Chineesche troepen ontsnappen
aan omsingeling
Gevecht op Spaansche
duikboot in Fransche haven
SQe Ipxmnende jaedt
Italië blijtf
„vrijwilligers" zenden
Hallot hallo, hier de
Pelikaan
DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Japansche troepen in gevaarlijke positie
Bescherming Belgische
garnalenhandel
„Piet Hein1te Medembak
-Fokveedag
UITGAVE: N.V. DRUKKERIJ EN UITGEVERIJ V/H C. DE BOER JR„ KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER. TELEFOON 50. POSTGIROREKENING 16066
20 SEPTEMBER 1937
65e JAARG. No. 8109
SPANJE
Dit nummer bevat 8 pagina's
EERBERICHT
de bilt seint.
Breda 1937 afgelast
BIJZONDERHEDEN
over den winter-wedstrljd van de
Heldersche Courant vindt men
OP PAG. 1 VAN „STADSNIEUWS"
Een hoofdprijs van 150 gulden;
een tweede prijs, een reis naar Zwitserland
enz. enz.
Een uj-edWojd umahw-eA men iflïeeM!
TliLjfyen dit men qaWmt yal bevitten.
HELDERSCHE COURANT
I
K
MAANDAG
CHINA
De Japansche omsingelingspogin
gen tusschen de spoorlijnen Peiping
Hankau en Tientsin—Poekau heb
ben tot dusver blijkbaar niet tot het
gewenschte resultaat gevoerd. De
Chineezen trekken in de grootste
haast terug en de krijgsverrichtingen
worden door zwaren regenval belem
merd. Men acht het mogelijk, dat
de Chineezen de provincie Hopei
prijsgeven en zich tot achter de
grensrivier terugtrekken. Ter hoogte
van Tsjengtjen zou een sterke Chi
neesche stelling gebouwd worden.
Uit Japansche vliegtuigen zijn op
nieuw vlugschriften, waarin terug
trekking tot achter de Gele rivier
geëischt wordt, boven de Chineesche
troepen geworpen.
Onbehagen in Japan.
De berichten omtrent de ontsnapping der
in Noord China omsingelde 40.000 man Chi
neesche troepen hebben in welingelichte
kringen in Japan een gevoel van onbehagen
gewekt, aangezien het doel van de Japan-
neezen vooral was de algeheele vernietiging
der Chineesche strijdkrachten, teneinde een
geleidelijke ontwapening van China te ver
krijgen, welke noodig zou zijn voor een
definitieve handhaving der Chineesch-Ja
pansche samenwerking en voor „de schep
ping van een tijdperk, waarin een oorlog
tusschen Japan en China onmogelijk zou
worden." De behendigheid der Chineezen
die aan de Japansche omsingeling ontsnapt
zijn, ondanks de hoop, die de Japanneezen
hadden een „slag bij Tannenherg" in China
te kunnen leveren, doet vreezen, dat de
Chineezen de Japansche troepen meesleepen
in verre operaties en nog belangrijke strijd
krachten overhouden na verjaagd te zijn
uit „de streek", die gedemilitariseerd moet
worden."
Toch een „slag bij Tannenberg"?
Sommige welingelichte kringen verklaren
echter nader, dat de nieuwe „slag bij den
Tannenberg" binnenkort geleverd zal wor
den in het gebied van Sjanghai, wanneer
de nieuwe Japansche versterkingen die
langs het Oosten in Poetoeng aankomen, er
in geslaagd zullen zijn de ten Noordwesten
van Sjanghai gelegen stellingen om te trek
ken.
De ongerustheid, die het publiek de laat
ste week aan den dag legde, na de verkla
ringen in het Japansche lagerhuis betref
fende de doeleinden van de Japansche ac
tie jn China, en die plotseling verdwenen
was door de melding van overwinningen
in Noord-C'hina en in het gebied van Sjang
hai, komt geleidelijk weer op tengevolge
.Van de moeilijkheden der krijgsverrichtin
gen in Sjanghai en van den onverwachten
weerstand der Chineezen. Het Japansche
publiek, dat het land niet door China be
dreigd voelt, is van gevoelen, dat de mili
taire operaties te belangrijk zijn voor een
bestraffing der Chineezen en is van mee
ning, dat het uiteindelijk doel van de Ja
pansche actie de onderdrukking van
den communistischen invloed in het Verre
Oosten Japan te ver zal meesleepen, aan
gezien het het gevaar loopt in een oorlog te
geraken met de Sovjets.
