"CONTENT
Waarom reizen per ESONA?
VICTOR HUGO
VÏÏCTCD® ITO©
Brief voor Indië
Het goedkoopste verkeersmiddel
in onze provincie
Agmdct
f (liima
xandMaddck
Dinsdag 20 Juli 1937
Tweede Blad
Het klassieke «daagje-naar-Bergen-en-Schoorl"
per „Nieuwediep"
Mailverzending
naar Hr. Ms. Hertog Hendrik
Pastoor Moleman verlaat
Den Helder
De dienstplicht in 1938
Meisje te water
De strijd ontbrand?
Toestand critiek
De Indische mail
Diefstal
Word lid der
Jeugdherberg-Gentrale
Laster
Ook in Noord-Holland heeft het verkeer de
laatste jaren een groote vlucht genomen.
Electrische treinen schuiven denderend over
glanzende rails, glimmende autobussen dave
ren van dorp tot dorp en tusschen Alkmaar en
Den Helder boemelen per dag vele stoom-trei-
nen voort, die in de oogen van het jaar 1937
reeds een totaal verouderden indruk maken.
Tusschen Amsterdam en Den Helder ligt
het Noord-Hollandsch Kanaal: een breede
voor tusschen groene stukken vruchtbaar
weideland, en ook dit Kanaal heeft zijn
verkeer.
Daarover trekt thans weer iederen dag een
witte boot, een keurig passagiersschip, luiste
rend naar de ons vertrouwd in het oor liggen
de naam van „Nieuwediep".
Het is het schip van ESONA, dat reeds
sedert vele jaren den dienst tusschen Den
Helder en de hoofdstad onderhoudt en waar
over wij, juist nu het groot-verkeer zulk een
verbijsterenden omvang genomen heeft, het
een en ander zouden willen zeggen.
Een schip vaart van Den Helder naar
Amsterdam. Een passagierschip, zooals men
er vele ziet op de rivieren in de Zuidelijke
provincies, zooals er ontelbare varen op den
Rijn, en op de andere rivieren in de omliggende
landen.
Varen per ESONA... er zijn vele fac
toren die er vóór pleiten. Zoo is de prijs
zeer laag, zoo dat iedere categorie van
reizigers in de gelegenheid is zich middels
de Nieuwediep naar Bergen en Schoorl,
naar Alkmaar of naar Amsterdam te
begeven.
Er zijn andere voordeelen: daar is de groote
mate van comfort, aan dit reizen verbonden,
en niet te vergeten het feit, dat men gezeten
op het promenadedek van het schip op zijn
gemak Noord-Holland doorkruist, welk stukje
vaderland met name van Alkmaar tot de
hoofdstad ontegenzeggelijk uitermate boeiend
is.
We weten het: per KLM-Douglas, per Die-
seltrein, per snelbus... het gaat sneller. Wel
twee, driemaal zoo vlug, maar tenslotte is
het niet voor iederen reiziger noodzakelijk dat
hij in een vloek en een zucht op de plaats
,,van bestemming aangekomen is. Tenslotte zijn
er ook nog menschen voor wie reizen een
kalmweg genieten is van hun omgeving, en
niet het redeloos voortjakkeren langs einde-
looze wegen, zonder gelegenheid iets van de
omgeving te zien.
Men schijnt het nog niet vergeten te zijn
dat er nog een ESONA is. Want juist in deze
dagen is het gebleken dat velen de boot nog
weten te vinden, de boot die stipt om kwart
over 7 uit Nieuwediep vertrekt en daar
's avonds te half negvn arriveert.
De trekkers weten het, die van stad tot
stad trekken, de vacantieganger, die voor een
paar dagen of langer naar Amsterdam gaat.
Ook de niet kleine categorie van Bergen- en
Schoorlgangers weten het, en momenteel
vindt men velen op de Zondagsche diensten,
die hiervan gebruik maken.
Bergen en Schoorl, een der mooiste
stukjes van ons lana en waar in Den
Helder aanwezige vreemdelingen zeker
eens een kijkje moeten gaan nemen.
Terecht wordt hierop door de WV ge
wezen.
Zondag j.1. hebben wij een trip naar dit
„Klein Zwitserland" gemaakt en... per
ESONA. De eerlijkheid gebiedt ons te ver
klappen dat we het méér doen.
In een goede 2 uur is men reeds aan
Schoorldam en wij geven U de verzekering
dat men niet,,verreisd" aankomt. Integen
deel, het comfort op de propere Nieuwe
diep is van dien aard, dat men „fitter
than fit" arriveert en reeds vóór half tien
Schoorl-waarts wandelt.
