üen Gemeentelijk Slachthuis RookTRiUMPH te Den Helder? De werking van ABDIJSIROOP is versterkt! de 1 cent sigaret die U kent als de beste! Maison GERRITS Tweede Blad tfladórdeuwJ Noodzakelijk voor veilige en betrouwbare regeling der vleeschkeuring rZThSeepftH1Cl\d00r Zijn voortvarendheid reeds heeft doen kennen, zou het wellicht aan- Kt 3atfumcïicën in het betere genre Waar vluchtte Jan Rapalje weg? Bulletin-kastje en Burgerlijke Stand Burgerlijke Stand van Den Helder Vrachtauto vernielt slagersfiets F aillissementen De Spaansche vrijwilligerskwestie Vraag naar Koopvaardij- personeel Het collectief contract in Koopvaardij -ÜLMDCÏSTF Fr»T#> Het is thans ongeveer 10 jaar geleden dat over dit onderwerp, zoowel in riJT r. raad, als daarbuiten belangrijke besi^u 6~ werden gevoerd, die echter rilL K P gen modern ingericht abatto!rvoor d^TJ^ T niet tot resultaat v,Qv,i, gemeente niet tot resultaat hebben gehad. Nu de om standigheden m dit tijdsverloop zich hebbTn gewijzigd, doordat nieuwbouw, ondanks de waardevermindering van den gulden niet meer zulke hooge financieele offers eischt he personeel der Marine, dus het aantal vlees verbruikers, is uitgebreid en een nieuwe bur- \eV,e T^Verdlenen' 0m deze oude koe. om hi stijl te blijven, nog eens uit de sloot te halen! Wenschelgk voor de volksgezond heid. Het is en blijft nu eenmaal een feit, dat in steden en in andere gemeenschappen met een eenigszins belangrijk zielental, de oprichting van openbare slachthuizen en de daaraan ver bonden dwang, dat alle voor menschelijke voeding bestemde dieren daar geslacht en deskundig gekeurd worden, een eerste ver eischte is voor een veilige en betrouwbare regeling der vleeschkeuring. Hoewel ons de uitspraak van een Duitschen veearts wel wat overdreven voorkomt, toch zien wij daarin een kern van waarheid, wanneer hij beweert dat een goed geregeld systeem van slachthuizen even noodzaklijk is voor de gezondheid van een volk, als een goed geleid systeem van scholen dit is voor zijn vorming en opvoeding. Zonder aan de tegenwoordige regeling ook maar op eenigerlei wijze afbreuk te willen doen, moet het ons toch van het hart, dat zonder openbare slachthuizen de wettelijk ver plicht gestelde vleeschkeuring in grootere ge meenten een halven maatregel blijft, omdat het praktisch onmogelijk is de verspreid lig gende slachtplaatsen der afzonderlijke slagers en tevens hun bedrijf op afdoende wijze te controleeren. Hoe meer Den Helder zich uit breidt, hoe meer zich dat euvel bij de keur meesters zal doen gevoelen. In Duitschland een abattoir in stadjes van 5000 inwoners. De oprichting van een openbaar slachthuis hangt vanzelfsprekend niet alleen van het aantal inwoners af, doch wordt ook beinvloed door de plaatselijke omstandigheden. Wat het aantal inwoners betreft, zien wij in Duitsch land, dat de kleinere gemeenten, die gezamen lijk een zielental van meer dan 5000 hebben, leeds in het bezit zijn van een ten algemee- nen nutte aangewend abattoir. Er zijn zelfs stadjes met 3000 inwoners, die een dergelijke inrichting hebben. Op het platteland en in kleine dorpen staat de oprichting van een slachthuis natuurlijk in geen verhouding tot het nut, dat het zou afwerpen, terwijl boven dien de controle over de slachtingen geen moeilijkheden met zich brengt. En in Holland?. Vergelijken wij echter het zielental van Den Helder van ruim 35000 met andere gemeenten in Nederland, dan zien wij daaruit, dat steden met een veel geringer aantal inwoners reeds sinds jaren over een gemeentelijk abattoir beschikken, zeer ten gerieve van de consnumenten, van de slagers en van de gemeente zelf. Als voorbeeld noemen wij het garnizoen Kampen met 19000 