Geen eensgezindheid in Japan's legerleiding
Dolle raids op tal van
steden
Moeilijk transport door
het Merwedekanaal
Chineezen ontruimen
Haitsjau
DAGBLAD VOOR DEN'HELDER EN'HOLLANDS NOORDERKWARTIER 24 JANUARI 1938
Plotsclioa vuren aan
bakboord
Verrassende snoekbaars
vangsten
Joodsch beroep op
*de beschaafde volkeren"
66e JAARG. No. 8215
Generaal Matsoei tart
de mogendheden
Schietpartij bij een kinderkolonie
Zeven milimefer ruimte
om te manoeuvreeren
Russische marinewerf in
het Verre Oosten?
IJsselmeervisscherij
Met vliegtuigen en
oorlogsschepen
Bommen vielen zelfs op
Fransche dorpen
Dit nummer bevat 8 pagina's
EERBERICHT
CHINA
Japanners door
plotselingen aanval verrast
Wanhoop leidt tot gehoor
zaamheid aan een dictator
HELDERSCHE COURANT
MAANDAG
KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER. TELEFOON SO (2 LIJNEN)
Uitgave der Ultg.-Ml|. Hollands Noorderkwartier N.V. te Den Helder
Regeering te Tokio machteloos
tegen de militairen.
Het Japansche tijdschrift „Kaizo" publi
ceert een interview met generaal Matsoei,
den chef der Japansche troepen in China,
die daarin een helder overzicht geeft van
zijn voornemens ten aanzien van Sjanghai
en van de organisatie in Midden-China.
In beginsel, aldus Matsoei, erken ik niet
'de neutraliteit der buitenlandsche conces
sies, en versta ik het wel, om zelf de Chi-
neesche souvereiniteit over die concessies
uit te oefenen. Ik heb nooit orders aan mijn
regeering gevraagd en alles wat hier ge
beurt speelt zich af onder mijn volkomen
verantwoording. De vreemdelingen, zoo ver
volgde hij, zullen gedwongen worden het
Japansche gezag te erkennen, wanneer de
Japanneezen met vastberadenheid gaan op
treden. Onder de Chineezen van Sjanghai
was reeds een neiging ontstaan om het vol
dongen feit te erkennen, toen het ongeluk
kige incident met de „Panay" plaats greep,
dat een hinderpaal vormde voor de verwe
zenlijking van mijn plan. Ik denk evenwel,
dat de groepen, die zich binnenkort zullen
vormen, deze politiek zullen begunstigen.
Wij behoeven de vreemdelingen
niet onnoodig in hun gevoeligheden
te kwetsen, maar wij behoeven hen
ook niet te vreezen. Japan moet zijn
kracht foonen, zooals het dit deed
tijdens het défilé zijner troepen in
de concessies. In de toekomst zal het
de gunstige gelegenheid aangrijpen
om iets van dezen aard te doen.
Vervolgens verklaarde Matsoei, dat er
aanduidingen zijn, dat China zijn strijdgeest
verliest en vrede verlangt. Misschien zullen
de gevechten ten einde zijn na kleine ge
vechten langs 'den spoorweg Tientsin-Poe-
kau-Loenghai. Rekening houdend met de
mentaliteit van de Chineezen moet Japan
zich evenwel niet haasten en den tijd gele
genheid laten de zaken te regelen.
Op de vraag over de opportuniteit van een
aanval op Groot Brittannië antwoorde Mat
soei „Wij zullen alleen doen, wat wij moe
ten doen."
Drie stroomingen in de Japan
sche legerleiding.
Een Havas-vertegenwoordiger heeft met
een Japansche persoonlijkheid een onder
houd gehad over de verklaringen van ge
neraal Matsoei in de „Kaizo". De geinter-
Duitscli schip op de Maas door
Deenschen stoom.er aangevaren.
Een gat van 2'A meter in het
achterschip.
