Visscherij
DE WEEK:
Uit de historie van Den Helder
en omgeving
MOEDERDAG!
Texel
<3^ van Baar en
COR KRIGEE
Historische Vereeniging: „De Kop van Noord-Holland met de
Eilanden Wieringen, Texel, Vlieland en Terschelling",
waaraan is verbonden, „het Stedelijk
Museum van Den Helder.
HOLLAND'S
NOORDERKWARTIER
inl300.
WlfflMGEML M1T
fefhem
bicier Zi/fe
Petheni'
datnöndiboshiel
HOLLAND'S
NOORDERKWARTIER
in 195Z.
Er is in DEN HELDER
maar één adres voor Uw
Tekf. 461 Zie „Riako-étalage'
Hoe een Heldersch meisje
Londen ziet
Een heerlijke TAART voor f 1.-
WIJ BEZORGEN HEM EVEN THUIS
Burgemeester Kamp
voor de microfoon
Eindexamen
lagere landbouwschool
Tentoonstelling in het St. Janshuis
Burgerlijke Stand
Texel-Alkmaar
IN FEITEN EN
FA NT AS IE ËN
DP MOCI5TE PI2HL
Biljarten
Oosterend
Schoolfeest uitgesteld
Predikbeurten
Rheumafiek?
laaf U toch wrijven
mi'jus
Ongeveer tien jaar geleden deed de schrij
ver van dit artikeltje in het Bestuur van de
Vereeniging voor Vreemdelingenverkeer, al
hier, een voorstel, pogingen aan te wenden
tot oprichting van een Stedelijk Museum. Uit
liefhebberij waren reeds vele objecten verza
meld, waaruit duidelijk bleek, hoe vele be
langrijke dingen te bekomen waren, indien
er werk van werd gemaakt. Het voorstel had
niet veel succes en kwam in de prullemand
terecht. Niettemin werd met het verzamelen
doorgegaan en spoedig kon worden geconsta
teerd, dat door de aanwezigheid van vele
officieele bureaux in onze gemeente er een
schat van voorwerpen, kaarten, photo's, enz.,
in de archieven lagen, wier voor-den-dag-
haling van belang kunnen zijn ter bereiking
van het voorgestelde doel, dat zeer zeker in
het belang der gemeente moet worden ge
acht.
Tot onze gemeente, die zelve niet zoo oud
is, behoort Huisduinen, een zeer oude histo
rische vestiging, alsmede Koegras en Juliana-
dorp, die van later datum zijn. Het Marsdiep
met zijne belangrijke zeedijken is van histo
rische vermaardheid. Niet minder belangrijk
zijn de stichtingen der Marine met Reede en
Haven, de verschillende forten, de Water
staatswerken enz, enz.
Van alle bovengenoemde diensten en wer
ken zijn kaarten, teekeningen en boeken aan
wezig, die zich ten deele in de archieven be
vinden, ten deele bij de boekhandel-antiqua
riaten, die deze voorwerpen hebben verkregen
uit de bibliotheken van overleden bekende
persoonlijkheden.
Bij het opsporen van die kaarten en teeke
ningen, bij het bestudeeren dezer geschriften
komt men tot merkwaardige ontdekkingen,
die leiden tot uitgebreider gezichtskring. In
het „Tijdschrift van het Koninklijk Neder-
landsch Aardrijkskundig Genootschap" zijn
bijdragen verschenen van Dr. A. A. Beek
man, de bekende Nederlandsche Aardrijks
kundige, over: „De oudere en tegenwoordige
gesteldheid van Hollands Noorderkwartier"
en van Dr. F. C. Wieder over: „Merkwaar
digheden der oude Carthographie van Noord-
Holland", om er maar een paar te noemen.
Het eerste kaartje is van „Hollands Noor
derkwartier in 1300" op een schaal van
1 200.000, dat het uitgangspunt vormt van
'de kennis van de natuurlijke gesteldheid van
dit gewest, niet alleen om den gang der ge
beurtenissen na dien tijd goed te kunnen be
grijpen, maar ook om eep goeden blik te ver
krijgen op den tegenwoordigen topografischen
toestand.