Langs het Kanaal.
De reis is aardig: de reis langs ons Kanaal,
waar nu het riet staat te fluisteren en rui-
schen, waar honderden en honderden henge
laars als standbeelden op vuurroode dobber
tjes staan te staren, waar een schuimende
boeggolf zich voortplant en het riet neer
buigt.
Dwars tusschen de vette landen van de
polders, waar het zwart-bonte vee staat te
grazen, langs aardige dorpjes, met rood- en
blauwgedakte huisjes en waar kleurig-
gekleede kinderen wuivend aan de steigers
staan.
Zoo is deze heele reis: een rustig genieten
van een afwisselend landschap, een vaartocht,
Vanwege het Postkantoor wordt
ons medegedeeld, dat de laatste
buslichting voor mailverzending
aan opvarenden van Hr. Ms. Hertog
Hendrik naar Gibraltar plaats vindt
aan het Hoofdpostkantoor aan den
Kanaalweg a.s. Woensdagmorgen te
12 uur.
die meer afwisseling biedt dan men aanvan
kelijk zou meenen.
Wij hadden Zondag twee deelen van Dic-
kens' „Pickwickpapers" meegenomen... je
kunt nooit weten.
Op woord van eer: wij zijn niet verder ge
komen dan de eerste 8 pagina's van het
eerste hoofdstuk.
Iets, wat o.i. méér zegt dan een brochure
vol daverend commentaar!
Varen op de „Nieuwediep": men kan z'n
kinderen hierop laten spelen, men kan wan
delen van voor naar achter, en van de roef
beneden tot op het promenadedek.
Overal staan gemakkelijke stoeltjes en
banken, men kan tegen een zeer matig
tarief diverse consumpties verkrijgen...
kortom: waarom zou men gedurende deze
vacantie niet zijn Schoorl- of Amsterdam
trip per ESONA maken?
Er is niets tegen.
Integendeel: er is alles vóór!
De pastoor der Oud-Katholieke Ge
meente alhier, Th. Moleman, zal over
eenigen tijd onze stad verlaten. Hem is
aangewezen het pastoorsambt in IJmui-
dehetwelk de grootste oud-Roomsche
parochie in den lande is.
Als opvolger van pastoor Moleman is
aangewezen kapelaan J. A. J. van Zan
ten, momenteel te Egmond aan Zee.
Slechts 2 Heldersche jongens vrij
geloot!
Het zijn weer drukke dagen geweest op
de afdeeling Militaire Zaken van het Raad
huis, alhier. Telken jare krijgen de heeren
daar uit te pluizen, wie van de Heldersche
jongens, die een jaar later 20 zullen worden,
's Konings wapenrok zullen hebben te dra
gen. Dit elk jaar uit te zoeken vereischt een
massa werk, veel accuratesse en veel zorg.
Dezer dagen is het resultaat bekend gewor
den, zooals we vernamen, en het leek ons
niet ondienstig om het een en ander daarover
mede te deelen,
260 ingeschrevenen.
Oorspronkelijk waren voer oen dienst
plicht in 1938 ingeschreven 260 jongens,
uitsluitend woonachtig in de Gemeente
Den Helder. Dat zijn dus jongens, die in
1918 geboren zijn en het volgend jaar den
leeftijd van 20 jaren zullen bereiken. Van
dit contingent zullen er echter zeer velen
niet behoeven te dienen, n.1. niet minder
dan 82. Dit zijn jongens, die vrijgesteld
zijn wegens broederdienst.
Zij behooren voortaan tot de categorie der
buitengewoon dienstplichtigen, een groote
groep, waarop alleen dan een beroep wordt
gedaan als in moeilijken tijd de regeering zich
daartoe genoodzaakt ziet. Normaal gesproken,
zullen deze 82 jongens echter nimmer de
geneugten van de militaire uniform gewor
den.
Zij, die vrijgeloot hebben.
Onder die 82 jongens bevinden zich ook
diegenen, welke vrijgeloot hebben. Zij zijn
slechts met... z'n tweeën en zij heeten wij
willen ze hier curiositeitshalve op het forum
der openbaarheid brengen!: Jan Botter en
Hendrik Willem Bouthoorn.
De gelukkigen.
Van dat groote contingent van 260 Helder
sche knapen zullen in totaal slechts 117, dat
is dus minder dan de helft de wapenrok aan
trekken. Daarvan zijn er 91 z.g. gewone
dienstplichtigen, jongelui, die krachtens hun
„nummer" in dienst moeten. De andere 26
hebben zich als vrijwillger aangemeld en zij
zullen dus op eigen verzoek het land gaan
dienen. Het is nog niet uitgemaakt, bij welk
onderdeel onzer defensie deze 117 jongelui
ondergebracht zullen worden. Eerst in Sep
tember van dit jaar wordt de verdeeling in
Land- en Zeemacht gemaakt.
