belastingverlaging voor
Indië stelt
Om het wereldkampioen
schap schaken
Radioprogramma
DE
EIMELIJKE
STRIJD
Botsing op zee
door Michael Corvin
Plan voor vermindering inkom
sten- en loonbelasting. Eco
nomische band tusschen Neder
land en zijn koloniën versterkt.
Opheffing crisismaatregelen
te verwachten.
In de rede, waarmede de gouverneur-gene
raal den Volksraad te Batavia heeft geo
pend, hield Z. Exc. een beschouwing van
den economischen toestand, die in het af-
geloopen zittingsjaar aanmerkelijk verber
terd is. Toch is er reden voor de vraag
zeide hij of van een duurzame wending
in de wereldconjunctuur mag worden ge
sproken en of NederlandschIndië aan den
aanvang staat van een langere periode van
wezenlijke bloei.
Oogst voedingsgewassen op Java.
Voor Java blijft het welslagen van de
oogst der voedingsgewassen een belang van
de eerste orde. Deze oogst was in het jaar
1936 zeer gunstig, ook de vooruitzichten
voor 1937 geven reden tot optimisme.
Export landbonw.
Spr. behandelde vervolgens de noodzaak
tot handhaving der bestaande productie- en
uitvoerregelingen ten behoeve van den ex
po rtlandbouw.
De Gouveneur-generaal memoreerde de
verbetering in de Scheepvaart, de stijgende
vervoercijfers van de staatsspoorwegen, de
toename van het luchtverkeer en hij hoopte
dat eerlang onze vliegtuigen aan de gere
gelde luchtverbinding' met Australië zullen
kunnen deelnemen.
De suikerafname door Nederland.
Aangaande de economische samenwerking
tusschen Nederlandsch-Indië en het moeder
land is sedert de gedacbtenwisseling in de
vorige hoofdzitting de aandacht in hoofd
zaak op versteviging en vervolmaking
daarvan gericht geweest. Aan de bezwaren,
aan de wederzijdsche offers verbonden, kon
in verschillende opzichten worden tegemoet
gekomen, het voordeel der wederzijdsche
prestatie werd vergroot.
Als een met erkentelijkheid begroet
nieuw element in deze verhouding,
verdient de bereidheid genoemd te
worden van het moederland om
jaarlijks een aanzienlijke hoeveel
heid Java-suiker af te nemen, daar
mede werd aan een jarenlang ge-
koesterden wensch van Neder
landsch-Indië voldaan. Het is waar
schijnlijk, dat nieuwe uitbreidings
mogelijkheden van veel belang zich
voor deze samenwerking niet zullen
voordoen.
In de komende jaren zal men be
dacht moeten zijn op opheffing van
wettelijke voorzieningen, die welis
waar in de achter ons liggende ja
ren het bedrijfsleven voor volledige
ontwrichting hebben behoed, doch
tevens de economische ontwikke
ling aan banden leggen.
De landsflnanciën.
Ten aanzien van de landsfinanciën merk
te spreker op, dat in 1936 de financiën be
antwoord hebben aan gunstiger verwach
tingen. Blijkens de voorloopige uitkomsten
sluit de geheele dienst-1936 met een over
schot van 26,400.000 gulden. Voor een be
oordeeling van den stand van zaken is dit
cijfer echter niet zonder meer bruikbaar,
aangezien dit cijfer voor een bedrag van
36.400.000 gulden gunstig beïnvloed werd
door het netto-provenu van het per 1 Ja
nuari 1937 nagenoeg geheel vervallen bijzon
der uitvoerrecht op bevolkingsrubber en
voor rond 2.000.000 gulden ongunstig door
de defensie- en welvaartsuitgaven, waarvan
Nederland de financiering op zich nam.
Bij uitschakeling van deze factoren
hliikt er dus een tekort te bestaan op den
ee heel en dienst van rond 8.000.000. Dit te
kort wil zeggen, dat het niet alleen mo
gelijk was om het jaar 1936 af te sluiten
zonder schuldtoeneming, doch dat daaren
boven ruim 13.000.000 gulden op de schuld
kon worden ingeloopen, daar aan aflossing
van vaste schuld in den gewonen dienst
21.100.000 gulden -begrepen is. 4 oor is
blijkt, dat de budgetaire positie, waarbij
geen schuldvermeerdering meer plaats
vindt, geheel verkregen is binnen het kader
van den gewonen dienst.
