dagblad voor den helder en hollands noorderkwartier
Passagiersvliegtuig bij
Ostende neergestort
Moderne jeugd eert Vondel
Regeering
verlaat Nanking
Chiaeesch afgezant bij
Mussolioi
De elf inzittenden omgekomen
Dc dame beheerschte
het spel
teeHbeperkinq
Frankrijk bukt voor
Japan
Heden naamdag van
den grooten dichter
Verdeeling defensie-kosten
Moskou solidair
Overval op cabaret
UITGAVE. N.V. DRUKKERIJ EN UITGEVERIJ V/H C. DE BOER JR.. KONINGSTRAAT 78. DEN HELDER. TELEFOON 50 POSTGIROREKENING 16066
WOENSDAG
17 NOVEMBER 1937
65e JAARG. No. 8159
Euwe~Aljechin
Chincczcn over de Gele Rivier
teruggeworpen
Gevecht met rebellen
in Palestina
Arabisch opperhoofd proclameert
„Heilige oorlog"
Dit nummer bevat 8 pagina's
EERBERICHT
DE BILT SEINT:
Van het kastje naar
den muur
Britsch schip gebombardeerd?
Nieuwe volkenbond?
HELDERSCHE COURANT
Nabij Ostende is een vliegtuig van
de lijn Munchen-Brussel-Ostende
neergestort, Hierbij zijn elf perso
nen om het leven gekomen.
De omgekomenen zijn; de Prins
van Hessen, zijn zoon en zijn drie
dochters, verder mevr. Lina Hahn,
de heeren von Riedessel zu Eisen-
bach en Martens en de geheele be
manning, bestaande uit den be
stuurder, den radio-telegrafist en
den werktuigkundige.
De oorzaak van de ramp moet in den
mist gezocht worden. Het vliegtuig was te
13.53 uur van Frankfort vertrokken. In ver
band met Ge weersomstandigheden was het
niet te Brussel geland. De bestuurder wilde
te Steene, een buitenwijk van Ostende da
len, doch de machine kwam daarbij in bot
sing met een fabrieksschoorsteen. Een vleu
gel werd van het toestel losgescheurd, het
vliegtuig stortte neer en vloog in brand. De
lijken der slachtoffers waren verkoold. Het
vliegtuig was een toestel van de Sabena.
Nader wordt vernomen, dat bij het vlieg
tuigongeval bij Ostende om het leven zijn
gekomen: de weduwe van den onlangs
overleden groothertog Ernst Ludwig van
Hessen, Elionore, Groothertog Georg Dona-
tus, zijn echtgenoote Cecilie, geboren Prin
ses van Griekenland en hun beide zoons
Ludwig Ernst en Alexander Georg, verder
Vrijheer von Riedessel zu Eisenbach, inge
nieur Martens en het kamermeisje van de
groothertogin Lina Hahn.
De groothertogelijke familie was op weg
naar Londen om tegenwoordig te zijn bij
het huwelijk van den broeder van den
groothertog. Louis Hermann.
Wij vernemen over dit ernstige ongeluk
nog nader, dat te 14 uur de lucht nog open
was, doch plotseling een zware mist kwam
opzetten. Het vliegtuig kruiste een tijdlang
in de lucht en kwam, toen het lager ging
vliegen, in botsing met een 70 meter hoo-
gen schoorsteen. Het bovenste stuk van
dezen schoorsteen, ter lengte van 15 meter
brak af. Een vleugel en een der motoren
werden van het toestel gescheurd en kwa
men terecht op het dak van een naast den
schoorsteen liggend gebouw. Het vliegtuig
viel en kwam ondersteboven op den grond.
Een twintigtal arbeiders, dat aan het
werk was in een bij de plaats van het on
geluk gevestigde steenbakkerij, heeft het
ongeluk zien gebeuren. Een fiets en eenige
kleedingstukken, die aan deze arbeiders toe
behoorden, zijn door het vuur vernield.
Het vliegtuig was in verbinding gebleven
met het vliegveld, zoodat de op het vlieg
veld dienstdoende marconist in zijn toestel
duidelijk den val van het toestel hoorde.
Achttiende partij afgebroken.
Euwe heeft goede winstkansen.
Onder groote belangstelling begon gister
avond om half zeven in de groote zaal van
den Haagschen Dierentuin de achttiende
partij van de match om het wereldkampioen
schap schaken tusschen dr. Euwe en dr.
