Steeds meer Italiaansche soldaten naar Libye
Chinccsch offensief op
beide fronten
Rechtschen omsingelen
belangrijk centrum
DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Euwe wint de
vijfde partij
Nazi-woede over
Dr. Colijn maant tot
Egypte bouwt een munitiefabriek
tentoonstelling te Praag
Kaperschip in de Oostzee
organisatie in den
Middenstand
Japansche linie gedeeltelijk doorbroken
Auto rijdt door
spoorboomen
Steun verhooging
IJ sselmeervisscherij
UITGAVE, N.V. DRUKKERIJ EN UITGEVERIJ V/H C. DE BOER JR„ KONINGSTRAAT 78. DEN HELDER. TELEFOON 50
POSTGIROREKENING 16066
V R IJ D A G
15 OCTOBER 1937
65e JAARG. No. 8131
i£cPict&en
De „Strijdkreet" in
Duitschland verboden
Frankrijk heeft geen
R*K* priesters genoeg
Dit nummer bevat 8 pagina's
EERBERICHT
DE BILT SEINT:
SPANJE
HELDERSCHE COURANT
Wat zijn Mussolini's plannen?
Gisteren vertrokken weer zeven
duizend man Italiaansche troepen
van de divisie Cirene naar Tripo
lis. De staf van deze divisie is gis
teren naar Libye vertrokken.
Met de troepenzendingen naar Libye gaat
liet thans in versneld tempo. De derwaarts
gezonden strijdkrachten behooren niet
slechts tot het 20ste Italiaansche legercorps,
waarvan de oprichting officieel in het voor
jaar werd medegedeeld, maar óók tot het
21ste legercorps, dat geheel buiten weten
van het publiek werd georganiseerd. Tot be
gin 1937 telde het Italiaansche leger slechts
19 legercorpsen.
Bij die effectieven, uit het moederland
naar Libye gedirigeerd, moeten natuurlijk
nog geteld worden de inlandsche troepen,
die tijdens den veldtocht in Ethiopië van
Tripolitanië naar Oost-Afrika werden ge
zonden, doch thans hun vroegere garnizoe
nen weer betrekken. Deze inlandsche troe
pen moeten ongeveer 20.000 a 25.000 man
sterk zijn.
Gisteravond hebben ook nog ongeveer
2500 manschappen Napels verlaten met be
stemming voor Libye. Die effectieven bevat
ten ook gezondheidsdiensten en speciale
mitrailleurs-compagnies.
De Italiaansche troepen in Libye
zijn nu dan ook aanmerkelijk ster
ker, wat hun aantal betreft, dan die
van de garnizoenen van Egypte en
Tunis.
Verder heeft Italië den laatsten tijd ver
scheiden koopvaardijschepen gereed gemaakt
voor eventueele troepentransporten, zoodat
het dus, als het eenmaal met de huidige
troepenzendingen gereed zal zijn, over een
vloot beschikt, volkomen geoutilleerd voor
snelle troepenverplaatsingen over zee.
Egypte ongerust.
Medegedeeld wordt, dat de regee
ring in Egypte een munitiefabriek
zal bouwen, waarvan de kosten
500.000 pond sterling zullen bedragen.
Voorts zal de regeering bij het par
lement een wetsontwerp indienen,
waarin de militaire dienst verplicht
zal worden gesteld.
Deze geregelde troepenverschepingen doen
denken aan de dagen waarin Mussolini de
krijg tegen Abessynië voorbereidde. Met
zorg vraagt de Egyptische regeering zich dan
ook af, wat Italië voor heeft met het legeren
van sterke troepen aan de Egyptische grens.
Men is geneigd deze troepenverplaatsingen
te zien als een bedreiging van Engeland, dat
natuurlijk nooit een aanval op Egypte zou
dulden, maar toch door de bedreiging met
een ernstige stoot in de richting van het
Suezkanaal allicht wat meer handelbaar zou
worden in de Spaansche aangelegenheid.
Mussolini zal waarschijnlijk trachten het
versterkte Libye als een troefkaart tegen
Londen uit te spelen.
Stand thans 32 Aljechin
geeft na de Hste zet op.