Gistermorgen is in de Armsterdamsche ha
ven aangekomen het Duitsche s.s. „Wolf
ram", met een groot gat aan bakboordzijde
in het achterschip, echter zoo hoog boven
de waterlijn dat het schip geen water maak
te.
In den vorigen nacht te circa één uur
heeft de „Wolfram", metende bruto 6000 reg.
ton en behoorende tot den Afrika dienst van
de Woerma.nn Linie te Hamburg, en op weg
van West-Afrika via Amsterdam naar^Ham-
burg ter hoogte van het Maaslichtschip een
aanvaring met het Deensche s.s. „Mercur
.hit Esbjerg.
Hoe de aanvaring precies kon geschieden
is niet geheel duidelijk, hoewel het weer hei
ig was en het zicht niet schitterend, kon
van mist niet gesproken worden.
Re uitkijk van de „Wolfram" ont
dekte plotseling vuren aan bakboord
Het naderende schip bleek dwars op
den koers van de „Wolfram" te lig
gen en blijkbaar, zoo althans is de
lezing van de Duitsche opvarenden,
heeft de uitkijk aam boord van de
„Mercur" niet voldoende opgelet en
pas toen hij zeer dicht bij de „Wolf
ram" was het Duitsche schip ge
zien. Toen was het echter reeds te
laat om een aanvaring te voorkomen.
Re „Mercur" stootte met de boeg tegen
het achterschip van de Wolfram.
Rf de Deen zelf schade aan zijn voor
schip heeft opgeloopen weet men niet. doch
de schade aan boord van de „Wolfram"
bleef beperkt tot een gat van circa twee en
Pori halve meter hoogte, over welken af
stand de platen van het achterruim zijn
<>pengestooten. Dank zij het kalme weer
kon het schip zopder verdere vertraging
zijn reis naar Amsterdam voortzetten, waar
het ligging heeft gekozen aan de kop van
de Handelskade.
Ook de Deen heeft zijn reis yervolgd,
viewds verheelde niet dat uit deze verkla
ringen blijkt, dat tusschen de verschillen
de legergroepen eenig verschil van meening
bestaat over de vraag, hoe in China verder
moet worden opgetreden. Het Kwantoeng-
leger, dat in de sterke overtuiging leeft,
dat de eigenlijke vijand Rusland is, wilde
onmiddellijk na de bezetting van Mand-
sjoerije niet. overgaan tot uitbreiding van
zijn actie in China, die verlangd werd
door zekere economische kringen en een
deel van den generalen staf. Niettemin won
dat denkbeeld steeds meer veld en zoo kan
men nu drie stroomingen onderscheiden.
Er zijn menschen, die de krachten
willen concentreeren in Mandsjoe-
rije en Mongolië en de oogen op de
Russische grens gevestigd willen
houden. Anderen willen de voorloo-
pige regeering te Peiping geconsoli
deerd zien, zonder dat in andere stre
ken van China krachten verspild
worden. Dat is ook de opvatting
van Teraoetsji. Een derde strooming
wil geheel China bevrijd zien door
de oprichting van nieuwe regeerin
gen, die rekening houden met het
volkskarakter en de gesteldheid van
het land in de verschillende streken,
waarbij centralisatie vermedeii moet
•worden. Deze strooming vertolkt de
idéé der pan-Aziaten, waarvan Mat
soei de bekendste voorvechter is.
Dit verschil van inzicht zou duidelijk tot
uiting zijn gekomen bij de regeeringsconfe-
renties, die sedert begin Januari gehouden
zijn. Er zou te Tokio geen gezag zijn, dat
sterk genoeg is om een uniforme leiding te
geven. De Japansche actie zou dan ook be
paald worden door de groep, die op een ge
geven oogenblik de beste positie heeft. Ook
de vredeskansen moeten daarvan afhanke
lijk zijn.
Nachtelijke incidenten in Palestina.
De nacht van gisteren werd in Palestina
door verscheidene incidenten gekenmerkt.
