Als D en Helder slaapt
WEK DE GAl
IN UW LEVER OP
Texel
Ingezonden
Gestalten bij den Windwijzer
Ayenda
Nieuwe zorgen
Maandag 21 Juni 1937
Heldersche Courant
Tweede Blad
Wat rumoer op den Kanaalweg
Locomotieven en rails
Bliksem
op de Achterbinnenhaven
ingeslagen
Een jubileum en record-trip
van Juffr. Geervliet
Geneeskundige dienst te
Den Helder
Neutr. Bijzondere Kweekschool
Eeremedaille voor fourier
Timmers
Beiaardbespeling
Nieuwe geïllustreerde brief
kaarten
Pieter dc Bitter in aanvaring
De Indische Marinebegrooting
Den Burg
Een muziek- en zangfeest
O osterend
Serenade
Oost
School door den bliksem
getroffen
Zij werden lastig
Beleedigd
Diefstal
Vechtpartij
Hij wilde niet naar huis
Vischafslag Den Helder
Haven van Nieuwediep
Burgerlijke Stand van Den Helder
Legerberichten
Réunie van oud-volontairs van
de Instructie Compagnie
Werving Europeanen K.N.I.L.
wordt opengesteld
Spanje of Duiischland, gooien
opnieuw roet in het eten
Achter gesloten luiken.
Over den Ouden Helder hangt de stilte.
Hier hinderen je je eigen voetstappen, die hol
door de steegjes klossen. In sommige huizen
brandt nog licht. Je kunt het zien door de
barsten in de gesloten blinden.
Zieke menschen, die in dezen nacht niet
kunnen slapen. Die liggen te worstelen met
hun lichaam. Die afgemarteld worden, al de
lange uren van den lauwen vóór-zomernacht.
Er zijn in den Ouden Helder vele steegjes
en vele straatjes. Hier is het dat men nog iets
ervaart van de oude romantiek, die eens ook
in dit Juttersnest gehuisd moet hebben. Toen
het hier nog een centrum van koopvaardij
en visscherijleven was. Toen er nog verdiend
werd en men het geld liet rollen. Toen men
feestte tot aan het morgengrauwen toe.
Het is lang voorbij. Zóó lang, dat niet velen
er meer de herinnering aan hebben.
Het is alles anders geworden. De zakelijk
heid is ook over den Ouden Helder gekomen.
Het zijn alleen de bochtige straatjes, de
smalle steegjes en de enkele puntgeveltjes
die vertellen hoe het hier eens was.
Bij den Windwijzer.
Op den Dijk, vlak bij den Windwijzer, staan
wat kerels te praten. Visschers. De
beenen bravourlijk wijd-uiteen, de korte pijp-
stompjes in de bruin doorrookte tanden ge
klemd. Daar wordt niet gesproken bijna. Een
enkel woord af en toe.uit de op. elkaar ge
sloten lippen gewrongen.
Ze staren in de verte. Daar, waar de gol
ven ruischen, waar een late botter aan komt
drijven op het nauw-bewogen water.
Ze staan hier wellicht den heelen nacht.
Waarom ook niet? De meesten van hen
zijn uitgeschakeld uit het arbeids-proces.
Er valt overdag niets meer te verdienen
en de vletten liggen te rotten op en bij
den Dijk. En ze staan op de steenen van
hun ouden Dijk en staren in den ster-
helderen nacht en hebben hun eigen ge
dachten, die ze voor zich houden.
Een oud ras, een oude bevolking, die
het zwaar heeft.
Een centrum van amusement.
Op den Kanaalweg is het rumoerig. Een
motorbrigade komt aangevlogen, scheert
langs de trottoirs en de beide inzittende
agenten kijken nauwlettend in de lichtbun
dels van de open café-deuren. Het is slui
tingstijd. De tingel-tangels gaan op slot.
Ze hebben het niet druk, deze zaakjes. Eén
enkeling verdwaalt er in, maar heeft ook al
meestal geen geld genoeg om meer te nemen
dan een paar glazen pils. Het is tegenwoor
dig duur de hoogte te krijgen en verreweg
het grootste deel komt niet eens halverwege.
Af en toe kom je een zwaaier tegen. Veel
oudere menschen. Die zwaaien dan wat over
het trottoir, dwaze schimmen in den nacht,
en vinden hun huis wel weer.