Van de 260 ingeschrevenen hebben we er
thans 199 verantwoord. Blijven er dus 61
over, dat zijn de jongelui, die afgekeurd
moesten worden. Bijna 23,5 een zeer
groot percentage!
Gistermiddag wilde een ongeveer 10-jarig
meisje van een vlot, dat naast het Wachtschip
in de Buitenhaven gelegen was, op den kant
klimmen. Zij gleed evenwel uit en viel tus
schen vlot en kant te water. Gelukkig was
een ongeveer 14-jarige jongen aanwezig, die
het meisje door. handreiking kon redden.
Wij wijzen de ouders hier nog eens op het
gevaar, dat hun kinderen loopen als zij dezen
toestaan zonder toezicht op de Buitenhaven
te spelen. Het had met het hierboven bedoelde
meisje erger kunnen afloopen!
CLAUDETTE COLBERT, de vrouwelijke
hoofdrolvertolkster in de film „Onder twee
vlaggen", welke tot en met Donderdag a.s.
in het Tivoli-theater draait.
Natuurhistorisch Museum. Elke week:
elke Woensdagmiddag van 35 uur, eiken
Zaterdagavond van 710 uur, den eersten
Woensdag van elke maand van 810 uur,
den eersten Zondag van elke maand van
3—5 u.
Opgenomen om 8 uur hedenmorgen.
Barometerstand Den Helder 764.4
Temperatuur zeewater 18.2
Temperatuur lucht 16.5
Hoogste temperatuur lucht gisteren 21.1
Laagste temperatuur lucht gisteren 16.3
Hoogwater (heden) 5.45 18.05
Laagwater (heden) 11.40 24.10
Hoogwater (Woensdag) 6.35 19.05
Laagwater (Woensdag) 0.45
Licht op (heden) 21.40
GESLAAGD: Onze stadgenoot de heer R.
H. Kousbroek slaagde voor het alhier op 28,
29 en 30 Juni j.1. gehouden .examen Boek
houden van de Vereeniging van Leeraren in
de Handelswetenschappen.
Bij het laatst gehouden examen slaagde te
's-Gravenhage voor Handelskennis L.O. de
heer B. Rensink.
Bij het laatst gehouden examen slaagde te
's-Gravenhage voor 3e stuurman groote
stoomvaart de heer M. B. H. M. Zijlmans.
GESLAAGD: de heeren N. J. Bruin en H.
Groeneveld, beiden te Den Helder, opgeleid
door het Instituut „Mercurius" aldaar, voor
het diploma Boekhouder der Vereeniging van
Leeraren in de Handelswetenschappen.
De speciale trein met passagiers en post in
aansluiting op" het m.s. „Johan van Olden-
barnevelt" zal Donderdagmorgen 22 Juli om
10.02 te Amsterdam C.S. aankomen.
Door een bewoner van de Van der Duyn
van Maasdamstraat werd aangifte gedaan,
dat in zijn autobox, die in de Sperwerstraat
staat, is ingebroken. Uit een kastje van een
bakfiets, welke er stond, werd een portemon-
naie met een inhoud van 17.50 ontvreemd.
Trekken en Jeugdherbergen behooren bij
elkaar. Het trekken door ons land ware zon
der deze pleisterplaatsen voor verreweg het
grootste deel onzer jeugd niet mogelijk, ter
wijl anderzijds de Jeugdherbergen zonder den
trekker niet zouden kunnen bestaan.
Jeugdherbergen... ze staan in ons land. In
iedere stad, in iedere groote plaats. Ieder uur
van den dag en den avond vinden de trekkers
hier een gastvrij onthaal. Men laat dé men
schen hun gang gaan en, hiermede 't schoone
principe der vrijheid huldigend.
Er is orde en discipline in de Jeugdherber
gen, een eerste noodzaak, och die er tevens
voor zorgde, dat de organisatie op voorbeel
dige wijze gevoerd wordt.
Jonge menschen gaan door ons land. Voor
een zeer gering bedrag wordt hen logies en
onderdak geboden. Ze slapen in uitstekende
bedden, in goed geventileerde zalen. Overal
zijn waschgelegenheden, en tenslotte is er een
prima toezicht.
Dit alles wordt gewaardeerd, hetgeen be
wezen wordt door de gestage toename van
Jeugdherberg-leden. Ieder jaar melden zich
nieuwe aan, ieder jaar wordt deze organisatie
sterker.