inwoners. In de volgende plaatsen is een abattoir gevestigd: Amster dam, Den Haag, Roermond, Venlo, Leiden, Heerlen, Arhem, Winterswijk, Hoorn, Kerk- rade, Beverwijk, Haarlem, Rotterdam, Hel mond, Gouda, Maastricht, Groningen, Amers- De vanouds beroemde AKKER's ABDIJSIROOP is een matuur-genees middel, daar de werking m hoof1- zaak berust op de geneeskracht van extracten, bereid uit reeds in oude tijden bekende „genees-kruyden AKKER's ABDIJSIROOP, gens oud recept, ts dus een aan de natuur ontleend geneesmiddel I «ÓlJsBOOFjjj den bekenden Apotheker Dumont £gchASen n^g^doeltreftender! F«n onoeëvenaarde werking tegen: 3 d-gen 6 da9»? gebruik gebruik gebruik gebruik 9 y ^.?g",:rs«b™ak"oö',d..v3,,i foort, Zeist, Holten, Breda, Apeldoorn, Hil versum, Tilburg, Deventer, Eindhoven, En schedé, Leeuwarden, Dordrecht;, Zaandam, Rhenen, Oldenzaal, Bergen op Zoom, Nijme gen, Utrecht, Den Bosch, Sittard, Kampen, Almelo, Doetinchem en Bussum. De rentabiliteit van een abattoir. Het spreekt vanzelf, dat de gemeente, die tot den bouw van een slachthuis zou over gaan, in de eerste plaats zekerheid moet heb ben omtrent de rentabiliteit van een derge lijke inrichting. Het is echter een bekend feit, dat de abattoirs in de verschillende steden zich volkomen kunnen bedruipen, zonder dat zulks een prijsverhooging van het vleesch voor de verbruikers tengevolge heeft gehad. Bovendien heeft de gemeente het geheel in haar hand, door de vaststelling van het ver schuldigde slachtrecht de inkomsten met de uitgaven in evenwicht te houden. Een belang rijke winst behoeft niet gemaakt te worden; slechts de algemeene onkosten, rente, afschrij vingen en bedrijfsksoten moeten door de van- wage de gebruikers te betalen tarieven wor den gedekt. De ijsfabricage levert doorgaans ook nog een behoorlijk rendement. Geen extra-belastingen. Geen verhooging van vleeschprijzen. De zooeven genoemde prijsverhooging van het vleesch werd vroeger jaren door de tegenstanders van gemeentelijke slacht huizen vaak als afschrikmiddel in het geding gebracht. Deze bewering is echter zoowel door de praktijk, als door statisti sche gegevens volkomen weerlegd. De slacht- en keuringskosten, die door de slagers aan de slachthuisadministratie moe ten worden voldaan beteekende geen belasting op het vleesch ook reeds door het feit, dat de slagers door gebruik te maken van het abat toir, op andere onkosten besparen. Zij behoeven geen eigen slachtplaatsen meer te onder houden, besparen brandstoffen voor het broeiwater, kunnen tegen billijke voorwaarden over een gedeelte van het koelhuis beschik ken, waardoor bederf door langdurig bewa ren, vooral in den zomer, wordt uitgescha keld. Hun eigen koelinstallaties kunnen van geringere capaciteit zijn, waardoor aan- schaffings- en onderhoudskosten worden ge drukt. En zooals het overal in alle bedrijven is, werkt een grootbedrijf economischer dan een kleinbedrijf. De oprichting van een gemeentelijk slacht huis behoeft geenszins een verslechtering der gemeentefinanciën tengevolge te hebben, even min als een bezwaring der burgers met een extra-belasting. De daarvoor benoodigde fondsen vormen daarentegen een goede geld belegging. Het vereischte kapitaal kan in den tegenwoordigen tijd zonder moeite tegen een rentevoet van 3 worden verkregen. Door de overschotten der bedrijfsinkomsten kan het 56 rente opbrengen, zoodat het in een tijdsverloop van ongever 35 jaar geamorti seerd kan worden. De gemeente wordt op deze manier, om zoo te zggen kosteloos, eigenares van een waardevol, onbelast bezit. De hygiënische eisch. Behalve door het aantal inwoners, worden de factoren, die tot de oprichting van een modern slachthuis moeten