Cholera beJreigHe Japansche troepen
Waarom ging Nederland-
België naar Rotterdam?
Mond-en klauwzeer dreigt
DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Hitier's
vredesverlangen
Kanonnen op
loodsbooten
Matige successen bij Sjanghai
Eenheidskerk zal den vrede
niet redden
N.V. WACO - Hoorn
In Hensbroek reeds uitgebroken
UITGAVE. N.V. DRUKKERIJ EN UITGEVERIJ V/H C. DE BOER JR.. KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER. TELEFOON 50 EN 412. POSTGIROREKENING 16066
Chineezen sluiten de Janqtse-rivier af
Uaet&ai
Als ordemaatregel noodzakelijk
ZATERDAG
11 SEPTEMBER 1937
65e JAARG. No. 8102
Dit nummer bevat 16 pagina's
EERBERICHT
DE BILT SEINT:
Tegen een berg gevlogen
Hooge winterprijs voor
huisbrand
Het moderne verkeer werkt besmetting in de hand
Snelle uitbreiding in Noord-Holland
HELDERSCHE COURANT
1
Hier en daar schijnen de Japanners
op het SJanghai-front geringe suc
ceseen te behalen, maar tot groote
overwinningen is het tot dusverre
nog niet gekomen, ondanks de al
leruiterste inspanning der landings
troepen.
De gebouwen en Huizen ïn de internatio
nale nederzetting trilden op hun grond
vesten, toen Japansche oorlogsschepen en
vliegtuigen gisteren Poetoeng op meedoo-
genolozen wijze aanvielen om in een uiterste
krachtsinspanning de Chineesche batterijen
het zwijgen op te leggen.
Nadat de Chineezen het vuur haddien ge
opend, werd al spoedig het Japansche hos
pitaalschip American Maru, dat bii het Ja
pansche consulaat gemeerd ligt, getroffen.
Chineezen granaten kwamen ook terecht
in de dokken en op de kade, doch de Izoe-
moe, een der doelen, werd niet getroffen.
De Japanneezen begonnen dezen dag hun
operaties met het bombardement op de
sectoren Kiang Wan, en Yangtse Poe, doch
concentreerden vervolgens hun aandacht
op Poetoeng.
De Japanneezen deelden mede, dat zij
overeenkomstig het plan oprukken, doch
de Chineezen daarentegen zeggen, dat de
Japanneezen terein hebben verloren.
Het is duidelijk, dat het Japansche plan
Beoogt langzaam, doch zeker op te drin
gen, aangezien zij om politieke redenen
niet het gevaar van een nederlaag kunnen
loopen. Zij schijnen wel verrast te zijn over
de hardnekkigheid van den Chineeschen te
genstand.
Japan zal heden groot offensief
inzetten.
Volgens een exclusieve verklaring van den
Australischen raadsman, van Tsjang kai sjek
Donald, aan de Svdney Morning Herald, zal
Japan heden het grootste offensief sedert
het begin van het conflict ontketenen, ten
einde de Chineezen uit de loopgraven te ver
drijven. Indien de Japanners hierin slagen,
zoo wordt eraan toegevoegd, zullen de Chi
neezen van stelling tot stelling blijven strij
den, tot aan de Westelijke grenzen van
toe.
Cholera onder de Japansche troepen.
De woordvoerder der Japansche
marine heeft medegedeeld, dat onder
de Japansche troepen te Pausjan
cholera in allerhevigsten vorm is
uitgebroken. In drie dagen heeft men
80 gevallen geconstateerd, waarvan
20 met doodelijken afloop. De gezond
heidsdienst heeft alle vereischte
maatregelen genomen.
Bezetting van de Pratas-eilanden
niet permanent.
De woordvoerder van het ministerie van
nuitenlandsche zaken heeft verklaard, dat de
Japansche marine de Pratas-eilanden heeft
bezet, omdat het radiostation aldaar door de
Chineesche autoriteiten voor militaire doel
einden werd gebruikt. Hij deelde voorts mede,
dat de bezetting niet permanent is.
Oordeel van Nederiandsch predi
kant over de „Oecumenische Be
weging."
Dr. P. J. Kromsigt, emeritus-predikant te
's-Gravenhage, behandelt in het Hervormd
Weekblad de Gereformeerde kerk de een:
heidsbeweging. Dr. Kromsigt stelt daarbij
voorop, dat hij uit De Nederlander van 16
Augustus citeert: „Dat er in de diepte een
heid bestaat tusschen de verschillende tak
ken van Christus' kerk bewijst het feit der
mogelijkheid van „Edinburgh" reeds." Maar
dit voorop stellende wil Dr. Kromsigt toch
ook iets anders in het gezichtsveld trekken,
ml., dat kerkversmelting niet de remedie is
tegen al de ellende waaraan de menschheid
lijdt.
