Duikbootaanval
op de „Leipzig
DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Senaat weigert het Kabinet de gevraagde volmachten
Felle verontwaardiging
in Duitschland
Predikant doodgereden
UITGAVE. N.V. DRUKKERIJ EN UITGEVERIJ V/H C. DE BOER JR., KONINGSTRAAT 78. DEN HELDER. TELEFOON 50 EN 412. POSTGIROREKENING 16066
21 JUNI 1937
65e JAARG. No. 8031
Scherpe rede van Caillaux
Contröle-mogendheden
te Londen bijeen
vl/EERBERICHT
DE BILT SEINT
Wassenaar herdenkt
wijlen Koningin Emma
heldersche courant
Blum treedt af
MAANDAG
Nadat de Fransche regeering gisterenavond voor de tweede
maal in dn Senaat een nederlaag had geleden, is vannacht in
hotel Matignon onder voorzitterschap van Blum een Kabinets
raad gehouden, waarin werd besloten het ontslag der regee
ring aan den President der republiek aan te bieden.
CAILLAUX.
Reeds in ons blad van Zaterdag wezen wij
er op, dat de Senaat er blijkbaar niet veel
voor gevoelde om het Kabinet Blum vol
machten te verstrekken, die het in staat zou
den stellen zonder de Kamer er in te kennen,
zelf tot gedwongen leeningen en kapitaalhef
fingen over te gaan.
Zaterdagmiddag om tien minuten over
drie is de Senaat bijeengekomen om de ver
dediging van de regeering te hooren en een
besluit te nemen.
De rapporteur Abel Gardey, zette liet voor
stel van de firiantieele commissie van den
Senaat uiteen, hetgeen veel minder ver strek
kend was dan het door de Kamer geamen
deerde regeeringsontwerp.
Na Gardey beklom de Minister van Finan
ciën, Vincent Aureol bet spreekgestoelte, die
er op wees dat voor all>?s de gevluchte kapi
talen naar Frankrijk moeten worden terug
gevoerd. Hij zeide, dat de volmachten zooals
ze door Gardey waren voorgesteld, een ge
bonden vrijheid voor de regeering beteeken-
de, waardoor de tegen de speculatie aan te
binden strijd al bij voorbaat verloren was.
Hierna was het woord aan Blum, die er op
wees, dat .een stabiele regeering thans meer
dan ooit noodig was en de onmogelijkheid
betoogde, om de finantieele ziekte waaraan
Frankrijk lijdt, te heelen, zonder de ge
vluchte kapitalen te kunnen terugvoeren.
Ik vraag mij' af, zeide Blum, ten
slotte met verheffing van stem of de
Senaat een kapitaalstaking kan
goedkeuren, terwijl zij een werk
staking afkeurt. Indien morgen een
staking zou uitbreken bij de open
bare diensten of in de wapenindu
strie, zou de Senaat dan niet on
middellijke maatregelen eischen?
De kapitaalstaking brengt overeenkom
stige gevaren en moeilijkheden voor het
land met zich mede, ook voor de defensie,
Voor het offensief, dat tegen de regeering is
geopend, bestonden voor haar maar twee
mogelijkheden: aftreden of den strijd krach
tig aanbinden, ik behoor tot diegenen voor
wie een vrijwillig aftreden veel aantrekkings
kracht heeft, doch hoezeer zou het land in
tnij teleurgesteld zijn.
Caillaux antwoordt Blum.
De voorzitter van de financieele commis
sie, Joseph Caillaux vervolgens het woord
voerend, zeide dat hij het in theorie met
veel van wat Blum had gezegd, eens was.
De financieele commissie wilde de rogee-
ring dan ook wel volgen, doch zij stippelde
een programma uit. De financieele commis
sie is van oordeel dat het niet mogelhk is
t land steeds opnieuw zware offers op te
ieggen, nadat het door den oorlog was ver
armd. De schuld is gestegen van 347 tot 369
milliard en Caillaux vroeg of dit zoo voort
moet gaan. Indien gij dat niet wenscht, dan
?ult ge minder moeten uitgeven.
