Verder samengaan
Oslo-Staten 1
der
De Wieringermeerpolder
nog geen aparte gemeente
DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Baldwin wendt zich
tot de jeugd
De Italiaansche
onderzeevloot
Onderzoek naar de moge
van een politiek
accoord
Humaniseering van den
Spaanschen burgerkrijg
Militaire dictatuur ia
Rusland
De bewapening van
Hongarije
De Oslo-conferentie
te Den Haag
Incident op het Blauwe
Zand weer in scène gezet
Ford contra
vakvereenigingen
WOENSDAG
19 MEI 1937
UITGAVEi N.V. DRUKKERIJ EN UITGEVERIJ V/H C. DE BOER JR., KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER. TELEFOON 50 EN 412. POSTGIROREKENING 16066 65e JAARG- No. 8003
De Abessijnsche kwestie
opnieuw op het tapijt
Verdedig de democratie
Hertog van Windsor
huwt 3 Juni
Litwinof bij Blum en Delbos
EERBERICHT
DE BILT SEINT*
heldersche courant
Per vliegtuig reisde de Noorsche minister
van buitenlandsche zaken, de heer H. Koht,
gisteren van Oslo naar Amsterdam. In Ko
penhagen stapte hij over in een toestel van
de K.L.M., dat gisterenmiddag omstreeks
half drie op Schiphol landde. Op het vlieg
veld wachtte de heer Raeder, de Noorsche
zaakgelastigde in ons land, den minister op
en de beide heeren reden per auto naar
Hotel des Indes in Den Haag, waar de heer
Koht zijn intrek heeft genomen en waar een
verslaggever van het Algemeen Neder-
landsch Persbureau in den namiddag ge
legenheid kreeg den minister enkele .vragen
te stellen.
De heer Koht blijft hier tot Vrijdag. He
den brengt hij een bezoek aan zijn Neder-
iandsohen ambtgenoot, Jhr. Mr. A. C. D.
de Graeff, die hem morgen een lunch zal
aanbieden. Vrijdag reist de heer Koht naar
Brussel, waar hij een onderhoud met den
heer Spaak, den Belgischen minister van
buitenlandsche zaken, zal hebben,
bevraagd naar het doel van zijn reis ant
woordde de heer Koht hierop ongeveer als
volgt:
Op 26 dezer komt de Assemblee van den
Volkenbond te Geneve bijeen. De agenda be
vat geen punten van groot belang: slechts
het verzoek van Egypte om als ild van den
Bond te worden aangenomen en de verkie
zing van een rechter in het permanente hof
yan internationale justitie.
„Het is echter zeer goed mogelijk", aldus
minister Koht, „dat er andere belangrijker
punten van bespreking in Genève aan de
orde zullen komen",
Verwacht wordt, zeide de Noorsche
minister, dat de Abessijnsche kwes
tie weer aan de orde zal komen. „In
welken vorm weet niemand, maar nu
dit verwacht wordt, leek het mij
gewenscht, eens met mijn Neder-
landschen en Belgischen ambtge-
nooten van gedachten te wisselen
over de houding, die de Kleine Sta
ten in dat geval zdllen aannemen."
Dan ïs er nog een ander punt, dat minister
Koht met de heeren De Graeff en Spaak zou
wenschen te bespreken.
Het lijkt hem gewenscht de moge
lijkheid te onderzoeken of de Oslo
conventie niet kan worden aan
gevuld met een overeenkomst van
politieken aard, in dier voege, dat
de onderteekenaars een conventie
zouden opstellen met betrekking tot
de regeling van de controle op de be
wapening in hun landen.
Tegelijk met het Assemblee komt immers
te Genève het bureau van de ontwapenings
conferentie bijeen. Van de werkzaamheden
van dit bureau heeft minister Koht geen
groote verwachtingen. Wel heeft hij vertrou
wen in de beraadslagingen van de Kleine
Staten onderling over het vraagstuk der ont
wapening, die dan het initiatief zouden kun
nen nemen tot een conventie als hierboven
bedoeld.
„Het is een oriënteeringsreis, die ik op
weg naar Genève heb ondernomen en die
mij, naar ik hoop, in staat zal stellen op de
hoogte te komen van de inzichten van mijn
Nederlandschen en Belgischen ambtgenoo-
ten over vraagstukken van internationale
beteekenis, die te Genève in bespreking
kunnen komen".
Tenslotte deelde de minister nog mede,
dat hij niet voor het eerst in ons land was.