Een Schotsch spreker te Edingburgh ves
tigde er de aandacht op, dat er tot in de
16e eeuw in West-Europa een ongedeelde
kerk bestond, maar deze niets tegen oor
log, revoluties, slachtingen, maatschappe
lijk onrecht bereikte.
In die landen waar men op het oogen-
hlik maar één kerk heeft, bijv. in Spanje
en in de Zuid-Amerikaansche staten, leeft
men nu niet bepaald in het geluk van het
duizendjarige rijk. Het ideaal van kerkver
smelting is een dwaallicht, dat hen, die het
volgen, allicht tot nieuwe scheuringen en
een nog meer slinkende macht van het
Christendom zal brengen. F.chter leidt een
eenigszins begaanbare weg wel naar fede
ratie, naar samenwerking en bondgenoot
schap tusschen de kerken.
Jangste afgesloten.
De Chineezen hebben een groot aantal met
zand gevulde jonken en andere handelsvaar
tuigen in de Jangste laten zinken en daar
door de Japansche oorlogsschepen belet troe
pen verderop op de rivier te ontschepen.
Door deze maatregel zijn echter enkele
Amerikaansche kanonneerbooten afgesneden,
zoodat evacuatie der Amerikaansche burgers
eenige vertraging ondervindt.
Financieele motieven kunnen
geen rol hebben gespeeld, zegt
de heer J. J. van den Berg, di
recteur van het Olympisch sta
dion.
MEER BELANGSTELLING TE
ROTTERDAM DAN IN DE
HOOFDSTAD VERWACHT.
Het heeft groot opzien gebaard, toen on
langs de beslissing van het K.N.V.B.-be
stuur werd bekend gemaakt, dat ook dit
seizoen Nederland—België te Rotterdam
zou worden gespeeld.
Welke motieven hebben bij deze beslis
sing een rol gespeeld? Officieel heeft het
K.N.V.B.-bestuur nimmer commentaar op
dit besluit gegeven, doch wanneer men het
oor te luisteren legde bij voetbalinstanties,
die het weten kunnen, kon men vernemen,
dat het financieele motieven waren, welke
den doorslag hebben moeten geven, toen het
K.N.V.B.-bestuur zijn beslissing nam.
De meening van Jan v. d. Berg.
Tijdens een bespreking, welke wij met
den directeur van het Olympisch Stadion,
den heer Jan. J. van den Berg hebben ge
had, heeft deze met de cijfers in de hand
willen aantoonen, dat de financiën in het
geheel geen rol hebben kunnen spelen.
Immers, berekeningen van de in
komsten, welke worden verkregen
bij het spelen van den wedstrijd te
Amsterdam en te Rotterdam, wijzen
uit, dat het voor den K.N.V.B.
slechts iets voordeeliger is den wed
strijd te Rotterdam te doen houden,
indien de inkomsten van het Olym
pisch Stadion zoo ongunstig moge
lijk worden gecalculeerd.
Nadat spr. er op had gewezen, dat er ook
moreele motieven waren, Amsterdam dezen
wedstrijd te geven, toonde hij aan de hand
van zijn cijfermateriaal, de juistheid van
zijn bewering t.a.v. de financieele zijde aan.
De motieven van het K.N.V.B.-
bestuur.
Een officieele verklaring van de zijde van
het K.N.V.B.-bestuur omtrent de motieven,
welke er toe hebben geleid, dat de beslissing
inzake den wedstrijd NederlandBelgië, ten
gunste van Rotterdam, is gevallen, is tot nu
toe niet gegeven.
Niettemin hebben wij van personen, die
nauw betrokken zijn geweest bij de beslis
singen, in deze door het K.N..VB.-bestuur ge
nomen, verscheidene gegevens ontvangen,
welke een duidelijk licht werpen op deze
aangelegenheid.
Voorop zij gesteld, dat het in de be
doeling zou liggen van het bestuur
van den K.N.V.B., indien de omstan
digheden daar althans Aanleiding toe
zuilen geven, in de toekomst een vol
komen evenwicht te scheppen tus
schen Amsterdam en Rotterdam. Met
andere woorden, het zou geenszins
tot de onmogelijkheden behooren, dat
ook Amsterdam twee keer achter el
kaar NederlandBelgië krijgt toege
wezen. Van een vaste terugkeer naar
Rotterdam is dan ook geen sprake.