Het tweede kaartje is dat van „Hollands
Noorderkwartier in 1932", op dezelfde schaal,
waarop onmiddellijk het groote vormverschil
opvalt.
Met het oog op de plaatsruimte zijn op
beide kaartjes de eilanden Texel, Vlieland en
Terschelling weggelaten.
Men ziet uit deze kaartjes, dat deze land
streek sedert 1300 enorm van vorm is ver
anderd. Op het eerste kaartje wordt de Noord
grens gevormd door den Ouden Westfrieschen
Zeedijk, die sedert 1500 als binnendijk of
slaperdijk is te beschouwen, doordat na dien
tijd de navolgende polders zijn ontstaan: De
Waard- en Groetpolder, de Wieringerwaard,
de Zijpe, de Anna Paulowna-polder, de pol
ders Calantsoog, Koegras, Den Helder en
Huisduinen en als allerlaatste de Wieringer-
meer-polder.
Geen deel van deze lage landen aan de zee
heeft zulke belangrijke gedaante-veranderin
gen ondergaan als dit gewest, zelfs nog na
het einde van de 13e eeuw. Van de groote
grondverliezen, die vóór de 13e eeuw hebben
plaats gehad, is weinig bekend. Hetgeen na
dien tijd gebeurde is uit tal van oude stuk
ken en op het terrein zelf nog in bijzonder
heden na te gaan, veelal zelfs met kennis van
het juiste tijdstip, dus ook in nauwkeurige
Volgorde.
Het is merkwaardig in de geschiedenis der
carthographie, dat zulk een klein stukje van
de aarde als Noord-Holland en De Kop van
Noord-Holland, reeds in de 17e eeuw goede
kaarten bezat, ook in zijne onderdeelen, en
dat die kaarten voortreffelijk door zeer be
kwame teekenaars waren uitgevoerd.
Gelukkig hebben de Gemeente-besturen en
de Polder-besturen door de uitvoering en de
bewaring dier kaarten er aan medegeholpen,
dat verscheidene dier monumentale exempla
ren, nadat zij meer dan een eeuw practischen
dienst hebben gedaan nog tot heden bewaard
zijn gebleven.
Aan de hand van bovenstaande gegevens
kwamen wij, als het ware van zelf, tot de op
richting van de „Historische Vereeniging
De Kop van Noord-Holland met de eilanden
Wieringen, Texel, Vlieland en Terschelling."
In een volgend artikel zal ik trachten dé
verschillende bijzonderheden van dit gewest
te beschrijven.
KI. F. Oortgrjsen.
bEH MELbl
Huisduinen,
Visscherij-museum te IJmuiden.
IJmuidens Bloei heeft zich de oprichting
van een Visscherij-museum als een deel
van haar doel gesteld. De gemeente Velsen
toonde zich bereid deze zaak te bespreken en
zal vermoedelijk ernaar streven het Museum
tot stand te brengen, terwijl het dan onder
beheer zal blijven van IJmuidens Bloei.
Vischverstrekking aan werkloozen
en armlastigen.
Zooals men weet, heeft de Minister van So
ciale Zaken een uiteenzetting gegeven, welke
voordeelen de werkloozen en armlastigen bij
de verstrekking van allerlei levensmiddelen,
waaronder ook behoort het artikel versche
visch.
Daarin werd gezegd, dat de visch tegen
0.18 per kilo werd verstrekt, terwijl de
kleinhandelsprijs was 0.35.
Tegen deze voorstelling verzet zich de
kleinhandel en deze betoogt, dat weliswaar de
visch is verstrekt tegen ƒ0.18 en minder, maar
op wil toeleggen, twijfelt men van die zijde, of
En dat bovendien de kleinhandel in die
perioden, dat visch werd verstrekt, belangrijk
minder maakte dan 0.35 per kilo.
De kleinhandel, zoo zegt men, heeft heel
wat meer risico dan de regeering en, hoewel
verklaard is, dat de regeering er geen geld
op wil toeleggen, twijfelt men van die zijde, of
inderdaad 's Lands Kas er zonder kleerscheu
ren afkomt.