Hij is er al verscheidene malen geweest.
Vijf jaar geleden was de heer Koht, toen nog
geen minister, hier als president van een
historisch congres. Hij is van huis uit een
historicus en heeft hier vele vrienden on
der de geschiedkundigen, o.a. de Leidsche
Hoogleeraar, Dr. Colenbrander.
Beroep op beide partijen.
De niet-inmengings-subcommissie heeft
gisteren besloten tot beide strijdende par
tijen in Spanje een oproep te richten om
meer menschelijk te zijn in den strijd en af
te zien van bombardementen uit de lucht.
In het officieele communiqué wordt ge
zegd, dat alle regeeringen het belang inzien
van het meer menschelijk maken van het
conflict en er voor zijn een oproep te rich
ten tot beide partijen. Een tekst hiervoor
zal worden opgesteld en in de volgende bij
eenkomst van de subcommissie op 24 Mei
a.s. worden besproken.
Ten aanzien van de Spaansche gelden in
het buitenland heeft de subcommissie be
sloten een vragenlijst op te stellen en deze
voor te leggen aan de regeeringen, die deel
nemen aan de niet-inmenging. Verder be
sloot de subcommissie een consultatieve
technische subcommissie te benoemen, wel
ke belast zal worden met het uitwerken
van een ontwerp tot het beletten van het
vertrek of den doorreis aan niet-Spanjaar-
den, welker activiteit van invloed kan zijn
op het Spaansche conflict.
„Geen enkele Staat is de aan
bidding waard van den vrijen
mensch.n
Minister-President Baldwin heeft gisteren
avond in Albert Hall een toespraak gehou
den op een jeugdbij eenkomst.
«Ik heb mijn tijd gehad en zal weldra
'h de schaduw komen te staan", aldus be-
Baldwin. „In de volgende kwart-eeuw
2uh gij geroepen worden uw rol in de we-
reld te spelen en zult gij den plicht hebben
onze tradities te bewaren. Gij zult de demo
cratieën moeten beschermen en het kan zeer
^cl geschieden, dat gij geroepen zult worden
"s democratie tegen haar eigen jouten te
verdedigen.
Moeten de uitwerking van de Volkenbonds
Wee en de onderteekening van het verdrag
van Versailles op de creditzijde van de
a'ans worden geschreven? Twintig jaren
lang zouden wij „ja" hebben geantwoord,
noch thans zou het antwoord twijfelachtig
«in.
De Volkenbond en Versailles
hebben beide de verwachtingen v an
het menschdom teleurgesteld. Des
illusie is er voor in de plaats geko
men.
De persoonlijke vrijheid is opnieuw; in ge-
v&ar, omdat men haar in andere landen
aan het volk heeft ontnomen.
.Sprekende over de herbewapening, zeiae
oe minister-president, dat deze het
o®re antwoord was op alle pogingen va
O'e den vrede liefhebben.
Wat echter gevaarlijk is, is het
feit, dat in sommige kringen de vre-
BALDWIN
de tot een hersenschim wordt ver
klaard en de oorlog wordt verheer
lijkt als het ideaal van een recht
schapen mensch. Zoolang het Bnt-
sche Rijk bestaat zullen wij onze
stem verheffen tegen deze verkeer
de ideeën,
Baldwin besloot zijn toespraak met de
volgende woorden:
„Alvorens te eindigen wil ik voor de
laatste maal als minister-president voor
een groot auditorium van mijn overtuiging
blijk geven, een overtuiging, die door mil-
liocivm in het Britsche Riik wordt gedeeld.
„Vrijheid in de orde. in het kader der
wet, met de macht op den achtergrond en
niet op den voorgrond, een maatschappij
waarin gezag en vrijheid in behoorlijke
verhouding zijn vereenigd en waarin staat
en burger tegelijk doel en middelen zijn.
De oude leer van het goddelijk recht der
koningen is dood, maar wij zijn met voor-
nemens de leer van het goddelijk recht
der staten er voor in de plaats te stellen,
want geen enkele staat is de aanbidding
waard van den vrijen mensch
Het huwelijk van den Hertog van
Windsor is definitief vastgesteld op
3 Juni. Het zal op het slot Candé
waar hij en mrs. Warfield reeds
verblijven worden voltrokken.
Weldra de grootste ter wereld.
Uit Rome wordt officieel gemeld,
dat dit jaar 20 nieuwe onderzeeboo
ten op stapel zullen worden gezet.
