dagblad voor den helder en hollands noorderkwartier
Een blijde tijding
voor ons volk
Oranje bloeit weer
Fransche regeering
vraagt volmachten
Onbeschrijfelijke toestand
te Bilbao
„Overweldigd door het vreugdevol
medeleven der geheele bevolking"
OL/eerbericht
Loting dienstplicht
Stakingen in
UITGAVE, N.V. DRUKKERIJ EN UITGEVERIJ V/H C. DE BOER JR.. KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER. TELEFOON 50 EN 412. POSTGIROREKENING 16066
WOENSDAG
16 JUNI 1937
65e JAARG. No. 8027
Communisten verzetten
zich tegen Auriol's
plannen
SPANJE
DE BILT SEINT
Amerikaansche scheepsbouw
HELDERSCHE COURANT
Gisterenavond heeft ons Prinselijk paar vanuit het pa
leis Soestdijk dank gebracht aan de burgerij van Amster
dam voor de hartelijke ontvangst hun bij hun bezoek aan
de hoofdstad gebracht.
Daarbij heeft Prinses Juliana tevens in enkele simpele,
eenvoudige woorden aan ons geheele volk aankondiging
gedaan van een te verwachten blijde gebeurtenis, waar
van het gerucht reeds tot de buitenwereld was doorge
drongen.
Het doet buitengewoon sympathiek aan, dat Hare Ko
ninklijke Hoogheid deze blijde tijding met eigen woorden
en in eigen persoon aan ons volk heeft willen mededeelen.
Hierdoor heeft Zij ongetwijfeld in veler harten diepe ont
roering gewekt, daar deze aankondiging niet minder be-
teekent dan 'n verderen samengang van Oranje en Neder
land, een hand, die de eenheid van ons volk slechts kan
versterken.
Wij laten hieronder de redevoeringen van de Prinses
en Prins volgen.
TOESPRAAK PRINSES JULIANA.
Ingezetenen van Amsterdam, en gij allen, die Wij dezei
dagen te Amsterdam ontmoet hebben.
Wij beleefden zoo juist in de hoofdstad onvergetelijke
dagen, die naar hun aard met Onze bruidsdagen alleen te
vergelijken zijn en hiervoor wil Ik u thans Mijn dank komen
brengen Wij voelden ons overstelpt door de breede stroo
men'van hartelijkheid, die van alle kanten op Ons toekwa
men. Het was te ontroerend, om onder woorden te k m
brengen, om, te midden van een versiering, dies zulk een
licht en fleurig karakter aan de stad gaf, U m zoo giootci
getale bijeen te zien. _0
Hartelijk dank aan den burgemeester en het
meentebestuur, zoomede aan het A^ge™eei h don
- mr. Trip en aan de politie voor haar werkzaamheden
hierhii voor het tot uitvoering brengen van zulk een pro
gram mal als ^vat Ons in de afgeloop-
opnieuw aangeboden werd. en dat s 'leiden
vreugde in andere, treffend schoone ^nenwistteleiden.
Nooit had iets mij kunnen weerhouden alle dee
len van lx SSrramma mae te matenwar™
niet op zichzelf verheugende gezondheid, re
denen geweest, die U zeker wilt verstaan en bil
lijken. jmv dien Wij van deze dagen
m°denêmene?ndS S «V een voorrecht geweest tl dit per-
soonlijk te hebben kunnen zeggen.
TOESPRAAK PRINS BERNHARD.
Ook sr»onmo:
^k^ewordenwit™ n.tdntkking brengen.
Het is niet alleen Mijn dank, dien Ik de hoofdstad wil
betuigen, maar ook *wil Ik uiting geven aan Mijn diepe
ontroering over de groote liefde en hartelijkheid, welke
de geheele bevolking, groot en klein, oud en jong, Ons iede-
ren dag opnieuw bewezen heeft.
Bij Onze aankomst sprak de burgemeester, dr. De Vlugt,
over den traditioneelen band, welke bestaat tusschen het
Huis van Oranje en Amsterdam. Ik moet zeggen, dat deze
traditie op de schoonste en voor Mij onvergetelijke wijze
in deze laatste week bevestigd en voortgezet is.