De militaire deskundigen twijfe
len niet, dat de Chineezen tenslotte
zullen worden verslagen, maar zij
zijn van meening, dat de duur der
vijandelijkheden in wezen zal af
hangen van den datum, Waarop de
Chineezen hun munitie zullen heb
ben uitgeput.
Dé Japansche vlootautoriteiten zullen 'de
Chineesche ravitailleering met munitie
moeten verhinderen en overgaan tot gen
strenge versterking van de blokkade der
Chineesche kusten, zelfs wanneer dit com
plicaties met buitenlandsche mogendheden
met zich mede zou bréngen.
Japansche troepen in gevaarlijke
positie.
Hef Japansche telegraafagentschap Domei
meldt, dat zich een uitzonderlijke strategi
sche situatie heeft voorgedaan achter het
front der Japansche troepen. Bij hun op-
marsch in de richting van Pautingfo hebben
deze troepen alle Chineesche linies door-
stooten en achter zich Chineesche troepen
elementen gelaten, die thans hardnekkig de
Japansche achterhoede aanvallen.
De Chineesche troepen, die aldus
in het achterland der Japaneezen
zijn gebleven worden geraamd.op 25
tot 50.000 man, zoodat zij in grooter
getale zijn dan de troepenmacht
der Japaneezen, die naar het Chinee
sche binnenland oprukken.
Wanneer deze Chineesche troepen behoor
lijk zouden zijn uitgerust, zouden zij de Ja
pansche eenheden kunnen omsingelen en
hun verbindingslijnen met den kern van
het leger afsijden. De Japansche militaire
deskundigen verklaren echter, dat de bewe
ging der Japansche troepen vergemakke
lijkt wordt doordat luchtstrijdkrachten aan
Chineesche zijde ontbreken, hetgeen een
nauwkeurige waarneming der Japansche be
wegingen onmogelijk maakt, terwij 1 de Ja
pansche vliegtuigen de op den grond ope-
reerende Japansche strijdkrachten iedere be
weging van den tegenstander kunnen mel
den en met bommen en mitrailleurvuur de
Chineesche concentraties uiteen kunnen
drijven.
De luchtraids op Nanking.
Ten aanzien van luchtaanvallen op Nan
king deelt hét Chineesche telegraafagent
schap „Central News" mede, dat de Chinee
sche luchtstrijdkrachten boven Sinkiang
twee der 46 Japansche toestellen, die in de
richting van Nanking vlogen, hebben neer
geschoten. Een twintigtal Japansche toe
stellen bereikte Nanking en wierp bommen
uit, waardoor geringe schade werd aange
richt. Een nieuw luchtgevecht werd aange
bonden, waarbij nog twee Japansche vlieg
tuigen neergehaald werden Des middags de
den volgens dit bericht, twee Japansche
vliegtuigen opnieuw een aanval op Nanking
en wierpen zes bommen uit, waardoor een
persoon gedood en verscheidene anderen ge
wond werden, terwijl een tiental huizen
werd verwoest in de volkrijke zuidelijke
buitenwijken.
FRANKRIJK DREIGT MET
OPENING DER GRENZEN.
Opnieuw zijn, volgens betrouwbare
berichten 7000 Italiaansche vrijwil
ligers in Spanje geland en mogen
wij Negrin, de Spaansche premier,
gelooven, dan bereidt Italië zich voor
om nog eens zooveel Italiaansche
troepen als er reeds zijn, naar Span
je te zenden.
Als reactie op deze houding van Rome
heeft Deibos, Frankrijks minister van Bui-
tenlandsche Zaken, in de vergadering van
den Volkenbond gezegd, dat Parijs niet zou
aarzelen de tot dusver gevolgde niet-inmen-
gingspolitiek te verlaten, indien anderen
die tot een bespotting maakten en n#t groo-
te klem zeide Delbos ,dat een nieuwe toe-
strooming van Italiaansche strijdkrachten in
Spanje het evenwicht zou verstoren, ten na-
deele van de rechtmatige belangen en le
vensbenodigdheden van andere volkeren.
Ten koste van Nederland. Is het
gebruik van boorzuur schadelijk
voor de volksgezondheid?
