Toename van het Heldersche volks
vermogen, ondanks nijpende crisis
Rook TRiUMPH
LEED 3 JAAR AAN
RHEUMATIEK
KLOOSTERBALSEM
CAKEBROOD!
Ftmnciëefe positie van onze burgerij thans
sterker dan voorheen!
r
del cent sigaret die
blijft triomfeeren
Centraal
dienstgebouw of
Ag£nda
Een gelukkig begin
Zaterdag. 4 September 1937
Tweede Blad
Callantsoog en Anna
Paulowna lijden zware
financiëele verliezen
KON ZICH NIET BEWEGEN
Dank zij KL00STERBALSEM kan
hij weer wandelen en fietsen
AKKER'S ORIGINEEL TER INZAGE
VS
Bekendmaking
Mij. tot Bevordering der
Toonkunst
j H.H. Adverteerders
Laat ons llw Reclame-campagne verzorgen!
Met het oog op de a.s. najaars- en winter-campagnes,
j vestigen wij de aandacht van H.H. adverteerders er op, dat wij
j ons gaarne belangeloos belasten met het ontwerpen van reclame-
campagnes, het opstellen van teksten en'het maken van schetsen.
Administratie Held. Crt.
COR KRIGÉE, VAN GALENSTRAAT 71
z
H.W. ZEGEL
tPJxidimeuuM
De wijziging in, het volksvermogen wijken
voor de verschillende gemeenten nog sterker
uiteen dan die betreffende het inkomen der
bevolking. Dit is te meer opvallend, omdat er
bij de bestaande bezits-verhoudingen gewoon
lijk maar een beperkt verband is tusschen
iemand's vermogen en de plaats zijner in
woning. Voor een deel bestaat dat verband
natuurlijk wèl als eenvoudigst voorbeeld
willen wij wijzen op het kapitaal, dat in een
zelf-bewoond huis is belegd maar bij effec
tenbezit b.v. is dat verband geheel zoek. Dan
immers kan 'n inwoner van Den Helder 'n deel
van zijn vermogen verliezen door de slechte
bedrijfsuitkomsten van een Amerikaansche
automobielfabriek, zoowel als door een mis
oogst in Brazilië of een overstrooming in
Australië. Waar nu overal in ons land een
zoo groot deel der vermogens elders is belegd
dan waar de bezitters ervan wonen en ander
zijds de crisis een w e r e 1 d-crisis was, die alle
vertakkingen van het bedrijfsleven heeft aan
getast, zou men kunnen verwachten, dat het
vermogenverlies in dlle deelen en alle ge
meenten van Nederland wel zoo ongeveer
even groot zijn.
Merkwaardigerwijze is daarvan echter
geen sprake. Integendeel, in de eene ge
meente blijkt de vermogenspositie der
bevolking veel sterker geleden te hebben
dan in de andere en de onderlinge af
wijkingen zijn bovendien vaak zoo grillig,
dat een bevredigende verklaring allerminst
voor de hand ligt.
In onderstaande tabel geven wij allereerst
aan welke wijzigingen het aantal vermogen
de ingezetenen in elk der vergeleken gemeen
ten en in rijk en provincie onderging. Om
den storenden invloed van een verschillende
toe- en afname der bevolking uit te schake
len, berekenden wij een en ander weer per
duizend zielen. De eerste kolom geeft aan
hoeveel aanslagen in de vermogensbelasting,
d.w.z. hoeveel vermogens van zestiendui
zend gulden of méér er per 1000 inwoners
voorkwamen bij den aanvang van de crisis;
de tweede kolom geeft het tegenwoordig aan
tal weer, terwijl de derde kolom tenslotte de
procentueele daling vermeldt. De „omliggen
de gemeenten" rangschikken wij in opklim
mende volgorde van hun teruggang.