Een kinderkolonie was het voorwerp van een
schietpartij, zonder dat er echter slachtoffers
te betreuren waren. Een gewapende bende
heeft verder op den weg naar Hebron een
autobus aangehouden, doch daar er alleen
Arabieren en geen Joden in zaten, kon zij
haar weg vervolgen. Een detachement mili
tairen, dat bericht kreeg van de incidenten,
is er op uitgetrokken om de schuldigen op te
sporen.
Naar voorts vernomen wordt, hebben de
inwoners van de in het gebied van Hebron
gelegen dorpen het Britsche hooge commis
sariaat laten weten, dat zij de dorpen zouden
verlaten, indien de autoriteiten zouden door-
daan met strafmaatregelen tegen hen te ne
men.
HET ZOMERHUIS VOOR HET PRINSELIJK
PAAR.
Mededeeling van jhr. mr. C. Dedel.
De particuliere secretaris van Z. K. H.
Prins Bernhard, jhr. mr. C. Dedel, verzoekt
ons, zeer nadrukkelijk tegen te spreken het
bericht, dat hij in opdracht van Prins Bern
hard het terrein de „Schuur van Bothol", in
den Vinkeveenschen polder geheel of gedeel
telijk zou hebben aangekocht.
Wel heeft jhr. Dedel voor zichzelf bedoel
de gronden als jachtterrein gekocht.
Van verbouwing van de schuur is geen
sprake, laat staan, dat het juist zou zijn, dat
het in de bedoeling zou liggen hier een zo
merhuisje voor het Prinselijk Paar in te
richten.
Het transport van de groote sluisdeuren
bestemd voor Wijk-bij-Duurstede door het
Merwedekanaal, van Zeeburg naar Vrees
wijk heeft groote moeilijkheden opgele
verd, welke dank zij de buitengewoon gun
stige weersomstandigheden en de vakkun
digheid van het bedienend personeel konden
worden overwonnen, zoodat het is gelukt
de sluisdeuren te brengen tot een paar hon
derd meter voorbij Utrecht, ter hoogte van
de Liesbosch, onder de gemeente Jutphaas.
Zaterdagavond zijn de sluisdeuren door de
sluizen te Zeeburg in het Merwedekanaal
gesleept, waarna men in de duisternis
doorvoer tot Nigtevecht, waar men den nacht
doorbracht. Zondagochtend te half zeven
zette men den tocht voort en weldra bleek
het, dat het passeeren van de verschillende
draaibruggen grootere moeilijkheden zou op
leveren, dan men had verwacht. Te Loener-
sloot o.a. vorderde do passage door de draai
brug meer dan een half uur, waardoor het
verkeer over den Amsterdamschen straat
weg ernstige stagnatie ondervond.
Het kostte veel moeite om de sluis
deuren, welke 13.98 meter breed zijn,
door den 14 meter breede vaargeul
te sleepen. Daarbij kwam, dat men
te Utrecht nog minder ruimte had
want hier zag men zich genoodzaakt
om bij een ruimte van slechts zeven
millimeter te manoeuvreeren!
Nadat de draaibrug van den Jutphaaschen
weg was gepasseerd, verankerde men de
sluisdeuren teneinde den nacht door te
brengen. Vandaag hoopt men Vreeswijk te
kunnen bereiken.
Op den verderen tocht naar Vreeswijk zal
men gebruik maken van den nieuwen zij
tak van het Merwedekanaal, daar de oude
sluizen in Vreeswijk te smal zijn om deze
sluisdeuren door te laten.
Men verwacht, dat het transport niet vóór
morgenavond te Wijk-bij-Duurstede zal aan
komen.