Sedert jaren gaan er in de kringen
der Belgische garnalenvisschers
stemmen op, die aandringen op re-
geeringsmaatregelen tot bescherming
van de garnaienvisscherij tegen de
buitenlandsche, inzonderheid de Ne-
derlandscJie, mededinging.
De contingenteering van den garnalenin-
voer schonk, aldus het Hbl., slechts gedeel
telijk bevrediging en daar er ook van de
zijde van den handel bij voortduring ernstige
critiek op deze invoerregeling werd geoefend
besloot de regeering eenigen tijd geleden
een inter-ministrieele commisie in het leven
te roepen, die maatregelen tot bescherming
van de kustvisscherij in het algemeen en
van de garnaienvisscherij in het bijzonder
zal hebben te bestudeeren.
Deze commissie heeft dezer dagen in het
stadhuis te Ostende haar eerste vergadering
gehouden.
Een van de grootste grieven tegen
de bestaande invoerregeling is, dat
de helft van het invoercontingent
vastgesteld op 450.000 kg. ongepelde
garnalen, in de vier maanden van
Juni Lm. September moet worden
afgenomen.
Gelijke verdeeling van den invoer
over het geheele jaar.
De inter-ministerieele commissie heeft nu
besloten te trachten de handelsovereenkom
sten in dier voege te doen wijzigen, dat in
het vervolg het contingent zal worden ver
deeld in gelijke maandelijksche hoeveelhe
den, zoodat de markt niet meer, zooals thans
het geval is, plotseling door een grooten in
voer vah buitenlandsche garnalen over
stroomd zal worden, maar men veeleer zal
komen tot een gelijke verdeeling van den
invoer over het geheele jaar, waardoor sterke
prijsschommelingen vermeden zouden kun
nen worden. Strenge maatregelen worden
overwogen om te verhinderen dat de maan
delijksche hoeveelheden overschreden zou
den worden.
In geval van herhaalde overtreding zal
men zelfs voor uitsluiting van de overtre
ders niet terugschrikken.
Controle op den invoer.
Ten einde de controle op de ingevoerde
hoeveelheden te vergemakkelijken werd
bepaald, dat de invoer slehts zal worden
toegelaten over de grenskantoren Esschen
(Dom), Watervliet en Schapenburg. Ook
wil men trachten het beheer van uitvoer-
contingent in eigen handen te krijgen,
waartoe onderhandelingen met Frankrijk
noodzakelijk zullen zijn.
Voor Nederland is voorts nog van belang
dat men overeen is gekomen, het invoer
contingent van 100.000 Kg. gepelde garna
len, dat aan Nederland werd toegestaan,
zoo mogelijk tot de helft terug te brengen
terwijl men tevens overweegt, den vrijen
invoer van garnaal-conserven aan banden
Mislukte poging van Franco-aan
hangers om de C 2 te bemach
tigen.
Een duikboot der Spaansche regee
ring, de C 2, die sedert drie weken
in de koopvaardij haven te Brest
(Frankrijk) gemeerd ligt, in af
wachting van herstellingsarbeid aan
den motor, is Zaterdagavond het
tooneel van een merkwaardig ge
vecht geweest. Tegen tien uur kwam
een boot langszij met twaalf in bur
ger gekleede personen aan boord.
Een hunner zeide de commandant
van de C 4, een duikboot, die te
Leverdon op reparatie wacht, te zijn.
Aan boord van de C 2 bevonden zich
slechts de gezagvoerder en 11 min
deren. Nadat de commandanten el
kaar begroet hadden en de mannen
in carré waren opgesteld, stelde de
nieuw-aangekomën commandant
voor, de C 2 voor drie millioen te koo-
pen. Toen de commandant van de
C 2 weigerde, werd een automatisch
schietwapen op de bemanning ge
richt; de opvarenden werden gebon
den.
Het lawaai trok de aandacht van een ma
troos. die op wacht stond en reeds waren
de meertouwen losgeworpen, toen deze man
een der aanvallers neerschoot en de alarm;
sirene deed weerklinken. De aanvallers
sloegen toen haastig op de vlucht, terwijl zij
den commandant van de C 2 en een der offi
cieren als gijzelaars medenamen.
