M 2
Aqenda
in moeilijkheden
Ingezonden
Duitsch schip lek
geslagen
Donderdag 9 September 1937
Tweede Blad
De discussies beginnen naar verkiezings-
redevoeringen te rieken
Dn Feenstra Kuiper in de oppositie
Rectificatie
De „Gruno"
zet een gewonde af
HERMAN NYPELS' Kledingmagazijnen
De behandelende genees
heer van H* K* FL Prinses
Juliana
YlaadAAe^lt'XMi
Met een zeker welgevallen hebben de edel
achtbare heeren, Dinsdagavond de sluizen
hunner welsprekendheid opengezet. Je kon
zien, dat de vacantie hun goed gedaan had.
Er waren er, die met gebruinde koppen" op
het gestoelte der eere waren neergestreken,
er waren er wier geest verfrischt was door
den zilten zeewind, waarvan ze op het Huis-
duiner strand hadden-geprofiteerd. Ze waren
uitgerust en dat was in de discussies best te
merken. We hadden om tien uur, zonder
eenig bezwaar op straat kunnen staan, daar
mee was het gemeente-belang in geen enkel
opzicht geschaad: Integendeel! Nu had de
Westerkerktoren al lang elf geslagen, voor
dat voor de laatste maal de voorzittershamer
bescheiden op het groene kleed klopte en de
heeren zich van hun zetels verhieven, tot de
volgende zitting
De verbouwing van de kantoren van den
Gemeente-ontvanger en van die van de Cen
trale Boekhouding was het eerste dankbare
onderwerp voor een breedvoerige bespreking.
Alle fracties moesten er het hunne over zeg
gen. Zelfs de heer Van Loo (V.-D.), die zich
aanvankelijk voorgenomen had dezen keer
zijn beurt te laten passeeren, nam het woord
„omdat de anderen ook allemaal iets gezegd
hadden".
Enthousiast was geen van de heeren
over de oplossing. De meesten braken
een lans voor een „Centraal dienst
gebouw", doch het feit, dat er een te
groot bedrag mee gemoeid was, de bur
gemeester sprak van 2y2 ton, deed hen
besluiten, zich bij deze verhouding neer
te leggen.
De heer Mulder (A.-R.) verheugde zich er
het meest over, dat hij nu zoo'n „netten buur"
zou krijgen, want al is een goede buur beter
dan een verre vriend, zoo zei hij, een leelijke
buur is toch ook niet alles.
Dr. Feenstra Kuyper kon zich niet met het
voorstel betreffende de gasverwarming van
het gebouw vereenigen. Kolenverwarming
(centraal dan) is goedkooper, zoo redeneerde
hij, dus dan moeten we het dure gas niet
gaan gebruiken. We hebben aan het Raad
huis als afschrikwekkend voorbeeld al ge
noeg van de dure gasverwarming.
In een handig pleidooi verdedigde wet
houder v. d. Vaart de gasverwarming. Hij
toonde aan, dat het geldelijk verschil niet
zoo groot was en dat iedere uitbreiding van
het debiet van de gasfabriek de positie van
de gasfabriek gunstig beïnvloedt, terwijl het
gas geleverd wordt voor even meer dan den
kostprijs. De wethouder wilde ook vooral
niet uit het oog verliezen de reclame-waarde
van de gasverwarming. „Stel je voor, dat er
iemand op de C.B. komt spreken over gas
verwarming, dan kunnen ze daar zeggen: zie
hier het goede resultaat van de verwarming,
Zindelijk, schoon en aangenaam."
Dr. Feenstra Kuiper lachte wat meesmui
lend om een dergelijk argument. Hij hield
liever de centen in het laadje.
Wethouder Smits toonde zich de vurigste
voorstander van een „Centraal dienstgebouw".
