dagblad voor den helder en hollands noorderkwartier Franco's toekomst- plannen - Chineezen geven Nantau prijs Herdenking Wapenstilstandsdag Beide meesters maken grove fouten Minister Seldte bewondert de Zuiderzeewerken Engeland bepleit herstel der monarchie Londen pleegt* overleg met Roine Dc naar Siberië verbannen Nederlander UITGAVE, N.V. DRUKKERIJ EN UITGEVERIJ V/H C. DE BOER JR.. KONINGSTRAAT 78. DEN HELDER. TELEFOON 50 POSTGIROREKENING 16066 V R IJ D A G 12 NOVEMBER 1937 65e JAARG. No. 8155 Opnieuw wapenstilstandsgeruchten Britsch contact met Rechtsch Spanje »Wat een huichelarij Snelheid in de lucht Euwe-Aljechin Euwe's winstkansen gering Stoeipartij of mishandeling? Dit nummer bevat 8 pagina's UyEERBERICHT DE BILT SEINT: Zij wijken over de geheele linie HELDERSCHE COURANT In een offioieele mededeeling van het Engelsche ministerie van buiten- landsche zaken wordt gezegd, dat, met het oog op de wenschelijkheid van een meer bevredigend contact tusschen de Britsche regeering en de autoriteiten van het door Franco be- heerschte gebied, voor de bescher ming van de onderdanen en de wederzijdsche handelsbelangen over eengekomen is, dat een agent der Britsche regeering zal worden aan gewezen, die zich te Salamanca of elders zal vestigen, en dat ander zijds de Britsche regeering een agent van Franco te Londen zal ontvan gen. Bovendien zullen onderagenten worden aangewezen voor een beperkt aantal ande re plaatsen, ten aanzien waarvan beide partijen nader tot overeenstemming moeten komen. De ontvangst van een agent te Londen beteekent geenszins erkenning door de Britsche regeering van de autori teiten in het door Franco beheerschte ge bied. Geen der partijen zal een diploma- tieken status voor de agenten toestaan of verwachten. Franco zal zich niet aansluiten bij het anti-Komintern-pact. Een „U. P."-correspondent heeft van den woordvoerder van de Salamanca-regeering een exclusieve verklaring ontvangen, als mede de toestemming, om deze verklaring te publiceeren. De verklaring luidt als volgt: Franco en dus het nationalistische Spanje zal zich niet aansluiten bij de Italiaansch- Duitsch-.Tapansche anti-communitische alli antie, ofschoon hij besloten is, het commu nisme van den Spaanschen bodem weg te vagen, en hij elke bemiddeling, onder wel ken vorm ook, ten opzichte van de Spaan- sche extremisten afwijst. Verder verklaarde bedoelde woordvoer der van Salamanca, dat Franco groote verwachtingen koestert van het volgende groote offensief, dat vóór het einde van November een aanvang zal nemen. Als de oorlog gewonnen is. hoopt Franco, dat Spanje zijn plaats in den volkenbonds raad weer zal innemen en de rol in de we reldgeschiedenis spelen, die het land als er fenis van zijn roemrijk verleden toekomt. Eenmaal de vrede hersteld, zal het Spanje's wensch zijn, met alle machten goede relaties te onderhouden, zonder zich bij eenig blok of politieke as aan te sluiten. Het is natuur lijk zeker, dat Spanje met dankbaarheid die naties zal herinneren, die hulp verleenden, maar Franco wenscht ernstige toenadering tot Frankrijk en Groot-Brittannië. Geruchten over wapenstilstand. Monarchistische staatsvorm? Volgens de „Star" verdienen de ge ruchten dat er binnenkort een wa penstilstand in Spanje zou kunnen worden gesloten, dank zij de goede diensten der Britsche Diplomatie, de aandacht. „Het toekomstige regime in Spanje", schrijft het blad, „heeft reeds het onder werp van belangrijke niet-officieele be sprekingen uitgemaakt tusschen ver- scheide ministers van buitenlandsche zaken ook de onzeen eveneens tusschen deze. ministeries en de beide partijen in het Spaansche conflict. De Britsche regesring zou voorstandster zijn van een compromis: herstel der Spaansche monarchie met Infant Juan, den derden zoon van Alfonso XIII, aan het hoofd. De Duitjche diplomatie deelt het Britsche standpunt. Daarentegen is het Vaticaan voor