Noorsch schip op de Haaksgronden gestrand
T entoonstelling
van den Noorder Kunstkring
De „Randi" uit Oslo door onbegrijpelijke
oorzaak aan den grond geloopen
Onze eerste
excursie
De officiëele opening geschiedde
door den burgervader
Ucut de Hundeken,
Woensdag 9 Juni 1937
Heldersche Courant
Tweede Blad
Hedenmorgen 5 uur vlotgekomen
Wellicht hedenavond late
thuiskomst
Wederoptreden Maloïtz
Uitslag aanbesteding
Beschermt de duinen
iukKi de (UndeAen!
Een vergissing,
De leiding achter de schermen
in Frankrijk
Gezondheid in Uw huid.
Witte Purol
Het nieuwe brieftarief
voor Ned. Indië
6 cent is altijd te weinig
Rijkskweekschool
(Van onzen specialen verslaggever aan
boord van de „Utrecht").
Gisteravond, te 8 uur Greenwich-tjjd,
is met volle vaart op een der uitloopers
van de Haaks-gronden geloopen het 1132
bruto-ton metende Noorsche stoomschip
„Randi", hetwelk met een lading hout uit
Gothenburg in Zweden op weg was naar
Amsterdam.
Hoewel de sleepboot „Utrecht" van het
Bureau Wijsmuller zeer spoedig ter
plaatse was, heeft men tot nu toe de ge
boden assistentie niet aanvaard, ondanks
de waarschuwingen van diverse zijden,
dat het schip bjj aanwakkering van den
wind op een zeer gevaarlijke plaats zit.
De „Utrecht" vaart uit.
Om 8 uur 40 gaf gisterenavond de uitkijk
post op Huisduinen het bericht door van de
stranding van vermoedelijk een Noorsche
houtboot, die bij de Noorderhaaks aan den
grond geloopen was, een stranding, die door
tal van aan den dijk aanwezige vletterlui,
met het bloote oog gadegeslagen was gewor
den.
De tijding werd doorgegeven en te 9 uur
koos de „Utrecht" zee, ten einde zich full
speed naar de onfortuinlijke Noor te begeven.
Het was weer zooals we dat nu reeds zoo
vele malen in de herfst- en wintermaanden
van het vorige jaar meegemaakt hadden: een
vertrek in vallende duisternis, met aan boord
die typische stemming, die men alleen op
sleepbooten ervaart.
Het weer was uitgezocht, en deze run naar
de Haaks zou men zich, onder- andere omstan
digheden, hebben kunnen voorstellen als een
pleizierreisje.
De eb liep reeds, maar er was nauwelijks
eenige galfslag in het water. Volkomen vlak.
En over dat stille watervlak de regelmatig
scherende gele lichtbundels van den vuur
toren van Kijkduin en bij den ingang van het
Schulpengat de gloeiende' top van de licht
boei.
De Nieuwediepers paraat!
De „Utrecht" vaart niet alleen. Reeds in de
haven hebben vletterlui verzocht op sleep ge
nomen te worden en kapitein Kuiper heeft
het niet verboden.
Bij één vlet blijft het echter niet: bij den
Ouden Helder worden we opgewacht door
vlet nummero twee en wederom giert een
lijn overboord. Een vlet met een bezetting
van een man of zestien. Er schijnt winst in
de lucht te hangen
Zoo gaat het zee op, waarover de nacht
komt, zonder het licht van de maan, maar
met tienduizenden sterren boven ons. De op
varenden zeggen weinig. Staan gespannen in
de verte te turen, waar zich vaag de contou
ren van een schip afteekenen. Dat moet de
Noor zijn.
Geen radio.
In de marconi-hut op het bruggedek jankt
de radio. Gierende dissonanten in de stilte.
Irriteerend geratel en gekreun. Een cacafonie
van groteske geluiden, die een jammerlijk
koor vormen, waaruit marconist Hoebe moet
trachten wijs te worden. Het is voor hem een
vrij hopelooze boel: de schuit heeft namelijk
geen radio. Tenminste, er wordt niet uitge
zonden.
Het is een goede 8 mijl varen naar de plaats
waar het schip vastzit en alzoo tijd in over
vloed om diverse meeningen te hooren uiten.