De decentralisatie van de diensten van Sociale
Zaken, volgens den wethouder de meest om
vangrijke dienst op het oogenblik in de ge
meente, is hem een doorn in het oog. „Als je
jn het gebouw op den Kanaalweg een spijker
slaat, stort het heelemaal in elkaar", zoo zei
hij, tot niet geringe hilariteit van verschil
lende raadsleden. Maar dat alles mocht niet
baten, het voorstel werd aangenomen, nadat
wethouder v. d. Vaart viog een beroep op den
raad had gedaan om wat vertrouwen te heb
ben in „het koopmansinzicht van het college"
tvat betreft de verwarming. Het Centraal
dienstgebouw is hiermee verder van de baan,
dan het ooit geweest is, gaf de raadsvoor
zitter den raad nog als troost achteraan.
Het was opnieuw Dr. Feenstra Kuiper,
die van leer trok tegen het voorstel van
het College, om eenige klerken bij de
diensten van Gemeente-werken en Water
en Lichtbedrijven, te bevorderen tot
adjunct-commies 2e kl.
De vertegenwoordiger van „Gemeente
belang meende, dat hier meer gelet was op
bet belang van den ambtenaar, dan op dat
Van de gemeente. Het werk van de heeren
motiveert deze promotie niet.
De voorzitter toonde echter aan, dat de
promitie van een ambtenaar wel degelijk het
belang van de gemeente kan zijn en wethou
der v. d. Vaart maakte tenslotte de opmer
king, dat het hier niet anders was dan een
automatische bevordering, die ieder ambte
haar, die voldoet en die een bepaald aantal
dienstjaren heeft, moet maken. Dat gaf geen
gevaarlijke consequenties voor andere ambte
haren, waarvoor Dr. Feenstra Kuiper bang
Was.
De heer v. Zwijndrecht (C.-H.) verweet,
biet wethouder Smits aan Dr. Feenstra K„
dat hij de vergadering van G.O. maar had
moeten bezoeken, dan was deze heele discus-
Zie niet noodig geweest.
In het Georganiseerd Overleg was de zaak
in kannen en kruiken gedaan en nakaarten
Was dus overbodig. Hoh, ho, zei dr. Feenstra
Kuiper, waarschijnlijk was ik in het Geor
ganiseerd Overleg niet met de heeren eens
geweest en dan had ik in de openbare raads
vergadering het gqyal ter sprake gebracht.
De burgemeester opponeerde ook tegen de
houding van de G.O.-verdedigers. Niet het
Georganiseerd Overleg, maar de Raad heeft
fie beslissing in bezoldigingskwesties,
Wethouder Smits (r.k.) verdedigde, dat
ook in de hoofdstad het G.O. deze beslissin
gen nam, maar de burgemeester bestreed
deze meening, door er op te wijzen, dat dat
vroeger het geval was, maar dat door den
Centralen Raad van Beroep uitgemaakt was,
dat deze regeling in strijd was met de ge
meente-wet en dat daarna in dezen toestand
in Amsterdam verandering was gebracht.
Met dit al ging bijna een uur met deze
discussie heen en... werden de klerken
bevorderd tot adjunct-commies.
De kwestie van de verbetering van de Van
der Veerstraat te Julianadorp, riep den heer
Van der Veer (a.r.) in het strijdperk. We
hadden onzen plattelander nog nooit zoo fef
van leer hooren trekken. Er werd hier „een
schreeuwend onrecht" gepleegd, zei hij en hij
hief zijn vuist op naar de bestuurstafel. Het
was alles wel niet zoo kwaadaardig bedoeld,
maar de heer v. d. Veer was toch wel stevig
verontwaardigd, dat waar andere straten, ook
particulier eigendom, door de gemeente waren
verbeterd, aan de Jb. v. d. Veerstraat niets
werd gedaan.
De schijn was indertijd door het College
gewekt, dat deze zaak in orde zou komen.
Maar er wordt niets gedaan.
De v. d. Veerstraat is particulier eigendom
van den heer Kuit, die aan deze straat ver-
schilende huizen heeft liggen.
De burgemeester gaf nu de verzekering aan
den heer Van der Veer, dat de straat in orde
zou komen, maar... niet met centen van de
gemeente. Het leven is vol puzzïes.
