Chineezen verdedigen
zich hardnekkig
Dr. Deterding betaalde
niette vee! voor zijn varkens
DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Het sportterrein van het Prinselijk Paar
Boeren niet gebaat met
vestigingseischen
SPANJE
Strijd in Aragon
laait weer op
Zeeslag bij Algiers
Japanners maken
weinig vorderingen
UITGAVE, N.V. DRUKKERIJ EN UITGEVERIJ V/H C. DE BOER JR.. KONINGSTRAAT 78. DEN HELDER. TELEFOON 50 EN 412. POSTGIROREKENING 16066
DONDERDAG
Geschenk der Nederlandsche schooljeugd
Rechfscben schieten
Franseh verkeersvliegtuig neer
Muiterij der Mandsjoekwotroepen
Nieuwe geruchten omtrent
het aftreden van Dr. Schacht
Dit nummer bevat 8 pagina's
vl/EERBERICHT
DE BILT SEINT:
EIELDERSCHE COURANT
9 SEPTEMBER 1937
65e JAARG. No. 8100
„De Prinses en de Prins hebben
mij speciaal gevraagd u te zeggen,
dat zij met dit sportterrein, een ge
schenk van de Nederlandsche
schooljeugd, zeer zijn ingenomen en
dat vooral de Prins er reeds een druk
gebruik van heeft gemaakt", zeide
ons de architect, ir. J. de Bie Leuve-
ling Tjeenk, toen wij dezer dagen
het sportterrein met paviljoen in het
park van het prinselijk paleis be
zochten.
Te midden van het hooge geboomte van
Het eeuwenoude park Soestdijk, waar het ge
raas van den straatweg de stilte der natuur
niet meer kan storen, ligt, aan het einde van
een boomenlaan, welke recht achter het pa
leis de as van het hoofdgebouw volgt, het
nieuwe sportterrein, dat de Nederlandsche
schooljeugd deze leeftijd kent de waarde
van vreugd, spel en sport aan het prinse
lijk paar bij zijn huwelijk heeft willen aan
bieden, naast haar aandeel in de inrichting
van den paleisvleugel. Het nieuwe sportter
rein was vroeger een open veld, gebruikt als
hertenkamp, en is door het prinselijk paar
wd&ens zijn beschutte ligging de win
den worden gestuit door wanden van hooge
eikenbosschen voor dit doel uitgekozen.
Op 29 Juni, den verjaardag van Prins
Bernhard, is het nieuwe sportterrein door
het prinselijk paar in gebruik genomen en
het is, zooals in den aanvang is gezegd, in
dagelijksch gebruik gebleven. Het valt den
bezoeker niet moeilijk de voorkeur te ver
klaren, welke dit hoekje van het oude park
bij de twee jonge menschen geniet. Een
frisch-groen, onberispelijk glad gazon om
ringt de twee redgravel tennisbanen met
het witte, met riet bedekte paviljoen, Te
midden van de wijdsche grootheid van het
oude park der Oranjes een oase van ver
rassende nieuwheid en van jeugdige sfeer.
De tennisbanen zijn het centrum van het
terrein: ruime banen met breede uitloop-
strooken en slechts achter de base-lines
hooge rasterhekken, die de spelers niet in
een kooi opsluiten. Het gazon er omheen is
glad als een sportveld, doch de tuinarchi
tect Dr. Ir. J. T. P. Bijhouwer uit IJmuiden
heeft de prozaïsche rechthoeken aan sport
terreinen eigen, gemeden. Mooie boomen, o.a.
de forsche „Willem II-linde", breken de
egale grastapijten. Daar de prinses en de
prins veel van bloemen houden, zoomen
bloemenranden de tennisbanen af en
bloeien de kleuren langs de muren van het
paviljoen. Een gracht, met waterlelies be
groeid, loopt om het geheel en beschermt
het tegen de vijanden van den tuinman, de
konijnen.