Voorzoover de verwachtingen thans
reiken, zal het loopende jaar de be
vestiging geven van de op de uit
komsten van 1936 gegronde gevolg
trekkingen. Naar die verwachtingen
zal de gewone dienst in evenwicht
zijn, zelfs sluiten met eien over
schot van een half millioen.
De buitengewone dienst zal weliswaar
sluiten met een tekort van 15.3 millioen
gulden, doch hieronder is begrepen 25.5
-millioen aa-n welvaarts- en defensie-uitga
ven ten laste van Nederland, zood'at. feite
lijk een overschot op den buitenigewon-en
dienst verwacht wordt van 10.2 millioen
gulden.
De Banka-ttnwinning.
Afzonderlijk verdient vermelding, dat aan
winstreserveering op de Banka-tinwinning
naar de voorloopige uitkomst over 1936
4.5 millioen gulden en naar verwacht wordt
over 1937 14.5 millioen zal worden besteed.
De raming voor 1938 is weder belangrijk
verbeterd vergeleken met 1937. De verbete
ring ligt hierin, dat een sluitende begroo
ting kon verkregen worden, nadat onver
mijdelijke accressen opgevangen zijn en met
nieuwe maatregelen verdere versterking van
de Indische defensie was gerekend.
Belastingverlaging. Korting
op de pensioenen blijft mogelijk.
De regeering stelt zich voor, bet
aantal opcenten op de inkomsten
belasting met 20 te verlagen en het
heffingspercentage van de loon
belastingen terug te brengen van i
op 3. De Regeering bepaalde haar
keus op deze twee heffingen, opdat
de vermindering van lasten In zoo
wijd mogelijken kring hare werking
zal doen gevoelen. Deze voorstellen
beteekenen het prijsgeven voor 1938
van rond f 7.500.000.
De Regeering acht het gewens'cht, de be
staande mogelijkheid om op de toegekende
pensioenen een redelijke korting toe te
pasgen, te bestendigen.
Enkele maatregelen, die in de crisisjaren
voor het onderwijs genomen zijn, zullen
ongedaan gemaakt worden.
De Gouverneur-Generaal deelde ten slotte
nog mede, dat de regeering den inhoud van
de petitie, door d'en Volksraad tot haar ge
richt, in studie heeft genomen.
De match EuweAljechin.
Voorloopig schema van de te
spelen partijen.
Omtrent de te organiseeren match om
het wereldkampioenschap-schaken tusschen
dr. Euwe, den titelhouder, en dr. Aljechin
kan, als resultaat van de gevoerde bespre
kingen, thans het volgende worden medege
deeld:
In totaal zullen dertig ontmoetingen
plaats vinden, welke voorloopig als volgt
over verschillende steden van ons land zijn
verdeeld:
le. In Den Haag zullen acht partijen wor
den gespeeld, in Rotterdam acht, in Amster
dam acht, in Leiden één, in Haarlem één,
in Groningen één, in Zwolle één. in Eind
hoven één en in Delft één.
Tenslotte kan nog worden medegedeeld,
dat de openingsplechtigheid te Den Haag
zal plaats vinden, waarschijnlijk op 4
October a.s. de eerste partij zal dan op 5
DE DRIE MUSKETIERS
205.
PLANCHET ONTVANGT
INSTRUCTIES
Van de 5000 pond, welke we dan nog
overhouden, krijgt ieder van ons dan nog
1000 pond, die hij naar eigen verkiezing
mag aanwenden. Er blijft vervolgens nog
1000 pond over, welke Aramis voor onvoor
ziene uitgaven kan behouden. Gaan jullie
daar mee accoord?
Beste Athos", antwoordde Aramis, „dat
was wijs gesproken.
Planchet werd binnengeroepen en nauw
keurig geïnstrueerd.
