel het officieele communiqué na drukkelijk vaststelt dat zoowel Tsjecho-Slo wakije als Roemenië verheugd zijn over de tot standkoming van het Joegoslavisch-Itali- aansch vriendschapsverdrag, verheelt men zich in goed ingelichte kringen te Belgrado toch niet, dat Praag en Boekarest steun gaan zoeken bij Rusland, omdat men den geste van Stojadinowitsj niet vertrouwt. Men redeneert in Roemenië blijkbaar zóó, dat de toenadering van Joego-Slavië tot Italië steun geeft aan de Hongaarsche re visionistische stroomingen, welke slechts kunnen worden verwezenlijkt ten koste van Roemenië of Tsjecho-Slowakije. Donderdagavond schopte een Marokaansch tirailleur in 'n legerkamp, bij Reins tegen een granaat, met het gevolg, dat het pro jectiel ontplofte. De ifian werd gedood, 6 andere tirailleurs werden levensgevaarlijk gewond, nog zestien anderen werden ernstig gewond en zes soldaten, waaronder een Fransch adjudant liepen lichte kwet suren op. Omtrent de ramp, welke door de explo sie van een granaat is veroorzaakt, wordt door Havas nader gemeld, dat een bataljon van het 25e regiment Marokkaansche ti railleurs van het garnizoen van Saarburg, dat sedert een tiental dagen te Mourmelon manoeuvres houdt, het terrein voor oefe ningen in orde bracht. Een der mannen van het bataljon was zoo onvoorzichtig, een gra naat, die op het terrein lag, weg te schop- P?n- J/r volgde een geweldige ontploffing, die 29 man wegslingerde. Een soldaat werd op slag gedood. Vier anderen zijn inmiddels aan hun verwondin gen bezweken; van de zwaar gewonden zijn er nog drie stervende. Van zeven ge wonden zijn de beenen geamputeerd. De gewonden zijn op een na allen Marok kanen. Nader meldt men dat nog bij de explosie m het kamp van Mourmelon gewonde sol daten in het hospitaal van Reims zijn over leden, zoodat thans reeds zes dooden te betreuren zijn. En andere gewonde is ster vende. Het inmiddels ingestelde onderzoek heeft uitgewezen dat de ontplofte granaat er een van het bekende „soixante quinze"-kali- ber was. Oorlogsschepen in de Spaansche wateren. „Johan Maurits van Nassau" naar Gibraltar. Zooals men weet, zijn tegelijk met de O 13 en O 15, onlangs in Den Helder ook de onderzeebooten O 12 en O 14 gereed gemaakt om uit te varen. Terwijl echter de twee eerstgenoemde schepen werden uitgezonden naar de Spaansche wateren om daar de O 16 af te lossen, welke juist haar Oceaan vaart had beëindigd, bleven de beide andere oorlogsvaartuigen in Nieuwediep. Naar wij thans vernemen, zullen zij naar West-Indië worden gedirigeerd, waarheen zij op 14 April a.s. zullen vertrekken. Het moet in de bedoeling liggen, dat de O 12 en O 14 daar het flottieljevaartuig „Johan Maurits van Nassau" gaan aflossen, welk laatste schip zich zal begeven naar de straat van Gibraltar om hier deel te nemen aan den convooidienst voor Nederlandsche schepen. Zeer waarschijnlijk komt dan Hr. Ms. krui ser „Java" naar Nederland. Men zal zich herinneren, dat deze kruiser in Mei naar Engeland zou gaan ter gelegen heid van de kroningsfeesten, waar Prinses Juliana en Prins Bernhard, H. M. de Konin gin zullen vertegenwoordigen. Of dit plan in de huidige omstandigheden zal kunnen door gaan, staat nog niet vast. De Duitschezware industrie en alle indu strieën die gietijzer gebruiken, lijden onder een crisis in de ijzervoorziening. Goering heeft reeds een reeks maatregelen genomen ten aanzien van de verdeeling der onmis-r bare grondstoffen. Op 1 Mei zal de concurren tie tusschen de metaalindustriën worden op geheven. De voornaamste industrieën, die ijzer verwerken, zullen contingenten toege wezen krijgen, waarbij rekening zal worden gehouden met den aard der vervaardigde producten. ïn de eerste plaats komen de be wapeningsindustrieën, de machinefabrieken, de mijnen, de hoogovens, de turbine en auto- fabrieken. De bedoeling is zooveel mogelijk de voorziening te verzekeren van alle fabrie ken, teneinde afdanken van arbeiders te voorkomen. De schaarschte aan ijzer in Duitschland is hoofdzakelijk te wijten aan de groote moeite waarmede ijzererts op de wereldmarkt kan worden verkregen. De Britsche herbewapening heeft deze moeilijk heid nog grooter gemaakt. In over het algemeen welingelichte krin gen wordt verklaard, dat de onderhandelin gen tusschen de Nankingregeering en de Unnoesche communisten vorderingen maken U\ereenkomstig de in Februari door de Kwomintang genomen beslissingen zouden de communisten al hun militaire formaties ontbinden en hun propaganda staken. De communistische deelen van het leger zouden door Nanking gereorganiseerd worden met een nieuw kader. De rest der communisti sche soldaten zou een landbouwkolonie \ormen m het Noorden van de provincie Sjensi onder controle van Nanking.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1937 | | pagina 1