VAN
&PEM
Luchtpostdienst via de
stratosfeer;
Het verboden
grondgebied
Iedgar rice
Iburroughs
GEÏLLUSTREERD
VERVOLGVERHAAL
DOOR:
Duizend kilometer per uur
door Dennis Wheatley
Nederlandsch schip pikt
schipbreukelingen op
Moeder en zoonlief
gooien ruiten in
Dc dief moest er geld
bijleggen
nPROGRAMMA
■•MMIMMIUIflII
- No. 57.
De lieflijke Jane had de avonturen
nooit vergeten, noch haar edele red
der. Maar zij had veel zorgen, hun
verloren geraakte schat, de gezond
heid van haar vader, de steeds aan
houdende huwelijksaanzoeken van de
jonge Clayton, alles drukte haar ter
neer. Hoewel Jane Tarzan liefhad,
verwachtte zij niet hem ooit terug te
zien. Op verzoek van haar vader had
zij de uitnodiging van Clayton aan
genomen om zijn kamp te bezoeken.
Zij bewonderde deze rijke beschaafde
Engelsman maar liefde was toch
iets anders. Ze moest een besluit ne
men... Vandaag had ze een verre
wandeling door het bos gemaakt,
diep in gedachten verzonken. Opeens
bespeurde zij van de Oostkant van
het woud een brandlucht. Een week
geleden was er een bosbrand geweest
maar het gevaar was geweken. Doch
het vuur scheen opnieuw aangewak
kerd te zijn en het zou niet lang du
ren of de weg naar het landhuis zou
haar afgesneden zijn. Ze voelde, dat
zij verloren wasOpeens hoorde
zij een harde kreet... haar naam
werd geroepen... door een krachtige,
heldere stem... een vreemde! Zij ant
woorddezag een vage figuur
door de rook heenkomen. Opeens
voelde zij een sterke arm om zich
heen... ze werd van de grond getild
en weggedragen. Jane dacht, dat zij
droomde van de verre Afrikaansche
Jungle. Zou hij haar nu weer, net als
toen redden Maar dat was immers
een onmogelijkheid? Maar wie an.
ders ter wereld was zo sterk en kon
doen wat deze man deed Door haar
oogharen heen keek zij naar het ge-
laat, dat vlak bij het hare was. Hij
was het hij Tarzan van da
Apen!
(Nieuwe spelling,}
AMERIKA. WIL EUROPA VOOR ZIJN!
In de Vereenigde Staten worden,
volgens de Amerikaansche pers, ern
stige pogingen aangewend om te ko
men tot een luchtpostdienst via de
stratosfeer. Men hoopt in den loop
van het volgend jaar een dergelijken
dienst te kunnen openen
In de lagere regionen der atmosfeer, d.i.
op hoogten van 5 6.000 meter, zijn de snel
heden, welke met de moderne vliegtuigen
worden bereikt, lang niet meer bevredigend
voor den mensch, die steeds sneller voor
waarts wil. Driehonderd a driehonderdvijftig
kilometer snelheid per uur was vóór een
jaar of drie een prachtprestatie, maar nóg
sneller wil men vliegen: 800 1000 K.M. per
uur wil men behalen! Toen kwamen de ex
perts op luchtvaartgebied vertellen, hoe snel
de menschheid wel vooruit zou kunnen, als
men het hooger zocht. Zij wezen daarbij op
het gebruik van machines, speciaal gebouwd
voor de stratosfeervluchten.
Aanvankelijk sloeg men in het meer voor
zichtige Europa de Amerikaansch aandoen
de plannen af, doch langzamerhand ging
men op de gedachte in en thans wacht zoo
wel de oude als de nieuwe wereld op een
geschikte gelegenheid om duizenden meters
hoog te klimmen.
Amerikaansche pioniers.
Van prof. Jean Piccard weten we voldoen
de af. Hij is de groote vorscher der stratos
feer, die de wetenschap heeft verrijkt met
zijn ervaringen, opgedaan bij de verschillen
de vluchten, met zijn ballons ondernomen.