Het paviljoen is een waarlijk sportief ge
bouw: licht, luchtig en frisch, van een mo
derniteit, die de gezelligheid niet uitsluit.
Het hoofdvertrek van dit paviljoen, een
werk van de architecten Ir. J. de Bie Leu-
veling Tjeenk en Ir. A. J. van der Steur
is de zitkamer, waarvan de open haard 't
middelpunt is van een halven cirkel van
glas-in-staal. Door deze glazen wanden, die
Oen zee van licht toelaten tot het in licht
eiken met blauw uitgevoerde vertrek, ziet
ïnen op de tennisbanen uit. Om en boven
den haard heeft de schilder Dick Elffers uit
Rotterdam op den witten wand van celotex
luchtige figuurtjes geschilderd, welke aller
lei takken van sport voorstellen, zooals zei
len, tennis, golf, hengelen, jacht, benevens
het dolce far niente onder de tonen van
pastorale muziek.
Gemakkelijke stoelen, ruim gerangschikt
om den haard, en een radiotoestel com-
pleteeren de gezelligheid. Een keukentje
en een telefooncel, die, w'egens den groo-
ten afstand van het paleis, niet overbodig
zÜnj grenzen aan de zitkamer, terwijl twee
gangen door den zacht uitwijkenden vleu
gel van het gebouw naar de kleedkamers
en waschgelegenheden voeren.
Tussöhen zitkamer en banen bevindt zich
een terras, van vlotte gele tuinmeubeltjes
en parasols voorzien, waar men het spel
van zeer nabij kan gadeslaan. Bij dit
terras zit in den gevel van het paviljoen
de groote steen met het opschrift: „Ge
schenk der Nederlandsche schooljeugd 1937"
Aan de achterzijde tenslotte bevindt zich
een met pijlgaten doorzeefde schietschijf,,
welke het prinselijk paar onlangs, tegelijk
met twee handbogen, ten geschenke heeft
gekregen. De gaten bewijzen, dat het ge
schenk niet ongebruikt is gebleven. De
prins moet reeds een vaardig schutter
zijn geworden.
Bij de inrichting van veld en paviljoen
heeft de prinses persoonlijk aan de architec
ten aanwijzingen gegeven omtrent alle de
tails. Uit haar groote belangstelling bij
bouw en inrichting bl'eek, dat zij het ge
schenk der Nederlandsche schooljeugd niet
zal beschouwen als een bijkomstigheid doch
als een centrum van gezelligheid, waar zij
de onbezorgdste en zonnigste uren van
haar huiselijk leven zal doorbrengen.
PILOOT IN DE VLAMMEN
OMGEKOMEN.
Vernomen wordt, dat een verkeers
vliegtuig van de Fransche maat
schappij „Air Pyrenées", aan boord
waarvan zich alleen de Fransche pi
loot Abel Guidez bevond en dat het
vliegveld Parme bij Biarritz Dinsdag
om 16 uur 50 had verlaten, door een
rechtsch escadrille achtervolgd is,
toen het in het zicht van Gijon was
aangekomen. Onder het vuur der ma
chinegeweren stortte het Fransche
toestel brandend neer nabij het
plaatsje Riba de Cella.
Blijkens berichten uit Saragossa is gisteren
de strijd op twee punten van het front van
Aragon weer hevig opgelaaid. Ten Noorden
van Teruel hebben de linksche troepen een
aanval ondernomen op de rechtsche stellin
gen, welke echter volgens de rechtschen
mislukte. Ten Noorden van Sai'agossa heb
ben de troepen van Fianco een geslaagden
aanval ondernomen, waardoor de weg van
Saragossa naar Jaca iot Almudevar geheel
vrij is komen te liggen.
Van linksche zijde wordt van het front
van Aragon gemeld, dat de Volksfronttroe
pen de rechtschen, die nog op enkele pun
ten nabij Pueblo de Albertos verzet boden,
verjaagd hebben, zoodat dit dorp thans ge
heel bevrijd is.
Regeering meldt successen.