Aljechin.
Na 40 zetten gaf dr. Aljechin de volgende
in couvert af, waarna de partij werd afge
broken om hedenavond te halfzeven in Hotel
De Witte Brug te Den Haag te worden voort
gezet.
De afgebroken stelling luidde:
Wit dr. Aljechin: Kh2, De4, Th4, Pf5,
pionnen d6, f3, g2 en h5.
Zwart Euwe:
Kh7, Df6 Td7, Pc5, pionnen a7, b6, f7, g7
en h6.
Wereldkampioen in topvorm.
Voor de he- en onderzoekers der vorige
partijen s'tuint het haast onaannemelijk dat
deze partij wat spanning en spelpeil aan
gaat, alle vorige partijen met eenige bord-
lengten overtreft.
Reeds bij no. 17 merkten wij op, dat 's we-
reldkampioen's zelfvertrouwen op verheu-
gpri.le wijze was teruggekeerd.
Na deze partij zou men echter gelooven,
dat het bijna onuitputtelijk is.
Opnieuw liet hij alle verschrikkingen van
den sehaakstrijd tegen zich losbarsten of
eigenlijk liet hij deze beproeving over aan
zijn koningin, die op den Ifiden zet haar de
buut maal te en nadien nog twaalf rhaal in
actie kwam om de kastanjes uit het vuur
te halen. Wat haar overigens wonderwel
Jjrp 0
Deed deze achttiende partij dus denken
aan no 26 f„de Zandvoortsche parel van
de niateh in 1935 (toen was het een rossi
nant, die zulk een formidabele activiteit
ontwikkelde). Ook 'n historische zet, welke
een keerpunt in de partij bracht op een
oogenblik, dat men Euwe reddeloos waande,
ook die heef! niet ontbroken.
Ondanks dit alles was er echter ook .ater
nog een onuitputtelijke dosis koelbloedigheid
noodig om zieh in deze bijna niet te heo<?^"
deelen situatie te handhaven. De wereld
kampioen is daarin eehter ondanks Afie-
ehin's kraehtdadi-re nogingen in geslaagd en
heeft n.i. voortreffelijke kansen de partij te
'winnen.
Invloed op melkproductie zal
noq wel komen.
De minister van F.eonomisehe Zaken ent
woordde op de vragen van den heer «ïe-
remw betreffende beëindiging van de teen-
benerking van rundvee als volgt:
De minister is tot voortzetting van de kaï-
verteeltregeling overgegaan, omdat nu
meent, dat dr gunstige invloed hiervan op
4e melkproductie op den duur merkbaar
7-al zijn.
De verruiming der toewijzingen van vaars-
halveren maakt tiovendieu selectie mogelnK
zoodat de beste nroductiedieren kunnen
borden aangehouden.
De minister meent voorts, dat Nedetlan
bog steeds in eigen vleeschbehoefte Kan
voorzien.
De Deonsche vleeschinvoer is uit handels
Politiek oogpunt geschied.
De Chineesche regeering heeft be
sloten de ministeries uit Nanking te
doen vertrekken. De ministeries van
financiën, buitenlandsche zaken en
volksgezondheid zullen te Hankau
gevestigd worden, de overige zul
len naar Tsjoengking in de pro
vincie Tsetsjoean of naar Tsjangsja
gaan.
De militaire bureaux zullen te
Nanking blijven, het oppercomman
do zal de stad tot het uiterste ver
dedigen.
In het gebied van Sjanghai zijn nieuwe
versterkingen aangekomen, men raamt het
aantal Japansche soldaten hier thans op
een kwart millioen.
In het merengebied ten oosten van
Soetsjau worat hevig gevochten. Van Japan
sche zijde wordt medegedeeld, dat de op-
marsch wordt gehinderd door de vele lijken
van Chineezen op de wegen, Toen de Chi-
neezen uit Kwinsan terugtrokken lieten zij
de lijken van vijfduizend gesneuvelden,
waaroncer een generaal-majoor, achter.
Kolonel Watteville, de vertegenwoordiger
van het internationale roode kruis, schat
d-e Chineesche verliezen sedert het begin van
den strijd aan alle fronten op achthonderd
duizend dooden en gewonden.
