dagblad voor den helder en hollands noorderkwartier
Nederland s weerbaarheid in de
lucht gedemonstreerd
Regeering verschaft kleinen
bner bedrijfsmiddelen
Onze spoorwegpolitie^
in de naaste toekomst
Japansche actie ie het
Hoofden verwacht
„Alle nationale krachten mobiel"
Frankrijk zal vuur van
aanvaller beantwoorden
Groote branden
te Sjanghai
Verzoeningspoging met
tragiscben afloop
UITGAVE. N.V. DRUKKERIJ EN UITGEVERIJ V/H C. DE BOER JR.. KONINGSTRAAT 78. DEN HELDER. TELEFOON 50 EN 412. POSTGIROREKENING 16066
23 AUGUSTUS 1937
65e JAARG.No. 8085
Voorbijrijden van kleine stations
Steeds moderner materiaal
en hoogere snelheden
CHINA
Dit nummer bevat 8 pagina's
Weerbericht
DE BILT SEINT:
HE LDERSCHE COURANT
MAANDAG
Zaterdagochtend heeft Jhr. Ir. O. C. A.
yan Lidt de Jeude in de foyer van het Kur-
haus te Scheveningen de luchtverdedigings
dag geopend en tevens de tentoonstelling
van schaal- en vliegende modellen, inge
richt in de tweede foyer van het Kurhaus.
Tot hen die de opening van den lucht
verdedigingsdag bijwoonden behoorden:
luit generaal J. J. B. Baron van Voorst tot
Voorst, gep. Generaal C. J. Snijders, kapi
tein-luit. ter zee J. W. Termeijtelen, sous
chef van den marinestaf, Mr. Dr. L. N. Dec-
kers, oud-minister van Defensie, vice-admi-
raal A. Vos, chef van de afdeeling mate
rieel zeemacht., de heer H. C. H. van Ede
yan de Pais, directeur van den luchtvaart
dienst. van het ministerie van Waterstaat.
In zijn welkomstrede zette Jhr. van Lidt
de Jeude uiteen, dat deze luchtverdedigings
dag ten doel heeft de na'tionale krachten,
welke hier te lande en in overzeesche ge
westen dienstbaar kunnen gemaakt wor
den aan verhooging van nationale en inter
nationale veiligheid, te ontwikkelen en een
geest van weerbaarheid vaardig te doen
worden.
Het versterken van de bemanning onzer
luchtvloot is hierbij de voornaamste factor.
Na bezichtiging van de tentoonstelling, die
o.a. een batterij luchtdoel-artillerie en een
peloton luchtdoel-mitrailleurs, alsmede
zoeklichten en. luistertoestellen, werd ze
geopend door luitenant-generaal J. J. G.
Baron van Voorst tot Voorst, commandant
van het veldleger, die de nadruk legde op
het belang der luchtmacht bij aanval en
verdediging. Hij noemde de vliegmachine
het oog van het veldleger.
Nog voerdien het woord Ir. de Kok, die
een uiteenzetting gaf van doel en wezen
der Vereendging voor nationale veiligheid
en Generaal C. J. Snijders, die wees op de
onheilspelende internationale tóestanden,
waardoor de mogelijkheid niet is uitgeslo
ten, dat ook wij in een algemeenen oorlog
worden meegesleept.
Om deze kans zoo klein mogelijk te doen
zijn, dient ons militair apparaat in «prima
staat te zijn, opdat een eventueele aanval
ler wete, dat schending van ons grondge
bied hem een krachtige tegenstander be
zorgt. Maar niet alleen met geld kan een
goed verdedigingsstelsel worden opgebouwd
weerbaarheid moet ook leven in de har
ten.
Het luchtverdedigingsfonds doet
een beroen, aldus generaal Snijders,
op de gansche Nederlandsche jon
gelingschap om zich mits vol
doende aan de gestelde eischen in
grooten getale aan te melden en
beschikbaar te stellen ter opleiding
tot vieger, wat tevens voor hen 't
deelnemen aan een heerlijke, opwek
kende en prikkelende sport betee-
kent en hun een eervolle nationale
taak in het vooruitzicht stelt.