Hierdoor zal het aantal onderzeeboo
ten der Italiaansche marine, naar
de „Daily Tel." schrijft, op 108 wor
den gebracht. Daar deze 108 sche
pen op slechts acht na alle van mo
dern type zullen zijn, zal Italië dus
na voltooiing der bovenbedoelde
twintig onderzeebooten de grootste
onderzeebootenvloot van de wereld
hebben.
De „Daily Tel." geeft vervolgens onder
staande opgave van de moderne onderzee
booten der mogendheden, waarbij inbegre
pen de booten, welke in aanbouw zijn of
op stapel zullen worden gezet. Bij deze op
gave zijn niet inbegrepen de booten, welke
krachtens bouwprogramma's uit den wereld
oorlog zijn gebouwd.
Italië 100
Frankrijk 85
Japan 64
Groot-Brittannië 54
Ver. Staten - 51
Men kan zich eenig denkbeeld vormen
van Italië's groote activiteit op vlootgebied
wanneer men weet, dat in de periode 1935
1937 44 onderzeebooten op stapel zijn gezet
of in opdracht zijn gegeven, terwijl dit ge
tal voor torpedobootjagers en torpedobooten
50 bedraagt.
Voorts wordt te Rome officieel bevestigd,
dat de Italiaansche eilanden in de Middel-
landsche Zee met inbegrip van Panttel-
laria als vloot- en luchtbasis zullen
worden ingericht
Instelling militaire raden. Het
publiek belang ondergeschikt ge
maakt aan dat van leger en
vloot.
Bij decreet van het centraal executief co-
mité wordt volgens Havas in elk militair of
vlootgebied een militaire raad ingesteld, be
staande uit den commandant der troepen
van het gebied en twee andere leden, wier
namen zijn gepubliceerd. De raad staat
rechtstreeks onder den volkscommissaris van
defensie en is ten volle verantwoordelijk voor
den politieken en moreelen toestand en voor
de voorbereiding voor de mobilisatie van alle
troepen van het gebied, die hij zal moeten
africhten in een geest van volstrekte opoffe
ring voor het vaderland en de Sowjetmacht
in een geest van onverzoenlijken strijd tegen
de vijanden van het volk, spionnen, twee
drachtzaaiers en kwaadwilligen. Deze raad
heeft alle gezag wat betreft de voorberei
ding met het oog op mobilisatie, de wegen
en middelen van verkeer en in het algemeen
wat betreft de technische en materieele or
ganisatie in zijn gebied. Hij is belast met
de organisatie van de luchtverdediging, de
militaire opleiding van jongelieden en bur
gers, werkzaam bij de organisatie ten be
hoeve van het publiek belang. Tenslotte
moet het publiek actief deelnemen aan den
arbeid voor de organisatie van de lichaams
ontwikkeling.
Gelijkgerechtigdheid van het
land noodzakelijk voor den vre
de.
De diplomatieke correspondent van het
Italiaansche persbureau Stefani schrijft, dat
men reeds sedert langen tijd een verklaring
van de Hongaarsche regeering met betrek
king tot Hongarije's gelijkgerechtigdheid op
het gebied van de bewapening kan verwach
ten. Nadat Duitschland en Oostenrijk aan
hun herbewapening begonnen zijn, was het
moeilijk om de bepalingen van het vredes
verdrag eenzijdig op Hongarije toe te pas
sen, vooral nu de bewapening ondanks den
Volkenbond en juist onder de leden van den
Volkenbond algemeen is. De Hongaarsche
eisch heeft trouwens in de eerste plaats mo-
reele en juridische beteekenis, want men
kan wel aannemen, dat onder de gegeven
omstandigheden, Hongarije reeds geheel en
al zijn nationale verdediging verzekerd heeft
De openbare meening in Italië gelooft dan
ook, dat de gelijkgerechtigdheid van Hon
garije noodzakelijk is voor het scheppen van
een atmosfeer, die gunstig is voor een
vreedzame samenwerking in Europa.
In sommige kringen te Boedapest is men
van meening, dat de koning van Italië door
morgen de groote militaire revue te Boeda
pest bij te wonen, van dit standpunt blijk
•zal .geven,
Ook Guido Schmidt te Parijs.
Het Fransche ministerie van Buitenland
sche Zaken deelt medee dat minister-presi
dent Blum en min. van Buitenlandsche
Zaken, Delbos gisteren een langdurig on
derhoud hebben gehad met den Russischen
volkscommissaris voor Buitenlandsche Za
ken, Litwinof. Men kon gedurende dit on
derhoud de vriendschappelijke betrekkingen
tusschen beide landen vaststellen.