Gemiddelden:
Vermogende ingezetenen
per 1000 zielen:
bij aanvang
V.
d. crisis
thans
Daling
Rijk
24,9
20,9
16.—
pc
Provincie
25,3
20,7
18,1
H
Stad:
Den Helder
13,2
1-2,8
3,7
M
Omliggende
i
gemeenten:
Wieringen
30,—
23,—
23,3
II
Wieringerwaard
81,—
59,8
26.1
V»
Texel
47,8
32,8
31,3
n
Anna Paulowna
30,9
18,8
38,8
H
Callantsoog
28,—
15,4
45,—
M
De uitersten, Den Helder met 3,7 en Cal
lantsoog met 45 procent! liggen wel zéér
ver uiteen... en toch ook dicht bij elkaar.
De daling van het aantal vermogende in
woners in onze stad is minimaal, zoowel in
vergelijking met de omliggende gemeenten als
met de gemiddelden van rijk en provincie.
,Het kwam in eens, maar 3 jaar lang
was het of ik die pijn in mijn rug
nooit meer kwijt zou raken. Alles was
mij teveel. Men zei mij dat ik rheu-
matiek had en daarvan wel nooit meer
af zou komen. Toen werd ik opmerk
zaam gemaakt op Kloosterbalsem, die
heerlijk verzachtende zalf en werkelijk,
na een behandeling van nog geen 6
weken zijn mijn pijnen verdwenen. Ik
heb van niets meer last en beveel daarom
iedereen den Kloosterbalsem aan."
S. SI. te H.
„Geen goud zoo goed"
Onovertroffen bjj brand-en snijwonden
Ook ongeëvenaard als wrijfmlddel bij
Rheumatiek, spit en pijnlijke spieren
Schroefdoos 31 ct Potten: 02ct. en 3 1 04
Enkele weken geleden hebben wij
aan de hand van de belastingcijfers
laten zien, in welke mate het volks-
inkomen in onze gemeente door de crisis i
geleden heeft. Nieuwe gegevens stellen
j ons in staat thans na te gaan welke
veranderingen het volks-v e r m o g e n
in Den Helder en omliggende gemeenten
heeft ondergaan.
Blijkbaar is Den Helder er in de crisis
jaren in geslaagd héél wat gegoede in
woners tot zich te trekken al is daarmede
de neerwaartsche invloed van de crisis op
het aantal vermogenden niet geheel onge
daan gemaakt.
In alle omliggende gemeenten, vermin
derde het aantal kapitaalkrachtigen veel
sterker dan gemiddeld in land en provincie
het geval was.
Het gemiddeld vermogen.
Uiteraard hebben ook de vermogens van
hen, die ook thans nog tot de kapitaalkrach
tigen te rekenen zijn, in en door de crisis ge
leden en ook in dit opzicht toonen de onder
scheidene gemeenten groote verschillen, zoo
als uit het volgende overzicht kan blijken.
Gemiddeld vermogen
bij aanvang
V.
d. crisis
thans
Daling
Den Helder
44 mille
42 mille
4,5 pet.
Omliggende
gemeenten:
Texel
3.9 mille
36 mille
7.7 pet.
Callantsoog
31
R
00
<N
9,7
Wieringen
33
29
12,1
Anna Paulowna
45
T*
CO
24,4
Wieringerwaard
55
39
29,1
Ook hierbij staat Den Helder aan de
de spits en kan onze stad op een slechts
héél geringe daling bogen. Bij den aan
vang van de crisis was zoowel in Anna
Paulowna als in Wieringerwaard het ge
middeld bezit der kapitaal-krachtigen
grooter dan in Den Helder, thans hebben
de gegoeden in onze stad dooréén genomen
een grooter vermogen dan de vermogen
den in de omliggende gemeenten.
Het resultaat van de vermindering van het
aantal vermogende ingezetenen per duizend
zielen en van ieders individueel bezit is een
belangrijke verandering van het totale volks
vermogen in elke gemeente. De omvang daar
van blijkt uit de volgende tabel. Hierbij laat
zich echter ook een derde factor gelden: de
groei, c.q. de afname der bevolking.
