dagblad voor den helder en hollands noorderkwartier „Colijn als bindend element verdwenen" Italiaansch-Fransche ruzie Schacht afgetreden als Rijksminister van Economische Zaken Japanners meester te Sjanghai Diesels en stoptreinen Reisbureau WACO Het grensgeschil op Haiti ZATERDAG 27 NOVEMBER 1937 65e JAARG. No. 8168 Professor Kranenburg becritiseert de Kabinetsvorming Mr. P.J. OUD Zaterdagavond voor de Radio! Tsjan Sin veroverd Schepen en vliegtuigen worden in Nederland gebouwd Dc toorn der pers steeds feller „Frankrijk is erbarmelijk Dit nummer bevat 16 pagina's EERBERICHT DE BILT SEINT. Benoemd tot minister zonder portefeuille Walt her Funk volgt hem op HELDERSCHE COURANT UITGAVE. N.V. DRUKKERIJ EN UITGEVERIJ V/H G DE BOER JR_. KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER. TELEFOON 50. POSTGIROREKENING 16066 In zijn openingsrede van de al gemeens vergadering van den Vrij- zinnig-Democratischen Bond, welke .vandaag is begonnen in gebouw „Schaaf" te Leeuwarden, heeft de voorzitter, prof. mr. R. Kranenburg gesproken over de breuk Colijn-Oud. Spr. zeide o.m.: Gaf de uitslag der ver kiezingen onze partij glle reden tot vreugde en voldoening, dit kan niet gezegd worden van het resultaat dier ver kiezingen, wat betreft de samenstelling dei regeering. Wij hebben daar niets van begre pen en wij begrijpen daar nog niet veel van. Den avond van den verkiezingsdag verklaar de dr. Colijn tegenover „ijn interviewers, dat naast zijn eigen succes, hem OOk het SUCCeS P'°f: Mr "Kranenburg., van „zijn vriend Oud" (Vr,Jlinnis Dem' Bond> bijzonder verheugde: de kiezers hadden de politiek van het zitten de kabinet klaarblijkelijk begrepen en daar in vertrouwen getoond. Ja, zoo hadden ook wij het verstaan en Zoo had men het algemeen verstaan. Maar waarom moest dan die politieke lijn wor den verlaten? De verklaringen, die ons nu bij de Algemeene Beschouwingen daarover werden gegeven, zijn wel uitermate onbe vredigend. De kabinets-fonmateur verklaart, dat de Veelbesproken formule van den grondslag van zijn kabinet: „bevestiging van de posi tief Christelijke grondslagen onzer samen leving" eigenlijk wel voor bijna ieder aanne melijk was. Er zal, buiten dr. Colijn, in Ne derland wel haast niemand zijn die dat, ge zien de in de Nederlandsche staatkunde gebruikelijke terminologie, in gemoede kan onderschrijven. Als hij denzelfden grondslag wilde, waar om veranderde hij dan de formuleering? Wat_ de partij aangaat is1 spr. overtuigd, dat zij een eventueele aanvaarding van den heer Oud van dezen grondslag met de grootste verwondering zou hebben verno men, om geen sterker woord te gebruiken. Wij hebben in ons verkiezingsmanifest voor dezen tijd de samenwerking gevraagd van allen, die de groote goederen der democra tie willen bewaren. Wij meenden en mee- nen nog,' dat de gevaren nog niet voorbij zijn. Maar wij hebben uitdrukkelijk gezegd „De samenwerking zij geen samensmel ting. Eigen beginsel wordt daarbij onge schonden bewaard'. Wat dr. Colijn van Oud vroeg was1 nu, gegeven het geldende spraakgebruik, samensmelting, ge lijkschakeling, opgeven van het beginsel. En daartoe zou onze par tij zeker niet bereid zijn geweest. Wii hebben geen behoefte aan „de witte das". Wij houden in de staatkunde niet van dit kleeding- stu'k. Dit verloop is niet zonder tragiek. De for mateur is meer gedreven dan hij gedreven heeft, maar het resultaat is hetzelfde. Het doet óns leed. Wij hadden het gaarne anders gezien. Wij hebben aan bindende figuren in onze staatkunde meer behoefte dan aan scherpslijpers. Maar als bindend element is de staatsmansfiguur Co lijn verdwenen, toen hij den grond slag van het vorige kabinet verbrij zelde en zijn nieuwen grondslag in- eentimmerde. Wat onze bond betreft, wij zien onze taak weer