medewerken, ook beinvloed door de plaatselijke omstandigheden. En werken deze niet allen mede om zoo spoe dig mogelijk aan den thans heerschenden on- hygiënischen en achterlijken toestand een einde te maken? Want onhygiënisch is het in groote mate, dat midden in de volkrijkste buurten, praktisch in de woonhuizen der menschen koeien op stal staan en er hun faecaliën de- poneeren. Dat enkele meters daarvandaan, die koeien worden geslacht, de inhoud van maag en darmen, vermengd met bloed en ander afval op den grond liggen en daar, vooral in den zomer, stank verspreiden en vliegen en ongedierte aantrekken. Als men zich dat eens goed indenkt, verwondert men zich er dan niet over, dat deze toestand zoo lang heeft kunnen voortbestaan met het goede voorbeeld van tallooze andere gemeen ten voor oogen? Ook de contröle op het vervoer van voor menschelijke consumptie afgekeurde dieren of organen naar de destructie-bedrijven kan bij een gedecentraliseerden dienst. Hoe lan ger de weg van de plaats van afkeuring naar die van vernietiging is, des te grooter kans is er, dat met het voor de gezondheid scha delijke vleesch wordt geknoeid. Wg zien dus, dat niet alleen strenger toezicht, doch ook grootere hygiëne wordt bereikt met de aanwezigheid van een behoorlijk slachthuis. De keuringsveearts aan de openbare slacht huizen verkeert dan ook by de uitoefening zijner functie in een bevoorrechte positie, vergeleken bij zijn collega in een gedecentra liseerden dienst. Hij is aanwezig bij alle slachthandelingen en kan dus onmiddelhjk ingrijpen, wanneer hg overtredingen bespeurt. In een gedecentraliseerden dienst komt de keuringsveearts meestal als de slachting af- geloopen is. Het dooden der dieren. Ook de methode van bedwelmen of dooden der dieren laat in de particuliere bedrijven nog wel eens iets te wenschen over. Wij we ten wel, dat de dieren tóch dood moeten, maar de wijze waarop dit wordt bewerkstel ligd mag niet tot dierenmishandeling le'dem In ieder geval geschiedt deze behandeling op de abattoirs op zeer humane wijze, waartoe de voortdurende contröle, de grootere ruimte, en de aanwezige apparaten, het hunne bij dragen. De plaatselijke omstandigheden gunstig. Wij noemden de plaatselijke omstandigheden, die moeten medewerken om tot de oprichting van een gemeentelijk slachthuis te komen. Voor zoover onze inlichtingen zich uitstrekken was het unanieme oordeel: „het zou een groote verbetering zijn en een voorzien in een wer kelijke behoefte, wanneer de gemeente daar toe zou overgaan", m.a.w. zou de gemeente niet op grooten tegenstand van de zijde van belanghebbenden behoeven te stuiten. Be halve door de sympathie der bevolking en vooral van de zijde der slagers, worden de plaatselijke omstandigheden ook beoordeeld naar het aantal koeien, kalveren en varkens, die ter plaatse jaarhjks worden geslacht. Uit bekomen inlichtingen bedraagt het jaarlijks te slachten aantal koeien en kalveren onge veer 6000 stuks; voor varkens is dit aantal ongeveer 4000. Het belang voor de Marine. Wij zouden niet volledig zijn, wanneer wij in dit betoog ook nog niet enkele woorden wijdden aan het belang, dat de Marine bij de aanwezigheid van een modern geoutilleerd slachthuis in deze gemeente zou hebben. In normale tijden geschiedt de levering van het voor de Marine benoodigde rundvleesch door den leverancier, die na gehouden openbare aanbesteding, daartoe door den Minister van Defensie wordt aangewezen. De eene leve rancier geeft er de voorkeur aan zijn koeien in Den Helder met zijn gebrekkige accomodatie te laten slachten, de ander prefereert het abattoir te Alkmaar. Doordat de Marine tot eisch gesteld heeft, dat de voor haar bestem de koeien