Drie Japansche colonnes hebben in Noord
Sjantoeng de Chineezen over de Gele ri
vier geworpen. De Japansche troepen zijn
meester aan den Noordelijken oever van
de rivier over verscheidene kilometers aan
weerzijden van den spoorweg Tientsin—
Poekau. De Chineezen hebben een spoorbrug
over de rivier opgeblazen.
Tokio wenscht wapenzendinqen
via Fransch IndoChina beëin-
diqd te zien.
Uit zeer betrouwbare bron wordt
door Un. Press vernomen, dat er in
diplomatieke kringen te Londen
over gesproken wordt, dat Japan
Frankrijk bij ultimatum gesom
meerd heeft, de levering van wa
pens en munitie aan China via
Indo-China te staken. Japan zou
gedreigd hebben met onmiddellijke
bezetting van het eiland Hainan,
dat strategisch heel Noord-Indo-
China beheerscht, indien aan deze
sommatie geen gevolg zou worden
gegeven.
Volgens berichten uit dezelfde bron zou
den de Japanners ook gedreigd hebben met
een bombardement van den spoorweg, langs
welke de wapen y munitieleveranties Chi
na binnenkomen. Het schijnt, dat deze be
dreiging vergezeld ging van een uitdruk-
kelijken termijn.
Men zegt, dat Frankrijk noodgedwongen
het Japansche ultimatum reeds heeft inge
willigd. Op het oogenblik bevinden zich in
de wateren van Indo-China slechts een
paar Fransche oorlogsschepen en de auto
riteiten weten zeer wel, dat een eventueele
bezetting van Hainan heel Fransch Tonkin
onhoudbaar zou maken. De Fransche autori-
tieten zouden het er niet op gewaagd heb
ben op deze wijze in het conflict gemengd
te worden.
In verhand hiermee is bovendien belang
wekkend, dat, naar kortgeleden werd ge
meld, in het geheim de vier modernste
Fransche kruisers, waaronder de „Georges
Leygues", naar Fransch Indo-China ge
zonden zijn.
Bloedige botsing in de bergen.
Drie compagnieën Britsche troepen,
gesteund door vliegtuigen en politie,
hebben een begin gemaakt met de
opsporing van een bende Arabische
rebellenün de heuvels rond Safed.
Er is door bedoelde Britsche troepen
een hevig vuurgevecht geleverd,
waaruit wordt afgeleid, dat men de
plaats, waar de rebellen verscholen
wdren, gevonden heeft.
Naar gemeld wordt, zijn drie bandie
ten gedood. Een Britsch soldaat werd
gewond.
Fantastische optocht
Kranslegging bij Vondel's graf. -
Een gedenksteen op de plek, waar
Vondel's kousenwinkel stond.
Gisteravond heeft de hoofdstad de herden
king van Vondel's 350sten geboortedag inge
zet met een fakkeloptocht door diverse plaat
selijke jeugdorganisaties.
Ongeveer 2000 ïongcns en meisjes
marcheerden, voorafgegaan door mu
ziek, de talrijke vaandels en banie
ren fantastisch verlicht door de ros
sige fakkels, vanaf net Museumplein
naar het standbeeld van den grooten
Joost in het Vondelpark. Onder
enorme belangstelling van het pu
bliek defileerde de jeugd voor het
monument van den dichter, vaan
dels neigden te groet
Na het défilé trok d,> sloet naar het Con
certgebouw, waar onder leiding van wethou
der E. Boekman een herdenkingssamen
komst plaats had.
Plechtigheden in Beurs en Nieuwe
Kerk.
Hedenochtend is in het gebouw
van de effectenbeurs aan de War
moesstraat, te Amsterdam, de plek,
waar Vondel's kousenwinkel eens
gestaan heeft, een gedenksteen
onthuld.
JOOST VAN DEN VONDEL.
Bij deze onthulling heeft prof. B H. Mol-
kenboer, voorzitter van het Nationaal Von
del-comité, een indrukwekkende rede ge
houden.
Vervolgens vond in a'e Nieuwe Kerk een
plechtige herdenking plaats bij de zerk
van Vondels graf.
Prof. dr. C. Gerretson voerde het woord.
De vertegenwoordiger van II.M. de Koningin
in N.-Holland, jhr. mr. F. Roëll, burgemees
ter W. de Vlugt en een afgevaardigde van
het gemeentebestuur van Keulen, Vondel's
geboortestad, dr. Ludwig, legden kransen
op de zerk.