den pretendent der Carlisten, prins Xavier van BourbonParma, die aan de zijde van Franco streed. De houding van Mussolini eenerzijds en die van de Quai d'Orsay anderzijds is nog steeds niet bekend. tt roept iemand tijdens de twee mi nuten stilte. Incident bij de cenotaaf te Lon den. Voor de eerste maal, sinds hij het bewind aanvaard heeft, leidde de Engelsche koning George VI gisteren de hulde der natie aan de gesneuvelden uit den grooten oorlog. Ver gezeld van zijn broers, de hertogen van Glou- cester en Kent, woonde hij de plechtigheid bij de Cenotaaf op Whitehall bij, en gelijk zijn vader placht te doen, legde hij een krans Ban den voet van dit monument. De gebruikelijke twee minuten stilte wer den met vroomheid in acht genomen. Tijdens de stilte voor de Cenotaaf deed zich een pijnlijk incident voor. Een man riep: „Wat een huichelarij". Dadelijk sprong de politie op den man toe. Men hoorde hem nog roe pen: „Jelui bereidt moedwillig den oorlog voor", toen de politie hem be sprong, op den grond wierp en met een hand op zijn mond hem het zwij gen oplegde. De man bevond zich toen op onge veer 20 meter van den koning en scheen recht op den vorst toe te wil len loopen. Nadat er even een oogenblik stilte had geheerscht, begon de menigte toen de politie den man wegvoerde dreigende kreten te uiten. De politie moest van geweld gebruik maken om de menschen op een afstand te houden. De man, die het incident in het Whitehall heeft veroorzaakt, blijkt Stanley Storey te neeten. Hij was in Februari j.1. opgenomen w»k?en gesticht, waaruit hij in September ■TOt te ontsnappen. Stanley verklaarde, dat hij drie dagen te oren het plan had opgevat een demonstra- <le te maken, doch dat hij geen plan had ge- hed een aanslag te plegen op den koning of ook. Er werden geen wapenen op hem ^vonden. Daar hij blijkbaar aan verstands- ter!MlS,erinK lijdt, werd hij naar het hospi- tiii, Fulham overgebracht, schrijft het g ld-, waar hij onder observatie wordt ge- houden. Het ligt niet in het voornemen hem vervolgen, maar de eenige kwestie is ot aan de magistraten zal worden verzocht hem weder voor krankzinnig te verklaren; dit zal afhangen van den uitslag der observatie. Het Lagerhuislid W. W. Astor, secretaris van Sir Samuel Hoare wist gisteren in een rede in zijn kiesdistrict Oost Fulham nog een andere bijzonderheid mede te deelen, n.1. dat de man waant Koning David te zijn. Tevens wordt nog gemeld, dat een indi vidu, dat men niet heeft kunnen opsporen, voor den St. Paul's Cathedral tijdens de twee minuten stilte is begonnen te fluiten. Uit Sjanghai wordt bericht, dat de Fran- sche ambassadeur, terwijl rondom de bom men verwoestingen aanrichtten, geweldige branden de stad teisterden en de Chineezen bij honderden sneuvelden, een mis heeft bij gewoond, welke opgedragen was ter her denking van den wapenstilstandsdag. Ook incidenten in Frankrijk. Ook in de Parijsche kerken zijn ter ge legenheid van de herdenking van den wa penstilstand vele plechtige diensten gehou den. Tijdens het voorbijtrekken der troepen op de Champs Elysées riepen vanmorgen eenige personen: „Weg met de twee jaar" (dienstplicht. - Red.) Hun geroep werd evenwel spoedig overstemd door den kreet Leve het leper". Wat later kwam het tot vechtpartijen tus schen leden van de Fransche sociale partij en van de Action Frangaise. Er werden eenige arrestaties verricht, die echter niet gehandhaafd bleven. Wapenstilstandsdag in België. Ook België vierde gisteren de herdenking van den wapenstilstand als nationale feest dag. Er werd in de haven van Antwerpen niet gewerkt. Het bijzonder groote aantal schepen dat inmiddels de Westerschelde af kwam. was oorzaak dat niet voldoende zeeloodsen be schikbaar waren. Gistermorgen lagen nog enkele tientallen schepen op de reede voor anker. De chef-piloot van de Bayrische Flugzeug- werke, d.r Wurster, heeft gisteren met een