Tribun©- liet buis met duizend KIE» Arbeiders stellen ultimatum Radioprogramma de don juan EDGAR RICE BURROUGHS beroemde parijsche vrouwen gevangenis gaat weg. waar eens mata-hari ver toefde. Rubberfabrieken verbrand Zeven Fransche voetballers gewond Uit de bagno ontsnapt Bruno Mussolini voor recordpoging opgestegen «•MiiititttftfiMttiititii, DOOR No. 45. Met een hels kabaal vestigde de apin de aandacht van de anderen op de indringer. Verschillende grote apen gingen rechtop staan om een beter gezicht te hebben. Met diepe, grimmige keelgeluiden, de tanden ont bloot, de hals naar voren, kwamen zij lang zaam op Tarzan toe. „Karnath, ik ben Tarzan van de Apen", zei de aapman in de taal van de troep. „Her ken je me niet meer? „We hebben samen Numa aangevallen, toen wij nog kinderen waren". De grote aap, waartegen hij sprak, stond stil met een blik van stomme verba zing. „En Major", vervolgde Tarzan, „her ken je je vroegere koning niet meer, hij, die de machtige Kerchak versloeg? Kijk naar me. Ben ik niet dezelfde Tarzan machtig jager onoverwinnelijk vechter die jullie reeds vele jaren kennen?" De apen kwamen dichterbij in verwondering, terwijl ze ónder elkaar praatten. „Wat wil je nu onder ons?" vroeg Karnath. „Alleen vrede," antwoordde de aapman. Weer spraken de apen met elkaar. Tenslotte zei Karnath: „Kom dan in vrede, Tarzan van de Apen". En Tarzan sprong licht midden tussen de leden van deze trotse, vreselijke horde. Er hadden geen begroetingen plaats, zoals bij de mensen gebruikelijk is na, een afwezigheid van twee jaar. De apen gin? gen weer aan hun bezigheden. Zij besteedden niet meer aandacht aan Tarzan dan als wa? hij niet bij de troep weggeweest. Zelfs de jon? gere apen, die eerst nog wat nieuwsgierig waren, lieten hem spoedig met rust! (Nieuwe spelling.) Iedere groote wereldstad bezit wel eenige gebouwen, die een geschie denis achter den rug hebben. Zoo bezit Parijs de beroemde, 800 jaar oude vrouwengevangenis, Saint- Lazare. die thans evenwel van den aardbodem verdwijnen zal, daar het gebouw niet meer aan de moderne eischen voldoet. Wisselvallig is de historie van dit oude gebouw, waar over in onderstaand artikel eenige aardige bijzonderheden volgen. Met het afbreken van de oude vrouwen gevangenis zal een merkwaardig stukje Pa rijs voor goed van de aardbodem verdwij nen. Talrijke tragedies en geheimen hebben zich hier afgespeeld, die nu ook voortaan geheel tot het verleden zullen behooren. Het gebouw van Saint-Lazare heeft een woelige en interessante geschiedenis achter den rug. Niet altijd is het een gevangenis en dan nog wel een vrouwengevangenis geweest. Oorspronkelijk was het een zie kenhuis, terwijl het vervolgens aan een geestelijke Orde onderdak verschafte. Eerst daarna werd het voor gevangenis inge richt. Het verleden van het gebouw vormt een stuk wereldgeschiedenis. Tusscben de muren van Saint-Lazare heeft zich het nood lot van tallooze menschenlevens voltrok ken. Door de sombere en donkere gangen zijn honderden veroordeelden naar de ka mer geloopen, waar de executie plaats vond, in de cellen hebben honderden onge- lukkigen een groot deel van hun of haar leven gesleten, talooze menschenlevens, die eens in het brandpunt der algemeene be langstelling stonden, zijn er in vergetelheid geraakt. De kroniekschrijver van Saint- Lazare. Er is een man, die zich gedurende zijn geheele leven bezig gehouden heeft met het beschrijven van het tragisch-romantische noodlot van het oude gebouw. Dr. Brizard is thans meer dan dertig jaar werkzaam te Saint-Lazare als