Het Kanaal ligt volkomen roerloos. Geen
rimpel trekt er door. En de boompjes aan
de kanten spiegelen zich vergenoegd in het
groene water, dat van de maan een goud
achtig schijnsel heeft gekregen. Verderop
zingt een mensch: hij zingt van de zwart-
gelokte schoonen aan het strand van Wai-
ki-ki en hij is, dank zij de stimulatie van
eenige glazen lichtrijk vocht, gelukkig voor
een paar uur.
In de stad is nu eveneens de kalmte van
den nacht gekomen. Er is geen pantoffel
parade meer. Alleen de neon-lichten voor
enkele zaken hangen te gloeien in den nevel.
In de huizen hoor je de klokken tikken en
in een enkel de hoorbare slaap van een
mensch.
Overigensverstoort niets de stilte. Een
politie-agent ijsbeert voorbij. Glimmende
knoopen en een onhoorbare tred.
Een paar straathonden loopen van links
naar rechts de straten door. Op zoek naar
voedsel.
Receptie in de Spoorstraat.
Bij de automatics is het alleen nog druk.
Hier aanschouwt men, ook na het midder
nachtelijk uur, de ongelooflijkste staaltjes
van etenslust. Alles wat flauw en hongerig
is houdt hier receptie. Tallooze porties pel ates
frites vinden hier een roemloos einde. Nassi
Goreng en sla-tjes worden als klokspijs naar
binnen geslagen. Zóó voedt zich nachtelijk
Den Helder.
In de binnenstad, overal waar je komt, is
de stilte gekomen. Geen sterveling kom je
tegen. Alleen de nachtwacht met z'n vier-
en U zult 's morgens „kiplekker"
uit bed springen.
Eiken dag moet uw lever een 'j'f^lfsrtieiding
gewanden doen vloeien. Wanneer de f? rvtePrIj, het
onvoldoende is, wordt Uw voedsel niet verteero^.
bederft. Er vormen zich gassen „„jftigd en
raakt verstopt. Uw organisme w°rd zwart.
U wordt humeurig en l°om-g1echts lapmid-
de?ee„:meln\ifaomeerdfltoëlgZang neemt de oor-
^Mair CARTER' S LEVERPILUETJ^zullen^or-
gen voor de vrije toevoer van ga .waa onover-
geheel herstelt. Een plantaardig, zacm,
troffen middel om de gal te doen vloeien- bjj
Eischt Carter s Leverpilletjes, verk ug
apothekers en drogisten in flacons van J
voeter en politieagenten die verdacht achter
om kijken
In het Julianapark staan wat taxi's. Ze
zijn nog niet weggereden en de chauffeurs
maken een praatje.
Fluisterend staan ze bij elkaar. Bespreken
nu waarschijnlijk de verdiensten van den ver-
stopen dag. Als vreemde beesten staan de
kleine wagentjes onder de boomen. Ze staan
er iederen morgen en iederen middag en toch
zijn ze 's nachts anders.
Anders is het ook in het plantsoen. De
nachtwind speelt met de blaren in de hoogte.
Daar suizelt wat in het groen. Een lichte
beving lijkt daar over ons te gaan... dan...
ineens een schelle gil snijdt door de hoorbare
stilte. Een locomotief blaast stoom af.
Een vogel wordt er wakker van. Vliegt op
uit een der boomen, en zweeft weg. Waar
heen...? Zal zij direct weer terugkomen...?
Rails en locomotieven.
Op het station gaat men door: daar staan
de locomotieven buiten op de glimmende rails
van het emplacement, die zich honderden
meters uitstrekken. De maand maakt er twee
reusachtige zilveren vingers van, die naar
elkander toeloopend zich in de verte ver
liezen.
Locomotieven in het duister: ze krijgen iets
menschelijks, deze zwarte kolossen. De wielen
zijn nu tot stilstand gekomen. De assen rus
ten en de raderen hebben hun urenlang ge
jacht gestopt.
Ze staan te rusten: het licht van de lan
taarn vloeit over hun lichamen heen. Een
enkele blaast nog een restant stoom af. Op
de plaat van één ervan staat nog een stoker.