De Oostenrijksche staatssecretaris voor
buitenlandsche zaken, Guido Schmidt, is
gisteren te Parijs aangekomen, na te Londen
zijn regeering bij de kroning te hebben ver
tegenwoordigd. Heden zal hij een bezoek
brengen aan minister Delbos, die te zijner
eer een lunch zal aanbieden op Qai d'Or-
say. Guido Schmidt zal verder een bezoek
brengen aan het Oostenrijksche paviljoen op
de tentoonstelling en aan de tentoonstelling
van Oostenrijksche kunst in het Jeu de
Paume-museum.
I
i
Mogelijkheid om handelsbelem
meringen te beperken,
Havas meldt uit Brussel:
Naar verluidt zal op de nieuwe conferen
tie van vertegenwoordigers van de z.g. Os-
lo-staten, die 24 dezer te 'S-Gravenhage zal
worden gehouden, een overeenkomst onder
teekend worden, welke een beperkte betee
kenis zal hebben, maar een belangwekkende
toekenning van wederzij dsche handelsfa
ciliteiten zal bevatten.
De Belgisch-Luxemburgsche Unie en Ne
derland zullen eenige contingenten afschaf
fen of uitbreiden ten aanzien
van de mede-onderteekenaars Zweden, Noor
wegen en Finland zullen verscheidene dou
anetarieven consolideeren.
Denemarken zal zijn deviezenregeling ge
deeltelijk verzachten. De lijsten van afge
schafte of uitgebreide contingenten, van
geconsolideerde heffingen en van monetaire
maatregelen zullen nauwkeurig vastgelegd
worden.
Havas voegt aan zijn bericht toe, dat men
in gezaghebbende Belgische kringen hierin
het bewijs ziet van de mogelijkheid de han
delsbelemmeringen, zelfs tusschen landen
met verschillende handelspolitieke stelsels,
te beperken.
Reconstructie door de politie.
In de 'Amelandstraat te Amsterdam heeft
de recherche van het bureau Adelaarsweg
het incident, dat zich Vrijdagmiddag j.1. bij
het bezoek van den heer Mussert voordeed,
gereconstrueerd.
Van de betrokken partijen was hierbij al
leen de werklooze arbeider Melchers aan
wezig, dien de N.S.B.-leider geslagen zou
hebben.
Inmiddels heeft Melchers nog een aan
klacht ingediend bij den commissaris van
het bureau Adelaarsweg tegen de redactie
van het nationale dagblad, wegens beleedi-
ging. In een hoofdartikel, waarin het ge
beurde op het Blauwe Zand gememoreerd
wordt, wordt Melchers o.a. een laaghartige
aanrander, een uitgeworpene uit de gemeen
schap der rasechte Nederlanders genoemd.
Verwachting: zwakke tot matige,
Noordoostelijke tot Zuid
oostelijke wind, zwaar be
wolkt tot betrokken met tij
delijke opklaring, waarsch.
nog regen, iets warmer.
Verdere vooruitzichten: nog re
genachtig.
Barometerstand hedenmorgen 8 our76.3
MOORD IN DE PARIJSCHE METRO.
Eergisteravond omstreeks zeven uur is in
de Parijsche metro een moord gepleegd,
waaromtrent tot dusver niemand eenig licht
kan verschaffen.
Toen de metro aan het station Porte-Dorée
stopte en een jeugdig officier van gezond
heid tezamen met twee dames, vervolgens
drie jonge meisjes in den eerste-klaswagen
stapten, zagen deze laatsten eensklaps een
jonge vrouw, die geheel alleen in den wa
gen had gezeten, ineenzinken. Een mes waa
haar in den nek gedrongen.
De officier van gezondheid boog zich over
de vrouw, zeide: „Een slagader is doorge
stoken, daar is niets meer aan te doen"; hij
stapte onmiddellijk weer uit, gevolgd door
de beide dames. De drie meisjes riepen om
hulp, het slachtoffer werd naar het hospi
taal gebracht, waar zij bij aankomst over
leed.
Uit haar papieren bleek, dat de vermoorde
vrouw Laetitia Toureaux, geb. Nourissa, heet
te; zij was een Italiaansche. Sedert twee
jaren was zij weduwe, doch uit de in haar
appartement gevonden brieven, was op te
maken, dat zij met tal van mannen liefdes
betrekkingen onderhield en een zeer onge
regeld leven leidde.