De vijfde partij om het wereld
kampioenschap schaken, gisteravond
in de groote zaal van Den Haag-
sclien Dierentuin gespeeld, werd
na een sensationeel verloop bij de
41ste zet, welke Euwe in open cou
vert gaf, door Aljechin opgegeven,
zoodat Euwe winnaar werd van
deze partij.
De spanning in de eerste vier partijen
van de match EuweAljechin om het we
reldkampioenschap schaken culmineerde in
de sensatie van deze vijfde partij.
Want het is ditmaal niet een strijd met
wisselende kansen geworden, doch veeleer
een wanhopige poging van Aljechin om het
lot te ontgaan, dat feitelijk al sinds den
vijftienden zet voor hem bestemd scheen
te zijn.
Nadat de ex-kampioen een reeds minder
gunstige variant van het aangenomen dame
gambiet (dus ditmaal geen Slavische ver
dediging) had gekozen, zette hij een voor
barig initiatief in, waarvan Euwe spoedig
op even krachtige als eenvoudige wijze de
incorrectheid aantoonde. Toen de uitdager
ten overvloede de kansrijkste verdediging
miste, won Euwe, na schitterend, subtiel
spel een stuk (dat geschiedde reeds op den
24sten zet), doch moest nog tot den veer
tigsten zet verder spelen, daar Aljechin
blijkbaar geen aanleiding kon vinden, de
partij op te geven.
Eerst toen de zitting beëindigd was, en
Aljechin geruimen tijd, onder hevige span
ning van het publiek met zijn sceondant,
Eliskases, had geanalyseerd, gaf hij dr.
Euwe de hand, ten teeken, dat hij den strijd
staakte.
Het applaus, dat daarop wilde losbarsten,
werd door Euwe met een handgebaar tot
zwijgen gebracht.
Ook het Leger des Heils mag
geen invloed meer uitoefenen.
Op het hoofdkwartier van het Leger des
Heils te Londen wordt vernomen, dat het
orgaan van deze beweging „De Strijdkreet"
door de Duitsche autoriteiten is verboden.
Dit jaar mag het blad in Duitschland niet
meer verschijnen.
Frankrijk heeft een groot gebrek aan
Roomsch-Katholieke priesters. Op de 36000
parochies zijn slechts 12000 volledig bezet.
In sommige diocessen zijn 150 tot 200 plaat
sen onbezet. Voorts heeft één derde gedeelte
der leden van de geestelijkheid den 60-ja-
rigen leeftijd bereikt en is het getal theolo
gische studenten veel te klein, terwijl het
hog steeds vermindert.
Anti-Duitsche caricaturen ten
toongesteld.
Men eischt een officieele ver
ontschuldiging.
In verband met de opening van
een tentoonstelling te Praag, waar
karikaturen van persoonlijkheden
uit het Derde Rijk te zien waren,
heeft de Duitsche pers een cam
pagne tegen Tsjecho Slowakije ont
ketend.
Deze karikaturen zijn thans uit de ten
toonstelling teruggetrokken, doch de Duit
sche pers is hiermee niet tevreden. In hun
oogen waren de karikaturen een beleediging
voor den Führer.
De „Lokal Anzeiger" schrijft dat Duitsch
land op ernstige wijze is aangevallen. Tsje
cho Slowakije kan de zaak niet regelen
door eenvoudig de karikaturen weg te ne
men. De regeering te Praag moet een offi-
cieele verklaring afleggen en algeheele vol
doening geven. De Duitsche natie zal in
geen geval de houding, welke de Tsjechi
sche regeering tot nu toe heeft aangenomen
aanvaarden.
Achtervolgt schepen met oor
logsmateriaal voor Spanje.
Verhalen over een geheimzinnig
schip, dat de Oostzee onveilig,
maakt doen te Riga volgens het
Hsb. de ronde. Men spreekt over
een kaperschip, dat voor de kust
van Estland loert op schepen, die
met oorlogsmateriaal naar Spanje
gaan.
Het laatste nieuws over dezen modernen
zeeroover betreft 't schip „Jaron" of „Vene"
dat een lading oorlogsmateriaal voor Spanje
aan boord heeft en door zijn geheimzinni-
gen achtervolger „Alracque" (welk schip uit
Le Havre afkomstig zou zijn) wordt opge
wacht. Beide schepen liggen buiten de
Estische haven Paldiski, het eerste in af
wachting om te kunnen ontsnappen, het
tweede vastbesloten zijn prooi niet los te
laten.