Tenslotte sprak Minister van Dijk, die o.a.
zeide, dat voor Nederland in de verdediging
het zwaartepunt ligt, hetgeen echter ook
beteekent, dat van den aanval gebruik
dient te worden gemaakt. Het luchtwapen
in Nederlandsche handen noemde de heer
Van Dijk een instrument tot bewaring van
ons Volksleven. De roeping van de overheid
is dit volksbestaan te bewaren en de koste
lijke goederen, als burgerlijke, staatkundige
en nationale vrijheid, over te geven aan
hen, die na ons komen.
De demonstraties.
Tegen het einde van dit korte, maar
kernachtige ministerieele woord begon het
even te regenen. Gelukkig maar even, want
spoedig brak de zon door. zij het ook op
bescheiden wijze.
Enkele minuten voor half vijf kwamen
Vijf zwarte stippen in het zicht. Via den
luidspreker in de muziektent op het terras
Van het Kurhaus deelde majoor Zeegersvati
den staf van de militaire luchtvaart mede,
dat het de eerste groep van de demonstree-
tende luchtvliegtuigen was. En inderdaad,
nauwelijks drie minuten later, daverden de
5 zware motoren der gevechtsvliegtuigen die
bommenwerpers voorstelden, boven de Pier.
Hot was een buitengewoon boeiend schouw-
dat diepen indruk maakte, vooral toen
later aan den zuidelijken hemel 2 andere
Patrouilles, elk bestaande uit 3 vliegtuigen.
Achtbaar werden.
De demonstraties, bestaande uit aanval-
'en en verdedigen, waarbij van den boule-
Vord af het luchtafweergeschut daadwerke-
hlk was ingeschakeld, hadden een vlot ver
loop en werden besloten met een parade,
}vaarbij de 11 domonstreerende vliegtuigen
!n oskaderverband van de zee uit laag over
Kurhaus vlogen.
Hierna demonstreerden eenige vliegtuigen
oo den marine-vliegdienst, wier sierlijke
voiutjpg rondom de Pier en boven het Kur-
aus den duizenden toeschouwers een dui-
..ik beeld gaven van de snelle wendbaar-
eul dezer oogenschijnlijk plompe machi-
Tot slot van deze vliegdemonstraties
vlogen eenige sportvliegers met hun lichte
toestelletjes in gesloten verband over de
menigte.
Maaltijd in het Palacehotel.
De afdeeling Den Haag van het N. J. V.
was des 's avonds gastvrouw aan een maal
tijd in het Palace-hotel te Scheveningen,
waaraan een groot deel van de autoriteiten,
die de demonstraties hadden bijgewoond,
deelnam.
Na afloop van den maaltijd werden op het
terras van het Kurhaus" filhiopnemingen van
dezen dag vertoond.
De demonstraties met zoeklich
ten.
De belangstelling van het publiek voor
de demonstraties met zoeklichten was over
weldigend. De toeschouwers hadden plaats
gevonden op de terrassen van café's en
hotels, voorts op de Pier, op het strand en
elders.
Precies tien uur kwam de Dragon Fly van
ir. J. E. F. de Kok, bestuurd door den heer
H. M. Schmidt Crans, in de bundels van de
zoeklichten. Weldra volgde een tweede toe
stel, de Leopard Moth, ook van den heer
De Kok, welk toestel de heer Asjes be
stuurde.
Af en toe wierpen de bestuurders roode
lichtkogels naar beneden, ten teeken dat zij
door de zoeklichten verblind werden. Deze
werden dan voor één minuut gedoofd.
Met het Wilhelmus werd de luchtverdedi
gingsdag besloten.
Drastische bescherming der Fran-
sche koopvaarders.
