dagblad voor den helder en hollands noorderkwartier
Regeeringskruiser
getroffen
overleden
i
OUD hr-RJ. N°1vANLIJStB
COLIJN en OUD n
Vooruit
naar betere tijden!
EERBERICHT
UITGAVE N.v. DRUKKERIJ EN UITGEVERIJ V/H C. DE BOER JR., KONINGSTRAAT 78. DEN HELDER. TELEFOON 50 EN 412. POSTGIROREKENING 16066 65e JAARG- No 8007
niet ongunstig tegenover
het Engelsche initiatief
SPANJE
Executie Duitsche vliegers
uitgesteld
0.
Rechtzinnig Nederland
stemt Dr. Colijn
V r ij z i n n i g Nederland
stemt Mr. Oud
de bilt seint.
Het Regeerbeleid der laatste jaren
heeft een hechte grondslag gelegd voor
nieuwe welvaart.
Reeds telt Nederland ruim 60.000 werk
lozen minder dan een jaar geleden; in-
en uitvoer nemen sterk toe, ae opbrengst
der Rijksmiddelen stijgt.
Het belang van het Nederlandse volk en
in het bijzonder van die grote groepen,
die nog in ernstige moeilijkheden verkeren,
eist dat deze economische opleving met alle
kracht wordt bevorderd en niet wordt ver
stoord door gevaarlijke proefnemingen, waar
van men elders de verderfelijke gevolgen heeft
kunnen zien.
Steunt de Vrijzinnig Democraten in hun ar
beid gericht op:
No. 1 van Lijst
HE LDERSCHE COURANT
e terugtrekking der buitenlandsche
MAANDAG
24 MEI 1937
Politieke kringen te Berlijn ne
men een gunstige houding aan te
genover de pogingen ondernomen
door de Britsche regeering om alle
thans in Spanje strijdende buiten
landsche vrijwilligers terug te trek
ken. Genoemde kringen verklaren
tevens in beginsel goed gezind te
rijn, ten opzichte van een wapen
stilstand, welke de uitvoering van
deze maatregel zou mogelijk maken.
Zoolang het ontwerp echter nog geen
concreten vorm heeft aangenomen,
neemt men eenige terughoudend
heid in acht.
In zijn Zondagsuitgave publiceert het
„Hamburger Fremdenblait" een artikel, dat
blijkbaar van officieele zijde is geïnspireerd
en waarin het tegenwoordige standpunt der
Duitsche regeering ten aanzien van deze
kwestie wordt uiteengezet.
Het blad herinnert aan de door de am
bassadeurs van Engeland in Berlijn en Rome
ondernomen stappen en verklaart dat de
door Engeland beoogde voorstellen reeds
gedeeltelijk door de Duitsche regeering zijn
gedaan in haar nota van 7 Januari 1937
over de kwestie der vrijwilligers. Het Brit
sche initiatief, dat overeenkomt met het
standpunt zooals door Duitschland uiteen
gezet, streeft naar een accoord over de te
rugtrekking van alle buitenlandsche vrijwil
ligers, die nog in Spanje strijden. De mee
ning van Duitschland is sinds deze nota,
zoo vervolgt het blad, niet verandert. Hoe
eerder een internationale samenwerking
tot stand komt, ter vermijding van verder
bloedvergieten in Spanje, hoe beter dit zal
zijn voor dit ongelukkige land en voor de
rust in Europa.
Alle tot dusver in deze richting onderno
men pogingen zijn mislukt 'door kuiperijen
der bolsjewisten in Spanje en door den mo-
reelen en materieelen steun, welke andere
landen aan de actie van Moskou hebben ver
leend. Daarom zal eerst'moeten worden af
gewacht, welke houding Moskou tegenover
het Britsche initiatief aanneemt. Het En
gelsche voornemen kan slechts slagen in
dien alle betrokken mogendheden onvoor
waardelijk hun medewerking verleenen. Het
zal de taak zijn van de Londcnsche nonin-
terventiecommissie, zoo besluit het blad in
dit opzicht snel en nuttig werk te doen.
Voorstel vindt in Italië minder
gunstig onthaal.