Overgeleverd aan den kaper.
Het is nog steeds niet zeker, wat er eigen
lijk aan de hand is. De laatste lezing is dat
de „Alrocque" een soort zeerooversschip is,
dat al sinds den zomer in de Oostzee rond
zwerft om schepen met oorlogsmateriaal op
weg naar Spanje buit te maken.
De „Alrocque" zou van agenten
aan wal telegrafisch bericht krijgen,
wanneer daar een schip vertrekt, dat
zooveel mogelijk in het geheim naar
de Noordzee wil komen. Daar alle
randstaten officieel geen bescher
ming mogen verleenen aan deze
smokkelschepen met oorlogsmate
riaal, zijn zij overgeleverd aan de
„Alroque".
Matrozen van de „Alroque" zouden onder
zegel van geheimhouding hebben verteld,
dat hun schip in September twee prijzen
heeft gemaakt. Dat klopt met de onzeker
heid betreffende het lot van de twee sche
pen „Tiu" en „Viu", die een lading oorlogs
materiaal aan boord hadden, en die in de
maanden Juli en Augustus ankerplaatsen
hadden gekozen onder de kust tusschen Stet-
tin en Memel. Van die schepen is niets
meer vernomen.
Jaarvergadering Christelijke Mid
denstandsbond.
De minister-president, dr. H. Colijn, heeft
gisteren een gedeelte van de jaarvergade
ring van den Christelijken Middenstands
bond te Utrecht bijgewoond. De minister
heeft in een toespraak, namens de regeering
waardeering geuit voor de pogingen van den
middenstand om te geraken tot een doeltref
fende organisatie. Alleen langs dien weg zal
het mogelijk blijken de moeilijkheden te
overwinnen.
Zonder een krachtige middenstandsorga
nisatie staat de overheid machteloos, daarom
wordt door haar het belang van een goede
Sjanghai onder artillerievuur.
Aan het Shanghai-front vond giste
ren den geheele dag een verwoed
artillerie-duel plaats.
Tegen den avond ontketenden de
Chineezen plotseling een geweldig
offensief tegen de Setsjoean-straat,
waarop de Japanners een heftig af-
weervuur openden.
Een Amerikaansch officier, die zich
op een waarnemingspost bevond, ver
klaarde, dat de Chineezen het groot
ste offensief geopend hebben, dat
Shanghai tot nog toe heeft beleefd.
In de smalle straten van den be
trokken sector vocht men met bui
tengewoon felle verbittering man
tegen man.
Naarmate het later werd, breidden de
gevechten rond de concessie zich uit en
namen <-ulk een omvang aan, dat de he
mel helder verlicht werd door het artille
rievuur. Het leek toen, alsof aan alle kan
ten eroote branden woedden.
Het Chineesche offensief bepaalde zich
niet slechts tot den Noordelijken sector,
doch strekte zich ook uit tot de wijken
Lioehang en Kiangwan. Voor het eerst heb
ben de Chineezen bij deze gevechten ge
bruik gemaakt van hun speciaal opgeleide
stormtroepen.
In de eerste uren na middernacht nam
het vuren even af en in deze pauze wist
de Chineesche infanterie in een geweldig
offensief de Japansche linie te doorbreken
en de Setsjoean-straat over te steken. Het
verwoede vuur der Japansche machinege
weren was niet in staat de Ghineesche
aanvallers tegen te houden.
Tegenaanvallen, die met tanks werden
ondernomen hadden evenmin succes. Blij
kens de eerste berichten zijn alleen bij de
zen aanval 300 Japansche soldaten gesneu
veld.
Later werd een Japansch communiqué
gep< üceerd, waarin werd verklaard, dat
de Chineesche aanval intusschen tot staan
was gebracht.
Tijdens het artillerie-duel zijn gisteren
tal van granaten in de internationale con
cessie terechtgekomen. In Hongkjoe, Poe-
ting, Sjapei en op vele andere plaatsen
zijn geweldige branden uitgebroken. Min
stens 150 burgers zijn in de internationale
concessie door granaatscherven gedood.
Het aantal gewonden valt nog niet te
schatten.
Japanners bezetten belangrijk
strategisch punt.