Het moet Mij nog eens van het hart, hoe overweldigd Ik
was, door het vreugdevolle medeleven der geheele bevol
king en steeds zal Ik alles doen wat in Mijn macht is, om
te bewijzen hoezeer Ik het vertrouwen, dat Ik daarin zie,
op prijs stel.
Mag Ik tenslotte nog den burgemeester, het gemeentebe
stuur, de huldigingscommissie en de politie Mijn buiten
gewoon hartelijken dank betuigen voor den velen arbeid
en de moeite, welke zij zich hebben getroost, en hen van
harte gelukwenschen met het groote succes hunner be
moeiingen.
Dat de regeering-Blum bij het doorvoeren
van haar plannen tot beiastingverhooging,
op groote bezwaren in het Volksfront zelf
zou stuiten, hebben wij reeds gisteren ge
meld.
Deze voorspelling is in zooverre uitgeko
men, dat de radicaal-socialisten zich bij de
situatie schijnen te willen neerleggen. De
communisten echter bedanken er voor de
verantwoordelijkheid mede te dragen en
zullen zich van stemming onthouden.
Dit kon er natuurlijk wel eens toe leiden,
dat ook do wijfelmoedigen onder de radica
len hun stem blanco uitbrachten en daarom
is alles op haren en snaren gezet om een
breuk in deze fractie te voorkomen.
Vannacht is het tenslotte gelukt een be
vredigende uitspraak te krijgen. De fract'ie
heeft met 24 tegen 11 stemmen besloten voor
het wetsontwerp te stemmen, waarbij de re
geering volmacht vraagt bij decreet een
aantal besluiten te nemen, binnen volkomen
bepaalde grenzen, ter bescherming van den
franc en het staatscrediet.
Een punt schijnt geheel zeker te
zijn: Van een deviezen-controle kan
geen sprake zijn, want de regeering
is vastbesloten trouw te blijven aan
de monetaire overeenkomst met En
geland en, de Vereenigde Staten, op
welk accoord haar geheele buiten-
landsche politiek berust. Bovendien
zouden dergelijke maatregelen al
leen langs parlementairen weg en
niet bij decreet kunnen worden ge
nomen.
Ter motiveering van het verzoek om vol
machten, heeft de regeering een uiteenzet
ting opgesteld van hetgeen zij in het afge-
loopen jaar tot stand heeft gebracht. Zij
wijst hierbij op het financieel herstel en de
economische ontwikkeling van het land. De
sociale wetten hebben kalmte gebracht en
de consumptie is gestegen. Verder heeft de
aanpassing van de munt het contact tus
schen de Fransche markt en de buitenland-
sclie markten hersteld.
De regeering zet vervolgens uiteen, dat
financieele maatregelen onmiddellijk geno
men moeten werden en dat bovendien ge
durende vele jaren steun moet worden ge
boden. Hierbij mag niets verwaarloosd wor
den. Alles doet evenwel hopen op een tijd
perk van rust, dat gunstig is voor de pro
ductie.
In-het derde gedeelte van deze uiteenzet
ting verklaart de regeering de wijze, waar
op zij de staatsfinanciën wil regelen. Eerst
wijst zij op het mislukken van handelwij
zen der speculanten en de deserteurs van de
franc. De speculatie is gebroken en de ka-
pitaalvlucht heeft opgehouden. Doch het
herstel eischt voortdurende zorg. Sedert vijf
Maart heeft de regeering belangrijke bezui
nigingen ingevoerd op de openbare uitgaven,
terwijl de inkomsten zijn gestegen.
Een plan is opgesteld om voor de komen
de jaren de uitgaven van de begrooting zoo
veel mogelijk aan te passen aan de inkom
sten, teneinde zoo weinig mogelijk een be
roep te hoeven doen op het volk.
Nadat in de Kamer gistermiddag eenig
debat was geweest over de plannen der re
geering, trokken de fracties zich terug.
