Met de „Zilveren Kruis"
van zee tot zee
De ramp van de T. 13
Dief kruipt onder
winkelvloer
Zij sloot haar
man op
Speciaal Hollandsch
wegenprobleem
Waarom de commandant in San Francisco
de pokken liet uitbrek
Pistool bij het
kofferpakken afgegaan
Overeenstemming in de
havenbedrijven bereikt
Alkmaarsche Kaasmarkt
Avontuur bij Magellaen
Stormdesertiecholera
Negen menschen verbrand
De slappe ondergrond
475ste STAATSLOTERIJ
Nee, gemakkelijk was het bij de oude
Nederlandsche Marine zéker niet,
ondanks het feit, dat ook heden ten
dage nog ontelbare min of meer vroolijke
verhalen de ronde doen en de bejaarde
marineklanten er doorgans nog met ken
nelijke vreugde van vertellen.
Bij Straat Magelaen, toen men reeds enkele
maanden op zee was, en van jong tot oud aan
boord er hard naar begon te verlangen z'n
beenen eens te strekken op vasten grond, was
het weer van waaien geblazen. Dag-in, dag-uit
de heele equipage op haar qui vive bij de zeilen.
De grootst mogelijke navigatiekunst was ge
boden. Santé Point in de Straat werd aange
daan, in verband met kolentekort. Er lag toe
vallig een kolenschuit, maar de Hollanders
moesten zelf de brandstof er uit sjouwen. Ove
rigens, aldus de heer Akkerman, was het een
onherbergzaam oord, waar we geen prettige
herinneringen aan hebben. ,,Er was daar ook
nog een Nederlander, een Groninger, en die
zat het zóó hoog, dat hij met alle geweld met
ons mee wilde. We hebben nog gepleit bij den
commandant, maar het ging niet. Het regle
ment liet het niet toe. Toen hebben we den
armen drommel maar een paar zakken erwten
en boonen gegeven.
Zoo werd verder gevaren tot de Jammabaai.
Des nachts barstte daar een storm van je
welste los, en daar we niets riskeeren wilden
bij deze gevaarlijke kust, werd een anker uit
geworpen. Een paar uur later volgde het twee
de en nog steeds wakkerde de storm aan. En
ook het derde anker moest vallen.
Bang avontuur.
Het was een stikdonkeren nacht. Geen hand
konden we, aldus onze zegsman, voor oogen
zien. De heele bemanning was aan dek, en zoo
moe als een hond. En toen werd het morgen...
en kregen we een sensatie van den eersten
rang. Want vlak achter ons, op een rots, die
we niet gezien hadden, lagen de kromhouten
van een gestrand zeilschip, hetgeen een weinig
hoopgevend vooruitzicht voor de „Zilveren
Kruis" was... Hoewel we voor 3 ankers lagen,
krabde het schip nog. We Vreesden het ergste
en waren op alles voorbereid. Commandant en
officieren hielden scheepsraad, maar goddank
liep het goed af. Het weer nam af, maar toen
we eindelijk de ankers indraaiden, bleek, dat er
één ketting al gebroken was. Wat w ij ons ge
haast hebben uit die kust te komen...!
In Galot, de voorstad van Vima in Peru werd
weinig bijzonders meegemaakt. De oorlog tus-
schen Peru en Chili was net beëindigd en be
halve dat 2 matrozen er 3 dagen met een vlet
tusschenuit trokken en derhalve later voor den
Krijgsraad kwamen, valt er niets te melden.
„Pokken" in San Francisco.
Des te meer valt er te melden van San
Francisco. Reeds weken van tevoor hadden
allen zich verheugd op het passagieren aldaar.
Hier zou men eens op z'n Hollands de bloeme
tjes buiten zettendèit zou een feest wor
denHelaas, op de ree gekomen kwam de
ontmoedigende mededeeling dat niemand, be
neden den rang van onderofficier, aan wal
mocht, in verband met een uitgebroken pok
ken-epidemie. Iedere mindere vroeg zich echter
iif, waarom wél de onderofficieren en hooge-
ren de kans op besmetting mochten loopen...
Het was een volkomen raadsel. Later werd
het probleem der „pokken" opgelost. In de
haven van Frisco lag namelijk een aantal drie
masters, die wegens gebrek aan volk niet
konden uitzeilen. En men vreesde (en waar-
schrjnlgk terecht!), dat er wel eens een aantal
van de mannetjes het plan konden beramen
over te stappen of zich te laten sjanghhaaien...
