Zwaar weer teistert
ons land
Chineescfie troepen in
ijlmarsch naar het Noorden
DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Twee dooden en veel
materieele schade
Kanovaarders in nood
SPAN]E
Francos tegenaanvallen
gestuit
Europa in een zeer gevaar
lijke positie
Franco tegen het
compromis-voorstel
Welke vrijwilligers Spanje
zouden moeten verlaten
UITGAVE. N.V. DRUKKERIJ EN UITGEVERIJ V/H C DE BOER JR„ KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER. TELEFOON 50 EN 412. POSTGIROREKENING 16066
V R IJ D A G
16 JULI 1937
65e JAARG. No. 8053
Politieke vechtpartijen
in Tunis
Als de niet-inmenging
schipbreuk lijdt
EERBER1CHT
DE BILT SEINTi
Geen ernstige gevechten
Japan mobiliseert
drie millioen man
HELDERSCHE COURANT
Een hevig onweer, gepaard met hoos-ver
schijnselen en slagregens, ontlastte zich gis
terenavond te ongeveer zes uur boven de
hoofdstad. Naar het meteorologisch Insti
tuut ons mededeelde, liep de windsnelheid
over 5 minuten op tot 13.3 meter per secon
de.
Ongelukken zijn niet gebeurd.
De wervelwind trok op verschillende plaat
sen aan den rand van Amsterdam het zand
naar boven, ontwortelde eenige boomen en
ook verschillende markiezen hadden het
zwaar te verantwoorden. De brandweer be
hoefde nergens assistentie te verleenen.
Badgasten door het
overvallen.
noodweer
Ook Zandvoort heeft van zware slagre
gens, onweer en hagelbuien te lijden gehad.
Tegen halfzes moesten de badgasten in
allerijl een goed heenkomen zoeken. Vele
straten in het dorp stonden binnen enkele
oogenblikken blank. In een woning in de
Brugstraat sloeg de bliksem in, doch zonder
ernstige gevolgen.
Op Schiphol.
Het vliegverkeer op Schiphol heeft van
het noodweer weinig last ondervonden. Al
le toestellen, die uit het Westen kwamen,
waren voor de bui losbarstte, binnen, terwijl
de machines voor Texel, Eelde en Twente
nog tijdig konden vertrekken. Alleen het
toestel voor Londen en dat voor Knocke heb
ben het weer afgewacht en zijn een uur na
den vastgestelden tijd opgestegen.
De uit Oostelijke richting komende ma
chines konden eveneens normaal binnenko
men.
Kermis te Vlissingen viel in
het water.
Om vier uur heeft er boven Vlissingen
een hevig onweer gewoed, dat gepaard ging
met een storm, die soms een orkaankracht
bereikte.
Daar men juist de kermis aan het opslaan
is, zijn verschillende tenten vernield. Verder
zijn talrijke boomen ontworteld en schoor-
sleenen omvergewaaid.
Op eenige hotel- en café-terrassen werd
een groote vernieling aangericht; eenige
groote spiegelruiten van winkels zijn inge
drukt
Kanovaarders gered.
Tijdens het noodweer bevonden
zich twee ongeveer achttienjarige
jongens uit Middelburg in een kano
op de Schelde. Zij zouden zeker ver
dronken zijn, als niet op het laatste
moment het Groningsche motorzeil
schip „Lutgerdina" kwam aanva
ren en de kapitein, de heer L. Land
stra, hen opmerkte. Onmiddellijk
verminderde hij vaart en draaide
bij, waarop beide jongens met tou
wen aan boord konden worden ge
trokken.
Zij waren geheel van streek, maar dank
zij de goede verzorging, waren zij spoedig
weer op hun gemak gesteld.
De kapitein verklaarde, gedurende zijn
zeemansloopbaan van 35 jaar nog nimmer
zulk een noodweer te hebben meegemaakt.