Het was de heer Boogaard, die als laatste
van dezen avond in het strijdperk trad om
het op te nemen voor zijn min- of onvermo
gende vrienden, die den huiselijken haard tij
delijk moeten verwisselen met het hospitaal-
bed. De nieuwe verordening heeft voorge
schreven, dat de menschen zich moeten ver
zekeren tegen ziekte, met gevolg, dat ze nu
48 of 54 dagen gratis verpleegd worden. Maar
wee hen, die verplicht zijn, een langere
periode op de Buitenhaven te vertoeven. Voor
heen betaalden zij 25 centen „logieskosten"
per dag, nu moeten ze 1.50 „pensiongeld"
geven. Maatschappelijk Hulpbetoon schiet hun
dat bedrag wel voor, maar houdt het fater
weer af van hun ondersteuning.
De heer Boogaard wilde die oude regeling
weer. Maar dat kon niet. Wethouder Smits
betoogde het met duizend woordèn en een
flux de bouche, waarmee hij voor de balie
geen slecht figuur geslagen zou hebben, maar
die in deze vergadering heusch te veel van
het goede bracht.
De burgemeester beloofde de zaak nog eens
onder het oog te zien met zijn medebestuur
ders.
Hiermee kwam zoo ongeveer het einde
van de vergadering, waarvan de breed
voerige besprekingen, als we ons niet ver
gissen, al begonnen te rieken nhar ver
kiezingspropaganda. De gemeenteraads
verkiezingen zijn in zicht...,..
Wij zouden deze raadsreflexen niet mogen
besluiten, als we niet> vermeldden het feit, dat
zonder eenige discussie besloten is, de lig-
hah'en voor t.b.c.-patiënten (voor- of nakuur)
in de Donkere Duinen te bouwen, door onze
jeugdige werkloozen. Een werkobject, dat
zeker ieders sympathie zal hebben.
Ook de mededeeling, dat opnieuw een lee
ning zal worden geconverteerd van 300.000
°-ulden, behoort tot de zonnige kanten van
deze vergadering. Het is, dank zij in hoofd
zaak de uitstekende financieele relaties van
onzen burgemeester, dat onze gemeente deze
voordeelen worden bezorgd.
Het raadslid J. J. Schoeffelenberger (Opp.)
schrift ons:
U laat mij in uw Raadsverslag, bij de be
handeling tot bevordering adjunct-commies
2e klasse zeggen: De salarissen van den ge
meente-ambtenaar zijn toch al zoo, dat ze er
hun gezin nauwelijks behoorlijk van onder
houden kunnen. Geachte Redactie, ik zou dit
niet gaarne verkondigen. Ik heb dan ook ge
zegd: Het salaris van deze beide menschen
is niet voldoende, om een gezin te kunnen
onderhouden.
De mjjnenlegger wordt naar Ter
schelling gesleept. Gevolg van
ruwe zee. Geen persoonlijke
ongelukken.
In verband met loopende geruchten over
een ongeluk op de mjjnenlegger M. 2,
deelt men ons van bevoegde zijde mede,
dat de mijnealegger M. 2 hedennacht,
waarschijnlijk ten gevolge van slecht weer,
moeilijkheden heeft ondervonden en as
sistentie heeft ingeroepen van Den Helder.
De sleepboot „Utrecht" van bureau Wijs
muller is daarop uitgevaren en heeft het
schip opgepikt en naar Terschelling ge
sleept. Van persoonlijke ongelukken aan
boord is geen sprake. Nadere bijzonder
heden ontbreken nog.
Het Engelsche muziekcorps, dat morgenavond 8 uur in de Nieuwe Kerk aan de Weststraat, een concert geeft.
Na een moeilijken tocht achter de
haven aan den grond gezet
Het heeft gisteravond en vannacht op zee,
getuige de ervaringen die wij hedenmorgen
aan de Buitenhaven opdeden, aardig gespookt.
Er woei een flinke Noord-Wester, de meest
ongunstige wind voor schepen, die dicht op
onze kust zitten, hetwelk o.m. het geval is met
een aantal kleinere marineschepen, die aan de
oefeningen met de kustwacht deelnemen.
Aan het einde van de haven ligt momenteel
het Duitsche vrachtschip „Elbing TV", dat
vannacht in lekken toestand binnengebracht
is. In hoeverre het slechte weer met dit lek-
slaan verband houdt is nog niet uitgemaakt.