Gij stelt ons slechts één ding voor.
den terugkeer van de gevluchte ka
pitalen. Het schijnt echter, dat gij
deze kapitalen alleen wilt laten te-
rugkeeren om ze te verslinden. V ij
mogen niet vergeten, dat hij de in t
buitenland geplaatste Fransche ka
pitalen waren, die ons in den we
reldoorlog gered hebben. Bovendien
zou ik willen weten, hoe gij die ka
pitalen terug wilt leiden in het land.
Ik vraag een antwoord, dat gij niet
-kunt geven, want de dwang welke
gij-wilt uitoefenen zou ook de laatste
kapitalen nog uit Frankrijk doen
verdwijnen. In werkelijkheid zijt 8'J
in ernstige moeilijkheden.
BLUM.
De regeering heeft het recht om tot stabi
lisatie van de munt over te gaan, doch wat
is geworden van de tien milliard van het
egalisatiefonds? Als gij morgen den franc,
gestabiliseerd hebt, dan zult gij hem moe
ten steunen.
Doch waarmede?
Met het goud van de Fransche bank?
Dit is een van de redenen waarom de fi
nancieele commissie het wetsontwerp van
de regeering heeft, gaemendeerd en waarom
zij den Senaat vraagt haar te steunen.
De rede van Caillaux werd op- alle ban
ken, behalve die van uiterst links T toege
juicht.
De stemmingen.
Hierna, ging de Senaat over tot de stem
ming en nam met 238 tegen 52 stemmen
den tekst aan, zooals de financieele com
missie die heeft voorgesteld, daarmede Blum
den nederlaag toebrengende.
Onmiddellijk daarop nam de Kamer de
volmachtenwet in tweede lezing aan,
waarna de zaak gisteren opnieuw aan don
Senaat werd voorgelegd.
De tribunes waren tot de laatste plaats
bezet, terwijl de opkomst der Senatoren
zeer groot was.
In de regeeringsbank hadden Blum, Vin
cent Auriol. en verschillende andere mi
nisters plaats genomen.
Abel Gardev. de rapporteur van de finan
cieele commissie, begon met zijn rapport
uit te brengen over den nieuwen tekst,
zooals die door de senaatscommissie voor fi
nanciën wordt voorgesteld.
Als eerste spreker nam de minister van
financiën. Vincent Auriol, vervolgens het
woord. 11ij varklaarde zich niet te kunnen
neerleggen bij den tekst van de commissie
voor financiën, te minder, daar gisteren
ernstige woorden geuit zijn. De regeering
is er om den frank te verdedigen. De poli
tiek der regeering is een politiek van hel
derheid. en logica, maar veronderstelt de
medewerking van alle Fransehen. Het mag
niet voorkomen, dat iedere polsslag van het
politieke leven uitgebuit wordt tegen het
crediet dor natie. Spr. wiens ontroering voor
allen duidelijk is, besluit met de woorden
„ik heb mijn plicht gedaan. Ik heb er naar
gestreefd een beroen te doen on internatio
nale medewerking. Ik heb de driemogend-
beden-overeenkomst geteekend, welke
thans door allen wordt opgeroepen en die
de kiem in zich draagt van een nieuwe po
litiek. Tk heb er de laatste dagen naar ge
streefd een plan voor de fne'-omst op te
stellen tegenover het gevaar. Tk kan noch
wantrouwen, noch een beperkend vertrou
wen aanvaarden. Tk ben in d"o steek e-o'n
ten in deze dagen onder netelige omstandig
heden door mannen, die misschien hariden
kunnen aarzelen. Tk wil de gedachten,
waarvoor ik geijverd heb en gestreden
niet verraden. Mijne heeren, dat kunt gij
mii niet vragen".
(Applaus van uiterst links van socia
listen en enkele leden der democratische
linkerzijde).