Minder bekend is, dat de Amerikaansche pi
loot Ralph Schröder de eerste was, die boven
Amerikaanschen grond met zijn eigen vlieg
tuigje pionnierswerk verrichtte.
In 1920 kreeg hij de beschikking over een
Amerikaansche legermachine, waarmee hij
een onderzoekingstocht begon, in opdracht
.van het Ministerie van Luchtvaart.
Schröder heeft toen vastgesteld, dat zijn
toestel, zoodra het op een hoogte van 9.000
meter kwam, aanmerkelijk lichter werd en
het vliegen ook sneller en gemakkelijker
ging. Toen hij bijna 9.500 meter had bereikt,
daalde hij met het voornemen zoo spoedig
mogelijk zijn tochten voort te zetten. Op zijn
tweede vlucht vloog hij ongeveer 100 meter
hooger, en ook toen weer stelde hij vast, dat
het vliegen op groote hoogte heel wat ge
makkelijker was.
Feuilleton
Vertaling Eva Raedt de Canter
66.
Marie Lou stond op het punt ook een voor
stel te doen, maar Valeria Petrovna hied haar
met een ongeduldig handgebaar terug.
„Zwijg", zei zij, „laat mij denken". Haar
vlugge hersens werkten Ingespannen, terwijl
zjj op en neer liep. De Engelschman was nut
teloos, dacht zij. Het was een aardige jonge
man, maar dom. Zijn tegenwooridgheid zou
haar moeilijkheden nog vergrooten. Wat het
meisje betreft, daarover was zij het nog niet
eens. Hield zij inderdaad van allen? Welke
vrouw kon drie mannen tergelijk liefhebben?
Zij had natuurlijk ook een oogje op den
knappen, aantrekkelijken Simon, dat was
duidelijk. Zij zag er wel aardig uit, dat kind.
Dacht zij misschien Valeria Petrovna te mis
leiden? Dacht zij misschien dat Valeria Pe
trovna zich bereid zou verklaren de kastanjes
uit het vuur te halen voor een andere vrouw?
Dan zou zij zich toch leelijk vergissen. Zrj
zou aan de politie overgeleverd worden. Was
zij niet een bourgeoise? Maar wacht, wat
moest er met den Engelschman gebeuren?
Het toestel stond schijnbaar stil...
Op een dag bereikte hij zelfs 11.500
meter. „Het toestel", zoo vertelde
Schröder later, „stond schijnbaar
stil. Ik had den indruk, dat de ma
chine zich in die luchtlagen niet
meer bewoog. De motor bleef echter
zijn monotoon lied zingen en ik had
het gevoel, alsof ik mij in een andere,
mooiere wereld bevond
Doch lang kon Schröder niet in de lucht
blijven, wijl zijn voorraad zuurstof slonk.
Hij nam zijn stofbril af, om zijn reserve-
zuurstofapparaat te zoeken, maar daarbij viel
hem de buis, welke diende als zuurstofleider,
uit den mond. Onmiddellijk voelde de piloot
een onhoudbaren druk op zijn borst en tot
ademen was hij niet meer in staat. Hij ver
loor het bewustzijn en zijn machine viel
met groote snelheid in de diepte
Op 1200 meter hoogte werd de piloot uit
zijn bewusteloosheid gewekt en als door 'n
wonder herkreeg hij nog juist bijtijds de te
genwoordigheid van geest om de al sneller
dalende machine in zijn macht te herkrij
gen. Hij was echter bijna blind en moest
zich wekenlang onder geneeskundige behan
deling stellen.
Diep onder het toestel hangen de
wolken als ijsvelden.
Sinds het vraagstuk van den Amerikaan
hebben vele na hem getracht hooger te vlie
gen. Dit niet in het minst op aansporen van
de Amerikaansche overheid, die in de lucht
vaart via de stratosfeer groote toekomst
ziet. Ook de particuliere luchtvaart-maat
schappijen stellen veel belang in de vorde
ringen op dit gebied.