Maar dat schip en opvarenden zeer moeilijke
uren achter den rug hebben, is zeker.
Gisteravond om half twaalf ontving het
Havenkantoor alhier het verzoek, via de vuur
toren, om een loods te zenden naar een Duitsch
schip, dat op de reede lag. Daar er verder geen
bijzonderheden genoemd werden, verkeerde de
wachtsman in de meening, dat het schip op zou
stoomen naar Harlingen. Derhalve wilde hij
het aanbreken van den dag afwachten en de
loods om half zes zijn werk laten doen. De
loods bleef dus rustig in bed.
Maar geruimen tijd later kwam een vlet
de haven binnen, waarin zich de stuurman
en eenige vletterlui van het Duitsche schip
bleken te bevinden. Deze vertelden hoe de
werkelijke situatie was, zoodat men be
greep, dat de „Elbing IV" veel water bin
nenkreeg. Er was dus gevaar aanwezig,
Assistentie was dringend gewenscht.
De loods gaat naar buiten.
Onmiddellijk daarop is loods Sieben met de
motorvlet naar de reede vertrokken. Hij vond
daar inderdaad het schip in een hachelijke
situatie. De lekkage bleek zich te bevinden in
het achterruim. Men kon er echter niet bij
komen, omdat het schip geladen is met een
een lading bazaltslag, waarvan er in het
achterruim alleen al een hoeveelheid van 110
ton zit.
Pomp buiten werking.
Dadelijk na de ontdekking, dat het schip lek
geslagen was (hetgeen op volle zee geschied
was) had de kapitein, S. Lucas, order gegeven
om te pompen. Eenigen tijd was men er in ge
slaagd verdere stijging van het water te voor
komen, maar toen werd de pomp buiten wer
king gesteld. Wat was n.1. gebeurd? Door het
slingeren van het schip, lag de lading lang niet
rustig en zoodoende kwam er veel klein fijn
gruis van het bazaltslag los. Dit verstopte het
rooster, dat zich in de pomp bevindt, zoodat
het pompen niets hielp.
Het water steeg nu steeds hooger in het
achterruim. Aan boord heerschte geweldi
ge spanning. Zonder dat hij over een kaart
van het Schulpengat beschikte week kapi
tein Lucas van de gebruikelijke route af
om veiliger en rustiger water te zoeken.
Hij is daarin volkomen geslaagd, hetgeen
zeer zeker een knappe prestatie genoemd
mag worden.
Niettemin was loodsassistentie zeer ge
wenscht, want het schip bleef water maken.
Wie schildert dan ook de toestand van opvaren
den, toen er maar geen loods kwam, na het
met morse-seinen gedane verzoek aan den
vuurtoren.
Vletterlui er op uit!
Op den Dijk stonden als gewoonlijk eenige
vletterlui en die zagen al gauw, dat er iets
aan de hand was met het schip. Zjj hoorden
het trouwens eenige malen driemaal achter
elkaar signalen geven. Een vlet werd uitgezet
en eenige kwartieren later stonden eenige
Heldersche vletterlui aan dek van den Duit-
scher!
Loods brengt het schip binnen.
Daar kwam de loods en die ving dadelijk aan
het schip behouden binnen te brengen. Welis
waar had het schip niet de benoodigde papie
ren, maar het wilde onze haven als noodhaven
aandoen. Zoo kwam het, dat vannacht om twee
uur ongeveer het lekke Duitsche schip, dat on
geveer 540 ton meet en dat op weg was van
Rotterdam naar Elbing, onze haven binnen
kwam. Een lek schip mag echter niet gemeerd
worden, weshalve het door den heer Sieben aan
het einde van de haven aan den grond gezet
werd.
En daar ligt het nu, in afwachting van de
dingen, die komen zullen. Kapitein en beman
ning, samen bestaande uit 10 koppen, halen
even ruimer adem, ofschoon de zorgen van den
eerste natuurlijk nog niet geweken zijn. Door
het hQQgp vygter. was jiet.schip vanmorgen vlot
gekomen, maar „het kan natuurlijk onmogelijk
zijn reis vervolgen.
