Een kiaclitig
De verloving van Prins
Karei van Zweden
De aftapping van Maas
water door België
Het Prinselijk Paar
naar Norfolk
Wij zijn een volk van
luchtvaarders
Indische ambtenaren
demonstreeren
Willy den Ouden,
opgepast!
Nieuwe motorbrandstof
Dc Sovjets bouwen
een paleis
Donderdag 13 Mei 1937
Een onweerszweefvlucht
Relletje op de Bossche veemarkt
Rie Mastenbroek naar
Denemarken?
Negenjarig meisje door
bliksem gedood
Kappers staken te Parijs
Verkiezingsrede van Prof. Slote-
maker de Bruine.
De drie eischen voor de volks
vertegenwoordigers.
In de aula van het Koloniaal Instituut
heeft gisterenavond Z.Exc. Prof. Dr. J. R.
Slotemaker de Bruine, Minister van Onder
wijs, Kunsten en Wetenschappen, voor den
Kamerkring Amsterdam der Christ. Hist.
Unie een verkiezingsrede uitgesproken. De
spreker werd ingeleid door den heer Jan ter
Haar.
PROF. DR. J. R. SLOTEMAKER DE BRUINE
De Minister, hierop het woord verkrijgen
de, belicht eenige der meest naar voren
springende staatkundige problemen en het
Standpunt der Christelijk Historische Unie.
Spr. is overtuigd van de noodzaak van een
.volksvertegenwoordiging en een minister
raad, waartusschen een nauw en levend ver
band dient te bestaan. Ministerraad en
volksvertegenwoordiging moeten in even
wicht zijn.
Bij de samenstelling van de ministeries
heeft H. M. de Koningin steeds met zeer veel
tact rekening gehouden met de samenstel
ling van de Kamers.
Komende tot de economische toestanden,
merkte spr. op, dat de overheid alle krach
ten heeft ingespannen om het bedrijfsleven
in stand te houden. Legio zijn de regeerings-
maatregelen geweest, een zwaar en ondank
baar werk van bemoeienis, waarvoor we
echter niet dankbaar genoeg kunnen zijn en
dat we nog niet kunnen missen.
Hoe moet de volksvertegenwoordiging zich
tegenover het vraagstuk van de Rijksbegroo-
iting stellen, vroeg spr. zich vervolgens af.
Wij hebben een gezond financieel beleid
noodig, daar anders onze cultuur en geeste
lijke waarden ten gronde gaan.
Naar spr.'s overtuiging zullen in de
toekomst de meeste moeilijkheden
zich voordoen op budgetair gebied.
We zullen nog moeten afwachten
of de opleving van het economisch
leven door zal zetten. Het zou zeer
onverantwoordelijk zijn om op dit
punt al te optimistisch te zijn.
De werklooze onderwijzers.
Zoo zijn er 12.000 werklooze leerkrach
ten. Men maakt mij daarvan wel eens een
verwijt aldus de minister maar be
seft men wel, dat verandering van de leer-
lingenschaal, waardoor 6000 onderwijzers
werk zouden kunnen krijgen 10 millioen
gulden zou eischen?
Wij hebben in de Kamer volks
vertegenwoordigers noodig, die aan
drie eischen voldoen. Het moeten
voorzichtige lieden zijn, menschen
van karakter bovendien. Zij moeten
„neen" durven zeggen en im
populair durven zijn.
Doch zij moeten ook een diep so
ciaal besef hebben om te kiezen uit
het vele noodige.
Pessimisme t.a.v. de werkloos
heid.
Sprekende over de sociale toestanden zei-
de spr., dat hij vreesde dat ook bij een
voortgaande opleving de werkloosheid niet
geheel zal verdwijnen. Dit als gevolg van
de streng doorgevoerde rationalisatie.
Ten slotte stelde spr. de vraag hoe men
zijn stem dient uit te brengen in verband
met de politieke positie van het christen
dom.
Bij de stemming dient het begin
sel voorop te staan en zorge men te
genover de Roomsch-Katholieken,
voor een krachtig protestantsch
blok.
Met een warme aanbeveling voor de can-
didaten van lijst 4, eindigt spr. zijn rede.
Hoekstra en Oyens vliegen van
Ypenburg naar Katwijk.
De heeren Hoekstra en Oyens, beiden
instructeur van het Nederlandsch instituut
voor zweefvliegen hébben zich in een twee
persoons leszweefvliegtuig, van Ypenburg
laten opsleepen, toen een onweersbui in
zicht kwam. Op 800 meter hoogte maak
ten zij los van het motorvliegtuig en kre
gen dadelijk contact met de thermische
luchtstroomen van de naderende onweers
wolken.