Voor alle securiteit liet toen commandant
Joekes maar de pokken uitbreken
Evenwel3 man zagen alsnog kans van
boord te komen en nooit en te nimmer heeft
men meer een spoor van hen op het onder-
maansche teruggevonden.
De equipage wordt „gekleurd".
Het werd zoo wel eens eentonig. Dagen en
maanden water, water, water. Zoo was men
dan dolgelukkig als weer ergens het anker uit-
De commandant van de Zilveren Kruis",
kapt. ter zee J. C. Joekes.
gegooid werd en het harde werk voor een paar
dagen onderbroken. In Yokohama waren een
aantal menschen het werk zóó beu, dat ze
hier wilden bljjven; voorgoed. Dat ging echter
niet door, doch als herinnering liet de heele
equipage zich hier rood, paars en blauw
tatoueeren. Enkelen zelf van top tot teen in
letterlijken zin.
In een taifoen.
Op weg naar Kobe was het weer dagen lang
stormweer en tenslotte, toen men in het brak-
kigste deel der Stille Zuidzee zat, kreeg men
als surprise een 18-karaat taifoen. Lijnen wer
den over het heele schip gespannen, waaraan
men zich moest vastklemmen om niet over
boord geslingerd te worden, doch menigeen
liep hierbij min of meer ernstige verwondingen
op. De bootsman brak zelf hier zjjn been.
Manilla's en zeegras.
Nadat het weer wat geluwd was en men God
dankte dat hj de „Zilveren Kruis" weer eens
behouden had, ging het weer verderop
NagasakiShanghaiHong Kong
ManillaIn Manilla was er werkelijk een
besmettelijke ziekte uitgebroken en ontelbare
schepen lagen met de dreigende qarantaine-
vlag in top. Alleen de hofmeester, facteur en
bottelier mochten aan land. Het was een barre
tegenslag en de heele bemanning trok een ge
zicht van 7 dagen orkaan. Het wós ook niet
prettig, aldus de heer Akkerman. „We hadden
ons al weken lang lekker gemaakt op echte
Manilla-sigaren daar het zootje „zeegras", dat
we uit Holland meegenomen hadden, nagenoeg
op was". Nou, en toen blééf het „zeegras",
totdatde Nederlandsche Consul zoo
menschlievend was een partijtje echte Manilla's
en tabak cadeau te doen aan de bemanning.
Zoo zie je: Hollanders vergeten nooit Hollan
ders!"
Toen we vertrokken naar Saigon, bleek het
dat Manilla toch iets voor ons in petto gehou
den had en lang niet het beste. Twee matrozen
werden zwaar ziek en binnen een paar dagen
was er een dood. In Saigon hebben we hem
begraven. De andere, dat was „de Blauwe"
een taaie vent, die bij het passeeren van de
evenaar nog voor de vrouw van Neptunes ge
speeld had, kwam er onder uit en werd later
in Holland nog badmeester in Hilversum
Land in zicht!
En toen kwam het einde, na meer dan
11 maanden, in zicht. Trouwens, het was
toen welletjes, dat vonden we allemaal.
Het ging recht op Batavia aan en de com
mandant had een oorlam uitgeloofd aan
hem, die het eerste land praaide. Wij alle
maal over de reelingmaar het was
de uitkijk in het kraaiennest, die het 't
eerst zag. Het was een uitkomsttoen
Z. M. Zilveren Kruis" in de haven van Nieuwe diep.
hij over de schuit schreeuwdeLand
vooruit aan bakboord!!"
Hij klom naar beneden, de geluksvogel,
wipte z'n oorlam naar achteren en sprak
de onvergetelijke woorden: „Welkom bot
telier in Apenlanddètèr ga je!"
Roemloos einde.
Zoo kwamen we in Batavia, besluit de heer
Akkerman zijn relaas, een gedeelte der be
manning werd overgeplaatst op andere schepen
en met de rest ging het door naar Soerabaia.
Dat stuk zal ons allemaal eeuwig heugen,
want toen brak als besluit de cholera uit.
Zeven man lagen doodziek in hun kooien. Dat
waren droevige dagen. Iedereen liep met angst
rond. Eén matroos bezweek en werd met mili
taire eer over boord gezet; de anderen haal
den het op.
Maar ook het einde van onze trouwe „Zil
veren Kruis" was in zicht, want in Soerabaia
aangekomen werd zij afgekeurd door de auto
riteiten engesloopt. Dat was een roem
loos einde van een prachtig schip.
