Van Zeeland trekt
zich terug
DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Wanhopig verzet
der Chineezen
Radio-rede van den scheidenden
minister-president
Negende partij remise
Bom op Fransche
torpedojager
EERBERICHT
Als gieren loeren
op hun buit
N.V. WACO - Hoorn
26 OCTOBER 1937
65e JAARG. No. 8140
De breede nationale eenheid ging verloren
Secretaris Kamer van Koophandel
Westfriesland
Ambtenaren moeten geduld
hebben
Japanners langzaam
voorwaarts bij Sjanghai
Dit nummer bevat 8 pagina's
DE BILT SEINTs
«Officieer' 40.000 Italianen
in Spanje
Geen Duitsche duikboot
in den grond geboord
HELDERSCHE COURANT
k
UITGAVE, N.V. DRUKKERIJ EN UITGEVERIJ V/H C. DE BOER JR.. KONINGSTRAAT 78. DEN HELDER. TELEFOON 50 POSTGIROREKENING 16066
dinsdag
De politieke onrust drukte op
het werk der Regeering.
Gisteravond heeft de afgetreden minister
president van Zeeland zich in een radio
rede tot het Belgische volk gericht om het
mede te deelen, dat het geheele kabinet zijn
ontslag bij den koning had ingediend.
Spr. herinnerde er aan, dat zijn beide re
geeringen waren gevormd onder het teeken
van de meest breede nationale vereeniging.
Alleen op deze wijze kon het werk van
het economisch herstel en nationale herle
ving, welke het welzijn van het land eisch-
te, worden volbracht.
In de laatste maanden werd deze
atmosfeer van begrijpen vertroebeld.
Een ontevredenheid, welke moeilijk
te omschrijven valt, maakte zich
meester van de geesten, waarop spr.
rekende en zonder welke hem de
nationale unie niet mogelijk scheen.
Hand over hand kwam een toe
stand van politieke onrust tot
stand, welke steeds meer drukte
ap het werk van de regeering. Te
gelijk met dit werk van ver
strooiing ontwikkelde zich in het
land een campagne van hatelijke
laster.
Aangezien het Kabinet niet in zijn werk
in zijn werkelijke politiek, kon worden
aangetast, maakte de oppositie gebruik van
methoden, welke een land, dat zichzelf eer
biedigt, onwaardig zijn. Zij deed aanvallen
op persoonlijk terrein en trachtte vooral
den leider van de regeering te treffen.
Gedurende maanden heb ik
laster op laster moeten weer
leggen.
„Gedurende maanden en maanden heb
ik laster op laster moeten weerleggen, tot
eindelijk de zaak in het Parlement werd
besproken. Doch in een dergelijke atmos
feer was het niet meer mogelijk met
vrucht te werken. Reeds enkele weken
achtte ik het oogenblik gekomen, om mij
uit het openbare leven terug te trekken.
Ik heb niet goed gevonden en zal nooit
goedkeuren dat politieke actie wordt ge
voerd op h#t plan van politieken partij
strijd.
Het eenige wat ons kon weerhouden was,
dat wij met een groot nationaal werk bezig
waren. Op het oogenblik dat bleek, dat het
onmogelijk was dit voort te zetten, was onze
rol geëindigd. Op dit oogenblik gaf ik toe
aan dringende aansporingen van hen, die
vreesden de dreigende moeilijkheden te ver
haasten en besloot ik mijn aftreden uit te
stellen en verder te werken aan het uitvoe
ren van het programma van de regeering.
Helaas, gedurende de aorte afwezigheid, wel
ke noodzakelijk was door mijn "gezondheids
toestand, werden de zaken erger in plaats
van beter. Er was openlijk sprake van een
crisis van de parlementaire meerderheid. De
persoonlijke aanvallen namen toe.
De droppel die de emmer deed
overloopeu.