Je -hebt voor de heen-, zoowel als voor
de" terugreis een week tijd. Ben je 14 dagen
na het tijdstip van vertrek, 's avonds om
precies 8' uur niet weer terug, dan krijg
je geen cent, zelfs niet, wanneer je ook
maar 5 minuten te laat komt.
„Ja, maar dan had ik graag een horlo
ge" mee," zei Planchet.
„Je kunt dit krijgen," zei Athos en gaf
hem grootmoedig het zijne.
206.
EEN GEHEIME OPDRACHT,
„Voer je opdracht nu verstandig uit en
denk er aan, dat het je meester het hoofd
kan kosten als je je mond voorbij praat of
als je te langzaam bent. En hij stelt im
mers zooveel prijs op jou."
„Jawel, meneer," antwoordde Planchet,
„of ik heb geluk of ik word in stukken ge
slagen. Maar zelfs in het laatste geval, zal
geen stuk, dat van mij overblijft, ook
maar het minste verraden."
Er werd besloten, dat Planchet den vol
genden morgen om 8 uur vertrekken zou.
Hij kon dan in den loop van den nacht
den brief van buiten leeren. Hij had n.1.
besloten hem in te slikken, wanneer men
hem gevangen zou nemen.
„Luister eens, Planchet," zei d'Artagnan
tenslotte. „Als Lord Winter den brief gele
zen heeft, moet je nog het volgende monde
ling overbrengen: „Mijnheer, verliest U den
Hertog van Buckingham niet uit het oog.
Men staat hem n.1. naar het leven." Je
moet echter weten, dat zelfs mijn vrienden
niet weten, dat ik je deze opdracht geef. En
schriftelijk kan ik je haar niet geven, ook
niet wanneer ik er voor tot kapitein be
noemd zou worden."
October, eveneens in de residentie worden
gehouden.
Verwacht wordt, dat de strijd Euwe
Aljechin midden-December besloten zal
worden.
Loodsboot op motorschip geloo-
pen. Reddingsboot vernield.
Gisterenoohtend vroeg heeft op de Noord
zee, voor de haven van IJmuiden, een aan
varing plaats gehad tusschen 't motorschip
Marnix van St. Aldegonde en loodsboot nr.
4, schipper Bloem, de Marnix van St. Alde
gonde lag gestopt en had de loods voor het
binnenvaren van de haven reeds aan boord
genomen, toen de loodsboot, welke om het
motorschip heenvoer, aan de achterzijde te
gen de Marnix van S-t. Aldegonde botste.
Het motorschip liep geen schade op en zette
de reis naar IJmuiden voort waar het te
kwart over tien aankwam. De loodsboot
kreeg schade aan stuurboordsbrug terwijl
een reddingsboot in elkaar gedrukt werd.
De loodsboot is naar Nieuwdiep opge-
stoomd.
BAGGERMOLEN HAALT LIJK OP.
In de Scheveningsche buitenhaven ver
dronk Donderdagavond bij het zwemmen
een 16-jarige jongen uit de Ravesteinstraat
te Den Haag. Gistermiddag werd zijn lijk
door een baggermolen, die in de Oude Sche
veningsche haven graafwerk verrichtte, op
gehaald.
MOEDER EN ZOON VAN PRESIDENT
ROOSEVELT NAAR EUROPA,
Mevrouw Franklin D. Roosevelt de êcfit-
genoote van den president der Vereenigde
Staten, heeft verklaard, dat de moeder van
den president en zijn jongste zoon John op
3 Juli naar Europa zullen vertrekken.
DONDERDAG 17 JTJNI 1937.
Hilversum I.
8.00—9.15 KRO, 10.00 NCRV, 11.00 KRO,
2.00—11.30 NCRV.
8.009.15 en 10.00 Gramofoonmuziek.
10.15 Morgendienst.
10.45 Gramofoonplaten.
11.30 Godsdienstig halfuur.
12.00 Berichten.
12.15 KRO-Orkest en gramofoor. mziek.
2.00 Handwerkles.
2.55 Gramofoonplaten.
3.00 Voor de Vrouw.
3.30 Gramofoonmuziek.
3.45 Bijbelezing.
4.45 Cursus handenarbeid voor de jeugd.
5.15 Orgelspel.
6.15 Gramofoonplaten.
6.45 Enkrateia-kwartiertje.
7.00 Berichten.
7.15 Journalistiek weekoverzicht.
7.45 Reportage.
8.00 Berichten ANP. Herh. SOS-berichten.
8.15 Kamerorkest Ars Nova et Antiqua, eg
soliste.