Dinsdag is de strijd op twee pun
ten van het front van Aragon we
der hevig opgelaaid. Ten Noorden
van Teruel hebben de regeerings-
troepen 'n aanval ondernomen op de
rechtsche stellingen, welke echter
mislukte. Ten noorden van Sara
gossa hebben de troepen van Fran
co een geslaagden aanval onderno
men, waardoor de weg van Sara
gossa naar Jaca tot Almudevar ge
heel vrij is komen te liggen.
Volgens Valencia, hebben de regeerings-
troepen de rechtschen, die nog op enkele
punten nabij Pueblo de Albertos verzet bo
den, verjaagd, zoodat dit dorp thans ge
heel bevrijd is.
Uitvallen der rechtschen nabij
Madrid.
In de sectoren van de brug der Fran-
schen en de Cerro del Aguila hebben de
troepen van Franco opnieuw drie uur
lang aanvallen ondernomen, zonder dat zij
er in slaagden de linies der regeeringstroe-
pen te doorbreken, bericht Havas.
Weerstand in het Noorden.
Het communiqué van het regeeringsmi-
nisterie van Defensie deelt mede: aan het
Noordelijk front heeft de vijand zijn druk
op de gcheele linie van de Picos de Euro
pa tot aan de kust voortgezet. Onze troe
pen hebben een zeer heftigen tegenaanval
ondernomen en op deze wijze een stelling
terugveroverd en den vijand meer dan
duizend dooden toegebracht. In den sector
van Zuera handhaven wij onze stellingen.
FRANSCHE SCHEPEN UITGEVAREN.
Een hevig kanonvuur was Dins
dag tegen het einde van den namid
dag, ter hoogte van Tenès ('departe
ment Algiers) te hooren. Naar men
meent, is ter plaatse twee uur lang,
van 18 uur n.1. tot 20 uur, slag ge
leverd tusschen den nationalisten
kruiser „Canarias" en zeven regee-
ringsschepen.
Het Fransche patrouille-schip „Iphigenie"
en twee torpedojagers zijn de haven van
Algiers uitgevaren, om, zoo noodig, neutrale
schepen, die zich eventueel op het tijdstip in
de omgeving van de krijgsvoerenden ophiel
den, bij te staan.
De correspondent van Havas verneemt,
dat de kruiser „Baleares" vijf door de regee
ring gewapende treilers, die vergezeld wa
ren van den lichten kruiser „Libertad", in de
buurt van Bilbao heeft ontmoet. Het is'tot
een kort treffen gekomen, waarbij de „Li
bertad", evenals eenige andere schepen, werd
getroffen. Zij slaagden er in in zuidweste
lijke richting te vluchten.
Uit de inlichtingen, die van verschil
lende zijden te Sjanghai zijn binnen
gekomen over de operaties der twee
laatste dagen, zou blijken, dat het
Japansche offensief, dat beoogt, een
aaneensluiting tot stand te brengen
van de fronten van Sjanghai en Woe-
soeng langs de Wangpoe, moeilijk
verloopt. De Chineesche strijdkrach
ten bieden met succes tegenstand en
gaan soms tot tegenaanvallen over.
Volgens sommige berichten zou het Ja
pansche opperbevel met het reeds een week
aangekondigde groote offensief wachten tot
de ontscheping der versterkingen geëindigd
is. Het zal dan de beschikking hebben over
ongeveer 80.000 man, die zich geplaatst zul
len zien tegenover 150.000 man Chineezein,
die gesteund worden door aanzienlijke re
serves, samengetrokken tusschen Soetsjau en
Sjanghai. Vanuit Sjanghai ziet men Japan
sche vliegtuigen opstijgen van het vliegveld
dat. tusêGhen Sjanghai en Woesoeng, nabij
de grens der nederzetting, is ingericht Waar
nemers hebben ontscheping vastgesteld van
Japansche tanks en ander gemotoriseerd
materiaal, doch deskundigen betwijfelen het
nut hiervan in een gebied, dat door talloo-
ze kanalen met steile oevers wordt doorsne
den.