Men zoekt reeds lang naar de constructie
van een toestel, dat in staat is het groote
luchtdrukverschil tusschen de verhoudingen
op den aardbodem en die in de stratosfeer
te overbruggen.
Als men de Amerikaansche kranten
gelooven mag, dan is een dergelijk
toestel in de loodsen van de Dor-
nier-fabrieken in aanbouw en zal
binnen enkele maanden gereed zijn.
Het vliegtuig zou de proportie van
een gewoon toestel hebben, doch
voorzien zijn van dubbele vensters,
waartussohen een bijna luchtledige
ruimte ligt. Bovendien is een
systeem voor luchtcompressie uitge
werkt.
De passagiersruimte bevindt zich binnen
een van dubbel^ muren voorziene cabine.
Wanneer het toestel 3.500 meter hoogte
heeft bereikt, wordt de cabine, automatisch,
luchtdicht afgesloten. De lichte lucht, wel
ke de machine van buiten omgeeft, wordt
gecomprimeerd en in de passagierscabine
gepomt. Tot op 13.000 meter hoogte wordt
het zuurstof gehalte met behulp van vloei
bare lucht steeds op gelijk peil gehouden.
Op deze hoogte vliegt de machine het
Zij kon van hem niet zoo gemakkelijk afko
men. En hij was er precies den man naar om
veel drukte te maken over dat meisje. Je
moest hem daar nu zien zitten, terwijl hij
naar haar keek als een maanziek kalf! Neen,
er moest iets anders op gevonden worden. En
wat zou met Simon gebeuren daar in de
gevangkenis te Kief? Zij moest Stalin eens
opzoeken. Stalin zou hem aan haar terug
geven, hij had gevoel voor humor, die man.
hij zou condities kunnen stellen, maar die
zouden in haar voordeel uitgelegd kunnen
worden. Als hij weigerde, zou zij kunnen drei
gen nooit weer op te treden. Hij had werk
genoeg om de menschen aan het werk te hou
den, zooals hjj dat verlangde. Zij zouden veel
meer last veroorzaken als zij het tooneel ver
liet, omdat hij weigerde haar minnaar te be
vrijden. Plotseling kreeg zij een ingeving, hoe
zij met Marie Lou moest handelen.. Zij bleef
staan en keek het meisje aan. „Laat ons een
oogenblik alleen. Ik wilde iets met mr.
Eaton bespreken." Zij wees naarde deur, die
toegang gaf tot een andere kamer.
Marie Lou vertliet gehoorzaam het vertrek.
Toen de deur achter haar dichtgevalen was,
trok Valeria Petrovna een stoel naast dien
van Richard en ging zitten.
„Luister," zei zij vlug. „Ik kan je vriend
redden. Stalin zal luisteren naar hetgeen ik
te zeggen heb. U kunt hier niets uitrichten
en ook dat meisje niet. Nu zjj mij mijn me
daillon teruggebracht heeft, kan zij niets
meer doen. U moet Rusland verlaten en haar
in uw vliegtuig meenemen."
„Maar als zij niet mee wil gaan?" zei
Richard protesteerend. „Bovendien wilde ik
snelst en het gemakkelijkst. Diep onder
het toestel hangen de wolken als ijsvelden.
De zon wordt stralender en schijnt als een
zilveren schijf. De propellers suizen door de
ijle lucht De temperatuur daalt tot onder
60 graden beneden het nulput! Doch binnen
in het vliegtuig is het warm genoeg, want
de gecomprimeerde lucht is verwarmd. In-
tusschen wordt een snelheid van 600 k.m.
per uur behaald
Postvliegtuigen als „proefkonij
nen".
In het volgende jaar moeten de Ameri
kaansche postvliegtuigen hun weg via de
stratosfeer nemen. De speciale toestellen,
niet bestemd voor passagiers, zullen een
hoogte trachten te bereiken van 30 k.m.,
waarbij het mogelijk zou zijn duizend kilo
meter per uur te vliegen! Dan zal men
vanuit New York naar de grootste Europee-
sche hoofdsteden in één dag kunnen vlie
gen!