Om kwart over twaalf vannacht werden
de debatten in de Kamer hervat. In de re-
geeringsbank hadden plaats genomen
Blum. Auriol, Delbos, Cot, Spinasse, Mon-
net, d'Ormoy, Lebas. Tasso, de Tessan,
Paul Faure, Jules Moch en Jean Zay Ruim
400 afgevaardigden waren aanwezig. De
voorziter van de Kamer herinnerde er aan,
dat de regeering de onmiddellijke behan
deling gevraagd had van een wetsontwerp,
strekkende tot het verleenen van volmach
ten aan de regeering. noodig voor de ver
zekering van het financieel herstel. De rap
porteur van de financieele commissie,
Jammv Schmidt, bracht vervolgens het re
sultaat ter kennis van de besprekingen der
commissie.
Schmidt gaf een uiteenzetting van de
gebeurtenissen welke de regeering ertoe
gebracht hadden zich tot de Kamer te
wenden met een eenvoudigen tekst om de
manoeuvres der speculanten te doen mis
lukken en deelde mede, dat de commissie
eenige amendementen had goedgekeurd.
De minister van financiën wees op ret
gevaarlijke offensief, dat sinds eenige da
gen ontketeend is en de regeering noopt
zekere onmiddellijke maatregelen te nemen
om het openbare crediet te verdedigen.
Vervolgens somde de minister op welke
resultaten sinds verleden jaar door de re
geering tot stand gebraht zijn en gaf aan
op welke wijze hij den strijd wil voeren
tegen belastingontduiking.
Zijn rede voortzettende zeide de mi
nister: „Wij zijn voornemens met vastbe
radenheid gebruik te maken van de vol
machten. die wii u vragen om te strijden
tegen de aanvallen die niet uit het bui
tenland, maar uit Parijs komen." Ruim
vijftig milliard francs zijn naar het bui
tenland gebracht De regeering wil bet open
bare crediet verdedigen en vervolgens op
bouwen. Er moet een snelle beslissing ge
nomen worden en voor dit werk vraagt de
regeering bet vertrouwen van de Kamer.
De linksche onafhankelijke afgevaardig
de. de Chappedelaine, acht bet ontwerp
in strijd met den geest van de grondwet.
Het parlement heeft niet het recht afstand
te doen van zijn bevoegdheden.
Fransche regeering bluft in de
meerderheid. Wetsontwerp
door Kamer aangenomen.
De Kamer heeft het wetsontwerp
tot het verleenen van volmachten
aan de regeering met 346 tegen 247
stemmen aangenomen.
UITTOCHT VAN VROUWEN,
GRIJSAARDS EN KINDEREN.
Franco „zeer tevreden."
De rechtsche troepen hebben zich meester
gemaakt van den berg Archanda, welke het.
centrum van Bilbao beheerscht. De troepen
van Franco rukken langzaam op. De lucht
macht van de rechtschen bemerkte een groo
te drukte op den weg van Bilbao naar San
tander.
Dag en nacht begeven zich troepen en con-
vooien naar Santander.
Generaal Franco, die van nabij de opera
ties in het Baskenland volgt, heeft verklaard
zeer tevreden te zijn over zijn troepen.
De rechtsche troepen hebben de oude „IJ
zeren Gordel" gezuiverd. De verdedigers ga
ven zich een voor een over, ongeveer vijf
duizend man werden krijgsgevangen ge
maakt en een groote hoeveelheid materiaal
viel de rechtschen in handen.
Een ooggetuige, die te St. Jean de
Luz is aangekomen, heeft den cor
respondent van Reuter verklaard,
dat een onbeschrijfelijke toestand te
Bilbao heerscht, doch gisterochtend
hield de stad nog stand.
Den geheelen dag vliegen toestel
len van de rechtschen op geringe
hoogte boven de stad, in de breede
straten mitrailleur vuur openend en
handgranaten werpend in de nauwe
straten, waardoor vele slachtoffers
vallen.
De stad staat ploot aan geweer- en
mitrailleurvuur van de Archanda-
hoogten.
De weg naar Castro Urdiales en
Santander wordt onophoudelijk door
zware bombardementsvliegtuigen be
stookt. Op verscheidene plaatsen is
de weg geheel vernield, zoodat een
eventueele terugtocht van Bilbao op
Santander onmogelijk is.
Verwachting: Meest matige noor
delijke tot westelijke wind,
zwaar bewolkt tot betrokken,
kans op enkele regenbuien,
weinig verandering in tem
peratuur.
Verdere vooruitzichten: opkla
rend, koel weer.