Totaal vermogen Vermeerdering
bij aanvang of
v. d. crisis thans vermindering
millioen millioen
Den Helder
Omliggende
gemeent:
Wieringen
Texel
Wieringerwaard
Callantsoog
Anna Paulowna
17.3 18.6 +7.9 pet.
5.4
14.2
5.2
0.9
7,7
4.2
9.3
2.8
0.45
3,8
21.5 pet.
84.3
46.—
50.—
51,2
Toename van het volksvermogen.
Den Helder behoort tot de zéér weinige
gemeenten van het land, waar het volks
vermogen in den loop der crisisjaren is
toegenomen.
De groote beteekenis, die een snelle stijging
van het zielental voor een gemeente heeft,
komt hierin sprekend tot uitdrukking. In de
omligende gemeenten varieert de daling van
het volksvermogen tusschen 21 en 51 procent.
Waar in geheel Nederland het totale bezit van
alle kapitaalkrachtigen met bijna 29 procent
terug liep, blijken Wieringerwaard, Callants
oog en Anna Paulowna niet alleen in absoluten
maar ook in relatieven zin zwaar getroffen te
zijn.
Verheugende cijfers voor den midden
stand.
De nuchtere cijfers, die wij hierboven over
Den Helder publiceeren, zijn waard om
gespeld te worden, 'in het bijzonder door
de neringdoenden in onze stad.
De Heldersche winkelstand heeft ook zijn
deel van de crisis te pakken en lijdt thans
nog onder de naweeën van de devaluatie. Me
nig zakenman bezuinigde wat maar eenigs-
zins mogelijk was op zijn onkosten om zijn
zaak in stand te kunnen houden. Wellicht
bezuinigden velen daarbij te veel
op hun reclame-budget en werden zoodoende
inkoopen elders gedaan die met een doelmati
ger, geregeld terugkomende reclame onge
twijfeld in Den Helder waren verricht.
Cijfers, die spreken.
Ook mag men de vraag stellen of uit
bovenstaande cijfers niet blijkt, dat het
thans voor onzen winkelstand meer dan
ooit noodzakelijk is, zich met een doel
matige reclame met intensieve versprei
ding over de geheele stad meer speciaal
tot de inwoners van Den Helder te
richten.
De enorme daling van inkomens en ver
mogens op het platteland in den omtrek, ste
ken wel zeer ongunstig af tegenover de nog
steeds stijgende welvaart binnen de stelling
Den Helder.
Moge deze belangwekkende economische
beschouwing, zoowel als die in ons blad
van 21 Juli j.1., over de welvaart In onze
stad velen een aansporing zjjn tot nieuwe
energie en tot nieuwe ontplooiing van het
zakenleven in onze oude veste, gedachtig
aan Coen's lijfspreuk „Ende dispereert
niet
De Commissaris van Politie te Apeldoorn
maakt bekend, dat bij hem talrijke berichten
zijn binnengekomen, waaruit blijkt, dat door
het Advertentie-bureau „Evident" of door het
Nationaal bureau „Actief", beide te Apel
doorn, advertenties worden geplaatst in of
ter plaatsing worden aangeboden aan diverse
bladen, waarbij onder het Hoofd „Taxateurs
door geheel Nederland" tegen betaling van
0.60 aangeboden wordt de toezending van
de tekst van eene Ministerieele kennisgeving,
de benoeming van leden of plaatsvervangende
leden van pachtkamers betreffende, alsmede
van een model-verzoekschrift, om voor eene
benoeming als zoodanig in aanmerking te
mogen komen.
Teneinde zooveel mogelijk te voorkomen, dat
gegadigden door deze advertenties te hooge
verwachtingen gaan koesteren ten aanzien der
geldelijke vergoeding, vestigd genoemde Com
missaris van Politie de aandacht van belang
hebbenden op den inhoud van art. 57 der
Pachtwet, luidende:
„De niet tot de rechterlijk macht behoorende
leden van de pachtkamers en hunne plaats
vervangers genieten vergoeding van reis- en
verblijfkosten en verdere vergoeding volgens
de regelen door Ons te stellen."
