Nederland
Care! Coltof
De Bijenkorf
9
Het gaat om Uw kind!
£leJkejtvö
zaterdag 30 october
1
goudreinetten
P. KALIS,
ROGGEBROOD FABRIEK
Waarschuwing.
5e huwt
SPAARTopden wereldspaardag i
Een alarmkreet
MUTSSPAARBANK
Ie verkoopster boven 18 jaar
Schoenmagazijn
komt vandaag
Spoorstraat 116
Den Helder
Ondergeteekende maakt bekend, dat de Heer
J. ROMBOUT als agent voor de C.V. Unicum
is ontslagen, zoodat ik geen enkele verantwoor
delijkheid neem voor de soliditeit van de door
hem verkochte briefjes.
K. KOS, Koningstraat 76.
aangeboden
GEVEN EEN WAARBORG
VAN 100 °j0
Spoorstraat - hoek Koningstraat
OPGERICHT 1843
Gevraagd:
KEIZERSTRAAT 92.
Gerard Worm
Gravendw.str. 3.
Ruyghweg 49.
Telefoon 416.
Onder den titel „Er dreigt gevaar" is een
vlugschrift verschenen als uitgave van:
Den Bond van Nederlandsche Onderwijzers:
Het Katholieke Onderwijzersverbond in Neder
land;
Het Nederlandsch Onderwijzers-Genootschap
De Unie van Christelijke Onderwijzers en
Onderwijzeressen in Nederland;
De Vereeniging van Hoofden van Scholen in
Nederland.
Het is een alarmkreet die door moet drin
gen in alle huizen, opdat nog van ons onder
wijs gered kan worden, wat er van te redden
ls.
Het gaat hier om een actie om de menschen
te overtuigen van het groote gevaar van de
groote klassen.
Ook Den Helder heeft al klassen van 50
en 51 leerlingen.
Volgende week Donderdag zal in onze stad
een vergadering worden gehouden tot voorbe
reiding van een colportage-tocht door Den
Helder.
Zaterdag 6 November zal een groote
meeting in Den Haag gehouden worden, waar
op alle onderwijzers, die maar eenigszins kun
nen, aanwezig zullen zijn.
Het gaat om groote belangen. In het 15
pag. groote vlugschrift wordt met klem
mende argumenten aangetoond, dat we met
ons onderwijs op den verkeerden weg zijn.
Wij doen er hier en daar een greep uit.
Thans richten de onderwijzers, die uit dage-
lijksche, droeve ervaring dit gevaar kennen
en steeds grooter omvang zien aannemen,
zich tot het Nederlandsche volk.
Wat is er gebeurd?
Velen hebben wel eenig besef, dat ook onze
volksschool aan de narigheid van de crisis-
druk niet is ontkomen, dat ook bij het onder
wijs de bezuiniging slooperswerk heeft ver
richt, maar wat er precies werd vernield, hoe
het volksonderwijs werd verknoeid, hoe ver
men is gegaan met de afbraak, dat weten
verreweg de meesten zeker niet.
In het groote bezuinigingsplan van de vorige
Regeering werd Onderwijs aangeslagen voor
maar eventjes 28 pet. van de totale efectieve
bezuiniging en wanneer we de maatregelen
nagaan, kunnen we ze tot twee groote rubrie
ken brengen:
1. Loonsvermindering;
2. Vergrooting der werkloosheid.
Deze maatregelen toch bepaalden zich
hoofdzakelijk tot salarisverlaging en tot ver
hooging van de leerlingenschaal.
De leerlingenschaal vooral, was voor de be
zuiniging het panacee.
Verhooging van de leerlingenschaal toch
was niets anders dan het ontslaan van eenige
duizenden onderwijzers en onderwijzeressen.
De klassen werden grooter gemaakt, elke leer
kracht kreeg meer leerlingen voor zijn reke
ning en iedereen begrijpt het, dat hierdoor
minder krachten noodig waren en er even-
zoovele salarissen werden uitgespaard, al
stond daar dan ook een steeds afloopend
bedrag aan wachtgelden tegenover.
Voor een juist inzicht in de vermindering
van de leerlingenschaal, volgt hieronder de
schaal van 1920, en die, waaronder thans ge
werkt wordt.