Voor de bui uit hebben zij tot Katwijk
kunnen doorvliegen.
Boven Katwijk aan Zee werden de lucht
stroomen zoo krachtig, dat de vliegers zich
genoodzaakt zagen te landen. Zij hebben
toen hun toestel op het strand voor de
Katwijksche boulevard neergezet.
Het is de eerste onweerszweefvlucht,
welke in ons land is gemaakt en deze werd
nog wel uitgevoerd met een toestel, dat
hiervoor in het geheel niet geschikt is.
Crisisambtenaren ontdekken val-
sche kalverschetsen.
Charge met de blanke sabel on
der de opstandige boeren.
Op de Bossche veemarkt hebben zich gis
termorgen omstreeks half twaalf eenige on
geregeldheden voorgedaan.
Crisisambtenarcn waren ter plaatse voor
het controleeren der oormerken en kalver
schetsen. Bij een der boeren vonden de amb
tenaren valsche kalverschetsen, waarop zij,
bijgestaan door rechercheurs tot arrestatie
overgingen. Een aantal boeren kwam hier
tegen in verzet en nam een dreigende hou
ding tegenover de politie-ambtenaren aan.
De politie voerde een charge met de blanke
sabel uit en arresteerde nog drie boeren. Na
het incident, dat ongeveer een kwartier duur
de, kon de handel den verderen dag onge
stoord worden voortgezet.
De K.N.Z.B. moet beslissen.
Naar wij vernemen heeft de heer Borren,
de official van den Deenschen Zwembond,
die Ragnhild Hveger en Valborg Christen-
sen vergezeld heeft op haar tournée door
Nederland, Rie Mastenbroek uitgenoodigd
in Juni naar Denemarken te komen om
daar enkele wedstrijden te zwemmen.
De Technische commissie van den K.N.
Z.B. zal eerst later een beslissing inzake de
ze invitatie nemen.
Pleidooien voor het Int Hof van
Justitie. Het Nederlandsche
en het Belgische standpunt. Bel
gië stelt een tegeneisch. Het
Hof zal zich ter plaatse op de hoog
te stellen.
Voor het Permanente Hof van Internatio
nale Justitie te Den Haag diende gedu
rende de laatste week het proces, dat Ne
derland tegen België aanhangig heeft ge
maakt, omdat België voornemens is, water
van de Maas af te tappen ten behoeve van
het .Albert-kanaal, dat Antwerpen met het
industriegebied in het Oosten van België
zal verbinden. Nederland acht dit voorne
men in strijd met de bestaande overeen
komsten.
Zoowel door den Nederlandschen pleiter,
Prof. Telders, als door den Belgischen, den
heer Ruelle, zijn uitvoerige pleidooien ge
houden welke gisteren zijn beëindigd.
Prof. Telders betoogde dat België door het
aftappen van Maaswater, handelde in strijd
met het verdrag van 1863, dat de verdee
ling van het Maaswater regelt.
Komt er Maaswater in het Albert-kanaal,
dan zal, vooral in perioden van droogte,
het peil in Maas, Zuid-Willemsvaart en
Julianakanaal, zoozeer dalen, dat de scheep
vaart op deze waterwegen ernstig wordt
belemmerd.
PI. betoogde, dat het België er dan
ook om te doen was, de Neder
landsche scheepvaart schade te be
rokkenen en Antwerpen te bevoor-
deelen t,en koste yan Hoterdam»
De heer Ruelle, Belgisch tegenpleiter, ter
zijde gestaan door den Belgischen deskun
dige Delmer, bestreed deze opvatting.
De heer Ruelle betoogde, dat België niet
in strijd met het verdrag van 1863 handelt.
Juist met Nederland is dat wel hét geval.
Nederland heeft zonder efenig overleg, met
België het Julianakanaal gegraven en Bel
gië is dus ook gerechtigd o,m met het Al
bert-kanaal te doen wat het wil.
Nederland is er juist altijd op uit ge
weest om ten aanzien van de Maaskwestie
Rotterdam te bevoordeelen boven Antwer
pen en België wenschte nu met het Al-
bertkanaal ook zijn belangen veilig te
stellen.
Ook is het Albertkanaal van groot stra
tegisch belang, welk feit door de Internati
onale deskundigen is erkend.
Nederland eischt dat België de thans
bestaande werken zal doen opruimen, maar
deze eisch is onrechtvaardig.
Vervolgens gaat pleiter over tot den Bel
gischen tegeneisch.
De Nederlandsche regeering heeft onwet
tig gehandeld door zonder toestemming
van de Belgische' regeering het Julianaka
naal aan te leggen en in stand te houden.