Japansche tanks in actie.
De Japanneezen, die van tanks gebruik
maken, verklaren de Chineezen verjaagd te
hebben van de renbaan van Jangtsepoe, ge
legen op geringen afstand van de buiten-
landsche concessies. De Japanneezen zijn
overigens niet geslaagd in hun poging dc
Chineesche troepen uit hun stellingen te
verdrijven. De Chineezen zijn thans volko
men meester van Yuehpoe. Van Chineesche
zijde wordt dan ook tegengesproken, dat het
Japansche offensief bevredigende vorderin
gen zou maken, integendeel, zoo wordt ge
zegd, de Japanneezen vorderen irt het geheel
niet.
Muiterij der Mandsjoekwo troepen.
Het Chineesche agentschap Central News
deelt mede, dat ondanks de strenge censuur
door de Japanneezen ingesteld, er berich
ten binnenkomen van muiterij onder de
Mandsjoekwo troepen in Jehol en Moekden.
Den lsten September kwamen de soldaten
van twee regimenten van het Sjanghaipin—
leger in Jehol in opstand en doodde hun
Japansche oficieren, dienzelfden dag kwa
men nog tw.ee regimenten in opstand, ter
wijl den derden September te Takoesjan een
regiment muitte. De opstandelingen hebben
niet ver van Moekden de spoorlijn Szeping-
kai-Taonan beschadigd en het verkeer ge
durende drie dagen onderbroken. Dagelijks
komen nog berichten binnen over moord
aanslagen door soldaten op Japansche of
ficieren, beschadiging van verbindingsmid
delen desertie en brandstichtingen.
In 14 dagen tijds 61 Japansche
vliegtuigen neergeschoten.
De Chineesche nationale commissie voor
luchtvaartaangelegnheden deelt mede, dat de
Chineesche luchtmacht tusschen 14 en 31
Augustus 61 Japansche vliegtuigen (53 bom
menwerpers, vijf jagers en drie watervlieg
tuigen) heeft omiaaggeschoten. Zij voegt
hier aan toe, dat de Chineesche luchtmacht
en artillerie sedert het uitbreken van de
vijandelijkheden respectievelijk 48 en 60 toe
stellen van de Japansche luchtbasis op For-
mosa hebben neergeschoten. De comman
dant van deze luchtbasis zou Harakiri heb
ben gepleegd.
Trein met vluchtelingen door Ja
pansche vliegtuigen gebombardeerd
Volgens het Chineesche nieuwsagentschap
Central News is een uit Sjanghai komende
trein met vluchtelingen door Japansche
vliegtuigen bij het station Soeng Kiang ge
bombardeerd.
Vijf wagens werden vernield. Er zijn 300
dooden en 400 gewonden.
De uitwerking van de blokkade
der Chineesche kust.
Hoewel practisch van geen invloed op het
internationaal handelsverkeer van China,
dat *geheel door buitenlandsche schepen
wordt onderhouden, brengt de Japansche
blokkade aan het economische leven van
China een zware slag toe. De blokkade heeft
n.1. een einde gemaakt aan de vaart van
talrijke jonken en 700 stoomschepen, die
onder Chineesche vlag varen, en waarvan
de totalen tonnage op 180.000 ton wordt ge
schat. Millioenen visschers zijn tot ellen
de vervallen en 25.000 zeelieden zijn hun
broodwinning kwijt.
Ook de buitenlandsche belangen zijn ge
troffen, o.a. te Hongkong, waarvan de ha
ven het vorig jaar bezocht werd door bijna
20.000 Chineesche schepen, hoofdzakelijk
groote jonken,
DE ECONOMISCHE MOEILIJK
HEDEN VAN DUITSCHLAND
ZIJN ONOVERKOMELIJK.
Gisterenavond werd te Neurenberg we
derom gesproken over het aftreden van Dr.