Ten aanzien dier „verdere vergoeding" nu
is nog geen regeling getroffen, zoodat men
met betrekking tot de hoe-grootheid eener
mogelijke „verdere vergoeding" in het on
zekere verkeert en hiermede bij zijn verwach
tingen rekening dient te houden.
Bovendien zij opgemrekt, dat de pacht-
kamer van het Kantongerecht bestaat uit den
Kantonrechter als voorzitter en twee (even
tueel vermeerderd met eenige plaatsvervan
gers) niet tot de rechterlijke macht behooren
de personen, die deskundig z.jjn ten aanzien
van de verhoudingen op pachtgebied.
Voor hen, die deze deskundige niet bezitten
is het inzenden van een verzoekschrift nutte
loos en heeft het voor zulke sollicitanten geen
zin 0.60 te offeren voor Ministerieele tekst
en model verzoekschrift.
Onder verwijzing naar de advertentie in
dit nummer, vestigen wij er de aandacht op,
dat de aanvang der koorrepetities van de ver-
eeniging gesteld is op a.s. Maandag, 8 uur.
In studie wordt genomen de „Mattheus
Passion" van Bach.
We hebben de vorige week in ons verslag
betreffende de verbouwing van het gebouw
van Maatschappelijk Hulpbetoon, gewezen op
de onbevredigdheid van deze oplossing, inzake
de huisvesting van den dienst van Sociale
Zaken. De scheiding die er bestaat door de
twee gebouwen, n.1. één aan den Kanaalweg
(Arbeidsbeurs) en één aan de Kerkgracht
(Maatschappelijk Hulpbetoon) kan de dienst
zeker niet ten goede komen.
Wè wezen hierbij op de eenigst af
doende oplossing: Een Centfaal dienst
gebouw, waarin de verschillende over de
stad verspreide gemeente-diensten, on
dergebracht zouden kunnen worden. Im
mers, zeiden we, straks staat een ver
bouwing van de Centrale boekhouding en
van het kantoor van den Gemeente-ont
vanger voor de deur en die zal ook een
kapitaal kosten, terwijl op deze wijze
toch nooit een bevredigende oplossing
wordt bereikt.
Spoediger dan we verwacht hadden lag de
raadsbijlage, waarin deze verbouwing wordt
aangekondigd op onze redactie-tafel. In ons
nummer van gisteren hebben we haar opge
nomen en daaruit blijkt dat hiermee een be
drag van ruim 22000 gulden gemoeid is.
Twee en twintig duizend gulden, die voor het
kantoor van den gemeente-ontvanger en voor
dat van de Centrale Boekhouding wel een op
lossing brengt, maar toch niet de oplossing,
die gewenscht is voor het goed en vlot func-
tioneeren van alle gemeente-diensten.
De verbouwing van de Centrale
Boekhouding een verbetering.
Inderdaad beteekent deze verbouwing een
groote verbetering. Nu is iedere verandering
aan het gebouw op de Weststraat een verbe
tering, want het is nog onbegrijpelijk, dat
deze primitieve toestand zoolang geduurd
heeft. Hier ontbreekt nu letterlijk alles wat
als eisch aan een kantoorgebouw gesteld mag
worden. Het is een labyrint, waarin menige
bezoeker (ster) het spoor bijster is geworden.
Na de verbouwing zal dit alles veel verbeterd
zijn. De kantoren ruimer en lichter en prac-
tischer ingedeeld, de wachtruimte voor het
publiek vergroot en de loketten vermeerderd.