Trouwens ook de verbinding bij Bossche
Veld met de Zuid-Willemsvaart is door de
Nederlandsche regeering zonder goedkeu
ring van België gemaakt.
Het Julianakanaal is een klaarblijkelijke
inbreuk van het verdrag, terwijl daaren
tegen de aanleg van het Albertkanaal is
geschied binnen het kader der legaliteit.
De Belgische regeering is bereid om alle
quaesties betreffende verbindingswegen in
een geest van welwillendheid te regelen.
Nadat Prof. Telders nog enkele techni
sche vragen had beantwoord, besloot het
Hof de zitting te verdagen tot Dinsdag 18
Mei en eerst ter plaatse een onderzoek te
gaan instellen. Heden vertrekken Hof en
deskundigen naar Maastricht.
Daarna gasten van den Neder
landschen gezant.
Naar wij uit Londen vernemen, zullen na
afloop van de kroningsplechtigheden Hunne
Koninklijke Hoogheden Pri*ses Juliana en
Prins Bernhard, met de hen vergezellende
leden der hofhouding, de Pinksterdagen in
Norfolk doorbrengen op het landgoed van
den onlangs afgetreden onderstaatssewetaris
van koloniën Sir John Maffey, oud-gouver
neur van Soedan.
Daarna zullen Hunne Koninklijke Hoog
heden nog eenige dagen de gasten zijn van
Hr. M.'s gezant te Londen, Jhr. de Marees
van Swinderen.
Op een vergadering van de Ver.
voor Nationale Veiligheid bepleit
te de heer L. A. de Lange het in
voeren van den vliegtuigmodellen-
bouw als verplicht leervak op de
scholen, ter bevordering van de
luchtvaartgezindheid onder het op
groeiend geslacht.
„Zooals wij vroeger een groot volk
van zeevaarders waren, zijn wij nu
een groot volk van luchtvaarders!"
aldus spreker.
Tragisch ongeval te Den Haag.
Gistermiddag omstreeks kwart over 5 ont
lastte zich boven de residentie een kort, doch
zeer hevig onweder. Uit de Boschlaan kwam
een moeder met drie kinderen in de rich
ting Bezuidenhout geloopen. Een kind liep
naast de moeder, twee zusjes liepen vooruit.
Toen de moeder het raadzaam vond,
voor den hevigen regen te schuilen
in den winkel van de firma K., bij
den hoek van den Bezuidenhoutsoh-
weg, riep zij de beide kinderen, die
voor haar liepen, terug. Het jongste
meisje voldeed daaraan onmiddel
lijk, het oudere zusje, de 9-jarige
A. K., uit de Schiestraat, aarzelde
en bleef nog een ondeelbaar oogen-
blik onder een boom staan, hetgeen
noodlottig werd. Een felle bliksem
straal trof het kind, dat op slag
dood was.
De consternatie ter plaatse was natuurlijk
groot. De moeder gilde hevig en werd door
voorbijgangers bijgestaan. Later heeft de
geneeskundige dienst het lijkje naar het
gemeenteziekenhuis gebracht.
Actie voor duurtetoeslag te
Batavia.
In het Maxim-theater te Batavia werd
gisteravond een vergadering gehouden, wel
ke uitgeschreven was door de samenwer
kende ambtenaren-vereenigingen, en welke
bijgewoond werd door 1 a personen.
De vergadering drong aan op onmiddel
lijke instelling van een algemeenen
duurtetoeslag op de salarissen.
De voorzitter van het Verbond van Ver-
eenigingen van Overheidspersoneel (V.V.O.)
de heer Hegt, hield een redevoering.
AFKEURENSWAARDIGE PROPAGANDA
DOOR EENIGE N.S.B.'ERS.
Een vlag op andersmans huis.
Dezer dagen hebben propagandisten van
de N.S.B. zich, volgens de N.R.Crt., toegang
verschaft tot het (verboden) terrein van de
N.V. Chemische Industrie De Toren te Naar-
den, den toren van de fabriek beklommen
en aan den zich darop bevindenden vlag-
gestok een zwart-roode vlag geheschen. Zij
verwachtten blijkbaar, dat dit den volgen
den dag (een feestdag) niet door het per
soneel zou worden opgemerkt. Het bedrijf is
gelegen aan den rijksweg Bussum—Amster
dam, waarop in het bijzonder op feestda
gen een zeer intensief verkeer heerscht. Het
gebouw en speciaal de ca. 30 meter hooge
witte toren contrasteeren scherp met de om
geving en vallen zeer in het oog, hetgeen
voor de genoemde propagandisten blijkbaar
reden is geweest eens anders eigendom
voor hun doel te gebruiken.