China vertrouwt er op, dat Italië
zich niet met den strijd bemoeien
zal. Het Antikominternpact een
„zuiver Europeesche aangelegen
heid".
Tsjengkoengpo, de Chineesche propagan-
da-afgezant, heeft te Rome tegenover een cor
respondent van Havas de redenen uiteenge
zet, waarom hij thans zijn reis door Europa
maakt. De reis heeft hoofdzakelijk twee re
denen: 1. De Chineesche ambassades in het
buitenland in kennis stellen van de ontwik
keling der gebeurtenissen.
2. Een bezoek brengen aan de regeeringen
der vreemde naties en een zeker aantal ha-
rer dank zeggen voor de jegens China be
tuigde sympathie.
Donderdag zal Tsjengkoengpo een
ontmoeting hebben met Mussolini.
Tusschen China en Italië heerschten
goede betrekkingen vóór de re
cente gebeurtenissen. Op het oogen
blik zijn de beide landen nog vrien
den. Het is duidelijk, dat de houding
die door Italië is aangenomen met
de onderteekening van het antiko
minternpact en in de conferentie van
Brussel een moreelen slag toebrengt
aan deze betrekkingen, maar zij zul-
desalniettemin normaal blijven.
Voor China is het Antikominternverdrag
een zuiver Europeesche aangelegenheid.
Er kan voor China geen sprake
zijn van toetreding tot dit pact, aan
gezien er geen communistisch gevaar
in China bestaat. Er zijn wel com
munisten, maar geen communisti
sche legers of organisaties. De com
munisten hebebn zich aangesloten
bij het nationale leger ter bestrijding
van den' invaller.
Mussolini weet dit en daarom hecht Tsjeng
koengpo niet veel belang aan dit verdrag
Tsjengkoengpo is er van overtuigd, dat
Italië, ondanks het pact, niet tusschenbeide
zal komen in de kwestie van het Verre
Oosten tegen China. Hij voegde hieraan toe.
dat hij met Mussolini niet spreken zal over
de Italiaansche Luchtvaartmissie, die nóg
steeds in China verblijft. Evenmin houdt hij
zich bezig met de kwesties van aan
koop van wapenen, welke niet onder zijn
bevoegdheid vallen.
Een voordeel van 6.5 millioen voor
Nederland. De Oost onbehoorlijk
behandeld?
Ontleend is aan het Voorloopig Verslag
der Tweede Kamer over de begrooting van
het Departement van Koloniën:
Verscheidene leden merkten op, dat
de post voor tegemoetkoming aan
Nederlandsch-Indië in de bestrijding
van de uitgaven voor de marine, die
op' f 13.8 millioen zou moeten wor
den geraamd, indien de kosten
verdeling niet gewijzigd werd,
thans in afwachting van de uit
komst van het overleg met de
Nederlandsch-Indische regeering
pro memorie wordt uitgetrokken,
terwijl daartegenover hoofdstuk VIII
belast wordt met de uitgaven ten
bedrage van ruim f 7 millioen voor
den aanbouw van schepen, welke
tot nu toe op de Indische begrooting
voorkwamen. Uit de Memorie van
Toelichting bij hoofdstuk 8 en uit
de millioenennota blijkt, dat de re
geering ten gevolge hiervan rekent
op een voordeelig verschil van f 6.5
millioen over 1938. Dit vooruitloopen
op den uitslag van een nog niet be
ëindigd overleg achtten de hier aan
het woord zijnde leden voorbarig en
niet in overeenstemming met het
gezag, dat aan de Indische regee
ring en den Volksraad behoort te
wordep| toegekend.
Overigens waren deze leden van oordeel,
dat de verzwaring der marine-lasten niet op
Ned. Indië. doch op het moederland moet
worden afgewenteld. Andere leden meen
den daarentegen, dat Nederlandsch-Indië
als een gelijkberechtigd deel van het Ko
ninkrijk de eigen Defensiekosten heeft te
dragen.
Wanneer Palestina verdeeld
mocht worden.
Volgens berichten uit Saudi-Arabië heb
ben de religieuze opperhoofden besloten een
proclamatie tot het Saudische volk te rich
ten, waarin een „heilige oorlog" wordt
aangekondigd voor het geval de verdeeling
van Palestina zou doorgaan en de Palestijn-
sche kwestie op een voor de Arabieren on
bevredigende wijze zou worden opgelost.