Nader vernemen wij, dat de mannen, die
getracht hebben zioh meester te maken van
de duikboot C 2, gisterenmorgen in de vroeg:
te per auto Vanuit Brest vertrokken zijn, Zij
zijn aangehouden in de omgeving van Bor
deaux met den gezagvoerder en den officier-
mecanicien van de C 2, die zij met zich mee
hadden genomen. Vier hunner waren op 13
September te Brest aangekomen. Het waren:
Parella Rapheal, Martin Antonio, een advo
caat uit Hendaye, Sangello en Robert Chaix,
beiden ingenieurs uit Saint Jean de Luz.
Onder bedreiging van een automatisch
vuurwapen waren, zooals hierboven gemeld,
de commandant van de C 2, kapitein Jesus
de Las Haras en luitenant Fernando gebon
den, evenals de bemanning, waarbij gebruik
gemaakt werd van kettingen en henneptou-
wen. De aanvallers trachtten te vuren op den
op wacht staanden matroos, Digo Augusto,
die in zijn wachthuisje zat, maar deze leg
de den eerste, die hem naderde, met een
revolverschot neer. Onder bedreiging van den
revolver lieten toen de aanvallers zich naar
land brengen in een boot van de C 2.
De Fransche politie deelt omtrent den
overval op de Spaansche duikboot nader
mede, dat de commandant van de C 4, na
den Franschen schildwacht van het arsenaal
omver geloopen te hebben, gevolgd door tien
man aan boord klom van de C 2 en de be
manning last gaf in een compartiment van
het schip bijeen te blijven, terwijl hij be
sprekingen zou voeren met den commandant
van de C 2. Een matroos, die de wijk had
genomen in den gevechtstoren, weigerde te
gehoorzamen en doodde een der bezoekers,
die hem wilde dwingen het voorbeeld van
zijn kameraden te volgen. De aanvallers
wilden vervolgens, dreigend met hun revol
vers, de bemanning dwingen in zee te ste
ken onder de vlag van Franco.
De Fransche schildwacht had inmiddels
den wachtpost van het arsenaal gealar
meerd en de aanvallers vluchtten, waarbij
zij den gezagvoerder van de C 2 en den
officier-mecanicien als gijzelaar meenamen.
Door de Franco regeering op
touw gezet.
Een der gearresteerde personen, die een
overval op de C 2 gepleegd hebben, is in
het bezit gevonden van een brief van den
kolonel Troncoso, die het bevel voert over
de rechtschc troepen in Guipuzcoa, waarin
de commandant van de C 2 uitgenoodigd
wordt de duikboot tegen een belooning van
2 millioen pesetas uit te leveren,
te leggen, waaihij men hoofdzakelijk de be
scherming van de Belgische conservenindu-
strie op het oog heeft. Wat het gebruik
van boorzuur betreft, waarover men telkens
weer den Nederlandschen garnalenvisschers
bittere verwijten heeft gemaakt, deze aan
gelegenheid werd door de commissie in
beraad gehouden, daar van de zijde der
vischhandelaars werd verklaard, dat de
desbetreffende klachten ongegrond zijn.
Het gebruik van boorzuur, waarmede de
Nederlandsche vissehers veelal hun garna
len tegen bederf vrijwaren, is geen gevaar
voor de volksgezondheid, betoogde men,
daar het booorzuur niet doordringt tot de
garnalen doch aan de pel blijft vastkleven.
Internationale radio-uitzending
uit vliegtuigen. Amerikaansch
experiment.
Gisteravond te ruim 8 uur startte van
Schiphol het D.C. 3-vliegtuig der K.L.M.
P.H.A.L.P., de „Pelikaan", bestuurd dooi
den gezagvoerder Hondong, voor een vlucht
boven Amsterdam en een gedeelte van de
Noordzeekust tusschen IJmuiden en Noord-
wijk.
De vlucht werd gemaakt in opdracht van
de Nationale Broadcasting Companv of the
United States, de groote Amerikaansche om-
roepmaatschappij, die haar hoorders weer
eens iets nieuws wilde bieden en dat deed
in den vorm van een experiment, dat de
mogelijkheid moet aantoonen, niet alleen
om uitzendingen van ver uit elkaargelegen
plaatsen zoodanig op te vangen samen te
voegen, dat zij als één geheel opnieuw uit
gezonden kunnen worden, maar tevens om
dat te doen als de uitzendpunten geen
vaste, ergens gevestigde zenders zijn, maar
kleine bewegende en beweeglijke zenders,
zooals uit brandweer- en poiitieauto's, en
uit vliegtuigen.
Teneinde de proef op overtuigende wijze
te nemen heeft de National Broadcasting
Company de medewerking ingeroepen van
acht verschillende Europeesche landen.