Doordat een lid van het personeel de vlag
om 5 uur 's morgens opmerkte, kon zij reeds
in de vroege ochtenduren verwijderd wor
den.
NEDERLANDSCH SCHRIJVER CAN-
DIDAAT NOBELPRIJS?
De Vlaming Stijn Streuvels zou
in aanmerking komen.
De bekende Vlaamsche
Stijn Streuvels staat, volgens
groote eer te wachten. In
Vlaamsche tijdschriften heeft
stig voor de candidatuur van
den Nobelprijs uitgesproken
het feit, dat Streuvels werk
het buitenland glansrijk kan
Nog slechts een halve seconde
of Ragnhild had Willy's 200 M.
wereldrecord verbeterd!
Een der belangrijkste nummers van de
Internationale zwemwedstrijden op het IJ
te Amsterdam was de 200 M. borstcrawl voor
dames. Van spanning was helaas geen spra
ke, immers Ragnhild Hveger won met groo-
ten voorsprong voor Rie Mastenbroek, die
Tini Wagner en Rie van Veen weer achter
zich liet.
Maar de tijd, welke voor Ragnhild
Hveger genoteerd werd, 2 minuten
25.8 sec., beteekent, dat het wereld
record op dezen afstand, staande op
naam van Willy den Ouden, met een
tijd van 2 min. 25.3 sec., sterk be
dreigd is. Slechts 0.5 sec., is het
Deensche meisje er boven gebleven,
nog nimmer heeft zij dezen tijd ge
maakt.
En indien Ragnhild niet tusschen 125 en
160 meter een kleine inzinking had gehad,
indien zij de laatste keerpunten wat beter
had genomen, zou ongetwijfeld het trot-
sche record van de Rotterdamsehe zwem
ster neergehaald zijn, ook al omdat de eer
ste 100 meter snel en op prachtige wijze door
haar afgelegd waren. Tegenstand van be-
teekenis had zij niet en ook dat heeft haar
tijd natuurlijk beïnvloed.
Fransche uitvinding. Van
groot belang in oorlogstijd.
Het Petit Journal maakt melding van een
nieuwe stookstof, carboniet, waarvan ver
vaardiging en gebruik zoo juist in orde zijn
gebracht en dat het Fransche leger ingeval
het in oorlogstijd van benzine beroofd is,
tegen verlamming moet behoeden. Het is
een op bepaalde wijze bereide houtskool,
niet bros, ze geeft niet af en is veel zwaar
der dan gewone houtskool. Het ontstaat
door dat van de kool van verbrijzeld hout
brokken worden gemaakt, in den vorm
van eierkolen. Het behoeft vocht niet te
vreezen en goed aangestoken onder de in
werking van een kouden luchtstroom, brandt
het met felle hitte.
Dientengevolge zal het gemakkelijk val
len, aldus het Fransche blad, daarvan voor
de landsverdediging belangrijke voorraden
aan te leggen, die aan geen enkel bederf
onderhevig zijn en de bosschen kunnen dus
aan tienduizenden werkloozen arbeid ver
schaffen. De generale staf heeft, zich met
het resultaat van de proeven ingenomen
verklaard.
Zeehaven voor kinderen te Le
ningrad.
Voor het Sowjetspaleis, dat te Moskoif
wordt gebouwd, is dezer dagen de eerste
kubieke meter beton gestort.
Het hooge gedeelte van het gebouw zal
op 32 palen zuilen rusten, waarvan het
fundament uit twee ringen bestaat, waar
van de buitenste een middellijn van 180
meter zal hebben en een omtrek van 5o0
meter. In een van de 32 afdeelingen van
dezen ring is met den arbeid aangevangen.
Alleen voor de betonneering van dezen
buitensten ring is 55.000 M3. beton benoo-
digd. Op het bouwterrein is een mechani
sche betonmenginstallatie opgesteld, die da
gelijks 600—700 ton beton leveren kan.
In den loop van het jaar wordt te Le
ningrad een zeehaven voor kinderen aan
gelegd, om ze te oefenen in de zeevaart-
techniek en tegelijk de watersport te bevor
deren.
De haven komt op een van de Kirof ei
landen en zal door een 280 meter langen
dam van den Linschen zeebodem geschei
den blijven. Aan den ingang komt een vuur
toren, een vuurbaak en twee speciale tee-
kens, om de voor deze haven bestemde
vaartuigen den weg te wijzen. Aan den
dam wordt een jachtclub gevestigd en aan
den oever komen een paviljoen, een radio-
en telefoonstation voor kinderen, een zee-
vaartmuseum enz. Voor den bouw van kin
derschepen komen er een dok, een mechani
sche werkplaats, een werkplaats voor hout
bewerking en een werf. Er wordt ook een
afdeeling van het reddingswezen gevestigd.