Waarschijnlijk zal hier dan de lading
van het achterruim gelost worden, om
een onderzoek naar de lekkage in te
stellen. Best mogelijk, dat de schade dan
hier hersteld zal worden. Vermoed wordt,
dat eenige klinknagels losgegaan zijn.
Zooals het schip daar ligt, nabij het Kuitje,
maakte het een goeden indruk, ofschoon het
toch al 38 jaar oud is, zooals de stuurman
vertelde.
Tot de marineschepen, die aan de oefenin
gen met de kustwacht deelnemen, behoort ook
Hr. Ms. „Gruno". Geheel onverwachts liep
deze pantserboot vanmorgen om 8 uur de ha
ven binnen. Naar ons bleek, om een gewonde
af te zetten. Het schip heeft gisterenavond
en vannacht flink „gekojangd", waarbij en
kele voorwerpen, die nog niet vastgesjord wa
ren, omvielen. Een der opvarenden kreeg een
zwaar voorwerp op den voet. Op dokter's
advies werd hij naar het Marine-Hospitaal
gebracht. Van een ernstige verwonding is
geen sprake.
DEN HELDER
Onze afdeling Kleeding naar maat
voldoet aan hoge eisen. Coupeur
aan huis te ontbieden.
Dr. C. L. de Jongh, oud-stadgenoot.
De officieele me
dedeeling, die gis
teren in de Staats-
crt. werd opgeno
men, over den toe
stand van H. K. H.
Prinses Juliana
was onderteekend
door de doctoren
De Jongh en De
Groot. Het zal me
nige stadgenoot
niet bekend zijn,
dat Dr. de Jongh
een oud-Helder- -
sche is, zoon van den oud-gemeente-ontvan-
ger, den heer A. J. de Jongh, die op de Djjk-
straat, alhier, woonde.
Dr. de Jongh, die een eenvoudige en be
scheiden figuur is, stelt eigenlijk heelemaal
geen prijs op deze bekendheid in de krant en
het was niet gemakkelijk van zijn familie ook
maar een mededeeling, van wat meer intieme-
ren aard, over zijn leven los te krijgen.
Dr. de Jongh is al jaren huisarts van de
Koninklijke Familie, wel een bijzondere onder
scheiding dus. Ook als de Koningin in het
buitenland medische hulp noodig heeft, wordt
de Haagsche dokter daarvoor ontboden. Bij
de ziekte van de Koningin-Moeder was Dr. de
Jongh de behandelende geneesheer.
In „De Telegraaf" van gisteravond vinden
we nog eenige bijzonderheden omtrent zijn
studie. Foutief was in dit blad de mede
deeling, dat dokter de Jongh gynaecoloog is.
De heer de Jongh is n.1. werkzaam als
internist.
Dr. C. L. de Jongh, die te Amsterdam ge
studeerd heeft, promoveerde in Leiden bij
prof. Enthoven, den vroegeren hoogleeraar in
de physiologie, b(j wien hij als assistent werk
zaam was; later heeft hij zich als internist
in 's-Gravenhage gevestigd en is thans als
eerste geneesheer aan het gemeente-ziekenhuis
aldaar werkzaam.
Dr. de Jongh heeft verschillende weten
schappelijke artikelen gepubliceerd, o.m.
„Acute gele leveraprophie" (1915); in 1917
verscheen „Taenia Nana"; de Tijdsverhouding
tusschen electro- en machanocardiogram; 1930
„Mededeelingen over Pokken" en 1931 „Ver
anderingen aan de ledematen bij inwendige
ziekten".
Ook in talrijke buitenlandsche tijdschriften
zijn publicaties van zijn hand verschenen.
Tevens heeft dr. de Jongh nog eenige jaren
geleden een eenvoudige methode uitgewerkt
voor de bepaling van de hoeveelheid bloed-
suiker.
Aquarium Zoöl. Station. Voor het publiek
geopend: dagelijks van 912 en van 13.30
17 u. Zaterdags van 912 uur,
Bioscopen:
Rialto-theater, Spoorstraat, aanvang half 8:
„Port Arthur" en „De Kandelaars van den
Keizer".