Het denkbeeld van een wapenstilstand in
Spanje voor het terugtrekken der buiten
landsche vrijwilligers, dat eerst met een
\oorzichtige terughoudendheid werd ontvan
gen, wordt thans openlijk gecritiseerd. Het
meerendeel der bladen bepaalt zich er toe,
de ongunstige commentaren van het buiten
land op het plan te verzamelen. Het blad
„Regime Fasciste" schrijft op eigen verant
woordelijkheid: „Wij zijn er zeker van, dat
generaal Franco de op den vlucht zijnde
vijand geen minuut pauze zal toestaan." De
mondelinge commentaren hebben dezelfde
strekking. Men ziet in het plan voor een
wapenstilstand een manoeuvre, die ten doel
heeft, den rechtschen te beletten, de vruch
ten te plukken van hun overwinning, die
men nabij acht.
Londen verheugd over de Duit
sche houding.
Diplomatieke Engelsche kringen bevesti
gen, dat het Foreign Office van Berlijn ant
woord heeft gekregen op de Engelsche vraag
betreffende een beroep op de beide Spaan-
schen partijen met het oog op een vergemak
kelijken van het terugtrekken der vrijwilli
gers. Het Duitsche antwoord aanvaardt in
beginsel een onderbreking van de vijandelijk
heden, maar wijst op de moeilijkheden der
uitvoering.
Het is nog niet mogelijk de draag
wijdte te schatten van de door
Duitschland naar voren gebrachte
reserves, maar reeds thans is men te
vreden over de verzoeningsgezinde
houding, waarvan blijk gegeven
wordt door in beginsel het beroep te
aanvaarden. Het antwoord van de
Italiaansche regeering is nog niet te
Londen ontvangen en uit Rome
duidt men aan, dat dit niet kan wor
den verzonden voordat Ciano uit
Boedapest terug is. Ook het ant
woord van Moskou is nog niet ont
vangen.
De ondercommissie der niet inmenging zal
echter morgen het rapport der deskundigen
bestudeeren, welke er mede belast waren de
beste methode aan te geven om te komen tot
een terugtrekken der buitenlandsche vrijwil
ligers.
Deze bestudeering evenals het rapport der
deskundigen, staat los van de pogingen der
Britsche regeering, die ten doe! hebben het
werk der niet inmengingscommissie te ver
gemakkelijken.
Geruchten zeggen, dat de regee
ringskruiser „Jairne Primeiro" bij
een bombardement door rechtsche
vliegtuigen zeer zwaar zou zijn ge
troffen.
In het officieele communiqué van het
SToote hoofdkwartier der nationalisten,
tvordt o.m. medegedeeld, dat volgens uit hel
vijandelijke kamp ontvangen inlichtingen de
doeltreffendheid van het bombardement op
de Jaime Primeiro door de rechtsche vlieg
tuigen bevestigd wordt.
Het schip werd door tien bommen v an
groot e explosieve kracht getroffen.
Groote vlammen sloegen uit het midden
van den krui.ser ten gevolge, waarvan deze
bodem in het ongereede is geraakt.
Volgens linksche radiozenders zou de be-
hianning het schip hebben moeten verlaten.
Het Engelsche schip Rocking zou hulp heb
ben verleend.
Verzoek om gratie van drie kanten.
In zijn antwoord op het door den Fran-
achen minister van buitenlandsche zakeu,
Delbos, gedane verzoek, om clementie '\ooi
de gearresteerde Duitsche vliegers, verklaart
de Baskische president, Aquirre, dat de Bas
kische regeering niet ongenegen is, de .e
rechtstelling der twee veroordeelde Duitsche
vliegers uit te stellen. Van een telegramwis
seling tusschen Aquirre en Hitier is te Ber
lijn niets bekend.
De president van de Baskische regeering
Aquirre, heeft van drie zijden het verzoen
ontvangen de beide Duitsche vliegers, die ter
dood veroordeeld werden, gratie te verlee,
nen. n.1. van minister Delbos, van de Unie
voor den vrede en van de Britsche katholie
ken.
Aguirre antwoordde aan Delbos, dat de
Baskische regeering de terechtstelling zou op
schorten, wanneer de democratische lan
den zullen bijdragen tot een meer men
schel ijk maken van den burgeroorlog en
het deelnemen van buitenlanders hieraan
zullen beletten.
Aan de Unie voor den Vrede antwoordde
Aguirre dat de Baskische regeering genadig
wilde zijn, doch den bond aanspoort op te
treden voor het terugtrekken van de bui
tenlandsche huurlingen, die het Christelij
ke Baskische volk willen vernietigen. In
dien de landgenooten van de veroordeelden
door zullen gaan met het in brand steken
van steden en het beschieten van de bur
gerbevolking, kan geen gratie worden ver
leend.