Het schip, dat zonder lading op weg was
van Londen naar Brussel, had gelukkig bij
tijds de zeilen ingehaald, anders had men
het er zeker niet zoo goed afgebracht, daar
het vaartuig af en toe geheel op zij kwam
te liggen.
Doesburg's feestterrein verwoest.
Te Doesburg is door den hevigen regen
val een groot gedeelte van het feestterrein
Oud-Doesburg, dat daar wordt opgebouwd,
in verband met het zeshonderdjarig bestaan
van het stadje, verwoest. De meeste straten
stonden blank en kelders liepen onder.
Een aantal boomen werd vernield, doordat
de takken afknapten of de kruinen weg
waaiden.
Vernielingswerk in tal van an
dere plaatsen.
Te Woubrugge sloeg de bliksem in een
hooiberg, vlak achter de kapitale boerderij
van den landbouwer B. A. Heenk gelegen.
De brandweer wist de vlammen tot net
hooi te beperken.
In de zweminrichting te Vreeswijk weide
de kleedhokjes weggeslagen.
Omstreeks half vijf sloeg tijdens het kot te
maar hevige onweer de bliksem in de lana-
bouwschuur van den heer F- van den Doe
op Sommelsdijk-Kralingen. De schuur en net
wagenhuis brandden af.
Te Gorssel is een der grootste boerderijen,
die van J. H. Nieuwenhuis, na het inslaan
van de bliksem, in vlammen opgegaan, vei-
zekering dekt de schade.
Voorttrekkend langs den l.Tssel heeft he.
noodweer ook te Vaassen geducht huis ge
houden. Te half acht kwam de bui opzet
ten met een hevige windhoos gepaard
gaande.
Tallooze boomen werden ontwor
teld. Bij het kasteel „Cannenburg"
werd een laan prachtig geboomte
door de woedende elementen geheel
geveld.
Op den Pastoorsweg bezweek een gevel
van een huis; aan den Kerkweg vernielde
de bliksem den voorgevel. Persoonlijke on
gevallen gebeurden niet.
BLIKSEM BRENGT DEN DOOD.
Tijdens het buitengewoon hevige
onweer, dat zich gisteravond zeven
uur boven Aalten ontlastte, en dat
met geweldige stortregens gepaard
ging, werd het dertienjarig dochter
tje van den landbouwer Bulsink op
de Haart vlak bij de ouderlijke wo
ning door den bliksem getroffen en
gedood.
Het meisje was het eenige kind van het
gezin. Ook een knecht werd door den blik
sem geraakt. Hij viel bewusteloos neer, doch
kwam spoedig weer bij kennis, zonder eenig
letsel te hebben opgeloopen. Bij den land
bouwer Heezen op de hofstede Klein-Sonde
ren sloeg de bliksem in de woning en ook
een andere woning aan de Haartschestraat
werd door bet hemelvuur getroffen. In beide
gevallen werd geen verder onheil veroor
zaakt.
Telefoonverbinding defect.
Te IJsselstein ontlastte zich te ongeveer
kwart, voor zes een zwaar onweer, gepaard
gaande met een windhoos en hevige slagre
gens. De bovengrondsche telefoonleidingen
langs den Utrechtschen weg in deze gemeen
te zijn zwaar beschadigd, zoodat IJsselstein
op het oogenblik niet telefonisch is te be
reiken.
Tijdens het zware onweer, dat omstreeks
half zeven boven Zevenhoven (Zuid-Hol
land) losbarstte, sloeg de bliksem in den
hooiberg van den heer M. P. van der Wey-
den, lid van de Tweede Kamer. Dank zij het
krachtdadig opfreden van de brandweer kon
de brand tot den hooiberg beperkt blijven.
Tramverkeer te Heemstede
stagneerd.
ge-
Te Haarlem was de regenval zoo sterk, dat
de straten in een oogwenk blank stonden.