Het Japansche telegraafagentschap Domei
meldt van betrouwbare zijde te hebben ver
nomen, dat het Russische volkscommissa
riaat van marine besloten heeft een reus
achtige marinewerf te bouwen in Wladiwo-
stok, waar slagschepen, kruisers en andere
linieschepen zouden worden gebouwd. Het
agentschap voegt hieraan toe: de Russische
marine streeft er op het oogenblik naar haar
bewapening in het Verre Oosten uit te brei
den en verwacht van Engeland daarbij de
levering van onderzeeërs en andere hulp
schepen.
Bij den aanvang van de vergadering der
contactcommissie voor de IJsseltneervisschcrs
deed de voorzitter mededeeling omtrent het
gunstige verloop van de visscherij op het
IJsselmeer in het afgeloopen jaar.
De vischopbrengst bedroeg in 1937
met uitzondering van den aanvoer te
Wieringen f 1.330.000 tegen fl.092.440
in 1036, een vooruitgang van
f 237.560 of 21 procent.
In het bijzonder werd gewezen op
de toeneming in de opbrengst van
snoekbaars. Deze bedroeg in 1037
71.147 kg. en f 23.043 tegen 8373 kg.
en f 2709 in 1936.
Groote vraag naar snoekbaars.
Besproken werden de afzetmogelijkheden
van zoetwatervisch. Van deskundige zijde
werd er op gewezen, dat de snoekbaars in
de voornaamste exportlanden niet gecontan
genteend is en dat groote vraag bestaat naar
snoekbaars, welke een gewicht heeft van on
geveer 1 kg. en hooger per stuk. De snoek
baars, welke slechts de minimum maat van
40 c.m. heeft bereikt is in het algemeen
lichter dan 1 kg.
Verschillende aanwezigen gaven
te kennen, diat, gezien de gunstige
vooruitzichten, in het volgende jaar
verscheidene visschers met die snoek-
baars visscherij zouden beginnen.
Men achte het een gelukkig ver
schijnsel dat deze visschers in de
wintermaanden de snoekbaarsvis-
scherij kunnen uitoefenen.
Bescherming van den zoetwater
vis chstand.
Naar aanleiding van den door verschillen
de visschers naar voren gebrachten wensch
om wijziging te brengen in het voor de
kuilvischerij verboden gebied vooral omdat
men 't onbillijk acht,datdoor dezen maatregel
nfet-kuilvisschers bevoordeeld worden, wees
de heer Van Hengel, inspecteur, er nog eens
in het hijzonder op, dat de inperking van
de kuilvisscherij uitsluitend ten doel heeft de
bescherming van den zoetwatervischstand.
Men merkte op, dat in het voor de kuil
visscherij verboden gebied jonge zoetwater
visch in groote hoeveelheden wordt aange
troffen.
In een buitengewoon congres te Jeruza
lem, waar o.m. aanwezig waren Weizmann,
de voorzitter van de zionistische unie en
van de Jewish Agency, leden van den na-
tionalen raad en de uitvoerende commissie,
voorzitter van Joodsche gemeenten en Jood-
sche kolonies in Palestina, is goedkeuring
gehecht aan een beroep op „de beschaafde
volkeren", waarin gewezen wordt op den
nood der Joodsche bevolking in Duitsch-
land, Roemenië en Polen. Steun wordt ge
vraagd voor het beëindigen van de vervol
gingen, waarvan de Joden het voorwerp
zijn. In een motie wordt herinnerd aan de
verwachtingen, die de aanbevelingen van de
koninklijke commissie wekten en wordt ge
protesteerd tegen de beperkende maatrege
len ten opzichte van de immigratie, welke
het nationaal tehuis maken tot een Ghetto
in Arabisch land.
De motie vraagt verder een einde te ma
ken aan de tegenwoordige overgangsperio
de en de openstelling van het land voor de
massa's der emigranten. In een aangenomen
resolutie wordt dit streven gedefinieerd als
de wensch van alle Joden zichzelf te bestu
ren in volledige vrijheid en in hun eigen
vaderland.
SPANJE
"Wraak en weerwraak waren gedu
rende het afgeloopen week-end de
motieven, waarom tal van steden een
heftig bombardement te verduren
kregen.