Lagere Scholen
1 leerkracht t.m.
2 leerkrachten t.m.
3 leerkrachten t.m.
4 leerkrachten t.m.
5 leerkrachten t.m.
6 leerkrachten t.m.
7 leerkrachten t.m.
U.L.O.-scholen
1 leerkracht t.m.
2 leerkrachten t.m.
3 leerkrachten t.m.
4 leerkrachten t.m.
5 leerkrachten t.m.
6 leerkrachten t.m.
7 leerkrachten t.m.
Het gevolg van de verhooging der schaal is
het ontstaan van abnormaal groote klassen,
omdat nu eenmaal niet alle klassen even sterk
bezet zijn.
1920
1936
25
leerl.
40 leerl.
60
leerl.
80 leerl.
90
leerl.
130 leerl.
134
leerl.
185 leerl.
179
leerl.
235 leerl.
224
leerl.
285 leerl.
269
leerl.
335 leerl.
1920
1936
17
leerl.
30 leerl.
23
leerl.
60 leerl.
40
leerl.
90 leerl.
69
leerl.
120 leerl.
99
leerl.
150 leerl.
129
leerl.
180 leerl.
159
leerl.
210 leerl.
Aanhoudend komt het voor, dat 50 tot 60
en meer leerlingen, toevertrouwd aan één leer
kracht, samengeperst worden in één lokaal,
dat feitelijk voor zulk een getal veel ta
klein is.
De nadeelen.
Wat kan er terecht komen van de tucht,
het onderwijs, de opvoeding bij zulke
overvolle klassen? De ouders moeten be
grijpen, ook zonder veel voorlichting.
Maar dit groote aantal leerlingen, toever
trouwd aan één leerkracht, is nog lang niet
het ergste; de noodzakelijke combinatie van
klassen maakt de toestand veel ingewikkelder.
Men krijgt dan de toestand, dat 50 k 60 leer
lingen over 2 klassen zijn verdeeld, maar
onder 1 leerkracht, of wel, dat 1 leerkracht
een volledige klas heeft te onderwijzen en nog
een stuk van een andere.
Bij het U.L.O. zijn de nadeelen van den
zelfden aard.
De 30-schaal beteekent daar evenmin, dat
het maximum per klasse 30 leerlingen is. In
de praktijk krijgt men ze tegen de 40. On
houdbaar is de toestand, wanneer er gecom
bineerd moet worden.
Het eigenlijke onderwijs komt niet voldoen
de tot zijn recht.
Het kind wordt de dupe. Steeds meer leer
lingen moeten een of meer klassen doubleeren,
het aantal van hen, die nooit de hoogste klas
bereiken, neemt toe, de aansluiting bij het
voortgezet onderwijs faalt.
Erger wordt het nog, wanneer de leerkracht
niet opgewassen is tegen het groote aantal en
orde en tucht te wenschen overlaten. Dan
toch is voor het welslagen van onderwijs en
opvoeding zoo goed als alle kans verkeken.
En menig onderwijzer en onderwijzeres zelf
gaat ten gronde door te zware belasting met
overgroote klassen en te weinig tuchtmid
delen.
Terug naar het uitgangspunt.
Het wordt hoog tijd, dat er verandering
komt. We moeten terug; ons volksonderwijs,
dat is het onderwijs niet aan een klein deel,
maar aan de kinderen van geheel ons volk,
ook aan hen voor wie geen ander onderwijs
is weggelegd, zit in de knel. Dat onderwijs is
steeds weer goedkooper gemaakt, maar de
school mist nu al te veel dingen, die haar
waarde bepalen en zij beantwoordt zoodoende
niet aan haar ideaal en doel. Het geld aan
een verknoeid onderwijs besteed, aan klassen,
die te groot zijn, is niet goed besteed. De
zuinigheid heeft de wijsheid bedrogen.
En daarom nog eens moeten we terug,
zoo gauw mogelijk terug naar den goeden
weg, den weg ons door Dr. de Visser in
1920 gelegd; zijn levenswerk moet weer
worden hersteld van de hardhandige en
verregaande beschadiging, die het werd
toegebracht, wij moeten terug, zooveel
mogelijk naar het lichtende punt in het
nog niet zoo verre verleden, naar de wet,
de schaal van 1920.