Op het vastgestelde tijdstip zijn in
acht hoofdsteden verkeersvliegtuigen
opgestegen met een speciale zendin-
stallatie aan boord, door middel
waarvan het vliegtuig zich op een
nauwkeurig bepaald tijdstip moest
melden. Daarvoor had elke machine
slechts tien seconden toegemeten ge
kregen. Via een grondstation in
het betrokken land moest dit worden
opgevangen en vandaar per tele
foonkabel naar Bem worden geleid,
waar het centrale knooppunt was
en waar men verbonden was met
den Volkenbondszender te Genéve,
welke op de korte golf de aldus
ontvangen en onmiddellijk na el
kaar uitgesproken aanmeldingen
der vliegtuigen naar de Vereenigde
Staten uitzond.
Hier moest het te New York worden op
gevangen om via het National Broadcasting
Systeem ten gehoore van de vooraf op de
hoogte gestelde Amerikaansche luisteraars
te worden gebracht.
„Nu jullie beurt."
Het Nederlandsche vliegtuig was aan de
beurt onmiddellijk na het te Brussel met
hetzelfde doel opgestegen Sabena-vliegtuig
en zou onmiddellijk gevolgd worden door
het boven Berlijn vliegende toestel der
Deutsche Lufthansa. Aan boord van de nieu
we ..Pelikaan" had men voor dit doel een
speciale reportage-zender geplaatst met een
capaciteit van cira 100 watt en werkende op
een golflengte van 55 meter. Het grondsta
tion van den Rijksberichtendienst op Schip
hol was per telefoon verbonden met het
Centraie knooppunt te Bern en kon dus
Verw.: Zwakke tot matige
wind, aanvank, uit uiteen-
loopende, later uit Noorde
lijke richtingen, zwaar be
wolkt met tijdelijke opkla
ringen, nog kans op regen.»
buien, iets koeler.
Verdere vooruitzicihten: Opkla
rend weer.
meeluisteren naar de daar ontvangen uit
zendingen uit de andere vliegtuigen.
Op de gewone luchtvaartgolf van 932 me
ter stond Schiphol in verbinding met de
„Pelikaan" en kon aldus draadloos den
marconist waarschuwen, onmiddellijk nadat
de Belgen zioh hadden gemeld: „Nu jullie
beurt". En terstond klonk de stem van
den speaker: „Hallo, Hallo, hier de K.L.M.-
machine D.C.3 „Pelikaan", vliegend boven
Amsterdam, bestuurd door Jack Hondong'.
Hiermee had het K.L.M.-vliegtuig zijn
opdracht vervuld.
De uitgezonden woorden werden te Noord-
wijk door het zendstation Nora opgevan»
gen en per telefoon doorgegeven naar Bern
en van daar via Genèie naar Amerika,
waar de luisteraars binnen een tijdsverloop
van vijf minuten gehoord hebben hoe acht
vliegtuigen, vliegende boven acht verschil'
lende Europeesche steden, zich na elkaar
gemeld hebben... tenminste, indien de uit
zending geslaagd is en de ontvangst goed
was. Daaromtrent zal men binnen enkele
dagen rapport ontvangen.
Enthousiasme op de kade.
Gistermorgen kwart voor twaalf arriveer
de het prinselijk jacht „Piet Hein" geheel
onverwacht in de haven van Medemblik.
Aan boord bevonden zich H.K.H. Prin
ses Juliana, Z.K.H. Prins Bernhard en Z.D.
H. prins Aschwin.
Spoedig had zich een talrijke menigte op
de kade verzameld, die door het zingen van
vaderlandsche liederen uiting gaf aan vreug
de over dit bezoek.
De burgemeester van Medemblik was
eveneens ter plaatse aanwezig.
Na een oponthoud van ongeveer een uur
verliet het jacht na water en benzine te
hebben ingenomen, weer de haven, toege
zongen en toegejuicht door de velen, die op
de kade aanwezig waren. Het Prinselijk
Paar dankte hiervoor wuivend.
Het mond- en klauwzeergevaar.
De uitvoerende commissie fokvee
dag Breda 1937, heeft op advies van
den heer inspecteur van den vee-
artsenijkundigen dienst, wegens 't
gevaar, dat het heerschende mond
en klauwzeer met zich brengt, de
zen fokveedag afgelast.