Het Fransche ministerie van Marine deelt
mede, dat reeds op 22 April j.1. de minister
aan de oorlogsschepen en luchtstrijdkrach
ten der vloot voorgeschreven heeft zoowel in
volle zee als in de Fransche territoriale wa
teren de Fransche koopvaardijschepen te be
schermen tegen eventueele aanvallen, waar
van zij het voorwerp zou kunnen zijn. Teder
Fransch oorlogsschip, dat kennis draagt van
een incident in de wateren, waar het zich be
vindt, moet het aangehouden of aangevallen
schip te hulp komen en den aanvaller sei
nen, dat het dit schip onder zijn bescherming
neemt. Wanneer de aanvaller zijn onderne
ming voortzet en vuurt op het koopvaardij
schip, moet het oorlogsschip onmiddellijk met
al zijn wapenen dit vuur van den aanval
ler beantwoorden.
NIEUWE STEUNREGELING.
In verband met den moeilijken
toestand, waarin het kleine boe
renbedrijf, ondanks de getroffen
crisicmaatregelen e.d. verschillende
büzondere regelingen, die voor het
kleinbedrijf golden, verkeert, heeft
de regeering gemeend een bijzon
dere steunregeling voor de noodlij-
de: bedrijven in het leven te moe
ten roepen.
Van deze steunregeling kunnen alleen
gebruik maken zij, die op een bepaalden
datum als grondgebruiker bekend stonden.
De nieuwe maatregelen beoogen vooral
door een krachtige, zoo mogelijk individu
eele, voorlichting de rationalisatie van dit
soort bedrijven zooveel mogelijk te bevor
deren. Het is gebleken, dat hoe gaarne ook
het bedrijf dit zelf zoude wensoben. deze
rationalisatie als regel achterweg bleef, ter
wijl de contante middelen ontbraken.
Het ligt thans in de bedoeling om voor
zooveel noodig met overheidshulp deze
kleine boeren in het bijzonder op het eigen
bedrijf werkzaam te doen zijn, teneinde hen
aldus in de gelegenheid te stellen de noo
dige gelden te verdienen, die noodzakelijk
zijn voor de rationalisatie van het bedrijf.
Als basis voor den te verleenen steun zal
dienen de bestaande steunregeling en wel
in dien zin dat aan den kleinen boer voor
zijn arbeid op het bedrijf zelf een bedrag
zal worden uitgekeerd, waarbij rekening
wordt gehouden met hetgeen een werklooze
aan steun ontvangt in de gemeente, waar hij
woont, en het bedrag, dat hij volgens be
paalde normen uit zijn bedrijf ontvangt.
Het uit te keeren bedrag zal als
regel niet in geld, doch in bedrijfs
middelen worden verschaft, tenein
de de zekerheid te verhoogen, dat
dit bedrag ook inderdaad het be
drijf, dus indirect ook den boer, ten
goede komt.
Voor zoover de noodige gelden bij de uit
voering dezer regeling voortvloeien uit het
feit, dat de verminderde inkomsten het ge
volg zijn van het wegvallen van den arbeid,
dien de kleine boer als regel vond bij der
den, zullen deze gelden gevonden moeten
worden door de gemeenten met subsidie uit
het werkloosheidssubsidiefonds. Voor zoover
dit niet het geval is, zal het Landbouwcri
sisfonds bijstand moeten verleenen.
De uitvoering van deze regeling komt, in
samenwerking met het departement van so
ciale zaken,, in handen van den dienst voor
de kleine boerenbedrijven. Het ligt in de bc
docling, dat plaatselijk locale commissies
worden ingesteld, die met de ambtenaren
van den Landbouwvoorlichtingsdienst en
van den Rijkswerkverschaffingsdienst sa
menwerken. Zoo eenigszins mogelijk zal nog
dit najaar deze regeling in werking treden.
In een onderhoud, dat Ir. E. C. W. van
Dijk, directeur van de Ned. Spoorwegen toe
stond aan een redacteur van het Hdbld.,
deelde de spoorweg-deskundige mede, dat
met het oog op de zeer groote kosten voor-
loopig wordt afgezien van de electrificatie
der lijn Dordt-Roosendaal, zoodat van een
electrisch verkeer Amsterdam-Brussel voor-
loopig nog wel niets zal komen.
Belangrijke mededeelingen deed Ir. van
Dijk over de spoorwegpolitiek in de naaste
toekomst.