Barometerstand hedenmorgen 8 nur 77.5
2S Juni a.s.
De loting ter bepaling van den ingeschre
vene, die in elke gemeente of in elke groep
van gemeenten het eerst in aanmerking
komt om tot gewoon dienstplichtige te wor
den bestemd, geschiedt in het openbaar voor
de lichting 1939 op Maandag 28 Juni 1937,
des namiddags 2 uur, te 's-Gravenhage, in
de „Rolzaal", Binnenhof 8.
Benoemd zijn in de commissie, bedoeld in
art. 10, tweede lid, der dienstplichtwet voor
het houden van de loting voor de lichting
1939: tot lid, tevens voorzitter, mr. R. W.
J. C. de Menthon Bake, raadsheer in den
Hoogen Raad, te 's-Gravenhage; tot lid, te
vens plaatsvervangend voorzitter, M. Belzer
luitenant-generaal, lid van het Hoog Mili
tair Gerechtshof, te 's-Gravenhage; tot lid
Th. Sanders, lid van de Algemeene Reken
kamer, oud-directeur van de Staatsloterij
te 's-Gravenhage.
Krijgsdaden der Italianen ver
heerlijkt.
De Romeinsche pers stelt de rol in het
licht, welke de „zwarte pijlen", dat zijn de
Italiaansche vrijwilligers, spelen bij den op-
marsch naar Bilbao.
Zii hebben Derio bezet. Volgens de Itali
aansche correspondenten zou dit punt een
groote strategische waarde hebben. De „zwar
te pijlen"'zouden 6000 krijgsgevangenen heb
ben gemaakt.
Bezorgdheid voor verwoesting van
Bilbao.
Nadat Aguirre, de president van Basken
land een beroep op Engeland had gedaan
om stappen te doen de algeheele verwoesting
van Bilbao te verhinderen, heeft de Britsche
regeering een afschrift van het op haar door
Aguirre gedaan beroep gezonden aan den
Britschen ambassadeur te Hendaye, met het
verzoek het ter kennis te willen brengen van
generaal Franco en tegelijkertijd tegenover
de rechtsche autoriteiten uitdrukking te wil
len geven van de verwachting en de overtui
ging der Britsche regeering, dat de bedrei
ging Bilbao te verwoesten, niet ten uitvoer
zal worden gelegd.
Minister Eden heeft gistermiddag in het
Lagerhuis verklaard:
lo. dat de verdediging van Bilbao door
de Baskische regeering nog steeds verzekerd
is;
2o. dat de evacuatie der vluchtelingen
voortduurt en dat 4400 vluchtelingen Zondag
Bilbao onder bescherming van de Britsche
marine hebben verlaten met bestemming
naar een Fransche haven.
3o. dat van de Baskische regeering een
bericht is ontvangen, waarin wordt verzocht,
de bescherming van de Britsche vloot te doen
voortduren en het plan te, kennen wordt ge
geven, de evacuatie der vluchtelingen en gij
zelaars te verhaasten, in verhouding van één
gijzelaar tegen twintig vluchtelingen.
Gespannen toestand duurt voort.
Vierduizend arbeiders der scheeps
werven hebben het werk te Brook-
lyn neergelegd, nadat Zaterdag
evenveel werklieden in staking wa
ren gegaan. Op de zestien werven,
die door de beweging getroffen wor
den, zijn vierduizend arbeiders on
der bescherming van een bijzondere
politie aan het werk gebleven.
In den stakingstoestand is nog niet veel
veranderd. Tegenover journalisten heeft pre
sident Roosevelt als zijn meening te ken
nen gegeven, dat wanneer de Republic
Steel Company bereid is een mondeling col
lectief contract aan te gaan zij ook bereid
zou moeten zijn een schriftelijk collectief
te aanvaarden.
Botsing te Johnstown.
Bij een botsing tusschen de politie en pos
ters voor de fabriek van de Bethlehem
Stee! Corporation te Johnstown zijn zeven
menschen gewond. Twee hunner verkeeren
in ernstigen toestand. Er werden verschei
dene schoten gelost: de menigte was gewa
pend met knuppels en steenen, terwijl de
politie van traangas gebruik maakte.