gevangenis-geneesheer. Hij heeft alle prominente vrouwelijke ge vangenen persoonlijk gekend en ze zelfs ten deele op haar laatsten gang vergezeld. De muren verbergen voor hem geen gehei men meer. Hij schrijft thans een boek over de geschiedenis van de oer-oude gevangenis, zoodat de herinnering er aan bewaard zal blijven, ook al is het gebouw afgebroken. Vooral, wat dr. Brizard over den tijd van de Fransche revolutie vertelt, is zeer in teressant. In dien tijd klaagden er 1400 po litieke gevangenen binnen de muren van het gebouw. Meer dan de helft van deze ongelukkigen is het slachtoffer van de guillotine geworden. Slechts enkelen van hen vermoedden, welk lot hen te wachten stond. De gevangenen van Saint-Lazare werden betrekkelijk goed behandeld en zelfs mochten zij tot tijdverdrijf op het binnenhof van het gebouw muziek maken of een bal spel spelen. Men liet hen in het geloof, dat zij binnen korten tijd weer vrij gelaten zouden worden. Degenen evenwel, die uit de gevangenis gehaald werden, werden niet in vrijheid gesteld, maar naar het schavot gebracht. De vrouw, die allen bekoorde. Naderhand, toen de heldinnen van twee zeer sensationeele processen, Madame Stein heil en Madame Ilumbert, op treurige wijze beroemd geworden waren, kwam ook Saint- Lazare weer in het brandpunt der belang stelling te staan. Gedurende vele maanden vertoefde „De mooie Meg", zooals madame Steinheil genoemd werd, binnen de muren van het sombere gebouw, terwijl zij de po litie, de rechters en de jury steeds door nieuwe mededeelingen tot wanhoop bracht. Zij werd er van beschuldigd, haar man en haar moeder gedood te hebben. Ook waren er overtuigende bewijzen tegen haar, maar de knappe vrouw wist met een duivelsche handigheid een zoodanige verwarring te weeg te brengen in het onderzoek, dat men er tenslotte maar toe overging haar vrij te spreken. Zij had zoo'n invloed op haar omgeving, dat het publiek haar luide toe juichte, toen de vrijspraak bekend gemaakt werd. Van alle kanten ontving zij huwe lijksaanzoeken en eenigen tijd later werd zij de vrouw van een rijken, Engelschen Lord. Madame Humibert, de vrouw, die gedu rende tientallen jaren een vorstelijk leven leidde, moest haar luxueuze woning eeni gen tijd met de gevangenis verwisselen. Niet ten onrechte noemde men haar de grootste oplichtster ter wereld. Het bedrag, dat zij in den loop der jaren bij elkaar gekregen had op allerlei duistere manie ren, bedroeg ruim honderd millioen franc. Weer ruim dertig jaar later betrok een andere „geldgenie", madame Hanau, presi dente van een bank, een cel in de gevan genis van Saint-Lazare. Zij had de licht- geloovige spaarders van hun francjes be roofd. De laatste dans. De naam Mata Hari alleen zegt reeds voldoende, om aller belangstelling te wek ken. Daarom spreekt het ook van zelf, dat het deel van de gevangenis, waar deze vrouw vertoefd heeft, een groote aantrek kingskracht op de bezoekers uitoefent. Dit gedeelte heet in den volksmond „Menage rie". De cellen bevinden zich hier aan beide kanten van een gang en zijn slechts door een tralie-hek afgesloten, terwijl zij door dunne wanden van elkaar afgescheiden zijn. Men krijgt den indruk, dat men door een soort dierentuin wandelt, wanneer men die tralies ziet. Alleen zitten er geen die ren achter verborgen, maar vroeger men- schen. In dit ongezellige deel van de ge vangenis werden tijdens den oorlog de spi onnen gevangen gezet, daar zij zoodoende voortdurend bewaakt konden worden. De beroemdste gevangene, die de gevangenis ooit vehad heeft, Mata Hari, werd ook in dit