Niemand heeft er eenig idee van, hoe het
mogelijk is, dat bij een totaal van werkelijk
uitermate gunstige omstandigheden, een schip
kan stranden. Een zeer nadeelige factor voor
de Noor is het voorts, dat hij er opgeloopen
is met vol hoog tij.
Gestrand op een zeer gevaarlijke
plaats.
Als we naderen kunnen we de juiste
positie bepalen: op een der uitloopers van
In verband met het Koninklijk be
zoek aan Amsterdam en de prachtig
versierde straten van onze hoofdstad,
zullen de excursisten waarschijnlijk
hedenavond later thuiskomen dan in
het voornemen lag. In overleg met de
excursisten zal de leider beslissen of
in Amsterdam gebleven zal worden,
tot de ontsteking van de verlichting.
In dit geval zal Den Helder eerst
tegen het middernachtelijk uur be
reikt worden.
Voor ons kantoor zal hedenavond
om ongeveer 7 uur worden bekend
gemaakt, hoe laat de autobussen
terug zullen komen.
de Noorder-Haaks zit het schip vast,
volgens insiders aan boord op een der be
ruchtste plaatsen bjj deze banken, en
waar reeds tal van schepen in den loop
der jaren hun ondergang vonden.
Momenteel is het evenwel windstil, ten
minste, van den Zuidelijk tot Westelijken
bries merkt men vrijwel niets en dat is de
eenige fortuinlijke factor voor den Noor.
We naderen tot op 1% mijl en kapitein
Kuiper geeft commando tot looden. De lijn
gaat uit en geeft 4 vaam aan. Even later al
iets minder, zoodat men op de brug danig op
z'n qui vive is.
Dan liggen we stil, en een anker gaat uit.
Op circa een mijl vooruit ligt het gestrande
schip. In de duisternis een flinke boot, waar
van de deklast hout goed zichtbaar is.
Het is stuurman Van de Burg, die dan
overstapt in een motorvlet en zich naar het
schip begeeft, dat men voorloopig, gezien de
ondiepte, niet dichter benaderen wil. Hij gaat
op informatie uit. Wellicht, dat er kans is om
contact te maken.
Wij blijven achter. Staan gezamenlijk over
de reeling te leunen en pogen iets van het
mysterie-schip, daar in het avondlijk duister
te ontwarren. Maar het blijft gissen.
De „Dorus Rijkers" komt.
Achter ons doemen heldere lichten op:
groen en wit. En al spoedig hooren we het
sonore gebrom van een bekenden motor:
de „Dorus Rijkers", die na ons de haven
van Nieuwediep verlaten heeft, met dit
maal schipper Willem de Boer aan het
roer, in verband met de ziekte van schip
per Bot.
Een moment komt
de „Dorus Rijkers"
langszij en zien wij
aan boord hiervan
den commissaris
van het Loodswe
zen te Den Helder,
den heer P. C. van
Diest, die, naar wij
later in den nacht
vernamen, direct
besloten had met
de reddingsboot
mee te varen ter
eventueele assis
tentie van hen, die
zich aan boord be
vonden. De heer
Van Diest, zelf
een ervaren zee
man, die geen mo
ment aarzelde zich
naar de „Haaks"
te begeven,
steeds wachten.
De heer P. C. van Diest,
Commissaris van het
Loodswezen te
Den Helder.
Aan boord is het nog
Wachten op de sloep, die nu reeds geruimen
tijd uit is.
In de marconi-hut kraakt en loeit het met
verdubbelde energie en er wordt een demon
stratie gegevwi van een selectie storingen,
die over het ifeheele schip hoorbaar is. Van
een verbinding met den Noor is echter geen
sprake.
Geen hulp gewenscht
Een kwartier later komt de motorvlet te
rug. De heele Utrecht-equipage hangt over
de reeling. Dood-nieuwsgierig wat er moet
gaan gebeuren.
Bijzonder veel is dat voorshands nog niet.
Aan boord van het schip wil men niets van
assistentie hooren en hoopt men op eigen
kracht vlot te komen, temeer daar men meent
in het weer geen directe aanleiding voor ge
vaar te zien.
Het oude bloed spreekt.
Het is te begrijpen, dat inmiddels deze
stranding niet onopgemerkt gebleven was.