Het woord was toen aan den minister-pre
sident Leon Blum.
Hij bracht in herinnering, dat de Kamer
vannacht er zonder wijziging in aan te
brengen haar tekst weder had aangeno
men, zonder aarzelen en zelfs zonder debat.
Ik heb mij de gevoelens van den Senaat
jegens onze regeering niet verheeld. Of men
dit nu wil of niet, wij zijn een regeering
van het volksfront en de meerderheid van
den senaat is niet populair. De meerder
heid van den senaat beeft in feite nooit
zonder reserve baar goedkeuring gehecht
aan de richting, die wij aan de regeering
hebben gegeven.
Zij verwachtte bijna voortdurend van ons,
niet een laten varen of verloochenen maar
een soort verstandig worden door de erva
ring, welke dan op diepgaande wijze den
inwèndigen bouw van onze actie in den
lande zou wijzigen. Deze onuitgesproken
■verwachting toont zich sinds een jaar voort
durend, ondanks alle waarborgen, die wij
voor onzen wil onl de natie te dienen hebben
gegeven. Zij kwam tot uiting in een reeks
beperkingen juist op het oogenblik, waarop
het optreden der regeering zich in heel zijn
breedte zou hebben moeten toonen om wer
kelijk doeltreffend te zijn. Het land heeft
niet opgehouden zijn vurig vertrouwen te
toonen in de regeering van het volksfront.
De Senaat weet hoe de laatste betoogingen
van het algemeen kiesrecht waren. Op dit
oogenblik gaat heel ons streven er naar uit
de aspiraties van het volksgevoelen weer te
geven. De republikeinsche meerderheid van
de Kamer is gisteren nog bevestigd. Nie
mand ontbrak aan de meerderheid. Ik ves-
1ig hierop de bijzondere aandacht van den
Senaat.1'
Voortgaande, kwant Blipn terug op het
ontwerp betreffende de volmachten zelf.
Men moet ons in werkelijkheid volmach
ten geven, die wij noodig hebben. Wij zijn
geen politici op de korte baan.
Wanneer dat het geval was, met welk
een gretigheid zouden wij dan deze trans
actie aanvaarden. Wij hebben den tekst
vn de linksche delegatie aanvaard, omdat
hij ons in vertrouwen een werkelijke vol
macht bood. De tekst vhn de senaatscom
missie geeft ons noch vertrouwen, noch een
volmacht. Men heeft gezegd, dat wij een
goede gelegenheid zoeken om te vallen. In
tegendeel, wij zullen aan de regeering blij
ven. Ons ministerieel bestaan is van
afhankelijk. Maar als het onmogelijk zou,
worden zou ik U vragen, wat dan morgen
zou moeten geschieden. Onze regeering
heeft onaangetast het vertrouwen behou
den van de werkende massa. Zij wordt ge
respecteerd door de internationale mee
ning. Met trots zien wij het werk, dat wij
sedert een jaar volbracht hebben. Wij heb
ben in haar geheel een sociale wetgeving
opgebouwd, die de menschelijke persoon
lijkheid haar waardigheid hergeeft.
Wij hebben de Fransche koloniën uit den
sleur gehaald. Wij hebben het begin van
een financieel herstel mogelijk gemaakt.
Wij wachten rustig het oordeel af van on
ze tijdgenooten.
Na Blum sprak Caillaux, die den minis
terpresident voorhield, dat hij de medewer
king had gekregen van de commissie van
financiën. Hij verweet de regeering gedeva
lueerd te hebben, terwijl zij aangekondigd
had daartegen te zijn. Heeft de Senaat ove
rigens niet het recht een wetgevenden tekst
te wijzigen? Er wordt in het land een cam
pagne gevoerd, die den Senaat wil voorstel
len als een vergadering van rijkaards, die
de verdediging ziin toegedaan van zekere
particuliere belangen. „Wij zijn integen
deel bereid den bijl te slaan in de privileges,
wanneer die er zijn. Wilt gij in de brand
kasten zoken om er de gelden uit te ha
len, die u ontbreken? In geen geval heeft
de Senaat systematisch oppositie-gevoerd te
gen de regeering, integendeel."
