dagblad voor den helder en hollands noorderkwartier
Fatsoenlijke begrafenis der
negenmogendhedenconferentie
Duitsche spionnen aan de
Fransche grens
Wally was nooit
's Konings minnares
Onze tuinbouwproducten
naar Zuid-Afrika?
Scheepsbotsing in de
Wielingen
N.V. WACO - Hoorn
Controle op landbouw-
exportartikelen
Japanners midden tusschen
Sjanghai en Nanking
UITGAVE. N.V. DRUKKERIJ EN UITGEVERIJ V/H C. DE BOER JR., KONINGSTRAAT 78. DEN HELDER. TELEFOON 50 POSTGIROREKENING 16066
D I N S DAG
Bittere woorden van Wellington Koo
Codos maakt Oceaanvlucht
Janson zal het nog eens
probeeren
Dagbladincident in Italië
Reorganisatie van
het Spaansche onderwijs
Spaansch vrachtschip op
een mijn geloopen
Arabisch opperhoofd
gearresteerd
Dit nummer bevat 8 pagina's
UZEERBERICHT
DE BILT SEINT.
Min» Romme propageert zijn
werkloozenzorg
Mond- cn klauwzeer op Urk
I
HELDERSCHE COURANT
23 NOVEMBER 1937
65e JAARG. No. 8164
De negen mogendhedenconferentie
is gisterenmiddag om vijf uur in vol
tallige besloten vergadering bijeen
gekomen. De Britsche, Amerikaan-
sche en Fransche delegaties legden
een ontwerp-verklaring voor betref
fende het werk der conferentie, waar
in een niteenzetting gegeven wordt
van de standpunten en waarin voor
gesteld wordt de conferentie te ver
dagen.
De conferentie zou volgens dit ont
werp, verdaagd worden en weer bij
eenkomen, wanneer de behoefte daar
aan zich zou doen gevoelen en op
verzoek van twee of meer mogend
heden.
De vergadering hield zich bezig
met de bespreking van de bewoordin
gen der verklaring, die voor de bij
eenkomst aan de verschillende dele
gaties was overhandigd ter informa
tie. De Chineesohe gedelegeerde voer
de het woord en protesteerde tegen
de bewoordingen, waarin de verkla
ring gesteld is.
In zijn rede over het ontwerp-verklaring,
tlat in de voltallige besloten vergadering der
negenmogendhedenconferentie ingediend is,
heeft de Chineesche gedelegeerde, Wellington
Koo, er op gewezen, dat dit slechts opnieuw
de algemeene beginselen bevestigt, en dat
niets gedaan wordt ten aanzien van de ge
meenschappelijke houding, die volgens de
voorstellen door de mogendheden zou wor
den aangenomen, terwijl nog minder gedaan
is ten opzichte van de uitvoering der con
crete maatregelen, waartoe de Chineesche
gedelegeerde 'n oproep uitgesproken heeft,
om de Chineesche weerstandskrachten te ver
sterken en de Japanschc agressie te stuiten.
Wellington Koo behield zich het recht voor
zekere amendementen op het ontwerp in te
dienen.
Voorts zeide hij o.m. dat zonder
positief optreden middellijke of recht-
streeksche .verklaringen, al zijn zij
oprecht van geest, niet doeltreffend
kunnen zijn. De wereldgebeurtenis
sen der laatste twee jaren toonen
aan, dat aarzeling en weigering van
den kant der mogendheden, die wet
en orde in stand willen houden in de
internationale betrekkingen om een
positieve bijdrage te leveren door ge
zamenlijk optreden er eerder toe
leiden de krachten van geweld en
wanorde aan te moedigen dan ze af
te schrikken.
De Chineesche delegatie gelooft, dat so
lidariteit in doelstelling gevolgd moet wor
den door solidariteit in optreden. China ge
looft het recht te hebben den eisch te stel
len, dat een gemeenschappelijke poging ge
daan zal worden door de andere mogendhe
den, die het negen mogendhedenverdrag heb
ben onderteekend, niet alleen om dit verdrag
geëerbiedigd te doen zijn, maar in het alge
meen belang van recht, orde en wereldvre
de.