De Japansche opmarsch in Noord-China
loopt vlot van stapel. De Japansche woord
voerder heeft medegedeeld, dat de .TaDan-
solie troepen de hoofdstad van Soeijoean,
Kwei Hau Soeijoean hebben bezet en thans
de omgeving zuiveren van ongeregelde
Chineesche benden. Vermoedelijk zullen de
organisatie ook terdege ingezien en gewaar
deerd.
Het is dan ook van het grootste belang,
dat zij, die nog buiten de organisatie
staan, zich zoo snel mogelijk, aansluiten,
terwijl een goede en hechte samenwerking
met andere organisaties eveneens van groo
te beteekenis is.
Dan zal ook de medewerking van
de overheid gemakkelijker worden,
want wanneer zij staat tegenover
middenstandsorganisaties, die het
onderling niet eens zijn, zal zij
spoedig geneigd zijn te zeggen:
„Zoolang jullie het met elkaar niet
eens zijn, is ook voor ons de tijd
orn hulp teb ieden nog niet aange
broken." (Applaus).
De voorzitter, de heer W. G. Scheeres,
dankte dr. Colijn voor het gesprokene.
Inzittenden springen er uit en
worden gered. Plichtsgetrouw
overwegwachter gewond.
Gisteravond om half acht is een
personenauto,, welke op den Rijks
weg te Eefde door de gesloten
spoorboomen was gereden, door een
goederentrein, welke van Zutfen op
weg was naar Deventer, gegrepen
en vrijwel geheel vernield.
De beide inzittenden van den wagen, de
bestuurder S. en zijn passagier R„ beiden
uit Deventer, hadden de tegenwoordigheid
van geest nog op het laaste moment uit
het voertuig te springen, waaraan zij hun
leven te danken hebben.
De overwegwachter N., die nog getracht
heeft den machinist te waarschuwen, en
daarbij door de auto, welke een eind door
den trein werd meegesleurd, werd geraakt,
kreeg lichte verwondingen aan beenen en
pols.
Door tegenligger verblind.
Het gebeurde is toe te schrijven aan het
feit, dat de heer S. door een tegenligger
werd verblind, waarop hij met zijn wagen
tegen de gesloten .spoorboomen botste en
op de spoorlijn terecht kwam.
De machinist stopte na het ongeluk; na
een oponthoud van ongeveer tien minuten
is de trein vertrokken.
De directeur van den rijksdienst ter uitvoe
ring van de Zuiderzeesteunwet deelt in aan
sluiting op de bekendmaking van 6 Juli j.1.
voor alle I.Tsselmeervisschers en onder ver
wijzing naar de mededeeling van 16 Maart
j.1. van den Minister van Walerstaat, dat ten
aanzien van den toeslag voor IJsselmeervis-
schers naar omstandigheden zou worden ge
handeld, mede, dat mét ingang van 17 Oc-
tober a.s. de toeslag voor geheel volwaar
dige IJsselmeervisschers, die dit bedrijf vrij
wel uitsluitend uitoefenen (a), zoowel als
voor alle IJsselmeervisschers die tevens de
binnenvisscherij uitoefenen, verhoogd wordt
van 30 pet. resp. 25 pet. tot 50 pet. van den
Japansche troepen, gesteund door Mongool-
sche afdeelingen thans in westelijke rich
ting oprukken naar Pautioe, teneinde de
Mongolen, die nog afhankelijk zijn van Nan
king te onderwerpen en de Chineesch-Rus-
sische verbindingen te bedreigen. Verder
rukken de Japansche troepen op aan de
grens van Hopei en Sjansi en in de richting
van de Gele rivier. De Chineesche pers te
Peking kondigt de oprichting van een admi
nistratief comité voor Hopei aan, afhankelijk
van de commissie tot behoud van den vrede
te Peking (staande onder Japansche in
vloed. Red.), I>elast met het burgerlijk be
stuur van de provincie Hopei.
Ook Chineesoh offensief in het
Noorden.
Volgens berichten uit het Noorden is een
groot offensief van de Chineesche troepen
in het Noorden van Sjansi ingezet.
Naar verluidt rukken de Chineesche le
gers op in drie kolonnes en jagen de Ja
pansche troepen voor zich uit, terwijl het
vroegere achtste Chineesche communisti
sche leger het Japansche leger in den rug
lastig valt met een guerilla-taktiek.