Op de Dreef is een boom tengevolge van
een rukwind omgewaaid, waardoor het tram
verkeer met Heemstede eenige uren gestag
neerd is geweest. De boom sleepte n.I. in zijn
val een paal mee van de electrische gelei
ding, die bij den grond afknapte, zoodat een
der tramdraden brak.
Man te Leiden doodelijk getroffen.
Te Leiden, waar het onweer omstreeks zes
uur voorbijtrok, is de 35-jarige tuinder ,T.
van der M. door den bliksem getroffen en
gedood. Hij schuilde met drie andere land
arbeiders in een schuurtje achter de Rijn
en Schiekade. Een 70-jarige man, die naast
hem stond, werd aan den schouder getroffen
en moest naar het Academisch Ziekenhuis
worden overgebracht.
Regeeringsluchtmacht in actie.
De luchtmacht der regeering heeft
eenige door de opstandelingen be
zette plaatsen met kracht gebom
bardeerd. Vliegtuigen van Franco
trachten de stellingen der regee-
ringstroepen bij Madrid onder vuur
te nemen. Hoewel de weersomstan
digheden slecht waren, stegen de
regeeringstoestellen ter vervolging
op. Zij verdreven de aanvallers
voordat die hun doel hadden kunnen
bereiken. Zes Heinkel-toestellen der
rechtschen werden neergeschoten.
Een vliegtuig der regeering werd
omlaag gehaald maar de piloot wist
zich met de parachute te redden.
Men verzekert, dat de laatste tegenaan
vallen der opstandelingen op Villanueva dei
Pardillo op krachtigen tegenstand zijn ge
stuit. De vijand werd niet alleen afgesla
gen, doch teruggedreven tot stellingen, die
achter zijn punt van uitgang lagen. De aan
val der opstandelingen was gesteund door
veel tanks en strijdwagens. Hun geschut
bombardeerde de reeds vernielde huizen
van de dorpen, waar de regeeringstroepen
zich versterkt hadden. Een oogenblik kon
den de aanvallers de eerste huizen van
Villanueva bereiken, doch zij werden door
de regeeringstroepen teruggeslagen.
De rechtsche troepen hebben de stellingen
rond Villa Franca del Castillo bestookt,
waarbij de buskruitfabriek in de stad in de
lucht is gevlogen. Aan het front van Aragon
hebben de rechtschen de stellingen welke
zij op 5 en 6 Juli hadden bezet, weer verla
ten. Het be'.eg dat zij geslagen hadden voor
Albarracin is opgeheven.
De rechtschen hebben een andere
lezing.
Generaal Queipo de Llano wist echier in
zijn dagelijksche radiorede te verteilen, dat
de regeeringstroepen aar het front van Ara
gon in den sector van Albarracin een ern
stig échec hebben geleden. Aan het front van
Madrid werd een drietal vijandelijke jacht
vliegtuigen omlaag geschoten.
Het groote hoofdkwartier van Franco heeft
medegedeeld, dat aan het front van Aragon
de rechtschen na de jongste gevechten meer
dan 400 gesneuvelde tegenstanders ter aar
de hebben besteld. Verder maakten zij zich
meester van eenige honderden geweren en
mitrailleurs, een groote hoeveelheid dyna
miet en handgranaten.
Aan het front voor Madrid hebben de troe
pen van Franco een aanval van de regee
ringstroepen in den sector Cuesta de la Rei
na afgeslagen. Ook aan het front van de
Taag werd een aanval afgeslagen.
Volgens mededeeling van de politie is 't
Woensdag te Tunis tot ernstige incidenten
gekomen. Groepen jongelieden van ver
schillende politieke partijen kwamen met
elkaar in botsing, zoodat een aantal per
sonen gewond werd. De president van
Frankrijk heeft tot nader order het hou
den van optochten en bijeenkomsten, die
een politiek karakter dragen, verboden.
Rede van minister Eden in het
Lagerhuis.