onmiddellijk vóór ons liggen. Het doel van onzen arbeid en van onzen strijd is altijd hetzelfde. Waar ook de plaats is van onze phalanx op de staatkundige kamp plaats, steeds zullen de spitsen van onze lansen gericht zijn tegen hen, die de geeste lijke en staatkundige vrijheid, de waardig heid en wezenlijke gelijkwaardigdheid van onze medemenschen beiagen, tegen onver draagzaamheid, tegen verkettering van an dersdenkenden, tegen schotjesgeest, tegen reactie en conservatisme. Het doel'van ons streven is altijd hetzelfde: meer rechtvaar digheid in de ordening onzer samenleving, goed bestuur, meer werkelijke menschelijk heit! in onze levensbetrekkingen een meer menschwaardig bestaan voor al onze mede burgers. Wil men dit als „humanistisch aanduiden en veroordeelen. dat gaat buiten ons om en het raakt,ons niet: wij hebben om een etiket nooit gevraagd. Wij gelooven met alle bescheidenheid, die ons past tegen over hen, die in deze dingen de wijsheid in pacht hebben, dat dit streven met de nor men v.an het christendom in volledige over eenstemming is, al zweren wij onze mede standers niet op eenig gousdienstig dogma af en beschouwen wij het lidmaatschap van een kerkgenootschap niet als openlijk of stilzwij gend gevorderde voorwaarde voor het toetre den tot onze staatkundige organisatie. Er zijn in ons Nederlandsche volksleven naast zin voor verdraagzaamheid en gema tigdheid, helaas ook vaak 'n goede dosis fa natisme en eigengereidheid te constateeren geweest. Wij hebben deze in de laatste tijd blijkbaar onderschat. Het staatkundige leven wordt weer naar oude tegenstellingen terug geleid. Welaan, het zij zoo. Wij zoeken den strijd niet, maar als ons die wordt opge drongen, zullen wij hem met kracht weten te voeren. En zoo staat dan onze bond ongeschokt daar. Zoo wenschen wij in de komende periode onze bekwame kamerfractie in de nieuwe staatkundige positie de kracht toe om op de bedreigde punten den strijd te voeren, onder de leiding van een aanvoer der, die aan het gezag van zijn buitenge wone gaven en parlementaire ervaring thans paart de autoriteit van hem, die in moeilijke tijden het regeeren bleek te verstaan. In deze stemming van onderling vertrouwen, eensgezindheid en vastberaden heid vangen wij dan onze jaarlijiksche, on derlinge beraadslaging aan, op den klas sieken bodem der vrijheid die Friesland is. Hiermede verklaarde spr. de vergadering voor geopend. Stemt Zaterdag 27 November, om half negen af op Hilversum I (1875 M). Oud-Minister Mr. P.J. OUD houdt dan ter gelegenheid van de Alg. Verg. van de Vrijzinnig Democratische Bond een rede over de politieke toestand. Stelt U op de hoogte, van wat de Vrijzinnig Democraten willen en zendt ons deze bonin! (Open enveloppe ge frankeerd met F/2 cent.) BEGROOTING VAN DEFENSIE. Beslissende slag voor Nanking verwacht. Volgens berichten, welke het tele- graafagentschap Domei uit betrouw bare bron zegt te hebben ontvangen, zijn de Japanners voornemens, reeds vandaag een groot deel van het Chi- neesche bestuur te Shanghai, met inbegrip van de douane-controle aan de Bondkade in de internationale ne derzetting en in de Fransche conces sie, over te nemen. De Japansche controle zal zich volgens deze berichten ook uitstrekken over de post-, te legraaf- en telefoondiensten, welke tot nog toe onder controle der Chineesche centrale regeering stonden, aldus Un. Press. Ook de roepletters van het radiostation X QHC zijn door de Japanners overgenomen. Van welingelichte zijde verzekert men, dat deze maatregelen getroffen worden met me deweten van de buitenlandsche douane-au toriteiten. De Japansche troepen hebben gister Tsjang Sing, een der belangrijkste steden op den weg naar Nanking, bezet De Japansche strijdkrachten, die in Wes telijke richting oprukken langs den