Spr. herinnert er aan, dat de woor
den van Blum vaak door zijn daden
zijn tegengesproken. „Wij willen
verstandige, voorzichtige maatrege
len. Geeft den Senaat hetzelfde ver
trouwen, dat gij de andere Kamer
geeft. Wij willen slechts één ding:
een regeering, die ons een duidelijk
en klaar financieel program brengt
en die ons zegt hoe zij uit de finan
cieele impasse wil geraken, waarin
het land zich bevindt.
Wij willen, dat ons een financieel pro
gram wordt gegeven, dat geen enkele ge
heimzinnigheid laat ten aanzien van haar
bedoelingen en dat zij het land de waar
heid zegt.
Na deze rede van Caillaux ging de senaat
over tot stemming en nam met 198 tegen
82 stemmen de tekst van de commissie
voor de financiën aan.
Blum verliet den senaat na een onder
houd te hebben gehad met de communis
tische afgevaardigden Duclos eri Gitton en
riep direct een kabinetsraad bijeen, waarin
zooals wij. reeds hierboven meldden, tot af
treden werd besloten.
tt
Op den Duitschen kruiser „Leip
zig" welke deelneemt aan de inter
nationale controle rond Spanje, is
tot viermaal toe een duikboot-aan
val gedaan.
Op den morgen van den 15den
Juni werd driemaal achtereen een
torpedo op het schip afgevuurd,
terwijl Zaterdag voor de vierde maal
een torpedo op de „Leipzig" werd af
geschoten.
Het Duitsche oorlogsschip werd
echter door geen van de afgevuurde
torpedo's getroffen.
Te Berlijn wordt, naar een D.N.B.-tele-
gram meldt, hieromtrent, officieel het vol
gende medegedeeld:
„Op den 15den Juni werd in zekere bui-
teniandsche kringen het gerucht verspreid,
dat de „Leipzig getorpedeerd en gezonken
zou zijn.
In feite meldde de commandant van het
schip op 15 Juni, dat de „Leipzig" Noorde
lijk van Oran des morgens om 9.35, 9.26 en
9.o8 uur door een torpedo werd bedreigd.
De loop der projectielen werd met behulp
van luisterinstrumenten gevolgd. Daar het
schip echter niet getroffen werd, leek het
voor het doen van verdere stappen doelma
tig, eerst een onderzoek in te stellen naar de
geruchten, die reeds van een torpedeering
spraken, ofschoon van Duitsche zijde over
liet voorval gezwegen was
Het vermoeden, dat ontstaan was uit de
overeenstemming dezer geruchten met de
mededeeling van den commandant, werd
versterkt door een nieuw voorval op 18 Juni.
Op dezen dag namelijk werd op de „Leip
zig wederom duidelijk waargenomen, dat
voor de vierde maal een duikbootaanval op
het schip werd gedaan. Verscheidene perso
nen hebben de torpedobaan gezien en door
liet luistertoestel kon men waarnemen, hoe
een der torpedo's langs den boeg ging. Ook
deze vierde aanval mislukte dus.
Het zal de taak der vier controle-
mogend,heden te Londen zijn, thans
de maatregelen te nemen, die noo
dig en in overeenstemming met de
gesloten overeenkomsten zijn. De
Duitsche regeering is in ieder geval
niet bereid, zoolang werkeloos toe te
zien bij de pogingen der Spaansch-
bolsjewistische duikboot-piraten, tot
tenslotte wellicht een treffer gelost
wordt.
De ambassadeur von Ribbentrop heeft Za
terdagmorgen de vertegenwoordigers der
drie andere met de controle ter zee belaste
mogendheden te Londen met nadruk van het
gebeurde op de hoogte gesteld.