door een deskundige, i.c. een offi cier van administratie, dienen te worden ge keurd op leeftijd, gewicht, algeheele gezond heidstoestand, droog-zijn, enz. moet in het laatste geval zulk een officier tweemaal per week naar Alkmaar reizen, teneinde deze keuring te doen plaats vinden. Was hier een abattoir gevestigd, dan zou vanzelfsprekend in de aanbestedingsvoorwaarden een clausule worden opgenomen, waarbij slachting der dieren in het Gemeentelijk Abattoir te Den Helder verplicht werd gesteld. Tevens zou voor de Marine het voordeel verkregen wor den, dat bij plotseling opkomende behoefte in verband met gewijzigde vaarprogramma's of onverwacht uit te voeren opdrachten de sche pen spoediger van versch vleesch zouden kun nen worden voorzien. Ook de aanwezigheid van een koelinrichting op het abattoir laat de mogelijkheid open vleesch ter plaatse in vol komen gezonden en verschen toestand in vooraad te hebben. De vleeschvoorziening van de Marine in oorlogstijd zal met den bestaanden toestand nog heel wat meer moeilijkheden met zich mede brengen. In verband met de uitgebreid heid van het personeel, vrijwilligers en dienst plichtigen, zal het aantal der te slachten koeien en varkens zóó groot zijn, dat zulks niet meer in den achteruitbouw van een sla gerij kan geschieden. Deze massale slachtin gen zullen op een abattoir moéten plaats vinden. De accomodatie daar werkt een vlug en hygiënisch werken in de hand, wat juist in die omstandigheden noodzakelijk is. Het komt ons voor, dat het als een groot bezwaar door den verplegingsdienst van de Marine gevoeld zal worden, dat in oorlogstijd de koeien op 40 km afstand van de plaats, waar zij noodig zijn, worden geslacht. Tevens is de mogelijkheid niet uitgesloten, dat koeien door de weermacht in Noord-Hol land, Texel en de Wieringermeer zullen wor den gevorderd en in de nabijheid van Den Helder onder Marine-toezicht in een veepark worden geweid, of ergens gestald, totdat zij moeten worden geslacht. Daartoe zouden zij dan eerst de reis naar Alkmaar en terug moeten maken om daarna aan de schepen te worden afgeleverd. Het is natuurlijk moge lijk, dat aan boord levende dieren worden meegenomen, maar het overgroote deel zal toch aan den wal moeten worden geslacht. De aanwezigheid van een vries- en koel inrichting op de plaats, waar de voedings middelen noodig zijn en gedistribueerd wor den, zal tevens van groote waarde blgken te zijn. Economisch aangelegde lezers zullen mis schien uit het bovenstaande de overtuiging putten, dat het belang, dat de Marine bij een slachthuis heeft, verdisconteerd dient te wor den door een bgdrage in de bouwkosten of in het onderhoud van haar te vorderen. Dit zou echter ten eenenmale onjuist zijn. Zij betaalt KAPPER SPOORSTRAAT 104-105 - Telef. 457 den aanbestedingsprijs van het vleesch aan den leverancier, die reeds met zijn slacht- rechten rekening houdt, waarbij het er niet toe doet, of deze betaald worden aan het abattoir te Alkmaar, dan wel te Den Helder. Het meerdere gemak, dat de Marine bij de slachting ter plaatse heeft, is niet iets abnor maals, dat betaald dient te worden; integen deel de Marine ondervindt thans juist het on gemak van de gebrekkige en achterlijke toe standen, die hier nog heerschen en die bij mobilisatie en in oorlogstijd ongetwijfeld hun invloed zullen doen gelden. De Landmacht draagt in zijn garnizoen evenmin bij in de onderhoudskosten van de gemeentelijke slachthuizen, maar profiteert daar toch ook van de betere hygiëne en accomodatie, wat overigens in dezen tijd als geheel normaal kan worden beschouwd. Mocht de Marine er behoefte aan hebben om over eenige vries- of koelcellen in het abattoir te