spoor weg ShanghaiNanking en rond het Tai- meer, drijven thans de Chineczen naar het bergachtige gebied ten Westen van ge noemd meer. Men verwacht binnenkort een slag, welke zal beslissen over het lot van Nanking. De Japansche autoriteiten te Shanghai dringen steeds aan op de erkenning van het recht, de internationale nederzetting ten Zuiden van de Soetsjau-kreek door te trekken, om hun troepen te Nantau ge makkelijker te kunnen fourageeren. Men is in de nederzetting ongerust hierover, temeer daar het gerucht gaat, dat Japan op 1 De cember de geheele nederzetting wil bezet- De Japansche troepen hebben reeds beslag gelegd op een pont van een groot Britsch concern, welke de verbinding over de Soetsjau onderhoudt. Staat van beleg in Tientsin. De Japansche autoriteiten hebben den staat van beleg in Tientsin afgekondigd in verband met berichten, volgens welke Chi neesche vrijscharen met de bedoeling wanorde te stichten voor de stad zijn aangekomen. Order voor torpedomotorboot waarschijnlijk naar het buiten land. In een nota naar aanleiding van het ver slag over de begrooting van Defensie zegt de minister: Voor wat de Zeemacht betreft zullen alle schepen hier te lande worden gebouwd. Hier bij dient in aanmerking te worden genomen, dat de ruwe materialen uit het buitenland dienen te worden betrokken, terwijl enkele onderdeelen, welke hier te lande niet of nog niet vervaardigd worden, eveneens in het buitenland zullen moeten worden aange schaft. De mogelijkheid bestaat, dat de tor- pedamotorboot in het buitenland zal moeten worden besteld, ten einde te kunnen profiteeren van de groote ervaring, die men in het buitenland met den bouw van dit soort vaar tuigen heeft. Wat de vliegtuigen voor de zeemacht be treft, deze zullen hier te lande worden ge bouwd, met dien verstande, dat van één der typen een eerste serie in het buitenland in uitvoering is. Hierbij is wederom rekening te houden met de omstandigheid, dat het ruwe materiaal uit het buitenland wordt betrokken, terwijl ook de motoren, schroeven navigatie-instrumenten, mitrailleur-bewape ning, enz. ten deele in bet buitenland zullen moeten worden aangekocht. Met Kerstdagen en Nieuwjaar nair DUSSELDORP-KEULEN-ANTWERPEN en BRUSSEL 7 dagen naar PARIJS, geheel verzorgd f48.- Vraagt inlichtingen: Reisbureau Waco, Kanaalweg 137, Tel. 773. Concept nieuwe dienstregeling 1 Jan. gereed. Verschillende stations reeds definitief opgehe ven. Naar wij vernemen heeft de ophef fing van een groot aantal spoorweg stations en haltes bij de Ned. Spoor wegen, waarvan wij eenige dagen geleden melding maakten, haar be slag gekregen. Van verschillende voorgestelde opheffingen is de mi nisterieel© goedkeuring reeds afge komen. Wat de nieuwe dienstregeling be treft, waarbij de treinen van een bepaald punt steeds een gelijk aan tal minuten vóór het half uur of heel uur zullen vertrekken, het con cept hiervan, zal per 1 Januari a.s. gereed zijn. Door de ophefing van verschillende halte plaatsen zal in nauwer contact getreden worden met tram- en autobusdiensten, wel ke dan de taak hebben het een en ander aan te vullen. In verband hiermede is het te verwachten, dat daarna nog het een en ander gewijzigd zal worden. Zooals reeds bekend is, zal de snelheid der Dieseltreinen op verschillend baanvak ken worden opgevoerd. Een groot werk reeds gereed. Wat de electrificatie van verschillende trajecten aangaat, is een omvangrijk en belangrijk werk door den desbetreffenden tak van dienst op bewonderenswaardige wij ze verricht. Op 7 Maart 1936 werd besloten over te gaan tot uitvoering der electrificatie plannen. In den zomer van het zelfde jaar is begonnen met de verzwaring van den bo venbouw (samenstel van rails, dwarslig gers en grint.) In totaal zijn bovendien veertien onder stations