In het bestuur van den K.N.V.B. heeft men
onder het oog gezien, dat er in het alge
meen een dalende lijn in de publieke be
langstelling valt te ontdekken. Nu is in ver
schillende opzichten gebleken, dat de be
langstelling in de stad Rotterdam op het
oogenblik grooter is dan in de stad Amster
dam, hetgeen ook verklaard kan worden door
het feit, dat de aantrekkingskracht- van een
nieuw stadion natuurlijk grooter is dan een
gebouw, dat er reeds vele jaren staat.
Zoo heeft men de vaste overtuiging, dat
een wedstrijd NederlandLuxemburg te Rot
terdam meer belangstelling zou trekken dan
te Amsterdam. En aangezien men den
Luxemburgschen Voetbalbond de zekerheid
heeft moeten geven een zoo groot mogelijke
recette te verkrijgen, ging deze ontmoeting
naar Rotterdam.
Ook het argument, dat het Nederiandsch
elftal niet meer op die hoogte staat van
weleer, dat er noodzakelijke wijzigingen in
het team moeten komen, hetgeen ongetwij
feld weer van invloed zal zijn op de publie
ke belangstelling, is een der motieven van
het besluit van het K.N.V.B.-bestuur geweest.
Immers men weet, dat de publieke belang
stelling te Rotterdam op het oogenblik voor
voetbal enorm is.
Duitschland is een oase in de
woestijn van onrust.
Führer doet de zooveelste aanval
op het communisme.
Gisteravond heeft Hitier op het Zcppelin-
veld te Neurenberg het woord gevoerd voor
140.000 politieke leiders der N.S.D.A.P.
Van te voren had de rijksorganisatieleider
dr. Ley, erop gewezen, dat van de twee mil-
lioen politieke leiders der beweging 97 pro
cent hun functie als een eere-ambt uitoefe
nen en slechts 3 pet. als hoofdambt.
Hitier zeide o.m. dat de partijdag 1937 onder
het motto van den arbeid gehouden wordt,
„omdat wij thans, nadat Duitschland in vier
jaar vrij gemaakt is, het recht hebben, ons
over onzen arbeid te verheugen."
Overigens was de rede van den Führer
werd een felle aanval op het communisme.
„Het is, zeide hij, een belachelijke vermetel
heid te trachtten, in Duitschland nog eens
de ziekte binnen te brengen, die wij uitge
dreven hebben. Duitschland is een element
van rust, een factor van veiligheid en daar
door een waarborg voor den vrede geworden.
De overige wereld moet inzien, dat het een
geluk is, dat zich temidden van de zich uit
breidende onrust in Europa behalve de groo
te staat ten zuiden van ons, ook in het
noorden een bevindt, die geconsolideerd is
en stand zal houden voor den vrede.
„Gij allen, zoo besloot Hitier, kent
de groote plannen, die wij ons voor
genomen hebben te verwezelijken.
Zij loopen deels over tientallen van
jaren, deels over generaties. Zouden
de andere volken zich eveneens
groote opgaven stellen, dan zullen zij
wellicht gemakkelijker het verlangen
naar den vrede kunnen begrijpen, dat
ons Duitschers vervuld."
Wij vernemen, dat in verband
met de noodzakelijkheid, voor den
Nieuwen Waterweg bij Hoek van
Holland over eenig machtsmiddel
te beschikken, de loodsbooten, die
voor den Waterweg den loodsdienst
doen, van kanonnen zullen worden
vo«rz-en.
Door middel van draadlooze tele
fonie zal de buitengaats zijnde boot
dan worden gewaarschuwd, wan-
neer daadwerkelijk ingrijpen tegen
een schip, dat zich aan eenig mis
drijf heeft schuldig gemaakt, noo-
dig -
Het mag, merkt het Hsbl. op, ongetwij
feld tot voldoening strekken, dat de Regee
ring tot dezen maatregel heeft besloten; zij
heeft hiermee de consequenties aanvaard
van de pijnlijke gebeurtenissen in de vorige
week op den Nieuwen Waterweg.
De hier gevonden oplossing mag zeker
handig worden genoemd, daar zij naar ten
volle mag worden vertrouwd, aan 't doel
zal beantwoorden, n.l. in overtreding zijn
de schepen tot rede brengen, en tevens het
land niet op groote kosten zal jagen.