Het is niet voldoende, vervolgde Welling
ion Koo met verheffing van stem, aldus het
Hsbl., den vrede te willen, men moet ook
bereid zijn iets te doen om hem te handha
ven of te herstellen.
Is de conferentie daartoe niet bereid,
gaat zij uiteen zonder iets concreets tot her
stel van den vrede in het Verre Oosten te
Lebben gedaan, dan zullen bepaalde krin
gen daarin zonder twijfel een nieuw echec
van de gedachte dér internationale solidari
teit zien.
De Chineesche delegatie kan, met alle
^aardeering voor het werk en den goeden
Jril der delegaties, slechts haar spijt en
haar teleurstelling uitdrukken over het feit
Record Parijs—Buenos Aires
verbeterd.
De Fransche vlieger Codos, die
eens met Rossi wereldberoemd ge
worden recordvluchten maakte, heeft
met een vliegtuig van groote afme
tingen de „Chef-pilote Laurant
Guerrcro" een vlucht over den
Oceaan gemaakt en daarbij het re
cord Le Bourget—Buenos Aires ver
beterd.
Gistermiddag kwam hij om 14.58 (G.M-TJ
te Buenos Aires aan, na over de vlucht tv
Vur 50 min. te hebben gedaan. Het record
is met 16 uur verbeterd.
Codos is door gevlogen naar Santiago ae
Chili, waar hij gisteravond tegen negen uui
landde. Er bestond eenige ongerustheid ove
hom, daar boven de Andes juist een h®vlf
noodweer woedde. Codos seinde echter.
»;llles wel aan boord".
WELLINGTON KOO.
dat die conferentie niet het minste resul
taat heeft opgeleverd-!"
Dr. Wellington Koo slaat de spijker pre-
cier op den kop. De groote mogendheden,
die de vorige week nog zulk een „dappere"
houding tegenover Japan aannamen, blij
ken niets te willen riskeeren om China daad
werkelijk te helpen.
Woorden! Och ja, en een veroordeeling!
Evenals destijds Italië is Japan thans voor
het forum der wereld veroordeeld, maar
eenig wezenlijk resultaat wordt daarmede
niet bereikt.
Er zijn maar al te veel volkeren, die den
veroordeelde toejuichen en hem als een
held bejubelen.
De situatie is immers zóó, dat Engeland
zijn groote macht dichtbij huis paraat moet
houden, dat Frankrijk verzwakt is door
partijgeknoei en ten slotte dat de Vereenig-
de Staten machteloos is door de zeer sterke
pacifistische strooming, welke deelneming
aan internationale militaire demonstraties
waaraan risico is verbonden, ten eenenmale
uitsluit.
DE BELGISCHE KABINETSCRISIS.
Met een andere samenstelling
van het kabinet.
Den geheelen dag heeft de Belgische ko
ning gisteren geconfereerd met de verschil
lende politieke leiders van het land over
de methode, waarop men uit de regeerings-
crisis kan geraken.
Volgens het Laatste Nieuws zou Janson,
die Zaterdag heeft afgezien van de vor
ming van een nieuwe regeering, opnieuw
met de samenstelling eener regeering kun
nen worden belast.
Janson heeft gisteravond besprekingen
gehad met verscheidene politieke leiders,
o.m. met De Man.
Zekere kringen zijn van meening, dat
Janson de samenstelling van het kabinet,
zooals hij dat Zaterdag had gedacht,
eenigszins zou kunnen wijzigen, met name
door de opneming van drie ministers zon
der portefeuille.
Correspondent van de „Tribu-
na" uit Parijs teruggeroepen.
Wegens verzoeningsgezind arti
kel over Frankrijk.
In geheel Italië is het dagblad „Tribuna"
in beslag genomen, omdat hierin een arti
kel was geplaatst dat verzoeningsgezind was
tegenover Frankrijk. De correspondent van
het blad, die het artikel had geschreven,
en gerept had over de noodzakelijkheid van
goede betrekkingen tusschen Frankrijk en
Italië, is „definitief naar Italië teruggeroe
pen."
In het Fransche blad de Figaro wordt
medegedeeld, dat generaal Franco den
Franschman Jacques Chevalier. van de
universiteit van Grenoble heeft aangezocht
het onderwijs in Spanje te reorganiseeren.
