Gunstige berichten over den
gewonden Prins
Inzicht in Duitschlands
koloniale verlangens
Japanners nemen sleep-
booten in beslag
Belgisch Kabinet koel ontvangen
DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Voorstel tot verlaging
legercontingent
De eed van de CS A R.
Euwe staat er weer
slecht voor
Janson volgt het program van Zeeland
Drie Palestijnsche politie
mannen ontvoerd
Meteorenregen
veroorzaakt paniek
Franco houdt Madrid
bezig
UITGAVEi N.V. DRUKKERIJ EN UITGEVERIJ V/H C. DE BOER JR.. KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER. TELEFOON 50 POSTGIROREKENING 16066
WOENSDAG
1 DECEMBER 1937
65e JAARG. No. 8171
Tegen directen aanbouw
van een kruiser
W apeningsovereenkomst
echter noodzakelijk
Contact met Ir. de Wit
Vreemde vlaggen weggehaald
Luguber
Kerstgeschenk
Dit nummer bevat 8 pagina's
EERBERICHT
DE BILT SEINTi
KELDERSCHE COURANT
x T
Z.K.H. heelt rustig geslapen.
Staten-Generaal spreekt wen-
schen voor herstel uit.
De particulier-secretaris van Z.K.H.
Prins Bernhard, jhr. mr. C. Dedel,
deelde ons gisteravond half acht
mede:
„De toestand van Prins Bernhard
blijft bevredigend, al lijdt de patiënt
nog wel aan hoofdpijn Reeds vroeg
in den avond is de Prins rustig in
slaap gevallen. Er zal heden geen
communiqué meer worden gegeven".
Nader vernamen wij dat Z.K.H. den afge-
Ioopen nacht rustig slapend heeft doorge
bracht.
Naar wij vernemen is de toestand van
den hof jager van der Spek, die bij het on
geluk een knieschijf heeft gebroken, even
eens bevredigend. Over eenige dagen zal de
heer van der Spek operatief worden be
handeld.
Medeleven van de Kamers.
0
Bij het begin der vergadering van de
Eerste Kamer heeft gisteravond de voor
zitter, mr. W. L. baron De Vos van Steen-
wijk, de volgende woorden gesproken:
„Deernis met Hare Koninklijke Hoogheid
de Kroonprinses heeft ons allen diep ver
vuld, toen gistermorgen de mare zich ver
spreidde van het ongeval Hoogstderzelver
Gemaal overkomen.
„Naar Hare Majesteit de Koningin gingen
onze deelnemende gevoelens mede zeer le
vendig uit.
„Van gan&cher harte verheugen wij ons
over de bevredigende berichten, welke ons
sinds dien bereikten, en bidden het Ko
ninklijk Huis en der natie toe, dat net God
den Heere goedgunstiglijk moge behagen,
de ernstige zorge, welke over Nederland is
gebracht, alsnog zij het spoedig weg
te nemen."
De Kamer hoorde deze woorden staande
aan. Acht ministers waren aanwezig.
De minister van Algemeene Zaken, de
heer Colijn, heeft daarna het volgende ge
zegd:
„Het Kabinet sluit zich van heeler harte
aan bij de warme woorden, welke u gezegd
hebt naar aanleiding van het ongeval, dat
den Prins der Nederlanden heeft getroffen.
Ook wij verheugen ons, dat de berichten
van hedenavond ons de hoop mogen doen
koesteren, dat de gevolgen minder ernstig
zullen zijn dan gisteren werd verwacht.
Wij vereenigen ons met uw gebed, dat
het God moge behagen hem een spoedig en
algeheel herstel te schenken."
Ook de voorzitter der Tweede Kamer sprak
bij de opening der middagvergadering
gevoelens van deelneming in het leed, dat
het Koninklijk Huis getroffen heeft, uit.
Indië leeft mee.
De Gouverneur-Generaal van Ned.-Indië
en de Volksraad zonden telegrafische wen-
schen van spoedig herstel.
Talrijke bewijzen van deelneming bereik
ten H. M. de koningin. Prinses en Prins.
Wij noemen telegrammen van het Amster-
damsche gemeentebestuur, het Staatsbedrijf
der P.T.T. en den Kon. Ned. Middenstands
bond.
Amendementen op de Dienst
plichtwet.
Gunstiger regeling van broeder-
dienst en oefentijd voorgesteld.