Het ligt in de lijn van onze algemeenc po
litiek, om de snelheid zooveel mogelijk op te
vberen, waardoor wij als vanzelf gedwongen
worden tot een knooppuntendienst.
Doordat wij verschillende kleine stations
gaan voorbij rijden, kan de snelheid worden
opgevoerd. Dit is een groote vooniitgang en
verbetering.
Als voorbeeld wijst Ir. van Dijk op Zwolle-
Deventer, waar de treinen niet meer stoppen
en waar voor de tusschengelegen plaatsen
een autodienst rijdt.
In 1938 zal een vrij groot aantal
kleinere stations door de treinen
voorbij gereden worden. Men krijgt
dan meer sneltreinen, die alleen op
de grootere plaatsen stoppen. Van
die kleinere plaatsen naar de groo
tere en omgekeerd, zal de autobus het
verkeer bedienen in aansluiting op
de treinen. Beide vervoermiddelen
komen dan meer tot hun recht.
- Zal, wanneer dit in de toekomst uitge
breid wordt, dat autovervoer door de A.T.O.
geschieden'?
- Dat zal slechts ten deele het geval zijn.
Men zal voor dit locale verkeer bestaande
particuliere autobusondernemingen inscha
kelen, zooals reeds geschiedt.
Vele kleine plaatsen die door de treinen
voorbijgereden worden, betoogen, dat zij
daardoor geschaad worden. Men wil liefst
van twee wallen eten, een spoorweg- en een
autobusverbinding. Maar dit is economisch
natuurlijk niet te verdedigen. En in ons
stelsel worden do belangen van het reizen
de publiek ook zeer goed behartigd en wordt
de reissnelheid belangrijk verhoogd.
Hoofdzaak is dus in '38 vooral, dat we
meer spoorwegknooppunten krijgen, met
daarnaast aansluitend motorverkeer op den
weg.
De spoorwegen en dit wil ik
hier toch nog eens naar voren bren
gen zullen het verkeer moeten
houden op de langere afstanden èn
op lijnen met een druk verkeer.
Wat dit laatste betreft, hierbij denk ik
ook aan het forensenverkeer, dat onmo
gelijk met busverkeer bediend kan worden.
Het schijnt, dat de Japansche troe
pen zich voorbereiden op een grooter
actie in Hopei en Tsjahar. Verschei
dene escadrilles Japansche bombar
dementsvliegtuigen zijn over Peiping
gevlogen in de richting van Liang-
slang, waar de Japansche troepen
zich voor het offensief schijnen ge
reed te maken. Chineesche waarne
mers zijn van meening, dat het doel
van de Japansche legerleiding is
door te dringen tot Pauting.
Den geheelen dag werd te Peiping
artillerievuur gehoord.
Ook in de omgeving van Nankau
werd lel gestreden. Volgens mededee
lingen van Japansche zijde zijn hier
drie Chineesche divisies geconcen
treerd. Japansche vliegtuigen hebben
de Chineesche stellingen ten noor
den van Nankau bestookt, waarbij
zij het Chineesche hoofdkwartier
hebben getroffen.
Het Japansche leger in Mandsjoekwo heeft
de Chineesche troepen, die uit Sjensi opruk
ten naar Noord-Tsjahar teruggeslagen.
Verder wordt gemeld, dat in de omgeving
van Peiping schermutselingen zijn gevoerd
tusschen Japansche soldaten en Chineesche
militairen, in burger gekleed, die zich in de
dorpen rond Peiping hadden verborgen.
Hevige strijd in Sjanghai.
Den geheelen dag door is bij Sjanghai ver
woed gestreden. De Chineezen poogden de
Japansche mariniers te dwingen zich terug
te trekken, waarbij zij voor den eersten keer
gebruik maakten van tanks.
De „Izoemo" beschoten.
Een bende Chineezen in burger heeft het
vuur geopend op het Japansche vlaggeschip
„Izoemo", doch de bemanning verdreef de
Chineezen.