Een neger, klevend van steenkolenstof en
zwetend van het aanpezen. Hij staat met een
katoenen lap te wrijven over koperen deelen.
Hij verzorgt z'n kinderen goedOok des
nachts.
Zoo is Den Helder bij nacht.
Het lijkt niet op Rotterdam met z'n Schie-
damschen Dijk, nog minder op Amsterdam
met z'n Rembrandtplein en licht-schuwe
grachtjes.
Men vindt niets van dergelijks in onze
vesting aan het Marsdiep. Men vindt er alleen
de nachtelijke rust en de romantiek van de
zee, die in de stilte gaat spreken tot hen, die
haar willen hooren. En het is duizendmaal
schooner dan de rosse Rembrandt-pleinsche
3-stuivers-romantiek en het Schiedamsche
Dijk-lawijt.
Een huis en boom getroffen.
Gistermiddag tijdens het te ongeveer 3 uur
losbarstende onweer, heeft de bliksem aan
de Achterbinnenhaven schade, zij het dan niet
in groote mate, berokkend aan het dak van*
het perceel no. 33 en een zich tegenover dit
huis bevindenden boom.
Hoewel de opvattingen over de juiste toe
dracht nogal uiteenloopen, wordt aangenomen,
dat het hemelvuur eerst het dak getroffen
heeft en via de dakgoot op den boom over
gesprongen is.
In het dak werd een, zij het niet groot,
gat geslagen, terwijl verscheidenen steenen
van den schoorsteen afbrokkelden. Wat den
boom betreft, deze bleek niet verbrand te zijn:
men kan zich de situatie het best voorstellen
als had men een beitel door den bast ge
trokken.
De bewoners van het huis waren tijdens den
inslag niet aanwezig.
Dit jaar is het 15 jaar geleden, dat juffr.
Geervliet voor het eerst een reisje organi
seerde voor dames uit de buurt, waar zij haar
domicili heeft.
Met een bus werd er toen een welgeslaag
de tocht gemaakt, wat tengevolge had, dat er
na 15 jaar met niet minder dan 6 bussen de
tocht ondernomen wordt met dames uit ge
heel Den Helder. Want het reisje van juffrouw
Geervliet is nu zoo populair, dat bijna geheel
Den Helder er van spreekt. Niet minder dan
165 dames zullen zich Dinsdagmorgen om 6 u.
achter juffrouw Geervliet scharen om eens
fijn een dag op stap te gaan. De reis gaat
weer naar het mooiste gedeelte van ons land.
De dames uit den Ouden Helder kunnen
op het Westplein instappen, waarna gezamen
lijk vanuit de Jan in 't Veltstraat vertrokken
wordt.
Wij hopen, dat de tocht door mooi weer
begunstigd zal worden.
Vanaf 28 Juni a.s. tot en met 11 Juli d.a.v.
zal de geneeskundige buitendienst in het Gar
nizoen te Den Helder worden waargenomen
door den Officier van Gezondheid der 2e kl. Dr.
A. E. Schuringa, Hoofdgracht 26 te Den Hel
der.
Natuurhistorisch Museum. Elke week:
eiken Woensdagmiddag van 35 uur, eiken
Zaterdagavond van 710 uur, den eersten
Woensdag van elke maand van 810 uur,
den eersten Zondag van elke maand van
35 u.
Dinsdag 22 Juni.
Evangelisatiegebouw, Vijzelstraat, 8.15 u.
Spr. de heer Anton Begeer.
Barometerstand Den Helder 761.0
Temperatuur zeewater 15.0
Temperatuur lucht 13.3
Hoogste temperatuur lucht gisteren 15.7
Laagste temperatuur lucht gisteren 11.5
Hoog water heden: 6.3018.40
Laag water heden: 12.2024.50
Hoog water Dinsdag 7.1019.25
Laag water Dinsdag 0.15
Licht op heden: 21.55
Onze vroegere stadgenoot, de heer G.
Troost, thans le onderwijzer aan de Christe
lijke School te Hillegom, is daar benoemd tot
Hoofd van dezelfde school.
GESLAAGD: Onze vroegere stadgenoot, de
heer K. van Oostveen Jr., slaagde den 19en
Juni aan het Amst. Conservatorium voor het
einddiploma, hoofdvak theorie.