Rijkskanselier Hitier is Vrijdagnacht om
12 uur in allerijl per vliegtuig van Godes-
berg aan den Rijn naar Berlijn teruggekeerd.
Controlemogendheden bijeen.
Op verzoek van. den Duitschen ambassa
deur te Londen, von Ribbentrop, zijn de ver
tegenwoordigers van de vier mogendheden,
welke de internationale controle rond Span
je uitoefenen, om vijf uur Zaterdagmiddag
op het Foreign Office bijeengekomen, om de
kwestie met de „Leipzig" te bespreken.
De vergadering van minister Eden met de
ambassadeurs van Frankrijk, Duitschland
en Italië heeft anderhalf uur geduurd. Een
nieuwe vergadering zal heden worden gehou
den.
De Duitsche ambassadeur deelde mede.
wat de Duitsche regeering omtrent het in
cident met de „Leipzig" heeft vernomen. De
vertegenwoordigers van de mogendheden
kwamen overeen onmiddellijk met hun re-
gceringen in verbinding te treden en niet
later dan heden wederom bijeen te komen,
overeenkomstig het verdrag van 12 Juni.
Onderzoek door vier
mogendheden.
controle-
Volgens de eerste inlichtingen uit diplo
matieke kringen over de poging tot torpe
deering van den kruiser „Leipzig", schijnt
men van meening te zijn, dat deze kwestie
geregeld moet worden door de vier mo
gendheden welke controle ter zee uitoefe
nen, overeenkomstig het accoord en over
eenkomstig het verzoek Van Duitschland.
Deze vier mogendheden zullen derhalve
terstond, en wel langs diplomatieken weg,
de beraadslagingen hierover aanvangen. De
besprekingen zullen ten doel hebben de ge
tuigenissen na te gaan, welke de Duitsche
beweringen staven en de te nemen maat
regelen vast te stellen. Aangezien de krui
ser geen schade heeft opgeloopcn, schijnt
de te ondernemen stap niet verder behoe
ven te gaan dan een protest hij de schul
dige partij. Echter is dit een punt, dat
alleen de raadpleging tusschen de vier
mogendheden definitief zal kunnen vast
stellen.
Spaansche ontkenning.
„Leipzig" niet aangevallen, vol
gens minister Priëto.
De Spaansche minister van defensie,
Priëto. ontkent ten stelligste, dat het Duit
sche oorlogsschip „Leipzig" in Juni twee
keer door onderzeebooten der regeering is
aangevallen. Op 15 en 18 Juni waren alle
duikbnoten der regeering binnen, hetgeen,
naar hij verklaarde, gemakkelijk bewezen
kan worden.
Felle verontwaardiging in Duitsch
land. „Aanslag teqen den zwakken
vrede in Europa."
Alle Duitsche bladen wijzen op het zon
derlinge feit, dat de eerste poging tot het
plegen van een torpedoaanval op de „Leip
zig" op hetzelfde moment bekend was, waar
op zij plaats vond en dat de ondergang van
de „Leipzig' reeds den loden Juni in zekere
Luropeesche kringen bij geruchte gemeld
werd.
De „Berliner Lokalanzeiger" schrijft naar
aanleiding hiervan: „Wij stellen vast, dat
er dus lieden zijn in Europa, die reeds te-
v oren van de daad wisten en dus van het
plan op de hoogte waren, dat het derhalve
bier gaat om een voorbereide, bewuste on
derneming. Deze herhaaldelijke, misdadige
aanslagen zijn niet alleen tegen het Duit
sche controle-schip gericht, maar ook tegen
den zwakken vrede in Europa.
Mogen de verantwoordelijke instanties te
Londen daarmede rekening houden."
Uit de Duitsche perscommentaren blijkt,
voorts, dat men verwacht, dat de vier con-
Verwachting: meest matige wind
uit noordelijke richtingen,
ged. bewolkt, nog kans op
regen of onweersbuien, zelf
de temperatuur.