9.00 „Voorkomen is beter dan genezen", eau»
serie.
9.30 Vervolg concert.
10.00 Berichten ANP.
10.05 Gramofoonmuziek.
10.45 Gymnastiekles.
11.0012.00 Gramofoonpl. Hierna Schrift,
lezing,
Hilversum H.
AVRO-uitzending.
8.00 Gramofoonplaten.
10.00 Morgenwijding.
10.15 Gramofoonplaten.
10.30 Omroeporkest.
11.00 Opening 17de Intern. Landbcuwcongres.,
12.00 Omroeporkest en solist.
1.00 Gramofoonplaten.
I.15 Kovacs Lajos' orkest.
2.00 „Frankrijk in de 17de eeuw", causerie.
2.30 Orgelspel, ensemble J. Kroon en gramo»
foonplaten.
4.00 Voor zieken en thuiszittenden.
4.30 Ensemble J. 'roon.
4.50 Voor de kinderen.
5.30 Kovacs Lajos' orkest en soliste.
6.30 Sportpraatje.
7.00 Orgelconcert en zang.
7.40 Literaire causerie.
8.00 Berichten ANP. lededeelingen.
8.15 Omroeporkest en solisten.
9.00 Reportage.
9.15 Vervolg concert.
10.00 AVRO-Dansorkest.
II.00 Berichten ANP. Hierna tot 12.00 Gramo
foonplaten.
34.
Na eenigen tijd verflauwde het gesprek en
keek men zwijgend naar het in het vale licht
voorbij glijdende, vrij eentonige landschap. Nu
begon Larker pogingen te doen een voor
Esther aangenaam onderhoud aan den gang
te brengen. Hij begon over allerlei opper
vlakkige en onbeduidende dingen te praten en
Esther kwam tot de slotsom, de de heer
Larker het intellect der vrouwen niet zeer
hoog scheen aan te slaan. Toch gaf hij be
halve praatjes uit de groote wereld en mode
vraagstukken, ook enkele andere onderwerpen
ten beste, van welke men kon aannemen, dat
zij een half ontwikkelde vrouw wel konden
interesseeren. maar eerst toen hertog Eric
zich in het gesprek mengde, werd het belang
wekkender en levendiger. Daarmede hadden
zich tevens in den wagen twee groepen ge
vormd, want de drie Duitschers gaven er de
voorkeur aan zich op halfluiden toon met
elkander te onderhouden. Esther was niet in
staat hun gesprek te volgen.
Na ongeveer vijf uren en ondanks de uit
stekende veeren van de Hispano Suiza, tame
lijk dooreen geschud en bovendien aardig
hongerig geworden, reed men Cardiff binnen.
Zonder stoppen reed de wagen de stad door
naar de mijn, die even buiten het stadsgebied
gelegen was. Esther keek onder het rijden
door de stad, naar het hotel uit, waar Selfride
haar van geschreven had, maar kon het niet
ontdekken. Eindelijk kwam men voor -fm
groote v*jd le ijzeren poort die de
eenige onderbreking in een langen, grauwen
ringmuur vormde. Men had aan een gevan
genis kunnen denken, als niet binnen den
muur de reusachtige hijsch- transport-instal
laties en de veel minder aanzienlijke omtrek
van een cocosfabriekje zichtbaar waren ge
weest. De wagen reed een uitgestrekt, door
een rij lage gebouwen begrensd terrein op.