Niemand heeft iets gezien van de omstan
digheden, waaronder de moord is geschied.
Martin zal de arbeiders organi-
seeren.
De Amerikaansche Union of Automobile
Workers heeft verklaard volgende week 'n
begin te zullen maken met de organisatie
van de arbeiders der Fordfabrieken.
Ford heeft, naar Havas uit Detroit meldt,
thans een circulaire samengesteld, die 17
Mei a.s. aan alle bij zijn fabrieken te werk
gestelde arbeiders werd toegezonden.
In deze circulaire doet Ford een aanval
op de vakvereeniging. „Het is niet noodig"
aldus Ford „dat men aan een buiten
staander betaalt om het recht te krijgen bij
Ford te mogen werken. De arbeiders berok
kenen zich hier zelf nadeel mee". Hij wijst
er verder op, dat hij steeds een zeer royale
loonpolitiek heeft gevolgd en beschuldigt de
U. A. W. ervan den arbeid te willen mono-
poliseeren.
De president der U. A. W., Homer Martin,
heeft verklaard, dat hij zijn hoofdkwartier
te Dearborn vlak bij Detroit zal opslaan en
Maandag zal beginnen met het organiseerea
van de arbeiders.
Martin heeft een commissie geïnstalleerd,
die een aanleiding moet zoeken voor een ge
rechtelijke vervolging tegen Ford wegens het
verspreiden van geschriften tegen den vak
bond, hetgeen schending van de Wagnec
Labor Relations Act zou zijn.
De bevolking ondergaat nog fe
veel wijziging.
Eerst over vijf jaren zal de op
bouw zich hebben voltrokken.
Aan de memorie van antwoord aan de
Eerste Kamer inzake het wetsontwerp tot
instelling van een openbaar lichaam voor
de ingepolderde Wieringermeer en nader aan
te wijzen ingepolderde of in te polderen ge
deelten van het IJsselmeer, wordt het vol
gende ontleend:
De samenstelling van de bevolking onder
gaat nog geregeld wijziging, waardoor bij
onmiddellijke stichting van een gemeente het
plaatselijk bestuur al spoedig zou blijken
niet meer een afspiegeling te zijn van de be
volking.
Bovendien zal de plaatselijke gemeenschap
voorshands nog niet in staat zijn uit eigen
inkomsten in haar huishouding te voorzien,
zoodat ongetwijfeld een financieele band met
het rijk zou moeten blijven bestaan, zou al
thans een plaatselijk bestuur zijn taak naar
behooren kunnen verrichten. Thans valt
moeilijk te overzien, op welke wijze een ge
meente zou moeten worden uitgerust, terwijl
niet vaststaat, dat bij den verderen opbouw
geen moeilijkheden met een autonoom ge
meentebestuur zouden zijn te wachten.
Van een waterschap komt voor-
loopig nog niets.
De geheele Wieringermeer is voorloopig
nog rijkseigendom, in verband waarmede het
weinig zin zou hebben reeds thans tot de op
richting van een Waterschap te komen. Nog
tal van revisie-werkzaamheden aan de be
staande waterbouwkundige werken moeten
worden verricht, waarvan de kosten door het
rijk zullen moeten worden gedragen. Beter
dan door een waterschap kunnen deze wer
ken worden uitgevoerd door den bestaanden
in het openbaar lichaam te incorporeeren
dienst, die met de uitvoering van deze wer
ken vertrouwd is. Uit den aard der zaak zul
len voorbereidende maatregelen worden ge
troffen, welke den overgang naar een wa
terschap, zoodra de tijd daarvoor rijp geacht
wordt, vergemakkelijken.
De werkingsfeer van het openbaar
lichaam over de gemeentelijke zorg
in de Wieringermeer zal zich niet
langer dan over 5 jaren uitstrek
ken. Tegen het einde van deze pe
riode mag worden aangenomen, dat
de opbouw zich heeft voltrokken en
de toestanden op verschillend gebied
zich in die mate hebben geconsoli
deerd, dat inschakeling van een nor
male gemeente mogelijk is.
Het ligt in de bedoeling van de regeering,
in de eerstkomende jaren de noodige aan
dacht te schenken aan de stichting van
meer kleine bedrijven in de Wieringermeer.
Zij meent evenwel met deze kleine bedrij
ven niet zoo ver te moeten gaan, dat eer
rationeele bedrijfsuitoefening in gevaa
wordt gebracht