„Onze eminente landgenoot", zoo gaat 't
blad verder, „heeft tezamen met den ad
junct-directeur van het Casa Velasquez en
verscheidene deskundigen, op wie hij een
beroep heeft gedaan, een plan voor een
volledig onderwijs-programma opgesteld,
waarbij het middelbaar onderwijs een es-
sentieele plaats inneemt".
Dit plan wordt thans door de desbetref
fende afdeelingen van de junta van Bur
gos bestudeerd.
Met man en muis vergaan.
Het agentschap Febus meldt uit
Barcelona, dat het kleine Spaan
sche vrachtschip Cale el Cofauba
met man en muis gistermorgen is
vergaan na de haven Castellon te
zijn uitgeloopen.
Castellon ligt op 45 mijl ten
noorden van Valencia. Voor het
schip in de diepte verdween werd
een ontploffing gehoord. De oor
zaak van de ramp staat niet vast,
maar de mogelijkheid bestaat, dat
het schip op een mijn is geloopen.
Zes hunner gearresteerd.
De dienst der Fransche contra-
spionnage en de speciale politie te
St. Louis hebben een belangrijke
spionnage-affaire ontdekt in het
grensgebied van St. Louis Huningue.
Ondanks de geheimhouding, welke
in deze zaak in acht wordt genomen
wordt bevestigd, dat zes personen
zijn gearresteerd, o.m. een Duitsoh
onderdaan, zekere Dengier, iemand
van 33-jarigen leeftijd, die te Hu
ningue woonachtig is en zich in het
bezit bad gesteld van een valsch
identiteitsbewijs en een valsch pas
poort. Het schijnt, dat deze man het
hoofd der bende is geweeest.
Verscheidene beschuldigden hebben be
kend aan een buitenlandschen spionnage-
dienst inlichtingen te hebben verschaft aan
gaande de effectieven der aan den Rijn ge-
stationneerde eenheden en over de in de
buurt gevestigde militaire werken.
Zijzelf hadden inlichtingen naar Freiburg
im Breisgau overgebracht; waar men hun
telkenmale 500 mark had ter hand gesteld.
De beschuldigden zijn overgebracht naar
de militaire gevangenis te Besancon.
Te Jeruzalem wordt medegedeeld, dat
Sjeik Farhan Saadi gevangen genomen is
in een hol bij Jemin, waar hij zich met drie
zijner manschappen verborgen hield.
De Sjeik werd door de politie gezocht se
dert de wanordelijkheden van 1936. Hij is
een gevaarlijk agitator. Verleden jaar werd
hij aan het hoofd van opstandige ruiters
twee malen gewond.
EDWARD HAD GEEN ZWAK
VOOR DRANK.
De door den Hertog van Wind-
sor ingestelde actie wegens
smaadschrift in der minne ge
schikt.
Lord Chief-Juistice Hewart heeft gisteren
bekend gemaakt, dat een regeling is tot
stand gekomen in het proces wegens smaad
schrift, dat de hertog van Windsor aanhan
gig heeft gemaakt tegen de Londensche uit
geversfirma William Heinemann Limited en
Geoffrey Dennis, den schrijver van het boek
„Commentaar op de Kroning". Na betaling
der kosten en schadevergoeding en het aan
bieden van volledige verontschuldigingen is
de aanklacht ingetrokken.
De raadsman van den hertog, William Jo-
witt, de vroegere attorney-general, heeft me
degedeeld, dat zijne Koninklijke Hoogheid
de schadevergoeding zal verdeelen onder de
liefdadige instellingen, die hij als prins van
Wales en als koning steeds zijn bijzondere
belangstelling heeft geschonken.
Jowitt noemde de veronderstelling, dat de
dame, die thans hertogin van Windsor is,
de minnares van den hertog zou zijn geweest,
volkomen onwaar. Er bestaat hiervoor niet
de minste aanwijzing en de gedaagden heb
ben evenmin getracht het aannemelijk te ma
ken.
Hewart zeide, dat hij met tegenzin en
aarzelend accoord ging met het intrekken
van de aanklacht, daar de lasteringen ge
meen en wreed waren, en de jury wel van
oordeel geweest zou zijn, dat er alle reden
was voor een doeltreffende bestraffing. Het
zou wel kunnen, zoo voegde de lord-chief-
justice eraan toe, ofschoon ik dit niet
weet dat op publicatie van de lasterin
gen een strafrechtelijke vervolging zou vol
gen.