Uit het meest oogelijke van deze gebouwen
verscheen, toen de reizigers reeds op het punt
waren uit te stappen, een man, die spoedig
door een tweede gevolgd werd. De eerst ver-
schenene was een der mijninspecteurs, een
betrouwbaar en gehard schijnende man. De
hertog scheen het niet noodig te vinden hem
voor te stellen. Ook de tweede, een ambtenaar
der directie, werd slechts met een algemeene
handbeweging aangewezen. Hierop trad het
kleine gezelschap het gebouw binnen, dat
achter zijn eenvoudigen gevel een aantal
fraaie vertrekken bezat, die rond een groote
hal gegroepeerd waren. De gasten ontdeden
zich van jassen en mantels en verzamelden
zich weder in het middelste vertek voor den
brandenden open haard, tot er een bediende
binnentrad, die het gezelschap verzocht aan
tafel te komen.
Het zeer krachtige ontbijt werd in een der
zijvertrekken geserveerd. Men nam onge
dwongen plaats en Esther, als de eenige dame
had wel driemaal zooveel moeten eten als zij
kon, als zij ook slechts de helft der aanbie
dingen, die haar van alle kanten werden
gedaan, had aangenomen. Na afloop van het
ontbijt, stelde de hertog voor, den namiddag
te gebruiken om eerst de bovengrondsche in
richtingen te bezichtigen en pas den volgen
den morgen in de schacht af te dalen. Hij had
zich veroorloofd alle voor het logeeren nood
zakelijke voorbereidselen te doen treffen en
hoopte, zelfs miss Raleigh alle gemakken te
kunnen bieden, waaraan zij gewoon was. Hij
schelde een bediende en een kamermeisje en
liet den gasten hun kamers toonen. Zij lagen
op de eerste étage en het venster der aan
Esther toebedeele kamer zag uit op een gras
veld, dat met enkele schrale berkeboompjes
prijkte. Aan den overkant van het grasveld
en op vrij grooten afstand zag zij den ring
muur, die aan dezen kant slechts manshoogte
was, daar de bodem hier blijkbaar was op
gehoogd. Zij ontsloeg het kamermeisje, dat
haar een overall had overhandigd, die moest
dienen om bij de bezichtiging der inrichting
haar kleeren te beschermen, en begon zich te
verkleeden. Toen zij zichzelf daarbij in den
grooten spiegel van een hangkast bekeek,
moest zij glimlachen. Ondanks zijn lompheid
stond het werkpak haar uitstekend en toen
zij de ceintuur van den linnen kiel een weinig
aanhaalde en de plooien verdeelde, zag het
grove costuum er recht coquet uit. Zij knoopte
ook de manchetten dicht en zorgde er slechts
voor den pols met het armbandhorloge vrij te
houden. Toen ging zij geruischloos op haar
van crêpezolen voorziene schoenen naar de
deur en vervolgens de trap af naar de hal.
Beneden heerschte een vriendelijk schemer
licht daar er behalve het vuur in den haard,
selchts twee electrische lampen brandden. Zij
bevond zich alleen in het vertrek; de heeren
hadden blijkbaar meer tijd voor hun toilet
noodig, dan een vrouw van den tegenwoor-
digen tijd. Zij bekeek de voorwerpen in de
hal, liep onbevangen hierheen en daarheen en
opende als toevallig of werktuiglijk nu eens
de eene, dan weer de andere der rondom in
dit centraal gelegen vertrek uitkomende
deuren. Zij ontwaarde een als kantoor inge
richte ruimte. Een andere kamer scheen haar
als conferentiezaal bedoeld te zijn; een derde,
met diepe lederen fauteuils en zware meubelen
maakte den indruk van een gezellige heeren
kamer. Veel kon zij bij het heerschende ge
dempte licht niet onderscheiden, maar toch
was zij met het resultaat van deze eerste in
spectie niet ontevreden. Esther had juist een
aandachtige houding aangenomen voor een
schilderij, dat een afdaling in een mijnschacht
voorstelde, toen zij zich omkeerde, den hertog
ontwaarde, die naar haar toe kwam.