Messerschmitt-vliegtuig, in aanwezigheid van de commissie van de internationale luchtvaart federatie het snelheidsrecord \oor 1 andvliegtuigen verbeterd. Hij behaalde een snelheid van 610,21 kilometer per uur. Dit record stond tot nu toe op naam van den Amerikaan Hoghes met 567,11d kilometer Het absolute wereld-snelheidsrecord staat on naam van den Italiaan Agelol, die met een watervliegtuig een gemiddelde van <08 kilometer per uur heeft bereikt. Nieuwe poging tot toenadering. Naar bevestigd wordt, heeft het onder houd tusschen Graaf Ciano en Lord Perth ten doel gehad, Britsch-Italiaansche be sprekingen voor te bereiden. Ciano heeft ge vraagd hoe de Britsche regeering de ge- dachtenwisseling waarover Chamberlain in zijn laatste rede heeft gesproken, denkt te verwezenlijken. Verder zou hij te ver staan hebben gegeven, dat Italië wel bereid is tot deze gedachtenwisseling, doch de volgende stap moet thans Engeland doen. Verondersteld mag worden, dat de Ita- liaansche minister gisteren den Britschen ambassadeur op de hoogte heeft gebracht van het standpunt zijner regeering. De aanstaande opening van Italiaansch- Britsche besprekingen neemt intusschen reeds geheel de openbare meening te Rome in beslag. Het onderhoud, dat Grandi met Vansit- tart heeft gehad zou het eerste belangrijke contact tusschen Rome en Londen zijn ge weest en men ziet hier dus het wederzijdsche overleg, dat tusschen Londen eenerzijds en Rome en Berlijn anderzijds gaat beginnen, met vertrouwen tegemoet. De reis van Lord Halifax naar Berlijn zou parallel loopen met de besprekingen van Lord Perth met Ciano. Bij de nog volgende besprekingen zou het koloniale vraagstuk aan de orde worden gesteld be nevens verschillende andere problemen, zooals de Spaansche aangelegenheid, de Ita- liaansche garnizoenen in Libye eventueele waarborgen van Italië ten aanzien van de Europeeshe politiek en den status quo in de Middellandsche Zee. In elk geval zullen, wat Italië betreft, twee vraagstukken alle andere overheer- schen: erkennning van het imperium en 't verzwakken van den steun, welke tot nog toe, direct of indirect, door Engeland, aan de politiek van Moskou, is verleend. Zestiende partij afgebroken. In de Doelenzaal te Rotterdam ving gisterenavond om zes uur de zestiende partij aan van de revanche match tusschen Dr. M. Euwe en Dr. A. Aljechin om het wereldkampioen schap schaken. Na 40 zetten gaf Aljechin de 41ste in couvert, waarna de partij werd af gebroken. Aljechin maakte de partij gecom pliceerd; Euwe verzuimde voor de hand liggende vereenvoudigingen toe te passen. De stand bij het afbreken luidde: Wit, Aljechin: ke3, lb2, pf5, pionnen a3, b4, g3 en h2. Zwart: Euwe: kg8, 1L7, pionnen a6, b5, f6 en g7. Hedenavond wordt de partij eventueel voortgezet in het gebouw van het Rotter- damsch Nieuwsblad. Met van agitatie groote oogen kwam mevr. Aljechin na afloop der zitting op ons toe en schudde fier het hoofd. „Was dat geen kans voor Euwe?" vroeg zij, de han den verbaasd ineenslaande. En vervolgens doelende op de blunders, met fier opge richt hoofd: ,,'t Gebeurt niet dikwijls, dat Aljechin zoo iets over het hoofd ziet". En wij konden niet anders doen dan dat be amen, zij het ook met het verweer, dat on ze verbazing in gelijke mate Euwe's fouten gold, al was de wereldkampioen dan niet in tijdnood en zijn tegenstander wel. De geestkracht der beide helden schijnt wel on uitputtelijk te zijn. Geloofde men aanvan kelijk in een kalme remise-partij op den dertienden zet, nadat beiden meesters de ontwikkeling hadden voltooid, stuurde Al jechin op combinatieve wendingen aan, die door den wereldkampioen dadelijk werden toegelaten Afgezien van het korte inter mezzo omstreeks den 25sten zet, dat wij een „comedie van vergissingen" zouden willen noemen, een schitterende partij. He is nauwelijks aan te nemen, dat de wereldkampioen na het afbreken nog winst kansen