Maar dat is, volgens de Yankee's nog maar
het begin van alles! Enkele vermetelen dur
ven zelfs al over de stratosfeer heen te zien.
De geleerden beweren, dat aan de andere
zijde van de onderste helft der stratosfeer
een... warme luohtzöne gelegen moet zijn.
Dus men gaat hooger... In hoeverre de ge
leerden in hun pogingen zullen slagen en
in hoeverre hun beweringen omtrent het
nut der stratosfeer op luchtvaartgebied juist
zijn, is niet te zeggen, tenminste voorloo-
pig niet, doch wél weten wij, dat indien de
stratosfeer eenmaal luchtverkeersweg" is
geworden, onze wereld al héél klein zal
worden, omdat er dan in het geheel geen
afstanden meer bestaan tusschen onze vijf
groote werelddeelen. Want dan zijn er geen
oceanen en grenzen meer!
Eén lid van de Italiaansche
„Boccacio" vermist.
De N.V. Stoomvaart Mij. Nederland
heeft van den gezagvoerder van het
motorschip „Tajandoen" een tele
gram ontvangen, waarin deze mede
deelt, dat zij zestien mijl van Ques-
sant (eilandje voor de kust van Bre-
tagne, Frankrijk) 31 leden van de
bemanning van het Italiaansche
stoomschip „Boccacio", dat op weg
was van Hamburg naar Genua,
heeft gered. Eén lid van de beman
ning wordt vermist.
De „Tajandoen" zet koers naar Duinker
ken, waar het schip waarschijnlijk morgen
aankomt.
Een troepje kwajongens had Woensdag
middag de brutaliteit een ruit van een win
kel in de Pasteurstraat te 's-Gravenhage in
gruizelementen te gooien. De jeugdige boos
doeners waren enkele seconden later natuur
lijk in de verste verten niet meer te zien.,
doch niettemin had de winkelier, die uiter
aard snel naar buiten was gekomen, één der
knapen herkend.
Hij kwam dezen 12-jarigen jongen een
oogenblik later op straat tegen. De veront
waardigde man stevende op den kwajongen
af en gaf hem een fikschen oorvijg, Een na
tuurlijke reactie, die iedereen zal kunnen
begrijpen, al is zij ook in flagranten strijd
met de hedendaagsche wetten der paeda-
gogie.
Schreiend holde de jongen naar huis om
zijn moeder verslag uit te brengen van het
geen de winkelier hem had aangedaan.
Aangenomen moet worden, dat ma
ma zeer eenzijdig werd ingelicht,
want zij wond zich over zoonlief's
mishandelingen zó erg op, dat zij
terstond naar den winkel toog om
den winkelier over zijn schandda
den te onderhouden. Dat zou allemaal
niets bijzonders zijn geweest, ware
het niet, dat mama haar zoontje het
beste meende te revancheeren en
wraak te nemen door nog een twee
de ruit in stukken te gooien.
Het drama is voor beide partijen tenslotte
toch nog bevredigend afgeloopen. Er is on
derling een regeling getroffen, als gevolg
waarvan geen der partijen aangifte bij de
politie heeft gedaan.
Een noodlottig paar schoenen.
't Gebeurde Woensdagavond in de Dan-
ckertstraat te 's Gravenhage, waar voor één
der woningen een rijwiel onbeheerd stond.
Aan deze fiets hingen een paar schoenen,
dat de bijzondere belangstelling had van 'n
per rijwiel passeerend persoon, die naar
enkele minuten later zou blijken de
schoenen wilde stelen. Aldus geschiedde,
echter onder het oog van den eigenaar, die
den dief achtervolgde en hem bij zijn kraag
greep. Er volgde een hevige worsteling,
waarbij de dief kans zag zich los te rukken.
Hij zette het op een loopen. De schoenen
nam hij mee, doch zijn fiets moest hij achter
laten. Deze is op hoofdbureau van politie
gedeponeerd. Of hij ooit zal worden afge
haald, moet in de gegeven omstandigheden
ernstig in twijfel worden getrokken, 't Zal
zeker niet dikwijls voorkomen, dat dieven
er geld bij moeten leggen.