gedeelte ondergebracht, alleen kreeg zij een wat grootere en prettiger cel. Gedurende de negen maanden, welke zij in het gebouw doorbracht, toonde zij een ongelooflijke moed en gedroeg zij zich bewonderenswaar dig. Groot was haar dapperheid, toen dr. Brizard haar in gezelschap van majoor Julien moest meedeelen, dat zij over eenige uren terechtgesteld zou worden. Juist op dat moment danste zij haar be roemde lievelingsdans. Door de vreeselijke tijding hield zij natuurlijk op en verzocht, of er een dienst voor haar gehouden mocht worden. Vlak voor de executie kleedde zij zich feestelijk aan alsof zij naar een feest ging. Bij het verlaten van de cel zei zij: „Nu beginnen wij den laatsten dans!" Men kan zich wel voorstellen, dat dr. Blizard door zooveel moed diep getroffen was, terwij! ook de executie zelf, waarbij hij natuurlijk aanwezig was, grooten in druk op hem maakte. Mata Hari wenschte niet geboeid te worden, Eigenlijk betoonde zij ook meer moed, dan de 12 soldaten, die op haar vuren moesten. Deze waren zoo van streek, dat slechts twee schoten troffen. Zonder één kreet zakte Mata Hari in el kaar. Hiermee was een dramatisch hoofd stuk int de geschiedenis van Saint-Lazare beëindigd Thans zal de gevangenis afgebroken wor den om voor een modern gebouw plaats te maken. Maar gelukkig heeft de oude ge neesheer zijn boek over het historische gebouw bijna voltooid, zoodat toch in ieder geval de herinnering er aan niet verloren gaan zal. Twee fabrieksarbeiders in New Jersey omgekomen. De fabrieken voor de vervaardiging van synthetische rubber te Deepwater in New Jersey (V.S.) zijn door een reeks zware ontploffingen bijna volkomen vernield. Kort daarop sprangen bovendien nog verscheide ne cylinders met aoethyleen uiteen. De oor zaak der ontploffingen is nog niet bekend. Twee fabrieksoppassers hebben hierbij den dood gevonden. Vrachtauto verongelukt. Nabij Epinal (Frankrijk) is Zondag een militaire vrachtauto met een militair voet balelftal in een greppel gereden. Zeven soldaten moesten met deels ernsti ge verwondingen' in een ziekenhuis worden opgenomen. Conflict bij metaalwarenfabriek te Amsterdam. De Christelijke Metaalbewerkers Bond, de R.K. Metaalbewerkers Bond, de Syndicalis tische Federatie van Metaalbewerkers en de Nederlandsche Vereeniging van Fabrieks arbeiders hebben een ultimatum gesteld aan de directie van de N.V. Emaille- en Metaalwarenfabriek „Gelria" te Amsterdam, afloopende 31 Januari a.s. De arbeiders hadden verzoeken ingediend, er in hoofdzaak op neerkomende, de loo- nen der volwassenen met vijf tot tien pro cent te verhoogen, benevens invoering van een loonregeling naar leeftijd voor de jonge ren, invoering van een vacantie van zes da gen en nog enkele verbeteringen Van meer ondergeschikten aard. De directie was alleen bereid over te gaan tot eenige verbeteringen voor de jon geren, doch de door haar voorgestelde loon regeling werd onbevredigend geacht. Vijf vluchtelingen van het Fransche ver banningsoord op Duivelseiland (Amerika), die tijdelijk hun vrijheid hebben herkregen, en in een open bootje de' Caraibische Zee waren overgestoken naar Cuba, over welken tocht zij een maand hadden gedaan, zullen naar de Cubaansche immigratieambtenaren mededeelden, aan Frankrijk worden uitge leverd, tenzij zij over voldoende middelen beschikken om Cuba op eigen kosten te ver laten. Bruno Mussolini, de zoon van den Duce, en de oceaanvliegers Biseo en Moscatelli zijn gistermorgen met drie vliegtuigen opgeste gen naar Rio de Janeiro. Zij zullen vliegen over Dakar en Natal. Het is de bedoeling, dat zij het snelheidsrecord voor het traject over het zuidelijk deel van den Atlantischen Oceaan verbeteren. WOENSDAG 26 JANUARI 1938. Hilversum I. 1875 en 415,5 m. VARA-uitzending. 