-«
Verwachting: Meest matige
Noordwestelijke tot Westelij
ke wind, half tot zwaar be
wolkt, mogelijk enkele re
genbuitjes, weinig verande
ring in temperatuur.
Verdere vooruitzichten: Weinig
verandering.
grondslag en voor de niet geheel volwaardige
IJsselmeervisschers die dit bedrijf vrijwel
uitsluitend uitoefenen, inclusief hoekwant-
visschers, niet geheel volwaardig (b), ver
hoogd wordt van 50 pet. tot 75 pet. van den
grondslag.
De maximum bijzondere toeslag voor IJs-
selmeerWaddenzeevisschers, niet te Wie-
ringen woonachtig, wordt met ingang van
17 October a.s. verhoogd van 30 pet. tot 50
pet. van den grondslag.
Madrid, Barcelona en Carthage-
ne gebombardeerd.
GROOT FRANCO-OFFENSIEF
IN ARAGON VERWACHT.
De nationalistische troepen zijn
er, volgens Un. Press., thans in ge
slaagd, Arrionlas, een gewichtig
spoorwegcentrum,, van het Oosten en
het Zuiden uit te omsingelen.
De samenwerking tusschen het
luchtwapen en de artillerie wordt
door helder weer begunstigd en zoo
kon de felle tegenstand der Volks-
fronters zuidelijk van Arirondas
worden gebroken. De regeerings-
troepen trekken op Infiesto terug.
Ook ten Noord-Westen van Cangas
de Onis boden de regeeringstroepen
hevigen tegenstand. Na een over
weldigend artillerievuur hebben ech
ter ook daar de rechtschen de Astu-
rische stellingen bezet.
Uit Carthagena wordt gemeld, dat vijf
bommenwerpers gistermiddag om kwart
voor twee boven de stad zijn versohenen.
Zij hebben 40 bommen uitgeworpen. Tien
burgers zijn gedood en twintig gewond.
Jachtvliegtuigen der regeering hebben
slag geleverd en een der bommenjagers
omlaaggeschoten op 40 mijl van Kaap Pa
los.
Theaterbezoekers in de Spaansche hoofd
stad werden Woensdagavond bij het uitgaan
der schouwburgen en bioscopen verrast
door een rechtsche bomaanval. Granaten
ontploften in de drukste gedeelten der stad,
waardoor het aantal slachtoffers groot is.
Er zijn tientallen dooden en honderden ge
wonden.
Denzelfden avond tegen tien minuten
voor acht hebben rechtsche vliegtuigen een
vlucht boven Barcelona ondernomen, waar
bij zij geen enkel militair doel bestookten.
Enkele personen werden gewond. De Iucht-
afweerbatterijen beletten den rechtschen
meer schade aan te richten.
Aan het front in Aragon hebben, naar
Havas meldt, de regeeringstroepen een groot-
schen aanval ondernomen in den sector
Saragossa, zonder evenwel eenige wijziging
van belang te brengen in de frontlijn.
Na een artilleriegevecht van twee uur zon
den de aanvallers tanks in den strijd. Hun
vechtwagens passeerden de eerste versper
ringen en stopte voor de eerste loopgraven-
linie van de rechtschen. Hier openden zij 'n
moorddadig vuur op den vijand teneinde de
eigen infanterie, welke een kilometer was
achter gebleven, gelegenheid te geven op te
rukken.
De manschappen van Franco's vreemde
lingenlegioen en Marokanen slopen echter
naar de tanks en slaagden erin met hand
granaten en flesschen benzine tien vecht
wagens buiten gevecht te stellen. De overige
tanks trokken zich daarop terug doch óp
den terugweg werden nog zes wagens buiten
gevecht gesteld. Later in deai middag werd
het artillerievuur gestaakt, doch tot den
avond ratelden de mitrailleurs van de recht
schen, om de regeeringsinfanterie te belet
ten den aanval te hervatten.
Berichten uit goede bron bevesti
gen, dat aan hef front van Aragon
een groot offensief van de rechtsche
troepen op handen is. Men verzekert
dat het begin van den strijd in den
sector van Saragossa een kwestie van
uren is.
Van welingelichte zijde wordt vernomen,
dat het groote hoofdkwartier van generaal
Franco naar het front in Aragon is ver
plaatst