De Tweede Kamerleden IJsselmuiden,
Steinmetz, Ruijter, Stumpel en Groen heb
ben eenige amendementen voorgesteld op
het wetsontwerp tot wijziging van de dienst
plichtwet.
Voorgesteld wordt artikel 13 der wet als
volgt te lezen:
Vrijstelling wegens broederdienst
wordt zoo verleend, dat van 'n even
getal broeders de helft en van een
oneven getal de grootcre helft moe
ten dienen, waarbij als regel de broe
ders om den ander zullen worden
vrijgesteld en overigens naar door
ons te stellen regelen.
Voorts wordt voorgesteld het aan
tal dergenen, die moeten worden in
gelijfd vast te stellen in plaats van
op 32.000 op 27.500.
In de derde plaats wenschen de voor
stellers den eersten oefentijd te wijzi
gen van elf maanden in zes maan
den.
De Kamerleden Schilthuis, Oud, Joekes,
mevr. Bakker—Nort en Ebels hebben even
eens een amendement op het wetsontwerp
tot wijziging van de dienstplichtwet voorge
steld/strekkende om het contingent dienst
plichtigen op 27.400 te brengen en den eer
sten oefentijd op 8 maanden te stellen.
Amendementen op de defensiebe-
grooting.
De Tweede Kamerleden Schilthuis,
Oud, Joekes, mevr. Bakker-Nort en
Ebels hebben een aantal amendemen
ten op de begrooting van defensie in
gediend, waarvan de bedoeling is
vooralsnog geen gelden uit te trek
ken voor den eersten termijn van
aanbouw van een vervangenden
kruiser.
De diplomatieke redacteur van
Reuter is van meening, dat het be
zoek der Fransche ministers en het
bekend gemaakte communiqué een
einde moeten maken aan alle bewe
ringen over een verdeeldheid tus-
schen Engeland en Frankrijk. Inder
daad gelooft men in Britsche krin
gen, dat de overeenstemming der
opvattingen nooit duidelijker is
geweest, maar in deze volledige har
monie moet men geen eenheidsfront
tegen welke andere mogendheid ook
zien. Dat zoowel Engeland als
Frankrijk van meening zijn, dat
Halifax' reis de atmosfeer heeft
helpen zuiveren, kan, naar men
hoopt, een mogelijke toenadering tot
Duitschland vergemakkelijken. Brit
sche kringen gelooven ook. dat er
nieuwe mogelijkheden ontstaan zijn.
De regeeringen der Dominions zijn reeds
ingelicht over de resultaten der besprekin
gen en naar verluidt wordt ook België als
koloniale mogendheid op de hoogte gehou
den. De Fransch-Britsche besprekingen vor
men natuurlijk slechts een eersten stap. zoo
dat er nog veel werk verricht moet worden
dat geschikt is voor besprekingen door mid
del van de ambassades en langs de gewone
diplomatieke wegen. Men zal niet tot
Duitschland wenden, alvorens men met de
zen arbeid vorderingen heeft gemaakt.
Herhaald moet worden, dat een
koloniale regeling deel zou# moe
ten uitmaken van een veel ruimere
regeling. In dit verband wordt naar
voren gebracht, dat, terwijl Duitsch
land koloniën eischt, Engeland en
Frankrijk een wapeningsovereen
komst verlangen.
Ten aanzien van de Spaansche kwestie is
voorgesteld, dat de niet-inmengingspolitiek
wordt voortgezet. Wat betreft het Verre
Oosten: uit het communiqué blijkt duidelijk
genoeg, dat beide landen bereid zijn tot sa
menwerking met andere belanghebbende
mogendheden, doch dit is geen vraagstuk
van Engeland en Frankrijk alleen.
Verder zijn de betrekkingen met Italië,
de Balkan Staten, Noord-Afrika en Rus
land besproken, waarbij men het op alle
punten eens was. Delbos zal gedurende zijn
reis de regeeringen van Polen, Zuid-Slavië.
Roemenië en Tsjecho Slowakije op de hoog
te stellen- van den algemeenen aard der be
sprekingen en van de verwachtingen, die
men in Engeland en Frankrijk koestert. Del-
bos zou dan ieder misverstand kunnen op
helderen. Ofschoon daarover geen bepaalde
gegevens te verkrijgen zijn. meent men, dat
ook de mogelijkheid van Duitschland's te
rugkeer tot den volkenbond besproken is.