Schacht.
1
DR. SCHACHT.
Voor eenige dagen heeft Dr. Schacht in
zijn tijdschrift ..Der Deutsche Volkswirt" een
ernstige waarschuwing laten hooren en aan
getoond, dat de economische moeilijkheden
van Duitschland dagelijks toenemen en ten
gevolge van de buitengewoon groote uitga
ven van het regiem onoverkomelijk gingen
worden.
Een opmerkelijk feit was, aldus het agent
schap Havas, dat er geen officieele tegen
spraak van het aftreden van Dr. Schacht te
verkrijgen viel.
Waarom de prijs voor Zwitser
land lager was. Markt moest
worden ontlast.
Op de vragen van den heer Van der Weij-
den betreffende levering van varkens door
de veehouderij centrale aan een bepaalde
firma tegen lageren prijs dan aan anderen,
o.a. Sir Henry Deterding. werd berekend,
heeft de minister van economische zaken
het volgende geantwoord:
Het is niet juist, dat de veehouderijcen
trale aan een bepaalde firma voor uitvoer
naar Zwitserland 6632 varkens van bijzon
dere qualiteit heeft geleverd voor 22 pet.
minder dan aan anderen werd berekend.
Genoemde entrale heeft echter wel eenige
verkooptransacties voor varkens afgesloten
met een Zwitsersch import-consortium en
daaraan varkens geleverd voor een prijs,
welke geacht kan worden gemiddeld onge
veer 22 pet. lager te zijn dan die, welke
aan anderen, o.a. aan dr. Deterding, werd
berekend.
Dit consortium had echter een Nederland
sche maatschappij aangesteld als toezicht-
houdster op deze export.
Op de Zwitsersche contracten, afgesloten
nadat met Dr. Deterding de bekende over
eenkomst was gesloten, zijn na 1 Januari
1937 in totaal geleverd 3557 varkens.
De minister is van meening, dat de uit
voer van levende varkens naar Zwitserland
tegen de hierboven genoemde voorwaarden
verantwoord mag worden genoemd, gezien
de positie, waarin de varkensmarkt toen
tertijd verkeerde. Deze marktpositie was
zoodanig, dat iedere mogelijkheid om de
markt te ontlasten moest worden aange
grepen. Dit heeft o.a. geleid tot de met den
heer Deterding aangedane transacties voor
den uitvoer van 30.000 varkens en 2.700.000
kg. spek naar Duitschland. Toen dan ook
in het najaar de uitvoer naar Zwitserland
naar welk land sedert vele jaren geen
uitvoer van levende 'varkens had plaats
gehad mogelijk werd, is het begrijpelijk,
dat ook van deze gelegenheid tot uitvoer
gebruik is gemaakt.
Dat de hierbij gemaakte prijzen
laag zijn geweest, geeft de minister
gaarne toe. Naast de dringende nood
zaak om de varkensmarkt te steu
nen er zijn nog in Februari en
Maart j.1. 14.000 varkens ingevroren
hebben verwachtingen omtrent
toekomstige gunstiger transacties,
als Zwitserland weer eens als meer
geregelde afnemer van varkens zou
optreden den bedongen prijs aanne
melijk doen zijn»
Verwachting: Matige tot zwakke
Noordelijke tot Westelijke
wind, licht tot half bewolkt,
droog weer, koeler.
Verdere vooruitzichten: Weinig
verandering.
Prijs varieert altijd.
Voorts wijst de minister er op, dat het bij
de ten aanzien van export van varkens
heerschende verhoudingen onmogelijk is
steeds dezelfde prijzen te bedingen. Immers
ieder land heeft in mindere of meerdere
mate maatregelen getroffen, die den invoer
van varkens of varkensproducten beperken,
waarbij zeer verschillende factoren den
prijs, welken deze landen willen besteden,
bepalen. Indien de positie van de varkens
markt in Nederland zoodanig is, dat het
noodzakelijk geacht moet worden van de
exportgelegenheid, die deze landen nog bie
den, gebruik te maken, dan moet wel genoe
gen genomen worden met. de zeer uiteen-
loopende prijzen, welke daar kunnen worden
verkregen.