beschikken, dan kan haar daarvoor de gewone huur door de gemeente in rekening worden gebracht. Het voorgaande werd alleen geschre ven om de belangstelling voor deze aan gelegenheid weer eens wakker te roepen. Het is geenszins onze bedoeling om cri- tiek, van welke zijde ook, uit te lokken, doch wel zouden wg gaarne bereiken, dat deze regelen een stoot geven aan het initiatief om tot de oprichting te komen van: „Het Gemeentelgk Slachthuis van Den Helder." S. 2.50 voor wie het weet. Zoowel onze teekenaar als de motorbrigade raakte Woensdagavond het spoor van Jan Rapalje kwijt. Het punt waar onze teeekenaar den zwijntjesjager het laatst zag, was in ons nummer van Donderdag afgebeeld. Maar Jan zelf verdween in een steeg, waar de duister nis hem opslokte en waar men zijn spoor bijster raakte. Donderdagavond echter vonden we, tus- schen onze redactioneele paparassen een slecht geschreven briefje. Het bleek afkomstig van Jan Rapalje, die ons daarin spottend meedeelde op welke wijze hij ons bij den neus genomen had. Hij was de steeg doorgeraced, was links omgeslagen, een straat voorbij geijld, had zijn fiets daar in een steeg neergegooid en was over een hek geklommen op een terrein waar hij tal van schuilplaatsen had gevonden. Wie weet aan te geven waar Jan zich verscholen heeft, kan dat aan ons kantoor op een briefje meedeclen. Men kan zijn briefje in de bus stoppen. Wie de juiste plaats aangeeft ontvangt 2.50. Zgn er meerdere goede oplossers, dan wordt de „riks" aan hem of haar toegekend wie het op de origineelste wgze weet te ver tellen. Het is gebeurd op den Ruyghweg. Gistermiddag voor de rijwielzaak van den heer Morée, ten overstaan van het nieuwste, dat onze stad op nieuwsgebied thans bezit: het bulletinkastje. Een juffrouw er onder. Schamel gekleed, de piekerige haren op een half-verschoten flu weel kraagje, maar met felle oogen in het kastje turend, waarin het eerste bulletin nog moet komen te hangen. Ze rekt zich uit op de teenen en merkt dan op tegen een eveneens het critisch in oogen- schouw nemend marineman: „Nou nou, wat zeg je daarvandaar gaat waarempel het Gemeentebestuur ook al reclame maken met den burgerlijken stand. Efijn, nou hoefie te- minste niet meer helegaar naar het Westplein te loope asser eentje uit de straat ange- hange wordt van 1 October 1937. GETROUWD: H. Hiemstra en A. C, Engel. BEVALLEN: D. LoeuwTiessen, d.; H. van der WeerdSchenk, z.; A. Weijland— van Zweden, d. Gistermorgen te ongeveer half elf reed een bediende-te-fiets van de firma Simon de Wit in snelle vaart van het Ankerpark het z.g. Zwarte Pad op. Juist kwam van dat pad een vrachtauto van de firma Kaan, welke met cement was geladen, aangereden, welke het Ankerpark op wilde gaan. Het kwam tot een botsing, welke gelukkig nogal goed afliep. De fietsjongen werd tegen den grond ge reden, maar hij bekwam geen letsel.. Wel echter zijn fiets, welke minder goed tegen de onzachte aanraking bestand bleek en dan ook volkomen „in elkaar gereden" was. De politie maakte proces-verbaal op. Naar zijn zeggen heeft de chauffeur signaal gegeven. Al zijn er de laatste weken eenige lichtpunten, die we met vreugde hebben mogen aanwijzen, dat wil nog niet zeg gen, dat er nog niet duizend voetangels en klemmen zijn, die als evenzoovele ge varen op den weg naar stabielere verhou dingen tusschen de mogendheden liggen. De meest gevaarlijke is op het oogenblik de Spaansche en dan wel in het bizonder die van de vrijwilligerskwestie. Want ook het ge meenschappelijk optreden tegen de piraten in de Middellandsche Zee, die tusschen twee haakjes zich den laatsten tijd merkwaardig rustig houden, brengt het vrijwilligerspro- bleem nog niet nader tot zijn