10.0010.20 v.m. e» 7.308.00 VPRO. 8.00 Gramofoonmuziek. 9.00 Keukenwenken.. 10.00 Morgenwijding. 10.20 Uitzending voor Arbeiders in de Con tinubedrijven. 11.30 „Verschillende vormen van werkloos? heid", causerie. 12.00 Gramofoonmuziek. 12.30 VARA-Orkest. I.151.45 Gramofoonmuziek. 2.00 Kniples. 2.30 Voor de vrouw. 3.05 Voor de kinderen. 5.30 VARA-Orkest. 6.15 Gramofoonmuziek. 6.30 Amateurs-uitzending. 7.00 Zang. 7.30 Cyclus: „Ons werk en ons geloof". 8.00 Herhaling SOS-Berichten. 8.03 Berichten ANP. VARA-Varia. 8.15 Radiotooneel. 9.30 VARA-Orkest, m.m.v. solist. 10.00 Berichten ANP. 10.05 Zang. 10.30 Gramofoonmuziek. 10.45 Orgelspel en zang. II.15 „The Ramblers", 11.1512.00 Gramofoonmuziek. Hilversum n, 301,5 m. NCRV-uitzending. 6.307.00 Onderwijs? fonds voor de Scheepvaart. 8.00 Schriftlezing, meditatie gewijde muziek (Gr.pl.). 8.30 Gramofoonmuziek. 9.30 Gelukwenschen. 9.45 Gramofoonmuziek. 10.30 Morgendienst. 11.00 Gramofoonmuziek. 11.15 Cello en piano. 12.00 Berichten. 12.15 Gramofoonmuziek. I.00 De Gooilanders. 3.00 Zang en piano. 3.40 Gramofoonmuziek. 3.50 Christelijk liederenuurtje,t 4.50 Felicitaties. 5.00 Voor de jeugd. 5.45 Gramofoonmuziek. 6.00 Land- en tuinbouwhalfuur. 6.30 Taalles en causerie over het binnenaan.- varingsreglement. 7.00 Berichten. 7.15 Boekbepreking. 7.45 Reportage. 8.00 Berichten ANP. Herhaling SOS-Ber. 8.15 Bijeenkomst van de Oranje-Garde 9.45 Gramofoonmuziek. 10.00 Berichten ANP. 10.05 Dampraatje. 10.20 Gramofoonmuziek. 10.45 Gymnastiekles. II.0012.00 Gramofoonmuz. Hierna Schrift lezing. FEUILLETON. I roman door e. phillips- f oppenheim „Hoor eens," kwam Lena tusschenbeide, >,'t is goed en wel om nijdig op Pa te zijn, maar er behoeven geen leugens verkocht te worden. Bij mijn weten, zag hij er nog nooit zoo gezond uit als nu. Ik heb klanten bij do zijnen, die heel wat zouden geven voor zoo'n mooi gebruind vel als het zijne." „Hij kon wel wat fatsoenlijker kleeren aan trekken," meende George. „Als je leeft zooals ik, heb je geen kleeren ïloodig," wees zijn vader hem terecht. „De eene helft van den tijd zwem ik in zee, en de andere helft zeil ik." „Wie was dat juffie?" vroeg zijn vrouw. „Die dame, die vanmiddag in mijn gezel schap was," luidde het koele antwoord, „is de zuster van den vicaris en schilderes." „En ze gaat zeker iederen dag met jou hit, watte?" „Vandaag toevallig voor den eersten keer, maar ik hoop vurig, dat het niet de laatste Zal zijn. Geef de room eens aan je moeder, George, en laat de suiker rondgaan. Ik kan jullie alleen brood en boter en jam aanbie den, maar die zjjn er volop. Ik wist niet vooruit welk een genoegen mij te wachten stond." „Daar word-ie hatelijk!" schimpte zijn vijf tig procent. „Als ik niet te vrijpostig ben, sir," merkte Mr. Bloxom nu op. Ik ben geen theedrinker. Een dropje whisky en soda zou mij juist nu best smaken." Peter Cradd stond op, en kreeg een flesch whisky, een syphon, en verscheidene glazen uit de kast. Het was opmerkelijk, dat George en Hanry het voorbeeld van den ouderen gast volgden. De gastheer plaatste ook een kistje sigaren en sigaretten op de tafel, en zette zijn schouders vierkant. Hij nam zijn horloge uit zijn zak en legde het voor zich neer. „En nu," zei hij, „zitten wij allen hier, en zullen gauw uitgepraat zijn. Wij woonden in dat hok in Ealing, in Park Avenue jij. Harriet, en ik, en de