In het Engelsche Lagerhuis heeft Minis
ter Eden verklaard, dat de oppositioneele
Labourpartij de zaak van den vrede niet
diende door een debat over de voorstellen
van de regeering te vragen vóór de mogend
heden de gelegenheid hadden gehad deze
te bespreken. De oppositie maakte hierdoor
de taak, welke aan de regeering door de
Europeesche mogendheden is opgedragen
zoo moeilijk mogelijk.
Vervolgens zeide Eden ten aanzien van
het vraagstuk der rechten van oorlogvoeren
den, dat het natuurlijk niet juist is te be
weren, dat deze rechten nooit mogen wor
den toegekend wanneer opstandelingen een
regeering bestrijden.
Hierna behandelde hij het terugtrekken
van de vrijwilligers en de moeilijkheden van
het vraagstuk der luchtvaart.
Indien de Britsche voorstellen door
de commissie worden aangenomen,
zullen zij een middel kunnen zijn
om de niet-inmenging doeltreffend
te maken en het gevaar te beperken
dat het conflict zich buiten Spanje
uitbreidt. Indien de niet-inmenging
schipbreuk zou lijden dan zou Eu
ropa in een zeer gevaarlijke positie
komen.
Spreker Wees hier op den uitvoer van wa
penen, op de ongecontroleerde toevloed van
vrijwilligers, welke in dat geval een groot
gevaar zouden opleveren. De Britsche re
geering is overtuigd, dat Europa dat niet
wil, daarom heeft Europa Engeland opge
dragen een oplossing te zoeken van welke
opdracht de Britsche regeering zich snel
heeft gekweten. „Morgen zal Europa zijn
beslissing nemen: thans vraag ik het Lager
huis deze voorstellen goed te keuren, als
bijdrage tot het behoud van den vrede"
(Algemeene toejuichingen.)
„Ik vraag het huis niet deze voorstellen
aan te nemen omdat het alle details goed
keurt er zijn kleinigheden, die ook mij
persoonlijk niet bevallen" zoo zei de mi
nister verder, „doch omdat wij gelooven, dat
zij een bijdrage zijn tot de samenwerking
in Europa en daardoor een bijdrage tot den
vrede".
Spreker wees erop, dat het niet mogelijk
is een samenwerking te behouden wanneer
men stCak op zijn eigen standpunt blijft
staan. Het toekennen van de rechten van
oorlogvoerende wil geenszins eenige in
stemming bewijzen en het wordt eerst toe
gepast na een voldoende terugtrekken van
de vrijwilligers. De niet-inmengingscommis-
sie moet eerst haar oordeel uitspreken over
de resultaten van het terugtrekken van de
buitenlanders voor een beslissing zal worden
genomen in het toekennen van genoemde
rechten.
De liberale oppositie wil het
plan een kans geven.
De leider van de liberale oppositie, Ar-
chibald Sinclair, gaf als zijn oordeel te ken
nen, dat men het Britsche voorstel een kans
moet geven.
De vergadering zonder stemming
geëindigd.
Toen het uur, dat was vastgesteld voor
het einde van het debat, was gekomen,
sprak nog een lid van de Labourpartij en
dientengevolge werd de bespreking automa
tisch gesloten zonder dat werd gestemd.
Z<
Verwachting: meest matige zuid
westelijke tot westel. wind,
zwaar bewolkt met tijdelijke
opklaring, aanv. nog kans
op regen, of onweer, veel
koeler.
Verdere vooruitzichten: vrij koel
met minder kans op regen.
NIET AANVAARDBAAR ZEGT
SALAMANCA.
Officieel wordt uit Salamanca medega-
deeld, dat de nieuwe Britsche compromis
voorstellen in hun geheel niet aanvaardbaar
zijn.
De opstandelingen doen opmerken, dat
hun het recht van oorlogvoerende moet wor
den toegekend aleer over het terugtrekken
van vrijwilligers gesproken kan wordsn.
Aanhangsel van het
voorstel.