Chineesche vliegtuigen hebben de Japan
sche stellingen bestookt, doch zij wierpen
geen bommen naar de „Izoemo". De Chinee
zen beweren, dat zij met hun artillerie heb
ben belet, dat Japansche troepen te Woc-
soeng aan land werden gezet onder dekking
van een spervuur van de Japansche vloot.
Ook bij Poetoeng werd een landingspoging
verijdeld. De Chineezen verklaren, dat ner
gens Japansche troepen aan land konden
worden gezet.
Van geloofwaardige zijde wordt gemeld,
dat de eerste en tweede divisie van het Chi
neesche leger, de 87ste en 88ste divisie hij
Sjanghai hebben afgelost. Deze beide divisies
zijn de trots van het Chineesche leger.
De geweldige branden, welke reeds Za
terdag woedden, hebben ook de eigendom
men der buitenlanders in het Oostelijk deel
der stad aangetast.
De Brittsche verliezen te Sjanghai worden
geraamd op zes millioeri pond sterling en de
schade wordt van uur tot uur grooter. Gis
terenavond woedden dertien groote branden
in de wijken waar gevochten wordt.
De Japansche artillerie antwoordde op het
vuur van de Chineesche kanonnen op het
Japansche consulaat door het beschieten van
Poetoeng en van de Chineesche stellingen
ten zuidwesten der stad.
Het protest der vlootvoogden.
v In hun protest hebben de commandanten
der buiteniandsche vloten aan de Japansche
marineautoriteiten verzocht de Japansche
oorlogsbodems terug te trekken tot een hal
ve mijl stroomafwaarts van de Tuinbrug
aan de samenvloeiing van Wangpoe en
Soetsjau.
Mislukte Japansche landings
poging.
Sinds drie dagen aangekomen Japansche
versterkingen hebben onder dekking van
een hevig geschutvuur der Japansche vloot
getracht in den nacht te Woesoen aan land
te gaan. Zij werden echter teruggeslagen
door de Chineesche infanterie en artillerie.
De Japansche regcering zou den opperbe
velhebber van het Sjanghai front admiraal
Hasegawa, bevel hebben gegeven het Ja
pansche front in te korten om de ontsche
ping van versterking af te wachten.
Verklaring van een Japansche
luchtvaartcommandant.
De commandant van een Japansche lucht-
vlooteenheid heeft tegenover de pers een
verklaring afgelegd, waarin hij o.m. zeide:
„Wij hebben bijna alle belangrijke Chi
neesche luchtbases onbruikbaar gemaakt.
De Japansche vliegers nemen geen valscher
men mee, maar dolken en hebben opdracht
harikiri te plegen, wanneer zij een nood
landing moeten doen. Eerst moeten zij dan
hun toestel in brand steken. Door de moei
lijke navigatie-omstandigheden hebben de
Japansche luchtstrijdkrachten bijna een
derde deel harer toestellen verloren toen
voor de eerste maal een aanval werd on
dernomen op een Chineesch vliegveld."
Japanneezen ontruimen Tsingtau.
Volgens een bericht van het Japansche
lelegraafagentschap ontruimt de Japansche
bevolking ook het gebied van Tsingtau.
Hiermede wordt de laatste toevlucht der
Japansche bevolking aan de Chineesche
kust practisch opgegeven. Vooreerst zijn
slechts nog eenige eenheden der Japan
sche landingstroepen achtergebleven.
Volgens een mededeeling van hetzelfde
telegraafagen-tschap moet rekening gehou
den worden met.de mogelijkheid van mili
taire operaties ook ten bzuicien van Tsing
tau.
Verwachting: Matige tot zwak
ke Noordelijke tot Noordwes
telijke wind, gedeeltelijk be
wolkt, waarschijnlijk droog
weer. weinig verandering in
temperatuur.
Verdere vooruitzichten: Krïi
pende wind, aanvankelijk
gedeeltelijk bewolkt, later
weer toenemende bewolking
weinig of geen regen.