Alzoo is de geschiedenis van de roem
ruchte reis van Zijne Majesteits volgetuigd
driemastschip „Zilveren Kruis" dat een
reis over de wereldzeeën maakte, die ook
heden ten dage de zeeman nog met ontzag
voor de oude marine vervult.
Het zijn kranige kerels, die dat stukje
bestonden.
Dat dezelfde wakkere geest steeds onze
vaderlandsche marine moge kenmerken!
ONZE OOST
Het stoffelijk overschot van
overste de Bruyne drijvende ge
vonden.
Wrak van T 13 versleept.
Zooals wij gisteren in een deel van onze
oplage reeds meldden, zijn thans ook de
lijken van den bij de vliegramp der T 13
omgekomen kapitein-Muitenant-ter-zee De
Bruyne en dat van den eersten officier-
vlieger Vethake gevonden.
Het stoffelijk overschot van den
kapitein luitenant ter zee de Bruyne
werd door een vliegtuig drijvende
gevonden, waarna het per vliegtuig
naar Soerabaja is vervoerd.
Het stoffelijk overschot van den ofiicier-
vlieger Vethake is gisternacht door den
mijnenveger D. naar de marinekazerne Oed-
joeng te Soerabaja overgebracht. De begra
fenis zal heden plaats hebben.
De mijnenveger D. is opnieuw naar Bron-
dong vertrokken om de T-16 naar Soerabaja
op te sleepen. Dit is intusschen geschied en
de T-16 bevindt zich thans bij de mariae-
vl ieghaven Morok rein banga n.
Het gouvernementsVaartuig „Pollux" voer
gisterochtend met het wrak der T 13 het
marine-basin binnen, waarna het wrak per
vrachtauto verder naar Morokrembangan
werd getransporteerd.
De „Rigel" is tot heden nog op de plaats
van het onheil gebleven
Te Fort van der Capellen (Suma-
tra) is een groote brand uitgebroken
waarbij achttien blokhuizen in den
asch zijn gelegd. Negen personen
zijn gedood en elf gewond, waarvan
drie zwaar gewond.
De schade aan de huizen bedraagt onge
veer achtduizend gulden en die aan goede
ren circa zeventien duizend gulden. Het
verzekerde bedrag beloopt slechts duizend
gulden. De oorzaak is onbekend.
Voor f 2000.aan goederen ver
duisterd. Eén jaar geëiseht.
Op 6 Augustus j.1. heeft een inbreker zijn
slag geslagen in een fotowinkel aan de Jo
zef Israëlskade te Amsterdam. Op vakkun
dige wijze was de dader binnengedrongen.
Achter de huizen op de Israëlskade liggen
de tuintjes iets lager. De inbreker heeft
hiervan geprofiteerd.
Via het tuintje wist hij onder de
vloer van den winkel te komen,
blijkbaar was hij van de plaatselij
ke situatie goed op de hoogte, want
hij wist een luikje te vinden, dat
hij openbrak en na het vloerzeil te
hebben stukgesneden, was de weg
vrij.
De inbreker vond zijn moeite wel beloond,
hij wist voor meer dan f 2000.— winkelgoe
deren mee te nemen.
Korten tijd later werd een 24-jarige kok
gearresteerd, die gisteren terecht stond,
verdacht van diefstal met inbraak. Hij ont
kende hardnekkig. Hij zeide noch in de
winkel, noch in 't tuintje geweest te zijn.
Bij het getuigenverhoor vertelde een ijs
venter, dat hij vlak voor de inbraak den
jongen had gesproken. Verdachte kocht ijs
van hem en vertelde, dat hij er over dacht
naar Spanje te gaan..
De noodige fondsen ontbraken hem echter
hij had geen geld en kreeg geen steun. Om
aan wat geld te komen zoo vertelde hij
den ijsventer verder zou hij maar een
„krakie" zetten.
De officier van Justitie mr. van Arkel re-
quireerde een gevangenisstraf van één jaar
tegen den man.
De verdediger mr. A. Sternheim nleitte
vrijspraak.
Vonnis 29 October.
Eén der onderwerpen van het
a.s. internationale wegencongres
hier te lande.
In Juni 1938 zal in Nederland worden ge
houden het 8ste Internationale Wegencon
gres, uitgaande van de „Association Inter
nationale permanente des congres de la
route."
Deze vereeniging, welke haar zetel heeft
te Parijs, werd in 1908 opgericht, stelt zich
ten doel, samenwerking tusschen de ver
schillende landen op het gebied van bestu
deering en toepassing van wegen- en ver-
keersvraagstukken.