Britsche
In een aanhangsel van het Britsche plan
wordt opgegeven, aldus Havas, welke per
sonen Spanje zouden moeten verlaten, n.1.
allen wonende in Spanje of de Spaansche
bezittingen, die op 18 Juli 1936 onderdanen
van of gedomicilieerd waren in een der lan
den, die de non-interventie- overeenkomst
hebben geteekend en niet kunnen bewijzen,
dat zij vóór dezen datum in militairen,
dienst van een der twee partijen waren, in
dien zij behooren tot een der volgende cate
gorieën: Personen in dienst hij de land-,
zee of luchtmacht bij een der 2 partijen;
personen werkzaam bij communicatiemidde
len, ravitailleering, arsenalen, enz., met
uitzondering van medisch personeel; in
structeurs en adviseurs; civiel personeel
bij de weermacht; personeel van regee-
ringsbureaux, spoorwegen, havens, enz., per
sonen werkzaam bij fabricage of reparatie
van oorlogstuig, met inbegrip van vliegtui
gen; personen, die met een der partijen wa
penhandel drijven, personen, wier werk
zaamheid kan bijdragen tot verlenging of
verscherping van den strijd en ten slotte
krijgsgevangenen der twee partijen.
VECHTPARTIJ OP LONDENSCHE
FASCISTEN-VERGADERING.
Op een in een noordelijke buitenwijk van
Londen gehouden vergadering der Engelsche
fascistische partij, zijn incidenten voorgeval
len. Er ontstond een handgemeen tusschen
voor- en tegenstanders van Mosley, waaraan
bereden politie een eind maakte.
De hoop op een vreedzame hijleg
ging van het conflict in het Verre
Oosten, die Woensdag in sommige
kringen gekoesterd werd, is giste
ren weder zoo goed als verdwenen.
De reden hiervan is te zoeken in
de aanzienlijk nitgebreide troepen
concentraties aan beide zijden als
mede in de door de Japansche re
geering gelaste mobilisatie van drie
millioen reservisten.
Slechts in enkele buitenlandsche diplo
matieke kringen acht men het. volgens Un.
Press, nog mogelijk, dat de dreigende uit
barsting door een interventie van buiten
landsche mogendheden zal worden voorko
men. De vredesonderhandelingen, die giste
ren door de commandanten der Japansche
en Chineesche strijdkrachten werden aange
knoopt, zijn inmiddels geheel vastgeloo-
pen. Aan beide zijden koestert men de ver
denking. dat deze onderhandelingen toeh
feitelijk alleen maar benut worden, om de
eigen oorlogsloebereidselen ongehinderd te
kunnen doorvoeren en zoo veel mogelijk tijd
te winnen voor de mobilisatie van nieuwe
strijdkrachten.
In ieder geval worden aan beide zijden
de "-:,!,aire voorbereidingen met den groot
sten snoed voortgezet.
De treinen, die van Tientsin naar Moek-
den vertrekken, zijn op het oogenblik over
vol met Janansrhe families, die naar Mand
sioekwo uitwiiken. Japansche soldaten zor
gen ervoor, dat deze treinen uitsluitend
door eigen staatsonderdanen gebruikt wor
den. Geen enkelen Chinees wordt toege
staan, de wagons in te gaan.
Op het goederenstation van Tientsin heb
ben twee honderd Japansche soldaten hun
bivakken ongeslagen, om, naar zij verkla
ren, het station tegen daden van sabotage
te beschermen.
Communisten achter de centrale
Chineesche regeering.
De heide Chineesche communistische ge
neraals. Mao Tse Toeng en Tsjoe Teh. heb
ben volgens in Tokio ontvangen berichten
een brief gezonden aan maarschalk Tsiang
Kai Sjek. waarin zij den generalissimus
voorstellen, het opperbevel op zich te ne
men over de communistische strijdkrachten
in China, teneinde deze troepen tegen de
•Tnnanners in hef veld te brengen.