Hertog Eric, die in zijn donkere mijnwer-
kerspak nog massiever leek dan anders,
droeg onder den linker arm een actentasch
van varkensleer. Hij begroette Esther uitge
laten a's een schooljongen, bewonderde haar
verschijning en verzocht haar toen hem nog
een oogenblik te verontschuldigen. Terwijl
Esther wachtend in een der fauteuils voor
den haard plaats nam, ging de hertog een der
zooeven door Esther geopende deuren door en
verdween in de heerenkamer, waaruit hij zeer
kort daarop zonder actentasch weder te voor
schijn trad. Hij nam tegenover zijn schoone
bezoekster plaats en vroeg haar, of zij niet
een beetje bang zou zijn als het met de groote
lift tot bijna duizend meter beneden de opper
vlakte der aarde naar omlaag zou gaan. Es
ther verzekerde lachend van niet en vertelde
tevens, dat de heer Larker haar reeds op
het ongewone gevoel voorbereid had, dat bij
een snelle daling voor iederen nieuweling on
vermijdelijk is. Larker had haar ook over de
verdere inrichtingen van de mijn zoo goed als
dat mogelijk was onderricht en zij was nu
zeer benieuwd het geheele proces der kolen-
winning eens zelf te kunnen zien.
Het kleine gezelschap maakte zich nu ge
reed de eerste bezichtiging te beginnen. De
hertog belastte zich persoonlijk met het rond
leiden. Hij ging de groote plaats over en toen
een smalle steeg tusschen een paar schuren
door en haast plotseling zagen de bezoekers
toen het plompe gevaarte van den hijsch-
toren voor zich. Bij het naderbij komen
hoorden zij een gelijkmatig zoemen, dat na
een belsignaal plotseling afbrak en toen be
merkte Esther ook, dat in het geraamte in de
hoogte een reusachtig rad was aangebracht
waar een staalkabel overheen liep. Deze kabel
verdween aan den eenen kant in een laag ge
bouwtje naast hetwelk zich een hoogen
schoorsteen verhief. Het andere einde van den
kabel verdween in den grond.
Hertog Eric bracht zijn gasten eerst in het
gebouwtje achter den hijschtoren. Zij betra
den een matig groot vertrek, waar een man
voor een soort automobiel-schakelbord zat
Aan den wand tegenover hem bevond zich een
electriseh armaturenbord met een aantal lam
pei en schellen en daaronder een wijzerplaat
met een enkelen wijzer. Op den achtergracht
van het vertrek en de geheele breedte ervan
in beslag nemend, lag een reusachtige kabel
trommel en van dezen trommel liep de kabel
omhoog door een koker in de zoldering naar
de kabelschijf en vandaar naar den liftkorf-
De as van de trommel was niet te zien, maar
liep, zooals de hertog uitlegde, tot in de ma
chinekamer door.
De man voor het toestel had den groet
der binnentredenden slechts kort beantwoord
en scheen ingespannen naar het bord met de
lampen te staren. Er begon een lampje te
gloeien, een schel rinkelde en de man stiet
den grooten schachthefboom naast zich naar
voren. Op hetzelfde oogenblik begon de trom
mel te draaien en die beweging nam zoo vlug
en sterk in snelheid toe, dat Esther een se
conde de oogen moest sluiten. Toen rij ®J"
waarts naar de zonderlinge klok keek, be
merkte zy, dat de wijzer de diepte aanwee
en snel terugliep. Daarbij begreep zij ook met
een de beteekenis der cijfers, die de diepte
yards aangeven, welke de korf bereikt naa.
De beweging van de trommel hield eerst op.
toen de wijzer op duizend stond en bert g
Eric vertelde haar, dat de korf nu de onder
ste werkgang bereikt had, beneden rveiiw
slechts alleen nog de zinkgroeve van de pomp
instalaltoie gelegen was. .r
Esther herinnerde zich, dat Larker na»
over deze diepste plaats van de mijn ver
had. In de zinkgroeve, een met kolen-
aardemodder gedeeltelijk gevulde diepte,
zamelde zich het uit de mijngangen afvloe>
de water, dat dan door een aantal P°mP
verwijderd werd. Larker had ook niet
zuimd te vertellen, dat het weliswaar
zelden voorkomt, dat een liftkooi door
breken van den kabel in de diepte stort, m
dat zulk een ongeval onder alle omstnn
heden tot de volledige verwoesting van de
moet leiden. j.a.
Toen zij dit vertrek verlieten, hoord®
ther juist weder een der schellen r'.nl< nver
zag zij nog, dat de trommel in tegen
gestelde richting begon te draaien
(Wordt vervolgd