GESLAAGD: Onze oud-stadgenoot Arnout
Verdujjn is te 's-Gravenhage geslaagd voor de
acte van onderwijzer.
Den Helder. Geslaagd voor het examen
handenarbeid de dames W. Annes, A. Kalf,
S. D. Kruk, S. Kreyger, M. Moor te Den Hel
der en G. H. Jonker te Oudesluis.
Bij koninklijk Besluit van 18 Juni 1.1., no. 87
is aan den fourier A. J. Timmers de eere
medaille in zilver met de zwaarden in de orde
van Oranje-Nassau verleend. Deze onder
scheiding viel den heer Timmers ten deel naar
aanleiding van het 60-jarig bestaan van het
Christelijk Militair Tehuis aan den Kanaal
weg, dat volgende maand gevierd zal worr
den.
KLOKKENSPEL MONUMENT
NEDERLANDSCH REDDINGWEZEN,
te geven op Donderdag 24 Juni 1937, ter ge
legenheid van het vertrek van den oud
redders-autotocht naar het Gooi, mede in ver
band van het vijftigjarig bestaan van het
Heldersche Reddingsfonds, door den Stads-
beiaardier Tj. Joh. Dito, van 8.309 u. v.m.
Programma:
1. Wie gaat mee, gaat mee over zee
J. J. Viotta.
2. Beelden uit mijn kinderjaren Thomas.
3. Klein vogelijn op groene tak Onbekend.
4. Waar de blanke top der duinen R. Hol.
5. Daar was eens een meisje loos Onbekend.
6. Lieve schipper vaar mij over Samehtini.
7. Knaapje zag een roosje staan H. Werner.
8. De oudjes doen het nog best
(Potpourri).
9. De reddingboot De Groot.
Door den P.T.T.-dienst verkrijg
baar gesteld.
Met uitberiding van de bestaande soorten
zal thans een serie van 24 nieuwe geïllustreer
de briefkaarten op de postkantoren verkrijg
baar worden gesteld. Deze kaarten vertoonen,
in tegenstelling tot de tot dusverre gangbare,
over de geheele keerzijde een fotografische
afbeelding van bekende historische gebouwen
e.d. in Nederland, waarvan de omschrijving
op de adreszijde zoowel in het Nederlandsch
als in het Esperanto is vermeld. Zij zijn door
middel van het fotodrukprocedé op z.g.
broomzilverpapier vervaardigd.
De kaarten zijn van een zegelafdruk van
71-2 cent voorzien (frankeering voor buiten-
landsch verkeer) en worden voor denzelfden
prijs verkocht.
IJmuiden, 19 Juni. Bij het manoeuvreeren
in het buiten toeleidingskanaal van de Zuider-
sluis te IJmuiden, is Vrijdagavond de nieuwe
mijnenveger „Pieter de Bieter" tegen een meer-
stoel gevaren. Een hedenmorgen door den dui
ker van den Rijkswaterstaat ingesteld onder
zoek heeft uitgewezen, dat de meerstoel ernstig
beschadigd is. De „Pieter de Bitter" bekwam
schade aan den voorsteven.
Batavia, 19 Juni (Aneta A.N.P.). Aan de
toelichting van de Marinebegrooting ontleenen
wij nog, dat behalve eenige tweede termijnen
voor den afbouw van onderzeeërs, onder meer
nog ook de eerste termijn voor den aanbouw
van de jagers „11" en „12" en de eerste termijn
voor den aanbouw van de onderzeebooten
„K 25", „K 26" en „K 27" wordt aangevraagd.
Naar iyij vernemen bestaan er plannen om
dezen zomer in 't laatst van Juli of begin
Augustus, te Den Burg in het Park, een mu
ziek- en zangfeest tegen entrée te organisee-
ren. Het batig saldo van dit feest zou be
stemd zijn voor de kas der Oranjevereeni-
ging, die een flink kastekort heeft, als gevolg
van de feesten, die ter gelegenheid van het
huwelijk van Prinses Juliana zijn gehouden.
Verschillende muziek- en zangverenigin
gen te Den Burg en op andere dorpen van
Texel hebben, naar men ons meldde, reeds
toezegging gedaan om aan dit feest mede te
werken.