Eindelijk rezen nog de laatste incidenten
met betrekking tot de nationale bank. Ik ben
van meening, dat deze incidenten mij niet
direct of persoonlijk aangingen, doch ik kon
mij niet afzijdig houden, want zij hadden be
trekking op een groore instelling, waaraan
ik de eer heb gebad in verschillende func
ties gedurende ongeveer vijftien jaar mede
te werken. Zij moeten snel uit den weg ge
ruimd worden en spoedig moet klaarheid
worden geschapen. Dit moet zoowel voor de
Bank als voor mijzelf. Door mijn vrijheid te
hernemen, zal ik zeker hiertoe bijdragen.
In het kort, in dergelijke omstan
digheden, in zulk oen verwarden po
litieken toestand, in dezen geest van
hartstochtelijke, onrechtvaardige
aanvallen kan ik niet langer de ver
antwoordelijkheid dragen de politiek
van het land te leiden, want het is
niet langer mogelijk, dat de regeering
goed werk levert.
Ik betreur dit ten zeerste. Ons werk is nog
niet geheel beëindigd, hetgeen nog op ons
programma staat is zeker de moeite, welke
wij ons wilden getroosten om het te verwe
zenlijken, waard.
Het werk was nog niet geëindigd.
Van Zeeland herinnerde aan den econo-
roischen en financielen toestand van België.
Welke geheel gezond is, de schatkist is goed
gevuld. Spr. richtte nog een laatste aanspo-
MIN.-PRESIDENT VAN ZEELAND.
ring tot zijn hoorders. Er is weinig tijd noo-
dig om te vernielen,-wat in jaren is opge
bouwd.
Van Zeeland acht de nationale eenheid
thans meer dan ooit noodig, de nationale
vereeniging moet zoo breed mogelijk zijn.
Voor zichzelf wacht hij met vertrouwen het
oordeel af van het land, eenerzijds over het
werk van de regeering van nationale her
nieuwing, anderzijds over de slinksche aan
vallen welke een eind maakten aan dit
werk.
Helpt door kalmte en begrijpen!
„Van uwe zijde", zoo voegde Van
Zeeland hier aan toe, „helpt door uw
kalmte en uw begrijpen aan een snel
oplossen van de crisis."
Tenslotte dankte Van Zeeland allen, die
hem hebben geholpen in zijn zware taak en
nogmaals spoorde hij zijn hoorders aan meer
dan ooit aaneengesloten te blijven om van
hun Belgisch vaderland een groot land te
maken.
De Ministers betuigen achting,
vriendschap en vertrouwen.
De Ministers hebben den heer Van Zee
land een schrijven gezonden van den vol
genden inhoud:
„Gij hebt besloten den Koning
ontslag te vragen.
Wij moeten zwichten voor de re
denen. die u er toe gebracht hebben
aldus te handelen en met name
voor uw zoo gewettigde bezorgdheid
uw geheele vrijheid te herkrijgen.
Toch hebben wij op het oogenblik,
dat gij de Regeering verlaat jegens
u een plicht te vervullen. Wij wil
len u spreken over onze achting,
onze vriendschap en ons vertrou
wen.
Sinds dertig maanden zijn wij
getuigen van uw werkzaamheid,
uw toewijding voor de openbare
zaak, uw vurige vaderlandsliefde.
Het werk, dat gij verricht hebt aan
het hoofd der regeering zal eens
door allen worden beoordeeld, zoo
als dat moet. Wat ons betreft, wij
blijven er trotsch op uw medewer
kers te zijn geweest.
Ook als Kamerlid bedankt!
Van Zeeland heeft den president van de
Kamer mededeeling gedaan, dat hij af
treedt als kamerlid voor Brussel. (Van
Zeeland werd op 11 April J.L gekozen, toen
Dogrelle zijn tegenstander was). Het is niet
waarschijnlijk, dat een tusschentijdsche
verkiezing zal worden gehouden om Van
Zeeland te vervangen.
Vermoedelijke verdaging negen-
mogendheden conferentie.
In verband met de regeeringscrisis meent
de „Nation Beige" te kunnen melden, dat de
negenmogendheden-conferentie, die aan het
einde van deze maand te Brussel zou worden
geopend, waarschijnlijk verdaagd zal wor
den.