De Loodsdienst valt onder Defensie, het
eenige wat noodig is, is op de boot nog wat
extra marine-personeel te doen varen, om
het geschut te bedienen, het kan gering in
aantal zijn, een paar rrian is voldoende. De
kanonnen zelf zullen iicht moeten zijn daar
de afmetingen van de loodsboot zwaar ge
schut moeilijk zou toelaten. Het lichte ge
schut is echter ruim voldoende om het noo-
dige gezag in te boezemen en vluchtelin
gen tot inkeer te brengen.
Verwachting: Krachtige tot ma
tige meest Noordelijke wind,
gedeeltelijk bewolkt, aan
vankelijk nog eenige kans
op regenbuien, weinig ver
andering in temperatuur.
Verdere vooruitzichten: Koel
weer, afnemend buiig.
VLIEGRAMP IN ZWITSER
LAND.
Een vliegtuig van de lijn BernBazel is
nabij Waldenburg in de Jura, tengevolge
van den mist tegen een berg gevlogen. De
bestuurder en twee passagiers werden ge
dood. De marconist werd gewond.
Geen Russische anthraciet meer
op de Hollandsohe markt.
De Rotterdamsche corr. van het Hsbld.
meldt, dat de huisbrand thans 30 cent per
H.L. en industriekolen f 4.per ton duur
der is dan vorig jaar.
Vooral de scheepsvrachten maken een be
langrijk deel uit in deze verhooging.
Dit jaar zal geen Russische anthraciet
uit het Donetzheken op de Nederlandsche
markt aanwezig zijn. Scheepsvrachten en
assurantiepremies door de gevaarlijke Mid-
dellandsche Zee maakten aanvoer onmoge
lijk.
Cokes is zeer schaars'ch en zal dezen
winter wel f 19.— a f 20.— per ton gaan
noteeren.
Vanaf heden Zomerdienstregeling
Onze uitgebreide dienst- en
tariefregeling a 5 cent ver-
krijgbaar bij de chauffeurs
Gisteren meldden wij reeds dat het
gevreesde mond- en klauwzeer tot in
de Haarlemmermeerpolder was door
gedrongen en thans moeten wij
helaas berichten, dat onder een kop
pel van 16 melkkoeien van den vee
houder D. Wit Sz. te Hensbroek,
tongblaar is geconstateerd. Volgens
mededeeling zelfs in hevige mate.
^let verrassende snelheid verspreidt zich
ditmaal de ziekte over ons land en het is te
begrijpen, dat de veehouders met angst en
beven de vorderingen van de besmetting vol
gen.
Het Hdbld. heeft een onderhoud gehad met
den inspecteur van den Veeartsenijkundigen
Dienst in het district Zuid-Holland, den heer
K. de Vink, naar aanleiding van het veel
vuldig heerschen van het mond- en klauw
zeer in die provincie.
De heer De Vink zag de situatie vrij drei
gend in. Nog is de ziekte onder den vee
stapel aan het opkomen maar het ziet er.
volgens den heer De Vink, naar uit, dat de
gevreesde veeziekte zich sterk zal uitbreiden.
De verschijnselen, welke tot nu toe zijn ge
constateerd, wijzen op een vrij besmettelijk
karakter. Het verloop van de ziekte is even
wel tot op dit oogenblik. volgens de bevin
dingen van den heer De Vink, normaal.
De laatste dagen komen er gere
geld ongeveer tien gevallen per dag
op het bureau van den inspecteur
binnen, maar de heei De Vink vreest
dat dit aantal wel tot veertig a vijftig
per dag zal oploopen.
Het vermoeden bestaat, dat het mond- en
klauwzeer ditmaal uit Frankrijk en (of)
België is gekomen. Immers, de eerste ver
schijnselen dezer veeziekte deden zich in
de Zuidelijke provinciën, o.m. in Noord-
Brabant, voor. En langzamerhand kwamen
bij de rijksinspectie opgaven in uit Noor
delijker streken.
Het mond- en klauwzeer is gedurende
eenige jaren vrij sporadisch in ons land
voorgekomen. Daarom treffen de talrijke
gevallen van thans des te sterker.
De verspreiding van de ziekte
wordt tegenwoordig sterk in de
hand gewerkt .door het moderne
verkeer. Vroeger was het veetrans
port veel beperkter, omdat men de
vrachtauto nog niet kende. Tegen
woordig gaat het vee soms van de
Rotterdamsche markt heelemaal
naar een markt in Friesland of
Groningen. Het besmettingsgevaar
is daardoor belangrijk toegenomen.