De diplomatieke redacteur komt tot de
slotsom, dat de indruk, dat er geen onmid
dellijk oorlogsgevaar dreigt, versterkt is;
Engeland en Frankrijk toonen, dat zit den
vrede willen. Men acht het standpunt, dat
zij innemen, tegelijk verzoenend en krach-
tig.
DUITSCHLAND EN DE BESPRE
KINGEN TE LONDEN.
In een eigen bericht merkt het Duitsche
Nieuwsbureau op, dat men natuurlijk in
Duitschland steeds met voldoening ziet,
wanneer buiten de rijksgrenzen een toene
ming van het inzicht in de vredelievend
heid der doelstellingen van de Duitsche
buitenlandsrhe politiek en de doelmatigheid
van de Duitsche vredesvorming kan wor
den waargenomen. Overigens geven com-
munique's vaak geen uitsluitsel over alle
bijzonderheden. Afgewacht moet worden, of
verder over het resultaat der besprekingen
nog nauwkeuriger bijzonderheden ter ken
nis komen van het publiek.
In de gisteren gehouden vergadering van
de Tweede Kamer, heeft de minister van
buitenlandsche zaken, de heer Patijn, mede
gedeeld, dat juist dezer dagen dank zij
het Roode Kruis onze regeering in con
tact is gekomen met Ir. de Wit, de Enkhui
zer, die zooals men weet door de Sovjets
naar Siberië is verbannen.
De Italiaansche consul-generaal
heeft op het Japansche consulaat-
generaal geprotesteerd tegen het in
beslag nemen van twee Italiaan
sche sleepbooten, c'.ie aan de Bund
te Sjanghai gemeerd lagen, en het
vervangen van de Italiaansche vlag
dtor de Rijzende Zon. De Japansche
consul gaf uiting aan zijn leedwe
zen en beloofde een onderzoek te
zullen instellen.
Ook sleepbooten, die de Portugee-
sche vlag voerden, zouden in beslag
zijn genomen; men brengt in herin
nering, dat de Japanneezen zich het
recht hebben voorbehouden, alle
Chineesche schepen, die na het be
gin der blokkade aan vreemdelin
gen verkocht zijn, in beslag te ne
men.
De Amerikaansche consul-generaal heeft
eveneens geprotesteerd tegen het neerhalen
van de Amerikaansche vlag en het in be
slag neben van een stoombarkas aan de
Bund. De Japanneezen zouden de vlag van
dit vaartuig in het water hebben geworpen.
Omtrent de confiscatie van buitenland
sche sleepbooten meldt Un. Press nog het
volgende:
Japansche zee-officieren namen Dinsdag
de Amerikaansche sleepboot „Feiting" in
beslag, die aan de Kin-Li-Joenkade in de
rFansche concessie gemeerd lag, haalden de
Amerikaansche vlag neer en wierpen haar
over boord. Voorts rukten zij een aan de
brug bevestigd bord, waarop de firmanaam
vermeld stond, los en sloegen het op de
hoofden van de Chineesche bemanning stuk.
Op dezelfde wijze traden zij op aan boord
van twee onder Italiaansche vlag varende
sleepbooten.
Later passeerden alle drie sleepbooten on
der Japansch commando het Amerikaansche
vlaggeschip „Augusta" en den Italiaanschen
kruiser „Montecuculi", zonder dat zich ver
dere incidenten voordeden.
Verder stroomafwaarts namen de Japan
ners nog drie andere sleepbooten van onbe
kende nationaliteit in beslag.
Italiaansche schepen terugge
geven.
De Japansche vlootautoriteiten hebben de
beide in beslag genomen Italiaansche sleep
booten teruggegeven en hun verontschuldi
gingen aangeboden. Van Italiaansche zijde
werd medegedeeld dat hier sprake was van
een misverstand.
Er zijn reeds vele bijzonderheden gepubli
ceerd over de geheime comité's van revolu-
tionnaire actie, de z.g. C.S.A.R. Thans wordt
bekend, dat de leden van dit geheime genoot
schap, in navolging van de Carbonari een
eed moesten afleggen van den volgenden
inhoud: „Ik zweer trouw, geheimhouding
en gehoorzaamheid jegens de organisatie.
Iedere overtreding van dezen regel brengt
de doodstraf met zich mede."
Hierin zou de verklaring gevonden kun
nen worden voor den moord op Jean Bap-
tiste Juif in Italië, in den tijd, dat de
„cagoule" nog niet bestond. Juif, die in
wapens handelde, zou verraad gepleegd heb
ben en terechtgesteld zijn.