Tenslotte heeft bij een dergelijk evenement
geen Juttersche vletterman meer rust in z'n
body en zoo was het dan geschied, dat di
rect né. de stranding een tiental nu zwermde
als een horde muskieten om het schip heen,
in de hoop op de een of andere wijze behulp
zaam te zijn.
Het is het oude bloed, de eeuwenoude
traditie, die van vader op zoon overgaat
en die vannacht in al z'n glorie weer eens
aan den dag trad. Een merkwaardig be
drijf, dat min of meer onder leiding stond
van schipper Been uit den Ouden Helder.
Wij waren in de gelegenheid over te gaan
in een vlet, en een kijkje op het schip te ne
men.
Het bleek, dat dit inderdaad uit Noorwegen
afkomstig is en wel uit Oslo. Het voer met
een lading hout voor Amsterdam en was ko
mende van Gotenburg, in Zweden.
Het schip draagt den naam van „Randi",
het meet 1132 bruto ton, en behoort tot de
vloot van de reederij K. Wahl Co., te Oslo.
Stemming onder nul.
Het was geen bijster vroolijk schouwspel,
dat de „Randi" opleverde.
De stemming aan boord was onder nul
en met name kapitein K. Christensen
bleek ten zeerste onder den indruk van de
stranding te zijn. Het was hem ten
eenenmale onbegrijpelijk, hoe dit ongeval
had .kunnen plaatsvinden, daar inderdaad
alle factoren even gunstig waren. Het be
treft hier dan ook vermoedelijk een sa
menloop van bijzonder ongelukkige om
standigheden.
Over de wijze, waarop men denkt vlot te
komen, had men nog geen uitgesproken mee
ning. Nu eens helde men tot de meening over,
dat men moest trachten via een uitgeworpen
anker los te geraken, dan weer werd gespro
ken over de mogelijkheid op den vloed te
wachten.
Van de hulp der aanwezige vletterlieden,
noch van die der „Utrecht" maakte men in
middels gebruik, hoewel dezen in de onmid
dellijke nabijheid bleven.
Zoo verging de nacht, met de vletten om de
„Randi" geschaard, als bloedhonden bij een
prooi, waarvan zij vermoedden dat .deze hen
niet meer ontgaan zou. Ook de „Utrecht"
bleef op haar post, in afwachting van de me-
dedeeling, of men alsnog van haar diensten
gebruik zou maken. De „Dorus Rijkers" vond
het welletjes, temeer daar het geen zin had
langer te blijven. Zij vertrok om ongev. kwart
over 1 uur en arriveerde in de haven te 2 uur.
De „Randi" komt vlot.
Langzaam steeg het water inmiddels en ge
spannen wachtte men de dingen af die zouden
komen. Had de boot een kans... zou zij er met
hoog tij afkomen...??
Het is gebleken, dat de optimisten gelijk
hadden. De Noor is vlot gekomen en wel om
5 uur hedenmorgen. En dat, toen het water
nog lang niet zijn hoogsten stand bereikt had.
Naar men ons mededeelde, was deze fortuin
lijke wending te danken aan de ter plaatse
zeer sterken stroom, die de „Randi" als het
ware wegdrukte van haar onvrijwillige lig
plaats.
Het schip heeft haar onderbroken reis
voortgezet, terwijl eveneens de vletterlui hun
riemen weer konden opnemen om Nieuwediep-
waarts te roeien...
Wat de „Utrecht" betreft, deze arriveerde
hedenmorgen half 6 in de haven.
Zooals reeds eerder vermeld, zal op Zondag
13 Juni a.s. een herhalingsavond worden ge
geven door den beroemden Telepaath-speurder
Maloïtz, met medewerking van den popu-
lairen Radiozanger Bert van Dongen, terwijl
Herman Diedericks wederom als conférencier
zal optreden. Evenals de vorige maal, heeft
één en ander plaats in Casino.
Naar wij vernemen zal de telepaath dien
avond zeer bijzondere en geheel nieuwe expe
rimenten uitvoeren en o.a. een diefstal op
sporen. Verder staat als nieuw op zijn pro
gramma, de z.g. kettingtelepathie, terwijl het
sensationeele blindlezen niet zal ontbreken.