Dit alles ontleenen wij aan het Dagblad voor
IJmuiden, dat, na de regeeringspublicatie, op
onderzoek is uitgegaan.
Mindere vischprijzen te IJmuiden.
Den dag na den Hemelvaartsdag scheen er
weinig animo te zijn aan den IJmuider af
slag, althans de prijs van de fijnvisch gaf een
weinig opwekkend beeld.
Tarbot en tong bleven ver onder den
gulden. Tong kwam er nog het best af, n.1.
0.90, maar tarbot kwam slechts op (Ten
hoogste 0.62.
Ook de scholprijzen hadden een lager
niveau, ofschoon van lagen prijs niet gespro-
kan worden.
De besommingen der trawlers waren dan
ook maar matigjes. Een paar loggers maak
ten nogal goede besommingen.
Aal visscherij in het IJseimeer.
De paar laatste dagen is er wat meer
vangst van aal en sommige schuiten komen
met ongeveer 100 pond aal ter afslag. De
prijs houdt zich goed en men heeft eenige
'verwachting, dat er geen groote daling in
den prijs zal plaats hebben, omdat de invoer
sterk is gecontingenteerd voor buitenlandsche
paling, terwijl de andere waarde van den
gulden aan de prijsstelling van onze aal, ten
opzichte van de Deensche, ten goede komt;
immers, het heft tendeele het verschil in
hoogte van het betaalmiddel .op.
Catn:
Een stadgenoote, die sinds eenige maan
den in Engeland en in Londen college loopt,
kan haar oude woonstad niet vergeten en
zendt ons het volgende epistel, met ver
zoek tot opname, waaraan we gaarne vol
doen.
Londen, 25 April 1937.
Zondagmorgen kwart over vijf.
Ik slaap nog half wat onrustig op het
punt van wakker worden, wetend dat er iets
is, waarvoor ik op moet staan.
Dan schrik ik op uit m'n gedommel, door
de stille straat weerklinken plotseling de
luide stemmen van wat voorbijgangers en het
ratelen van een kar.
Ik richt me op in bed en kijk door het
wijd geopend raam naar buiten, waar het nog
schemerig is en zóó stil. Slaapdronken wil ik
weer gaan liggen, maar gooi dan plotseling,
resoluut de dekens van me af. Eeven later
een tik op de deur, die ik open voor een
meisje met wat verwezen gezicht, ongekamd
haar en in kimono, dat me wilde wekken.
Ik verzeker haar lachend, klaar wakker te
zijn en als ze verdwenen is, kleed ik me
haastig aan.
Om half zes staan we met z'n vijven in de
ongewoon stille straat en hard klinken onze
stemmen op.
't Is een nogal internationaal gezelschap,
bestaande uit een Duitsch, twee ngelsche, een
Joego-Slavisch en een Hollandsch meisje.
„Ik ben benieuwd," zegt er een. of de
Australische, Canadeesche en Zuid-Afrikaan-
sche troepen er ook zullen zijn!"
„Ja", zegt het Duitsche meisje, „ik hoop
het maar, want daar ben ik vroeg voor op
gestaan."
In „Kensington Gardens" is het (het vroege
uur in aanmerking genomen) verbazend druk.
Drommen menschen spoeden zich voort,
komend uit alle richtingen en wij besluiten
hen maar te volgen.
Als we door het Soldatenkamp, dat pas is
opgeslagen in het park. en het heele aanzien
ervan bederft, komen, vinden we de soldaten
al druk in de wee».
Een paar zijn hun „breakfast" aan het be
reiden en onze leege magen beginnen te
jeuken.
„Mmm", zegt er één, „Bacon and eggs!"
Enkelen wenschen ons vroolijk „Good
morning" met het gewone praatje van
„Sweetheart" volgend naturlijk. En wij
groeten terug, ze ongevaarlijk nu achtend
met zooveel menschen, op klaarlichten dag...
en met de officierskampen niet ver.