Het congres zal zes belangrijke vraag
stukken behandelen, een 86-tal praeadviezen
zijn daarover uit de verschillende deelne
mende landen toegezegd.
Voor Nederland zijn van speciaal
belang de vragen, welke betrekking
hebben op het gebruik van klinkers
voor wegverharding en op den on
dergrond van wegen, dit laatste ook
in verband met de gelegenheid om
tijdens de excursies te doen zien,
welke moeilijkheden de slappe on
dergrond in Nederland vaak ople
vert.
Op aandrang van Nederlandsch-Indische
zijde zal voorts voor het eerst op deze con
gressen aandacht worden geschonken aan
het gebruik van rubber op den weg, in
het bijzonder voor wat betreft het gebruik
van poeder-latex ter verbetering van as-
faltmengsels.
Eerst zijn beenen stevig met
touw gebonden en toen
de kelder in! Zes maanden
geëiseht tegen Gfeldersche vrouw
In Aalten in den Gelderschen
Achterhoek heeft zich op 4 Augus
tus j.1. een merkwaardig geval van
vrijheidsberooving voorgedaan, waar
van de gevolgen zich gisterochtend
voor de rechtbank te Zutphen af
speelden.
In Aalten woonde het gezin H. K., waar
van de man en zijn veel jongere vrouw in
ongenoegen met elkaar leefden. De man
liet vrouw en kinderen gebrek lijden, omdat
hij geen werk wilde zoeken en niet om
steun wilde gaan. De toestand werd van
dien aard, dat de vrouw besloot naar haar
ouders terug te keeren. Gemakkelijk was dat
niet, want de man had haar al eens ge
dreigd met een geladen geweer, voor het
geval zij dit plan ten uitvoer zou leggen.
Een kostganger van de ouders van de
vrouw was den vierden Augustus aan de
woning van K. H. gekomen, zich voor
doende als koopman.
Hij had den man K. H., gegrepen
en hem met behulp van de vrouw
en een zwager der vrouw met een
touw de beenen gebonden en in den
kelder opgesloten. De kelderuitgang
hadden zij geblokkeerd. Met mede
neming van het huisraad, dat
eigendom was van de vrouw, waren
zij vertrokken.
Een inwonende bij het gezin van K. H.
had later den opgeslotene gevonden en be
vrijd.
De verdachter, de 26-jarige B. W. W„ de
27-jarige J. H. K. en de 36-jarige J. G. K„
hoorden elk zes maanden gevangenisstraf
tegen zich eischen.
Uitspraak over 14 dagen.
Reserve-officier krijgt kogel in het
hoofd. Ongeluk in Groningsch
hotel.
Gistermorgen om acht uur werd in
een der hotels te Groningen 'n gast
met een schotwond in het hoofd in
zijn kamer gevonden. Vanuit deze
kamer werd drie keer gebeld, waar
na een der kelners zich naar boven
begaf. Bij het openen van de kamer
deur rook hij direct een scherpe
kruitlucht en vond den gast. achter-
overliggende op het bed, met een
bloedende wond midden in het
voorhoofd.
Onmiddellijk werd de politiedokter ge
waarschuwd, die den patiënt onderzocht.
Daarbij bleek, dat een kogel in het voor
hoofd naar binnen was gedrongen, maar
niet door de hersenen was gegaan. Waar
schijnlijk heeft het projectiel in schuine
richting het hoofd geraakt. De kogel bevond
zich achter het oog. Na voorloopig verbon
den te zijn, werd de patiënt overgebracht
naar het academisch ziekenhuis. De re
cherche was spoedig ter plaatse.
Het slachtoffer blijkt te zijn de reserve-
eerste-luitenant der administratie S.. af
komstig uit Amsterdam, die in Groningen
eenige dagen onder de wapenen is. Hij
verklaarde gistermorgen bezig te zijn ge
weest zijn koffer te pakken, waarin zijn
automatisch pistool lag. Op onverklaarbare
wijize is het afgegaan. De luitenant S. had
toen nog gelegenheid om te bellen.
De toestand van het slachtoffer is mo
menteel niet ongunstig.
Collectieve arbeidsovereenkomsten
voor den duur van een half
jaar.