oplossing. En toch zal dat eerst van het Spaansche tooneel moeten verdwijnen wil het conflict in Spanje zijn gevaarlijken kant van een Europeesch conflict verliezen. Het Spaansche vrijwilligersvraagstuk zou door Frankrijk, Engeland en Italië moeten worden besproken. Van bevoegde Italiaansche zijde wordt te vestaan gegeven, aldus meldt de Londensche corr. van het „Hbl.", dat Grandi aan Eden heeft meegedeeld, dat de Italiaan sche regeering een afwijzende houding tegen over het denkbeeld van een driemogendheden- conferentie innam. Volgens de Italiaansche versie zou signor Grandi er op hebben gewezen, dat een drie- mogendhedenconferentie over het vraagstuk der vrijwilligers geen zin heeft, omdat er in Spanje niet alleen Italianen, maar ook Fran- sche en Russische vrijwilligers aanwezig zijn. De besprekingen en petit comité van Frankrijk, Engeland en Italië, waarin andere mogendheden, die evenzeer bij het vrijwilligersprobleem zijn betrokken, zou den ontbreken, zouden derhalve niet tot resultaten kunnen leiden. Het zou daarom de voorkeur verdienen het vraagstuk weer aan de niet-inmengingscom- missie voor te leggen, waar het in verband met de toekenning van oorlogvoerende rech ten (dit doelt op het doodgeboren Britsche compromisvoorstel) reeds eerder is bespro ken. Dat Italië dit soort bezwaren tegen de drie-mogendhedenconferentie zou opperen, be hoeft allerminst verbazing te wekken. Het optimisme dat uit de Delbos-Bovas- Scoppa besprekingen werd geboren en de daarop gebaseerde hoop, dat Italië door Nyon plotseling tot andere inzichten betreffende Spanje zou zijn gekomen, die een spoedige oplossing van de vrijwilligerskwestie in uit zicht stelden, is van het begin af uitermate voorbarig geweest. Nu geeft het bericht, dat we gisteren ontvingen en nog bulletineerden, dat Franco bereid is zgn toestemming te geven aan een algemeene terugtrekking der buiten- landsche vrijwilligers, die aan beide kan ten strijden, weer een ander cachet aan het vraagstuk. Waarom is Franco daartoe bereid zoo vragen we ons natuurlijk af. Is hij zoo zeker van zijn overwinning, dat hij de buitenlanders kan missen? Of is het aantal buitenlandsche strijders in het andere kamp grooter, zoodat hij ze graag aan beide kanten af wil laten vloeien? Er schuilt hier vermoedelijk wel een addertje onder het gras en wij gelooven niet, dat ondanks dit royale(?) aanbod van Fran co's kant, het vrijwilligersvraagstuk spoedig zijn oplossing zal hebben gevonden. Geëindigd door homologatie van het aan geboden accoord: 25 Sept.; P, F, L. Lafère, Den Helder, HOfEL - CAFE - RESTAURANT „DE TOELAST" PRIMA CONSUMPTIE - GEZELLIG ZITJE TEL. 187 -1. KLAS BILJARTS Voornamelijk voor de z.g. kleine Koopvaardij. Naar wij vernemen is de vraag naar personeel op de koopvaardijschepen nog steeds groot, vooral waar deze vraag be treft bevaren matrozen voor de z.g. kleine koopvaardij. Door bemiddeling van onze plaatselijke Arbeidsbeurs mochten de laatste weken tal van ingeschrevenen uitgezonden wor den: voor diegenen, die nog werkloos rondloopen en een kansje willen wagen is dit wellicht een tip. Inlichtingen ver strekt de Arbeidsbeurs. De onderhandelingen over het collectief contract in de koopvaardij zijn nog steeds niet geemdigd, hoewel de termijn op 1 October was verstreken. Dezer dagen is een overeenkomst te wach ten. Het nieuwe contract zal terugwerkende kracht hebben tot 1 October. De nieuwe wet telijke regeling op de arbeidsovereenkomst van kapitein en schepelingen treedt thans ook m werking. Een aantal wijzigingen zijn daar van het gevolg. („Hbl."). f_POPTPET ATELIEP JAC Dt BfJEP 5D

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1937 | | pagina 5