Bert van Dongen zingt nieuwe schlagers en
brengt nieuwe imitaties, terwijl Herman
Diedericks het zijne er toe zal bijdragen den
avond te voltooien.
Uitslag Openbare aanbesteding van den ver
koop van een partij oude metalen, liggende
op het terrein van de Gasfabriek.
J. van Praag, Den Helder 875.75
H. Joustra, Den Helder, 958.
W. Aifenaar, Utrecht, 1066.
A. v. d. Wal, Den Helder, 1134.
S. A. Vies en Zonen, Rotterdam 1163.
H. G. van Praag, Den Helder, 1203.
A. G. v. d. Poll, Den Helder, 1313.—
Sal. de Jong, Amsterdam 1377.87
Juda de Jong, Den Helder, 1475.75
S. Moorman en W. Nanning,
Den Helder, 1501.
J. Krant, Amsterdam. 1517.77
I. de Jong, Den Helder 1566.66
De aanbesteding heeft plaats gehad op 8
Juni 1937.
Het was gisterenavond een gezellige drukte
in de zaal van Musis Sacrum. Tal van genoo-
digden, waaronder we den Burgemeester en
mevrouw Ritmeester, overste en mevrouw
Bentz van den Berg benevens tal van vooraan
staande personen in onze stad opmerkten, had
den gehoor gegeven aan de uitnoodiging om
de officieele opening der Kunsttentoonstelling
bij te wonen.
De Voorzitter.
De voorzitter, de heer L. Pinkhof, wees er
op, dat de kunstenaar veel licht noodig heeft.
De wimpel, die van het tentoonstellingsgebouw
uithangt, met de afbeelding van twee handen
die lichtstralen opvangen, toont dit symbool
van den Noorderkunstkring.
De kunstenaar tracht het hoogere in zich op
te nemen en daarna poogt hij, hetgeen zijn
geest heeft opgenomen min of meer gelou
terd zichtbaar te maken.
Het olielampje op het aankondigingsbiljet
dezer tentoonstelling geeft slechts een beschei
den licht. Het wil geen schijnwerper zijn. De
Kunstkring wil geen roep met schreeuwend
geweld, doch bescheiden wil hij zijn ernstige
taak vervullen.
Bijna 12% jaar bestaat de Kring en als men
deze tentoonstelling met' de eerste expositie
vergelijkt, dan is er een groote vooruitgang
te constateeren.
De Burgemeester.
Burgemeester Ritmeester acht het een
moeilijke taak deze tentoonstelling te openen
en stelt de vraag:
Hoe staan wij tegenwoordig tegenover de
kunst?
Velen van ons herinneren zich het boek van
Busken Huet „Het Leven van Rembrandt",
met z'n levendige beschrijving van het Gouden
Tijdperk, van een tijdvak van opbloei. Busken
Huet verhaalt hoe het leven van den kunste
naar was in deze streng calvinistische om
geving. In dien tijd waren velen er op tegen,
dat hun conterfeitsel vereeuwigd werd.
Ondanks de Gouden Eeuw was de dagelijk-
sche strijd om het bestaan voor den kunstenaar
in dien tijd al even moeilijk als in de onze.
Tegenwoordig is de uitdrukking „Kunst in
Nood" een gevleugeld woord geworden en het
is H. M. de Koningin geweest, die Haar eigen
schilderwerk voor tentoonstellingen beschik
baar stelde om het Landelijk Comité „Kunst
in Nood" te steunen.
Deze daad van de Landsvrouwe is hoogelijk
gewaardeerd. Maar het blijft een moeilijke
tijd voor den kunstenaar om zich door heen
te slaan.
„Het is verheugend, dat gij het genot van
eigen werk ook wilt schenken aan ons,
publiek. Veertien zijt gij in getal, dames en
heeren, leden van den Noorder Kunstkring,
dat is tweemaal een heilig getal!"
De Burgemeester uitte voorts waardeering
voor het werk van den Noorder Kunstkring
I
en wenscht den voorzitter veel succes met
deze tentoonstelling.
Voorzitter Pinkhof zegt tenslotte den Bur
gemeester dank voor zijn openingswoord en
dankt allen, die er toe hebben meegewerkt,
deze prachtige tentoonstelling tot stand te
brengen. In het bijzonder richt hij zich nog
tot de pers, die het grote publiek voorlicht.