Zooals men weet. hebben heide commn
oistische generaals zich al maanden l»n"
beijverd, om de politiek der centrale Chi
neesche regeering in een anti-.Tapanschen
koers te stuwen.
Het aantal Chineesche troepen, dat mo
menteel in Noord- China tegen de Japan
sche strijdkrachten in het veld is gebracht
wordt volgens U. P. op 100.000 man ge
schat.
Tsjang.Kai Sjek heeft naars en Domei-
bericht meldt, de commandanten van de
79ste armee ervan in kennis gesteld, dat nog
zes divisies van het centrale leger gereed
staan, om zich naar Noord-China te bege
ven.
Naar het Japansche departement van oor
log mededeelt, is het besluit genomen, „we
gens den gespannen toestand in Noord-Chi
na" troepen van het moederland naar het
vasteland te zenden. Reeds hebben troe
penbewegingen plaats gehad van Korea
naar Mandsjoekwo.
Van het zenden van troepen uit het moe
derland, aldus wordt verklaard, was echter
tot nu toe afgezien, wijl men eerst de ver
dere ontwikkeling der incidenten wilde af
wachten.
Volgens een bericht uit Nanking hebben
reeds twaalf divisies van het Japansche le
ger, bestaande uit 10.000 manschappen, Port
Dairen bpreikt.
Tegelijkertijd wordt gemeld, dat te Nan
king demonstraties van studenten hebben
plaats gehad, waarbij van de regeering de
onmiddellijke zending van nieuwe troepen
naar Noord-China werd geëischt, teneinde
het gebied rond Peiping en Tientsin tegen
de Japanners te verdedigen en de provin
cie Hopei, inzooverre zij door de Japanners
is bezet, te heroveren.
De Chineesche bladen berichten, dat de
Japanners op zestien kilometer ten Zuid-
Westen van Peiping twintig morgen land
hebben gerequireord, teneinde daar een
vliegveld aan te leggen.
Een militair vliegtuig is er intusschen
reeds geland.
Japan op alle
voorbereid.
gebeurtenissen
Naar officieel wordt medegedeeld, is Ja
pan thans volledig voorbereid op alle ge-
beurtelijkheden met betrekking tot den toe
stand in Noord-China. De hoop op een
vriendschappelijke regeling schijnt toegono
men, nu de Chineesche en Japansche on
derhandelaren te Peiping en Tientsin zoo
actief zijnt
De Japansche regeering heeft de Chinee
sche regeering reeds gewaarschuwd voor
de maatregelen, welke er op berekend zijn,
de plaatselijke overeenkomst, welke bereikt
is of bereikt zal kunnen worden tot bijleg
ging van het incident van Loekausjiau niet
te schaden.
Geen reden tot weigering.
Er wordt uiteengezet, dat er geen reden
is voor de Chineesche regeering een plaat
selijke regeling van de hand te wijzen, in
het bijzonder met het oog op het feit, dat
reeds verscheiden plaatselijke overeenkom
sten ten aanzien van Noord China van
kracht zijn,
Zekere kringen zijn er evenwel bezorgd
over of de reeds getroffen overeenkomst
door de Chineesche troepen in Noord China
volkomen zal worden in acht genomen en
dan nog minder door de regeering van
Nanking.
De troepenbewegingen zouden
voortduren.
Terwijl de Japansche onderhandela
ren te Peiping en Tientsin er naar
streven het incident te localiseeren
en trachten te voorkomen, dat het
ernstiger»wordt, aldus Domei, wordt
uit Nanking en Sjanghai nog voort
durend aan de bladen bericht over
groote Chineesche troepenbewegin
gen naar het Noorden, zoomede over
concentratie van militaire vliegtui
gen te Sjeng Tsjau, Hsoe Tsjau en
Loyang, terwijl Chineesche commu
nistische troepen er in geslaagd moe
ten zijn een nauwe samenwerking
tot stand te brengen met de regee
ring te Nanking onder de gemeen
schappelijke leuze: „Anti Japansche
i ippositie."