23STE PARTIJ AFGEBROKEN.
TORENEINDSPEL BUITENGE
WOON LASTIG.
De 23ste partij van de revanche-
match om het wereldkampioenschap
tusschen dr. Euwe en dr. Aljechin,
welke partij gisteravond te Rotter
dam werd gespeeld, werd na veertig
zetten afgebroken in een stelling,
waarin Aljechin, die zwart had, een
pion meer heeft.
De voortzetting vindt plaats heden
avond te Rotterdam.
De afgebroken stelling luidt:
Wit Euwe: Kfl, Tb5, pionnen f2, g3
en, h4.
Zwart Aljechin: Kg6, Td3, pionnen b3,
f6. g4 en h5.
Dr. Euwe gaf hier zijn 41sten zet in cou
vert af.
De partij geeft aanleiding tot de volgende
algemeene indrukken:
Er heeft zich sinds de 20ste partij een
merekwaardige ommekeer in Dr. Euwe vol
trokken.
In de laatste drie partijen gelukte het hem
op de critieke momenten niet, den draad
vast te houden. Onder zulke omstandigheden
is hij tegen den meer dan ooit zelfverzeker
den tegenstander in de verste verte niet op
gewassen.
Aljechin's West-Indische verdediging, wel
ke onze landgenoot door en door kent, lever
de hem een openingsvoordeel op. Naar aan
leiding waarvan men toch althans een winst
poging had mogen verwachten. Inplaats
daarvan liet Dr. Euwe zich door een tacti
sche aardigheid verrassen en moest voor z'n
behoud vechten.
Het toreneindspel met den minuspion
schijnt, volgens latere analyses, in het geheel
niet gemakkelijk te verdedigen te zijn. Glad
verloren is het echter evenmin.
Kerstmis 1937 vredesfeest,
bommen op Nanking, bommen op
Madrid. In de laboratoria staan de
chemische deskundigen over retor
ten en berekeningen gebogen om
de meest helsche oorlogsgassen uit
te denken, waarmee de volkeren
elkaar in de toekomst kunnen
bestoken.
Het Duitsche blad, de „Essener
Volkszeitung" stelt een „nuttig
kerstgeschenk" voor: een volks
gasmasker onder den Kerst
boom! Zeker, zegt het blad, er
zijn wel mooiere geschenken, maar
er is zeker geen nuttiger Kerst
geschenk te bedenken. In ieder ge
val zou het goed zijn, wanneer
iedereen na het Kerstfeest zou
kunnen zeggen: wij hebben ten
minste ons volksgasmasker.
Kerstmis 1937, vredesfeest!
NADRUK OP DE VLAAMSCHE KWESTIE.
De nieuwe Belgische regeering is gister
middag voor het parlement verschenen.
De regeering zegt in haar verkla
ring verder te zullen zoeken naar een
middel om geleidelijk tot een verhoo
ging der pensioenen te komen. De
mogelijkheid van verlaging vand en
pensioengerechtigden leeftijd zal wor
den bestudeerd in samenhang met
het vraagstuk der invaliditeitsverze
kering. Het streven naar methodische
vermindering tot 40 uur van den
werktijd in de gevaarlijke en onge
zonde industrieëq zal worden voort
gezet.
De regeering yil het vraagstuk der betrek
kingen tusschen Vlamingen en Walen oplos
sen in den geest van eenheid en versterking
van de nationale gedachte door eendracht.
De regeering wil de eenheid van het le
ger handhaven en zal een wetsontwerp in
dienen, waarbij het leger een definitief taal
kundig statuut wordt gegeven.
Na de voorlezing van de regeerihgsverkla-
ring vingen de debatten in de kamer aan.
Vand er Velde verklaarde dat de socialisten
zonder aarzelen steun zullen verleenen aan
het ministerie Janson.
Ook de Liberaal Deveze zegde de regee
ring den onvoorwaardelijken steun van de
liberale linkerzijde toe.
Van Cauwelaert spreekt als zijn meening
uit, dat de regeeringsverklaring een svm-
pathieken kant heeft (levendige protesten
van de Vlaamsch nationalistische banken.)
Namens de Rexisten deelt Dave mede,
dat hij niet zal stemmen voor de motie
van vertrouwen. Ook Borginon. sprekende
namens de Vlaamsche nationalisten zegt
zijn stem niet te kunnen geven aan de mo
tie van vertrouwen, aangezien hij de regee
ring Janson niet in staat acht de hervor
mingen. die door de Vlamingen geëi9cht
worden, ten uitvoer te leggen.