Aan de Engelsche katholieken antwoord
de Aguirre dat vergevingsgezindheid zeer
prijzenswaardig is doch de Baskische regee
ring zou toch met groot genoegen zien, dat
een campagne op touw zou worden gezet
om de landgenooten van de veroordeelden,
die de vliegtuigen besturen, welke zooveel
onschuldigen dooden terug te roepen.
Het Baskenland zal nooit toestaan, dat het
Baskische volk, het oudste christelijke en
democratische volk ter wereld, zal worden
vernietigd.
De in Frankrijk gedaalde toe
stellen vertrokken.
Zaterdagmorgen zijn de 15 vlieg
tuigen der Spaansche regeering,
die sedert Maandag op het vlieg
veld te Pont Long waren vastge
houden, in Oostelijke richting ver
trokken om naar Spanje terug te
vliegen. Vijf Fransche vliegtuigen
stegen ter begeleiding op. Aan
boord van een dezer toestellen be
vonden zich de administratie der
controle, Gvlleman en zijn assis
tent Kort na het vertrek waren de
Spaansche toestellen in de hooge Pv
reneën gesignaleerd. Zij moesten
de grens overschrijden op het punt,
waar zij. naar men aanneemt, zijn
binnengekomen.
De strijd in het Noorden,
Tijdens een bombardement van Sestao,
Portugalette en de voorsteden van Bilbao
door rechtsche vliegtuigen zijn 12 personen
gedood en omstreeks 100 gewond. Het is niet
waarschijnlijk, dat voor Woensdag een
besluit zal vallen ten aanzien van gratie-
verleening aan de ter dood veroordeelde
Duitsche aviateurs. De derde gevangen
Duitscher, Wandel, zal waarschijnlijk he
den voor het gerecht verschijnen.
Mobilisatie van nieuwe lichtin
gen.
Een decreet is afgevaardigd, waarbij de
lichtingen 1925. 1926 en 1927 van de land
macht en de lichtingen 1924, 1925 en 1926
van de zeemacht worden gemobiliseerd. De
mobilisatie moet binnen een termijn van
drie dagen voltooid zijn. In een tweede de
creet wordt bepaald, dat de overtreding van
vrijwillige, tijdelijke of blijvende vermin
king gelijkgesteld wordt met overloopen
naar den vijand, waarvoor de schuldigen
zich blootstellen aan den doodstraf of op
sluiting, volgens art. 290 van het wetboek
van militair recht.
De Habana te Southampton aan
gekomen.
De Habana heeft Zaterdagavond met 4000
Baskische kinderen aan boord, op de reede
van Southampton het anker laten vallen.
Zondagmorgen is het schip de haven binnen-
geloopen. Er zijn levensmiddelen aan boord
gebracht. De kinderen, van wie velen reeds
lang ondervoed waren, hadden aan boord
namelijk niet veel anders dan haring en
bruin brood te eten.
Na een medisch onderzoek zullen de kin
deren naar het kamp Stoneham, tien K.M.
van Southampton worden vervoerd.
De schepen 'Galea en Zuriola zijn uit Bil
bao te Panillac aangekomen. 1500 uitgewe
kenen, van wie drie vierde gedeelte behoef
tig is, werden aan land gezet.
Gisterenochtend vijl minuten over
vier is de bekende Amerikaansche
financier, en petroleumkoning John
Davison Rockefeller overleden in
zijn winterverblijf Daytona Beach in
Florida, tengevolge van een hartver
lamming.
De dood kwam geheel onverwacht,
aangezien hij Vrijdag nog een goede
gezondheid genoot, Van de familie
was niemand aanwezig.
De overledene heeft den geheelen winter
doorgebracht te Daytona Beach en genoot
een betere gezondheid dan tevoren. Om
streeks middernacht in den nacht van Zater
dag op Zondag trad de doodstrijd in en even
na vier uur overleed hij kalm.
Zijn zoon vertoefde op Tarrytowny Estate
en was niet voornemens naar Florida te ko
men. aangezien de ongesteldheid van zijn va
der niet ernstig werd geacht.
De behandelende geneesheer, Dr. H. C.
Merryman, cteelde mede, dat de dood is inge
treden tengevolge van een hartzwakte.
Het stoffelijk overschot zal vermoedelijk
naar het Noorden worden vervoerd om ter
aarde te worden besteld.