En dat moet: want het werk kan nog uit
gebreid worden, er zijn nog diverse idealen te
bereiken, en waartoe men alleen kan komen
door een algeheele populariseering van dit
instituut.
Trekkers leeren hun land kennen, beter dan
op eenige- andere wijze. Zij zien hun land van
stad tot stad, van dorp tot dorp. Zij zien de
pracht, de groote schoonheid van hun vader
land voor een bedrag, dat zelfs zeer beschei
den beurzen kunnen dragen.
Dank zij de Nederlandsche Jeugdherberg.
In enkele volgende artikelen bijzonderheden
over onze Heldersche Herberg: de Noordkaap.
Een bewoonster van de Oostslootstraat en
bewoner van de Vischstraat deden aangifte
van belasterd te zijn.
Beste Piet,
Het was werkelijk' mijn plan geweest om
je eerder te schrijven, maar mijn schrijf
machine behoefde noodzakelijk onderhoud en
sedert ik op de Kooy de lucht in ben ge
weest, is mijn vulpen defect. We hadden de
eerste week van Juli een echte feestweek,
zooals we die anders alleen maar in den
assaut-tijd kennen. De wedstrijden van de
Jachtclub, met als hoogtepunt het bezoek
van Prins Bernhard. Het is onmogelijk om je
alle kieken te sturen, welke bij voorheen
Chef Kreuger voor de ramen hangen, maar
in de „Oriënt" en het „Indische Leven" zul
je er voldoende vinden om te merken, hoe je
overal in de omgeving van Onzen Prins stra
lende gezichten zag. En zoo was het ook.
Het is opvallend zooveel charme als er van
Onzen Prins uitgaat. Wij bij de Marine loo
pen rondweg en misschien oneerbiedig ge
zegd „met Hem weg". Het was niet alleen
de Hooge bezoeker, die daar op het korps
diner in de club naast den admiraal zat. maar
ook de marine-collega. Na tafel, toen Z.K.H.
diverse tafels langs ging en gezellig kwam
praten, bleek ons nog eens extra de groote
interesse, die Hij voor onze marine heeft en
hoe de Prins ook van vele marine-zaken uit
stekend op de hoogte is. Wij hopen en geloo-
ven, dat Z.K.H. zich in de dagen, dat Hij in
Den Helder was, thuis gevoeld heeft in de
Marine, trouwens admiraal Kruys zeide het
zoo precies in zijn speech aan tafel, dat de
Prins toonde zoovele eigenschappen te heb
ben, die voor een marine-officier noodzake
lijk zijn. Z.K.H. maakte ook een tocht mede
van de O 16. en verstuurde onder water een
telegram aan de Prinses. Trouwens de Com
mandant liet me juist vanmorgen een portret
zien, eigenhandig onderteekend door Prins
Bernhard, als dank voor den tocht.
Het was de afgeloopen week-end prachtig
weer hier in de Jutterij, hetgeen voor kapi
tein Kuijper een rede was om den tocht met
de „Java" naar Hoek van Holland te onder
nemen. Zaterdagmiddag werd onze kruiser
onder groote belangstelling van den dijk af,
van zijn ligplaats voor het paleis door twee
sleepbooten weggesleept. Wel een heel ander
gezicht als in Indië, het marshuisje eraf, 4
kanons in revisie hier op de werf, de voor
mast vol roode menieplekken en omgeven
door een houten stellage. Overste Josselin de
Jong maakte de reis mede. Z.H.E.G. zal, zoo
lang het schip in Holland is, als commandant
optreden.
Vervanging chef-staf.
Wie als commandant met het schip
naar Indië gaat ia nog niet bekend. De
overste Doorman, die het eerst zou doen,
gaat nu in het najaar „particulier" naar
de Oost, na hier als chef-staf te zijn af
gelost door overste Van Staveren, den ge
wezen chef staf op het eskader in Ned.-
Indië. Waarschijnlijk zal overste Doorman
in Indië het bevel over Hr. Ms. „De
Ruyter" krijgen. Kolonel van der Sande
Lacoste zou dan Marine-commandant
worden.
Ja jullie daar in de Oost weten dat na
tuurlijk reeds allemaal veel beter dan wij
hier. Maar waarom schrijf je dat dan niet
eens? Ik moet het hier maar uit oude Soera-
bajanen halen.