De toestand van den Kweekeling,
Dat de toekomst bij ons onderwijs nog niet
overal zoo treurig is, dat nog niet over de
geheele linie al te zeer de gevolgen worden
gevoeld van de afbraakpolitiek, is te danken
of te wijten men weet niet, welk woord
hier het best op zijn plaats is aan het werk
van den zgn. kweekeling met acte.
Er werken op het oogenblik ruim 3700
kweekelingen met akte in onze scholen, die
zelfstandig een klas voor hun rekening heb
ben. Dat beteekent dus 3700 bevoegde krach
ten, die aan ongeveer 150.000 Nederlandsche
kinderen ondciwijs geven, waarvoor de Re
geering geen cent betaalt. Zooiets is parasi
teeren op de werkloosheid!
Voor weinig meer dan 7% millioen is het
mogelijk de onverkorte schaal van 1920 weer
in te voeren en daardoor ruim 7500 werklooze
onderwijzers te helpen aan werk en brood en
hen te verlossen uit de ellende der werkloos
heid of uit den gruwel van onbetaalde arbeid.
Wij willen de ouders mobiliseeren om Re
geering en Volksvertegenwoordiging ervan te
overtuigen, dat zij beseffen, dat ons onder
wijs is gekomen in een toestand, die geen dag
langer mag duren dan volstrekt noodig is.
Hier ligt een taak voor Gemeente- en
Schoolbesturen, maar vooral ook voor de
ouders, voor alle ouders, want het welzijn van
hun kinderen staat op het spel.
hebben COUPONS
voor maatpantalons
in pracht kwaliteiten,
die niet gauw verslijten
Gemaakt naar maat
(wat keurig staat)
passen ze best
bij Uw jas en vest
De prijzen zijn laag
wacht niet
Ziomen
Teer uitbetaald10 et. p. regel minimam
Niet vee reit bet: 15 et. p. regel 40 en 60 e.
TE LEEN GEVRAAGD;
500.door jong zakenman,
welke gaarne zijn zaak wenscht
uit te breiden, tegen nader over
een te komen voorwaarden.
Brieven onder No. 199, aan het
Bureau van dit blad.
Sktïehkincfen
aeAVia/LaiL
▼••«"■ttbetaald: li et. p. regel minimum
Niet vooruitbet: 15 et. p. regel 40 en 60 e
Net HEIS.IE b. z. a. voor dag
of dag en nacht.
Brieven onder No. 203, aan het
Bureau van dit blad.
Vooruitbetaald: 10 «t. p. regel t minimum
Niet reoraitbet: 10 et. p. regel 40 en CO e
WONINGSTICHTING.
Kantoor. De Wetstraat 2.
TE HUUR:
Brakkeveldweg 196, gang, 3 sl.k..
flinke tuin 4.60, w. i.
Dahliastraat 37
Dahliastraat 3
Anjelierstraat 23
Asterstraat 44
Bonselaarsweg 11
Ruijghweg 317
ƒ3.90
3.85,
3,95,
4.20,
2.77,
3.07,
Te huur de Bovenwoningen
Nieuwe Brugstraat 3 f 4.50 en
3.50 p. w.
Adres: „Het Woningbureau",
Weststraat 100.
Te huur aangeboden:
MOOIE BOVENWONING,
Spoorstraat 101.
Te bevr.: Sigarenmag. 103.
ïlexLehZcuuL de&ejvb
en dat zegt wat: 100 pCt. garantie voor zuiver
wol, voor de zuiverste lamswol die ter markt
kwam! Stel eischen, stel gerust hóóge eischen
wanneer U wollen dekens koopt: alleen de
Nederland-dekens voldoen aan iederen eisch,
die men aan zuiver wollen dekens kan stellen!
BLAUW MERK met garantie en blauw
waarborg-etiket
175 X 230 12.50
150 X 200 9.50
160 X 210 10.75
190 X 230 13.75
tyuw-eA uwMeri de&etM
en ter plaatse alleen verkrijgbaar bij:
Men merkte eens lachend op
„zonder sparen, geen spaarbanken".
Inderdaad, zoo is hetMaar ook is waar
„zonder spaarbanken, geen sparen".