In een communiqué van het mi
nisterie van defensie wordt medege
deeld, dat gistermorgen om 10 uur
37 vijf rechtsche oorlogsschepen,
waarbij twee Italiaansche torpedo
bootjagers, die kort geleden bij de
rechtsche vloot zijn ingelijfd, Valen-
cia hebben gebombardeerd. Er vielen
veertig granaten in de stad. Door on
nauwkeurigheid bij het richten der
schoten is het bombardement niet
doeltreffend geweest.. Slechts weinig
schade werd aangericht.
Generaal Queipo de Llano heeft bekend
gemaakt, dat Sevilla gistermorgen een lucht
bombardement heeft ondergaan. Onder de
slachtoffers feit men drip vrouwen, elf kin
deren en tien mannen. Vermeld werd, dat
vijf ton bommen op de militaire doelen der
stad werden geworpen.
Wat de krijgsverrichtingen betreft, zeide
de generaal, dat hij niets te vermelden had,
van geen enkel front, maar dat gisteren vier
regeeringsvliegtuigen waren neergehaald.
Gistermiddag hebben veertien rechtsche
vliegtuigen een luchtaanval op Puigcerda
aan de Fransch-Spaansche grens onderno
men. Zij lieten tot tweemaal toe op ver
scheidene plaatsen een dertigtal bommen
vallen. Eén hiervan kwam terecht op een
hotel, waarbij een aantal personen om het
leven kwam.
Tweemaal vlogen de machines
over Fransch grondgebied, waarbij
zij boven Osseja en Angoustrine een
tiental bommen lieten vallen. In de
Fransche dorpen werd echter nie
mand gewond.
Het doel van het rechtsche bom
bardement van Puigcerda schijnt te
zijn geweest de spoorwegverbinding
met Frankrijk te verbreken. De
spoorlijn zou inderdaad zijn ver
nield.
Bovendien zijn verscheidene villa's ver
woest. Het bombardement duurde tien mi
nuten. De vliegtuigen keerden toen boven
Fransch gebied en verdwenen. Ook Figuei-
ras is gebombardeerd. Daar zijn het station
en het centrum der stad getroffen.
Ook is Salamanca aan het eind
van de vorige week gebombardeerd
door twintig regeeringsvliegtuigen.
Er werden tientallen bommen van
zwaar kaliber geworpen.
Volgens medcdeelingen van zekere
personen zouden 225 menschen ge
dood zijn en meer dan 400 gewond.
Twintig bommen zouden op de stad ge
vallen zijn, een vijftiental in den naasten
omtrek. Twee bommen kwamen terecht in
de nabijheid van het hotel, waar vrijwel al
le buitenlandsche vertegenwoordigers zich
gevestigd hebben.
Het ministerie van defensie te Barcelona
deelt mede. dat tot het bombardement van
Salamanca besloten was door het republi-
keinsche opperbevel als antwoord op de
stelselmatige aanvallen der luchtmacht van
Franco op de Middellandsche Zeekust.
Intern. Brigade naar Teruel.
Van regeeringszijde wordt mede
gedeeld dat de internationale bri
gade naar Teruel is gezonden. Het
Amerikaansche bataljon heeft een
geheel escadron Moorsche cavalerie
vernietigd. De strijd duurt nog
voort.
Ilct nieuwe offensief tegen Teruel. dat
de strijdkrachten van Franco vorige week
Maandag hebben ingezet, is van een bui
tengewone kracht. De rechtsche troepen zijn
op verschilende punten opgerukt en hun
voorhoeden bevinden zich in het Zuidwes
ten op enkele honderden meters der stads
muren, in het Westen op nauwelijks een
kilometer en in het Noorden op vier K.M.
Rechtschen in Estremadura ver
slagen.