RADIO
ZATERDAG 20 NOVEMBER 1987.
Hilversum I.
KRO-uitzending.
8.009.15 en 10.00 Gramofoonmuziek.
11.30 Godsdienstig halfuur.
12.00 Berichten.
12.15 KRO-Orkest en gramofoonmuziek.
2.00 Voor de rijpere jeugd.
2.30 Gramofoonmuziek.
3.00 Kinderuur.
4.00 Gramofoonmuziek.
4.15 KRO-Orkest.
4.45 Gramofoonmuziek.
5.00 KRO-Melodisten.
5.30 Esperanto-nieuws.
5.45 Gramofoonmuziek.
6.20 Journalistiek weekoverzicht.
6.45 Gramofoonmuziek.
7.00 Berichten.
7.15 ,Zorg voor moeder en kind," causerie.
7.35 Actueele aetherflitsen.
8.00 Berichten ANP. Mededeelingen.
8.15 Overpeinzing met muzikale omlijsting.
8.35 Gevarieerd programma.
10.30 Berichten ANP.
10.40 Filmpraatje.
10.5512.00 Gramofoonmuziek.
Hilversum IÏ.
VARA-uitzending. 10.0010.20 v.m. en 7.30
—8.00 VPRO.
8.00 Gramofoonmuziek.
10.00 Morgenwijding.
10.20 N.V.V.-uitzending (Opnamen), gramo-
foonmuz'ek, „Fantasia", en VARA-Maand*
revue (opnamen).
12.001.45 Gramofoonplaten.
2.00 Filmpraatje.
2.15 Gramofoonmuziek.
2.45 Optreden van amateurs.
3.15 Damles.
3.30 VARA-Orkest en solist.
4.30 Uitzending voor het Onthouders-Radio
Comité (causerie en gramofoonplaten).
4.50 Vervolg concert.
5.40 Literaire causerie.
6.00 Orgelspel.
6.30 Groningsche uitzending.
7.00 „Filmland".
7.30 Bijbelvertellingen.
8.00 Herhaling SOS-Berichten.
8.03 Berichten ANP, VARA-Varia.
8.15 C. Steyn's accordeon-orkest, reportage,
VARA-Tooneel en kamerkoor „Pro Musica"»
9.15 De Ramblers, „The Vocal Kings", en so
listen.
10.30 Berichten ANP.
10.35 Gramofoonmuziek.
11.15 Berichten.
11.20 Weensch programma.
11.5012.00 Gramofoonmuziek.
liever hier blijven en de dingen zelf onder de
oogen zien."
Valeria Petrovna glimlachte beminnelijk.
„Ik begrijp u, mr. Eaton. U bent een moedig
man. Maar wat kunt u doen? En wat dit
meisje betreft, zij verkeert in gevaar. Zij
wordt achtervolgd door de politie. Doet u
alstublieft wat ik zeg, en breng haar uit Rus
land."
„Wij zullen het haar voorstellen, en af
wachten wat zij erop antwoordt," antwoord
de Richard.
„Neen," zei Valeria Petrovna en legde haar
hand op zijn arm. „Mr. Eaton ik wil u een
bekentenis doen. Ik bemin uw vriend Simon
en ik alleen kan hem redden. Geef mij de vrije
hand en neem het meisje met u mee."
Richard Eaton was geen dwaas. Bij Va
leria Petrovna was het hem duidelijk gewor
den dat, wat ook haar gedachten mochten
zijn, zij tegen eiken prijs van Marie Lou be
vrijd wilde worden. Hij gevoelde dat het beste
zou zijn dat het meisje Rusland zoo spoedig
mogelijk zou verlaten. Met vrees dacht hij
aan wat er zou kunnen gebeuren als zij door
de Ogpu werd gevangen genomen na al het
geen zij gedaan had ten behoeve van haar
vrienden. Hij zou persoonlijk veel liever naar
Kief gegaan zijn, maar Valeria Petrovna zei
dat zei alleen de invrijheidstelling van de ge
vangenen zou kunen bewerkstelligen. Daar
om was zrj momenteel de persoon waarmee
men rekening moest houden.