Koning Ibn Saud heeft zijn vertegenwoor
diger in Londen opgedragen, de Britsche
regeering erop te wijzen, dat men in Saudi-
Arabië den toestand in Palestina met
groote bezorgdheid gadeslaat. Den tekst van
de proclamatie heeft hij met het oog op
zijn besprekingen met Engeland terugge
houden.
Verwachting: Meest matige Oos
telijke tot Zuidelijke wind
licht tot half bewolkt, wei
nig of geen regen, koude
nacht, weinig verandering
in temperatuur overdag.
Verdere vooruitzichten: Toe
nemende bewolking met lang
zaam toenemende regen
kans.
NIET-INMENGINO.
Britsch plan aanvaard om de te
rugtrekking der vrijwilligers te
vergemakkelijken.
In de vergadering van de niet-in
mengings-subcommissie, die gisteren
om vier uur is bijeengekomen, heeft
Maiski, de vertegenwoordiger van de
Sowjet-Unie, verklaard, dat zijn re
geering de resolutie van 4 Nov. j.1.
onvoorwaardelijk aanneemt, teneinde
het practische werk van de commis
sie inzake het terugtrekken van de
vrijwilligers uit Spanje te vergemak
kelijken.
De Sowjet-Unie laat, evenals andere regee
ringen, den uitleg van den term „terugtrek
ken van het overgroote deel" in het midden,
totdat deze kwestie in de commissie zal wor
den behandeld.
Bij de opening van de vergadering deelde
de voorzitter mede, dat tot nu toe nog geen
antwoord van een van beide partijen in
Spanje was ontvangen. Later werd medege
deeld, dat het overbrengen van de regeering
van Valencia naar Barcelona eenige vertra
ging heeft veroorzaakt.
Chineesch-Japansch conflict
weer naar den Volkenbond?
In Geneelsche kringen zou men de mee
ning deelen van sommige kringen der con
ferentie te Brussel, volgens welke deze
laatste Maandag a.s. wellicht haar dossier
inzake Japan in handen van den Volken
bond zal stellen. Men verwacht derhalve
dat de commissie van 23 binnenkort weder
bijeen zal worden geroepen.
Volgens te Barcelona ontvangen
berichten zou het Engelsche schip
„Cardium" gistermorgen omstreeks
half elf door vliegtuigen van Fran
co gebombardeerd zijn. Het schip be
vond zich toen tusschen Ibiza en
de Just bij Alicante. Het zond on
middellijk noodseinen uit.
Men beweert, dat het getroffen
is, doch nadere bijzonderheden ont
breken.
Los van Versailles?
De „Daily Express' meldt, dat het memo
randum, hetwelk Lord Halifax aan Hitier
zou moeten overhandigen, het volgende be
helst:
1. De Volkenbond zal opnieuw worden
gevormd op de grondslag van een handvest,
dat volkomen los zal staan van het Verdrag
van Versailles. Duitschland zou worden uit-
genoodigd, toe te treden tot deze nieuwe
Volkenbond.
2. Groot-Brittannië zal steun verleenen
aan een plan tot hervorming der onder man
daat staande koloniale gebieden, wanneer de
nieuwe Volkenbond dit probleem onder
oogen zal hebben gezien.
3. Duitschland zal zijn verlagen tot toe
nadering moeten toonen doo het economische
isolement op te geven en samen te werken
met de andere landen aan de uitwerking van
plannen voor de Europeesche vrede.
Door leden van de Kn-KIux-Klan.
Te Miami (Florida zijn meer dan 100 ge
maskerde mannen tegen middernacht een
cabaret binnengedrongen. Zij waren gehuld
in de witte mantels van de Ku-Klux-Klan.
Deze mannen vernielden het meubilair en
fouilleerden alle bezoekers en bedienden op
wapens, waarna zij drie vrouwelijke cabaret-
artisten en twee kellners afranselden.
Alle gasten werden gedwongen de gelegen
heid direct te verlaten.
De overval op dit cabaret, waarvoor een
groot houten kruis werd neergezet, dat ver
volgens in brand werd gestoken, geschiedde
nadat de Ku-Klux-Klan op een openbaar
speelterrein ongeveer 150 nieuwe leden had
.geïnstalleerd.