gebouwd en 21 schakelstations. Een onderstation dient om de wisselstroom van hooge spanning om te zetten in de benoo- digde gelijkstroom van 1500 volt met be hulp van een gelijkrichter. De stroom wordt geleverd door de provinciale centrales. De telegraaf- en telefoondraden zijn op de verschillende trajecten ondergronds aan gebracht. Al deze groote veranderingen heb ben uiteindelijk tot doel een betere, snellere en gerieflijker verbinding te verkrijgen tusschen Noord en Zuid, Oost en West. Voor de groote verbindingen zullen speciaal de Dieselelectrische treinstellen dienen, 1 die met een maximale snelheid van 120 k.m. per uur het land zullen doorkruisen. De electrische treinen zullen meer dienen als stoptreinen, ook met een maximale snel heid van 120 k.m. per uur. Een en ander is met groote onkosten gepaard gegaan. De electrificatie zal evenwel een zeer groote besparing opleveren. In antwoord op de verklaring van den Franschen minister van marine, Campinchi, waarin hij beweert, dat de anti-Italiaan- sohe redevoering, welke hij tot de matrozen van de „General Bonaparte" zou hebben gericht en die zooals wij gisteren berichtten, door de „Giornale dTtaiia" werd gereprodu ceerd, van a tot z verzonnen is, bevatte de „Giornale dTtaiia" gister een hoofdartikel hetwelk een voor Campinchi verpletterend document bevat. Het blad noemt, volgens Stefani, Cam pinchi niet alleen bloeddorstig, miaar ook een falsaris. De „Giornale" houdt vol, dat de Fransche minister den 23sten October om 11 uur 's ochtends, de gisteren gemielde oorlogzuchtige rede tegen Italië heeft ge houden, op het passagiersschip „General Bonaparte", waar hij, nan ogal champagne te hebben gedronken, sprak voor de matro zen en blijkbaar meende, slechts tot geest verwanten het woord te voeren. Het bewijs is geleverd, aldus de Giornale, behalve door den tekst van de rede, welke ter plaatse is gestenografeerd, door tal van protesten, gericht aan minister Campinchi, door ernstige Franschen met verantwoorde lijkheidsgevoel. De „Giornale dTtaiia" reproduceert in dit verband den tekst van een brief, d.d. 29 October aan Campinchi gericht door Jean FraisBinet, directeur van de scheepvaart maatschappij, waartoe het passagiereschip „Général Bonaparte' behoort en waarin de ze protesteert tegen de door den minister Campinchi gehouden redevoering. De „Giornale dTtaiia" brandmerkt de „lafheid" van Caimpinclhi, die niet den physieken en burgerlijken moed weet op te brengen, om de volle verantwoordelijkheid voor zijn woorden en daden tegen Italië te aanvaarden: „Niet met individuen als Campinchi zal men Italië's' weermacht kunnen uitdagen." Ook de „Tribuna" publiceert een fel hoofd artikel tegen Campinchi: ongetwijfeld, al dus dit blad, had men op 23 October aan boord van de „Bonaparte" veel geklonken, maar zelfs in een kroegsfeer is het niet duld baar, dat de minister van marine zoozeer zijn zelfbeheersching verliest. De Fransche marine moest zich schamen te worden ver tegenwoordigd door „zoo'n schurk". Verwachting: Zwakke tot mati ge Westelijke tot Noord westelijke wind, verander lijke bewolking, waarschijn lijk enkele regen- of natte sneeuwbuitjes, iets kouder. Verdere vooruitzichten: Waar schijnlijk guur met weinig neerslag. De „Lavoro Fascista" schrijft, dat Italië niet den oorlog vreest, waar mede de Fransche minister van ma rine dreigt. Italië is in ieder geval zoo zeker dien oorlog te winnen, dat het zelfs Frankrijk niet kan minach ten, zooals Campinchi Italië min acht, „omdat Frankrijk erbarmelijk is". Even felle aanvallen worden door de pro vinciebladen ondernomen, o.m. door den Popoio d'Italia" te Milaan, welk blad o.a< schrijft dat het keizerlijke Italië bereid is, Campinchi en zijn partijgangers de hersens in te slaan, in geval die