De besturen van de samenwerkende or
ganisaties, den Gentralen Bond van Trans
portarbeiders, den Nederlandschen Bond
van Christelijke Fabrieks- en Transportar
beiders en den Nederlandschen R.K. Bond
van Transportarbeiders „St. Bonifacius",
hebben in den loop dezer week besprekin
gen gevoerd over het nog overgebleven ge
schilpunt ten opzichte van de Houthaven
te Amsterdam.
Het is partijen gelukt volledige
overeenstemming te bereiken. Ge
volg daarvan zal zijn, dat de ver
kregen resultaten ook volledig voor
de arbeiders in de Houthaven toe
passing zullen vinden.
Over de uitwerking van eenige onder-
deelen, o.a. betreffende de wachtgeldrege
lingen, het machinale bedrijf, verhoogde
taakloonen enz., zullen nog nadere bespre
kingen worden gevoerd.
De besturen der werknemersorganisaties)
hebben ,nu alle ledenvergaderingen hun
daartoe opdracht hebben verstrekt, aan de
besturen der beide scheepvaartvereenigin-
gen bericht gezonden, dat zij op basis van
het getroffen compromis bereid zijn tot het
aangaan van overeenkomsten voor den duur
van een half jaar.
TAXEGEDEELTE CONSUMPTIEMELK-
Nederlandsche Zuivelcentrale, 17 tot en,
met 23 October. Consumptiemelk regeerings-
contract, taxegedeelte 7.25 cent, eventueel
verhoogd met premie of verminderd met
kwaliteitsafdracht. Overmelk regeerings-
minimumprijs 6.10 cent.
Afdracht bij levering in consumptie van
andere dan taxemelk 2.50 cent.
(Niet officieel)
Trekking van Vrijdag 15 October 1937
5de klasse, 17de lijst
Hooge Prijzen
6392 met premie van 3000.
100.— 8486 9791 14613 16884
Prijzen van 70.—
395 480 1332 1560 2528 2617 3526 4263
4530 5208 6423 7360 7712 7765 8814 9523
9914 10736 11802 13172 13346 14313 15541 16883
17403 17695 18029 19113 22058 22175 22902
NIETEN
253 533 1047 1310 1326 1464 1989 2287
2849 3088 3877 4012 4585 4782 5281 5950
6039 6051 6853 7258 7478 8078 8683 9509
9634 10741 12001 12786 13491 13864 14557 15050
15097 15175 15353 15726 16088 16182 16328 16440
16481 16552 16709 16823 17415 17626 17702 17882
18007 18019 18561 19161 19790 20170 20192 20399
20757 21319 21760 22070 22111 22740 22781 22928
Verbeteringen 5de klasse, 16de lijst: 13806 m.
Z. 13856; 22433 70_ m. Z. 23433 70.—;
22715 m. z. 22735.
De hoogste markt was f. 24.50, dat
is dus een halve gulden lager. De
gang was ook niet beter, wellicht
in doorsnee eveneens een half gul
dentje minder dan de vorige week.
Enkele stapels wisten f 24.te be
sommen, de meeste kaas echter
ging nog voor prijzen van f 22.en
f 22.50 en verschillenden vonden, dat
ze met i 23.gelukkig gemarkt had
den.
Over het algemeen scheen de vraag
uit het binnenland vooral wat trek
kend te zijn geworden. Bij de hoo-
gere prijzen begint de consumptie
wat na te laten. De verbruiker zal
zich vooreerst aan het nieuwe prijs
peil moeten wennen.
De tendens was bij dat alles toch
niet slecht. Op de doorsneeprijzen
van f 22.f 22.50 werd door den
handel graag gekocht, omdat velen
in de komende weken hoogere prij
zen schijnen te verwachten. Mede ten
gevolge van de tongblaar worden
voor de naaste toekomst kleinere
aanvoeren verwacht, al staat daar
tegenover, dat de melkprijzen van
dien aard zijn, dat de boeren ver
moedelijk met voordeel kunnen bij
voeren en dat ze, naar men meent,
alles in het werk zullen stellen om
de melkproductie zoo hoog mogelijk
te houden.
De boter blijft stijgen. De prijs is
thans f 0.97. Nog een kleine stap en
de gulden zal weer gepasseerd zijn.
Zoodat we langzamerhand kannen
zeggen, dat het vetvraagstuk, dat
enkele jaren geleden de interessen
ten met hoofdbrekens vervulde, zich
zelf heeft opgelost. Boter- en kaas-
prijs zijn, dooreen genomen, hand in
hand gegaan. Zoodat deze nieuwe
verhooging een nieuwe stimulans
vormt voor de positie op de kaas
markt.