Jowitt heeft verder nog gewezen op de on
juistheid van de in het boek weergegeven
geruchten, volgens welke hij een zwak zou
hebben voor drpnk, en, alvorens afstand
van den troon te doen, meer geld had wil
len hebben. De eenige reden voor den
troonsafstand was, zeide hij, de wensch
van de hertog de vrouw zijner keuze te
huwen en geen andere.
De gedaagden hadden naar voren ge
bracht. dat het boek de geruchten alleen
maar vermeld had, met de bedoeling ze te
weerleggen. i
De Bond Westland onderhandelt
met den buitenlandschen gezant
De Bond Westland, waarbij twaalf vei
lingen zijn aangesloten, heeft met den ge
zant der Zuidafrikaansche Unie, dr. van
Broekhuizen, besprekingen gevoerd betref
fende export van Nederlandsche tuinbouw
producten naar Zuid-Afrika.
De Voorzitter van den Bond Westland,
de heer J. Barendse, deelde na dit onder
houd mede, dat de gezant geen afwijzende
houding innam tegenover een eventueele
productie-uitwisseling.
In den tijd dat Holland een over
vloed van druiven en andere tuin
bouwproducten heeft, die wegens
den geringen export bij groot kwan
ta moeten doordraaien, heeft de Z.-
Afrikaansche Unie er behoefte aan
en omgekeerd.
In de maanden October en No
vember is er in Zuid-Afrika veel
vraag naar de muscaatdruif, welke
in het Westland dan juist veel ter
veiling wordt aangevoerd.
Dr. van Broekhuizen wees er den voorzit
ter van den bond op, dat Zuid-Afrika over
het algemeen weinig van de crisis had gele
den. De prijzen welke men echter in zijn
land besteedde voor fruit, waren heel laag.
De heer Barendse verklaarde, dat er nog
tal van moeilijkheden waren te overwinnen,
alvorens men tot deze uitwisseling van tuin
bouwproducten zou kunnen overgaan.
Noorsch en Finsch schip zwaar
beschadigd.
Gistermorgen zijn het Noorsche
stoomschip „Gudvang" en het Fin-
sche stoomschip „Emily" in de Wie
lingen nabij het ter hoogte van Cad-
zand, liggende Belgische lichtschip
„Wandelaar", met elkaar in aanva
ring gekomen.
De „Gudvang" is met een zwaar bescha
digden boeg te Zeebrugge binnengekomen.
De „Emily" kreeg boven water schade aan
den achterspiegel. Doordat de roerkoning
werd getroffen, was het schip niet meer te
besturen en was sleepbootassistentie noodig.
De Belgische sleepboot „Goliath" heeft het
schip opgehaald en gisteravond omstreeks
half acht op de reede van Vlissingen ge
bracht. Het is waarschijnlijk dat het schip,
dat in ballast van Bristol-kanaal naar Brus
sel voer, door een of twee andere sleephoo-
ten, de „John P. Best" en misschien ook de
„Baltic" naar de Belgische hoofdstad zal
worden gesleept.
Met ingang van 3 October winter-
dienst. Zomerdienstregeling 1937
blijft onveranderd gehandhaafd als
winterdienstregeling.
Dienstregelingen a 5 cent verkrijg
baar bij onze chauffeurs.
Verwachting: Zwakke tot mati
ge, Oostelijke tot Zuidelijke
wind, nevelig tot betrokken
of zwaar bewolkt, later
kans op regen, vooral in het
Zuiden. Aanvankelijk tem
peratuur om het vriespunt
in het Noorden, later zach
ter.
Verdere vooruitzichten: Weinig
v»ra uttering.
De minister van sociale zaken zal mor
genavond van 7.20 uur tot 7.30 uur over
beide radiozenders het woord voeren over
het kleeding-, voeding- en dekkingsfonds.
Een eisch des tijds.