Korte levensbeschrijving van
J. D. Rockefeller.
John Davison Rockefeller werd S Juli 1839
te Richmond, in den staat New York gebo
ren. Toen hij veertien jaar oud was, verhuis
de zijn gezin naar Cleveland, waar hij na
de lagere school te hebben bezocht, een be
trekking kreeg als assistent-boekhouder te
gen een salaris van 50 dollar in drie maan
den. Later werd dit verhoogd tot 250 dollar
per maand en in 1858 had hij voldoende over
gespaard om deelgenoot te worden in een
commissiehandel. In 1862 investeerden Roc
kefeller en zijn compagnon 4000 dollar in
een oude onderneming van Samuel An
drews, die een methode tot het zuiveren van
ruwe petroleum had uitgevonden.
In 1870 beheerschte deze firma een vijfde
van de pretroleumraffinaderijen van Cleve
land. In hetzelfde jaar richtte John D. te
zamen met zijn broer William, Stephan V.
Harkness en anderen de Standard Óil Com-
panv op, waarvan hij president werd. Het
kapitaal van deze maatschappij bedroeg een
millioen dollar, verdeeld in 10.000 aandeelen.
waarvan John D. zelf 2667 hield.
Toen Rockefeller in de petroleumindustrie
kwam, heerschte hier een chaotischen toe
stand. Kleine maatschappijen bestreden ei
kaar met alle mogelijke middelen, terwijl de
productie op geen enkele wijze was gecon
troleerd. De levensdroom van Rockfeller was
de geheele petroleum-industrie onder één lei
ding te brengen en zoo de productie te con
troleeren en de prijzen te regelen. Hij had
succes bij zijn pogingen en in 1878 controleer
de hij 90 pet. van de raffinaderijen in de
Vereenigde Staten.
In 1888 bleek bij een onderzoek, ingesteld
door het congres, dat 39 maatschappijen 't
recht van controle op hun kapitaal hadden
overgedragen aan een lichaam, dat geen
wettelijke bestaansrechten had, de Standard
Oil Trust, welke was opgericht in 1885. Het
beginkapitaal van deze trust wordt ge
raamd op zeventig millioen dollar.
Het opperste Gerechtshof van Ohio ver
klaarde in 1892 de trust onwettig, doch eerst
in 1889 werd de trust ontbonden en gereor-
JOHN D. ROCKEFELLER.
hebben het regeerbeleid der
laatste vier jaren gedra
gen. Nooit zag Nederland
gelukkiger samenwerking
tussen rechter- eg^ linker
zijde
Verwachting: Zwakke tot mati
ge wind uit Oostelijke rich
tingen, gedeeltelijk bewolkt,
droog warm weer, behou
dens kans op onweer.
Verdere vooruitzichten: onzeker.
Barometerstand hedenmorgen 8 uur 77.2
ganiseerd tot de Standard Oil Company of
New Jersey. In 1911 verklaarde de Opperste
Rechtbank van öe Vereenigde Staten, dat
ook deze maatschappij een overtreding was
van de Sherman Anti-trust-wet en gelastte
de ontbinding.
Tot 4 December 1911 was John Davison
Rockefeller president van de Standard Oil
Company of New Jersey. Hierna trok hij
zich terug ten gunste van zijn zoon. Men
raamde het vermogen van Joh. D. na zijn
terugtrekken uit het zakenleven op duizend
millioen dollar.
In 1890 was John D. begonnen met een
uitgebreide organisatie van weldadigheid.
Evenals in bet zakenleven werd Rockefeller
een pionier in de liefdadigheid. Men schat
het bedrag, dat hij tot 1927 had uitgege
ven aan liefdadige doeleinden op vijfhon
derd millioen dollar. De voornaamste stich
tingen op weldadigheidsgebied zijn de
Rockefeller Foundation, een stichting tot
bevordering van de medische wetenschap
ten dienste der menschheid, de General
Education Board, tot bevordering van het
onderwijs in de Ver. Staten, de Laura Spel-
man-Rockefelier Memorial. een stichting tot
algefneene liefdadigheid, opgericht ter her
denking van zijn overleden echtgenoote, de
Rockefeller Instilute for medical research
en de Spelman-fund of New York.
Economisch herstel, Bestrijding van de werkloosheid en Ver-
Stemt daarom op mj*. p. j. oud
MINISTER VAN FINANCIËN
Aan VRIJZINNIG DEMOCRATISCHB BOND
Wilhelminastraat 49, Haarlem
Zendt mij kosteloos brochures over de
VRIJZINNIG DEMOCRATISCHE BOND
Naam
Adres
v R 'J Z N N I G DEMOCRATISCHE BOND
-(F)
Dit formulier in open envelop gefrankeerd m. ll/2Ct.
postzegel verzenden.