Zelfs mogen wij verder gaan en verklaren:
„dóór de spaarbanken tot sparen
Immersin 1929, bij den aanvang der crisis, bedroeg het
aantal onzer spaarders 3000, thans bijna 1 1. O O O
Vereischten:
Minstens M.U.L.O.-opleiding.
Zeer goed bespraakt.
Voorkeur hebben zij die met de branche bekend zijn.
Wij verwachten uitsluitend brieven met volledige inl.ch-
tingen, foto en verl. salaris van sollicitanten, die aan deze
eischen voldoen.
Geheimhouding verzekerd.
Nogmaals maken wij U opmerkzaam op onze circulaire van
De onovertroffen
japon
Wanneer U eens een
Bleyle-japon hebt ge
dragen zult U ze nooit
meer willen missen,
omdat Bleyle-kleeding
in elk opzicht „af" is.
Vele jeugdige en ook
meer vrouwelijke mo
dellen staan ter keuze.
Den Helder: Keizerstraat 60
Alkmaarin de Houttil
Zoo juist ontvangen een
prachtpartij
Houdbare Goudreinetten,
Bellefleurs en Sterappelen
voor een billijke prijs.
Verder
de welbekende spotgoedkoope
GROENTEN en FRUIT.
Extra Druiven per kg 25 ct.
Kassnijboontjes p. p. 12 ct.
Enz. Enz. Enz.
Komt II zelf even kijken.
35 Kg. Puikbesie Aardappelen
voor f 1 15.
Beleefd aanbevelend,
MEVROUW,
Is het U reeds bekend, dat GROOT's ROGGEBROOD sedert 1897 het
meest gevraagde is. Dit is zeer zeker aan onze superieure kwaliteit te danken.
Naast de vele soorten roggebrood, welke wij fabriceeren zijn wij specialiteit
in gesneden Roggebrood, hetgeen een delicatesse op de boterham is en bovendien,
door onze vakkundige samenstelling, zeer voedzaam, gezond en overheerlijk van
smaak. Daar wij uitsluitend de allerbeste inlandsche rogge verwerken, zijn wij in
staat om aan de hoogste eischen te voldoen.
Wij zijn zoo vrij geweest, U, ter kennismaking van 3 onzer meest gevraagde
soorten, n.1. zwart, wit en bruin, een monster aan te bieden. Ook maken wij U
attent op onze ongesneden soorten, o.a. Groninger Roggebrood enz.
Neemt U eens proef en wij zijn er van overtuigd, dat U tot de vaste ver
bruikers van GROOT's ROGGEBROOD zult gaan behooren.
V raagt Uw bakker GROOT s ROGGEBROOD! Let speciaal op de band,
gemerkt G.G., dit is ons fabrieksmerk en waarborgt kwaliteit.
Wij leveren uitsluitend aan H.H. Bakkers.
Verkrijgbaar a 8 cent per pakje bij onderstaande adressent
G. WIEREN
J. SCHORNAGEL
Firma C. BOS
MAISON STRAATMAN
I I
u n
Wagenstraat 3
Weststraat 98
Weststraat 44
Hoofdgracht
N.V. BROODFABRIEK „DE VOLHARDING'
A- VLIEK
C. TH. MAHIEU
COR KRIGEE
2 - Brakke
veldweg 48
Koningstraat
Vi,
Firma W. LAMMERS
L. A. VAN HEES
J. BRUINSMA
COERT SMIT
NIC. BOOTS
f. P. UIJLEMAN
P. J. SLIKKER
J. KRIGEE
L. POST
Jb DE JONG
N. CRONE
SLIKKER
CORN. GEERVLIET
G. GORTZAK
i
BAKKERIJ „DE TOEKOMST"
(ü'BRita*
8 ff s 9 I s B
Kuiperstraat
Laan 13
Langestr. 31 - Middenstr. 21
v. Galenstraat 71 - Konings
weg 2
Koningstraat 94
Oranjestraat 13
Reigerstraat 15
Brakkeveldweg 162
Oostslootstraat 77
lste Vroonstraat 21
Middenstraat 51
Goverdwarsstraat
Vijzelstraat 93
Bassingracht 33
Chr. Huygensstraat 1719
Stakman Bossestraat 40
Weezenstraat 27
Loopujjpark 23,
Julianadorp