Aan het front van Estremadura hebben
de regeeringstroepen de legermacht van
Franco tot tweemaal toe teruggeslagen,
waarbij deze zware verliezen leed. De re
geeringstroepen wisten alle onlangs ver
overde stellingen te behouden. Verster
kingsbrigades blijven verdedigingswerken
aanleggen.
DB BILT S BINT i
Verwachting zwakke tot mati
ge. later wellicht toenemen
de Zuidwestelijke tot Zui
delijke wind, betrokken, la
ter kans op eenige regen
weinig verandering in temp.
Verdere vooruitzichten: Betrok
ken. zacht met later kam
op eenige regen.
Sedert eenige dagen is de Chineesche
bezetting van Haitsjau, oorspron
kelijk het oostelijke eindpunt van
den Loenghaispoorweg, ten noordoos
ten van Kiangsoe, begonnen de
plaats te ontruimen. Vóór hun terug
tocht echter hebben de Chineesche
troepen de haven van Lienjoen, den
toegang van zee tot Haitsjau, geblok
keerd door twee stoomschepen van
1500 ton tot zinken te brengen. De
lucht aiweerbatterijen zijn eveneens
door de terugtrekkende troepen mee
genomen.
Een Chineesche aanval heeft
succes.
Dc rust aan het front van den Tientsin-
Poekauspoorweg is gisteren verbroken door
een bij verrassing door de Chineezen ge
opend-en aanval. De Chinee-zen beweren
Liangsiatien op 13 mijn ten zuiden van
Jentsjau te hebben heroverd, doch dit is
nog niet bevestigd.
Voorts zijn de Chineezen tot het offensief
overgegaan met Tsining als doel, waarheen
zij uit het westen en zuiden oprukken.
Sporadische gevechten worden geleverd ten
zuiden van Penghoe.
Gisteren hebben Chineesche vliegtuigen
tweemaal een aanval gedaan op Woehoe.
Volgens Japansche mededeelingen echter
werd ge-en schade aangericht en vielen
geen slachtoffers.
Tsjang-Kai-Sjek
discipline.
handhaaft de
Het Chineesche telegraafagentschap Cen
tral News meldt, dat binnenkort de ver
oordeeling verwacht kan worden van den
voormaligen gouverneur van Sjantoeng,
genei-aal Han Fcre Tsjoe, door het hoog mi
litair gerechtshof, dat ï-eeds verscheidene
zittingen heeft gehouden.
De minister van oorlog, generaal Jing-
Tsjin-Ho, is door Tsjang Kai-Sjek benoemd
tot voorzitter van het rechterscollege, dat
over Han vonnis zal vellen.
Han Foe-Tsjoe is 11 Januari op last van
Tsjang-Kai-Sjek aan het front van Sjan
toeng gearresteerd. Hij wordt beschuldigd
van 't niet opvolgen van militaire bevelen
en het verzaken van zijn plichten.
Felle aanval van Amerikaansch
minister op het fascisme.
De Amerikaansche minister Ickes heeft
gisteren in een rede een feilen aanval ge
daan op de dictatoren. Hij verklaarde, dat
de landen, waarin de vrije meeningsuiting
was onderdrukt, en in verband met ras, gods
dienst en politieke overtuiging een wreede
discriminatie tegen de eigen onderdanen
werd toegepast, voor het buitenland niet op
vallend goede buren waren.
Het was volgens Ickes niet geheel
toevallig, dat de fascistenleiders, die
niet gewoon zijn, in eigen land hun
beleid te verdedigen, zich niet om de
wereldmeening bekommeren.
Slechts wanneer zij wanhopen,
zeide spr. verder, offeren de men
schen hun vrijheid op aan een dicta
torschap van rechts of links, in ruil
voor de illusie te leven.
Ickes betoogde dat het gevaar voor de de
mocratie gelegen was in de toenemende con
centratie van economische macht over den
arbeid, de levens en de rijkdommen van an
dere landen in handen van een kleine auto
cratische klasse.