Nadat deze sprekers het woord hadden
gevoerd, werd de zitting verdaagd. Heden
zullen de debatten worden voortgezet.
De algemeene indruk is, dat de Kamer
zeer koel staat tegenover het nieuwe Kabi
net. Van eenig enthousiasme was geen
sprake.
Verwachting: Meest matige Wes
telijke tot Zuidelijke wind,
nevelig tot betrokken, waar-
waarschijnlijk eenige regen,
iets zachter.
Verdere vooruitzichten: Weinig
verandering.
Onder geheimzinnige omstandig
heden worden te Haifa een pol'iftie-
sergeant en twee agenten vermist,
alle drie Palestijnen; het gebied
wordt door een sterke politiemacht
afgezocht. Van de heuvels op 24 ki
lometer ten Oosten vain Haifa,
waar de politiemannen het laatst ge
zien zijn, is gisteren een hevig vu
ren gehoord.
Men gelooft dat de drie vermiste politie
agenten in handen gevallen zijn van een ge
wapende bende, die zich in oostelijke rich
ting beweegt in de heuvels van Nazareth.
Politiehonden volgen het spoor.
Te Nazareth heeft men in een huis bom
men en munitie gevonden: de huiseigenaar
is in hechtenis genomen.
In een dorp bij Nazareth zijn eveneens
wapenen en munitie gevonden.
Uit Jeruzalem wordt gemeld, dat de Ara
bische leden van den gemeenteraad hebbeir~
geweigerd aan de werkzaamheden van den
raad deel ten nemen, omdat de Britsche
hooge commissaris besloten heeft., het sa
laris van den vroegeren burgemeester Kha-
lidi, die gedeporteerd is, in te houden.
Hindoes geloofden, dat einde der
menschheid was gekomen.
Gerommel als bij een aardbeving en felle
bliksemschichten, gevolgd door een geweldi
gen storm en een plotselingen stortregen
van meteoorsteenen hebben een paniek ver
oorzaakt onder de bevolking van een dorpje
op pngeveer 75 kilometer afstand van Shan-
si in Britsch Indië. Het natuurverschijnsel
schrikte de bewoners uit een diepe slaap op
na „dewali dav", den grooten lichtfeestdag
der Hindoebevolking. Duizenden inwoners
vluchtten uit hun huizen en vereenigden
zich buiten het dorp in gebed.
Deze meteorenregen was volgens hen de
aankondiging van het einde der wereld.
De wijzen uit het dorp verklaarden, dat
dit natuurverschijnsel volgens den Hindoe-
leer niet anders kon zijn dan de voorbode
van pralaya, de vernietiging van den
menschdom, een afstraffing der goden van
den mensch voor de begane misdaden.
Toen de storm des morgens in kracht was
afgenomen, kwamen de dorpelingen tot de
ontdekking, dat een hut tot de grond toe
was afgebrand en de drie bewoners gedood
waren door de meteoorsteenen.
Van heinde en ver komen de menschen
nu toegestroomd om de gevolgen van het
natuurverschijnsel te aanschouwen.
De rechtschen zijn erop uit door kleine
schermutselingen en bombardementen de
verdedigers van Madrid af te matten.
Na een vergeefsche poging tot bombar
dement door eenige vliegtuigen der opstan
delingen zij werden door het luchtafweer"
geschut verdreven hebben de batterijen
gedurende ongeveer een half uur hun ver
nielend vuur op de hoofdstad gericht. Afge
zien van dé materieele schade, vielen eenige
slachtoffers onder de burgerbevolking.
Een ander eskader rebellenvliegtuigen be-
.stookte gisteren opnieuw Alcala de Henares,
op de weg van Madrid naar Valencia. Eeni
ge groote gehouwen werden verwoest. Ge
gevens omtrent het aantal slachtoffers ziin
nog niet beschikbaar. Een rebellenvliegtuig
werd neergehaald.
Op het Aragonfront ziin de kazernes van
Almudebar, ten Zuidwesten van Huesca
gisteren het mikpunt der regeerings vliegt ui-
gen geweest. Volgens regeeringsherichten
zou groote schade aan deze militaire ge
bouwen zijn aangericht.
President Negrin hoeft een decreet onder
teekend, waarbij speciale rechtbanken wor
den ingesteld voor de behandeling v. straf
zaken tegen van spionnage, hoogverraad of
sabotage; verdachte personen.