Tivoli-theater, Spoorstraat: aanvang half 8:
„Een avontuur in Polen" en „De oude beer
is zeer ondeugend".
Witte Bioscoop, Koningstraat, aanvang half 8:
„De wereld in wording" en „Lang den Weg".
Opgenomen om 8 uur hedenmorgen.
Hoogwater (heden)
Laagwater (heden)
Hoogwater (Vrjjdag)
Laagwater (Vrjjdag)
Licht op heden
10.30 22.55
4.30 17.00
10.55 28.20
5.00 17.25
20.00
Barometerstand Den Helder 765.2
Temperatuur zeewater 17.3
Temperatuur lucht 15.0
Hoogste temp. lucht gisteren 17.6
Laagste temp. lucht gisteren 14.7
FAILLISSEMENTEN,
In de week van 30 Aug. tot en met 4 Sept.
1937 werden in Nederland 73 faillissementen
uitgesproken.
HUISWERKCURSUS.
De heeren hoofden van scholen, die een
huiswerkcursus hebben opgericht, verzoeken
ons te verwijzen naar een in dit nummer
voorkomende advertentie, waarin wordt mee
gedeeld, dat de cursus is begonnen.
TOURNEE CONCERTGEBOUW-ORKEST
ONDER LEIDING VAN PROF. MENGEL
BERG. OOK IN DEN HELDER?
M. de R.,
Mag ik in het belang van de muziek een
plaatsje in Uw blad voor het volgende?
Wellicht hebben de stadgenooten in de bladen
gelezen, dat prof. dr. Mengelberg ter eere van
het 50-jarig bestaan van het Concertgebouw
in enkele plaatsen van het land met zijn orkest
een jubileum-concert denkt te geven.
Van de Feestcommissie kreeg ik een brief
met de mededeeling van dit Tournée-plan en
van „het denkbeeld om ook Den Helder in onze
Jubileum-tournée op te nemen." Ja zelfs ston
den er in den brief de vereerende woorden:
„vanzelfsprekend hebben wij hierbij in de eerste
plaats gedacht aan Den Helder, waar het con
cert, dat wij in 1935 onder auspiciën van de
Alg. Ver. Radio-Omroep mochten geven, zulk
een grooten weerklank vond."
Ik vond het inderdaad een groote eer voor
onze stad deze woorden te mogen lezen, maar
nog grooter eer zou ik het vinden, als zulk
een concert met volledig orkest (89 man) hier
wezenlijk zou kunnen gegeven worden.
Want het is mij bij de inmiddels gehouden
besprekingen gebleken, dat de uitvoering van
het voornemen financieele moeilijkheden mee
brengt. Al komt het Concertgebouw-orkest
voor een betrekkelijk lagen prijs 1600 is niet
veel voor 89 man), toch zal het niet doenlijk
zijn deze som uit de recette bijeen te brengen.
Het zou slechts te wagen zijn, indien bijeenge
bracht kon worden een reserve-fonds van
500.—.
En nu is dit mijn vraag: zouden er een 20
burgers en burgeressen zjjn, die elk 25.
zouden willen bijdragen voor deze reserve Om
daardoor mogelijk te maken, dat aan velen het
kunstgenot van een Mengelberg-avond in Den
Helder geschonken wordt Er zijn er hier zoo-
velen, die van goede muziek houden, maar zijn
er ook, die een financieel offer willen brengen
om zulk een grootschen avond mogelijk te
maken
Aan U, stadgenooten en muziekliefhebbers,
het antwoord. Een naamkaartje aan mijn adres
als bewijs van instemming en deelname is vol
doende. Ik hoop niet beschaamd te worden en
het plan te moeten afschrijven. Integendeel
hoop ik spoedig te kunnen melden, dat het
concert kan doorgaan en dat er een comité
wordt gevormd om de uitvoering voor te be
reiden.
U, mijnheer de Redacteur dankend voor de
plaatsruimte, teeken ik, met hoogachting
H A. Enklaar.
Dij kst raat 12,