Het Fanfarecorps V.I.O.S. van Oost heeft
Vrijdagavond een serenade gebracht aan het
echtpaar, den heer en mej. Burger te Oos
terend, ter gelegenheid van hun 45-jarige
echtvereeniging.
Tijdens het hevige onweder, dat Zondag
middag zoo lang boven onze gemeente bleef
hangen, sloeg de bliksem in den schoorsteen
van een school te Oost. Brand werd niet ver
oorzaakt. Het hemelvuur beschadigde alleen
den schoorsteen, terwijl ook de lichtinstalla
tie werd beschadigd. De lichtmeter werd ge
heel vernield. Verder werden in enkele wo
ningen in de nabijheid electrische lampen
stuk geslagen.
Gisteren werd door een caféhouder de hulp
van de politie ingeroepen, daar hij een aantal
personen uit zijn lokaliteit verwijderd wilde
hebben.
Een bewoner van de le Wilhelminadwars-
straat deed Zaterdag op het hoofdbureau
aangifte, dat zij is beleedigd door een andere
bewoonster van deze straat.
Een bewoonster van de Dijkstraat deed Za
terdag aangifte, dat een hoeveelheid goede
ren uit haar woning werd ontvreemd, terwijl
zij in het ziekenhuis lag.
Een bewoonster van de Koningstraat gaf
aan, dat van haar een fototoestel werd ont
vreemd.
Zaterdagavond had in het woonwagen
kamp een vechtpartij plaats. De motor
brigade, die juist voorbij kwam, maakte
hieraan een einde.
Op verzoek van de ouders is door de po
litie een minderjarige jongen op transport
gesteld naar Leeuwarden.
19 Juni.
Aangebracht door korders:
Tongen
Slips
Tarbot
Schol le soort
Schol 2e soort
Schar
Poonen, pietermannen
p. kg 0.75—0.60
0.57—0.45
„0.75—0.65
p. kist 7.005.00
2.70—2.10
2.40—1.80
15.00
19 Juni:
Aangekomen van Harlingen en vertrokken
naar Londen het Engelsche s.s. „Leeuwar
den".
19 Juni 1937.
GETROUWD: P. Vrije en J. A. Kloos.
BEVALLEN: E. NijssenNavest, z.; M. J.
BremerSturk, z.; L. C. F. KruijffKra
mer, d.
OVERLEDEN: S. R. Spigt, (m), 66 jaar.
Door een „Uitvoerend comité Réunie
Schoonhoven" is een réunie uitgeschreven
voor oud-volontairs van bovengenoemde In
structie-Compagnie, te houden op 1 Septem
ber a.s. te Schoonhoven. De aanwezigheid
van oud-commandanten, oud-officieren en
onderofficieren van de voormalige Instructie-
Compagnie zal zeer op prijs worden gesteld.
De traditioneele boottocht van Den Helder
naar Schoonhoven zal niet ontbreken, terwijl
een aardig programma voor dien dag is
samengesteld. De kosten, exclusief reiskosten,
zullen hoogstens 2.50 p.p. bedragen.
Inlichtingen zijn te verkrijgen bij de heeren
J. M. Kooreman, Huygensstraat 45 en W.
Burger, Van Galenstraat 26, alhier.
Bandoeng, 18 Juni. (Aneta/A.N.P.). In
den loop van Augustus zal de werving van
Europeanen voor het Kon. Nederlandsch-
Indische leger weer worden opengesteld.
H et is of den duivel er mee speelt. Ja,
inderdaad, dat doet hij. We mochten voor
eenige dagen, niet zonder vreugde consta-
teeren, dat er eenige lichtteekenen waren
waar te nemen aan den Europeeschen
hemel. De inkt van dit hoopgevende bericht
is echter nauwelijks opgedroogd, of er
komen nieuwe berichten door den aether
die alle hoop op eenige opklaring, in dui
gen slaan.
De Spaansche regeering zou opnieuw een
aanval gedaan hebben op een Duitschen oor
logsbodem, n.1. op den Duitschen kruiser „Leip-
zig". In de afgeloopen wek zou viermaal een
torpedo-aanval op den kruiser zijn gedaan, die
wel zonder materieele gevolgen zouden zijn ge
weest, maar die de verontwaardiging hebben
gaande gemaatk van heel Duitschland. Nau
welijks toch heeft Duitschland zijn contróle-
taak ter zee weer op zich genomen, of er zou
een incident plaats hebben gehad, dat even
ernstig is als dat van de „Deutschland", al
eischte het dan ook geen slachtoffers.