Het blad acht het voor een démis-
sionnaire regeering vrijwel onmoge-
gelijk om de vertegenwoordigers der
mogendheden waardig te ontvangen
en te kunnen beraadslagen over
kwesties, die eventueel België zou
den raken.
Tenzij de kabinetscrisis zeer spoedig wordt
opgelost, acht de „Nation Beige" het waar
schijnlijk, dat minister Spaak den betrokken
regeeringen zal voorstellen de conferentie te
verdagen, indien men er tenminste prijs op
stelt haar te Brussel te houden.
Heden zijn Kamer en Senaat bijeen geroe
pen. Er zal echter slechts een korte zitting
worden gehouden, waarin de resp. voorzit
ters mededeeling zullen doen van het be
sluit der regeering om af te treden. Onmid
dellijk daarna worden de respectieve
zittingen gesloten.
De oudpremier gaat optreden
tegen den geuiten laster.
Havas meldt nader, dat Van Zeeland zijn
advocaten opdracht heeft gegeven, alle te
gen hem geschreven artikelen in de pers
te verzamelen. Hij heeft besloten een reeks
van processen aanhangig te maken.
Reeds eenige weken geleden vermeldden
we. dat zich meer dan 300 sollicitanten
hadden aangemeld voor de vaceerende be
trekking van secretaris van de Kamer van
Koophandel in Westfriesland. Thans ver
nemen we, dat is benoemd no. 2 van de
voordracht en wel Mr. A. D. van Assen
delft de Coningh, practiseerend advocaat te
Amsterdam.
Dit jaar nog geen salaristoeslag
verwacht.
Naar het Hdbld. verneemt, heeft de Bezol
digingscommissie op 16 dezer haar advies
vastgesteld inzake het bekende verzoek van
de commissie voor georganiseerd overleg, om
invoering per 1 October j.1. van een salaris
toeslag voor alle ambtenaren.
Het advies zal met den meesten spoed aan
de regeering worden gezonden.
Het is uiteraard onmogelijk, thans reeds
te vernemen wat de commissie de regeering
zal voorstellen, doch onafhankelijk van dit
advies gelpoft men in bevoegde kringen niet
aan extra-maatregelen voor het resteerende
deel van dit jaar.
De regeering heeft thans nog onvoldoende
overzicht om reeds tot allerlei extra-uitgaven
of vermindering van inkomsten te besluiten.
Dit geldt b.v. ook voor verlaging van den
benzine-accijns.
EEN GEHEIMZINNIG LICHT.
Gisterochtend om zes uur werd in zee,
dwars van Terschelling, een licht waarge-
nomen. Onmiddellijk vertrok de redding
boot „Brandaris". Na alles te hebben afge
zocht, is de reddingboot onverrichter zake
teruggekeerd.
EUWE -ALJECHIN.
Aljechin liet op het laatste moment
de beslissing aan Euwe over.
Gisteravond zou in den Dierentuin te
's Gravenhage de negende partij om
het wereldkampioenschap schaken,
welke Zondagavond was afgebroken,
worden hervat.
Gisteravond deelde dr. Aljechin ech
ter aan dr. Euwe mede, dat hij de
beslissing omtrent het al of niet
voortzetten der partij aan den we
reldkampioen overliet, waarop be
sloten werd de partij als remise te
beschouwen.
De stand is dus thans:
Dr. Euwe 3'/^ punt, Dr. Aljechin 5
punt.
Men kan op drie manieren een afgebro
ken partij remise maken: ten eerste door
remise aan te bieden, ten tweede door het
te aanvaarden en ten derde door een kwar
tier voor de hervatting plotseling op te
duiken en tot den tegenstander te zeggen:
„Of wij spelen zullen? Dat laat ik geheel
aan u over".
Deze derde methode heeft dr. Aljechin
Maandagavond toegepast. Toen het comité,
wedstrijdleider Maroczy. de persmenschen,
kortom, allen, die iets met de match te
doen hebben, om van de bezoekers nog te
zwijgen, tegen zevenen aan den ingang van
de Dierentuinzaal te 's Gravenhage ver
schenen, mochten zij nog juist het genoe
gen smaken de familie Euwe op haar
weg naar huis te ontmoeten. Om
kort te zijn: Te half zes Maandagavond
heeft dr. Aljechin het besluit genomen,
de partij niet meer te hervatten. .Tammer
dat hij dat besluit niet wat eerder heeft
genomen.