Verdere vooruitzichten: weinig
verandering.
Barometerstand hedenmorgen 8 nnr 76.9
trole-mogendheden drastische maatregelen
tegen de „Spaansche bolschewisten", dus te
gen de Valencia-regeering zullen treffen,
ïntusschen zal Duitschland van een zelf
standige actie afzien.
Welke maatregelen van de controle-mo-
gendheden geëischt zullen worden, wordt
nog niet gezegd, doch de „Berliner Börsen-
zeitung" schrijft, dat, indien de mogendhe
den nog langer zouden weigeren, ondubbel
zinnig tegen de „communistische despera
do's" stelling te nemen, zij zich schuldig
maken aan het in gevaar brengen van den
wereldvrede.
Stijlvol standbeeld onthuld.
Zaterdagmiddag om 3 uur had te Wasse
naar de plechtige onthulling plaats van het
monument ter nagedachtenis van H.M. de
Koningin Moeder.
De voorzitter van het oprichtingscomité,
Dr. Philips J. Idenburg, noodigde met een
korte gedachtenis-spech baron Rengers van
Warmenhuizen uit, de onthulling te willen
verrichten.
Wij hopen, aldus spr., dat dit gedenktee-
ken ons en allen, die het zien zullen, den
zin van dit rijke leven telkens weer bewust
zal maken. Want, als wij terugzien op den
levensweg, welken Koningin Emma onder
ons heeft afgelegd, dan is het of ons daar
in een bepaalde gedachte aanspreekt. Er
gaat een getuigenis van uit tot ons volk.
Baron Rengers van Warmenhuizen, ont
hulde vervolgens het standbeeld. Het monu
ment is zeer stijlvol. Op een vierkante zuil
ziet men kinderfiguurtjes, die kransen leg
gen om de wapens van Koningin Emma en
Nederland. De vier zijden van den zuil ver-
toonen resp. het portret van Koningin Em
ma, een koningskroon, een t.b.c.-kruis en
het wapen van Wassenaar.
Wassenaar's burgemeester, de heer J. J.
M. Wiegman, aanvaardde hierna met en
kele woorden, namens de gemeente Wasse
naar, het monument.
Autobestuurder was oververmoeid.
Gisterenmorgen is op den Wagen
weg te Haarlem een noodlottig on
geluk gebeurddat aan ds. P. A. E.
Sillevis Smitt, predikant van de
Gereformeerde Gemeente in hersteld
verband te Haarlemhet leven heeft
gekost.
Ds. Sillevis Smitt fietste met zijn echtge-
noote geheel rechts van den weg. Zijn zes
jarig zoontje zat achter bij hem op den
bagagedrager. De predikant was op weg
naar het gebouw van het Blauwe Kruir
waar hij een kerkdienst zou leiden.
Ter hoogte van het Westerhoutpark
reed hen een auto achterop, be
stuurd door een 23-jarigen garage
houder uit IJmuiden.
Deze week niet voldoende naar
links uit en reed den predikant aan
waardoor deze met het hoofd op den
trottoirband terecht kwam.
Met een schedelfractuur is het slachtoffer
naar het diaconessenhuis overgebracht,
waar hij een half uur na aankomst over
leed.
De politie heeft de auto in beslag geno
men en tegen den garagehouder proces ver
baal opgemaakt. Deze verklaarde dat hij
des nachts eenige personen van IJmuiden
naar Rotterdam bad gebracht en geen gele
genheid had gehad te slapen.
Het staat dan ook vrijwel vast, dat het
ongeluk aan oververmoeidheid van den
bestuurder te wijten is.
Ds. Sillevis is 16 November 1901 te Rot
terdam geboren en was sinds 1927 werk
zaam te Haarlem, waar hij o.a. het voorzit
terschap van de plaatselijke afdeeling van
„Kerk en Vrede" bekleedde.
In een rouwdienst is gisterenavond het
plotselingen heengaan van den predikant
herdacht.