In den dienst op de schepen en in de ha
ven zal door kinderen worden voorzien.
De aanleg geschiedt in opdracht van het
Leningradsche pionierspaleis en het plan
is ontworpen door het Centrale Instituut
voor onderzoekingen en ontwerpen voor het
verkeer te water.
Vandaag leggen zij het werk neer.
In een gisterenavond gehouden bijeen
komst hebben de kapperspatroons de Dins
dag tusschen de afgevaardigde van patroons
en bedienden in bijzijn van een vertegen
woordiger van het ministerie van arbeid tot
£tand gekomen voorloopige overeenkomst
verworpen.
Nadat de kappersbedienden kennis hadden
gekregen van de weigering der patroons,
hebben zij in een in het vakvereenigingsge-
bouw gehouden vergadering besloten, dat
Donderdag in alle kapperssalons in het Pa-
rijsche gebied gestaakt zal worden.
romanschrijver
geruchten, een
verschillende
men zich ern-
St reu veis voor
op grond van
den toets met
doorstaan.
Mededeeling verwekt sensatie.
Gravin von Rosen een geschei
den vrouw met 3 kinderen.
Dat de hertog van Ostergötland,
prins Karei jr., de eenige zoon van
's Konings broeder prins Karei sr. en
en de jongere broer van wijlen ko
ningin Astrid, zich sterk voor de
jonge gravin Elsa von Rosen interes
seerde, was sedert maanden in hof
kringen geen geheim, maar voor de
meesten, die daar niet toe behooren
zal het. ongetwijfeld een verrassing
geweest zijn tóen Maandag de ver
loving openbaar gemaakt werd,
Dit geschiedde ln den vorm van de pu-
blikatie van een uittreksel uit het protocol
van een bijzonderen kroonraad en daarin
heette het, dat koning Gustaaf bereid was
zijn toestemming tot het voorgenomen hu
welijk te verleenen, ofschoon hij twee zijner
kleinzoons de vroegere prinsen Lennart
en Sigvard in een dergelijk geval die toe
stemming heeft moeten weigeren, aldus de
N.R.C. Prins Karei jr. staat evenwel verder
van den troon af en ook wanneer hij een
huwelijk, dat hem zijn erfrecht op den troon
verliezen doet, sluit, schijnt de troonsopvol
ging, aldus het protocol, volgens mensche-
lijke berekening, voldoende verzekerd te zijn
door de mannelijke leden van het koninklij
ke huis, die de nakomelingen van koning
Gustaaf zijn. Dit zijn, zooals men wellicht
weet, kroonprins Gustaaf Adolf en diens
zoons Gustaaf Adolf, Bertil en Karei Johan.
Door zijn voorgenomen huwelijk zal prins
Karei jr. met het erfrecht zijn titels en
privileges, die daaraan verbonden zijn, ver
liezen, al zou hij, naar verluidt, van zijn
zwager, koning Leopold der Belgen, den
hertogtitel herkrijgen en wel ter gelegen
heid van het huwelijk, dat volgens de ge
ruchten in hofkringen dezen zomer te Brus
sel voltrokken zou worden. Het vorige jaar
is een wijziging in de successiewet aange
bracht in verband met de vermindering
van het aantal prinsessen, maar deze wij
ziging staat behoud van het erfrecht bij een
morganatisch huwelijk met toestemming
van den koning alleen toe, wanneer een
prins met de dochter van een buitenlander
zou huwen. Hetgeen toen door sommige
Rijksdagleden openlijk als een achteruitzet
ting van de Zweedsche meisjes is gekarak
teriseerd.
Prins Karei jr., die na zijn studie aan een
handelsschool sedert eenige jaren op het
kantoor van een der grootste verzekerings
maatschappijen werkt en de vorige week tot
reserve-luitenant bij de cavalerie is be
noemd. is den lOden Januari 1911 geboren
en dus 26 jaar oud. Gravin von Rosen, is
33 jaar en de oudste dochter van den
opperceremoniemeester graaf Eugen von
Rosen. Zij is enkele jaren geleden geschei
den van haar eersten man, graaf Adolf
von Rosen en heeft twee meisjes, van 12 en
6, en een jongen van 8 jaar, die na de
scheiding bij haar gebleven zijn.
Prins Karei van Zweden en zijn verloofde,
Gravin von Rosen.
Kit-
v