Vervolgens heeft een rondgang langs de
expositie plaats.
De tentoonstelling.
De traditie getrouw, treft men op de ten
toonstelling naast het werk van de eigen
leden, inzendingen aan van een drietal gasten.
Allereerst het belangrijke werk van den oud-
Nieuwedieper Lambert Simon uit Driebergen.
Voorts stuurde Paul van der Ven uit Amster
dam belangrijke werken. Ook Jaap Min uit
Bergen is hier tegenwoordig met meerdere
schilderijen.
Mevrouw DoormanRaaymakers zien we
hier met bloemstukken en poppen-schilde
rijen, mevrouw Van AsbeckPatijn met een
groote inzending veelzijdig werk. Mevrouw
Enklaar komt voornamelijk met stillevens. Van
de mannelijke leden ziet men werken van de
heeren Klapmeijer, Pinkhof, Beekhuis van Till,
G. Goes, Jo Dijker, J. Carstens, Van der
Wouw, Aug. Beckering en W. SchoonhoXven.
Op deze groote expositie die ieders belang
stelling ten volle verdient, komen wij nog uit
voerig terug.
Voor vandaag volstaan wij met een opwek
king niet tot het einde der week met een be
zoek te wachten, doch reeds thans rustig van
het in de Koningstraat tentoongestelde te gaan
genieten!
De filmvoorstelling in Tivoli.
Vanmiddag om twee uur wordt de
kindervoorstelling in Tivoli gegeven, waar
van de baten geheel aan het comité voor
de drieling afgedragen zullen worden.
Het wordt een voorstelling, die de kin
deren zal pakken, en die ze een gezelli-
gen, amusanten middag zal bezorgen.
De entrée-prrjs is vastgesteld, voor de
zaal op 0.10, voor het balcon op 0.25.
In den afgeloopen winter hebben onze dui
nen het zwaar te verantwoorden gehad. Door
den storm van 1 December 1936 zijn de dui
nen over groote lengte enkele meters afgeno
men waarbij de beplanting van het buitenbe
loop verdween. Thans wordt getracht door het
plaatsen van rietschermen stuifzand op te van
gen en de duinvoet te verhoogen. Tevens wordt
het losse zand van het beloop vastgelegd door
een beplanting van riet of stroo. Noodgedwon
gen wordt langs de duinvakken waar veel pu
bliek komt, een afrastering geplaatst; zonder
deze maatregel zou van de beplanting en de
rietschermen niet veel overblijven. Zondag
hebben eenige jongens, wier namen zijn opge
schreven door de Rijkspolitie, zich verdienste
lijk gemaakt door rietschermen volledig uit te
trekken; weer anderen meenden zich van den
duintop naar het strand te moeten laten trek
ken. Het ligt voor de hand dat hieraan paal en
perk wordt gesteld, zoo schrijft men ons
namens den Rijkswaterstaat.
Tegen personen die zich in het vervolg aan
duinvernieling schuldig maken, zal procesver
baal opgemaakt worden krachtens artikel 3
van het Rijkszeeweringenreglement. Hierin is
o.a. vermeld, dat het verboden is aan de zee-
keerende duinen beplantingen te ontnemen, te
beschadigen of te vernietigen. Met de hand
having van dit reglement zijn belast: Rijks- en
gemeentepolitie, benevens ambtenaren van den
Rijkswaterstaat. Overtreding van dit regle
ment kan gestraft worden met een geldboete
van ten hoogste vfjf en zeventig gulden.
„.muntje worden geholpen. 'Wei neen <i«
als hoofdredacteur van het Nationale Dajj
blad" aanvankelijk f 400 per maand gekre
gen, doch de ongunstige gang van zakei
met dit dagblad heeft ook tot gevolg gehar
dat van zulk een belooning ook geen snrak
meer kon zijn. De schadeloosstelling van lit
der Tweede Kamer was voor hem dan ooi
niet te versmaden.