Als we na „Kensington Gardens" de „Ser
pentine" passeeren zien we al mannen en
jongens aan het roeien, terwijl aan den kant
enkele zwanen en eenden wat flirten.
Plotseling begint de zon te schijnen, te
stralen aan de heldere heel teerblauwe
•morgenlucht.
Dan is het mooi, zoo mooi in het park.
De boomen, allen in blad nu, frisch en
groen, de zon en het water en Zondag
morgen.
En opeens neurie ik dat bekende Holland-
sche liedje „Wordt wakker, 't zonnetje is al
op."
Ook de anderen beginnen te zingen, ieder
in eigen taal en zoo loopen we door in
stevige pas, tot we „Hyde Park Corner" be
reiken.
Hier slaan de meesten de richting van
Buckingham Palace in en wij volgen hun
voorbeeld.
Niettegenstaande het vroege uur, staan er
al menschen met „Chocolate" en „programs",
en daar we erg hongerig zjjn, kunnen we de
verleiding niet weer staan ons te laten op
houden en een plak chocola te koopen.
Nu wordt het een beetje gedrang, wij laten
ons kalm voortduwen, komen van zelftot
voor Buckingham Palace, waar we blijven
staan en ik een programma van de „Repetitie
der kroningprocessie" koop.
De tribunes voor het paleis zijn stampvol,
op de trappen van het Vitoria-momument en
zelfs op de beelden staan en zitten de men
schen, man aan man.
De straat en het plein rondom het enorme
monument wordt vrijgehouden door bereden
politie, die gewichtig op en neer draaft, maar
niet veel te doen heeft, daar de menigte zich
wonderlijk kalm gedraagt.
Eenmaal hoor ik een toooefcowwer tegen één
Laat Uw moeder morgen smullen!
VAN GALENSTRAAT 71
TELEFOON 399
Voor de V.P.R.O. heeft gisteravond Burge
meester Kamp van 8.30 tot 9 uur een rede
gehouden over den Zuiderzeepolder, daarbij
voornamelijk beschouwingen gevende over
zijn ervaringen in den Wieringermeerpolder.
Tenslotte verwees Mr. Kamp naar een van
zijn hand eerstdaags verschijnend boek, ge
titeld: „Zuiderzeeland", dat zal worden uitge
geven door de Amsterdamsche uitgevers
firma „Querido".
Woensdagmiddag is in de Lagere Land
bouwschool te Den Burg het mondeling ge
deelte van het examen afgenomen en aan de
leerlingen het einddiploma uitgereikt. Hierbij
waren tegenwoordig het bestuur der Stichting
tot bevordering van het Land- en Tuinbouw-
onderwijs op Texel en de heer Linesch, Land-
bouwleeraar te Schagen. Aan alle 18 candi-
daten werd het einddiploma uitgereikt. Hier
onder waren vier, die vorig jaar reeds dit
examen hadden moeten afleggen, doch door
het overlijden van den heer Klimp en de vaca
ture, die daardoor aan de school ontstaan
was, kon het toen niet worden afgenomen.
De leerlingen werden toegesproken door den
heer Linesch, den heer K. Vlaming, lid van
de Commissie van Toezicht op dit onderwijs
en door den heer Van der Ban, directeur aan
de Landbouwschool alhier.
Heden en morgen zal in het Sint Janshuis
te Den Burg een tentoonstelling worden ge
houden van werkstukken, gedurende dezen
winter vervaardigd door jeugdige werkloozen.
De opening heeft dezen .middag te 5 uur
plaats. Toegang voor het publiek om 7 uur.
Gedurende de tentoonstelling zal een ver
lating worden gehouden van zelf vervaardigde
werkstukken.
van 1 tot en met 7 Mei 1937.
GEBOREN: Anna Maria, d. v. P. Bakker
en A. Verberne; Elisabeth Agnes Johanna,
d. v. A. Beers en M. Ertl; Cornelia, d. v. J. de
Waard en G. Jurjens; Elsje Aleida, d. v. B.
Oostra en F. Smidt.
ONDERTROUWD: N. P. Graat en E. C. L.
Suykerbuyk; S. de Waal en A. Jellema.