Aan een nota naar aanleiding van het
verslag over het wetsontwerp houdende
nieuwe bepalingen nopens het waarborgen
van bepaalde eigenschappen en hoedanighe
den van uitgevoerde voortbrengselen van
het landbouw-, tuinbouw-, veeteelt- en zui
velbedrijf (Landbouwuitvoerwet 1937) wordt
het volgende ontleend:
De minister acht het van over
heidswege bevorderen van een quali-
teitscontrole op verscheidene land-
bouwexportartikelen een eisch des
tijds; de ontwikkeling van het ver
keer tusschen de groote internatio
nale goederenmarkten wijst in een
richting, waarbij de beteekenis van
die controle nog meer op den voor
grond zal treden.
De Kamers zullen over de toepassing van
de nieuwe Landbouwuitvoerwet op concrete
gevallen evenzeer de gelegenheid weten te
vinden tot hoor en wederhoor van den
verantwoordelijken minister als hun die ten
deel gevallen is onder de werking van de
Landbouwuitvoerwet 1929.
De van den minister gevraagde verzeke
ring dat hij bij het stellen van qualiteits-
eischcn voor karwijzaad, maanzaad en mos
terdzaad zal rekening houden met de bij
zondere aspecten welke de uitvoer van die
producten te zien geeft, wil hij gaarne ver-
leenen.
Het mond- en klauwzeer dat op het'eiland
Urk tot de uitzonderingen behoorde, is daar
thans op eenige boerderijen uitgebroken. De
besmetting moet op Urk zijn gekomen,
doordat een slager-veehouder beesten van
de wal liet komen voor het slachten. De
ziekte laat zich thans nog niet kwaadaar
dig aanzien, doch men vreest voor uitbrei
ding.
Vliegtuigen ravitailleeren snel
oprukkende troepen.
Met ongelooflijke snelheid rukken
de Japanners op Nanking aan. Zij be
vinden zich thans in het merenge
bied, d.w.z. halverwege Sjanghai
Nanking. Zoo snel is de opmarsch
der Japanneezen, dat de troepen op
sommige punten door de luchtmacht
geravitailleerd moeten worden.
Men bevestigt, dat het groote nijverheids
centrum van Woesing nog steeds niet door
de Japanneezen is bezet.
De Japanneezen zijn overgegaan tot den
aanval op Woesjing, een andere industrie
stad ten zuiden van het Taihoe-meer. De be
woners dezer plaats zijn gevlucht. Meer zui
delijk zijn de Japanneezen opgerukt langs
den spoorweg van Sjanghai naar Hangtsjau.
Zij bevinden zich thans op 50 K.M. afstand
van Hangtsjau.
Om de scheepsversperring heen.
Volgens berichten uit Chineesche bron
hebben de Japanneezen met verdragend
scheepsgeschut en vliegtuigen de krachtig
versterkte plaats Kiangjin aan de Jangtse
zwaar gebombardeerd.
Tn Chineesche kringen vreest men
een beschieting van Langsjan, aan den
Noordkant van de Jangtse tegenover
kiangsUE
z S AN-WEI
0 \U- Usugts|SJS
1 RiUKlUG, -=
KjiukimjoT
'SS.nsjMj?
\SjtuiGmi
KA5HIU6-
MWKAU; miK,H6/woEHo>
^OrrsjAMG# HAWGTSjiUJ
piAWJAW&A-ly^? J NIW6PO
KlaukiAHs)
3) Jp "Vtsjekiang
HOE PE
Foesjan. De landing, die de Japan
neezen daar willen ondernemen,
heeft ten doel om de scheepsversper
ring heen te trekken en de vesting
Tsingkiang tegenover Kiangjin aan
te vallen.
Chfneezen gebruiken Russische
vliegtuigen.
Gistermiddag hebben zich boven Nanking
luchtgevechten afgespeeld, waarbij men voor
het eerst Sovjet-Russische vliegtuigen zag.
Van betrouwbare zijde wordt vernomen, dat.
de Chineesche reegecring een aanzienlijk
aantal vliegtuigen van de Sovjet-Unie heeft
gekocht, die ze heeft verzonden naar Oem-
roetsji in de provincie Sinkiang, waar Sov
jet-instructeurs Chineesche vliegers oplei
den.
Neutrale zone te Nanking.
Door de buitenlandsche ambassades en
Chineesche ambtenaren is een plan gefor
muleerd tot het instellen van een neutrale
zone te Nanking. Het plan is aan het Japan-
sche opperbevel voorgelegd.