Mr. Rost van Tonningen, die zeer tel
ongenoege van Van Geelkerken grootei
I n Frankrijk is een regeering, die regeert bij
de gratie van het Fransche Vakverbond. We
hebben er bij de stakingen van eenige maan
den geleden reeds op gewezen, dat de Volks-
frontregeering, onder de macht stond van de
vakvereenigingen en dat die eigenlijk aan
Blum hebben voorgeschreven wat zij wensch-
ten. De Fransche regeering is toen aan ver
schillende eischen tegemoet gekomen, beter
is het misschien te zeggen, dat zij voor ver
schillende eischen bezweken is en dat zij, in
hoofdzaak terwille van het werk aan de we
reldtentoonstelling, concessies gedaan heeft,
die eigenlijk niet getolereerd konden worden.
De macht van de vakvereenigingen is
een gevaarlijke macht in dit geval. Hoe
goed een dergelijke vereeniging ook mag
zijn, hoe noodzakelijk, zij wordt een ge
vaar, wanneer haar macht zoo groot
wordt, dat zij een regeering haar wetten
kan voorschrijven.
Jouhaux, de leider van het Fransche vak
verbond, heeft o.m. een dezer dagen gezegds
„Mocht de regeering door parlementaire
gebeurtenissen ten val worden gebracht,
dan zal de C.G.T. dat niet aanvaarden.
Het politieke tijdperk is voorbij. De
C.G.T. heeft het recht, op economisch ter
rein namens de meerderheid der burgers,
die zij vertegenwoordigt, te regeeren."
Fransche bladen, geschrokken door deze
uitlating, hebben zich gehaast, haar tegen te
spreken, maar in de „Temps", een van de
meest betrouwbare Fransche kranten, kwam
de uitspraak letterlijk voor. Jouhaux heeft
zich echter, zoo zegt het „Hbl.", vroeger al
eens, zoowel vóór als na de „pauze", in boven-
genoemden zin uitgelatep, en de herhaling
van zijn uitlating is in staat, het langzaam
terugkeerende vertrouwen van het Fransche
kapitaal weder te schokken.
Het blad schrijft:
Intusschen vorderen de ontboezemingen
van Jouhaux de bijzondere aandacht van de
buitenwereld, omdat er, wederom, uit blijkt,
hoe de verantwoordelijke vertegenwoordigers,
leiders van de „massa", aan hun verwantschap
met een Volksfrontregeering de vrijheid oht-
leenen, om zich te laten gaan. Jouhaux toch
dreigt bedektelijk met niet meer of minder
dan met revolutie, wanneer de democratische
parlementaire regeermethode aan de C.G.T.
niet mocht brengen, wat zij daarvan verwacht
en eischt. Democratie is goed, maar slechts
zoolang zij doet wat de C.G.T. wil.
houdt en maakt Uw huid mooi en gezond.
Doos 30, Tube 45 ct. Bij Apoth. en Drogisten
Bij de eerste verzending volgens de
nieuwe regeling op 5 Juni j.1. is geble
ken, dat het publiek zich nog geen vol
doende rekenschap heeft gegeven van
de wijziging in het tarief van brieven
naar Ned.-Indië.
Dit bedraagt 12% cent voor elke 10
gram, terwijl de verzending steeds met
den luchtdienst AmsterdamBandoeng
geschiedt. Alleen in het geval, dat de
afzender door duidelijke aanduiding op
den briefomslag te kennen geeft, dat
verzending met de landmail moet ge
schieden geldt het gewone internatio
nale tarief van 12% cent voor 20 gram
en 7% cent voor elke volgende 20 gram.
Een brief voor Ned.-Indië is met
6 cent dus altijd te laag gefrankeerd
en wordt met strafport belast, door
den geadresseerde te betalen bij de
uitreiking.
Wel is het mogelijk alleen voor
verzending met de landmail, een post-
blad van 6 cent te gebruiken.
Bij de mail van 5 Juni j.1. waren nog
tal van brieven, welke met 6 cent ge
frankeerd waren en welke dus alle met
strafport worden belast.
Men zorge in zijn eigen belang
voor juiste frankeering.
Voor het op 8 Juni gehouden eindexamen
der Rijkskweekschool voor onderwijzers en.
onderwijzeressen slaagden alle candidaten.
Het zijn de dames S. D. Kruk, A. Kalf, M.
Moor^ W» Annest G. H. Jonker en S. Kreijger»