GETROUWD: P. Maas en C. A. Zijm; J.
Witte en J. C. Reij.
OVERLEDEN: Simon Gomes, 63 j., geh. m.
N. Dijt; Cornelia Witte, 26 jaar.
POLITIE.
GEVONDEN: speelgoed (hondje), 1 porte-
monnaie.
Tegen Alkmaar komt Texel I morgen ge
heel volledig uit; ook Witvliet, die niet meer
in de gemeente vertoeft, komt voor dezen
wedstrijd over. 't Elftal komt in de volgende
samenstelling uit:
Dukers
D. Zuidewind Joh. Ran
H. Neyens N. de Graaf A. Huizinga
P. Kikkert M. Vlaming G. Witvliet
H. Ran p. Neyens
Reserve: J. Bruin.
der „Bobbies" zeggen: „Hallo Tom! Hoe
maak jij het?"
En de Bobby gemoedelijk: „Best! En jij?"
Na ongeveer een uur geduldig gewacht te
hebben, half slapend, hangend tusschen de
menschen, hooren we plotseling een bel rin
kelen. We raden en hopen.
„Een telefoontje, dat de stoet in aantocht
is!"
Er komt wat beweging in de menigte, de
politieagenten doen nog gewichtiger.
En even later hooren we in de verte
niuziek, die al nader komt al nader
ook het trappelen van paarden, en het gaat
van mond tot mond: de stoet is in aantocht.
Daar rijden soldaten te paard voorbij, dan de
band, en dan... getrokken door acht witte
paarden dé gouden koets.
Hij schittert en glanst in het stralende zon
licht en de koetsier zit statig, zich wel van
zijn waardigheid bewust, voor op den bok.
Achter de gouden *koets rijden weer sol
daten te paard en dan volgen nog vier koetsen,
bestemd voor Queen Mary en andere hooge
personen.
Na die koetsen komen weer soldaten te
paard, die de stoet sluiten.
We zijn alemaal wat teleurgesteld. Het
Duitsche meisje is werkelijk verontwaardigd.
„Is dat alles?" vraagt ze en dan min
achtend.
„En wat een lijn! 't Lijkt wel niets! Dat
kunnen ze in Duitschland beter hoor!"
Ik klop haar moederlijk op den schouder
en sus „Dat is je Duitsche soldatenhart, m'n
kind! Zoo zijn ze in Engeland nu eenmaal
niet."
Ook het Joego-Slavische meisje verzekert,
dat ze nog nooit zoo'n leelijke, onordelijke
troep gezien heeft en natuurlijk dan moet
ook ik even laten voelen, dat ze het in Hol
land beter kunnen.
Verder zijn we nog diep teleurgesteld geen
vreemde troepen gezien te heben en betreuren
het haast, dat we om wat soldaten te paard
en een paar leegen koetsen zoo vroeg zijn
opgestaan, maar besluiten te zeggen:
„In elk geval, ik ben toch blij de gouden
koets gezien te hebben, al zaten er dan ook
geen vorstelijke personen in."
Hadden wrj het de vorige week over den
Franschen muziekavond in het algemeen en
s-heeren Uithol's rijbewijs in het bijzonder,
ditmaal zijn het weer andere wereldschok
kendheden die onze onverdeelde aandacht in
hooge mate eischen.
En dan is daar allereerst de binnenkomst
van onze „Java", hartelijk welkom geheeten,
ook in deze kolommen, door kleermakers,
waschmachine-distribuanten en andere mid
denstanders, die tenslotte zoodoende op eer
lijke wijze trachten ook in deze benarde
tijden nog enkele goospenningen binnen te
krijgen.
Ja, het was erg leuk, dat binnenkomen
van onze „Java" (dat klinkt... „onze",
trouwens, aan zoo'n schuit zie je tenminste
waar je belastinggelden blijven!) vooral op
Wierhoofd, waar meisjes stonden te huilen
en lachen tegelijk.
Maar er was nog véél meer deze week. In
de Hoogstraat is juffrouw Stoll's pand ver
rijkt met een gedenksteen, die door den
burgervader himself onthuld geworden is.