kinderen, nadat zij ge boren werden jarenlang. Ik geloof niet, t ik ooit veel geklaagd heb. Ik werkte acht, negen, soms tien uren per dag, om jullie mond open te houden. Ik gunde mij nooit eenige ontspanning. Het is jullie be kend, dat ik nooit zelfs een penny voor me- zeiven uitgaf. Ieder van jullie zocht zijn eigen vermaken. Jullie zorgden wel, dat ieder het zijne kreeg. Je ging naar de bioscoop, of naar het tennisveld. George en Henry gingen met een meisje uit; Lena liet zich door jonge mannen op de bioscoop of de commedie trak- teeren. Ik heb er nooit een woord van ge zegd. Iedere penny, die ik bezat, klopten jullie mrj uit den zak. Jullie moeder begon twintig jaar geleden al te mopperen, dat ik onbekwaam was een grooter inkomen te ver dienen. Ze is er mee voortgegaan tot op den dag, waarop ik Park Avenue den rug toe keerde. Ik zeg jullie, dat ik binnen een jaar of twee van zuivere ellende dood gegaan zou zijn. Jullie, mijn vrouw en mijn kinderen, die mij alleen beschouwden als een soort auto maat, waaruit geld keknepen kon worden, verloren geheel uit het oog, dat ik zelf vreugdeloos, hongerig en dorstig door het leven ging, met op mijn schouders een last. waaronder ik langzamerhand bezweek. Prent je dat alles eens goed in. Jullie hebben er nu den tijd voor, net als ik, om tot het inzicht te komen, welk een ergerlijk egoistische troep jullie waren... Iemand iets te zeggen?" „Ik weet niet wat voor pleizier ik aan mijn leven gehad heb," merkte Mrs. Cradd op, „behalve nu en dan met Mrs. Benjamin naar de film, of een theevisite, of een middagje in Kew of Richmond. Ik had werk genoeg om het huishouden gaande te houden." „Juist," stemde haar man in, „maar waar om kon je niet probeeren om het met een vriendelijk woord nu en dan gaande te houden, of met een vriendelijke gedachte voor den ar men sloof, die zich de pooten uit 't lijf werkte? De jongens waren er getuige van, dat ik het rooken afschafte, en jullie weten wat dat mij moet kosten. Het had geen invloed op jullie sigaretten, wel? Jullie wisten waarom ik het naliet. Ik herinner mij niet, dat jullie mij ooit je koker gepresenteerd hebben. Maar zwijgen wij daarover. Ik heb jullie mijn ge zichtpunt voorgelegd. Ik had nooit verwacht, dat ik het zou kunnen doen, maar nu weet je het. Zoo was het verleden. Dat is nu afge handeld, maar als jullie je één oogenblik ver beelden, dat ik voortaan, als rijk man, het leven opnieuw beginnen zal met jullie, die mij naakt uitgeschud hebben, die mij zelfs mijn sigaret, mijn glas bier, mijn ochtendblad niet gunden, dan hebben jullie het leelijk mis. Ziedaar." Er heerschte een drukkend, verbitterd stil zwijgen. Misschien dat het geweten luide zijn stem verhief. „Wat ben je dan met ons van plan?" vroeg Mrs. Cradd, de tranen nabij. „Mijn zaakwaarnemer zegt, dat de nalaten schap ongeveer driehonderdduizend pond zal bedragen," antwoordde haar man, op de pa pieren tikkende. „Ik zal ongeveer de helft tusschen jullie verdeelen. Mijn notaris zal dat regelen. Zoolang jullie blijven samenwonen, zal het grootste deel op naam van jullie moe der staan, met een ruime toelage voor ieder, en een kapitaal voor George en Henry, voor het geval zij een zaak mochten willen begin nen, en voor Lena, als ze mocht trouwen.. Voor mijn part mogen jullie allen te zaam naar Mr. Spearmain gaan, en hij zal alles duidelijk maken. Het overige van het geld houd ik voor mij, en begrijp vooral dit dui delijk, ik verkies alleen en mijn eigen leven te leven, 't Is nu" met een blik op zijn horloge „half zes. Het zal mij aangenaam