heeft. Gistermorgen omstreeks half tien werd een stoeipartij van twee jongens op het terrein van de bleekpoederfabriek aan den Papa verweg te Amsterdam, blijkbaar tot misnoe gen van de beide jongelieden, onderbroken door de tusschenkomst van een meisje, dat in genoemde fabriek werkzaam is. Het kwam daarbij tot handtastelijkheden, waarbij het meisje viel en een sleutelbeenbrak. Per auto van den G.G.D. is zij naar het gasthuis over gebracht. De politie van het bureau Adelaarsweg onderzoekt of hier van mishandeling sprake is. „Ik geloof niet in patentoplos singen van sociaal-politieke pro blemen." Waardeering voor onze werkverschaffing. Een uur voor zijn vertrek naar Berlijn heeft de Duitsche rijksminister van arbeid, de heer Seldte, een verslaggever van het Algemeen Nederlandsch Persbureau in zijn hotel ontvangen en enkele mededeelingen gedaan over zijn bezoek aan ons land. De minister sprak bij den aanvang van dit onderhoud eenige woorden van harte- lijken dank voor de hem van regeerings- wege betoonde gastvrijheid. Bijzonder er kentelijk was hij voor de deskundige samen stelling van het reisprogramma, door mi nister Romme ontworpen, voor het gezel schap van hoofdambtenaren van het de partement van sociale zaken en voor de deskundige leiding op verschillende door hem bezochte plaatsen. Minister Seldte zei- de sterk onder den indruk te zijn van het geen hij heeft gezien. Zijn bewondering gaat vooral uit naar de Zuiderzeewerken. „Met bijzondere belangstelling," verklaarde hij o.a. „heb ik kennis genomen van de in Uw land geno men maatregelen ten behoeve van de landarbeiders. Ook in mijn land bestaat dit vraagstuk en ik heb vast gesteld, dat de beginselen, welke in uw land aan de oplossing daarvan ten grondslag liggen, dezelfde zijn als de onze." Elk land, merkte de minister op, heeft dezelfde sociale-politieke problemen. Elk land moet naar de geëigende oplossing dier problemen zoeken. „In patentoplossingen geloof ik niet", aldus minister Seldte. De werkloosheid besprekende, zeide hij, dat zijn bezoek hem geleerd heeft, dat Ne derland den wil heeft haar op te lossen en hij was getroffen door de woorden op het gedenkteeken van den afsluitdijk: „Elk volk, dat werkt, bouwt aan de toekomst." Er is geen volk dat levensvatbaar is met de ellende van de werkloosheid in zijn mid den zonder al zijn krachten ter bestrijding van dit euvel aan te wenden. Daarom was de Duitsche minister van arbeid dan ook verheugd uit eigen aanschouwing opgemerkt te hebben, dat de werkverschaffing in ons land tot vermindering der werkloosheid wordt gebruikt. „Ik heb slechts één wensch, aldus minis ter Seldte: moge alle groote werken, zoo als bijvoorbeeld die der drooglegging der Zuiderzee en ter reguleering van de Maas, succes hebben. En deze wensch kan des te oprechter klinken, omdat ik de goede verstandhouding tusschen Nederland en Duitschland ken en mij in zal spannen, voorzoover dit in mijn Verwachting: Zwakke, later toenemende wind uit uit- eenloopende richtingen, la ter meest Noordwest, zwaar bewolkt tot betrokken, aan vankelijk nog weinig of geen regen, later toenemen de kans op regen, weinig verandering in temperatuur. Verdere vooruitzichten: Waar schijnlijk weer buiig weer. vermogen is, deze verstandhouding nog te bevorderen." De minister besloot mot de verzekering, dat hij zich volkomen kan aansluiten bij de tot hem gesproken woorden door de burgemeesters van Amsterdam, Den Haag, Nijmegen en Den Bosch, waajrvan de quin- tessence was: een goede samenwerking tus schen beide landen. Met den nachttrein is minister Seldte gis teravond uit Den Haag naar Berlijn ver trokken. En het lot van andere Neder landers in den vreemde. Sommige Tweede Kamerleden herinne ren aan het feit, dat zich in den laatsten tijd aan de Duitsche grens bij herhaling incidenten in den vorm van menschenroof hebben voorgedaan, waarbij door Duitsche beambten