„Accoord," stemde hij toe. „Ik zal het in
orde brengen en haar met mij meenemen. Dat
wil zegen, als u er absoluut zeker van bent,
dat u Stalin er toe zult kunnen brengen mijn
vrienden hun vrijheid terug te geven.
„Daarvoor ben ik niet bang," zei hij terwijl
zij glimlachend opstond. „Dat is dus afge
sproken. Ik zal haar roepen."
De toestand werd aan Marie Lou ver
klaard. Valeria Petrovna was een en al
vriendelijkheid voor het meisje. Richard zelf
vertelde haar hoe bitter weinig zij beiden
zouden kunnen doen en hoeveel beter het zou
zijn als zij erin toestemde Rusland per eerste
gelegenheid den rug toe te keeren.
Zij keek van den een naar den ander met
haar groote ernstige oogen. Zij had geen
reden om niet op het voorstel in te gaan,
maar er was iets dat zij niet vertrouwde in
deze prachtige Madame Karkoff.
Het kwam in het geheel niet bij haar op,
dat zij eventupeel als een medeminnares be
schouwd kon worden. Zij begreep allerminst
wat wel de oorzaak kan zijn van haar plot
selinge, innerlijke verandering, haar onrust
die van wreede boosheid overging in honing
zoete vriendelijkheid. Zij was ook eenigszins
achterdochtig.
Was het niet om Richard geweest, dan zou
zij zeer zeker geweigerd hebben om mee te
te gaan. Maar hij kwam haar zoo ernstig en
betrouwbaar voor, dat hij het genomen be
sluit goedkeurde en zichzelf tevreden stelde
met de gedachte dat dit misschien de beste
manier was om Rusland te verlaten, daar zij
in het geheel geen toestemmingspapieren had
om de grens te overschrijden. Zij vertelde dit
aan Valeria Petrovna.
„Dat is niet het ergste," zei zij vlug. „Dat
zal ik wel voor u in orde maken. De com
mandant van het vliegveld is een vriend van
mij. Ik zal zeggen dat je mijn nichtje Xenla
Kirrolovna uit Nyi bent. Je gaat zoogenaamd
naar je moeder, die ziek ligt in Berlijn. J®
bagage is gestolen, al je papieren zijn daarbij
verloren geraakt, je zegt dat de zaak zeer
dringend is omdat je moeder op sterven ligt.
Deze Engelschman heeft u aangeboden u
mee te nemen in zijn vliegmachine. Zij zullen
geen moeilijkheden veroorzaken als ik met j®
meekom."
Richard knikte. „Dat klinkt allemaal zeer
goed. Als u het ook zoo zou kunnen schik
ken, is alles in orde. Wanneer zullen wij dan
vertrekken Morgenochtend 7'
„Neen, neen, neen, dadelijk, vanmiddag
nog. U kunt hier eten. Intusschen ga ik mij
kleeden." Zij klapte luid in haar handen ®n
het kamermeisje verscheen.
„Vlug, Fenya," commandeerde zij, breng
eten en zeg dat Vasily den wagen voorrijdt»
Kom daarna bij mij in de kleedkamer".
Marie Lou gebruikte een lunch bestaande
uit ham, kaas en thee. Intusschen had Vale
ria Petrovna zich verkleed en zjj voegde zich
weer bij hen. Zij droeg een mooi reiscostuum-
„Laat ons gaan," zei zij. „Mr. Eaton, wij
zullen onderweg bij uw hotel aanrijden en uW
bagage opvragen. Jij hebt toch geen bagag®i
wel kleintje?"
Toen zij bij de deur van haar kamer stond,
wendde zij zich tot haar kamermeisje: n®
ga naar het vliegveld, Fenya. Daarna naar
het Kremlin. Pak inmiddels de koffers, want
wanneer ik terugkom vertrekken wij onmid
dellijk naar Kief."
(Wordt vervolgd.)