Het gaat nu door het geheele land.
De heer De Vink wees er verder op, dat
een afdoende bstrijdingsmethode helaas nog
altijd niet is gevonden. Het afslachten van
het zieke vee is een kostbare maatregel
en stuit trouwens op nog andere bezwaren
ook.
Het ligt voor de hand, dat het ziektever
loop nauwkeurig wordt gadegeslagen en
zoo noodig zal de inspectie niet voor verder
gaande maatregelen als de thans getroffe
ne terugdeinzen.
Ook de veetentoonstelling te
Laren gaat niet door. - Noord-
Holland ernstig bedreigd.
Ook de vee-tentoonstelling die te Laren
zou worden gehouden, gaat niet door. Dit
besluit is gegrond op de uitbreiding, die bet
mond- en klauwzeer in Noord-Holland krijgt
en die het natuurlijk wenschelijk maakt,
het samenbrengen van vee op een tentoon
stelling te vermijden.
Dat de uitbreiding in deze provin
cie inderdaad belangrijk is, vernam
het blad van den veterinair inspec
teur in Noord-Holland, den heer H.
J. Odé, die meedeelde, dat het aan
tal gevallen van door mond- en
klauwzeer besmette dieren de vori
ge week vier bedroeg en in de vier
dagen van deze week, waarover be
richt was ontvangen, veertig. In eeni
ge dagen dus een zeer snelle toene
ming.
In Zuid-Holland bedraagt het aantal be
kende gevallen al 360.
De heer Odé beschouwt de ziekte nu al
zeer ernstig, in tegenstelling met de enkele
gevallen, die in het voorjaar voorkwamen
en die toen dan ook niet tot een uitbreiding
van eenige beteekenis hebben geleid.
Dit heeft mij dan ook doen besluiten,
merkte de heer Odé op, de tentoonstellings
commissie te Laren, in een vergadering,
waarin ook „Stad en Lande" van Gooiland
vertegenwoordigd was. te adviseeren de
tentoonstelling niet te doen doorgaan. Het
doet mij genoegen, dat men dit advies heeft
opgevolgd. Het zou een zeer bescheiden ten
toonstelling zijn geworden, dus schade zal
dit besluit van de commissie niet ten ge
volge hebben.
Al dergelijke vee-samenkomsten moeten
nu vermeden worden, omdat de ziekte een
zeer ernstig karakter draagt. Onze veestapel
is eenige jaren lang van het mond- en
klauwzeer bevrijd geweest; maar na de
ernstige besmetting, die nu in Zuidholland
is gebracht vermoedelijk geïmporteerd,
maar dat is nog niet vastgesteld wordt
ons -eheele land me de ziekte bedreigd.
Er zijn deze week 60 gevallen gemeld uit
21 gemeenten, meerendeels in de omgeving
van Amsterdam. De verbreiding is in Noord-
Holland uitgegaan van Amsterdam en Pur-
merend, waar vee was aangebracht gekocht
op de markt in Zuid-Holand.
„Welke maatregelen worden nu getroffen"
vroegen wij, „tegen mogelijke verdere uit
breiding van de ziekte."?
In de eerste plaats is er het verbod
van vervoer van besmet vee. Als in een
weide de besmetting is geconstateerd dan
worden aan die weide de wettelijk voorge
schreven kenteekenen aangebracht en een
verbod van vervoer van het vee afgekon
digd. De melk mag onder bepaalde voor
waarden, waaronder valt ontsmetting van
de bussen, vervoerd worden.
De besmette dieren worden zoo veel mo
gelijk geïsoleerd. Daar zijn natuurlijk veel
bezwaren aan verbondendaarom is de bepa
ling gemaakt, dat uit een besmette weide
geen enkel stuk vee vervoerd mag worden.
En dan is het eenige wat gedaan kan wor
den zorgen dat het besmette vee zoo goed
mogelijk geisoleerd wordt. Maar ook dat is
zeer moeilijk, omdat de besmetting soms al
verder is gegaan dan onmiddellijk te con-
stateeren valt. Er bestaat wel een serum
waarmee de dieren worden ingespoten, maar
dat heeft betrekkelijk weinig waarde, om
dat de immuniteit niet langer dan 14 da
gen duurt en men onzen geheelen veestapel
niet elke veertien dagen kan inspuiten.
Er zit dus niets anders op, dat de ziekte
te laten uitwerken en alles wat uitbreiding
kan veroorzaken zooals tentoonstellingen
en markten zooveel mogelijk te vermijden
en uit te schakelen.