De Spaansche regeering ontkent den
aanval en beweert, dat de Duitsche be
schuldiging niet anders bedoelt, dan een
nieuw excuus te vinden voor een nieuwe
Duitsche vijandige actie tegen de Spaan
sche republiek.
De non-interventie-commissie staat voor een
moeilijke taak. Immers, Duitschland zal aan
dringen op voorbeeldige maatregelen tegen de
verantwoordelijke instanties, daarop wijzen alle
Duitsche bladen. Maar dat zal al heel moeilijk
zijn, als men uitsluitend af moet gaan op Duit
sche beschuldigingen, die door onpartijdigén
niet gecontroleerd kunnen worden. Wat men
immers van den Duitschen kruiser van den
aanval heeft waargenomen is wat men door
gehoor-apparaten heeft gevolgd en de bellen-
baan, die een torpedo vergezeld. Maar dat zijn
geen „wettige en overtuigende bewijzen", voor
een commissie, die over maatregelen tot ver
gelding heeft te beslissen, temeer, niet als de
tegenpartij ten stelligste ontkent.
Het zal daarom niet gemakkelijk zijn voor
de commissie om voor dit incident maatrege
len te nemen en daarop zal Duitschland zeker
aandringen. Hitier heeft zijn reis door het Rijn
land plotseling afgebroken en is Zaterdagnacht
met spöed naar Berlijn teruggekeerd. Hij heeft
oogenblikkelijk een onderhoud met Göhring,
Von Neurath en Von Raeder gehad. Dit alles
wijst er op, dat Duitschland maatregelen neemt
om óf eigen recht te zoeken óf dergelijke in
cidenten verder te voorkomen. Men neemt zelfs
aan, dat men zijn gedrag reeds bepaald zou
hebben, als het resultaat der Londensche be
raadslagingen niet bevredigend zou zijn.
Londen staat voor een moeilijke taak en op
nieuw dreigt het Spaansche incident als een
gevaar voor Europa.
Voor Uw spijsvertering
PER PAKJE 5 CT.
I DE VOLMAAKTE KAUWGOM I
HR 23"
Landgenooten, oud Oost-Indische Ambte
naren, Officieren, Handel- en Cultuurmen-
schen, en allen die korter of langer in de
Tropen doorbrachten.
In 1935 kreeg ik door welwillende hulp
van hooggeplaatste vrienden in het Vader
land eene adressenlijst van 5000 menschen,
welke in het lieve oude Vaderland rustig hun
pensioen genieten, welverdiend bij veel lief
en leed in de tropenlanden.
Middels een circulaire vroeg ik toen aan
allen langs dien weg of het hen niet mogelijk
was éénmaal per paar te denken aan de arme
verweesde- of verlaten landskinderen hier.
Velen gaven aan dien oproep gehoor en
stuurden een bijdrage.
Wij kwamen er zonder schuld en dat is
zeer mooi, doch wij teerden 5735,01 in en
die intering wil ik gaare weer aanvullen. In
dien nu alle oud-Indische gasten, zonder dat
ik hen persoonlijk een circulaire stuur mij op
10 Juli, wanneer ik 72 jaar word, 72 centen
willen gieven voor mijn werk en dit willen
storten in het Van der Steurfonds, Giro No.
166060 te Zeist, dan ben ik heel blij en kom
er weer door. Juffrouw van Hoogstraten,
Parklaan 6 te Zeist, die ons fonds beheert,
heeft er heel veel werk mede, maar zij moe
digde mij zelf aan, mijn o? roep te plaatsen.
Aan menschen met ruime harten mijn ver
zoek, aan menschen met milde harten mijn
dank.
Aan de welwillende Pers, die mij met deze
plaatsing een zeer grooten dienst doet, mijn
hulde en dank.
Vriendelijk groetend.
Uw Landgenoot
De oude Papa
PH. VAN DER STEUR,
directeur Opvoedingsgesticht
„Oranje Nassau", Magalang.