ongelukkigen zou den willen trachten van bedreigingen tot daden over te gaan. 8000 Haitianen afgeslacht. Op het oogenblik, dat de onderhandelingen van den Amerikaanschen onder-minister Welles met den vertegenwoordiger der Do- minicaansche republiek aanvangen over de ernstige incidenten die zich hebben voorge daan op de grens van dit land en de repu bliek Haiti, heeft het departement van staat berichten ontvangen, waarin wordt medege deeld, dat het aantal ter dood gebrachte Haitianen de ruimste schattingen overtreft en de acht duizend zou te boven gaan. Een ambtenaar van het departement van staat heeft ter zake verklaard: „Het is aan geen twijfel onderhevig, dat deze slachtingen in haar verschrikkelijkheid ales overtreffen, wat zich sinds langen tijd op dit halfrond heeft voorgedaan. Hitier heeft den president der rijksbank, dr. Schacht, op zijn ver zoek ontheven van de leiding der zaken in het Pruisische en rijks ministerie voor economische zaken. Rijksminister Schacht behoudt zijn functie als president der rijksbank. Tegelijkertijd heeft Hitier hem nit waardeering voor zijn buitenge wone verdiensten benoemd tot rijks minister zonder portefeuille. Tot opvolger van Schacht heeft Hitier als Pruisisch en Rijksminister voor eco nomische zaken benoemd den staatssecretaris in het Rijksministerie voor volks voorlichting en propagan- la en perschef der Rijks- regeering Wal the r Funk, zulks met ingang van 15 Januari 1938. Tot Funk zijn functie aanvaardt, is de gevol- nachtigde voor het vier- larenplan, de Pruisische minister-president Gene raal Göring, door Hitier heiast met de leiding van het Pruisische en Rijks ministerie voor economi sche zaken. Een schrijven van Hit- Ier aan Schacht. Hitier heeft den presi dent der Rijksbank, Schacht, een schrijven doen toekomen, van den volgenden inhoud: WALTHER FUNK „Op 30 Juli 1934 hebt ge u bereid ver klaard tijdens de ziekte van den toenmali- gen rijksminister voor economische zaken, dr. Schmitt, de zaken van het ministerie op u te nemen en verder te leiden. Gij hebt sindsdien in deze positie het nieuwe Duit- sche Rijk en mij buitengewone diensten be wezen. Derhalve kon ik ook tot dusverre niet besluiten te voldoen aan uw in den loop der laatste jaren mij herhaaldelijk ge dane verzoeken om ontheffing uit deze func tie. De tengevolge van de uitbreiding van bet apparaat van het vierjarenplan noodzakelijk blijkende aaneensluiting met het ministerie van economische zaken doet mij thans de motieven waardeeren, waarmede gij opnieuw verzocht hebt om ontheffing van de zaken van het ministerie. Wanneer ik voldoe aan uw wensch, geschiedt dit met de uitdrukking van diepste dankbaarheid voor uw zoo uit muntende prestaties en in het gelukkige be wustzijn, dat gij het Duitsche volk en mij, als president der rijksbank nog vele jaren uw voortreffelijke kennis en kundigheid en uw onvermoeibare arbeidskracht ter beschik king zult stellen. Verheugd, dat gij ook in de toekomst mijn persoonlijke raadgever wilt zijn, benoemd ik u met ingang van heden tot rijksminister." Verdere benoemingen. Hitier heeft verder met ingang van 15 Januari 1938 den Ministerialdirektor in het rijksdepartement van volksvoorlichting en propaganda, Karl Hanke, benoemd tot staats secretaris in dit departement. Den rijksperschef der N.S.D.A.P., dr. Otto Dietrich, benoemde hij, eveneens met ingang van 15 Januari a.s., tot staatssecretaris in het departement van volksvoorlichting en propaganda en tot perschef van de rijksre- geering. De chef der rijkskanselarij zal voortaan heeten „staatssecretaris en chef der rijkskan selarij", weshalve de Fuehrer den chef der kanselarij, staatssecretaris dr. Lammers thans benoemt tot rijksminister.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1937 | | pagina 1