Dat zelfde geldt zoowel voor het kantoor van
den ontvanger als voor dat van de Centrale
Boekhouding, dat boven gevestigd is. Vraagt
men ons echter of de toestand door deze ver
bouwing nu bevredigend is opgelost, dan zeg
gen we neen. Immers, de bouwval op den
Kanaalweg blijft bestaan en de decentralisatie
van diensten van sociale zaken wordt niet
opgelost. De directeur van de gemeente-reini
ging moet door een gang zijn kantoor berei
ken, waar hij vandaag of morgen nog eens
vastloopt, omdat de breedte zijn omvang niet
kan bevatten. En de directeur van den vee-
en vleeschkeuringsdienst moet op den Ka
naalweg blijven staan als een bezoeker van
de arbeidsbeurs door „de gang" het gebouw
verlaat. Neen, bevredigend is de onderbren
ging van de diensten van de gemeente nog
geenszins.
Is de verbouwing verantwoord?
We vragen ons daarom af is het-
voteeren van 22000 gulden verantwoord.
Is het niet verstandiger en in de toekomst
voordeeliger, den knoop nu eindelijk eens
door te hakken en te komen tot den bouw
van een Centraal dienstgebouw, waarin
het kantoor van den Ontvanger, van de
Centrale Boekhouding, de Arbeidsbeurs
en Maatschappelijk Hulpbetoon, benevens
dat van den directeur van de Gem. Reini
ging ondergebracht wordt?
Het vergt inderdaad een groot bedrag. Er
zal zeker meer dan een ton mee gemoeid zijn,
maar geld is momenteel tegen een laag rente
percentage te krijgen en terrein dat geschikt
is, ligt nog voldoende braak. Voor den hoek
tegenover den Watertoren is nog steeds geen
bevredigende oplossing gevonden. Zou een Cen
traal dienstgebouw niet een goede oplossing
zijn? Het terrein is tamelijk in het Centrum
gelegen en als straks de overweg of de
tunnel er is, is het ook vanuit de binnenstad
gemakkelijk te bereiken.
Bezuiniging door Centralisatie.
Centralisatie brengt niet alleen voor
de verschillende diensten een belangrijke
tijdsbesparing, het brengt ook in andere
opzichten bezuiniging. Voor één gebouw
is noodig één conciërge en één Centrale
verwarming en één telefooncentrale. En
zoo zijn er meer voordeelen op te noemen.
Wij meenden goed te doen, voordat de raad
deze gelden voteert, nog even hierop te moeten
wijzen, opdat we niet blijven verbouwen, zon
der tot een bevredigende oplossing te komen.
Maar een oplossing voor de behuizing
van de gemeente-diensten Is noodig, meer
dan noodig, en dus niet de zaak uitstellen
en op de lange baan schuiven, maar den
knoop doorhakken!
Smakelijk, voedzaam en goedkoop f C» 16
Aquarium Zoöl. Station. Voor het publiek
geopend: dagelijks van 912 en van 13.30
17 u. Zaterdags van 912 uur.
Bioscopen:
Rialto-theater, Spoorstraat, aanvang half 8:
„Port Arthur" en „De Kandelaars van den
Keizer".
Tivoli-theater, Spoorstraat: aanvang half 8:
„Golddigers of 1937" en „Liefdes Affaires"t
Witte Bioscoop, Koningstraat, aanvang half 8:
„De wereld in wording" en „Lang den Weg",
Feestavond (dansen Gymn.-ver. „Pro Pa«
tria", Badpaviljoen, hedenavond 8 uur.
Zondag 5 September.
Zeebad Huisduinen, 's Middags en 's avonds
dansen (The Rhytm Stormers).
Opgenomen om 8 uur hedenmorgen.
Hoogwater (heden) 7.40 20.80
Laagwater (heden) 1.20 14.15
Hoogwater (Zondag) 8.15 21.05
Laagwater (Zondag) 2.10 15.00
Licht op (heden) 20.26
Barometerstand Den Helder 767.0
Temperatuur zeewater 18.1
Temperatuur lucht 16.8
Hoogste temperatuur lucht gisteren 19.2
Aaagste temperatuur lucht gisteren 13.5
OP- EN ONDERGANG VAN ZON
EN TIJD VAN HOOG- EN LAAG WATER.