op Nederlandsch gebied werd op getreden, aldus lezen wij in het voorrloopig verslag der Tweede Kamer over het derde hoofdstuk (Buitenl. Zaken) der Rijksbegroo- ting 1938. Gaarne zouden deze leden vernemen, of ter zake stappen bij de Duitsche regeering zijn ondernomen, en zoo ja, tot welk re sultaat die stappen dan hebben geleid. In rusland gevangen genomen Nederlander. Eenige leden verzochten de aan dacht der regeering voor het geval van den Nederlandsche ingenieur W. de Wit, te Enkhuizen, die in Rusland gevangen genomen en naar Siberië overgebracht is, zonder dat het zijn familie mocht gelukken te vernemen, om welke redenen dat is geschied. Men vroeg, of de Regeering over middelen beschikt om iets ter bescherming van een Nederlander in Rusland te beproeven. ENGELSCH JOURNALIST DOOD GESCHOTEN. Behalve een aantal scherpschut ters, die de Japansche troepen nog blijven bestoken, hebben vanochtend vroeg alle Chineesche soldaten in Nantau hun wapens neergelegd en zijn de Fransche concessie binnenge trokken, waar zij werden ontwapend en geinterneerd. De laatste strijd werd gestreden in het licht van de brandende gebou wen, in brand geschoten door de Japansche bommen en granaten. Van Japansche zijde wordt mede gedeeld, dat Poetoeng geheel van Chineesche soldaten is gezuiverd. Op alle fronten van Sjanghai zijp de Chi neezen thans op den terugtocht. De woord voerder van het Japansche leger heeft mede gedeeld dat gisterochtend te Poetoeng Japan sche troepen aan land zijn gezet. Deze troe pen zijn zonder tegenstand te ontmoeten op gerukt en bereikten omstreeks een uur in den middag Nanvangkiang de de Ariyo-ri- vier welke op ongev. 1 kilometer ten zuiden van de versperring, die de Chineezen in de Wangpoe hebben gelegd in deze rivier uit mondt. De terugtocht van de Chineezen neemt den omvang van een vlucht aan. De Japan sche troepen, die in de Hangtsjau baai aan land zijn gezet, hebben het station Kaspan aan den spoorweg SjanghaiHangtsjau, 35 kilometer bezuiden Soengkiang bezet. Nieuwe Japansche troepen zijn ten Zuid westen van Kingsjan aan land gezet, een twintigtal kilometer ten Zuidwesten van het punt, waar de eerste landing geschied de. De strijd duurt nog voort. Volgens berichten uit Nanking, welke voor een deel uit vooraanstaande regeerings kringen afkomstig zijn, is de regeering van Nanking vast besloten, niettegenstaande 't verlies van Sjanghai, den strijd krachtig voort te zetten. Hetzelfde verklaart ook de leider van het Chineesche leger. Benauwde oogenblikken op een watertoren. Om den strijd in Nantau gade te slaan waren een zevental journalisten en een Fransch dokter op een watertoren op de Geem tusschen Nantau en de Fransche con cessie geklommen. Plotseling zagen zij hoe een Japansche mitrailleur op den toren werd gericht. Door heftig zwaaien trachtten zij den Japanners te beduiden, dat zij bui tenlanders waren. De mitrailleur-soldaten begrepen hen echter niet en begonnen te vuren. „Liggen", riep men elkaar toe en allen wierpen zich plat op het dak. Tijdens het dekking zoeken schreeuwde Pembroke Stcphens de bekende verslaggever van de „Daily Telegraph", dat hij gewond was. De Fransche dokter riep hem nog iets toe, maar kreeg geen ant woord. De Japanners bleven vuren. De situatie werd hachelijk, want zoolang het vuren duurde, kon men den toren niet af. In de omgeving van het gebouw had men inmid dels ontdekt, dat er iets niet in orde was. Met levensgevaar klom een Fransch sol daat naar boven en heesch de Fransche driekleur. Toen eerst staakten de Japanners het schieten. Het bleek, dat ook een Deensch journalist was gewond. Pembroke Stephens stond niet meer op. Hij was het slachtoffer van zijn beroep geworden. Ook wordt bericht, dat in de Fransche concessie een granaat is ontploft, waarbij tal van slachtoffers zijn gevallen.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1937 | | pagina 1