Zoo kon het geschieden, dat, toen de var
kens, geslacht voor den bacoii-export naar
Engeland, ongeveer 44 cent per Kg. levend
opbrachten, een prijs van 40 cent ongeveer
terzelfder tijd met dr. Deterding werd over
eengekomen, terwijl voor den export naar
Zwitserland niet meer dan 34 cent kon
worden bereikt. Dat de aan dr. Deterding
berekende prijs van 40 cent later is te
ruggebracht tot 37 cent, vond zijn aanlei
ding in de omstandigheid, dat, nadat de
verkoop aan dr. Deterding was gesloten,
bleek, dat deze in de meening verkeerde»
dat hem de varkens tegen den laagsten
prijs, waarvoor ze aan welken buitenland-
schen afnemer dan ook zouden worden ver
kocht, waren, berekend. Afgezien van de
vraagof de met dr. Deterding in het be
ging gevoerde algemeene besprekingen,
voordat de feitelijke transacties door de
verschillende instanties werden afgesloten'
aanleiding mochten geven tot deze opvat
ting, deed het feit, dat dr. Deterding deze
meening huldigde en hij op het moment,
dat deze moeilijkheden zich voordeden,
reeds voor 100 millioen gulden landbouw
producten had aangekocht, ministers
ambtsvoorganger besluiten om op het
voorstel van dr. Deterding, een prijsreduc
tie van 3 cent per Kg. te verleenen, in te
gaan. Van afwijking ten vöordeele van een
bepaalde firma van algemeen geldende re
gelen is geen sprake geweest.
Op spoedige ontginning van woeste
gronden aangedrongen.
In de jaarvergadering gehouden van den
Bond van Chr. Jonge Boeren- en Tuinders-
Organisaties in Nederland hield de heer J.
Verkuijl. uit Argentinië, een causerie over
de Nederlandsche kolonie in Argentinië, ge
vestigd op ongeveer 600 K.M. ten zuiden van
Buenos Aires.
Met betrekking tot het vraagstuk
emigratie/merkte spr. op, dat men in
Argentinië in den landbouw zeker
kans van slagen heeft, mits men den
arbeid niet schuwt en zuinig weet te
leven. Het moeilijkste is, gezinnen,
welke onbemiddeld zijn, te doen erni-
greere^ daar hier de maatschappij
moet bijspringen.
De heer Verkuijl zeide voorts o.m., het van
groot belang te achten, dat Nederlandsch
kapitaal zou worden geïnteresseerd voor
grondaankoop in Argentinië.
De toekomst van de jonge boeren
De spreker van de middagvergadering was
Ir. B. de Hoogh, uit Winterswijk, die zich
tot onderwerp had gekozen „de toekomst
van onze jonge boeren en tuinders." Dat
onder de boerenjeugd de zorg voor de toe
komst groot is en het voor jonge boeren en
tuinders steeds moeilijker wordt, zich zelf
standig te vestigen, acht spr. geen crisisver-
■schijnsel, doch een gevolg van den groei der
bevolking in verband met de beperktheid
van onzen cultuurgrond.
Een mogelijkheid tot verbetering in
dezen, speciaal voor de boerenbevol
king der zandgronden, ziet spr. in
een versnelling van het tempo, waar
in woeste gronden worden ontgon
nen.
Overgang tot den tuinbouw kan in dezen
tijd met z'n belemmerden uitvoer van tuin
bouwproducten geen uitkomst brengen. Spr.
is het niet eens met prof. Dr. G. Minderhoud,
die blijkens zijn lezing voor het Kou. Ned.
Landbouwcomité, slechts dan een welvaren
de toekomst voor de landbouwers Ahogelijk
acht, wanneer o.a. vestigingseischen worden
gesteld.