Voor heel veel plaatsen (vooral de groo
tere steden), zullen bij de dienstregeling
van Mei 1938 de treinen regelmatig op be
paalde, gemakkelijk te onthouden, tijdstip
pen vertrekken. Om eennog niet vast
staand voorbeeld te noemen: uit Zwolle
om 6.32. 7.32, 9.32, 11.32 enz.
Zal dit voor veel meer plaatsen het
geval zijn dan thans?
We zullen het zooveel mogelijk door
voeren, want het is ten gerieve van het
publiek!
Hoezeer de snelheid in de toekomst zal
worden opgevoerd, mag blijken uit de
volgende rij tij cl verkortingen. Amsterdam
Utrecht zal worden afgelegd in 21 minuten,
AmsterdamArnhem in 1 uur, Amsterdam
—Maastricht in 2 uur 25 minuten en Am
sterdamHengelo in twee uur. Deze snelle
diensten zullen door diesel electrisch
materieel worden gereden en flitstreinen
heeten.
Ook de snelheid van de stoomtractie zal
echter in 1938 worden opgevoerd.
In het algemeen, zoo besloot de Direc
teur der Nederlandsche spoorwegen het ge
sprek, neemt het reizigersvervoer, ook dat
naar het buitenland, den laatsten tijd toe!
't Is niet alleen de vacantietijd (o.a. met de
drukbezette ,,Hppla"-treinen; er was een
week van 3000 cn een week van -1500 met
dergelijke reizigers!), die mij aanleiding
geeft tot deze uitspraak.
Is ook het goederenvervoer stijgende?
Dit is inderdaad in verheugende mate
het geval.
Zou een drukker vervoer aanleiding
kunnen worden tot tariefsverlaging voor
het reizigersvervoer?
Op dit oogenblik zullen de spoorwegen
de tarieven voor het reizigersvervoer nog
niet kunnen verlagen. Als dit het geval kan
zijn, dan zullen wij zeker niet schromen,
er toe over te gaan. Maar zij doen reeds
zooveel als mogelijk is om het publiek te
gerieven (avondretours goedkoope treinen
enz.).
Gisterenmiddag heeft de 23-jarige ijzer
werker J. J. S. die sedert eenigen tijd in
onmin leeft met zijn 19-jarige echlgenoote
H. V. V., na een mislukte poging om tot
een verzoening te komen, op de Nesserdijk
onder Rotterdam, zijn vrouw een aantal
steken met een dolkmes toegebracht en
daarna de vlucht genomen.
Omtrent de tóedracht is gebleken, dat
beide echtgenooten Woensdag aanstaande
een definitieve beslissing in hun echtschei
dingsprocedure moesten nemen. De man, die
wist dat zijn vrouw met haar moeder en
haar kindje, Zondagmiddag een bezoek aan
eenige familieleden zou brengen, is het drie
tal gevolgd en heeft de vrouw op den
Nesserdijk ingehaald en aangesproken.
Toen zij weigerde om hem Woensdag in
de verzoengingskamer te ontmoeten, heeft
hij een dolkmes te voorschijn gehaald en
haar in het wilde weg eenige steken toe
gebracht. Toen hij zag dat zijn vrouw
ineenzakte, nam hij de vlucht in de rich
ting van Rotterdam, waar hij, door de
politie, die dor eenige omstanders gewaar
schuwd was, in hechtenis genomen. Deze
trof hem aan met snijwonden aan hals en
polsen, hetgeen er op wijst, dat hij getracht
heeft zich zelf het leven te benemen.
Na een eerste verhoor op 't politiebureau
Hoflaan, is hij naar het ziekenhuis aan den
Coolsingel overgebracht, waarheen men ook
zijn vrouw per ziekenauto van den genees
kundigen dienst, had vervoerd.
BOSCHBRAND IN DE VEREEN. STATEN.
Zes dooden.
In de.nabijheid van Cody (Wyoning V.S.),
woedt een hevige boschbrand, welke reeds
200 H.A. heeft aangetast. Reeds zijn zes per
sonen in de vlammen omgekomen en zijn
veertig personen gewond, terwijl nog één
wordt vermist. Men vreest, dat het aantal
slachtoffers nog grooter zal worden.