Natuurlijk heb ik van het schoone v/eer
geprofiteerd om met vrouw en kroost naar
Huisduinen te gaan dezen Zondag, Ik moet
zeggen dat het betonnen pad naar „de ba
den" het voor den badgast uit het badhotel
zeer gemakkelijk maakt op het strand te
komen. De „permanente" tenten zijn er na
tuurlijk als altijd, en als je zoo de rij van
bewoners langs keek, dan kon ik ze vrijwel
allemaal in het promotieboekje terug vinden.
Wat me opviel was, dat er net als ir. onze
jeugd weer „bibit" voor de marine genoeg is
in Den Helder. Sjonge, wat een hoop marine-
kinders zag je daar op het strand. Ik moet
trouwens zeggen, dat als je op het strand
bent, het ook uitstekend is. Prachtig helder
zand, waar jullie in „Passir poeti" een
puntje aan kunnen zuigen.
Piet, voor vandaag genoeg.
HENK.
H et is wel een merkwaardige samenloop
van omstandigheden, dat enkele uren, nadat
de Heldersche Courant met haar overzicht,
waarin het uitbreken van een oorlog tus
schen China en Japan verwacht werd, het
telegram kwam, waarin gemeld werd, dat de
Chineezen de eerste schoten op de Japan-
sche voorposten gelost hadden. Spoediger nog
dan we dus verwacht hadden, is onze vrees
bewaarheid geworden en is de strijd in het
Verre Oosten ontbrand. Weliswaar nog niet
„officieel", maar het is duidelijk, dat thans
niets meer een oorlog kan verhinderen. Het
is wel een afzichtelijk beeld, d. t we thans in
de wereld zien. Nota bene, oorlog op 2 fron
ten: in Spanje, waar bewoners van één en
hetzelfde land elkaar afmaken en in Noord-
China, waar de Chineezen hun geduld ver
loren en er toe overgegaan zijn om te trach
ten de Japanneezen van hun grondgebied te
verdringen, Wie zal zeggen, welke gevolgen
deze oorlog met zich zal brengen?
De groote mogendheden slaan natuurlijk
met argus-oogen het gebeurde in het Verre
Oosten gade en met name de Vereenigde Sta
ten hebben bereids hun dreigende stem laten
hooren. We doelen hier op de rede van den
Amerikaanschen minister van Buitenland-
sche Zaken, Cordel Huil, welke hij Zaterdag
j.1. met betrekking tot het toen nog dreigende
conflict ChinaJapan, gehouden heeft. Deze
rede, welke meer als een officieele verklaring
kan worden beschouwd, was niet minder dan
een waarschuwing jegens China en Japan.
Huil heeft immers te kennen gegeven,
dat een oorlog in het Verre Oosten de
belangen der V. St. zou aantasten.
Daar de V. St. slechts den vrede willen,
heeft hij een beroep op de beide landen
gedaan om bij het betrachten van hun
„nationale politiek" geen gebruik te ma
ken van geweld en zich niet te mengen
in zaken, welke die eens anders zijn.
Nu heeft Amerika een dergelijke bedrei
ging ai eens meer geuit, daarmee een beroep
doende op het Kellogg-Briand-pact, n.1. in
1931, toen Japan Mandsjoekwo inpalmde en
in 1935 toen Italië ten opzichte van Abessinië
hetzelfde deed. Geen van beide malen heb
ben de V. St. toen kracht bij hun woorden
gezet, toen zij zagen, dat de betrokkenen zich
niets van hun dreigementen aantrokken.
Afgewacht dient nu te worden of de
V. St. eenzelfde houding ook thans zul
len aannemen of dat zij, zoo het werke
lijk tot een conflict gekomen mocht zijn,
Japan zullen toonen, dat zij niet van zins
zijn zich door dat land te laten negeeren.
Mocht dit het geval zijn, dan voelt een
ieder, dat dan het hek eerst recht van
den dam zou zijn en dat dan een wereld
oorlog van het formaat, zooals we die
twintig jaar geleden gekend hebben, niet
ver meer zou zijn. De toestand is dus
momenteel zeer critiek en wij mogen
vurig wenschen, dat nog bijtijds een ge-
schikte oplossing zal worden gevonden,
opdat wij gespaard blijven voor een we
reldbrand met alle verschrikkelijke ge
volgen van dien.
Seizoen-Opruiming in Herman Nypels
Kledingmagazijnen Den He'-'er
Zeer voordelige aanbiedingen
in alle afdelingen.
Een practisch man,
Profiteert daarvan,
Voor de eerste maal wordt bij de momen
teel in Engeland plaats vindende groote ma-
neuvres een nieuw gasbeschermingsuniform
beproefd. Op ons plaatje ziet men 2 soldaten
in de nieuwe uniform bij het schoonmaken
van een jachtvliegtuig.
- -J