Het waren ontroerende momenten daar voor
juffrouw Stoll's vesting, en zelden aan
schouwde men zooveel burgerzin als bij deze
Hoogstraters.
Meneer Reus, die anders voor geen kleintje
vervaard is, lachte doorloopend zoo blomzoet,
dat hij 25 jaar jonger leek.
Jack de Vries is ook weer in Casino ge
weest en naar mij verteld is, was het een heele
meneer. Dat valt dan weer mee, want als je
al geen jazz-man bent en je gaat 1 maal in
het jaar eens luisteren en je ontmoet dan,
net zoo als een tijdje terug, die meneer
Meenk, nou, dan kun je je best voorstellen
dat er nog menschen zijn die een groote P.
aan jazz hebben.
Maar waar is het, dat meneer Meenk er
niets tierig uitzag. Zoo iets als iemand die
een nacht aan de zwier geweest is en geen
zoute haring meer aan het kraampje kan
krijgen. Zoo iets. Nee, dan De Vries. Fijn
spul! Leve de jazz.
Laten we ditmaal besluiten met er op te
wijzen, dat er weer schoolmeesters geweest
zijn, die het gewaagd hebben 's-heeren Uit
hol's toorn en macht te trotseeren en mee
liepen in de Mei-stoet.
Met belangstelling wachten wij dan ook in
de komende dagen op de vragen, die wederom
aan den Minister gesteld zullen worden.
Maar men hoeft er niet op te rekenen, dat
Zijne Excellentie antwoord geeft vóór 26 Mei
a.s. Hij zou een slecht minister zijn...
PORTRET ATELIER
f~ JAC DL BOER HQ
In Hótel „De Oranjeboom" treedt Woens
dag 12 Mei op de beste Nederlandsche Bil
jartspeler Martin Frangois Soliën. Soliën
speelt 500 car. cadre 35/2, 400 car. cadre 45/2
en 300 car. cadre 71/2. Na afloop phenomenals
kunst- en fantasiestooten.
Onze correspondent te Oosterend meldt nog
over het concours te Hoorn, waar volgens ons
bericht van gisteren het muziekgezelschap
„Excelsior" van Oosterend twee le prijzen
behaalde, dat de directeur van de jury een
compliment ontving, omdat door „Excelsior"
het best gespeeld was in de eerste afdeeling.
Een volgende keer zal „Excelsior" nu in de
afdeeling „Uitmuntendheid" moeten uitkomen.
Naar aanleiding van het overlijden van den
heer W. Bakker, die zeer vele jaren onder
wijzer aan die school is geweest, is het feest
voor de kinderen bij de herdenking van het
gouden jubilé van de School met Den Bijbel
te Oosterend uitgesteld.
Ned. Herv. Gem.
Den Burg, v.m. 10 uur, geen dienst.
n.m. 7.30 uur, Jeugddienst
Cand. Oskamp Koorzang
Oosterend, v.m. 10 u., Ds. A. W. Kok
Waal. v.m. 10 u., Ds. v. 't Hooft
Den Hoorn, v.m. 10 u., Ds. Moen
Maandcollecte
De Cocksdorp, v.m. 10 uur, Ds. Salm
Oudeschild, v.m. 10 u., Ds. Scholte
Doopsgezinde Gemeente.
Den Burg, v.m. 10 uur, Ds. Milatz,
van IJmuiden,
Geref. Kerk.
Den Burg, (Geb. Fanfare)
v.m. 10 uur, Leesdienst
n.m. 3 uur, Cand. Wouda
Oosterend, v.m. 10 uur, Cand. Wouda
n.m. 3 uur, Leesdienst
Gereformeerde Kerk H.V.)
Oosterend, v.m. 10 uur en n.m. 3 uur,
Leesdienst
Laat U niet kwellen
door rheumarische
pijnen, die U oud
maken vóór Uw tijd.
met den geneeskrach-
ligen Klooslerbalsem
die ze snel verdrijft.
akkers Kloosterbalsem
dringt tot diep in de weefsels doorl