zijn jullie om twintig minuten voor zessen het tuinpad te zien afmarcheeren, jullie in dien protserigen auto te zien stappen, jullie te zien wegrijden, en hoe onmenschelijk het ook moge klinken, hoop ik vurig, nooit een van jullie terug te zien." „Heb je ooit!" riep Mr. Bloxom uit. „Pa!" gilde Lena. Mrs. Cradd schommelde haar zakdoek op en bette haar oogen. Zij was zeer rood in het gezicht, maar de tranen wilden niet komen. Toen wischte ze maar het zweet van haar voorhoofd af. George maakte een berekening op zijn manchet. „Honderdvijftigduizend pond," maakte hij met een diep ontzag bekend, „geven een rente van vijfenzeventig honderd pond 's jaars. Vijf enzeventig honderd pond maar eventjes!" De schenker van hun vermogen werd totaal door hen vergeten. Zij keken elkaar beurte lings aan. In ieders oogen stond dezelfde uit drukking hebzucht, begeerte en blijdschap over een gemakkelijk leventje. „Zevenduizend vijfhonderd pond per jaar!" mompelde George nogeens. „Wie zal de bom verdeelen, vader?" „Mijn raadsman zal ieder zijn behoorlijke portie toekennen", antwoordde Peter Cradd ijskcud. „Je moeder zal natuurlijk de voor naamste stem in het kapittel hebben. Kunnen jullie het onderling niet eens worden, dan kan mijn advocaat zich in laatste instantie op mij beroepen. Blijven jullie samenwonen, dan is de zaak natuurlijk eenvoudig. Gaan jullie uit elkaar, dan zal Mr. Spearmain alles regelen." „De vraag is maar,"b racht Mrs. Cradd te berde, met haar ellebogen op de tafel leunen de, „of het ons verlangen is, in 't zelfde huis te wonen. Daar heb je George, met zijn eigen eerste viool in een klein huis, dat de laatste eerste viool in een klein huis, dan de laatst in een paleis. Vat je wat ik bedoel, Sam?" richtte ze zich tot Mr. Bloxom. „Als wij, bij voorbeeld, Avenu House eens kochten. Stel je eens voor! Na jaren in de Avenue gewo</id te hebben, met de menschen laag op je neer ziende. Zou dat niet prachtig zijn!" „Wie wil er nu in Erlang wonen?" smaal de Lena. „Ik tenminste, zal er niet lang blij ven. Waarom niet naar Kensington verhui zen?" ,,'t Is overal beter dan in Ealing," merkte George op, „maar als mijn toelage hoog ge noeg is, ga ik op eigen kamers wonen en een autozaak beginnen." „Ik zou geen bezwaar hebben voorloopig thuis te blijven wonen," zei Henry. „Maar ik ben het met Lena eens. Ik heb mijn buik vol van Ealing." ,,,Ik had kunnen weten, dat mijn kinderen tegen mij zouden samenspannen," jammerde Mrs. Cradd, met een opnieuw voor den dag halen van haar neusdoek. „Je hebt hen hoo- ren praten, Sam. 't Is al dien tijd zoo ge weest, van toen het geld kwam af. Ieder wil wat anders doen en op zijn eigen manier." „Als je mijn tusschenkomst niet kwalijk neemt," liet Peter Cradd, dien zij volkomen genegeerd hadden, zich hooren, „zal ik je zeggen hoe dat komt. Het komt, omdat jullie vieren de grootste egoïsten zijn, die op den aardbodem rondloopen. Ik heb jullie vele jaren lang gadegeslagen, hoewel ik nooit een woord van verwijt geuit heb. Ik had geen tijd voor woorden, geen fut misschien. Maar het zal jullie goed doen af en toe de waar heid te hooren. Je kunt nu van je leven ma ken wat je zelf wilt Jullie hebben het geld, waarnaar je altijd gesnakt hebt. Alles ligt voor je open. Ga heen en volg je zin, maar tot je de les geleerd hebt, dat nu en dan de wenschen yan anderen in aanmerking ge nomen moeten worden, zullen jullie ontevre den zijn en kibbelen, precies als toen jullie nog arm waren." (Wordt vervolgd.)

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1938 | | pagina 7