Zomertijd.
Zon
Sept.
pp:
ond.:
Hoogwater
Laagwater
Z
5
5.16
19.40
8.15
21.05
2-10
15.00
M
6
5.07
19.38
8.55
21.35
2-50
15.35
D
7
5.08
19.36
9.30
22.00
3.25
16.10
W
8
5.10
19.33
10.00
22.30
4.00
16.35
D
9
5.11
19.30
10-30
22.55
4.30
17.00
V
10
5.13
19.27
10.55
23.20
5.00
17.25
11
5.14
19.25
11.25
23.45
5.30
17.45
APOTHEKEN.
Van hedenavond 10 uur tot Maandagmor
gen is alleen geopend de apotheek van H.
J. Rootlieb, Binnenhaven.
Van Maandag 6 Sept. tot 13 Sept. wordt
avond- en Zondagsdienst waargenomen door
de firma SmeetsSnel, Weststraat.
CINE-EIM FOTOHANDEL
KOrsINQSTCAAT 73.
TELEFOON £79.
ONTWIKKELEN- AFDCUKKËN- VËR9ROOTEIM
Ze stonden er gisterenmorgen om half twaalf
al voor het Raadhuis. Hun groene petjes flat
teus op hun ongekamde haren, de groene
truien en bruin manchester broeken aan en niet
te vergeten, de grijs-roode das wat zwierig
om hun hals geknoopt. Die voltooide hun wel
pen-uniform. Ze stonden daar met een hand
vol confetti en een hart vol verwachting.
Straks zou ze komen, hun leidster, de leid
ster van de Zaterdag horde, Gon Griek, nu
niet in bruine padvindsters uniform, met de
padvinstershoed op, maar in wit kanten japon,
het hoofd getooid met witten hoed van kant-
stroo, als een sprookjesprinses. Hun leidster,
die anders holt en dolt, nu als een stralende
bruid, statig in de lange japon.
Ze wachten, de welpen, achter hen een dikke
haag van belangstellende vrienden en kennis
sen en van nieuwsgierige menschen. Een eere»
wacht daar voor het Raadhuis van dat rumoe
rige goedje, dat zoo moeilijk stil kan staan en
dan nog wel met een halve hoepel, waaraan
guirlandes hangen en vlak naast de deur van
het Stadhuis, twee kleine dreumessen met da
totempalen.
De kerkklok had al twaalf slagen doen
hooren en het Monument had zijn uurliedje al
uitgezongen over het Helden der Zeeplein,
toen er boven op de trappen in het Raadhuis
een schim van de bruid werd gezien. De jon
gens werden er stil van. Langzaam kwam ze
aangeschreden. Er was niets van uitbundig
heid, maar wel een uitstraling van diepe
vreugde. Aan haar arm haar bruidegom, Wim
Engel.
Ze stonden daar op de trap van het Stad
huis en de welpen zongen, zongen spontaan en
hartelijk:
Hoort, zegt het voort
De bruid lachte gelukkig en haar bruidegom,
was aangenaam getroffen door deze aardige
hulde aan zijn jonge vrouw.
Toen schreden ze de trap af, naar de wach
tende auto. En de welpen riepen! „Hiep, hiep,
hé!" en ze strooiden met volle handen confettie
over het jonge bruidspaar, dat zich dit lachend
liet welgevallen. Een regen van roze en
witte en blauwe papiersnippers. Een feest van
kleuren op het glanzende wit en het stemmige
zwart. De jongens grepen het in hun uitbun
digheid weer van de stoep van het stadhuis en
deden het opnieuw neerdalen op het jonge paar.
Toen stapten ze in de auto en reden weg...
Geluk, bruid en bruidegom, geluk, het was
een zonnig begin, moge de voortzetting van
jullie huwelijksreis even zonnig en vreugde
vol zijn...