In de stelling wit: (Euwe) ke2, td3, pion
nen e5, g3 en h2; zwart (Aljechin) kg8.
ta8, pe3, pionnen eé, f7 en g5, had dr. Euwe
den zet 41. td3 X c3 in couvert gesloten.
Het is inderdaad meer dan onaannemelijk
dat een der partijen nog kans op winst zou
hebben.
(ta 2f, kf3, th2:, kg4) bijvoorbeeld 41... kg7,
42 kf3, kg6 (zetten van den f-pion worden
beantwoord door slaan met den e-pion, ge
volgd door hi.), 43. h3 en nu volgt op th8
eenvoudig kgi en h4, op f5, efG e.p. en hl, en
op kfö gif, kg6, kg3, th8, tf3 enz.
AANVALLER ALS GEWOON
LIJK ONBEKEND.
Een watervliegtuig van onbekende nationa
liteit dat gistermorgen boven de haven
van Fornells aan de Noordkust van Mi-
norca vloog, heeft bommen geworpen op
den Franschen jager 91, die door het mi
nisterie van marine ter beschikking van de
Air France was gesteld. Het schip werd
door oen bom getroffen, zoodat er brand
ontstond. Volgens de eerste berichten zou
den er geen slachtoffers zijn.
Landingspoging mislukt.
Den geheelen dag werd gisteren
over het heele Shanghai-front met
groote hevigheid gestreden bericht
Un. Press.
De Japanners drijven den vijand
langzaam uit zijn stellingen aan het
Noorderstation naar Kiangwan.
Het spervuur der Japanners ver
plaatst zich in Westelijke richting.
Onder een moordend spervuur der
Japansche oorlogsschepen hebben de
Chineesche troepen zich langzaam
moeten terugtrekken op hun tweede
verdedigingslinie.
Van Japansche zijde wordt erkend, dat de
opmarsch ernstige vertraging ondervindt
door de mijneir, die de Chineezen onder den
grond hebben aangelegd en dat de Chinee
sche draadversperringen bijna niet te pas-
seeren zijn. Ook hebben de Chineézen alle
bruggen achter zich verwoest.
Volgens Chineesche berichten hebben de
Japanners getracht, de taktiek, waarmee zij
in 1932 succes gehad hebben, te herhalen. Zij
hebben namelijk gepoogd, troepen op den
oever van de Jangste bij Lioeho aan land
te zetten ten Noorden van Wangpoe, om zoo
de Chineesche troepen te Kiating af te snij
den. Volgens mededeeling der Chineezen
zouden voor Lioeho twintig Japansche oor
logsschepen zijn teruggejaagd door de Chi
neesche artillerie. Ook elders zou een Ja
pansche landingspoging geen resultaat heb
ben opgeleverd.
Zeer actief was ook de luchtmacht der
Chineezen. Twee aanvallen zijn gedaan bij
Hongkioe en Jangtsepoe, waarbij groote
branden zijn ontstaan.
De verliezen der Japanners bij den aan
val op de linie Ta-Tsang-Nanziang zouden
volgens de Chineezen duizend dooden bedra
gen.
Bovendien zouden 30 tanks buiten ge
vecht gesteld zijn.
Chineesche
Noorden.
successen in het
Chineesche troepen, die tegenaan
vallen ondernemen langs den spoor
weg TientsiertPoekau, hebben ver
schillende plaatsen heroverd, welke
op 10 K.M. ten Oosten van den
spoorweg, aan de grens tusschen
Ho Pei en Sjantocng zijn gelegen.
De Chineezen bedreigen de linie over
een lengte van 80 K.M.
Chineesche militaire autoriteiten spreken
tegen, dat de Japanneezen Sinkau (Sjansi)
op 90 K.M. ten Noorden van Tai Yoean
zouden hebben bezet.
Ten Zuiden van de Niang Tse Kwan-
pas in het Oosten van Sjansi woedt een
felle strijd. De Japansche troepen trach
ten de Chineezen in de flank aan te val
len, nadat het hun in herhaalde aanval
len mislukt is de Chineesche troepen bin
nen den grooten muur terug te drijven.
In het Noorden van Sjansi is het thans
kalmer na de verwoede gevechten van
de vorige week.
Verwachting: Krachtige tot ma
tige wind uit Zuidelijke
richtingen, meest zwaar be
wolkt met tijdelijke opkla
ringen, tijdelijk regen, zelf
de temperatuur.
Verdere vooruitzichten: Wei
nig verandering.
Vliegtuigen van onbekende na
tionaliteit vallen Fransche sche
pen aan.
In Frankrijk heerscht groote opwinding
over het feit, dat vliegtuigen van onbeken
de nationaliteit uit de lucht op hun prooi
loeren en zich niet ontzien hebben Fran
sche schepen aan te vallen.
Als gevolg van deze aanvallen, waarvan,
twee schepen het mikpunt zijn geworden,
heeft de regeering met spoed de noodige
maatregelen genomen om de identiteit der
aanvallers vast te stellen.
Bescherming luchtlijn Marseille-
Algiers.
Reeds thans is een oorlogsbodem uitgeva
ren.
Voorts neemt de regeering maatregelen
om de bescherming te verzekeren van de
luchtlijn MarseilleAlgiers, welke door de
Air France wordt geëxploiteerd.
Het was de Qued Mellah, die
door bommen getroffen werd.
De kapitein van het S.S. „Qued Mellah"
Gindicelli, die gisteren te Port Vendres aan
kwam verklaarde o.a. dat hij met z'n schip
op tveg was van Casa Blanoa naar Port
Vendres.
Zondagavond om vijf uur vlogen op vijftig
mijl ten oosten van Barcelona twee vlieg
tuigen over het schip. De kapitein kon de
onderscheidingsteekenen van de toestellen
slecht onderscheiden, alleen kon hij zien,
dat zij een donkergrijze kleur hadden. Het
waren tweemotorige tweedekkers met groo
te drijvers. Op de staart van de toestellen
was een kruis geschilderd, dat den kapitein
zwart van kleur scheen, doch andere leden
van de bemanning waren van meening dat
het wit was.
Een der vliegtuigen wierp twee
bommen, welke men goed kon on
derscheiden. Een der bommen viel
op de voorplecht, de ander kwam in
het ruim terecht. De kapitein gaf
zich onmiddellijk rekenschap, dat
het schip ernstig was getroffen en
na S.O.S. seinen te hebben uitgezon
den gaf hij order het schip te ver
laten.
Het schip gezonken.
Later wordt gemeld, dat de „Qued Mellah"
die ter hoogte van Barcelona door een vlieg
tuig van onbekende nationaliteit gebombar
deerd is, is gezonken.
Italiaansche mededeeling aan
Frankrijk overhandigd.
Gistermiddag heeft de Italiaansche am
bassadeur te Parijs, Cerruti, op Quai d'Orsay
de volgende officeele mededeeling van de
Italiaansche regeering overhandigd: „Het
aantal Italiaansche vrijwilligers dat zich in
Spanje bevindt bedraagt ongeveer 40.000 man
Hier is sprake van een waarheid, welke ge
controleerd is en welke ook verder gecontro
leerd kan worden.'
Een tegenspraak van de admirali
teit.
De Britsche adm. spreekt 't door het pres-
agentschap der Spaansche Regeering te Pa
rijs en Londen gepubliceerde bericht tegen,
volgens hetwelk de torpedojager Basilisk be-
gin dezer maand in de Middellandsche Zee
een Duitsche duikboot zou hebben tot zinken
gebracht.
Met ingang van 3 October winter-
dienst. Zomerdienstregeling 1937
blijft onveranderd gehandhaafd als
winterdienstregeling.
Dienstregelingen a 5 cent verkrijg
baar bij onze chauffeurs.
